________________
આજથી પેઢી ખાતે કરવામાં તને કોઈ જાતનો વાંધો ન જ હોવો જોઈએ, એમ હું માનું છું.
“૧૬ હજાર અને એ પણ મારા નામે જમા?” ખાનમુસા સાશ્ચર્ય પૂછી બેઠો, ત્યારે શેઠે ભૂતકાળની યાદ કરાવતાં સાડાત્રણ રૂપિયામાં ખરીદેલી એ છેલકડીની સ્મૃતિ કરાવીને અંતે એટલું જ કહ્યું કે, ખાન મુસા ! ખોટી ખરીદી બદલ ત્યારે તો મેં તને ઠપકો પણ આપ્યો હતો, પરંતુ જ્યારે ઝવેરી પાસે એ છેલકડીની કિંમત જાણી, ત્યારે ૧૬ હજારનો આંકડો સાંભળીને મને થઈ ગયેલું કે, ખાનમુસાનું નસીબ તો નબળું નથી જ! ત્યારે એ છેલકડી વેચી દઈને એની રકમ મેં તારા નામે ચોપડે લખી દીધી, આજે તો એ રકમ વ્યાજ સાથે ૨૦ હજારની થઈ જવા પામી છે. માટે જ તને હું ભાગીદારીમાં જોડાવાનું આમંત્રણ આપી રહ્યો છું.
ખાનમુસાએ આ વાત જાણી, ત્યારે રહસ્ય પરથી પડદો હટી જતા એ ગદ્ગદિત અને અહોભાવિત બનીને શેઠનાં ચરણમાં ઝૂકી પડતા બોલ્યો : શેઠ ! આપની વાડ બનવાની આવી ઉદારતા જોઈને વેલારૂપે વિસ્તરવામાં મારે શા માટે કૃપણતા દાખવવી જોઈએ? આપે એ દિવસે શીખવાડેલો બોધપાઠ મને બરાબર યાદ રહી ગયો છે, એ પછી આવી એક પણ ખોટી ખરીદી આજ સુધી મેં કરી નથી. એનો જ એ પ્રતાપ છે કે, ચોપડે જમા ૨૦ હજારની રકમમાં ૧૦ હજારની બીજી રકમ જોડીને હું આપની પેઢીમાં ભાગીદાર બનવા આજે બડભાગી બની શકીશ.
ખાન મુસાની આ વાત સાંભળીને તો શેઠ વધુ અહોભાવિત બની ઉઠ્યા. ૧૦ હજાર જેવી કમાણી નોકર તરીકે ખાનમુસાએ કરી જાણી હતી, એમાં પોતે આપેલી શિખામણનો પણ ખાસ્સો હિસ્સો હતો, એ શેઠને મન આનંદની વાત હતી. વાડનો સધ્ધર સહારો મળી જતા ખાન મુસાની ભાગ્યવેલ ધીમે ધીમે વિસ્તરતી ચાલી. એમાં વળી એ અરસામાં જ ગ્યાસતેલ ને પેટ્રોલનું પ્રથમવાર જ વેચાણ પરદેશથી ભારતમાં
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૧ @ ૬૫