________________
તારી વાત સાવ સાચી હોવા છતાં મારા કાળજાનો કબજો કચ્છે પચાવી પાડ્યો છે અને ખેંગારને ભૂલવા માંગું છું, એમ એ વધુ યાદ આવતા જાય છે. મારી ચિંતાનું ખરું કારણ જ આ છે. હું કબૂલ કરું છું કે, મારી આ ચિંતા ખોટી છે, આ શૂળ મેં જ પેટ ચોળીને ઊભું કર્યું છે. આમ છતાં હું નિરૂપાય છું, મજબૂર છું અને વિવશ છું. માટે મને જો ચિંતામુક્ત બનાવવો હોય, તો એક જ રસ્તો છે કે, ખેંગાર ખતમ થાય અને મારો ઉદય કચ્છના આકાશે થવા પામે, એવો કોઈક વ્યૂહ ઘડી કાઢ.
હીરજી સાચો સેવક હતો, સ્વામી તરીકે જામ રાવળને રીઝવવા જે કઈ કરવું પડે, એ કરવાની એની તૈયારી હતી. સ્વામી તરીકે જે શિરોધાર્ય હતા, એ ખોટા રસ્તે હોવા છતાં કોઈ પણ રીતે સાચો રસ્તો પકડી શકે એમ ન હતા, એથી હીરજીએ આપ૬-ધર્મ તરીકે ખોટો રસ્તો સ્વીકારવાનો મનોમન નિર્ણય લઈ લઈને કાનમાં કહ્યું કે, આપને ચિંતામુક્ત બનાવવા જે કંઈ કરવું પડે એ કરવાની મારી પૂરી તૈયારી છે. બળથી તો ખેંગારને કોઈ જ ખતમ કરી શકે એમ નથી. પણ છળથી હજી ખેંગારને ખતમ કરવાની આશા રાખી શકાય. આ માટે આપની સેવામાંથી છૂટા થઈને મારે કચ્છમાં પાછા જવું પડશે અને ખેંગારની સેવા સ્વીકારવી પડશે. એ સેવા પણ એ રીતે સમર્પિત બની જઈને કરવી પડશે કે, એઓ મારા પર પૂરેપૂરો વિશ્વાસ રાખનારા બની જાય ! આ પછી કોઈ એવી એકાદ તક ઝડપી શકવામાં સફળ બનું, તો જ વિશ્વાસઘાતની વાટે ખેંગારને ખતમ કરી શકાય. આપનું સૌભાગ્ય પ્રબળ હોય અને ખેંગારનું નબળું હોય, તો મારા દાવ સીધા પડે અને આપ જે દિવાસ્વપ્ર નિહાળી રહ્યા છો, એ ચોક્કસ સાકાર થઈ ગયા વિના ન રહે.
મુદ્દાની આટલી વાત કર્યા પછી જામ રાવળ અને હીરજી વચ્ચે ઘણી ઘણી વાતો થઈ. એ બધી વાતોની ફલશ્રુતિ સારી આવવાની આશા બંધાઈ હોવાથી બંને ખુશખુશાલ હૈયે છૂટા પડ્યા. બાકી આ અવસર કંઈ ખુશાલીની લાલી વિખેરવા જેવો ન હતો. કેમ કે આ
૧૪ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૧
