Sanskrit English Dictionary Part 01

Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

Page 48

अच्छिम
30
अज
तपच्छिद्र यच्छिदं श्राद्धकर्मणि । सर्व भवतु मेऽच्छिद्रं ब्राह्मणानां प्रसादतः॥ तत्तथा क्रियतां राजन्यथाऽच्छिद्रः कतुर्भवेन Ram., "ऊति giving perfect protectionR. I.215.3.-द्रम् A faultless action or condition, absence of defect: 2 uninterruptedly, from first to last. -Comp. -ऊधन् [ऊनी ] havinga faultless udder. अच्छिद्रोनी पीपयद्यथा नः सहस्रधारा पयसा मही गौः | Rv. 10. 133.7. -काण्डम् N. of a chapter of the तैतिरीय ब्राह्मण. . अच्छिन्न [न. त. ] 1 Uninterrupted, continuous, constant; शिवसंकल्पमन्तःकरणमस्तु ते Mv.4.3Mundisturbed in its holy thonghts, ever cherishing holy thoughts;
अमलसन्तानाः सरितः कीर्तयश्च ते Ku.6.09. -2 Not cut or divided, undivided, tinjured: inseparable. -Comp. -पर्णः,-पत्रः [अच्छिन्नानि सततानि पर्णानि पत्राणि वा यस्य]N. of trees having constant leaves particularly of the tree called TEZA; (of birds) having umeut or uninjured wings.
अच्छेदिक,-अच्छैदिक . [छेदनं नार्हनि ठन्-ठक्न ] Not tit to be cut.
अच्छे द्य [न. त.] Indivisible.
अच्छु प्ता [न. त. ] Not touched by sin; N. of one of the 16 Vidyādevis of the Jainas.
3ofil Discus, wheel: Bhay. अच्छोटनम् Hunting.
अच्युत . [न. त. स्वरूपसामर्थ्यात् न च्युतः च्यवते वा-कालसामान्ये कर्तरि क्त ] 1 Not fallen, firm, fixed: not giving way, solid; गरुडमूर्तिरिव अच्युतस्थितिरमणीया K.52 (अच्युत ineaning 'Visgu' and 'firin', 'fixed'); 7211 having solid ground. -2 Imperishable, permanent; रुष् inveterate enmity. -3 [न च्योतति क्षरति; न्युन-क.न.न.] Not melting
way or perishing, not leaking or dripping. -2: 1 N. of Visuur of the Almighty Being: यस्मान्न च्युतपूर्वोऽहमच्युतस्तेन कर्मणा Bhan. -2 गच्छाम्यच्युतदर्शनेन K. P... (where अ° also means 'ome who is firm, does not yield to passions') -3 N. of a plant, Morinda Timetoria. (Mar. बारातोंडी, शिदाली). -4 A sort of poetical composition containing 12 cantos. -Comp. -अग्रजः [ष. त.] N. of Balarama or Indra. -अड्गजः,-पुत्रः,-आत्मजः N. of Cupid, son of Krişna and Rulmini.-34Tata:,-are: the suered fig-trees. (Mar. पिंपळ). -जः [प. न.] a class of Jaima deities said to have been produced from Visņu. -जलुकिन् Name of a commentator of the Amerakosn. FOH N. of a place in the Punjab.
अज् 1 P. (optionally replaced by the root वी in non-conjugational tenses; अजति, आजीन् , अजितुम्) 1 To go. -2 To drive, lead. -3 To throw, east (used with prepositions found only in Vedic literature). [ef. L. ago: Gr. ago; Zend a:). __ अज . [ न जायते; जन्-इ. न. त.] Unborn, existing from all etermity: यो मामजमनादिं च बेत्ति लोकमहेश्वरम् Bg. 10. 3; अजस्य गृहतो जन्म R. 10.24. -जः 1 The unborn', epithet of the Almighty Being: न हि जातो न जायेऽहं न
जनिध्ये कदाचन । क्षेत्रज्ञः सर्वभूतानां तस्मादहमजः स्मृतः॥ Mb.; also
N. of Visnu. Sive or Brahmi. -2 The (individual) soul (जीवः) अजो नित्यः शाश्वतोऽयं पुराणो न हन्यते हन्यमाने शरीरे Bg.2.20. -3 A rum, he-gust (अजेन ब्रह्मणा दक्षयज्ञभनसमये मेषरूपग्रहणेन पलायमानत्वात् अजाधिष्ठितरूपवत्त्वात् मेषस्य उपचारात् अजत्वम् Tv.] -4 The sim Aries. -5A sort of corm or
rain; अजैर्यष्टव्यं तत्राजा बाहयः Pt.3. -6 Mover, leader (Ved.), said of Indra, Maruta, &c.; drove. -7 N. of a mineral substance (माक्षिकधातु). -8N. of the Moon or Kamadeva (आत् विष्णोजीयते इति; et. चन्द्रमा मनसो जातः). -9 A vehicle of the sun. -10 N. of the father of Dasaratha and grand-father of Rama; so called because he was born on the Brahma Muhurta. -11 N. of a Risi. cf. अजो हरी हरे कामे विधौ छागे रघोः सुते। Nm. -Comp. -अदः [अजम् अत्तीति; अद्-कर्मण्यण् P. III. 2.9.] N. of the Sancestor of a warrior tribe, P. IV. 1. 171. -अदनी [अजैः तृप्त्या अन्यैः दुःखस्पर्शत्वेऽपि अद्यतेः अद् कर्मणि ल्युट् ] a kind of prickly nightshade, दुरालभा (Mar. धमासा). -अन्त्री [अजस्य अन्नमिव अन्त्रं तदाकारवती मञ्जरी यस्याः ] N. of a potherb Convolvulus Argenteus, नीलबुहा. (Mar. शंखवेल ?) -अविकम् [अजाथावयश्च नेषां समाहारः द्वन्द्व ] goats and sheep, small cattle: अजाविकेतु संरुद्धे MR.8.235. खरोष्टमहिषीश्चैव यच्च किश्चिदजाविकम् Mb. 1. 113.35. -अश्वम् goats and horses. (-श्वः) the Sun or Pusan, who has goats for the horses. -एकपाद्-दः [अजस्य छागस्य एकः पाद इव पादो यस्य] N. of one of the 11 Rudras, or of the asterism पूर्वाभाद्रपदा presided over by that deity. -एडकम् [अजाश्च एडकाच तेषां समाहारः] goata and rams. -कर्णः, -कर्णकः [अजस्य कर्ण इव पर्ण यस्य स्वाथें कन ] N. of the plant 31914 Terminalia Alata Toinentos ; of other tree साल Shores Robusta. -गन्धा [अजस्य गन्ध इव गन्धो यस्याः सा] the shrubby busil, वनयामानी. -गन्धिकाnkind of वर्वरीशाक (Mar. तिलवणी, कानफोडी). -गन्धिनी= अजशृशी q.v. -गरः [अजं छागं गिरति भक्षयति; ग-अच् ] a huge serpent (bon-constrictor) who is said to swallow goats. (-री)N. of a plant. -गल See अजागल below. -गल्लिका [अजस्य गल्ल इव] an infantile disense (Mentagra). -जीवः, -जीविकः [अजैस्तच्चारणेन जीवतिः अजा एब जीविका यस्य वा ] a. goat-herd : $0 -°पः, -पालः, -दण्डी [अजस्य ब्रह्मणो दण्डो यस्याः सा] ब्रह्मदण्डी a kind of plant (ब्रह्मणो यज्ञार्थदण्डस्य नदीयकाष्टेन करणात् तथात्वम् ). -देवता 1 N. of the 25th asterism. Ta 921.-2 tiro, the presiding deity of goats (रौद्री धेनुर्विनिर्दिष्टा छाग आग्नेय उच्यते). -नामकः [अजः नाम यस्य सः कप्] 1 mineral substance. -नाशनः A wolf. -ofa: 1 the best of goats. --2 N. of Mars; lord of the sign Aries. -पथः = अजवीथिः q.v. -पदः, -पाद्-द: N. of a Rudra: See अजेकपाद above. बन्धुः [अजस्य बन्धुरिव मूर्खत्वात् ] a fool (silly like the goat.). -भक्षः [अभक्ष्यते असौ भक्ष-कर्मणि घञ्] N. of the वर्वरी plant (तिळवण the leaves of which are very dear to goats). Alya. Ved. bleating like a goat (a frog) गोमायुरेक अजमायुरेकः Rv.7. 103.6, 10. -मारः [अजं मारयनि विक्रयार्थ; मृ-णिच-अण्] 13 butcher. -2 N. of a country (the modern Ajmeer, which, it is supposed, formerly abounded im butchers).