Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
૫૫
‘રામાયણમાં સંસ્કૃતિને સંદેશ”
દેશના પૂર્ણ થયા બાદ રાવણે એમને એક પ્રશ્ન પૂછ્યો, “હે ભગવન્! આપ જેવાની મહતી કૃપાથી; પુણ્યના ઉદયનો સહકાર મળશે તો હું જીવન તો કદાચ સુંદર મજેનું જીવી જવાને ભાગ્યવાન બની શકીશ; પણ મારા મરણનું શું? જે મારું મરણ અનિષ્ટ રીતે થાય તો મારું સમગ્ર જીવન કલંકિત થાય. વળી મરણ સમયની ચિત્તની શુભાશુભ સ્થિતિ (લેસ્યા) ઉપર જ પરલોકની સદ્ગતિનો આધાર છે એટલે મારું મરણ બગડે તો પરલોક પણ બગડે.
માટે હે ભગવન્! આપ ત્રિકાળજ્ઞાની છો તો આ સેવકનો એક વિનમ્ર પ્રશ્ન છે કે, આ સેવકનું મરણ શી રીતે થશે?”
ભગવતે ઉત્તર આપતા કહ્યું, “લંકાપતિ! તમારું મરણ પરસ્ત્રીના કારણે થશે.”
આ સાંભળતાં જાણે કે માથે વીજળી પડી હોય એવો કડાકો રાવણના હૈયામાં થયો. એણે વજઘાતનો અનુભવ કર્યો.
એ એકદમ બોલી ઊઠયા, “અરે! અરે! ભગવન! રાજા રાવણના લલાટે પરસ્ત્રીનું કાળું કલંક ! આ હું શું સાંભળી રહ્યો છું? પ્રભો! બીજું ગમે તે સંભાળી શકાય પણ આ ભવિષ્યવાણી મારાથી સાંભળી જતી નથી! એહ! લંકાપતિ દુરાચારી બનશે ? પરસ્ત્રી તરફ એની નજર કતરાશે ? એ કુળકલંકી થશે? આટલી હદે જઈને અધમ થશે?”
રાવણનું અંતર અસહ્ય પીડા અનુભવવા લાગ્યું. થોડી જ પળોમાં સ્વસ્થ થઈને એ ફરી બોલવા લાગ્યા: “ભગવન્! મારાથી આ કટુ સત્ય ખમી શકાતું નથી. આવું કલંકિત જીવન તો મારાથી કેમે ય નહિ જીવી શકાય. પ્રભો! આપ તો સર્વજ્ઞ છો, સર્વદશી છો; આપનું વચન ત્રિકાલાબાધ્ય જ હોય. મને એમાં લેશ પણ શંકા નથી. પરંતુ મારે એક પ્રતિજ્ઞા કરવી છે; પાણી પહેલાં જ પાળ બાંધવી છે; લલાટના એ લેખ ઉપર લોઢાની મેખ મારવી છે...
મને પ્રતિજ્ઞા આપો, પરસ્ત્રી મને ન ઇચ્છે તો હું એને સંગ નહિ કરું. [परस्त्रियमनिच्छन्ती रमिष्यामि नह्यहम् ]
ભગવન્! પ્રાણુના માટે હું આ પ્રતિજ્ઞા પાળીશ.
“અને જે...આ પ્રતિજ્ઞાનું બરાબર પાલન થયું તો આ સંભવિત કોઈ કલંક મારા લલાટે લાગવાની સંભાવના રહેતી નથી.”
રાવણની યાચનાને અનન્તવીર્ય કેવલીએ અનુકૂળ થઈને પ્રતિજ્ઞા આપી. રાજા રાવણને સંતોષ થઈ ગયો. આ કલંકથી પોતે હવે સંપૂર્ણપણે નિર્ભય થઈ ગયો છે એવી પ્રસન્ન લાગણી અનુભવતા રાવણુ ત્યાંથી ઊઠયા. કેવલી ભગવંતને વંદન કરીને વિદાય થયા.
