Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિને સંદેશ
૨૪૩ જન્મના આંધળા માણસો પણ “બ્રેઈન” લિપિમાં કેવું લખી-વાંચી શકતા હોય છે એ જુઓ. ટયુમરના દર્દથી પીડાતા માણસે તરફ જરા નજર તો કરો. કેટકેટલા ભયંકર ત્રાસમાંથી એ લોકો જીવન પસાર કરતા હોય છે! આ બધું જોતા તમને તમારું દુ:ખ એ દુ:ખરૂપ લાગશે જ નહિ.
પેલું વાક્ય યાદ કરો: “ટુ યુવધિ ” “તું દુ:ખી છે? તો તારાથી પણ વધુ ભયંકર દુ:ખીને હું જે.” - તમારાથી ઘણાં વધુ ભયંકર દુ:ખી લોકો આ જગતમાં જરૂર છે એમાં કોઈ શંકા નથી.
શું તમારા પગ બહુ જ દુ:ખે છે? તો તમે જેના પગે ‘એસિડન્ટ' થયા પછી સળિયો નંખાવો પડ્યો છે અને હોસ્પિટલના એક રૂમમાં ખાટલા ઉપર પડેલા પલંગમાં સૂતા જેને પોતાનો પગ ચોવીસે કલાક અદ્ધર લટકતો રાખવો પડયો છે, એવા દર્દીને જુઓ.
શું તમને માથું ભયંકર દુ:ખ છે? તો આ સમયે કેન્સર અને ટયૂમરવાળા દર્દીઓને તમે યાદ કરો. કેવું ભયંકર દુ:ખ એ ભોગવી રહ્યો છે? જાણે એના માથાના કટકા થઇ રહ્યા છે!! કેન્સરના રોગના કારણે ભેંત જોડે માથું અફાળતા દર્દીઓને મેં પોતે જોયા છે. શું આથી વધુ તમને માથું દુ:ખે છે? જો ના... તો એવા દુ:ખાવાથી દુ:ખી શા માટે થઈ જવું?
શું તમને આ વ્યાખ્યાન-સભામાં ખૂબ ગરમી લાગે છે? તો આ જ મિનિટે જમશેદપુરના તાતાના કારખાનામાં કામ કરતા મજૂરોને તમે યાદ કરો. ધગધગતી ભયાનક આગની ભઠ્ઠી પાસે રહીને એ મજૂરો અત્યારે કામ કરી રહ્યા છે. આ વિચાર કરશો એટલે તો તમને ‘આ સભામાં તે ખૂબ ઠંડક છે એવો ભાસ થશે. મનના ‘વેકયુમ’ને પૂરી દેવા માટે મંત્રજાપ કે ભકિત અપનાવે
દુ:ખની ભયંકર આગ વચ્ચે પણ સીમલાની ઠંડક માણવા માટે કોક મંત્ર કે ભજન કે શુભ વિચાર સરણીનું આલંબન તમારે લેવું જ પડશે. નવરા પડી જતાં મનમાં દુ:ખોના વિચારો જયારે ભરાવા - ઊભરાવા લાગે છે એવા ‘વેકયૂમ’ ના સમયને સારા ચિંતન, ભજન, મંત્રજપ દ્વારા પૂરી દેવો જોઈએ. નિયત સમયના કાર્યક્રમોમાં
અડધી મિનિટ પણ વહેલો કોઈ કાર્યક્રમ પૂરો થઈ જાય તો રેડિયો –એનાઉન્સર કોઇ સંગીતની રેકોર્ડ વગાડી દઈને એ વેક્યૂમ’ પૂરી દે છે. તેવું તમારી પાસે કાંઈક' હોવું જોઈએ.
જીવનમાં કેટલીકવાર એવા ભયંકર આઘાત અને દુ:ખ આવી પડે કે જે માણસને બાઘો બનાવી દે છે. શું કરવું તેની સમજણ જ ન પડે તેવા વખતે, દુ:ખનો એ ભાર મન ઉપર સવાર ન થઈ જાય એ માટે, સુવિહિત મત્રોના જાપ, પ્રભુભકિતના ગીતો કે કોઈ સારા સાંત્વન આપનારા પુસ્તકોનું વાચન વગેરે તમારે તૈયાર રાખવા જ જોઇએ કે જે મનના ‘વેક્યુમની જગ્યાઓ પૂરી દે.
અંજનાના માથે તૂટી પડેલા દુ:ખનો ભાર મન ઉપર સ્વારી ન કરી બેસે તે માટે તેને પણ આવા તત્વની જરૂર હતી.
અંજનાના મનની સ્થિતિ અત્યંત દયનીય હતી. વસતા વગેરે સખીઓ ખૂબ આશ્વાસનો તો આપે છે પરંતુ શું થાય? પુરુષની જાત છે. ગમે તેમ તે ય પવનંજય
