Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
૨૪૮
પ્રવચન આઠમું
એની દષ્ટિ બરાબર અંજના ઉપર પડી ગઈ હતી. એના સુષુપ્ત મનમાં અંજનાના સુકાઈ ગયેલા અને નિસ્તેજ મુખારવિંદનું, એના ભૂંસાઈ ગયેલા સેંથીના સિંદૂર અને ઊંડી ચાલી ગયેલી આંખનું પ્રતિબિંબ પડી ગયું. એના તદ્દન નંખાઈ ગયેલા શરીરનો ફોટો' મનમાં પડી ગયો.
માણસ જે કાંઈ જુએ છે, વિચારે છે અને સાંભળે છે એ સૌથી પહેલા જાગૃત મનમાં ઉપયોગરૂપે આવે છે અને પછી એ જ દર્શન, ચિંતન અને શ્રવણ સુષખ મનમાં મનની અન્ય પ્રક્રિયાઓ રૂપે ચાલ જાય છે.
અત્યારે તમે જે વ્યાખ્યાન સાંભળો છો તે બહાર નીકળીને જ્યારે તમે ચાંપલ શોધવા લાગશો ચોટલામાં જ વ્યાખ્યાનની આ વાત મનમાં રૂપાંતરિત બનીને ચાલી જશે. સ્ટીમરોલર ન બને
પવનંજ્ય અંજના પ્રત્યે તિરસ્કાર મેળવીને ચાલ્યો ગયો. આજના વર્તમાન જીવનમાં પણ વડીલો ઘણી વાર વાતવાતમાં જીભ કચડતા હોય છે. ક્રોધમાં આવી જતા હોય છે. જાણે ( steam rollar ) બનીને જીવતા હોય છે. પિતાના જ કુટુંબીજને વડીલશાહીના જોર પર ગમે તે રીતે કચડી નાંખવા એ ખરેખર ખૂબ જ હીચકા અપકૃત્ય ગણાય. બીજાને “સન્માન આપવાની કળા શીખે
શું આ સાચા શાહુકારોના જીવન છે? પિતાના જ ઘરમાં કોઈ સભ્ય કોઈ યોગ્ય વસ્તુની માંગણી કરે એટલા માત્રથી આવેશમાં આવી જવાય? શું બીજા કોઈને ઘરમાં યોગ્ય રીતે જીવવાનો અધિકાર નહિ હોય? (Revenance for life) બીજાને સન્માન આપવાની નીતિની તો જાણે વાત જ નહીં? હાય! કેટલી કૂરતા?
એક સ્ત્રી પોતાના મા-બાપના સમગ્ર પિયરને મૂકીને પતિના ઘેર આવી. એનો અર્થ શું એવો થોડે છે કે પતિ ગમે તે રીતે પત્ની ઉપર મારઝૂડ કરી શકે છે? બાળકોને વાતવાતમાં તિરસ્કારી શકે છે? બીજાને સન્માનવાની કલા જે નહિ અપનાવાય તો એ ઘરના તમામ સ્વજનોને વડીલશાહી નીચે ધીકની ધરા જેવી લાચાર જિંદગી પૂરી કરી નાંખવી પડશે.
હમણાં હમણાં તો બુઢા થઈ ગયેલા બાપા, દીકરાઓને પણ ગમતા નથી. ઘરના ઘાટીઓ અને ડ્રાઈવરોને માલિક ઉપર સદભાવ રહ્યો નથી.
ફ્લેસ જે પોતાના મુનિમોને ય સાંભળી શકતો નથી, પોતાના ઘરને ય નિર્દોષ સ્નેહથી ભરી શકતો નથી તે માણસ બનાસકાંઠાની અતિવૃષ્ટિની હોનારતમાં જો મોટું દાન દેતો હોય તો મને એમ કહેવાનું મન થઈ જાય કે તે માત્ર સસ્તી કીતિ કમાઈ લેવા નીકળ્યો છે! એને દયા સાથે કશી નિસ્બત નથી. નહિ તો એની પોતાના જ ઘરની એણે શરૂઆત કરી ન હતી? પીળિયો થયા પછી બધું પીળું જ દેખાય
પવનંજય પ્રત્યેની અપાર પતિભકિતના કારણે જ અંજના ઊભી રહી. પરંતુ પવનંજ્યને તેય ઊંધું પડતું. જ્યારે માણસને પીળિયે થયો હોય ત્યારે બધું ઊંધું જ દેખાય છે.
આ સમાજમાં ઘણા લોકો એવા હોય છે કે જે ઘરની બહાર બધાની સાથે સભ્ય
