Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01

Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust

Page 300

રામાયણમાં સંસ્કૃતિને સંદેશ
૨૯૭
ગામના રસ્તા વચ્ચેથી એક રબારીને છોકરો પસાર થતો હતો. અને પેલી ભેંસે જે. જોતાંની સાથે જ ભેંસ આ છોકરાને મારવા દોડી. રબારીને એ છોકરો પણ ગભરાઈને નાઠો. છોકરો આગળ અને ભેંસ એની પાછળ! દોડતા દોડતા છોકરો હાંફી ગયો અને નદીના રેતાળ પટમાં તે અટકી ગયો. તરત જ ભેંસ એ છોકરાને શિગડા જ મારવા માંડી. ભેગા થઈ ગયેલા લોકોએ ખૂબ પ્રયત્ન ક્ય, છતાં તેઓ તે છોકરાને ભેંસના જીવલેણ આક્રમણમાંથી છોડાવી શક્યા નહિ.
અને અનતે.... શિગડાના પ્રહારો દ્વારા પેલી ભેંસે એ છોક્રાને લોહીલુહાણ કરીને મારી નાખ્યો. રબારીને એ છોકરો કદી એ ગામમાં આવ્યો જ ન હતો. પહેલી જ વાર એણે એ ગામમાં પગ મૂકેલો. અને ભેંસને કશું પણ અડપલું કર્યું ન હતું. છતાં એ છોકરાને જોતાની સાથે ભેંસને આટલો ક્રોધ ચઢયો અને એને મારી નાંખ્યો. એની પાછળ શું કારણ?
આ જન્મમાં તો કોઈ જ કારણ જોવા મળતું નથી. તો પછી પૂર્વજન્મનું કોઈ વૈર ભેંસને જાગૃત થયું હોય અને તેને કારણે ભેંસે આવું કાર્ય કરી નાંખ્યું હોય એવું અનુમાન સ્પષ્ટ રીતે કરી શકાય. અન્યથા એક પશુની જત કોઈ પણ જાતના રંજાડ વગર એક નિર્દોષ માનવને શા માટે મારી નાંખે? ક્ષમાપનાનું પર્વ: ક્ષમા માંગે અને આપે
અન્ય દર્શનેમાં કોઈ પર્વ એવું નથી કે જેમાં જનમ જનમના વેર તેડવા માટેનું આરાધન બતાવવામાં આવ્યું હોય! એક જૈન દર્શનમાં જ આવું મહાન પર્વ બતાવ્યું છે; જેમાં તમે બીજાની સામાપના માંગો અને બીજાને મા આપે, એવું વિધાન કરવામાં આવ્યું છે. પુણ્યશાળી બાળ ભામંડળ અને ઉગરી ગયો
ભામંડલને જોતાં પેલા દેવને વૈરભાવ જાગ્યો. પૂર્વજન્મના વૈરભાવની સામાપના નહિ કરી હોય એટલે જ આ જન્મમાં શત્રુ પ્રત્યે ક્રોધ ઉભવ ને? દેવને આ બાળકને જોતાં જ, “આને હમણાં જ આ શિલા જોડે અફાળીને હણી નાખું.”તેવો ભાવ ઉત્પન્ન થયો. જાણે દેવને એ આત્મા રાજકુમાર તરીકે જીવે અને મેજમજા કરે એ મંજૂર ન હતું. માટે જ એને ખતમ કરી નાંખવાનો વિચાર આવ્યો હોય!
પરન્તુ ભામંડલનું પુણ્ય એવું જોરદાર તપનું હતું કે થોડીવારમાં જ એ દેવની વિચારધારા બદલાઈ ગઈ. “આવા રૂપરૂપના અંબાર જેવા કુમારને મારીને શું કરું? બિચારો એ જાણતો પણ નથી કે એ મારો શત્રુ છે. મેં જ દુષ્ટકર્મો કર્યા હશે એના ફળ મારે જ ભોગવવાના છે. આ બાળની હત્યા કરીને શા માટે મારું ભવ-ભ્રમણ વધારી દઉં?”