Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સંદેશ
૨૫૧
જળમાં રહેલી માછલીની જેમ તરફડતી પલંગ ઉપર પડી છે. હૃદયના આંતર તાપથી એના હારનાં મોતી ફૂટી જતાં હતાં. અસહ્ય પીડા પૂર્વક પડાતી ભુજાઓથી મિણનાં કંકણા ભાંગી જતાં હતાં. વસંતા એને વારંવાર આશ્વાસના આપતી હતી.
પ્રહસિતને એકદમ પેતાના ઘરમાં પ્રવેશેલા જોઈને અંજના બાલી કે, “ અરે તમે કોણ છે ? પરપુરુષ હોવા છતાં તમે અહીં કેમ આવ્યા છે ? પરસ્ત્રીના ઘરમાંથી ચાલ્યા જાઓ. ઓ વસંતા! આ પરશુરૂષને પકડીને બહાર કાઢી મૂક. મારા સ્વામી પવનંજય સિવાય આ ઘરમાં પ્રવેશવાનો કોઇને અધિકાર નથી.
નમસ્કાર કરીને પ્રહસિત બોલી ઊઠયા: દેવી ! આપના સ્વામી પવનંજય અહીં પધારી ગયા છે. હું એમના મિત્ર પ્રસિત છું.”
'
અંજના કહે છે: “ અરે! પ્રહસિત! દુર્ભાગ્યે જ મારી મશ્કરી કરેલી છે. હવે તમે વધારે શા માટે મારી મશ્કરી કરો છે ? મારા પૂર્વકર્મના જ દોષ છે. નહિ તો કુળવાન મારો પિત મને શા માટે તરછોડે ? લગ્નના દિવસથી માંડીને જ પતિએ મારો ત્યાગ કર્યા છે. આજ બાવીશ વર્ષના વહાણાં વાઈ ગયા. તો ય હું પાપિણી આજે ય કેમ જીવું છુ? એજ સવાલ છે.”
પવનંજ્ય અને અંજનાનું મિલન
<<
અંજનાના આ વચનો સાંભળીને જ અતિદુ:ખિત બની ગયેલા પવન જય એકદમ અંદર આવી ગયો અને ગદ્ગદ્ વાણીએ બાલી ઊઠયા : મુદ્ર બુધ્ધિવાળા એવા મારી ભૂલ થઈ ગઈ છે. અંજના! મને માફ કર. મારા પાપે તારી આવી દશા થઈ ગઈ. મારા ભાગ્યયોગે જ તું જીવે છે. નિ ત કદાચ મરી ગઈ હોત.” સાક્ષાત્ પતિને જોઈને, તેમને ઓળખી લઈને, શરમાઈ ગયેલી અંજના પલંગની ઇંસના ટૂંકા લઈને મુખ નીચું નાંખી દઈ ઊભી રહી. પછી અંજનાએ કહ્યું:“ નાથ! એવું ન બાલા. હું તે તમારી સદાની દાસી છું. જે બન્યું છે તેમાં મારા જ પાપકર્મના વાંક છે. આપના એમાં કશે। દોષ નથી. આપે મારી ક્ષમા માંગવી તે જરાય ચિત નથી.
અંજના અને પવનંજય બન્ને તે રાત્રિએ સાથે રહ્યા.
અંજનાને વીંટીનું પ્રદાન
સવારે વહેલા પાછા જતાં પવનંજયને અંજના કહે છે : રવામિનાથ ! આપ જો મને જીવતી જોવા ઈચ્છતા હા તે સત્ત્વર પાછા આવજો. વળી આજે જ મને કદાચ ગર્ભ રહે તે મારે શું કહેવું? કદાચ લોકો મારી નિંદા કરે.”
પવનંજયે કહ્યું : “અંજના, હું જેમ બને તેમ જલદી પાછા આવીશ. આમ છતાં જરૂર પડે તે મારા આગમનના પ્રતીકરૂપે મારા નામથી અંકિત આ મુદ્રિકા બતાવજે. પછી તારા ઉપર કોઈ પણ પ્રકારની શંકા કોઈ નહિ કરે.” પવનંજય આ પ્રમાણે કહીને પુન: માનસ સરોવરે ચાલ્યા ગયા. પવનનંજય ગયા અને જાણે અંજનાના જીવનમાં સુખની એક નાનકડી વીજળી ઝબૂકી ગઈ અને વળી પાછી દુ:ખની કાજળકાળી અંધિયારી રાત શરૂ થઈ.
અંજનાને તે જ રાત્રિથી ગર્ભ રહ્યો. એના અવયવામાં ફેરફાર થવા લાગ્યો. ગર્ભના ચિહ્નો તેના શરીર ઉપર ધીરે ધીરે જણાવવા લાગ્યા. અંજનાનો ગૃહ બહિષ્કાર
એ જોઈને સાસુ કેતુમતી છંછેડાઈ ઊઠી. એણે તિરસ્કારપૂર્વક અંજનાને કહ્યું : “અરે ! પાપિણી ! તારો પતિ તો કયારના દેશાંતર ગયા છે. અને હું
