Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સંદેશ
ગમે તેવું ભયંકર પાપ કરતાં ય ઘણીવાર અચકાતો નથી. મોટા સરકારી આત્માઓને પણ ક્યારેક લાલસા પટકી નાંખે છે, અને પાપી બનાવી નાંખે છે. કૈકસી સંસ્કારી
સ્ત્રી હોવા છતાં ધરતી મેળવવાની લાલસાના કારણે પોતાના નાની ઉંમરના સગા પુત્રોમાં પણ તેવા સંસ્કાર રેડવાનું કામ તે જાણ કરી રહી હતી. કાચી વયમાં શિક્ષણ ન અપાય
બાળકોમાં ગમે ત્યારે ગમે તે પ્રકારના સંસ્કાર રેલી ન શકાય. કાચી ઉંમરમાં ગમે તેવું શિક્ષણ જે તેમને આપવામાં આવે તો બાળકોના જીવનનું ધનોતપનોત નીકળી જાય. પરંતુ આજે ગમે ત્યારે, ગમે તેને, ગમે તેવી વાતો કરવામાં આવી રહી છે. આજે કાચી ઉંમરમાં પણ બાળકોને અનુચિત પ્રકારનું શિક્ષણ આપવાની હિમાયત કરવામાં આવી રહી છે. આ બધી બાબતો બહુ ગંભીર વિચારણા માંગી લે છે... પ્રજાનું તૂતું જતું નૈતિક સ્તર
કેટલીક કઠોર બાબતો મારે તમને કહેવી પડે છે. ઘણીવાર અમને લાગતું હોય કે આ વાતો જાહેરમાં ન કરીએ તો સારું. તો પણ હવે કહ્યા વગર ચાલે એવું નથી; કારણ કે નૈતિક રીતે પ્રજાનું સ્તર (મોરોલ] એટલી હદ સુધી આજે નીચે ઊતરી ગયું છે કે હવે આ વાતો જે તમને કહેવામાં નહિ આવે તો કદાચ આ દુનિયામાં એવો તમારો કોઈ મિત્ર નહિ હોય, જે તમને આવી કડવી વાતો આટલા સ્પષ્ટ શબ્દોમાં જણાવીને તમને બચાવનારો બને.
કૈકસીને પોતાના સગા ભાણિયા વૈશ્રમણનું વિમાન આકાશમાં ઉડતું જ તું જોઈને રાવણે “આ કોણ છે ?' એમ પૂછ્યું. એના ઉત્તરરૂપે, વૈશ્રમણને જોઈને ક્રોધમાં ભરાયેલી કૈકસી જે કાંઈ કહે છે. એનાથી રાવણ વગેરેના અંતરમાં પણ ક્રોધ ભભૂકી ઊઠે છે. તમે સહુ વ્યવસ્થિત બની જાઓ
ક્રોધ અને કામ વગેરે બાબતોમાં સુધરવાની તાતી જરૂર આજે આવી ઉભી છે. જો તમે સુધરશો નહિ, જે તમે જ બગડેલા હશો; તો મને લાગે છે કે, આજના ધર્મસ્થાનો પણ કદાચ પવિત્ર નહિ રહે. આજે સાવ બગડેલા લોકો મંદિરમાં, તીર્થસ્થાનોમાં અને બીજા ધર્મસ્થાનોમાં આવીને પોતાના બગાડનો ચેપ વાતાવરણમાં ફેલાવતા હોય છે. તીર્થસ્થાનોમાં ચાલતી વૈભવી મોજમજાઓ. ગમે તે રીતના આચરણ અને બેહદ કોટિની ટછાટો જોતાં હવે તીર્થસ્થાનોની પવિત્રતા પણ જોખમમાં મુકાઈ જવાની દહેશત ઊભી થઈ છે. જે સ્થાનોમાંથી આત્મામાં પવિત્રતા પ્રાપ્ત કરવાની છે, જ્યાંથી આત્મામાં જામેલો બગાડો દૂર કરવાનો છે; ત્યાં જ
