Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
પૂજ્યપાદ મુનિરાજ શ્રીમદ્ ચન્દ્રશેખરવિજયજી મહારાજ સાહેબ, મુંબઈ (વાલકેશ્વર] ખાતે, હજારોની માનવમેદની સમક્ષ, રામાયણનું ચોથું પ્રવચન કરતાં, રામાયણની મૂળ કથામાં, રાવણનું શ્રમણ સાથે યુદ્ધ, યુદ્ધમાં થએલો વિશ્રમની સેનાનો ભંગ અને સંસારની ક્ષણભંગુર સુખસરિતાઓનાં સુકાતાં જતાં સલિલના સમ્યગ દર્શનને અંતે સમરાંગણને સમતાંગણ બનાવતાં વૈશ્રમણને થયેલો સાચો જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય અને તેની દીક્ષા, રાવણની બેન સૂર્પણખાનું ખર સાથે લગ્ન અને આદિત્યરજાની ભાગવતી પુણ્યદીક્ષા વગેરે પ્રસંગોનું અતિસુંદર નિરૂપણ કર્યું હતું.
પ્રસંગોપાત્ત, ધર્મ અને સંસ્કૃતિની વિભિન્ન કાર્યપદ્ધતિઓ-વાનરમાંથી નર બનાવતી સંસ્કૃતિ અને નરમાંથી નારાયણ બનાવતો ધર્મ, આર્ય દેશની સંસ્કૃતિપ્રધાનતાની સચોટ અને સતર્ક સિદ્ધિ, આર્ય દેશના ચોરોમાં પણ નિમકહલાલ વૃત્તિ, વર્તમાન શિક્ષણની ઉપર અજબ ફટકાબાજી કરતું શ્રીગાંધીજીનું વિધાન, ભોરિંગ કરતા ય ભંડાં ભોગસુખોનું વાસ્તવદર્શી ચિત્રણ, જાતના વિભવોનું નફફટાઈ ભરેલું પ્રદર્શન કરતી શેઠાણીનું રમૂજી દૃષ્ટાંત, કામી અને કામધ, લોભી અને લોભાંધ, ક્રોધી અને ક્રોધાંધ માનવોની અપર્વશ્રત વ્યાખ્યાઓ, પાપ ઘટાડવાનું અજબ સમીકરણ, ભૌતિક સુખો મેળવી લેવા ફાંફા મારતો સમગ્ર માનવસમાજ, શીલ માટે એક નારીના અપર્વ બલિદાનની સાચી ઘટના, આઘાત અને પ્રત્યાઘાતોમાંથી પણ જ્ઞાન અને વૈરાગ્ય મેળવી લેવાની પુરણ અને તેના ઉપર સુકેતુની માતાનો હૃદયસ્પર્શી સત્ય-પ્રસંગ, “રાવણને અધમ કેમ કહેવાય?” એવો સતર્ક સવાલ, સાધુ અને સંસારની કક્ષાનો ભેદ સમજાવતો અકબર અને બિરબલનો હાસ્યજનક છતાં ચોટદાર પ્રસંગ, કાલિદાસે વર્ણવેલી આર્ય માનવની ચાર અવસ્થાઓ અને તેનાથી વિપરીત કોટિનું વર્તમાન માનવજીવન, વર્તમાન વિદ્યાધામોની કંઢંગી દશા, “સાધુઓ હરામનું ખાય છે” એ આક્ષેપનો જડબાતોડ જવાબ અને તેના ઉપર એક અર્થનિણાતનો અર્થઘન અભિપ્રાય, “ત્રહ્મચર્યવ્રતિષ્ટાચાં વીર્ઘામ નું વાસ્તવપશી રહસ્ય છતું કરીને બ્રહ્મચર્ય એટલે શરીરની બલવત્તા નહિ પણ આત્માનું જ અને તે જ એ સમજાવતો બ્રહ્મચારી સંન્યાસીને સચોટ દાખલો, અને અંતે “રણછોડ” શબ્દ ઉપર નવો જ પ્રકાશ ફેંકતી વ્યાખ્યા, વગેરે વગેરે વિષયોને સચોટ અને તર્કબદ્ધ રીતે સમજાવતી, આર્યાવર્તની પરમદિવ્ય પ્રણાલિકાઓની પરમ હિતકારિતા સમજાવી તેને ઘટ-ઘટમાં અને પટપટમાં પુનઃ પ્રસ્થાપિત કરવાનો પુણ્ય સાદ સંભળાવતી, પ્રેરણાના પીયુષનું પુણ્યપાન કરાવતી, પૂજ્યપાદશીની પુનિત પ્રવચનધારનું સારભૂત અવતરણ અહીં આપવામાં આવ્યું છે. શ્રીપાળનગર, મુંબઈ- ૬
– મુનિ ભાનુચન્દ્રવિજ્ય તા. ૨૦–૭–૧૯૭૭
