Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિને સંદેશ
૨૩૯
ત્યાગની પાછળનું કોઈ પણ કારણ જણાવવામાં આવ્યું નહિ હોય, ત્યારે એની વ્યથાને કોઈ આરોવાર રહો નહિ હોય.
રડી રડીને એ રાત્રિએ ગુજારવા લાગી. પલંગમાં પડી પડી એ બંને પગ પછાડવા લાગી. માનસિક સમતુલા જાણે વારંવાર ગુમાવવા લાગી. દુ:ખે પાપકર્મથી જ આવે
અંજના જો કર્મના તત્ત્વજ્ઞાનને ખૂબ સારી રીતે સમજી શકી હોત તો આટલો જોરદાર આઘાત તેને ન લાગત. જ્યારે જ્યારે જીવનમાં આઘાતો અને વ્યથાઓ આવે ત્યારે એ યાદ કરવું જોઈએ કે, “મેં જ જે પાપકર્મો બાંધ્યા છે તે ઉદયમાં આવે ત્યારે દુ:ખ તો આવે જ. મારા જ પાપકર્મના કારણે દુ:ખ આવે; એમાં નથી ઈશ્વરની પ્રેરણા કે નથી કોઈ બીજો માણસ દોષિત.” દરેક વાતમાં ઈશ્વરની ઈરછાને વચમાં ન લાવો. મહાદયાળ ઈશ્વર કોઈને દુ:ખી કરવાની ઈચછા પણ શા માટે કરે ?
એક માણસ ઝેર ખાઈને મરી ગયો. તે વખતે એમ કહેવું કે “ઈશ્વરની તેવી જ ઈચ્છા હતી.” તે તે બરોબર ન કહેવાય. કોઈ પણ માણસ વધારે પ્રમાણમાં ઝેર ખાઈ જાય તો તે મરી જ જાય. ઝેરને એ જ સ્વભાવ છે!
એ જ રીતે પાપકર્મનો સ્વભાવ જ એવો છે કે એ ઉદયમાં આવે એટલે દુ:ખ આપે જ. પાપકર્મ “ટાઈમ બોમ્બ” જેવું છે. ટાઈમ બોમ્બ એને ટાઈમ થાય ત્યારે ફૂટે. એમ બાંધેલું પાપ કર્મ અને સમય આવે એટલે એ ફટે જ. અને જ્યારે એ ફુટે ત્યારે દુ:ખાદિ પણ આપે છે. એમાં ઈશ્વરને વચ્ચે લાવવાની કશી જરૂર જણાતી નથી. જીવ ભલે સારામાં સારું પણ ખરાબની પૂર્ણ તૈયારી સાથે
- ઘરમાં બાબે આવે એટલે બધા ખુશ થઈ જાય છે. પિતા એને ચૂમીએ ભરે છે અને બહેનો એને રમાડે છે. માતાને તો હરખ માતો નથી. પરંતુ એમાંના કોઈને ખબર છે કે આ બાબતો આઠ જ વર્ષનો થતા મરી જવાનો છે? અને જો ખરેખર આઠ વર્ષે તે મરી જાય તો શું થાય? કેવા આઘાત અને પ્રત્યાઘાતો જીવનમાં આવે? આવા તો અનેક પ્રકારના આઘાતોથી ઘણી વાર મા-બાપ મૃત્યુ પણ પામી જતા હોય છે. માટે જ મેં પૂર્વે કહ્યું હતું કે :
Live for the best but be ready for the worst
સારામાં સારું જીવન જીવવાની આશા ભલે રાખે. પરંતુ ખરાબમાં ખરાબ જીવન વધાવી લેવાની તૈયારી પણ રાખે.
આજને કરોડપતિ આવતી કાલનો રોડપતિ (ભિખારી ) પણ થઈ જાય. આ જગતમાં આવું બધું જ બની શકે.
ધરતીકંપ થાય છે ત્યારે આવું જ બને છે ને? મોટ–મોટા મકાનો ધારાશાયી બની જાય, મહેલાતોમાં વસનારા શ્રીમંતો રસ્તે રઝળતા ભિખારી પણ બની જાય. પાકિસ્તાનના ભાગલા વખતે હજારો લોકો બેહાલ, ઘરબાર વિહોણાં અને માલ મિલકત વગરના બની જ ગયા હતા ને?
