Book Title: Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
View full book text
________________
પ્રવચનાંક : ૬
રવિવાર
પ્ર. શ્રાવણ વદ ૧ વિ. સં. ૨૦૩૩
અનન્ત ઉપકારી કલિકાલ સર્વજ્ઞ ભગવાન હેમચન્સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ રચેલા જૈન રામાયણ”ના આધારે શરૂ કરેલી “રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સન્દેશ” એ વિષય ઉપરની પ્રવચનમાળાનું આજે છઠ્ઠું પ્રવચન છે. રાવણે લંકાનો વિજય પ્રાપ્ત કરવા કેવી સાધના કરી, પછી વૈશ્રવણ સાથેનું યુદ્ધ, સેનાભંગ જોઈ વૈશ્રવણનો વૈરાગ્ય અને દીક્ષા, વાલિની પ્રશંસાથી અસહિષ્ણુ બનેલા રાવણે વાલિ સાથે કરેલું યુદ્ધ, તેમાં રાવણનો પરાજય અને અન્તે રાજા વાલિનું રાજર્ષિ વાલિમાં રૂપાન્તર, વાલિની ઉગ્ર સાધના, અને એમને પ્રાપ્ત થતી મહાન લબ્ધિઓ અને શક્તિઓ વગેરે પ્રસંગો આપણે પૂર્વે જોઈ ગયા છે.
સંસાર સમગ્રનો ત્યાગ કર્યા પછી ઊંચી કોટિની ધર્મસાધના દ્વારા જે લબ્ધિઓ અને શક્તિઓ પ્રગટ થાય છે તેમાં ય ત્યાગી મુનિઓએ વિરક્તિ કેળવવી જ જોઈ એ. અને આવી ગુણવિરક્તિ ભોગવિરક્તિ કરતાં ય કઠિન ખાખત છે. સંસારના સુખોને લાત મારનારા પણ પ્રાપ્ત થયેલી લબ્ધિઓ વગેરે ઉપર ક્યારેક વિરક્તિ કેળવી શકતા નથી. આથી કેટલીક વાર એનો ઉપયોગ ચમત્કારો વગેરે બતાડીને લોકોને આકર્ષવામાં કરાતો હોય છે. આ ભારે અકલ્યાણકારી બાબત બની જાય છે.
તીર્થરક્ષા ખાતર રાવણને શિક્ષા
રાજર્ષિ વાલિ પોતાને પ્રાપ્ત લબ્ધિશક્તિઓ ઉપર અજબ વૈરાગ્ય કેળવી શક્યા હતા. રત્નાવલીને પરણવા જતા રાવણનું વિમાન સ્ખલિત થતાં રાવણ ધ્યાનસ્થ એવા રાજર્ષિ વાલિ ઉપર ક્રોધે ભરાય છે. અને સમસ્ત અષ્ટાપદ પહાડને હચમચા વવાનો પ્રયત્ન કરે છે ત્યારે તીર્થોની રક્ષા ખાતર રાજર્ષિ વાલિ રાવણુને દૃશ્ય કરે છે. અહીં સુધીનો પ્રસંગ પણ ગયા પ્રવચન આપણે વિચારી ગયા.
રાજર્ષિ વાલિને મન તો જીવન-મરણુ સમાન હતા. પણ જે તીર્થ–મન્દિરોમાં પરમાત્માના દર્શન કરીને લાખો લોકો પોતાની પા૫ વાસનાઓનો નાશ કરતા હોય, એ તારક તીર્થોનો જો નારા બોલાઈ જાય તો તે હરગિજ ઉચિત ન હતું. માટે જ અખૂટ અધ્યાત્મબળના સ્વામી રાજર્ષિ વાલિએ રાવણને શિક્ષા કરી.
શું ધર્મ ખાતર ઝઘડો ન થઈ શકે ?
આ પ્રસંગ વર્તમાન પરિસ્થિતિના સંદેશમાં ખૂબ મહત્ત્વનો બની રહે છે. આજે અનેક લોકો અમને સલાહ આપવા આવે છે કે ‘કોઈ પણ વાતમાં ઝધડવું નહિ!'
