Ramayanma Sanskritino Sandesh Part 01

Author(s): Chandrashekharvijay, Bhanuchandravijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust

Page 137

૧૩૪
પ્રવચન પાંચમું
શું તમે એમ માનો છો કે તમારો સંસાર સદા માટે લીલોછમ જ રહેવાનો છે?
કર્મોની ઉથલપાથલો, વાસનાઓના અણધાર્યા તોફાન અને તેની સાથોસાથ આજનું વિષમ રાજકારણ સુખી માનવના સંસારને ગમે તે પળે ઉથલાવી નાંખવાની પૂરી તાકાત ધરાવે છે.
આવી વિષમ સ્થિતિમાં ધર્મ-તત્ત્વ વિના હવે કોઈ શરણ નથી. લોકો આજે ધર્મની ના પાડે છે. પરંતુ જીવનમાં આવતા સુખદુઃખના અલટાપલટાઓની સામે ટકવા માટે ધર્મ વિના કદી ચાલી શકવાનું નથી.
આબર્ટ આઈન્સ્ટાઈનની વધતી જતી ઈશ્વરશ્રદ્ધા
આઈન્સ્ટાઈન જેવો વૈજ્ઞાનિક પોતાની આત્મકથામાં લખે છે કે “કેટલીકવાર જ્યારે હું મારા રૂમમાં ગણિતના કોયડા ઉકેલતો બેઠો હોઉં છું, અને સમીકરણો શોધતો હોઉં છું, ત્યારે જે મને કોઈ ઉકેલ ન મળે તો હું આંકડાઓની વચમાં “G” લખું છું. આ “G”નો અર્થ થાય છે “God'. અર્થાત ભગવાન. હું ભગવાનનું સ્મરણ કરું છું એટલે તરત મારી મૂંઝવણ દૂર થઈ જાય છે.”
અન્યત્ર તેણે કહ્યું છે, “વૃદ્ધાવસ્થામાં મારી ઈશ્વર પ્રત્યેની શ્રદ્ધા વધતી ચાલી છે.”
જેની પાસે અપેક્ષા પણ ન રાખી શકાય તેવા માણસોમાં ઈશ્વર કે ધર્મ પ્રત્યેની શ્રદ્ધા વધતી જાય છે ત્યારે આ દેશના લાખો લોકોની ધર્મશ્રદ્ધા નષ્ટભ્રષ્ટ થતી જાય છે ! કેવી કમનશીબ દશા !
પૂર્વે, ધર્મથી જ પ્રજાનું પરસ્પર રક્ષણ
જ્યાં સુધી આ દેશમાં ધર્મ ઉત્કૃષ્ટ રીતે જીવન હતો ત્યાં સુધી સહુ સુખે અલીન અને દુઃખે અદીન બનીને જીવતા હતા. સામાન્ય રીતે ભદ્ર સમાજ પોતાના પરસ્પરના કર્તવ્યોને સમજતો હતો. એક ચિતકે આ વાત આ શ્લોકમાં જણાવી છે...
"न राज्यं न च राजाऽऽसीत् , न धर्मों न च धार्मिकः।
धर्मेणैव प्रजाः सर्वा रक्ष्यन्ति स्म परस्परम् ।।" દા. ત. રસ્તામાં જો કોઈ ઘાયલ માણસ પડ્યો હોય તેને ઊંચકીને ઘેર લઈ જવો અને તેની યથાયોગ્ય સંભાળ કરવી એ આપણું કર્તવ્ય છે એમ એ સમયના લોકો સહજ રીતે સમજતા હતા.