Dharmanubandhi Vishva Darshan Pustak 02 Anubandh Vichardhara

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Saitya Prakashan Mandir

Page 19

એ વાત ખરી છે કે સત્ય જીવે છે. તે મરતું નથી પણ તે નીચે પડી શકે છે. સત્ય ઉપર આવરણ આવી શકે છે તેની પ્રતિષ્ઠા ઘટી શકે છે અને અસત્યની સમાજમાં બેલબાલા થઈ શકે છે એ પણ હકીકત છે. આવા વખતે સત્ય સાથે અનુબંધ જોડીને જે સારું હોય તેને રાખવું જોઈએ અને જે કાઢવા જેવું હોય તેને કાઢવું પણ જોઈએ. એટલા માટે જ વિશિષ્ટ વ્યક્તિઓની પવિત્ર ફરજ તરીકે ઇશાવાસ્ય પનિષદ્દમાં કહ્યું છે –
'हिरण्मयेन पात्रेण सत्यस्यापिहितं मुखं ।
तत्त्वं पुषन्नपावृणु सत्यधर्माय दृष्टये ॥' એટલે કે સત્યનું મેં સેનાના (મોહમાયાના) ઢાંકણથી ઢાંકેલું છે. હે સમાજપષક! તેને (ઢાંકણુને) તું લોકોને સત્યધર્મના દર્શન કરાવવા માટે ઉધાડ.
આ શ્લોકમાં સત્યની રક્ષા દરેક ક્ષણે સત્યાર્થીએ કરવી જોઈએ, તે તરફ ઈશારો કર્યો છે. સત્ય ખરેખર મટતું નથી, પણ તેના ઉપર આવેલ આવરણને દૂર કરવાથી જ તે પ્રગટ થઈ શકે છે. ઘરમાં કચરો આવી ગયો હોય તો તેને વાળીને સાફ કરવાની જરૂર રહે છે. રોજેરોજ કચરો વાળવા છતાં ખૂણેખાંચરે પડેલા જાળાં તથા કચરાને સાફ કરવાની પણ જરૂર રહે છે, તે માટે જેમ દીવાળી વગેરે તહેવારો ઉજવાય છે. તેમજ સમાજમાં આવેલ અનિષ્ટોરૂપી કચરાને રોજેરોજ સાફ કરવાની જરૂર છે, અને છતાં ખૂણેખાંચરે રહી ગયેલ જાળાં-કચરા વગેરેની સાફસૂફી કરવી જરૂરી છે, તેને માટે તપ-ત્યાગ-બલિદાન વગેરે કરવાની સત્યધમ લોકોની પવિત્ર ફરજ હોય છે.
કેટલીક વાર સારા શબ્દો ખરાબ અર્થમાં વપરાય છે, અથવા તેનું મૂલ્યાંકન તે રૂપે રહેતું નથી. જેમકે “ભદ્ર' શબ્દ એટલે કલ્યાણકારના અર્થમાં વપરાતે હવે તે “ભદ્રા'—એટલે કે ખરાબના અર્થમાં વપરાય છે. સાધુ અને બાપા શબ્દો સારા છે પણ જ્યારે તે સાધુડા અને બાવાના અર્થમાં વપરાય છે ત્યારે તેમાંથી છૂણું ટપકતી