________________
શાશ્વત સૌરભ ભાગ-૧
૬૯૯
૧
Pos
Eસ છે.
અને
ચરિત્રને ફરીને આ મૃત્યુલોકમાં ઉજ્જવલ કરતો હતો. ૩૮. પ્રિફ્લાદને પોતાના નામથી “પ્રલાદનપુર' નામે નવું શહેર વસાવ્યું હતું જે આજે પાલનપુર' નામે ઓળખાય છે. એ વીર અને ઉત્તમ પ્રકારનો વિદ્વાન હતો. તેણે પાલનપુરમાં પામ્હણવિહાર' નામનું શ્રી પાર્શ્વનાથનું વિશાળ–મનોહર મંદિર
બંધાવ્યું હતું.] તેનો પુત્ર સોમસિંહદેવ થયો અને તેનો પુત્ર તેજપાળ
જયવંતો કૃષ્ણરાજ થયો.
૪૩ થી ૪૬ સુધના પધોમાં વસ્તુપાલ અને તેના પુત્ર અપમાદેવી
જયંતસિંહ (જંત્રસિંહ)ની તથા તે પછીના ત્રણ શ્લોકોમાં મંત્રી
તેજપાળની પ્રશંસા આવે છે. ૫૦ થી ૫૭ સુધીના કાવ્યોમાં (આબુ)
મંત્રી તેજપાલની પત્ની અનુપમદેવીના પિતૃવંશનું, અનુપમદેવીનું તથા તેના પુત્ર લાવણ્યસિંહ-લૂણસિંહનું વર્ણન પ્રશસ્તિકાર પુરોહિત કરે છે.
[અનુપમદેવી આબુરોડ સ્ટેશનથી લગભગ ચાર માઈલ દક્ષિણ આવેલ ચંદ્રાવતી નામની પ્રસિદ્ધ અને પ્રાચીન નગરીની
હતી. ચંદ્રાવતી એક વખતે સમૃદ્ધશાળી નગરી હતી અને કલ્યાણકારી અગ્નિકુંડમાંથી “એવો કોઈ પણ પુરુષ ઉત્પન પરમારોની રાજધાની હતી. અનુપમાદેવી આ ચંદ્રાવતીના થયો; તે (ધર્મકાર્યોમાં વિદન કરનારા) શત્રુઓને મારવામાં રહેવાસી પોરવાડ મહાજન ગાગાના પુત્ર ધરણિગની પુત્રી હતી. હંમેશાં તત્પર રહેતો હોવાથી લોકોમાં તે “પરમારણ” મુસ્લિમ સૈન્યએ ચંદ્રાવતીની ખરાબ હાલત કરી હતી. ઈ.સ. (પરમાર) નામથી પ્રસિદ્ધિને પામ્યો; તે શ્રુતિનો આધારભૂત ૧૮૨૪માં સર ચાર્લ્સ કૉલ્વિન સાહેબ અહીં આવ્યા ત્યારે ૨૦ થયો અને તેના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલા માણસો “પરમાર' મંદિરો અહીં હતાં, પછી તો તે મંદિરો પણ ન રહ્યાં. રેલવેના કહેવાયા. ૩૨. પરમાર રાજાના વંશમાં સૌથી પહેલો શ્રી કોન્ટ્રાક્ટરોએ આ મંદિરો તોડી નાખેલ!] ધૂમરાજ રાજા થયો, કે જેણે બીજા રાજાઓને બંને પાંખ ચંદ્રાવતી નગરીમાં ગાગા નામનો બુદ્ધિશાળી પુરુષ થયો, (પક્ષ) કાપી નાંખવાથી થતી વેદનાઓનો અનુભવ કરાવ્યો તેને ઘરણિમ નામનો પુત્ર થયો કે જેને ત્રિભુવનદેવી નામની અર્થાતુ ધૂમરાજ રાજાએ પોતાના શત્રુ રાજાઓના પિતૃપક્ષ અને પત્ની હતી-પુત્રીનું નામ અનુપમદેવી કે જે મંત્રી તેજપાલની માતૃપક્ષના માણસોનો નાશ કરાવ્યો. તેના વંશમાં ધંધુક અને ધર્મપત્ની હતી. તેમને લાવણ્યસિંહ (લૂણસિંહ) નામનો પુત્ર ધ્રુવભટ વગેરે રાજાઓ થયા. તેઓના વંશમાં અતિ મનોહર થયો-“આ લૂણસિંહ તો ગુણોરૂપી ધનનો કોઈ એવો અપૂર્વ ‘રામદેવ’ થયો, તેને ‘ચશોધવલ' નામનો પુત્ર થયો કે જેણે કલશ-ચરૂ છે; કે તે હમેશાં પ્રગટ રહે છે, દુર્જનોરૂપી સર્પો સોલંકી મહારાજા કુમારપાલના શત્રુ-દુશ્મન બની ગયેલ કદી તેને વિટાતા નથી અને સજ્જનો તેને વાપરે છે–સજ્જનોને માળવા દેશના ‘બલાલ' નામના રાજાને શીઘ્રતાથી મારી તે ઉપયોગી થાય છે તો પણ તે હમેશાં વૃદ્ધિને પામતો જાય નાખ્યો હતો. ૩૫” તેનો ધારાવર્ષ નામનો પુત્ર થયો. છે. પ૭.” મંત્રી મલદેવ (માલદેવ)ને તેની લીલુકા (લીલા)
ધારાવર્ષથી કોંકણ દેશના રાજાની રાણીઓ પોતાના નેત્રોરૂપી દેવીથી પૂર્ણસિંહ નામનો પુત્ર થયો, તેની પત્ની અલણાદેવીથી કમળોમાંથી પાણીનાં બિંદુઓ (આંસુઓ) પાડવાવાળી થઈ ગઈ પેથડ નામનો પુત્ર વૃદ્ધિ-સમૃદ્ધિને પામ્યો. અનુપમાદેવી અને (રોવા લાગી). ૩૭.” “સામંતસિંહની સાથેના યુદ્ધની ભૂમિમાં લાવણ્યસિંહના કલ્યાણાર્થે તેજપાલે અર્બુદાચલ ઉપર શ્રી ક્ષીણ બલવાળા થઈ ગયેલા ગુજરાતના મહારાજાના સૈન્યનું નેમિનાથ ભગવાનનું આ મંદિર બંધાવેલું એવું પદ્યખંડ પ૯રક્ષણ કરવામાં જેની તરવાર ઘણી (દક્ષ) હોંશિયાર છે એ ૬૦માં આવે છે. ૬૧ થી ૬૪ સુધીમાં મંદિરનું વર્ણન આવે પ્રહલાદન નામનો તે (ધારાવર્ષ)નો નાનો ભાઈ, વિષ્ણુના છે, ૬૫ થી ૬૮ સુધીમાં મંત્રી યુગલની પ્રશંસા પછીના ત્રણ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
