________________
તાંબૂલવલ્લીને દેહ પર ધારણ કરીને એ પ્રતાપી પુરુષની આસપાસ નૃત્ય કર્યું ! શું સુંદર નૃત્ય ! શું સુંદર નાટક !
પૂર્વસાગરના પ્રદેશનાં પોરજનો હર્ષથી રોમાંચિત થઈ ગયા. ગીત, નૃત્ય ને વાઘથી વાતાવરણ મુખરિત થઈ ગયું.
પેલા મહાપુરુષ આ બધાથી પર હોય એમ એ બધાંને વીંધીને આગળ વધ્યા. અરે ! મનોમંદિરના આ દેવતાને ચરણે સર્વસ્વ ધરી દો ! સર્વસ્વ ધરીને પણ એને સન્માનો !
આજુબાજુનાં પાર્વતીય જનપદોમાંથી વિધવિધ પ્રકારની ભેટ લઈને જાતજાતના ને ભાતભાતના જનસમૂહો બહાર નીકળી આવ્યા.
એકે આગળ આવીને કહ્યું : “સ્વામી ! સુગંધભરી માટી તૈયાર છે. સ્વચ્છ સ્નાનજળના કુંભ છલકાય છે. પ્રભુ ! બે ઘડી થોભી જાઓ ! શરીરે પીઠી ચોળી અંઘોળ કરાવીએ ! રે ! સુવર્ણની આ કાયાને ઝંખવાયેલી જોઈ અમને રોવું આવી જાય છે. પ્રભુ ! થોભો ! સ્નાન કરીને આપ પ્રસન્ન થાઓ !’
જળના કુંભ ને માટીનાં પાત્રો વિષે નિરપેક્ષ એવા સ્વામી તો આગળ જ વધ્યા. ત્યાં બીજા જનકુળે આવીને કહ્યું : પ્રવાસનો શ્રમ આપને પીડતો હશે. એકાકીપણું મનને ઉદાસ બનાવી રહ્યું હશે. દેવકુમારી તુલ્ય અમારી દુહિતાઓનો સ્વીકાર કરી અમને કૃતાર્થ કરો ! રે ! દિવસોથી આપની આ કાકવેણીને કોણે સ્વચ્છ કરી હશે ? આપને કોણે નરમ બિછાનાં બિછાવી દીધાં હશે ? આપના ચરણને કોણે ચાંપ્યા હશે ? પ્રભુ ! અમારા દાંપત્યનાં આ સુંદર ફળોને આપને ચરણે ધરી અમે ચરિતાર્થ થવા ઇચ્છીએ છીએ !’
નક્ષત્રમાળને પૂંઠ પછાડી રાખી રસરાજ ચંદ્ર આગળ વધે એમ એ ઉત્સુક સ્ત્રીવૃંદને ભેદી મહાપુરુષ આગળ વધ્યા !
‘જય હો વૃષભધ્વજનો !” હાથી પર આરૂઢ થઈને આવેલાં જનકુળોએ ઝડપથી નીચે ઊતરી ચરણવંદના કરતાં કહ્યું : “પ્રભુ ! આપે તો અનેક હસ્તીઓને અશ્વની જેમ ખેલાવ્યા છે. સ્વીકારો અમારા હસ્તી ને એના ઉપર આરૂઢ થઈ પધારો અમારી વસ્તીમાં ! શું આ પાદપદ્મ આવી કંટકાકીર્ણ ભૂમિ ૫૨ સ્પર્શ કરવા માટે છે ? હજી હાથીઓનો તોટો નથી પડ્યો, સ્વામી !’
પણ વૃષભધ્વજ તો ગિરિશૃંગ પરથી ઊતરતી ગંગા નદીની જેમ, સર્વથી અલિપ્ત, અસ્પૃશ્ય આગળ ને આગળ ચાલ્યા. એમના માર્ગ રત્નના ઢગથી,
ભરતનાટ્યમ્ ૨ ૭૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
