________________
બોલનારીના પગ થનગની રહ્યા. હાથ હવામાં વીંઝણાની જેમ ફરવા લાગ્યા.
‘તે ચક્રવર્તીની આ રૂપસુંદર સેનાને પેલા લુચ્ચા રસિકવર સાથે યુદ્ધ ઊતરવું પડ્યું હશે ! પ્રેમનું યુદ્ધ તો જોવા જેવું ! નવેલી હારી કે રસિયો નર, એનો કર્યો કંઈ નિર્ણય ?” સુષેણે પૂછ્યું. એના ચહેરા પરનું ગાંભીર્ય સરી ગયું હતું, ને જાણે એ વર્ષો પહેલાં અયોધ્યાની સુંદરીઓની અલકલટો સાથે રમનાર રસિક યુવાન બની ગયો હતો.
નિર્ણય એક જ કર્યો : બધી સુંદરીઓએ નક્કી કર્યું કે ધુતારાનું નામ પૂછી લેવું !” એક સુંદરીએ કહ્યું. એનું પોપટિયું નાક એક નવી સુશ્રી પેદા કરી રહ્યું.
‘તે તમે હજી સુધી એનું નામ નહોતું પૂછ્યું?
ના !' “કેવાં ભુલકણાં ! નામ પૂછ્યા વગર જ પ્રીત ?”
પ્રેમની દુનિયા ભુલકણાની જ છે ! એમાં તમે ગઈ કાલની વાત ભૂલો નહિ તો પ્રેમ કરી ન શકો, સેનાપતિજી ! તમે ગમે તેવા બાહોશ હો, પણ સ્ત્રી તો નથી ને? સ્ત્રી થયા વગર સ્ત્રીના આ દીવાનાપણાની તમને ગમ ન પડે ! સ્ત્રી એટલે સર્વસ્વ અર્પણ કરનારી ! એને વળી નામ-રૂપની તમા કેવી ?”
પછી ?’ સેનાપતિ સુષેણે જોયું કે આ સુંદરીઓ પાસે તર્ક નિરર્થક હતો, એમને દલીલોથી જીતવી અશક્ય હતી. એમની દલીલમાં દુન્યવી ડહાપણ નહોતું, પણ દૈવી ભાવ ગુંજતો હતો.
‘અમે બધી સખીઓએ સાથે મળીને એ બહુરૂપી ધુતારા નરનું નામ જાણવા એક ત્રાગડો રચ્યો. રાતે એ રસિયો આવીને અમને રમવા માટે હસ્ત ગ્રહીને ખેંચવા લાગ્યો, ત્યારે અમે અબોલાં લઈને બેસી ગઈ. પ્રેમની દુનિયામાં મૌન તો મૃત્યુથી પણ વિશેષ ભયંકર લાગે છે. એણે અમને હાથે-પગે પડીને મનાવવા માંડી તો અમે પહેલાં એને નામ જણાવવા હુકમ કર્યો. નામ ? નામ ? નામ ? કહેતો રસિયો જરા પાછો હઠવા લાગ્યો, ને પછી અદશ્ય થઈ ગયો. અમે એને ખોજવા આખો વૈતાઢ્ય ખૂંદી વળ્યાં પણ એ હાથ ન આવ્યો. ઘડી આ ગિરિવનની કુંજમાં દેખાય, ઘડીમાં શિખર પર ચમકે, ઘડીમાં સરોવરના જળમાં એનું પ્રતિબિંબ દેખાય પણ ક્યાંય હાથ ન આવે ! શોધ કરતાં રાત ખૂટી ગઈ, એટલામાં ઉષા આવી ને એને પગલે એ પાછો ફરી ગયો !” ૧૪૦ ચક્રવર્તી ભરતદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
