________________
૨૩
ચૌદમું રત્ન
યુદ્ધનાં શોણિતભીનાં રંગછાંટણાને સ્થાને હવે લગ્નનાં કંકુકેસરનાં છાંટણાં થવા લાગ્યાં. યુદ્ધનાં વાજિંત્રો તકસાધુ રાજપુરુષોની જેમ વખત જોઈને પોતાનો આલાપ બદલી બેઠાં. એ લગ્નની સૂરાવલિ રચવા લાગ્યાં.
સમરભૂમિના સૈનિકો પણ ‘મારો મારો’ના ઉચ્ચારને બદલે ‘જયજય’ના સ્વરોચ્ચાર કરવા લાગ્યા. લોહીતરસી ભૂમિ પર એકાએક પ્રેમનાં ને બંધુત્વનાં તરુ પાંગરવા લાગ્યાં. ભૂમિકા તો તૈયાર જ હતી. સહુ ભગવાન ઋષભદેવના જ અનુયાયીઓ હતા. એક ધર્મના ઉપાસકોમાં વેરભાવ કેવા ? એ તો એક હતા ને એક બની રહ્યા.
જનવાદ કહેવા લાગ્યો કે લાકડીએ માર્યાં જળ કદી જુદાં પડ્યાં છે કે આજે પડશે ?
મહારાજ ભરતદેવ ને દેવી સુભદ્રાની જોડી જુગતે જોડાઈ હતી. મેઘને જાણે વીજળી મળી હતી. શંકરને જાણે પાર્વતી ભેટી હતી, શોર્યને જાણે શક્તિ વરી હતી. ભરતસેનાના સૈનિકોના હર્ષનો પાર નહોતો. સહુ એ વાતમાં શ્રદ્ધા ધરી રહ્યા હતા કે આ યુદ્ધનો વિજય કોઈ અતદ્રિય શક્તિને આધીન હતો. બાહ્ય દેખાવ ભલે નમિ-વિનમિ નમ્યાનો હોય, પણ એ નમાવનારું બળ ભરતદેવની સેનાના શસ્ત્રોનું નહોતું, એમાં કોઈ અદૃશ્ય બળ કામ કરી ગયું હતું ને એણે માત્ર રાજપલટો જ નહિ, હૃદયપલટો પણ સાધ્ય કર્યો હતો. ખરો વિજય તે આનું નામ, જેમાં માણસ માણસ બને !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
