________________
સાહેલીઓ ધીરે ધીરે પોતાની નોંકાને તારવી રહી.
ભરતદેવ સુભદ્રાદેવી સાથે ખભેખભો મિલાવીને બેઠા હતા. સુંવાળા સ્પર્શની આંતરિક શક્તિ બંનેને રોમાંચ કરી રહી હતી. ભરતદેવ કવિ બની રહ્યા હતા. એમણે રમ્ય નિશા, તારાઓથી છલબલતું ગગનાંગણ, એમાં વહેતું સ્વર્ગગંગાનું સુંદર ઝરણ, એના કાંઠે અપ્સરાઓનો સ્વૈરવિહાર, એના ઓઢણામાં ઝળકતા સિતારા જેવા તારાઓ ને એના ભાલમાં મોટી આડ જેવી રહેલી ચંદ્રરેખનાં ગીત જોડ્યાં.
‘રે ! આ કાવ્ય કરનાર પુરુષ કવિ જરૂ૨ છે, પણ કાવ્યનો રસોપભોગ કરનાર પંડિત નથી ! વિઃ રોતિ વ્યાનિરસ નાનન્તિ પંડિતા । સજીવ કાવ્ય સોડમાં બેઠું હોય પછી નિર્જીવ કાવ્ય તરફ રુચિ કેવી !' આવી ટીકા કરતી કરતી સાહેલીઓ પોતાની નૌકાઓને આડે રસ્તે લેતી ગઈ.
ગંગાનો પ્રવાહ એક વિશાળ નૌકા અને બે જીવને લઈને વહેતો હતો. એણે પણ આ બે જીવમાં ૨સમસ્તી જગાવવા પોતાના પ્રવાહનું સંગીત છેડ્યું હતું. પુરુષ કવિત્વમાં મગ્ન હતો.
‘જડ ચંદ્રનું કાવ્ય શું કરો છો ? આ જીવંત ચંદ્રમુખ તમને નથી પ્રસન્ન કરતું ?” આખરે સ્ત્રી કંટાળીને બોલી. સામાન્ય રીતે વાતનો પ્રારંભ પુરુષ તરફથી થવો જોઈએ, આજે પ્રારંભ સ્ત્રીને ક૨વો પડ્યો.
જડ કરતાં ચૈતન્ય મહાન છે. જીવંત ચંદ્રમુખ કેમ ન ગમે ?' પુરુષે સ્વસ્થતાથી જવાબ આપ્યો. પણ એના હાથ યોગીના હાથ જેવા નિશ્ચેતન હતા. રે, સૌંદર્યમધુથી છલકતો કુંભ મુખ આગળ ધર્યો તોય તને સ્વાદ લેતાં નથી આવડતો ?
સ્ત્રી પુરુષની શીતળતાથી જલી ઊઠી. સ્ત્રીના સૌંદર્યના અપમાનમાં ભૂકંપથી પણ ભારે આંચકા સમાયા હોય છે.
‘શું તમારા કાવ્યની અપ્સરાઓથી હું વધુ સુંદર નથી ?”
‘કોણ ના કહી શકે છે ? અપ્સરાઓ તો સુભદ્રાદેવીના નખના સૌંદર્ય પાસે પણ હીણી લાગે છે !' પુરુષે કહ્યું. છતાં હજીય રોમરાજને વિકસ્વર કરનાર ઉષ્મા જાગી નહોતી !
સ્ત્રી છંછેડાણી. એ જરા સરી, કિનારા પરથી મત્સ્ય સરે એમ સરી, અને ઊંડા પાણીમાં ઢળી પડી !
ચૌદમું રત્ન ઃ ૧૯૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
