________________
‘લ્યો રે ઊડતાં પારેવાં !’ એણે લહેકાથી કહ્યું.
ગૃહાંગણમાં ૨મતી છોકરી સુંદર કંડોરેલું યંત્ર-પારેવું લેવા બહાર દોડી આવી. એના હાથમાં બદલામાં આપવા માટે થોડું સુવર્ણ હતું. પારેવાના વેચનારે એટલા સુવર્ણથી પારેવું આપવાની ના પાડી, ને કંઈક વધુ સુવર્ણ માગ્યું. છોકરી વધુ સુવર્ણ લેવા પોતાની માતા પાસે અંદર દોડી ગઈ !
થોડી વારે ગૃહના કંડોરેલા દ્વા૨માંથી એક વૃદ્ધા સ્ત્રી બહાર આવી. એ વૃદ્ધાએ સ્ફટિકનાં કૃત્રિમ નેત્રો ચઢાવ્યાં હતાં, કાન પર સાંભળવા માટે એક વૃક્ષની તંતુનાલ રાખી હતી. રૂપાની નકશીદાર લાકડીના ટેકે એ આવતી હતી. રૂપાની લાકડીમાં ઊછળતો પારદરસ દેખાતો હતો. આપમેળે માંડ માંડ ઊભી થઈ શકતી વૃદ્ધા, લાકડી લઈને જુવાનની જેમ ચાલતી હતી. પેલો પારદરસ એના દેહમાં વીજળીનો વેગ પહોંચાડતો લાગ્યો.
અરે, ન જાણે આ વૃદ્ધાને કંઈ કેટલાં વર્ષ થયાં હશે ! બીજી સ્ત્રી હોય તો બિચારી ઊભી પણ ન થઈ શકે, પૂરું બોલી પણ ન શકે, પછી સાંભળવાની તો વાત જ કેવી ?
વૃદ્ધાએ આવતાંની સાથે કહ્યું : ‘ભાઈ ! જય વૃષભધ્વજ ! એક યંત્ર પારેવાના અવેજમાં તમને કેટલું સુવર્ણ ખપશે ?’
પારેવાં વેચનારનું મગજ આશ્ચર્યથી ભરાઈ ગયું :
વૃદ્ધાએ કયા નામનો જયોચ્ચાર કર્યો ? પોતાના ઇષ્ટદેવ વૃષભધ્વજનો ! અરે, વૃષભધ્વજ તો પોતાના પ્યારા સ્વામીના પિતાજીનું નામ ! એ પવિત્ર નામ દુનિયાના અજાણ્યા ખૂણે વસતા આ લોકો ક્યાંથી જાણે ? અને આ જયજયકાર ઉચ્ચારતી વખતે વૃદ્ધાના મુખની શુભ્ર દંતપંક્તિ કેવી ઝળહળી ઊઠી ! આ ઉંમરે દાંતની બત્રીસી આટલી સાબૂત !
આશ્ચર્યમાં ડૂબેલો પારેવાનો વેપારી તરત સામો જવાબ વાળી ન શક્યો; એ તો મૂંગો બનીને દાડમકળી જેવી દંતપંક્તિઓને આશ્ચર્યભરી નજરથી નીરખી જ રહ્યો.
પરદેશી લાગો છો, ભાઈ ! અમારા રાજા વિનમિરાજની આજ્ઞા છે કે દરેક વાતનો આરંભ, પ્રત્યેક કાર્યનો સમારંભ ને દિવસનો પ્રારંભ ‘જય વૃષભધ્વજ’ના નામના પુણ્યોચ્ચારથી કરવો. એ જયજયકારનો પ્રતાપ સમજો કે અમારા રખડતા-રઝળતા નમિ-વિનમિને આ રાજ મળ્યું, આ પાટ મળ્યું, આ ૧૬૮ * ચક્રવર્તી ભરતદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
