Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Dadar Aradhana Bhavan Jain Poshadhshala Trust
View full book text
________________
शतक ८. - उद्देशक २.
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
५९
१० अयं दुखणं तं करेस्सति या नवा करेस्सह । एयाणि चैव उपपन्ननाण- दंसणधरे अरहा जिणे केवली सहभाषेणं जाणा पासा, तं जहा-धम्मत्थिकार्य, जाव करेस्सति वा नवा करेस्सति ।
१७. [०] कतिवि णं भंते ! णाणे पण्णत्ते ? [अ०] गोयमा ! पंचविहे णाणे पण्णत्ते, तं जहा- आभिणिदोद्दियणाणे, सुयणाणे, ओहिणाणे, मणपजवनाणे, केवलणाणे ।
१८. [प्र०] से किं तं आभिणिबोहियणाणे ? [उ०] आभिणिबोहियणाणे चउविहे पनते, तं जहा- उग्गहो, ईदा, अवाओ, धारणा; एवं जहा 'रायप्पसेणइज्जे' णाणाणं भेदो तद्देव इह भाणियचो, जाव सेशं केवलनाणे ।
१९. [प्र०] अन्नाणे णं भंते! कतिविहे पत्ते ? [उ०] गोयमा ! तिविहे पन्नत्ते, तं जहा- महअन्नाणे, सुयभन्नाणे, विभंगणाणे ।
२०. [प्र० ] से किं तं महखाणे [४०] महमन्नाणे चढविदे पण्णत्ते, तं जदा उमाहे, जाप धारणा ।
-
२१. [२०] से किं तं नाई ? [४०] उमा दुविहे पचते, तं जहा अत्योमा य वंजणोमा य एवं जयेष आभिणिबोहियनाणं तहेव, नवरं एगट्टियवज्रं जाव नोइंदियधारणा । सेत्तं धारणा, सेत्तं महअन्नाणे ।
२२. [प्र० ] से किं तं सुयअन्नाणे ? [अ०] जं इमं अन्नाणिपार्ह मिच्छादिट्ठिपहिं जहा नंदीए, जाव चत्तारि वेदा संगोबंगा से सुयभाणे ।
सर्व दुःखोनो अन्त करशे के नहि - दश स्थानोने उत्पन्न ज्ञान- दर्शनने धारण करनार अर्हन्, जिन, केवली सर्पभावची साक्षात् ज्ञानपी जाणे छे अने जुए छे. जेमके धर्मास्तिकाय, यावत् आ जीव सर्वदुः खोनो अंत करशे के नहि.
ज्ञान.
१७. [प्र० ] हे भगवन् ! ज्ञान केटला प्रकारे कह्युं छे ! [उ०] हे गौतम! ज्ञान पांच प्रकारे कह्युं छे. ते आ प्रमाणे - आभिनिबोधिज्ञान, शुतज्ञान, अवधिज्ञान, मनः पर्यवज्ञान अने केवलज्ञान
१८. [प्र०] हे भगवन् ! आभिनिबोधिक ज्ञान केटला प्रकारे छे ? [उ०] हे गौतम ! आभिनिबोधिक ज्ञान चार प्रकारे छे, ते आ प्रमाणे- अवग्रह, ईहा, अपाय अने धारणा. जेम राजप्रश्रीय सूत्रमां ज्ञानोना प्रकार कला के रोम अहीं पण कहेगा; यावत् ए प्रमाणे केवलज्ञान कयुं' त्यां सुधी कहेवुं.
१९. [प्र० ] हे भगवन्! अज्ञान केटला प्रकारे कयुं छे ? [30] हे गौतम! अज्ञान त्रण प्रकारे कधुं छे, ते आ प्रमाणे मतिअज्ञान, श्रुतअज्ञान अने विभंगज्ञान.
२०. [प्र० ] हे भगवन् ! मतिअज्ञान केटला प्रकारे क्युं छे? [30] हे गौतम! मतिअज्ञान चार प्रकारनुं छे. ते आप्रमाणेअव यावद् धारणा.
२१. [प्र०] अग्रह केला प्रकारे छे [30] अवग्रह वे प्रकारनो कह्यो छे से आ प्रमाणे अर्थावग्रह अने ईव्यंजनाहर प्रमाणे जेम नंदीसूत्रमां आभिनिबोधिकज्ञान संबंधे कह्युं छे तेम अहीं जाणवुं. परन्तु त्यां आमिनिबोधिकज्ञान प्रसंगे अवग्रहादिना || एकार्थिकसमानार्थक शब्दो कहेला छे ते शिवाय यावत् नोइन्द्रियधारणा सुधी कहेनुं, ए प्रमाणे धारणा कही. ए प्रमाणे मतिअज्ञान कयुं.
२२. [प्र० ] श्रुतअज्ञान केवा प्रकारनुं छे ? [उ०] 'जे अज्ञानी एवा मिध्यादृष्टिओए प्ररूप्युं छे' - इत्यादि *"नंदीसूत्रमां कह्या प्रमाणे यावत् सांगोपांग चार वेद ते श्रुतअज्ञान, ए प्रमाणे श्रुतअज्ञान क.
१७. * अभि - अर्थामिमुख एटले यथार्थ, नि-निश्चित, बोध ते आभिनिबोधिक, अर्थात् इन्द्रिय अने अनिन्द्रियनिमित्तक यथार्थ भने निश्चित बोध से अभिनिबोधिकज्ञान. श्रुत एटले श्रवण करवुं ते द्वारा जे ज्ञान थाय ते श्रुतज्ञान, इन्द्रिय अने मनथी श्रुतप्रन्थानुसारे जे बोध धाय ते श्रुतज्ञान अवधि - सर्व मूर्ती मर्यादा थी जे नाते अज्ञान. मनोद्रव्यना पर्याय आकारविशेष ज्ञान ते मनःपर्ववशान सर्व इम्म पर्याय संपूर्ण ज्ञान से
ज्ञान
१८. रूपादि अर्थनो विशेषरहित सामान्य बोध ते अवग्रह, विद्यमान अर्थना विशेष अपाय, निश्चित अर्थने स्मृति इत्यादि रूपे धारण करवो ते धारणा. + राजप्रनीय प.
१९. || विपरीत अथवा मिथ्या ज्ञानने अज्ञान कहे छे.
२१. ६ व्यंजनावग्रह - जे वडे अर्थ प्रकट कराय ते व्यञ्जन एटले उपकरणेन्द्रिय अने शब्दादिरूपे परिणाम पामेल द्रव्यनो समूह उपकरणेन्द्रिय ब प्राप्त थयेल शब्दादि विषयोनुं अव्यक्त ज्ञान ते व्यंजनावग्रह, त्यारपछी 'आ कांइक छे' एवो सामान्य अवबोध ते अर्थावग्रह. ३ नन्दी सूत्र. प. १६८-२.१.४.
|| अवग्रहणता, अवधारणता, श्रवणता, अवलंबनता अने मेधा-आ पांच अवग्रहना एकार्थक शब्दो कथा छे अने ईहादिना पण एकार्थक शब्दो का छे 'वे अहीं मतिअज्ञानने विषे न कहेवा.
** नंदीसत्र. प. १९४-१. पं. ४
२२.
धर्मनी विचारणा करवी ते ईहा, अर्थनो निश्चय करवो ते १३०- १. पं. ४.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
चानना प्रकार
अभिनिवोधिक पानना प्रकार.
मति-मशान.
अवग्रह.
श्रुत-अज्ञान.
www.jainelibrary.org/
