Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02

Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Jinagama Prakashan Sabha

Page 186

श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे--
शतक ५.-उद्देशक ४. दृढ थाय छे. जे, इंद्रनो संबंधी होय ते ' हरि ' कहेवाय. हरिनैगमेषी पण इंद्रनो संबंधी छे माटे ते 'हरि ' कहेवाय छे. [ ' सक्कदूए ' ति ] शदूत. हरिनैगमेषी देव शकनी आज्ञाने माननार अने पायदळ सेनानो उपरि छे माटे ते 'शक्रदूत' कहेवाय. ते हरिनैगमेषिए इंद्रनी आज्ञाधी दा-त्रिशला. गर्भावस्थामा रहेला भगवान् महावीरनी फेरवणी करी हती-तेओन देवानंदाना गर्भमांथी त्रिशलाना गर्भमां मूक्या हता. [ 'इत्थीगभं' ति] में बदलवाना स्त्रीनो गर्भ-जीवसहित-जीववाळो-पुद्गलपिंड, तेने [ ' संहरमाणे ' त्ति ] बीजे ठेकाणे लइ जतो. आ स्थळे गर्भने फेरववाना चार प्रकार छ:--- वार प्रकार. १. गर्भाशयमांथी गर्भने लइने बीजा गर्भाशयनां मूकवो. २. गर्भाशयमांथी गर्भने लइने योनिबाटे बीजा गर्भाशयमां मूकवो.
३. योनिवाटे गर्भने बहार काढीने बीजा गर्भाशयमां मूकवो. ४. योनिबाटे गर्भने बहार काढीने योनिबाटे ज बीजा गर्भाशयमां मूकवो. आ चार रीतिमाथी मात्र एक ज श्रीजी रीत गर्भनी फेरबदली माटे अहीं उपयोगी गणी छे अने ते माटे कहे छे के, [ 'परामुसिय ' इत्यादि ]
पोताना हाथनी तेवा प्रकारनी क्रियावडे पीडा न थाय तेम स्त्रीना गर्भने अडकी अडकीने योनिवाटे बहार काढीने बीजा गर्भाशयमा मूके छे. शंका. शं०--देवनी शक्ति घणी विचित्र होय छे अने तेथी ते, गमे ते ठेकाणेथी गर्भने बहार काढी शके छे तो पछी तेणे योनिवाटे ज गर्भने केम समाधान. यहार काढयो ? समा०-काचो के पाको कोइ पण प्रकारनो गर्न स्वाभाविक रीते योनिवाटे ज बहार आवे छे एवीं जातनी प्रथा लोकोमों
जणाय छे तो ते प्रथाने अनुसरीने अहीं देवे पण तेम कर्यु छे. आगळना प्रकरणमा गर्भनी फेरबदली संबंधी हकीकत कही छे अने हवे ते संबंधे नत्र य. देवना सामर्थ्य नी बाबत जणावतां कहे छे के, [ 'पभू णं इत्यादि.] [ नेहसिरंसि ' ति] नखना अग्र भाग-नखनी टोच-थी
['साहरित्तर ' ति ] गर्भने प्रवेशाववा-अंदर दाखल करवा-अने ते ज वाटे [ 'नीह रित्तए ' ति ] गर्भने बहार काढवा ते देव समर्थ छे. कापर. आबाहं ' ति] थोडी पीडाने, [ 'विवाहं ' ति ] वधारे पीडाने. [छविच्छेदं ' ति] वळी शरीरनी कापकूप करीने ते देव गर्भनी अशक्य . फेरबदली करे छे. कारण के, कापकूप कर्या सिवाय नखनी टोक्ने मार्गे गर्भने दाखल करवो ए अशक्य छे. ['ए सुहमं च णं' ति] गर्भने
घणो सूक्ष्म करीने तेनी फेरबदली थाय छे.
. आर्य श्रीअतिमुक्तक. तेणं काले णं, ते णं समए णं समणस्स भगवओ महावी- ते काले, ते समरे श्रमण भगवंत महावीरना शिष्य अतिमुरस्स अंतेवासी अइमुत्ते णामं कुमारसमणे पगइभद्दए, जाव- क्तक नामना कुमारश्रमग, जेओ स्वभावे भोळा अने यावत्विणीए. तए णं से अइमुत्ते कुमारसमणे अन पा कयाई महावु- विनयवाळा हता. ते अतिमुक्तक कुमारश्रगण अन्य कोइ दिग्से हिकायांस निवयमाणांस कक्खपडिग्गह-रयहरणमायाए बहिया भारे बरसाद वरसतो हतो त्यारे पोतानी काखमां पात्रु अने संपट्ठिए विहाराए. तए णं अइमुत्ते कुमारसमणे वाहयं वहमाणं रजोहरण लइने बहार विहार माटे ( वडी शंकाना निवारण माटे) पासइ, पासित्ता मट्टियाए पालिं बंधइ, बंचित्ता ' णाविया मे, चाल्या. त्यार पठी बह.र जतां ते अतिमुक्तक कुमारश्रमणे वेता णाविया मे' नाविओ विव णावमयं पडिग्गहगं उदगंसि कट्ट पाणीनुं एक नानु खाबोचियुं जोयु-तेने जोया-पछी ते खाबो. पवाहमाणे, पंवाहमाणे आभिरमः, तं च थेरा अदक्खु, जेणेव चिया फरती एक माटीनी पाळ बांधी अने 'आ मारी नाव छे, समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता एवं आ मारी नाय छे' ए प्रमाणे नाविकनी पेठे पोताना पात्रने वदासी:
नावरूप करी-पाणीमा नाखी ते कुमारश्रमण प्रवाहे छे-पाणीमां तरावे छे-ए रीते ते, रमत रमे छे. हवे ए पकारना बनावने स्थविरोए जोयो अने जोया पछी तेओए जे तरफ श्रीमहावीर स्वामी छे ते तरफ आवीने आ प्रमाणे कडं केः
दशकालिक स्यान्य दथ संघेन योजितम्. १.. जोडी बीधां. (१००) ए प्रमाणे कहीने श्रीस्थूल द्रनी अनुमतिथी ए साध्वी
इत्याख्याय स्थूलभद्रानुकाता निजमाश्रयम्." १०१ पोताने आश्रये पाछी आवी." (101) पोहेमचंद्रजीना आ उलेखमां आपणे गभापहारने लगती दंतकथा जेवी ए हकीकतनी विचित्र उत्पत्ति जोह शकीए छीए. एमां खुशी तो एछ के. ए हकीकत श्रीवार पली बसें वरसे बहार आवी अने वळी श्रीसीमंधर तीर्थकरना श्रीमुखथी ए हकीकत प्रकट थइ (1)! दिगंबर संप्रदाय ए हकीकतने स्वीकारतो नथी तेथी अने अनेक महापुरुषोना जीवनमा एवी एवी अप्राकृतिक हकीकतो मेळाइ गद छे तेथी आ हकीकतने विशेष सिद्ध करवानो प्रयास केरवोए समयभक्षण सिवाय बीज कशु नथी. वळी आ हकीकत देवनी मारफत एक छुमंतरनी पेठे थयानो लेख मळतो होवाथी एनी अप्राकृतिकता तरी आवे छे:-अनु.
१. अहीं सातमी विभक्तिने पांचमी विभक्तिना अर्थमा समजवानी छे:-श्री अभय २ देव माटे ती ' ए अशक्य छे' एम कहे गर्भापहारने पण अशक्य कहेवा बरोबर छ:-अनु०
१. मूलच्छाया:--तस्मिन् काले, तस्मिन् समये श्रमणस्य भगवतो महावीरस्य अन्तेवासी अतिमुक्तो नाम कुमारश्रमणः प्रकृतिभदको यावत्विनीतः, ततः स अतिमुक्तः कुमारभ्रमणोऽन्यदा कदाचिद् महावृष्टिकाये निपतमाने कक्षाप्रतिप्रह-रजोहरणम् आदाय बहिः संप्रतितो विहाराय. ततः अतिमुक्तः कुमारभ्रमणः वाहकं वहमानं पश्यति, दृष्ट्वा मृतिकया पालि यनारि; यद्ध्वा ‘नौका मम, नौका मम' नाविक इव नावम् अयं प्रतिग्रहकम् उदके कृत्वा प्रवाहयन्, प्रवाड्यन् अभिरमते, तं च स्थविराः अवाक्षुः, येनैव श्रमणो भगवान् महावीरस्तेनैव उपागच्छन्ति, उपागम्य एपेम् अंवादिषुः-अनु.