Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02

Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Jinagama Prakashan Sabha

Page 205

१९५
शतक ५.-उद्देशक ५.
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र. आयु कर्ममा व्यभिचार (तेना वेदनमा फारफेर थतो) होवाथी जेम बांध्या छे ते प्रकारे बधां कर्मो नथी अनुभवातां, ते ज दीवे छे लांबा काळ सुधी अनुभवया योग्य बांधेलु आयुष्य वर्ग थोडे काळे पण अनुभवी लेवाय छे, जो एम न होय तो अपमृत्यु-कमोत-नो, कमोतव्यवहार जे सर्वजनप्रसिद्ध, छे ते केम थइ शके १ अथवा भयंकर मोटा संग्राम बगेरे स्थळमा लाखो जीवोना प्राण एक ज काळे जाय ते केम बने-लाखो जीवोनुं एक काळे मृत्यु केम बने ? [ 'अणेवंभूयं पित्ति ] जे प्रकारे कर्म बांध्यु छे ते प्रकारे नहि-तेने- भनेवभूत-वेदना अनेवभूत वेदनान. कर्मनो स्थितिघात, रसघात वगरे आगममा संभळाय छे तेथी पण अनेवंभूत वेदनानो अनुभव सत्य ठरे छे. [ एवं जावं स्थितवातादि.. वेमाणिया-'] कहेली रीत प्रमाणे वैमानिकना छेडा वालुं समस्त संसारी जीवनुं चक्रवाळ जाणी लेवु.
कुलकर विगेरे. -संसारमंडलं नेयव्वं
--संसार-मंडळ विषे समजवान छे. ६. प्र०-जंबूद्दीवे णं भंते ! इह भारहे वासे इमीसे उस्स- ६. प्र०—हे भगवन् ! जंबूद्वीपमां आ भारत वर्षमां आ पिए समाए कइ कुलगरा होत्था ?
अवसर्पिणीना काळमां केटला कुलकरो थया ? ६. उ०-गोयमा ! सत्ते. एवं चेव तित्थयरमायरो, पियरो, ६. उ०-हे गौतम ! सात कुलकर थया, ए प्रमाणे
१. मूलच्छायाः-संसारमण्डलं ज्ञातव्यम्. जम्बुद्वीपे भगवन् ! इह भारते वर्षे अस्याम् अवसर्पिण्यां समायां कति कुलकराः अभवन् ? गौतम । सप्त. एवं चैव तीर्थकरमातरः, पितरः-अनु०
१. आ शब्द माटे टीकाकारश्रीए जणाव्युं छे के"अथवा इह स्थाने वाचनान्तरे कुलकर-तीर्थकरादिवतव्यता दृश्यते." "अथवा बीजी वाचनामां आ ठेकाणे कुलकर अने तीर्थकर विगेरेनी
वक्तव्यता कहेली छे." टीकाकारजीना आ उल्लेख उपरथी एम साफ जणाय छे के, ' संसारमंडलं नेयव्वं ' ए शब्दनो संबंध 'जाव वेमाणिया' शब्द साथे घटी शकतो नथी. कारण के, आ स्थळे के बीजे अनेक स्थळे जे हकीकतने जीव मात्रमा लागु करवाना उखो मळे छे त्यां बधे 'जाव-वेमाणिया'एशब्द छेवट आवे छे अने ए शब्द जे हकीकतने छेडे आवेलो होय ते हकीकत जीव मात्रने लागु थाय छे-कोइ स्थळे आ ग्रंथमा जीव मात्रने लगता उल्लेखोनी नोंधमां 'जाव-वेमाणिया' शब्द उपरांत बोजो कोइ शब्द नोधेलो जणातो-जणायो-गथी माटे ज अहीं अमे संसारमंडलं नेयव्यं' ए शब्दने 'जाव-वेमाणिया' शब्दथी छूटो पाडीने जणावेलो छे अने 'ए प्रमाणे वैमानिक सुधीना समस्त संसारमंडळ विषे समजवानुं छे' एवो टीकाकारश्रीए जणावेलो बीजों अर्थ बतायवा माटे पण ए बन्ने शब्दो वचे एक मोटी आडी ओळी मुकेली हे-आ जातनो फेरफार अमे मूळमां अने भाषांतरमां-बन्ने ठेकाणे जणाग्यो छे वळी वाचनाने लगता टीकाकारना आ अने बीजा अनेक उल्लेखो द्वारा एम पण कळी शकाय छे के, आ वाचनाओमा केटली बधी विचित्रता छे-जाणे नवीनता ज न होय (2):-अनु०
२. कुलकर विगेरे विषे श्रीसमवायांगसूत्रमा (स.पृ० १५०-१५५) सविस्तर नोंधाएलुं छे. तेमांनु केटलुक-अहीं उपयोगी-आ प्रमाणे छे:कुलकरोः “जंबुद्दीवेणं दीवे मारहे वासे इमीसे ओसप्पिणीए समाए सत्त कुलगरा “जंबूद्वीपमा, भारतवर्षमां आ अवसर्पिणीमा सात कुलकर थया होत्था. तं जहाः
हता. तेनां नामः पढमेत्थ विमलवाहण [चक्खुम जसमं च उत्थमभिचंदे,
बिमलबाहन, चक्षुमान् , यशोमान्, अभिचंद्र, प्रसेनजित, मरुदेष तत्तो एसेणइए मरुदेवे चेव नाभी य.] "
अने नाभि." कुलकरनी खीओ एतसिणं सत्तण्हं कुलगराण सत्त भारिआ होत्या. तं जहाः
ए साते कुलकरोने (एक एकने एक) एम सात स्त्रीओ हती. तेनां नामः चंदजसा चंदकता [ सुरूव-पडिरूव चक्खुकंता य,
चंद्रयशा, चंद्रकांता, सुरूपा, प्रतिरूपा, चक्षुकांता, श्रीकांता अने सिरिकता मरुदेवी कुलगरपत्तीण नामाई.]
मरुदेवी. ३. तीर्थकरनी माताओः " जंबुद्दीवे णं दीवे भारहे वासे इमीसे ओसप्पिणीए चउवीसं तित्थ- “जंबूद्वीपमां, भारतवर्षमां आ अवसर्पिणीमां चोवीश तीर्थकरोनी गराणं मायरो होत्या. तं जहाः
माताओ थइ हती. तेनां नामः मरुदेवी विजया सेणा [ सिद्धत्था मंगला सुसीमा य,
मरुदेवी, विजया, सेना, सिद्धार्थी, मंगला, सुसीमा, पृथ्वी, लक्ष्मणा, पुहवी लक्षणा रागा नंदा विह जया सामा.
रामा, नंदा, विष्णु, जया, श्यामा, सुयशा, सुव्रता, अचिरा, श्री, देवी, सुजसा सुन्वय अइरा सिरिया देवी पभावई पउमा, प्रभावती, पद्मा, वा, शिवा, वामा अने जिनमाता त्रिशला देवी." वप्पा सिना य वामा तिसला देवी य जिणमाया."] ४. तीर्थकरना पिताओः "जीवेणं दीवे भारहे वासे इमीसे णं ओसप्पिणीए चउवीसं तित्थ- “जंबुद्वीपमा भारतवर्षमां आ अवसविणमा चोवीश तीर्थकरोना गराण पियरी होत्या. तं जहाः
पिताओ थया हता. तेनां नामः णामी य जियसत्तु य [जियारी संवरे इय,
नाभी, जितशत्रु, जितारि, संवर, मेघ, धर, प्रतिष्ठ, महसेन क्षत्रिय, मेहे परे पढे ग महोणे य खत्तिए.
सुगीच, इटरश, विष्णु, वसुपूज्य क्षत्रिय, कृतवर्मा, सिंहसेन, भानु, सुगीचे दढरहे विहू वसुपुग्ने य खत्तिए,
विश्वसेन, सूर, सुदर्शन, कुंभ, सुमित्र, विजय, समुद्र विजय, अश्वसेन राजा कयवम्मा सीहसेणे भाणू विरस सेणे इय.
अने सिद्धार्थ क्षत्रिय." सुरे सुदंसणे कुंमे सुमिते विजए समुद्दविजये य, राया य आससेणे य सिद्धस्ये चिय खत्तिए."