________________
વિશદાર્થ સહિત–લેક ૭ લેભત્યાગ
[ ૧૭ ]
વિશદાથ:
આપણે લોભી માનવોના જીવન જોઈએ તે માલુમ પડે છે કે આ લોભી માનવને કેટલો લોભ છે? પણ! આપણે એ લોભનો ત્યાગ કરી ક્ષણવાર જીવન તપાસીએ તો એમ જ લાગશે કે જીવનમાં કેટલે બધો ફેર પડી ગયે. દૃષ્ટાંતરૂપ લઈએ તે એક મમ્મણ શેઠ! કે એના જીવનને પણ લોભે કેવું ધૂળધાણ કરી મૂક્યું, પણ મમ્મણ શેઠના લેભની બાદબાકી કરીએ તો તેને સુખસમૃધ્ધિને આપનારી શાન્તિ સાંપડી હોત કે નહિં! કેમ લાગે છે!
લાભને લાભની આવશ્યક્તા, લાભથી લોભને તૃપ્તિ થાય છે. કદાચ અસત્ કલ્પનાએ માને કે વિશ્વના સમસ્ત લાભને અન્ન આવે પણ લાભને હરગીઝ અન્ત આવે જ નહિં, ઉદર માટે પણ કેઈએ કહ્યું છે કે-સવા મણની કેઠી ભરાય પણ સવાશેરની કઠી (પેટ) કદીપણ ભરાતી નથી. લાભ અને લોભમાં આટલું આંતરૂં છે.
લોભની આશા તે દાસી ! તેને દિશા કે કાળના બંધન નથી હતા, તેને કઈ પ્રદેશ અ–ગમ્ય નથી, કોઈ વખત તે આશા બિચારી ગરીબડી ગાય જેવી લાગે છે. આપણને એમ લાગે છે કે આ આશાને સંતોષીએ તે સદાને માટે તૃપ્ત થઈ જશે પણ ક્યારેય એને તૃપ્તિ થતી જ નથી. એ તે લગ્ને લગ્ને કુંવારી જ છે.
હવે શેડ માઈલ ચાલીશું એટલે ક્ષિતિજ આવી જશે.
