________________
મારી પતી
પ્રસંગ મન વાંસની એ
વિશદાર્થ સહિત-ક ૧૬ ભાવ
[ ૭૧ ] અને પારિતોષિકનું વિતરણ કરાતું હતું. એ રાજાની પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થઈને ઈનામ મેળવવું એ એક સૌભાગ્ય ગણાતું. એ મેળવનારની કીર્તિ દિગંત સુધી પ્રસરતી. એ પરીક્ષા આપવા માટે ભલભલા વર્ષો સુધી જહેમત કરતા હતા. ઈલાચી તે એક વર્ષમાં તયાર થઈ ગયે ને મુકરર દિવસ અગાઉ બધા બેન્નાતટ નગરમાં આવી પહોંચ્યા. કસેટીના દિવસે ચાંદની ચોકમાં મેટું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. હજારો પ્રેક્ષકે એકઠા થયા હતા. પ્રમુખસ્થાને મહારાજા વિરાજમાન થયા અને કાર્યક્રમ શરૂ થયે. નાના–મેટા પરીક્ષણે પતી ગયા પછી નટવિદ્યાની ચરમ સીમા સ્વરૂપ વંશ નૃત્ય કરવાનો પ્રસંગ આવ્ય, ઈલાચી સિવાય બીજું કઈ હતું નહિં. ગુંથેલી જાળી અને વાંસની અટપટી રચના ઉપર નૃત્ય કરવું. તાલ તૂટે નહિ ને ખ્યાલ ચૂકે નહિ તે જ એ બને. સજજ થઈને ઈલાચીએ પગને સાબદા કર્યા અને નટકન્યાએ ઢલક ઉપર કમલશા સુકમલ કર વડે ઠેકે માર્યો. બસ થઈ ગયું. દેવતાઓ પણ થંભી જાય એવું દશ્ય ખડું થઈ ગયું. લેકે અનિમેષ નયને ટગર ટગર જોઈ રહ્યા. પરીક્ષક રાજાને પણ લાગ્યું કે નૃત્યો તે ઘણાં નીરખ્યા પણ આ તે કઈ જુદું જ છે. રાજાની નજર નટકન્યા પર પડી. રસિક રાજાના મનમાં ભાવ જાગે. ચંપાની ખીલેલી વેલ સમી નટકન્યા પ્રત્યે આકર્ષણ જનમ્યું. નૃત્ય કરતે નટ તેને વિઘરૂપ લાગ્યા. જરાપણ ચૂક વગર વંશ નૃત્ય પૂરું થયું. લકોએ તાળીના ગડગડાટ અને હર્ષનાદપૂર્વક નટને વધાવ્યો. પારિતોષિક માટે આવેલા ઈલાચીને રાજાએ કહ્યું કે “મારૂં
