________________
[ ૧૩૬ ]
આત્મખાધરસાયનમ્
વિઘ્નરૂપ છે. પરિગ્રહ અહુ હાય તેા આરંભ પણ બહુ કરવા પડે. આરંભ વધે એટલે ચિંતા વધે ને ચિંતાથી દુ:ખ વધે. એ રીતે પરિગ્રહથી સન્તાષમૂલક સુખશાન્તિ દૂર રહે છે. પરિગ્રહ આવે એટલે ઇચ્છા વધે, તૃપ્તિ રહે નહિઁ ને ઈચ્છા એ એવા માર્ગ છે કે તેના છેડા કદી આવતા જ નથી. સર્વથા પરિગ્રહના ત્યાગ ન થાય એમ હાય તા તેનું પરિ માણુ તા અવશ્ય કરવુ જોઇએ. તેનાથી પણ ઘણા જ લાભ થાય છે.
વિદ્યાપતિએ પરિગ્રહનું પરિમાણ કર્યું' ને તેમાં દૃઢ રહ્યા તા કેટલા જલ્દી ભવના અન્ત આવ્યા. તે કથા આ પ્રમાણે છે.
પેાતનપુર નામનુ' નગર હતું. ત્યાં સૂર નામના રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તે જ નગરમાં વિદ્યાપતિ નામના એક શેઠ રહેતા હતા તેઓને શૃંગારમ’જરી નામની ધર્મ પરાયણ પત્ની હતી. તેએ ખૂબ ધનાઢ્ય હતા. પ્રકૃતિથી પણ ખૂબ ઉદાર હતા. કાઇ પણ યાચક તેમનાં આંગણેથી ખાલી હાથે પાળેા ફરતા નહિ. જૈન ધર્મમાં પણ પાતે ખૂબ આસ્થાવાળા હતા. વ્યાપાર-ધંધા પણ ધમાકાર ચાલતા. પુણ્ય પાંસરું હતું. બધી વાતે સુખ હતું.
એકદા રાત્રિને વિષે વિદ્યાપતિશેઠ નમસ્કાર મન્ત્રનું મરણ કરીને નિદ્રાધીન થયા. નિદ્રામાં સ્વપ્ન આવ્યું. સ્વપ્નમાં લક્ષ્મીદેવી આવ્યા, અને કહ્યુંઃ કે “ હું આજથી દશમે દિવસે તારા ઘરમાંથી ચાલી જઇશ. વિદ્યાપતિ તરત જ જાગી ગયાં. મનમાં ચિન્તા થવા લાગી, ધન ચાલ્યું જશે, યાચક
,,
