________________
[ ૧૨૦ ].
આત્મબોધરસાયનમ
એમ ચારે પ્રકારનું અદત્ત ન ગ્રહણ કરવું. તે મહાવ્રત કહેવાય. રાજા દંડે ને લેક નિંદે એવી ચોરી ન કરવી તે અણુવ્રત. ચોરી કરવી એ તો સામાન્ય રીતે પણ માનવજીવનનું દૂષણ છે પારકી વસ્તુ ઉપર આપણે શો અધિકાર? બીજા કેઈની કેઈપણ વસ્તુ તેને પૂછ્યા વગર કેમ લેવાય! આપણુ પણ વસ્તુ આપણને પૂછ્યા વગર કઈ લે આપ ણને કેવું લાગે છે? ચોરી એ બહુ બૂરી ચીજ છે. ચોરીથી આભવમાં વધ, બન્શન વગેરે ને પરભવમાં દુર્ગતિ મળે છે.
રેલું ધન કદી યે ટકતું નથી. તેની લત લાગે તે છૂટવી ભારે પડે છે ને જે જીવનમાંથી ચેતરીને દૂર કરે છે તેને કદી કેઈથી ડરવાનું રહેતું નથી.
અત્રે પ્રાસંગિક અદત્તાદાન વિરમણ મહાવ્રતના ચાર પ્રકારનું સ્વરૂપ સમજવા જેવું છે. ચાર પ્રકારના અદત્તમાં પહેલું સ્વામી અદત્ત-પોતાના માલિકની વસ્તુને પૂછયા વગર તેના આપ્યા વગર ગ્રહણ કરવી તે. સુવર્ણ ધન-ધાન્ય વગેરે લોકમાં જેને ચોરી કહેવાય છે. જીવ અદત્ત સચિત્ત–વન
સ્પતિ ફળ, ફૂલ, અનાજ વગેરે ગ્રહણ કરવું તે. કારણ કે વનસ્પતિમાં પણ જીવ છે. તે જીવને પૂછયા વગર કે તેના આપ્યા વગર તમે ગ્રહણ કરો એ જીવ અદત્ત કહેવાય. નિર્ચસ્થ મુનિવરે અચિત્તને જ ઉપયોગ કરે છે. જેમાંથી જીવ ચાલ્યા ગયા હોય તેવા પાસુક અન્ન પાન વગેરેને ગ્રહણ કરે છે. તેની પાછળ આ સૂક્ષમ હેતુ રહેલ છે. આર્યાવર્તને બીજો કોઈ ધર્મ આટલે ઊંડેને સૂક્ષ્મ નથી. તીર્થંકર પરમાત્માની આજ્ઞા વિરુદ્ધ આચરણ નિગ્રંથ પ્રવ
