________________
[ ૧૦૪ ]
આત્મએ ધરસાયનમ્
પરમ ચૈત્રી છે. વળી જેનાથી અહિતનું હિત થાય છે—અહિતને પાષણ મળે છે. તે જીવ વધનેા તમે ત્યાગ કરો.
વિશદા
""
અહિંસા સર્વ ધર્મના પાયા છે. અહિંસા જે ધમમાં હાય તે જ ધમ ધમ છે. કહ્યું છે કે “ ચા ધર્મ ના મુજ હૈ એ તદ્દન સત્ય છે. થાડી સૂક્ષ્મ ને સ્વચ્છ દૃષ્ટિથી જોવામાં આવે તા વિશ્વના બીજા ધર્માં જે અહિંસા માને છે, પાળે છે તે; અને .જૈન ધમ જે અહિંસા માને છે ને પાળે છે તેમાં રૂપીયા ને નવા પૈસા જેટલું આન્તરું' સ્પષ્ટ દેખાશે. ધર્મીના સ્વરૂપ જણાવતા વિશેષણામાં જણાવ્યું છે કે— અહિંસા હવસ અહિંસા એ ધર્મોનું લક્ષણ છે. શાસ્ત્રમાં અહિંસાનું સ્વરૂપ જ્યાં આવે છે ત્યાં ત્રસ હાય કે સ્થાવર, સૂક્ષ્મ હાય કે આદર એમ કાઈ પણ જીવની હિંસા કરાય નહિં. પૂર્ણ પણે અહિંસાનું પાલન કરનાર કાચા પાણીને ઉપયાગ ન કરે, અગ્નિ ન સળગાવે, વાયા ન ખાય. પાંદડું પણ ન તારું, કોઈ પણ જીવને ત્રાસ, ભય, દુ:ખ કે પરિતાપ ન આપે. મનમાં પણ વિચાર ન કરે કે આનું અહિત થાય. એવું વચન પણ ન ખાલે કે બીજાનું દીલ દુઃખાય, કાયાને પણ એવી રીતે કેળવે કે જેથી બીજા જીવને જરી પણ ઇજા ન પહોંચે આનું નામ અહિંસા. જેએ અહિંસાનું સાચું સ્વરૂપ નથી સમજતા તેએ હિંસા ઉપર અહિંસાનું લેખલ-પાટી લગાવી દે છે. હિંસા તેા અગ્નિની બહેન છે. “ હિંસા ભગિની અતિ બૂરી ૨ વૈશ્વાનરની જોય ૐ ભવિયા. ” હિંસાથી કાઈને કદી ચે
