________________
વિશદાર્થ સહિત–શ્લેક ૧૦ ઘાણેન્દ્રિયનિધિ [ ૩૩ ] સુગધ ત્યાં પ્રાપ્ત ન થઈ, ત્યાંથી તે ઉપડ્યો, નવમલ્લિકાના ઉપવનમાં, ત્યાં પણ તેનું મન માન્યું નહિં. ત્યાંથી તે ચંપાના વનમાં ગયે. તીવ્રતાના કારણે તે ગબ્ધ રુચી નહિં, ત્યાંથી ફરતા ફરતે સાંજ પડવાની તૈયારી હતી ત્યારે તે કમળવનમાં આવ્યું અને થાકી ગએલે કમળમાં તે પડ્યો. ડીવાર થઈ ન થઈ ત્યાં તો-અંદર પૂરો શ્વાસ લે છે ત્યાં તે–જેને માટે સવારથી ભ્રમણ શરૂ કર્યું હતું તે સુગન્ધને લેવા તૈયાર થાય છે. કમળના પરિમલને સૂંઘતો સૂંઘતે તે ભાન ભૂલી જાય છે. કોઈપણ સ્થળે સ્થિર ન રહે તે ત્યાં સ્થિર થઈ જાય છે. એટલામાં તે સવિતા નારાયણ પશ્ચિમ સમુદ્રમાં ડૂબી ગયા. તેની પાછળ સાંજની સધ્યા પણ ખીલીને ચાલી ગઈ. રાત્રિએ પિતાની સાડીથી સમસ્ત જગતને લપેટી લીધું. કમળ મીંચાઈ ગયું. ભ્રમર પૂરાઈ ગયો. મેટા મેટા સઘન કાઠેમાં કાણું પાડનાર ભ્રમર અત્યન્ત સુકમલ કમલની પાંદડીઓને છેતરીને બહાર નીકળવા માટે અસમર્થ નીવડ્યો ! આ એક અણઉકેલી સમશ્યા છે.
[ હરિગીત] પૂરી થશે આ રાત ને હસશે પ્રભાત સોહામણું,
દિનકર ઉદયને પામશે ને ખીલશે વન કમળનું * रात्रिर्गमिष्यति भविष्यति सुप्रभात,
भास्वानुदेष्यति हसिष्यति पङ्कजश्रीः। .. इथं विचिन्तयति कोशगते द्विरेफे,
શા! ફત્ત ! ! નછિની જા હાહાકા
