________________
વિશદાથ સહિત-àાક ૧૩ દાનધમ
[ ૪૫ ]
દાન એટલે શું ? આપવું એટલું જ નહિં, આપવા માત્રને દાનની કોટિમાં મૂકાતુ હાય તેા કાઇએ માંગ્યું કે મને ઝેર આપા, તા આપવું? એમાં દાનનું શું ? દાનના અર્થ આપવું એ તેા છે જ પણ કેવળ આપવું' અર્થ એ ખૂબ ટૂંકા છે. એના વ્યાપક અ−વિશાળ અર્થ કહા કે સૂક્ષ્મ અથ` કહેા તે તે એ છે કે મૂર્છાયાગ તે જ દાન. દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળને જોઈ તેના ઉપયાગ અને તેનું પરિણામ પણ સમ્પૂર્ણ જોવુ આવશ્યક છે.
પણ પ્રિયવાણી
दानं प्रियवाक्सहितं ज्ञानमगर्व क्षमान्वितं शौर्यम् । वित्तं त्यागनियुक्तं, दुर्लममेतत् चतुष्टयं लोके ॥ દાનનાં પારમાર્થિક કે પારલૌકિક અર્થ કે લાભા તા દૂર રહેા પણ ઐહિક લાભાના અનુભવ કયાં દૂર છે, કહેવત છે ને કે શત્રુએ પણ શત્રુતાને છેડી મિત્ર અને છે. મેાટા મેટા વિધા પણ આ જ દાનથી દૂર થાય છે. હાથ પેાલે તા જગત ગાલા’ દાનનાં ક્ષેત્રમાં વિશેષ વિચાર કરીએ તે તેનું ક્ષેત્ર ઘણું વિશાળ છે. તેના લે-પ્રભેદ ઘણાં છે. જ્ઞાનદાન, સુપાત્રદાન, અભયદાન, કીર્તિદાન, અનુ પાદાન એમ પાંચ પ્રકારના દાન છે. સુપાત્રદાનનાં પ્રભાવે! તે આપણને જગજાહેર છે. પત્થર પણ રત્ન અને એવા પ્રભાવ આ સુપાત્રદાનમાં છે. ગુણુસારનું દૃષ્ટાંત શાસ્ત્રમાં આવે છે.
નાનું એવું ગામ છે, ત્યાં ગુણુસાર નામના કિ વસે
નીતિકારાએ દાનને દુર્લભ નથી ક સહિતનુ' દાન દુલ ભ છે.
