________________
[ ૪૪ ]
આત્મબોધરસાયનમ ભાવાર્થ-દાનધર્મ
દાન એ પ્રાણીઓના હૃદયના ઉદયનું કારણ છે. મોટા મોટા મોટા વૈર-વિરોધનું મૂળ જે દ્વેષ તેને નિવારે છે. ભવસાગરને તરવા માટે વહાણસમાન છે. ચારે ધર્મમાં અગ્રેસર છે, એવો દાનધર્મ
જ્યવંત વર્તે છે. વિશદાર્થ:- દાનધર્મ–શ્રી પરમાત્માના અવિચ્છિન્ન પ્રભાવશાળી ત્રિકાળબાધ્ય શાસનના પ્રત્યેક અનુષ્ઠાનમાં દાનધર્મ એ પ્રધાન રહેતે આવ્યા છે. કોઈ કહેશે કે મારે દાન નથી દેવું, હું તે શિયળ પાળીશ, તપ કરીશ અને ભાવના ભાવીશ અને ભવપાર પામીશ, પણ તેને શીલ, તપ અને ભાવ પણ દાન વગર ટકી શકશે નહિં. દાન વગરને એકે ધર્મ છે જ નહિં. દાન એ સૌ કોઈ મહાપુરુષના જીવનમાં મુખ્ય ભાગ ભજવતે આવ્યા છે.
શાલિભદ્રના દિવ્ય ભેગોના મૂલમાં આ દાન જ હતું ને! શાલિભદ્રના પૂર્વભવમાં એટલે સંગમકના ભાવમાં માસક્ષમણના પારણે મુનિરાજશ્રી પધાર્યા છે, પિતે કજીયો કરીને માતાની પાસેથી મેળવેલી ખીર,–જેને મેળવવા પોતે કેટલાએ ધમપછાડા કર્યા હતા તે ખીર-ભાણામાં (ભાજનમાં) તૈયાર કરી રાખી છે. હજુ જરાએ ચાખી પણ નથી, ત્યાં તે તપાવી પધાર્યા કે તરત જ એકદમ ઉલ્લાસપૂર્વક સાધુ મહારાજને પાત્રમાં તે સઘળી ખીર વહેરાવી દીધી. એ દાનના જ કોઈ અચિનત્ય પ્રભાવે તે અહિં મનુષ્યભવમાં વસવા છતાં પણ દેના ભેગોને ભોગવનાર શાલિભદ્ર થય ને તરી ગયે.
