________________
વિશદા સહિત–èાક ૧૨ રચક્ષુરિન્દ્રિયનિરાધ
[ ૩૯ ] હતું ને વળી પાછું પૂછે છે કે કેવી રીતે આવ્યા ! ” વેશ્યાએ કહ્યું કે “ મેં તેા કાંઈ દોરડુ` લટકાવ્યુ` નથી. ” દીવા લઇને ખારીમાંથી જોયું તો ભયંકર કાળા નાગ લટકતા હતા. ઠંડીથી એ પણ ઠરી ગયા હતા. બિલ્વમ`ગળને વેશ્યાએ કહ્યું કે “ તમને મારા રૂપની જેવી ઘેલછા લાગી છે. તેવી પર માત્મામાં લાગે તે શું ન થાય !” ખસ તેના જીવન રાહુ બદલાઈ ગયા. રૂપ તરફ ખેંચનારી આંખેામાં તેણે અંગારા ચાંપી દીધા. તે સુરદાસ બન્યા ને પરમાત્મામાં તપમની ગયા. કહેવાય છે કે યમુનાને તીરે શ્રીકૃષ્ણે તેને દઈન દીધા હતા—તેને નેત્રો મળ્યા હતા પણ પ્રભુને જોયા પછી ફરીથી પણ તેણે નયનેાને અંધ બનાવી દીધા હતા. તેને થયુ' કે જે આંખે ભગવાનને જોયા, તે આંખે હવે બીજું જોવાનું શુ ! ભલે આ વાત ઈરાની રહી પણ તેમાં આંખની અવળચંડાઇ આબેહૂબ ઉપસી આવે છે. જો તેને વશ રાખી હાય તેા તે અદ્ભુત દન કરાવે છે. માટે નયનને વશ ન થતાં નયનને વશ રાખવી એ શ્રેયસ્કર છે. ૧૧. (૧૨) શ્રન્દ્રિયનિરોધઃ—
स्वर मधुरवं श्रावं श्रात्र मनोभवमोहितो, हरिणमरण प्राप्नोत्यात्मा विकारनिराकृतः । श्रवणमवन सच्छास्त्राणां करोति हितं च यः स शिवमशिवं छत्वा सद्यो वृणोति सनातनम् ॥ १२ ॥ * हरिणी
* रसयुगहयैन्सी भौ म्लौ गो यदा हरिणी तदा ।