________________
૨૪ ]
આત્મધરસાયનમ તે માટે બરાબર કટિબદ્ધ રહે છે, તે શું? તેવાઓને પણ કાયમને માટે એ સ્પર્શ જનિત સુખાનુભવ સાંપડશે ખરો? અને જ્યારે તેમાંથી મનને જરાપણ પ્રતિકૂળ પ્રાપ્ત થશે ત્યારે તે જીવની શી વલે! કેવો વલેપાત! કેવી બળતરા ! અરે ! ઘણીવાર સ્પર્શનેન્દ્રિયના પૂરેપૂરા વિષયો અને તેના સુખાનુભવ કરાવનારા સાધને ઉપસ્થિત હોય તે એ, સાડાત્રણ મણની મખમલની તળાઈમાં સૂવા છતાં તરફ ડીયા માર્યા જ કરે, એમ રાત્રિને પસાર કરતાં કંઈક છે નજરે પડશે ત્યારે આપણને પ્રતીતિ થશે કે સુંવાળી શય્યાના શયનથી સુખ પ્રાપ્ત થતું નથી.
મેઘકુમારને સંયમ વિરુદ્ધ વિચાર કરાવનાર આ સ્પર્શ નેન્દ્રિય જ હતી. મહારાજા શ્રેણીક અને ધારિણીના પુત્ર મેઘકુમાર આઠ આઠ રમણ સાથે સુખભોગ ભોગવતા હતા. પરમાત્મા મહાવીર સ્વામીની દેશના સાંભળીને વિરાગ્ય જાગ્યે. માતાને સમજાવીને અનુમતિ મેળવી, અને ખૂબ જ ઉલ્લાસપૂર્વક સંયમ લીધું. સ્થવિરો પાસે વસતિમાં અનુક્રમે બારણા પાસે સંથારે કરવાનું આવ્યું. બારણામાંથી જતાઆવતા મુનિઓના પગની ધૂળ બધી તેમને સંથારામાં ભરાણી. આખી રાત ઊંઘ ન આવી. જીવ વિચારે ચડી ગયે. ગઈ રાત કેવી હતી અને આજની રાત કેવી છે. ક્યાં એ પુષ્પ બીછાવેલી સુખશમ્યા અને ક્યાં આ ધૂળમાં આળોટવાનું! આમ જીવન કેમ જશે ! પ્રભુને પૂછીને પાછો ઘરે જઉં. એ પ્રમાણે વિચાર કર્યો ને સવારે જ્યાં સમેસરણમાં
