Book Title: Samadhivichar
Author(s): Bechardas Bhagwandas
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal Mahesana
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001539/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રકા શર્ટ - જેને શ્રેયસક ર મંડળ-હસાણા, Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અગત્યની સુચના. સહુ કાઈ ભવ્ય આત્માઓને પવિત્ર જ્ઞાનામૃતના અપૂર્વ લાભ અનુકલતાથી મળે એવા શુભ ઉદેરાથી ભેટ દાખલ આપવામાં આવતાં કોઈ પણ પુરતક ઉપર કાઇએ પણ મિથ્યા મારાપણાની મુમતા બુદ્ધિ રાખી કાઈ રીતે પુસ્તકના દુરૂપયોગ કરવા નહિ પણું. પ્રમાદ રહિત પૂરતી કાળજી રાખી તેની જાતે લાભ લઈ બીજા ગમે તે જિજ્ઞાસુ ભાઇ ન્હાને તે ભેટ, દાખલ મળેલાં પુસ્તકના છુટથી લાભ લેવા દેવા અને એવી રીતે બમણો ફાયદો ઉ૫ાવી ભેટ દાખલ અપાતાં પુસ્તકના પવિત્ર ઉદેશ સકળ કરવા,એ તે દરેક ભાઈ હેનાને નમ્રતાપૂર્વક ખાસ જૂલામણ કરિએ છીએ. જે ઉચ્ચ ઉદેશથી પુસ્તકો ભેટ દીલ આપવામાં આવે છે તે ઉદ્દેશ સફળ થાય અને તેની કાઈ રીતે આશાતના થતી અટકે એટલું સુચવી વિરમિયે છીએ, કિમત-કાળજી પૂર્વક પઠન, મનન, પરિશીલન, Jain Education Internationārivate & Personal Use Owlw.jainelibrary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નિક परोपकाराय सताम् विभूतयः એ સમાધિ વિચાર. આરાધનાનું સ્તવન અને ગામ સ્વામીના રસ સાથે. મધ્યસ્થ દષ્ટિ જનેના ઉપગાર્થે શ્રી મહેસાણા નિવાસી લહેર લલુભાઈ કિશોરદાસ તરફથી ભેટ ચેજક અને પ્રકાશક, ( શ્રી જૈન શ્રેયસ્કર મંડળ તરફથી, શા. વેણુચંદ સુરચંદ-મહેસાણા. આવૃત્તિ બીજી. પ્રત–૪૦૦૦ એ સંવત ૧૮૭૧. વીર સંવત ૨૪૪૧. સને ૧૮૧૪. 6 Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અમદાવાદ– શ્રી સત્યવિજય પ્રી. પ્રેસમાં શા સાંકળચંદ હરિલાલે છાપ્યું. Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ परहितचिंता मैत्री, પરદુ:વિનાશિ તથા જળા, परसुखतुष्टिर्मुदिता, વાતોષવેક્ષણ-મુક્ષિા -પોડશો. અર્થ—અન્ય જીવોનું હિત-શ્રેય કલ્યાણ થાય એવી અંતરની લાગણી રાખવી તે મિત્રી, અન્ય જીવિનાં દુઃખને અંત આવે એવી ઉંડી લાગણીથી યથાશક્તિ યત્ન કરે તે કરૂણ, અન્ય જીવોની સુખ સમૃદ્ધિ અથવા ગુણ ગૌરવ દેખી દિલમાં પ્રમુદિત ( રાજી રાજી) થવું તે મુદિતા અને અન્ય જીવોના (અત્યંત કઠોરતા, નિર્દયતા, ઈર્ષા, અને નિંદાપ્રમુખ) અનિવાર્ય દોષ તરફ ઉપેક્ષા કરી તેમના ઉપર રાગ દેષ નહિં લાવતાં તેમને કર્મવશવતી જાણી સમભાવે રહેવું તે ઉપેક્ષા ભાવના છે. ઉત્તમ રસાયણ સમાન ઉક્ત ચારે ભાવના ભવ્યાત્માઓએ સદાય સેવન કરવા યોગ્ય છે. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ભૂમિકા. પ્રિય વાંચનાર! આ “સમાધિ વિચાર” નામને નાનાકડો પદ્યબંધ ગ્રન્થ મૂળ મારવાડી ભાષામાં હતું. તેની વિશેષ ઉપગિતા જણાયાથી ભાવનગર નિવાસી મહંમ શ્રાવક શ્રીયુત બહેચરદાસ ભગવાનદાસ કે જેઓ એક નામીચા અધ્યાત્મદ્રષ્ટિ અને ક્રિયા રૂચી પુરૂષ હતા તેમણે તે ઉપરથી ગુર્જર અને હિંદી મિશ્ર પણ સરળ ભાષામાં ૮૨ દેવામાં અને વતરણ કરી તેનું મુળ નામ અને આશય કાયમ રાખ્યાં છે. બા ગ્રન્થમાં દેહ અને આત્માને સંગ સંબંધ; એ સંબંધની વિચિત્રતા; દેહની ક્ષણ વિનશ્વરતા; આત્માના ચેતના, ઉપગ, રમ Jain Education Internationārivate & Personal Use only.jainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૫ ) ભુતા, સામર્થ્ય અને અખડઅવિનાશી સ્માદિ ધર્મા; એ ધર્માની જેટલે જેટલે અંશે વ્યક્તતા તેટલે તેટલે અંશે સમાધિ અને એ ધર્માની જેટલે જેટલે અશે અવ્યક્તતા તેટલે તેટલે અંશે અસમાધિ; પરની પરરૂપે સમજ અને સ્વની સ્વરૂપે સમજ એ સમાધિના બળવાન હેતુ; ભાડુતી ઘર જેવા દેહાદ પર વસ્તુ સાથેના આત્માના સબંધઃ વગેરે વગેરે અનેક ખાખતા આ ગ્રન્થમાં સ્કુટ રીતે આપેલી છે. પ્રાણી માત્રને નિજાન'ન્રુ-સહજ સમાધિ કે સ્વરૂપ રમણતાની અત્યંત આવશ્યકતા છે. પણ દેહાદિમાં હુ પણાની બુદ્ધિ, મિથ્યા કુનૃત્વાભિમાન, સત્ય સ્વરૂપનું અજ્ઞાન અને અનાદિના પરના પરિચય અને બીજા અનેક ઘાતી ટુ'ગરા આડે આવતા હૈાવાથી અસમાધિ ટાળી સમાધિ પ્રાપ્ત કરવી જીવને બહુ બહુ દુર્લભ થઇ પડી છે. અને તેથીજ આ ચતુ ર્ગતિ રૂપ સંસારાર્ણવમાં અનાદિ અનત કા rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નથી જન્મમરણદિન ભયંકર દુખે વચ્ચે અનંત આત્માઓ અટવાયા જ કરે છે. હમેશની સમાધિ તે દૂર રહી, પણ દેહ છેડતી વખતે માત્ર થોડી વારને માટે જ તે પ્રાપ્ત થાય તે પણ ભવ સુધરી જાય છે. કહ્યું છે કે અન્ત સમયે જેવી મતિ તેવી ગતિ થાય છે. એ અણુને સમયે સંખ્યાબંધ વ્યાધિઓની જ્વાળાઓ વચ્ચે રહેતાં કે મહા પુન્યવાન, નિકટભવી કે સુલભ બધી જીવને જ સમાધિની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ ગ્રંથમાં પંડિત મરણ-સમાધિ મરણ માટે એગ્ય શેલીમાં ઉપદેશ અને ઉપાયે બતાવ્યા છે. તેને તથાવિધ પ્રકારે અમલમાં મૂકાય તે આ મહાન સંસાર પ્રવાસને રહેલા અન્ત આવે. જૈન ગ્રન્થમાં મરણ સમાધિ માટે બહુ બહુ કહેવામાં આવ્યું છે, તેનું કારણ પણ એજ છે. દેહ એજ હું છું, હું મરું છું, હું જનું છું, હું બાલ, હું યુવાન, હું વૃદ્ધ, હું rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭). રાજા, હું રંક, ઈત્યાદિ અનેક પરસંબંધજન્ય ઉપાધિઓવાળો પોતાને માની એજ દશામાં શુદ્ધ સોચ્ચદાનંદ, અમર, અજન્મા, અખંડ, અવિનાશી, ત્રિગુણાતીત સ્વભાવવાળા આત્માએ કર્મસંગે અનંત બાલ મરણ કીધાં અનંતી વખત એવા અસમાધિ ભાવમાં દિનપણે અનંત શરીરેને છેડ્યાં. અને હજુ પણ જ્યાં સુધી સ્વરૂપનું સભ્ય જ્ઞાન ન થાય ત્યાં સુધી એવી રંક દશામાં જન્મ મરણે થયાજ કરવાના. જન્મ મરણના અહટ ઘટિકા જેવા અબાધિત નિયમે સંસારના શુદ્ર જંતુથી માંડીને વાસુદેવ, ચક્રવર્તી, ઈન્દ્ર કે તીર્થંકર દેવ જેવા મહાન આત્માઓને પણ યથાયેગ્ય પ્રકારે અવધિ પ્રમાણે લાગુ પડે જ છે. મરણને ભુલી જાઓ કે યાદદાસ્તમાંથી હડસેલી પાડે, બ્રહ્માંડના છેડે જઈ રહે, કે વજપિંજરમાં પેસો પણ જ્યાં સુધી દેહ ધરવાનો છે ત્યાં સુધી મરણ નિણિતજ છે. જન્મે તે મરે છે, rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮) ખીલે તે ખરે છે. અને સંગ તેને વિગ છે; એ અચળ નિયમે કઈ પણ પ્રકારના ભેદ રાખ્યા શિવાય સંસારસ્થ જીવને લાગુ પડ્યા જ કરે છે. ભાડાના ઘર જેવા દેહના સંબંધને ત્યજે તેનું નામ જગતમાં મરણ કહેવાય છે. અને મરણથી તે શું પણ તેના નામ માત્રથી પ્રાણીઓને ત્રાસ છુટે છે. મરણનું નામ અને તે પ્રસંગ પ્રાણુઓને અતિશય દીન બનાવે છે, ત્યારે આવા મરણ સમાધિ વિચાર જેવા ગ્રન્થ, એ ત્રાસ અને દીનતાને સ્થાને સહજાનંદની પ્રાપ્તિના નિમિત્ત રૂપ થઈ પડે છે. સત્યુને ઘર બદલવામાં અને દેહ ત્યજવામાં કાંઈ પણ ફેર જણાતું નથી, તેમનું જીવવું અને મરવું અને આનંદ રૂપે છે. વગર કહે અચિન્હ ગમે ત્યારે મરણ આવે તે પણ તેઓ મરવાને તૈયાર જ હોય છે. - અનેક આશા પાસમાં બંધાયેલા બાળ જીવે ઘણા વર્ષે જીવ્યા છતાં મરણ માટે rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૯) સજ્જ થયેલાં હતાં નથી. તેમની અસખ્ય આશાએ મરણની દેવી ઘડીએ પણ તેમના મગજમાં તરવરતી હાય છે, કઇ કઈ કામે અધુરાં રહ્યાં હોય છે, કાંઈ કાંઈ શરૂઆત ધરી રહી હોય છે અને જીવવાની આશામાંને આશામાંજ અનિચ્છાચે-બલાત્કાર દેહ ત્યજવા પડે છે. એ વખતે રામે રામમાં કેટલી દીનતા ન્યાસ થયેલી હાય છે ? કેટલી વિકલ્પ જાળાના ગુચવાડાએ ભરાયા હોય છે ? કેટલી ગભરામણ થતી હાય છે ? તે તે પોતે અગર જ્ઞાની જ જાણી શકે છે. દરેક બાલમરણ વખતે એવીજ એને એને લગતી દશા હોય છે; મરણુ આવ્યા પહેલા અથવા લગભગ એવા પ્રસગે આવા ગ્રન્થાના વાંચન, મનન અને નિર્દિધ્યાસનથી મહાટા લાભ થાય છે. પેાતે અવશ્ય અજર અ મર સ્વભાવવાળે છે,એનુ ભાન થાય છે.અનંતા શરીર ઘર બદલવાની જેમ પૂર્વે છેડયાં છે તેમ આ પણ એક છેડવાનું' છે, તેમાં દીલગીરી શી ? એમ નિશ્ચય થાય છે. દેહ છે તે કાળે કરીને અવશ્ય નાશ પામે જ છે, એમ દ્રઢતાથી rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૦ ) મનાય છે. જે નાશવંત છે, જેને માટે કશોજ પતિકાર નથી, તેને માટે શોક કરે એ વ્યથેજ છે; એમ બરાબર સમજાય છે. મહારૂં સ્વરૂપજ આ દ્રશ્યમાન દેહાદિ પદાર્થથી વિલક્ષણ, ભિન્ન અને અલલિક છે, એમ સહ થાય છે. અને અન્ત “ અબ હમ અમર ભયે ન મરે ગે” એ ગૂઢ મર્મ વાક્યને સાક્ષાત્કાર થાય છે. તેનું નામજ સમાધિ મરણ કહેવાય છે. મરણ માટે સજજ રહેવા, અમોએ સ્વપરના હિતને અર્થે આ સર્વને ઉપયોગી થઈ પડે તે “ સમાધિ વિચાર” નામને ન્હાને પણ ઉપકારક ગ્રન્થ અમારા પુસ્તક પ્રસિદ્ધિના લોકોપકારક ઉદેશની સિદ્ધિને અર્થ અમે અમારી ગ્રન્થમાળાના ૨૪ મા મણકા તરિકે બહાર પાડે છે. પ્રથમ માંગલિકને અર્થે પ્રાતઃસ્મરણીય શ્રીમાન ગાતમસ્વામીજીને રાસ કઠણ શબ્દોના અર્થ-પર્યય સાથે આપવામાં આષા છે, અને અન્ત સમાધિ અને rivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૧ ) બેધિની વિશેષ પુષ્ટી કરનાર થઈ પડે તેવું શ્રીમાન વિનયવિજયજી ઉપાધ્યાય કૃત પુન્યપ્રકાશનું સ્તવન અને શ્રીમાન ચિદાનંદજી મહારાજ કૃત અસરકારક અને બોધદાયક દૂર હાઓ આપવામાં આવ્યા છે. જેથી આ ગ્રન્થની ઉપયોગિતા કેટલી બધી છે તે સૂઝ સ્ત્રી પુરૂષને અવશ્ય સમજાય તેમ છે. અમે જીજ્ઞાસુ અને મુમુક્ષુ આત્માઓને આ ગ્રન્થ પુનઃ પુનઃ વાંચવા વિચારવા ભલામણ કરી અને છેવટે મુનિ મહારાજ શ્રી કપૂરવિજયજીએ આ ગ્રંથ સાર્થાત વાંચી સુધારી આપે તે માટે તેમને અને દ્રવ્ય સહાય આપનાર સખી ગૃહસ્થને અંત:કરણથી આભાર માની વિરમીયે છીયે. આ ગ્રંથની પહેલી આવૃત્તિ થી મુદતમાં થઈ રહેવાથી આ બીજી આવૃત્તિ છપાવવામાં આવી છે જેમાં પદ્માવતીની આ રાધના વધારે દાખલ કરેલ છે. ભૂલ ચૂક મિચ્છામિ દુક્કડં ઇતિશમ લી, પ્રસિદ્ધ કર્ત Jain Education Internationārivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિષયાનુક્રમ. વિષય. પૃષ્ઠ. નખર. ૧ ભૂમિકા ૨ ગાતમ સ્વામીના રાસ. ૐ સમાધિ વિચાર. (મૂળ ઉપરથી સરલ અવતરણ કરનાર શ્રાવક અહેચરદાસ ભગવાનદાસ ) ૪ શ્રમાન ચિટ્ઠાનદૃષ્કૃત ઢહા. ૫ પુન્ય પ્રકાશનું સ્તવન - પદ્માવતીની આસધના. ૪ ૧૪ ૧ ૬૨ ૬૬ ૮૦ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C शिवमस्तु सर्वजगतः, परहितनिरता भवंतु भूतगणाः दोषाः पयांतु नाशं, सर्वत्र सुखीभवतु लोकः ॥१॥ -बृहत्शांतिस्तचे. અર્થ–વિશ્વત્રયમાં અખંડ શાંતિ પ્રસરે ! સમસ્ત પ્રાણીવર્ગ પોપકાર રસિક બનો ! દોષ માત્ર નિર્મૂળ થાઓ અને સર્વત્ર સર્વ જીવ લેક સુખી થાઓ. KECANWRONICONTYPERTEBAYTot KHEROY MANONVOnline rivate & Personal Use only.jainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ગૈાતમસ્વામીના રાસ. ઢાળ પહેલી. વીર જિષ્ણુસર ચરણકમલ કમલા થવાસે, પણમવિ પણિમુ સામિ સાલ ગાયમગુરૂ રાસેા; મણ તણુ વધણ એકત કરવિ નિસુણા ભે ભવિ, જિમ નિસે તુમ દેહોતુ ગુણગણ ગહિ. ૧. જબુટ્ટીવ સિરિભરખત્ત રખાણીતલમંડણ, મગદેશ સેણીય નરેસ રીઉજ્જલ અલખ ડ; ણવર ગુથ્થર નામ ગામ હિ ગુણગણું સજા, વિષ્પ વસે વસુભૂ‰ તથ્થ તસુ પુહુવીભા, ૨ તાણ પુત્ત સિરિશ્ચંદ્રભૂઈ ભૂવલય પસિદ્ધા;ચઉદત્તુવિજ્જા વિવિ રૂવ નાદર રસવિદ્ના (લુદ્રા); વિનય ૧ જેના ચરણકમળમાં જ્ઞાન-કમળા (લક્ષ્મી)એ નિવાસ કરેલા છે. ૨ પૃથ્વી. ૩ પૃથ્વી નામે ભાર્યા. ૪ શ્રી ઈંદ્રભૂતિ જગપ્રસિદ્ધ. ૫ વિદ્યા વિલાસમાં લીન થયેલા. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૫ ) વિવેક વિચાર સાર ગુણગણહ મનહર, સાત હાથ સુપ્રમાણદેહ રૂપે ૨ ભાવર ૩'નયણ વણ કર ચરણ જિર્ણવ પંકજ જળે પાડિએ, તેજે તારા ચંદ સુર આકાશે ભમાડિઆ, રૂવે મયણ અનંગ કરવિ મે‚િ નિરધાડિગ્સ, ચીરમે મેરૂ ગંભીર સિંધુ ગિમ ચચાડિઆ ૪. પેાવ નિરૂવસ વ જાસ જણ જપે કિચિમ, એકાકી લિલીત્ત ચ્ચ ગુણ મેહુલ્યા સચિ; અદ્ભુવા નિશ્ચે પુખ્વજ એ જિણવર ઇણે અચિ,પરભા પમાગારિ ગંગા તિહા વિધિ વ’ચિઅપ નહિ બુધનહિ ગુરૂ કવિ ન કોઈ જસુ આગળ રહિએ, પંચયા ગુણ પાત્ર છાત્ર હીડે પરિવરિ; કરે નિર તર યજ્ઞ ક મિથ્યામતિ માહિચ્ય, ઇણે ઇલિ હાસે ચરણના દસહુ વિસેાહિઅ. ૧ જેના નેત્ર મુખહસ્ત અને ચરણે, પંકજ (કમળ) ને પરાભવ કરી જળમાં પાડી દીધું (એમ હું માનું છું ). ૨ મદન-કામદેવ. ૩ સાગર. ૪ મનહરતા. પુ અર્ચ્યા-પૂજ્યા. હું શુક્ર. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૬ ) વસ્તુ જંબુદીવહ જંબુદીવહ ભરહવાસંમિ ભૂ મિતલમંડણ, મગધ, સેણિયનરેસ, વર ગુવર ગામ તિહા, વિપવસે વજુભૂઈ સુંદર, તસુ ભજજા પુણવી, સયલ ગુણગણરૂવનિહાશુ તાણ પુત્ત વિજાનિલઆ, ગાયમ અને તિહિ સુજાણ. ૭ (ઢાળ બીજી.) ચરમ જિણેસર કેવળનાણી, ચઉવિહસંધ ૩પઈઠ્ઠા જાણી; પાવાપુરનામી સંપત્તિ, ચઉવિહાદેવ નિકાયહિ જુ. દેવે સમવસરણ તિહાં કીજે, જિણ દીઠ મિથ્થામતિ ની ત્રિભુવનગુરૂ સિંધાસણે બેઠા, તતખણ મેહ દિગતે પહેઠે૯, ક્રાધે માન માયા મદપૂરા જાએ નાઠા જિમ દિને દીન) ચારા; દેવદુભી આકાશે વાજે, ધર્મનસર આવ્યા ગાજે. ૧૦૭ સુમ વૃષ્ટિ વિરતિહાં દેવા, ચઉસઠ ઇજ માગે . ૧ ભરત ક્ષેત્રમાં ૨ તેમને પુત્ર વિદ્યાનેવલાસી૩ પ્રતિષ્ઠા-સ્થાપના. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૭ ) સેવા; ચામર છત્ર શિવરિ સોહે, રૂપે જિણવર જગસંહે ( સહુ મહે) ૧૧. ઉપસમ રસ પર ભરિ વસંતાજનવાણિ વખાણ કરતા,જાણિએ વર્ધમાન જિન પાય, સુરનર કિન્નર આવે રાયા. ૧૨. કાંતિસમયે ઝલઝલકંતા, ગયણ વિમાણે રણણિકતા; પેખવિ ઇંદભુજ મન ચિંતે, સુર આવે અહ યજ્ઞ હેતે ૧૩તીર તરડુંકે જિમ તે વહતા, સમવસરણ પહુતા ગહગહતા; તો અભિમાને ગાયમ જપ, તિણે અવસરે કેપે તણું કપ. ૧૪. મૂઢ લેક અજાણ્યા બેલે, સુર જાણતા ઈમ કાંઈ ડોલે, મૂર આગળ કે જાણુ ભણજે, મેરૂ અવર કિમે એ પમ દીજે. ૧૫ વસ્તુ. વીર જિવર વીર જિણવર, નાણસંપન્ન, પાવાપુર સુરમ અ પત્ત નાહ સંસાર તારણ, તિાહ દેહિ નિસ્મવેબ સમવસરણ બહુ સુખકારણ,જિણવર જગઉજજે અ, તેજે ૧ નાનકડી હોડી-મ૨૭, ૨ હારી ૩ ઉપમા, rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૮ ) કરી *દિણકાર; સિંહાસણે સામી વ્ય, હુઓ સુજયજયકાર. ૧૬ ભાષા. ( ઢાળ ત્રીજી.) તવ ચડિઓ ઘણુમાણગજે, ઈદભૂઈ ભૂદેવ તે; હુંકાર કરિ સંચરિઅ, કવણ જિ વર દેવ તે. ૧૭. જન ભૂમિ સમવસરણ, પિએ પ્રથમારંભદહદિસિ દેખે વિબુધ બહુ, આવતી સુર રંભ. ૧૦. મણિમય તોરણ દંડ ધજ, કેસીસે નવ ઘાટ તે, વયર વિવજિત જૂતુ ગણ, પ્રાતિહારજ આઠ તે ૧૯ સુરનર કિન્નર અસુર વર, ઇંદ્ર ઇંદ્રાણ રાય તે; ચિત્ત ચમકિય ચિંતવે એ, સેવંતા પ્રભુ પાય તે. ૨૦. સહસકિરણ સમ વીર જિણ, પખવી રૂપ વિશાલ તે; એહ અસંભવ સંભવે એ, સાચે એ ઇંદ્રજાળતી ૨૧, તવ બાલાવે ત્રિજગ ગુરૂ, ઇંદભુઈ નામેણું તે; શ્રી મુખે સંસય સામિ સંવ, કેડે વેદ પણ તે ૨૨, * સૂર્ય. ૧ બ્રાહ્મણ. ૨ કાંગરા ૩ વૈર. ૪ સૂર્ય. ૫ વેદના પદ બતાવીને, Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૯ ) માન મેલ્હી મઢે ડેલી કરી, 'ભક્તિએ નામે શીસ તા; પંચ સયાંશું વ્રત લીઆ એ, ગાયમ પહેલા સીસ તા. ૨૩, અધવ સજમ મુવિ કરી, અગનિભૂઈ આવેય તા; નામ લેઇ *આભાસ કરે,ત' પુણ પ્રતિબાધેય તા.૨૪ ઇણે અનુક્રમે ગણહર રયણ, થાપ્યા વીરે જ્યાર તેા; તત્ર ઉપદેસે ભુવન ગુરૂ, સયમ શુ વ્રત ખાર તા. રપ બિહું ઉપવાસે પારણું એ, આપણપે વિહરત તે; ગાયમ સયમ જગ સયલ, જયજયકાર કરત તા. ૨૬. અ વસ્તુ. ઇંદભૂ, ઇંદઈએ, ડિચ્ય ખડું માને, હુંકારા કિર સંચિયો, સમેાસરણે પહેાતા તુરત, અહં સંસા` સામિ સવે ચરમનાહ ફેડે કુરત, એધિ બીજ સંજાય મને, ગાયમ ભ * તેને ખેલાવે, તેના સ ંશયનું નિરાકરણ કરે અને તેને પણ પ્રતિધે, ૧ સાંસા–સંશય rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૦) વહ વિરત, દિખ્ખ લઈ સિખા સહિ, ગણહર પય સંપત્ત. ૨૭ ભાષા ( ઢાળ ચોથી.) આજ હુએ સુવિહાણ, આજ પરોલિમર પુણ્ય ભરે; દીઠા ગાયમ સમિ, જે નિએ નયણે અમિય સર ૨૮(સિરિ ગાયમ ગણધાર, પંચસયાં મુનિ પરવાય; ભૂમિ કય વિહાર, ભવિયણ જન પડિબાહ કરે. ) સમવસરણ મઝાર, જે જે સંસય ઉપજે એ; તે તે પરઉપકાર, કારણે પુછે મુનિવરે ર૯. જિહાં જિહાં દીજે દીખ, તિહાં તિહાં કેવળ ઉપજે એ; આપ કહે અણહંત, ગાયમ દીજે દાન છમ. ૩૦. ગુરૂ ઉપર ગુરૂ ભત્તિ, સામી ગોયમ ઉપનીય; એણું છળ કેવળબાણ, રાગજ રાખે રંગ ભરે. ૩૧. જો અષ્ટાપદ સેલ, વંદે ચડિ ચઉવીસ જિઆતમ લબધિ વસેણ, ચરમસરીરા સેય મુનિ. ૩ર ઈ દેસણ નિ. ૧ ગણધર પદ પામ્યા. ૨ પરિપકવ-પૂર્ણ rivate & Personal Use amly.jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૧ ) ભ શેવિ, ગાયમ ગણહર્ સંચલિય; તાપસ પન્નરસએણુ, તા મુનિ દીટા આવતા એ ૩૩. તવસેાસિય નિયઅગ, અહં સગતિ (શક્તિ) નાવ ઉપજ એ કિમ ચડસે ઢકાય, ગજ જિમ દીસે ગાજતા એ. ૩૪. ગિરૂએ એણે માન, તાપસ જો મને ચિતવે એક તે। સુનિ ડિઆ વેગ, *આલવિ દિનકર કિરણ, ૩૫, ફંચમણિ નિષ્પન્ન,દડકલસ ધજ વડ સ હિ, પેખવિ પરમાણંદ, જિહેર ભરહેસર વિહિઅ ૩૬. નિય નિય કાય પ્રમાણ, ચદિસિ સહિઅ જિહુ બિ; પણમવિ મન ઉલ્હાસ, ગાયમ ગણહર તિહાં વસિય, ૩૭ વધૂર સામિને જીવ, તિર્યા ભક દેવ તિહાં પ્રતિબંધે પુ‘ડરીક, કંડરીક અધ્યયન ભા ૩૮ વળતા ગાયમ સામિ, સવિ તાપસ પ્રતિઆધ કરે; લેઇ આપણે સાથ, ચાલે જિમ ४ + તપથી જેમના અંગ શોષાઈ ગયાં છે. ૧ પુષ્ટ. * ઝાલી પકડી. ૨ નિપજેલાં. ૩ વિશાળ, ૪ સારી રીતે સ્થાપિત, 3 rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૨) અધિપતિ. ૩૯. ખીર ખાંડ વૃત આણ, અમિએ વેઠ અંગુઠ કવિ; ગાયમ એકણ પાત્ર, કરાવે પારણું સવિ. ૪૦. પંચસયાં શુભ ભાવિ, ઉજ્જળ ભરિઓ ખીરમિસિ; સાચા ગુરૂ ગે, કવળ તે કેવળરૂપ હુઆ. ૪૧ પંચસયાં જિણનાહ, સમવસરણે પ્રકારત્રય; પખવિ કેવળ નાણ, ઉપનું ઉજજોય કરે. ૪૨ જાણે જિણવિ પીયૂષ, ગાજતી ઘણ મેઘ જિમ; જિણવાણુ નિસુણેવિ, નાણી હુઆ પં ચસયાં ૪૨, વતુ. ઈણ અનુક્રમે, ઈશું અનુક્રમે, નાણ સંપન્ન પન્નરહસય પરિવરિય; હરિય દુરિઅ, જિનાહ વંદઈ; જાણેવિ જગગુરૂ વયણ, તીહનાણ અમ્માણ નિંદઈ ચરમ જિણેસર તવ ભણે, ગાયમ રિસ મ ખેઉ3; હિટ જઈ આપણે સહી, હસ્ય તુલ્લા બેઉ, ૪૪. ૧ ક્ષીરમિશે. ૨ ત્રણ ગઢ. ૩ ખેદ. ૪ છેવટ. Jain Education Internationārivate & Personal Use amady.jainelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩ ) ભાષા (ઢાળ પાંચમી. સામી ઓ એ વીરજિસુંદ, પુનમચંદ જિમ ઉલ્લાસ; *વિહરિઓ એ ભરેહવામિ, વસ બહેત્ત સંવસિય; ઠવતે એ કણય પઉમેરુ, પાયકમળ સંઘહિ સહિક આવિઓ એ નયણણંદ, નયર પાવાપુરિ સુરમહિય ૪૫, પતિએ એ ગોયમસામિ, દેવસમાં પડિબેહકએ; આપણે એ ત્રિશલાદેવીનંદન પહેતા પરમ પએ; વળતાં એ દેવ આકાશિ, પખવિ જાણય તિજણસમે એ તો મુનિ એ મને વિષવાદ, નાદભે જિમ ઉપને એ, ૪૬. કુણ સમે એ સામિય દેખ, આપ કહે હું મળિએએ, જાણુતે એ તિહુઅણનાહ, લેકવિવહાર ન પાલિએ એ; અતિભલું એ કીધલું સામિ, જા. યું કેવળ માગશે એ ચિંતવ્યું એ બાળક જેમ, હવા કેડે લાગશે એ ૪૭ હું કિમ * વિચર્યા. ૧ સુવર્ણ કમળ ઉપર. ૨ દેશમને પ્રતિબંધ કરવા માટે ગતમસ્વામીને મોકલ્યા. ૩ રંગમાં ભંગ. ૪ ત્રિભુવનપાત. ૫ વ્યવહાર. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૪) એ વીરજિર્ણોદ, ભગતે ભેળે ભેળવ્યું ; આ પણે એ અવિહડ નેહ, નાહ ન સંપ સા. ચ એ; સા એ અહ વાતોગ, નેહ ન જેહણે લાલિએ એ; નિણે અમે એ ગાયમ ચિત્ત, રાગ વિરાગે વાળિ એ, ૪૮ આવતું એ જે ઉલટ, રહેતું રાગે સા િયું એ કેવછું એ નાણ ઉ જ ગાયમ સહેજે ઉમા હયું એતિહયણ એ જયજયકાર કેવળ મહિમા સુર કરે એ; ગણધર એ કર વખાણે, ભવિયણું ભવ જિમ નિસ્તરે એ, ૪૯. વસ્તુ. પહમ ગણહર પઢમ ગણહર, વરિસ ૫ચાસ ગિહવાસે સંવસિઅ; તીસ વરિસ સં. જમ વિભૂસિય, સિકેિવળના, પુણ બાર વસ તિહુઅણ નમંસિઅ; રાયગિહી નયરી ઠવ્યા બાણવઈ વરસા; સામી ગોયમ ગુણ નિલે, હે યે સીવપુર ઠા. ૫૦ ૧ વૈરાગે. Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૫ ) ( ઢાળ છઠ્ઠી:). જિમ સહારે કેયલ ટહુકે, જિમ કુસભવને પરિમળ હે કે, જિમ ચંદન સુગંધનિધિ; જિમ ગંગાજળ લહેરે લહેકે, જિમ કણયાચળ તેજે ઝળકે, તિમ ગાયમ સોભાગ નિધિ, ૫૧. જિમ માનસર નિવસે હુસ, જિમ સુરવર શિરે કણયવસા, જિમ જેમ હયર રાજીવવનિ; જિમ રયણાયર૩ ૩ણે વિ. લેસે, જિમ અંબર તારાગણ વિકસે, તિમ ગોયમ ગુણ કેલિવનિ ૫ પર. પુનિમ દિન (નિશિ) અમ સસહર સોહે, સુરતરૂ - હિમા જિમ જગ મેહે, પૂરવ દિસિ જિમ સહસકરે; પંચાનને જિમ ગિરિવર રાજે, નરવઈ ઘરે જિમ મયગલ ગાજે, તિમ જિનસાસન મુનિપવરે, ૫૩. જિમ સુરતરૂવર સેહે સાખા, જિમ ઉત્તમ મુખે મધુરી ભાષા, જિમ ૧ સુવર્ણ મુકુટ. ૨ મધુકર (ભમરા) કમળના વનને શોભાવે. ૩ રત્નાકર. ૪ આકાશ, ૫ કીડાસ્થાન ચંદ્ર, ૭ સૂર્ય. ૮ કેસરી સિંહ વડે, Jain Education Internationārivate & Personal use Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૬) વન કેતકી મહમહે એ; જિમ ભક્રિપતિ ભયબળ ચમકે, જિમ જિણમંદિર ઘંટા ૨. ણકે, ગોયમ લબ્ધ ગહગહે એ ૫. ચિંતા મણિ કરે ચડિયું આજ, સુરતરૂ સારે વંછિત કાજ, કામકુંભ સે વર્સિ હેઓ એ; કામગવી પૂરે મન કામિય, અષ્ટ મહા બિધિ આવે ધામીય, સામી ગોયમ અણુબ એ. ૫૫, પ્રણવાક્ષરમે પહેલે પભણિજે, માયાઝ બીજ શ્રવણે નિસુણજે, શ્રીમુખે શ્રીમતી) ભા સંભવે એ; દેવહ ધુર અરિહંત નમીજે, નવ પડુ ઉવજ્જાય ઘુણજે, ઇણે મંત્ર ગે યમ નમે એ. પ૬. ઉપર પરવસતા કાંઈ ૧ રાજા. ૨ ભુજાબળ. + કાર x દોકાર ૩ પરવશપણું—પારકી તાબેદારી શા માટે ઉ. હો છો ? પ્રભાતમાં ઉઠી શ્રી ગૌતમસ્વામીજીનું આ રીતે સ્મરણ કરે ! શ્રી અરિહંત ઉપાધ્યાય ૌતમસ્વામિને નમઃ Jain Education Internationārivate & Personal Use analyv.jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭ ) કરજે, દેશ દેશાન્તર કાંઈ ભમીજે, કવણ કાજે આયાસ કરે; પ્રહ ઉઠી ગયમ સમરાજે, કાજ સર્વ તતખિણ તે સીઝ, નવનિધિ વિલસે તારા ઘરે. પ૭. ચઉદહસે ( ચઉદસય) બારોત્તર વરિએ, ( ગોયમ ગણધર કેવળ દિવસે ) ખંભ નયર પ્રભુ પાસ ૫ સાથે, કીયે કવિત ઉપગાર (ક) પરે; આ દિડી મંગળ એહ ભણજે, પરવ મહોત્સવ પહિલે દીજે, ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ કલ્યાણ કરે ૫૮. ધન માતા જેણે ઉઅરે ધરીયા, ધન પિતા જિણ કુળે અવતરિયા, ધન સહગુરૂ જિણે દીખિયા એ; વિનયવંત વિદ્યાભંડાર, જસુ ગુણ પુવી ન લભે પાર, ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ કલ્યાણકરે (વડ જિમ શાખા વિસ્તરે એ). ૫૯. ગૌતમસ્વામીને રાસ ભીજે, ચઉવિ સંધ ૧ આ ગાથામાં ભીના પદને બદલે આ પદ છપાયેલ છે. એવી રીતે કાઉંસમાં આપેલ શબ્દો હોય તે પાઠાન્તર સમજવા- ૨. ઉદરે. Jain Education Internationārivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૦ ). રલિયાયત કીજે, સયળ સંધ આણંદ કરે; કુંકુમ ચંદન છડે દેવર, માણેક મોતીના ચેક પુરાવ, રાયણ સિંહાસન બેણું એ. ૬૦. તિહાં બેસી ગુરૂ દેશના દેસે, ભવિક જીવનાં કાજ સરેસે, ઉદયવંત (વિજયભદ્ર) મુનિ એમ ભણે એ, ગત સ્વામી તો એ રાસ ભણતાં સુણતાં લીલવિલાસ, સાસય સુખ નિધિ સંપજે એ. ૬૧, એહ રસ જે ભણે ભણું, વર મયગળ લચ્છી ઘર આવે, મન વિંછિત આશા ફળે એ દર. ઇતિ શ્રી ગતમસ્વામીને રાસ પૂર્ણ & ક , કે ** 1 _'t - - ર , S NAY Jain Education Internationārivate & Personal Use Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સમાધિ વિચાર. પરમાણંદ પરમપ્રભુ, પ્રણમું પાસ જિયું; વધુ વીર દે સહુ, ચઉવીશે જિનચંદ, ૧ ઇંદ્રભૂતિ આદે નમું, ગણધર મુનિ પરિવાર, જિન વાણી હૈડે ધરી, ગુણવંત ગુરૂ નમું - સા૨. ૨ આ સંસાર અસારમાં, ભમતાં કાળ અનંત; અસમાધે કરી આતમા, કીમહી ન પામ્યો અંત, ૩ ચઉગતિમાં ભમતાં થકા, દુ:ખ અનંતાનંત; જોગવીયાં એણે જીવડે, તે જાણે ભગવંત. ૪ કેઈ અપૂરવ પુન્યથી, પાયે ન અવતાર rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨). ઉત્તમકુળ ઉત્પન્ન થયે, સામગ્રી લહી સાર, ૫ જિન વાણું શ્રવણે સુણી, પ્રણમી તે શુભ ભાવ તિથી અશુભ કન્યા ઘણાં કાંઈક લહી પ્રસ્તાવ વિરવાં ભવ દુઃખ ભાખીયાં, સુખ તે સહ સમાધિ તેહ ઉપાધિ મિટે હુએ, વિષય કષાય અગાધ છે વિષય કષાય કન્યા થકી, હેય સમાધિ સાર તેણ કારણ વિવરી કહું, મરણસમાધિ વિચાર મરણ સમાધિ વરણવું, તે નિસુણે ભવી સાર અંત સમાધિ આદરેતસ લક્ષણ ચિત ધાર, ૯ જે પરિણામ કષાયના, તે ઉપશમ જબ થા તેહ સરૂપ સમાધિનું, એ છે પરમ ઉપાય સમ્યગદ્રષ્ટિ જીવને, તેહને સહજ સ્વભાવ ૧ શ્રવણ કરેલી જિન વાણીનું શુભ પરિણામ થવાથી. ૨ પાપ કર્મ. ૩ કટુક ૪ શાન્ત. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩) મરણસમાધિ વછે સદા, થિર કરી આતમ લાવ, ૧૧ અરૂચિભઈઅસમાધિ કી, સહજ સમાધિસ્પ્રીત દિન દિન તેહની ચાહના, વરતે એહી જ રીત. ૧૨ કાળ અનાદિ અભ્યાસથી, પરિણતિ વિષયકષાય; તેહની શાંતિ જબ હુએ,તેહસમાધિ કહાય-૧૩ અવસર નિકટ મરણતણે જબ જાણે મતિવંત; તવ વિશેષ સાધન ભણી, ઉલસિત ચિત્ત અત્યંત, ૧૪ જેસે શાર્દુલર સિંહ, પુરૂષ કહે કઈ જાય; સુતે કર્યું નિર્ભય હુઈ ખબર કહું સુખદાય૧૫ શત્રુકી ફેજ ઘણું આવે છે અતિજોર; તુમ ઘેરણકે કારણે, કરતી અતિ ઘણે શેર૦૧૬ કિતેકર તુમસે દુર છે, તે વૈકી ફેજ, ગુફા થકી નિકસે તુરત, કરે સંગ્રામકી મેજ ૧૭ ૧ નજદીક. ૨ કેસરી. ૩ ડેક. ૪ નીકળે. rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪) તુમ આગે સખ રક હે, શત્રુકો પરિવાર પ્રાક્રમ દાખા આપણુ, તુમ ખળ શક્તિ અપાર ૧૮ મહંત પુરૂષકી રીત એ, શત્રુ આવે જાહી; તવ તતખીણ સન્મુખ હુઈ, જત લીધે ખીણમાંહી. ૧ વચન સુણી તે પુરૂષકા, ઉઠચા શાદુલ સિંહુ નિકસ્યા માહિર તતખીણે, માનુ... અકલ અમીહ. ૨ ગરવ કરે એહવા, મહા ભયંકર બાર 'માનુ' માસ અશાડા, ઇંદ્ર ધડુક્યા જોર. ૨ શબ્દ સુણી કેશરી તા, શત્રુકા સમુદૃાય; હસ્તિ તુરગમ પાયદળ, ત્રાસ લહે કપાય. શત્રુ હૃદયમાં સંક્રમ્યા, સિહતણા આકાર; તેણે ભયભીત થયા સહુ, ડગ ના ભરે લગાર, સિહપરાક્રમ સહનકું, સમરથ નહી તિલમાત્ર જીતણુકી આશા ગઈ, શિથિલ ભાં ૧ જાણેકે આષાઢી મેધ ગાજ્યા હોય. ર ઘેડ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NV (૫) સવિ ગાત્રા, ૨૪ સમદ્રષ્ટિ સિંહ છે, શત્રુ મહાદિક આઠ અષ્ટ કર્મકી વર્ગનું, તે સેનાને ઠાઠ, ૫ સુખદાયક એ સર્વદા, મરણ સમય સુવિશેષ; છેર કરે અતિ જાલમી, શુદ્ધિ ન રહે લવલેશ, ૨૬ કરમાંકે અનુસાર એમ, જાણું સમકિતવંત; કાયરતા દૂર કરે, ધીરજ ધરે અતિ સંત ૨૭ સમકિતદ્રષ્ટિ જીવકું, સદા સરૂપકે ભાસ; જડ પુલ પરિચય થકી, ત્યારે સદા સુખવાસ. ૨૮ નિ દ્રષ્ટિ નિહાળતાં, કર્મકલંક ના કેય; ગુણઅનંતકે પિંડ એ, પરમાણંદમય હોય, ૨૯ અમૂર્તિક ચેનન દ્રવ્ય એ, લખે આપક આપ; જ્ઞાનદશા પ્રગટભઈ મિટ ભરમક તાપ૩૦ આતમજ્ઞાનકી મગનતા, તિન મેં હાથ લયલીન; રજત નહીં પર દ્રવ્યમેં, નિજ ગુણમેં હેય પીન, ૨૧ Jain Education Internationārivate & Personal use Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિનાશિક પુદગલ દશા, ખીણ ભંગુર સભા મેં અવિનાશી અનંત હું, શુદ્ધ સદા શિર ભાવ, : નિજ સરૂપ જાણે ઈસે, સમિતિ દ્રષ્ટિ છે મરણ તેણે ભય નહિં મને, સાથે સદા છે શિવ. : એસે જ્ઞાની પુરૂષકે, મરણ નિકટ જબ હે તવ વિચાર અંતર ગામે, કરે તે લખિયે સોય. . થિરતા ચિતમેં લાયકે, ભાવના ભાવે એ અઘિર સંસાર એ કારમે, ઈણસું મુજ નહિ પ્રેમ, એહ શરીર શિથિલ હુઆ, શક્તિ હુઈ મરણ નજીક અબ જાણીએ, તેણે નહિ હેણા દીન, સાવધાન સબ વાતમેં, હુઈ કરૂં આતમ કે કાલ કૃતાત જીત, વેગ લહું શિવરાજ ૧ મેક્ષ-જન્મ જરા મરણથી સર્વથા છૂટવું તે * સબૂ ખી Jain Education Internationærivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કે ' ( ૭ ) પણ ભંભા શ્રવણે સુણી, સુભટવીર જે હોય; કે તતખણ રણમે ચડે, શત્રુ તે સેય. ૩૮ એમ વિચાર હઈડ ધરી, મૂકી સબ જંજાળ; ૧થમ કુટુંબ પરિવાર, સમજાવે સુરસાલ ૯ સુણે કુટુંબ પરિવાર સહ, તુમકુ કહુ વિચિત્ર એહ શરીર પુગલ તણે, કેસે ભયો ચરિત્ર, ૪૦ ખતથી ઉત્પન્ન ભયા, દેખત વિલય તે હોય; તિર્ણ કારણ એ શરીરકા, મમત ન કરણ કેય, ૪૧ એહ સંસાર અસારમેં, ભમતાં વાર અનંત; નવ નવ ભવ ધારણ કર્ય, શરીર અનંતાનંત, જન્મ મરણ દાય સાથ છે, છિણ છિણ મરણ તે હોય; મોહ વિકળ એ જીવને, માલમ ના પડે કાય, ૪૩ - ૧ તેજ શત્રુ કર્મ કટકને જીતી લે ૨ ક્ષણે ક્ષણે આયુષ્ય ઘટે છે તે. rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૮ ) મેં તે જ્ઞાનદ્રષ્ટિ કરી, જર્ણ સકલ સરૂપ; પાડોશી મેં એહકા, નહીં મારૂં એ રૂ૫૪ મેં તે ચેતન દ્રવ્ય હું, ચિદાનંદ મુજ રૂપ, એ તો ગુગલ પિંડ હે, ભરમ જાલ અંધ પ. ૪ સડણ પણ વિદ્ધસણે, એહ પુદ્ગલકે ધર્મ યિતી પાકે ખિણ નવી રહે, જાણે એહિજ મર્મ છે અનત પરમાણું મિલી કરી, ભયા શરીર પરજાય વરણાદિક બહુવિધ મિલ્યા, કાળે વિખરી જાય, ૪ પુદગલ મેહિત જીવ, અનુપમ ભાસે એહ પણ જે તત્વવેદી હોયે, તિનકું નહિ કશું નેહ, ઉપની વસ્તુ કારમી, ન રહે તે થિર વાસ ૧ ક્ષણ માત્ર. ૨ પર્યાય. rivate & Personal use @ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૯ ) એમ જાણી ઉત્તમ જના, ધરે ન પુદ્ગલ આશ. ૪૯ મહ તજી સમતા ભજી, જાણા વસ્તુ સ્વરૂપ; પુદ્ગલ રાગ ન કીજીએ, વિ ડિએ ભવરૂપ, ૫૦ વસ્તુ સ્વભાવે નીપજે, કાળે વણસી જાય; કરતા ભાક્તા કા નહિ', ઉપચારે કહેવાય, ૫૧ તેહ કારણ એ શરીરસુ, સબધ ન મારે કાય; મે' ન્યારા એહુથી સદા, એ પણ ન્યારા જોય,પર એહુ જગતમાં પ્રાણિઓ, ભરમે ભૂલ્યા જે; જાણી કાયા આપણી, મમત ધરે અતિ તેહ. પરૂ જખ થિતિ એહ શરીરકી, કાળ પાંચે હાય ખીણ: તવ ઝૂરે અતિ દુ:ખ ભરે, કરે વિલાપ એમ દ્વીન, ૫૪ હા હા પુત્ર તું કયાં ગયા, મૂકી એ સહુસાથ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '( ૧૦ ) હા હા પતિ તુમ કયાં ગયા, મુજ મૂકી અનાથ, ૫ હા પિતા તુમ કિહાં ગયા, અમ કણ કરશે સા હા બંધવ તુમ કિહાં ગયા, શૂન્ય તુમ - વિણ સંસાર. ૫ હા માતા તુ કિહાં ગઈ, અમ ઘરની રખવાલ હા બેનિ તું કિહાં ગઈ, રેવત મૂકી બાલાપ મેહ વિકલ એમ છવડા, અણાને કરી અં મમતાવશ ગણું માહા, કરે કલેશના ધંધા ઈવિધ શેક સંતાપ કરી, અતિશે લેશ કરમધ બહુવિધ કરે, ન લહે ખિણ વિશરામ, ૫ જ્ઞાનવંત ઉત્તમણ જના, ઉનકા એહ વિચા જગમાં કોઈ કીસીકા નહિં, સંગિક સહુ ધારે, ભવમાં ભમતાં પ્રાણિઓ, કરે અનેક સંબં રાગદ્વેષપરિણતિથકી, બહુવિધ બાંધે બંધ, પરિણા Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૧ ) વિરોધ બહુવિધ કરે, તિમ પ્રીત પરસ્પર હોય; સુબધે આવી મળે, ભવ ભવકે ખિચ સાય. ર નકે ખીચ એક તરૂ વિષે, સધ્યા સમય જખ હાય; દશ દિશથી આવી મળે, પખી અનેક તે જોય. ૬૩ સૂત્રે તિહાં વાસે વસે, વિ પ‘ખી સમુદાય; પ્રાત:કાળ ઉડી ચલે, દોઢિશે તેડુ જાય. ૬૪ ણિવિધ એહુ સ'સારમે’, સવિ કુટુંબ પરિવાર સબંધે સહુ આવી મળે, થિતી પાકે રહે ન કેવાર. ૬૫ કીસકા બેટા બાપ હૈ, કીસકા માત ને ભ્રાત; કીસકા પતિ કીસકી પ્રિયા, ફીસકી ન્યાત ને જાત. દુઃ કીસકા મદિર માળીયા, રાજ્ય શ્રૃદ્ધ પરિવાર; સીવિનાસી એ સહુ, એમ નિશ્ચે ચિતાર ૬૭ ઇંદ્રજાળ સમ એ સહુ, જેસે સુપનકા રાજ; rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૨ ) જેસી માયા ભતકી, તે સકળ એ સાથ, ૬ મોહ મદિરાના પાનથી, વિકળ ભયા જે જીવ તિનકું અતિ રમણિક લગે,મગનરહે સદૈવાદ મિથ્થામતિના જોરથી, નવી સમજે ચિતમાંય કેડ જતન કરે બાપડ એ રહેવેકે નહી.૭ એમ જાણી ત્રણ લોકમાં, જે પુગલ પર્યાય તિનકી હું મમતા તળું, ધરૂં શમતા ચિત્ત લાય. ૭૧ એહ શરીર નહીં માહરૂં, એતે પુલ બંધ હું તો ચેતન દ્રવ્ય છું, ચિદાનંદ સુખકંદ, ૭ એહ શરીર નાશથી, મુજ નહિ કાંઈ ખેદ હુ તો અવિનાશી સદા, અવિચળ અકલ અભેદ ૭ દેખે મેહ સ્વભાવથી, પ્રત્યક્ષ કે જેહ; અતિ મમતા ધરી ચિત્તમાં, રાખણ ચાહે તેહ, ૭ પણ તે સખી નવિ રહે, ચંચળ જેહ સ્વભાવ દુખદાયી એ ભવ વિશે, પરભવ અતિ દુઃખદાય, ઉલ Jain Education Internationārivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૩ ) એસા સ્વભાવ જાણી કરી, મુકું નહિ; શરીર એહુ અસારકા, ઋવિધ લહે કછુ એક; સહુ ભે. ઉર્દૂ સડા પડા વિધ્વંસ હા, જલા ગલા હુઆ છાર; અથવા થિર થઈને રહેા, પણ મુજકુ નહા પ્યાર. ૭ : જ્ઞાનદ્રષ્ટિ પ્રગટ ભઈ, મીટ ગયા માહુ અધાર; જ્ઞાન સરૂપી આતમા, ચિટ્ઠાનઢ સુખકાર ૭૮ નિજ સરૂપ નિર્ધારકે, મે... ભયા ઈનમે લીન; કાળકા ભય મુજ ચિત નહીં, ક્યા કર સકે એ દીન. ૭૯ ઇનકા ખળ પુદ્દગલ વિશે, મેાપર ચલે ન કાંય; મે' સદા શિર શાસ્ત્રતા, અક્ષય આતમ ય. ૮૦ આત્મજ્ઞાન વિચારતાં, પ્રગટ સહજ સ્વભાવ; અનુભવઅમૃતકું મેં, રમણકરૂ લહી દાવ૮૧ આત્મઅનુભવજ્ઞાનમાં, મગન ભયા અંતર્ગ વિકલ્પ સવિ દરે ગયા, નિર્વિકલ્પ રસ રંગ૮૨ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૪ ) આતમ સત્તા એકતા, પ્રગટ સહજ સરૂપ; તે સુખ ત્રણ જગમેં નહિં, ચિદાનંદ ચિ રૂ૫, ૮૩ સહજાનંદ સહેજ સુખ, મગન રહું નિશદિશ; પુદ્ગલ પરિચય ત્યાગકે, મેં ભય નિજ ગુણ ઇશ૮૪ ખે મહિમા એહકે અદ્દભુત અગમ અનૂપ તીન લોકકી વસ્તુકા, ભાસે સકલ સરૂપ ૮૫ સેય વસ્તુ જણે સહુ, જ્ઞાન ગુણ કરી તેહ; આપ રહે નિજ ભાવમે, નહીં વિકલ્પકી રેહ, ૮૬ એસા આતમ રૂપમેં, મેં ભયા અણુવિધ લીન; સ્વાધિન એ સુખ છોડકે, વધુ ન પર આધિન. ૮૭ એમ જાણી નિજરૂપમેં, રહું સદા હશિયાર, બાધા પીડા નહીં કહું, આતમ અનુભવ સાર, ૮ જ્ઞાન રસાયણ પાયકે, મીટ ગઈ પુગલ આશ; rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૫ ) અચળ અખંડ સુખમે' રમુ', પુરણાનદ પ્રકાશ ૯ ભવ ઉદ્ભષ્ટિ મહા ભયકર, દુ:ખજી અગમ અપાર, માહે મુર્શિત પ્રાણી, મુખ ભાસે અતિસાર૯૦ અસખ્ય પ્રદેશી આતમા, નિશ્ચે લાક પ્રમાણુ વ્યવહારે દેહ માત્ર છે, સફેાચ થકી મન આણ. ૧ મુખ વીજ જ્ઞાનાોઢ ગુણ, સર્વાગે પ્રતિપૂર; જેસે લુણ સાકર ડલી, સર્વાગે રસસૂર, ૯૨ જેસે ક'ચુક ત્યાગથી, વિસત નાહીં ભુજ’ગ દેહ ત્યાગથી જીવ પણ,તૈસે રહત અભંગ ૯૩ એમ વિવેક હૃદયે ધરી, જાણી શાધૃત રૂપ; ચિર કરી હુએ નિજરૂપમે, તછ વિકલ્પ ભ્રમરૂપ. ૯૪ મુખમય ચેતન પિડ હે, મુખમે રહે સદૈવ; નિર્મલતા નિજ રૂપકી, નિરખે ખીણુ ખીણ થવ. ૯૫ નિલ જેમ આકાશક, લગે ન ફીવિધ રંગ; rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૬ ) છેદ ભેદ હુએ નહીં, સદા રહે તે અભંગ૯ તેસે ચેતન દ્રવ્યમેં ઈનકે કબહું ન નાશ; ચેતન જ્ઞાનાનંદમય, જડભાવી આકાશ ૯ દર્પણ નિર્મલકે વિશે, સબ વસ્તુ પ્રતિભાસ તિમ નિર્મલ ચેતન વિશે, સબ વસ્તુ - પરકાસ, હવે એણુ અવસર એમ જાણકે, મેં ભયા અતિ સાવધાન પુદગલ મમતા છાંડકે, ધરૂં શુધ આતમ ધ્યાન. ૯૯ આતમ જ્ઞાનકી મગનતા, એહ જ સાધન મૂલ એમ જાણું નિજ રૂપમેં, કરૂં રમણ અનુકુલ ૧૦૦ નિર્મલતા નિજ રૂપકી, કીમહીં કહી ન જાય; તીન લેકકા ભાવ સબ, ઝલકે છનમેં આય, ૧૦૧ એસા મેરા સહજ રૂપ, જિન વાણી અનુસાર આતમ શાને પાયકે, અનુભવમેં એકતાર ૧૦૨ આતમ અનુભવ જ્ઞાન જે, તેહીજ મોક્ષ સરૂ Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ?' : " (૧૭) તે છડી પુદગલ દશા, કણ ગ્રહ ભવ૫, ૧૦૩ આતમ અનુભવ જ્ઞાન તે, દુવિધા ગઈ સબદૂર, તબ થિર થઈ નિજ રૂપકી, મહિમા કહું ? ભરપૂર, ૧૦૪ શાંતસુધારસ કુંડ એ, ગુણ રત્નકી ખાણ; અનંત ઋદ્ધિ આવાસ એ, શિવ મંદિર સોપાન. ૧૦૫ પરમ દેવ પણ એહ છે, પરમ ગુરૂ પણ એહ; પરમ ધર્મ પ્રકાશકે, પરમતત્વ ગુણ ગેહ૧૦૬ એસે ચેતન આપકે, ગુણ અનંત ભંડાર અપની મહિમા બીરાજત, સદા સરૂપ આધાર ૧૦૭ ચિદરૂપી ચિન્મય સદા, ચિદાનંદ ભગવાન; શિવશંકર સ્વયંભૂ નમું, પરમ બ્રહા - વિજ્ઞાન, ૧૦૮ એણુવિધ આપ સરૂપકી, લખી મહિમા અતિ સાર; મગન ભયા નિજ રૂપમે, સબ પૂગલ પરિહાર, ૧૦૯ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૧૮) ઉદધિ અનંત ગુણે ભર્યો, જ્ઞાન તરંગ અનેક મર્યાદા મૂકે નહીં, નિજ સરૂપ કે ટેક. ૧૧૦ અપની પરિણતિ આદરી, નિર્મલ જ્ઞાન તરંગ રમણ કરૂં નિજ રૂપમેં અબ નહીં પુદગલ રંગ. ૧૧ પુગલ પિંડ શરીર એ, મેં હુ ચેતનરાય; મેં અવિનાશી એહ તે, ક્ષીણ વિણસી જાય, ૧૧ અન્ય સભાવે પરિણમે, વિણસંતાં નહીં વાર તિણસું મુજ મમતા કીસી, પાડોશી વ્યવહાર, ૧૧ ઈણિકી સ્થિતી પૂરણ ભઈ રહેશેકી નહીં આ વરણ રસ ગંધ ફરસ સહુ, ગિલન લગા ચિહુ પાસ, ૧૧ એહ શરીરકી ઉપરે, રાગ દ્વેષ મુજ નાંહી; રાગ દ્વેષકી પરિણતે, ભમિએ ચિહું ગતિ માંહી, ૧૧ રાગ દ્વેષ પરિણામથી, કરમ બંધ બહુ હેય Jain Education Internationārivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૯ ) પરભવ દુ:ખદાયક ઘણા, નરકાદિક ગતિ જોય. ૧૧૬ શાહે મુષ્ઠિત પ્રાણીક, રાગ દ્વેષ અતિ થાય; અહંકાર સમકાર પણ, તિણથી શુદ્ધ બુધ જાય. ૧૧૭ મહિમા મેાહુ અજ્ઞાનથી, વિકલ ભયા સવિજીવ; પુગલિક વસ્તુવિશે, મમતા ધરે સદૈવ, ૧૧૮ પરમે’નિજ પણ માનકે, નિવિટ મમત ચિત ધાર; વિકલ દશા વરતે સદા, વિકલપના નહી” પાર ૧૧૯ મે” મેરા એ ભાવથી, ફિયા અનતા કાળ; જિન વાણી ચિત પરિણમે, છૂટે માહ જ જાળ ૧૨૦ માહુ વિકલ એહુ જીવર્ક, પુદ્દગલ માહુ અપાર; પણ ઈતની સમજે નહી, મે કહ્યુ નહિ સાર, ૧૨૧ ઈચ્છાથી નવી સપજે, કયે વિપત ના જાય; પણ અજ્ઞાની જીવક, વિકલ્પ અતિશય થાય. ૨૨ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૦) એમ વિક૯૫ કરે ઘણું, મમતા અંધ અજાણ; મેં તે જિન વચને કરી, પ્રથમ થકી હુએ જાણ ૧૨ મેં શુદ્ધાતમ દ્રવ્ય હું, એ સબ પુદગલ ભાવ સડન પડન વિધ્વંસણે, ઈસકા એહ સ્વભાવ૧ર૪ પુદગલ રચના કારમી, વિણસતાં નહીંવાર; એમ જાણી મમતા તજી, સમતાણું મુજ યાર૧૫ જનની મેહ અધારકી, માયા રજની ક્રૂર, ભવ દુ:ખકી એ ખાણ હે, ઈણસું રહીએ દૂર. ૧ર૬ એમ જાણી નિજ રૂપમેં, હું સદા સુખવાસ આર સબ એ ભવજાલ હે, એણસું ભયા ઉદાસ, ૧૨૭ એણ અવસર કેઈ આયકે, મુજકું કહે વિચાર કાયામ્ તુમ કછુ નહિ, એ વાત નિરધાર. ૧૨૮ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૧) પણ એહુ શરાર નિમિત્ત હે, મનુષ્ય ગતિકેમાહ; શુદ્ધઉપયેગકી સાધના, અણુયુ' અને ઉછાંહુ૧૨૯ એહુ ઉપગાર ચિત આણકે, ઋતુકા રક્ષણ કાજ; ઉદ્યમ કરનાં ચિત હૈ, એહુ શરીર કે સાજ, ૧૩૦ ઈનમે ટાટા નહિં કર્યું, એહ કેણુંકી માત; તિનપુ ઉત્તર અખ કહું, સુણૢા સજ્જન ભલી ભાત ૧૩૧ તુમને જો ખાતાં કહી, અમભી જા' સ; એહ મનુષ્ય પરજાયસે, ગુણ મહુ હાત નિગ, ૧૩૨ શુદ્ધ ઉપયાગ સાધન બને,આર જ્ઞાન અભ્યાસ જ્ઞાન વૈરાગ્યકી વૃદ્ધિકે, એહી નિમિત્ત હે ખાસ. ૧૩૩ ઈત્યાદિક અનેક ગુણ, પ્રાપ્તિ ઇષ્ટથી હાય; અન્ય પરજાયે એહુવા, ગુણ બહુ દુર્લભ જાય. ૧૩૪ પણ એહુ વિચારમેં, કહેણુ કા એ માઁ, એહુ શરીર રહા સુખે, જો રહે સમ ધમ ૧૩૫ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨ ) અપના સંજમાદિક ગુણ, રખણુ એહીજ સાર, તે સંયુક્ત કાયા રહે, તીનમેં કે ન અસાર. ૧૩૬ મોકું એહ શરીરમ્, વેર ભાવ તે નાંહી; એમ કરતાં જે નવી રહે, ગુણ રખણ તે ઉછાંહીં ૧૩૭ વિઘન રહિત ગુણ રાખવા, તિણ કારણ સુણ મિત્ત; સ્નેહ શરીર છાંડીએ, એહ વિચાર પવિત્ત, ૧૩૮ એહ શરીરકે કારણે, જે હોય ગુણકા નાશ; એહ કદાપી ના કીજીએ, તુમ કહું શુભ ભાશ. ૧૩૯ એહ સંબંધકે ઉપરે, સુણે સુગુણ દષ્ટાંત; જીણથી તુમ મન કે વિશે, ગુણ બહુમાન હોય સંત, ૧૪૦ કઈ વિદેશી વણિક સુત, ફરતાં ભૂતલ માંહી; રત્નદ્વિપ આવી ચ, નીરખી હરખે તાંહા, ૧૪૧ Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૩ ) જાણ્યું રદ્વિપ એહુ છે, રત્ન તા નહી' પાર; કરૂ વ્યવસાય ઈહાં કણે, મેળવુ' રત્ન અપાર૧૪ર તૃણ કાષ્ટાદ્રિક મેળવી, ટિ કરી મનેાહાર; તિમે’ તે વાસે વસે, કંને વણજ વ્યાપાર,૧૪૩ રતન કમાવે અતિ ઘણાં, કૂટિર્મ' થાપે તેહું; એમ કરતાં કઈ દિન ગયાં, એક દિન ચિંતા અદેહ. ૧૪૪ કૂટી પાસ અગ્નિ લગી, મનમે’ ચિંતે એમ; મુઝવું અગ્નિ ઉદ્યમ કરી, કુટીરતન રહે જેમ, ૧૪૫ કીવિધ અગ્નિ સમી નહી, તત્ર તે કરે વિચાર; ગાફલ રહેણાં અમ નહીં, તરત હુઆ હુંશીયાર. ૧૪૬ એ તરણાકી ઝુપડી, અગ્નિ તણે સજોગ ખીણમે' એ જલી જાયગી, અમ કહા ઈસકા ભાગ ૧૪૭ રતન સંભાળુ' આપણાં, એમ ચિતી સવિ રત્ન; લેઈ નિજપુર આવીએ, કરતા બહુવિધ જન્મ ૧૪૮ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ર૪ ) રતન વિક્રિય તેણે પુરે, લક્ષ્મી લહી અપાર; મંદિર મહેલ બનાવીયા, બાગ બગીચા સાર, ૧૪૯ સુખ વિલસે સબ જાતકા, કીસી ઉણમ નહીં તાસ; દેવલોક પરે માન, સદા પ્રસન્ન સુખ વાસ. ૧૫૦ ભેદ વિજ્ઞાની પુરૂષ જે, એહ શરીર કે કાજ; દુષણ કેઈસેવે નહીં, અતિચારભી ત્યાજ ૧૫૧ આત્મ ગુણ રક્ષણ ભણી, દઢતા ધરે અપાર; દેહાદિક મછા તજી, સેવે શુદ્ધ વ્યવહાર, ૧૫ર સંજમ ગુણ પરભાવથી, ભાવી ભાવ સંજોગ; માહાવિદેહ ખેત્રાંવિશે, જન્મ હવે શુભ જેગ, ૧૫૩ જહાં સીમંધર સ્વામીજી, આદે વીશ જિર્ણ, ત્રિભુવન નાયક સેહતા, નિરખું તસ મુખચંદ ૧૫૪ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૨૫) કેવલજ્ઞાન દિવાકર, બહુ કેવળી ભગવાન; વળી મુનિવર મહા સંજમી, શુદ્ધ ચરણ . ગુણવાન. ૧૫૫ એહવા ઉત્તમ ક્ષેત્રમાં, જે હેય મારે વાસ; તો પ્રભુ ચરણ કમલ વિશે, નિશદિન કરૂં નિવાસ. ૧૫૬ અતિ ભક્તિ બહુમાનથી, પૂછ પદ અરવિંદ; શ્રવણ કરૂં જિનવર ગિરા, સાવધાન ગત કંદ૧૫૭ સમવસરણ સુરવર રચે, રતન સિંહાસન સાર; બેઠા પ્રબુ તસ ઉપરે, ચેત્રીશ અતિશય ધાર. ૧૫૮ વાણી ગુણ પાંત્રીશ કરી, વરસે અમૃતધાર; તે નિસણું રૂદ ધરી, પામું ભવજલપોર ૧૫૦ નિવિડ કર્મ મહારગ જે, તિણકે ફેડણહાર, પરમ રસાયણ જિનગિરા, પાન કરૂં અતિ યાર, ૧૬૦ rivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૬ ) ક્ષાયક સમકિત શુદ્ધતા, કરવાના પ્રારંભ; પ્રભુ ચરણ સુપસાયથી, સફળ હોવે સારસ ૧૬૧ એમ અનેક પ્રકારણે, પ્રશસ્ત ભાવ સુવિચાર; ફરકે ચિત્ત પ્રસન્નતા, આણંદ લહું અપાર ૧૬૨ આર અનેક પ્રકારકે, પ્રશ્ન કરૂ પ્રભુ પાય; ઉત્તર નિમુણી તેહુના, સશય સવિ દુર જાય. ૧૬૩ નિ:સદેહ ચિત્ત હોયકે, તત્ત્વાતત્ત્વ સપ ભેદ્ય યથા પાયકે, પ્રગટકરૂ' નિજ રૂપ ૧૬૪ રાગદ્વેષ ઢાય દોષ એ, અષ્ટ કરમ જડ એહુ; હેતુ એહુ સસારકા, તિનકા કરવા છેહ ૧૬૫ શીઘ્રપણે જડમૂળથી, રાગ દ્વેષકે નાશ; કરકે શ્રીજિનચંદ્રક, નિરખુ શુદ્ધ વિદ્યાશ૰૧૬૬ પરમ દયાલ આણંદમય, કેવલ શ્રી સ’યુક્ત; ત્રિભુવનમે... સૂરજપરે’, મિથ્યાતિમિરહરત ૧૬૭ એહુવા પ્રભુકું દેખકે, રામ રામ ઉલસત; rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭ ). વચન સુધારસ શ્રવણ તે, રૂદય વિવેક વધત, ૧૬૮ શ્રી જિન દરિશન જેગથી, વાણી ગંગપ્રવાહ; તિણથી પાતિક મળ સને, જોઇશ અતિ ઉછાહ, ૧૬૯ પવિત્ર થઇ જિન દેવકે, પાસે લેશું દીખ; દુધર તપ અંગીકર, ગ્રહણ આસેવન શીખ, ૧૭૦ ચરણ ધરમ પરભાવથી, હેરો શુધ ઉપગ; શુદ્ધાતમકી રમણતા, અદ્દભુત અનુભવ જેગ, ૧૭૧ અનુભવ અમૃત પાનમેં, આતમ ભલયલીન; ક્ષપક શ્રેણકે સનમુખે, ચઢણ પ્રયાણ તે કીન, ૧૭૨ આરહણ કરી શ્રેણીક, ઘાતી કરમ નાશ; ઘનઘાતી છેદી કરી, કેવળ જ્ઞાન પ્રકાશ, ૧૦૩ એક સમય ત્રણ કલાકે, સકળ પદારથ જેહ; જાણે દેખે તત્વથો, સાદિ અનંત અહ, ૧૭૪ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૮ ) એહી પરમ પદ જાણીએ, સા પરમાતમ રૂપ; શાસ્વત પટ્ટ થિર એહુ છે, ફીરી નહીં ભવજળ કૂપ. ૧૭૫ અવિચળ લક્ષ્મીકા ધણી, એહુ શરીર અસાર; તિનકી મમતા કીમ કરે, જ્ઞાનવંત નિરધાર.૧૭ સભ્યષ્ટિ આતમા, એવિધ કરી વિચાર; ચિરતા નીજ સ્વભાવમે', પરપરિણતિ પરિહાર. ૧૯૭ મુજફૅ'ઢાનું પક્ષમે, વરતે આતૢ ભાય; જો કદી એહુ શરીરકા, રહેણા કાંઉક થાય.૧૭૮ તા નિજ શુદ્ધ ઉપયાગકા, આરાધન કરૂં' સાર; તિનમે’ વિધન દીસે નહી, નહીં સફ્લેશકા ચારે. ૧૯૯ જો કદી થિતી પૂરણભઈ, હાયે શરીર કે નાશ તેા પરલેાક વિષે કરૂ', શુષ્ક ઉપયાગ અભ્યાસ. ૧૮૦ મેરે શુદ્ધ ઉપયાગમે’, વિધન ન દીસે કેય; તા મેરે પરિણામમે’, હલચલ કાંહ યુ હાય ૧૮૧ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૦ ) મેરે પારણામ કે વિષે, શુદ્ધ સરૂપકી ચાહ; અતિ આસક્તપણે રહે, નિશદિન એહજ રાહ, ૧૮૨ એ આસક્તિ મિટાવવા, બ્રહ્મા વિષ્ણુ મહેશ આદિ કેઈ સમરથ નહીં, તેણે કરી ભય નહીં લેશ, ૧૮૩ ઇદ્ર ધરણેક નરેંદ્રકા, મુજ ભય કછુ નહી; વા વિધ શુદ્ધ સરૂપમે, મગન રહુ ચિત માંહી. ૧૮૪ સમરથ એક મહાબળી, મોહ સુભટ જગ જાણ; સવી સંસારી જીવકું, પટકે ચિહુ ગતિ ખાણ. ૧૮૫ દુષ્ટ મોહ ચંડાલકી, પરણતિ વિષમ વિરૂપ; સંજમધર મુનિ શ્રેણીગત, પટકે ભવજળ કૂપ. ૧૮૬ મોહ કર્મ મહાદુષ્ટ, પ્રથમ થકી પહીછાણ; જિન વાણી મહા મારે, અતિશય કિધ હેરાન ૧૮૭ rivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩૦ ) જરજીભૂત હુઈ ગયા, નાઠા મુજસું દૂર અબ નજીક આવે નહીં, દુરપે મુજસું - ભૂર, ૧૮ તેણે કરી મેં નચિંત હુ, અબ મુજ ભય નહીં કોય ત્રણલોકપ્રાણીવિશે, મિત્રભાવ મુજ હોય. ૧૮ સુણે સજ્જન પરિવાર તુમ, સભા લેક સુe મરણેકા ભય મુજ નહિ, એહ નિશ્ચ અવદાત. ૧૯ અવસરલહી અબ મેં ભયા, નિર્ભય સર્વ પ્રક આત્મ સાધન અબ કરું, નિ:સંદર નિરધાર૧૯ શુદ્ધ ઉપયોગી પુરૂષ, ભાસે મરણ નજીક તવ જંજાળ સબ પરિહરી, આપ હવે નિરભીક ૧૯ એણવિધ ભાવ વિચારકે, આણંદમય રહેશે આકુળતા કણવિધ નહીં, નિરાકુલ થિર હોય, ૧૯ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩૧ ) આકુળતા ભવ બીજ હે, ઘણથી વધે સંસાર જાણું આકુળતા તજે, એ ઉત્તમ આચાર. ૧૯૪ સંજમ ધર્મ અંગીકરે, કિરિયા કષ્ટ અપાર; તપ જપ બહુ વરસાં લગે, કરી ફળ સંચ અસાર. ૧૯૫ આકુળતા પરિણામથી ખીણમે હોય સહુ નાશ; સમકિતવંત એમ જાણીને, આકુળતા તજે ખાસ ૧૯૬ નિઆકળથિર છે કે, જ્ઞાનવંત ગુણ જાણ; હિત શિખ રૂદિયે ધરા તજે, આકુળતા દુ:ખ ખાણ, ૧૯૭ આકુળતા કોઈ કારણે, કરવી નહીં લગાર; એ સંસાર દુઃખ કારણે, ઈણક દૂર નિવાર,૧૯૮ નિશ્ચે શુદ્ધ સરૂપક, ચિંતન વારંવાર; નિજ સરૂપ વિચારણા કરવી ચિત્ત મજાર.૧૯૯ નિજ સરૂપકો દેખ, અવલોકન પણ તાસ; શુદ્ધ સરૂપ વિચારો, અંતર અનુભવ ભાસ ૨૦૦. Jain Education Internationārivate & Personal Use Ovaly.jainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩ ) અતિ થિરતા ઉપગકી, શુદ્ધસરૂપકે માંહી; કરતાં ભવ દુઃખ સવિ ટળે, નિર્મળતા લહે તાંહી. ૨૦૧ જેમ નિર્મલ નિજ ચેતના, અમલ અખંડ અનૂપ; ગુણ અનંતને પિંડ એહ, સહજાનંદ સ્વરૂપ, ૨૦૦૨ એહ ઉપગે વરતતાં, થિરભાવે લયલીન; નિર્વિકલ્પ રસ અનુભવે, નિજ ગુણમા હેય પીન, ૨૦૩ જબ લગે શુદ્ધ સરૂપમેં, વરતે થિર ઉપયોગ, તબ લગે આતમ જ્ઞાનમાં, રમણ કરણકે 'જોગ ર૦૪ જબ નિજ જોગ ચલિત હવે, તબ કરે એહ વિચાર, એ સંસાર અનિત્ય છે, ઇણમેં નહીં કહુ સાર, ૨૫ Jain Education Internationārivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩૩) દુ:ખ અનંતકી ખાણ એહ, જનમમરણ ભયજોર; વિષમ વ્યાધિ પૂરિત સદા, ભવ સાયર ચિહું ઓર ર૦૬ એહ સરૂપ સંસારકે, જાણી ત્રિભુવન નાથ; રાજ દ્ધિ સબ છોડકે, ચલવે શિવપુર સાથ. ૨૦૭ નિશ્ચ દ્રષ્ટિ નિહાલતાં, ચિદાનંદચિદરૂપ; ચેતન દ્રવ્ય સાધરમતા, પુરણનંદ સરૂપ. ૨૦૮ પ્રગટ સિદ્ધતા જેહની, આલંબન લહી તાસ; શરણ કરૂં મહા પુરૂષકે, જેમ હેય વિકલપ ભાશ, ૨૦૯ અથવા પંચપરમેષ્ટી એ, પરમ શરણ મુજ એહ; વળી જિન વાણી શરણ છે, - પરમ અમૃત રસ મેહ, ૨૧૦ જ્ઞાનાદિક આતમગુણા, રત્નત્રયી અભિરામ; એહ શરણ મુજ અતિ ભલું, જેહથી લઈ શિવધામ ૨૧૧ એમ શરણ દ્રઢ ધારકે, થિર કરે પરિણામ rivate & Personal Use Oww.jainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૪) જબ થિરતા હોયે ચિત્તમાં, તબ નિજ રૂપ વિસરામ. ૨૧૨ આતમ રૂપ નિહાળતાં કરતાં ચિંતન તાસ; પરમાણંદ પદ પામીએ, સકલ કમ હેય નાશ ૨૧૩. પરમજ્ઞાન જગ એહ છે, પરમધ્યાન પણ એહ; પરમ બ્રહમ પરગટ કરે, પરમ જાતિગુણ _ગેહ, ૨૧ તિણ કારણ નિજ રૂપમાં, ફિરી કિરી કરી ચિહું મતિ ભ્રમણ મિટાવવા, એહ સમ નહીં કેઈ જેગ, ર૧પ નિજસરૂપ ઉપગથી, ફિર ચલિત જે થાય તે અરિહંત પરમાત્મા, સિદ્ધ પ્રભુ સુખદાય, ૨૧૬ તીના આત્મ સરૂપકા, અવલોકન કરે સાર; દ્રવ્ય ગુણ પર્જવ તેહના, ચિંતો ચિત્ત | મઝાર, ૨૧૭ ઉપયોગ; rivate & Personal Use Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84) નિર્દેલ ગુણ ચિંતન કરત, નિર્દેલ હાય ઉપયોગ તવ ફિરી નિજ સરૂપકા, ધ્યાન કરે થિર જોગ. ૨૧૮ જે સરૂપ અહિતકા, સિદ્ધ સરૂપ વળી જેહ તેહવેા આતમ રૂપ છે, તિમે નહી સદેહે ૧૯ ચેતન દ્રવ્ય સાધરમતા, તેણે કરી એક સરૂપ ભેદ ભાવ ઇમે` નહી, એહુવા ચેતન ભૂપ, ૨૨૦ ધન્ય જગતમે તે નર, જે રમે આત્મ સરૂપ; નિજ સરૂપ જેણે નવિ લહ્યું, તે પઢીયા ભવ ગ્રૂપ, ૨૨૧ ચેતન દ્રવ્ય સભાવથી, આતમ સિદ્ધ સમાન; પરજાયે કરી ફેર જે, તે સવી ક્રુ વિધાન ૨૨૨ તેણે કારણે અરિહંતકા, દ્રવ્ય ગુણ પરજાય; ધ્યાન કરતાં તેહવું, આતમ નિમલ થાય.૨૨૩ પરમ ગુણો પરમાતમા, તેહના ધ્યાન પસાય; ભેદ ભાવ દૂરે ઢળે, એમ કહે ત્રિભુવન રાય. ૩૨૪ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૬) જેહ ધ્યાન અરિહંત, સેહી આતમ ધ્યાન, ફેર કછુ ઇણમેં નહા, એહજ પરમ નિધાન, ૨૨૫ એમ વિચાર હિરદે ધરી, સમ્યક દ્રષ્ટી જેહ, સાવધાન નિજ રૂપમેં, મગન રહે નિત્ય તેહ ૨૨૬ આતમ હિતસાધક પુરૂષ, સમ્યફવંત સુજાણ; કહા વિચાર મનમેં કરે, વરણવું સુણે ગુણ ખાણ ૨૨૭ જેહ કુટુંબ પરિવાર સહ, બેઠે હે નિજ પાસ; તિનકે મેહ છોડાવવા, એણપરે બેલે ભાસ. રર૮ એહ શરીર આશ્રિત છે, તુમ મુજ માતને તાત; તેણે કારણ તુમકું કહું, અબ નિમુણે એક વાત. ૨૨૯ એતા દિન શરીર એહ, હેત તુમારા જેહ, અબ તુમારે નહી હે, ભલી પરે જાણે તેહ, ૨૩૦ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (૩૭) અબ એહ શરીરકા, આયુર્બલ થિતિ જેહ, પુરણ ભઈ અબ નવી રહે, કવિધ રાખી તેહ, ર૩૧ સ્થિતિ પરમાણે તે રહે, અધિક ન રહે કેશુભાત; તે તસ મમતા છોડવી, એ સમજણકી બાત, ર૩ર જે અબ એહ શરીરકી, મમતા કરીયે ભાય; પ્રિતિ રાખીએ તેહસું, દુ:ખદાયક બહુ થાય, ૨૩૩ સુર અસુર કે દેહ એ, ઈંદ્રાદિક કે જેહ, સબહી વિનાશિક એહ છે, તે કયું કરે નેહ, ૨૩૪ ઇદ્રાદિક સુર મહાબળી, અતિશય શક્તિ ધરંત; થિતિ પુરણ થયે તેહ પણ, ખીણ એક કેઉ ન રહેત. ૨૩૫ દ્વાદિક સુર જેહ છે, તિણુકી દ્ધિ અપાર; બત્રીસ લાખ વિમાનકે, સવી સુર આણાકાર, ૨૩૬ * -- --- Jain Education Internationārivate & Personal Use Ovaly.jainelibrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૮), તિન લખ છત્રીશ સહસ છે, મહા બળવ જુજાર; આતમ રક્ષક જેહના, અનમિષ રહે હુશીયાર. ૨૩ સાત કટક બળનો ધણી, ઋદ્ધિ તણે નહીં પાર; સામાનિક સુરવર પ્રમુખ, જહાં છે બહુ વિસ્તાર, ૨૩ એહવા પરાક્રમ કા ધણી, જબ સ્થિતિ પૂરણ હોય; કાળ પિશાચ જબ સંગ્રહે, રાખી ન શકે કેય, ૨૩૦. કાળ કૃતાંતકે આગળે, કીસકા ચલે ન જેર; મેહે મુંઝથા પ્રાણિયા, લવંતા કરે સેર ૨૪૦ તેણે કારણ માવિત્ર તુમ, તજે મહકે દૂર; . - શમતા ભાવ અંગીકરી, ધર્મ કરિો થઈ ૧૨. ૨૪૧ ૧ ત્રણ. ૨ સુભટ, ૩ આંખની પાપણુ પણ નહિં હલાવતાં. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩ ) પુદ્ગલ રચના કરમી, વિસતાં નહી' વાર; તે ઉપર મમતા કીસા, ધર્મ કરા જંગસાર, ૨૪૨ ઝૂટા એહુ સસાર છે, વિણકુ’ જાણા સાચ; ભૂલ અનાદિઅજ્ઞાન, મેા કરાવે નાચ,ર૪૩ કર્મ સંજોગ આવી સળે, સ્થિતિ પાકે સહુ જાય; ક્રોડ જતન કરીયે કટ્ટા, પણ ખીણ એક ન રહાય. ર૪૪ સ્વપ્ન સરીખા ભાગ છે, ઋદ્ધિ ચપળા ઝબકાર; ડાભ અણી જળ બિડ્ડસમ, આયુ અસ્થિર સસાર. ૨૪૫ તે જાણા તમે શુભપરે, છડા મમતા જાળ; આતમહિત અગીકરી, પાપ કરા વિસરાલ. ૨૪૬ રાગ દશાથી જીવકું, નિવિટ કરમ હાય અધ મળી દુર્ગતિમાં જઈ પડે, છઠ્ઠાં દુ:ખના બહુ ધૃ. ૨૪૭ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૦) : મુજ ઉપર બહુ મેહથી, તુમકું અતિ દુખ થાય; પણ આયુ પૂરણ થયે, કીસીશું તે ન ખાય, ૨૪૮ અલ્પકાળ આ તુમે, દેખો દ્રષ્ટિ નિહાલ; સંબંધ નહીં તુમ મુજબીચે, મેં ફિરતા સંસાર, ૨૪૯ ભાવી ભાવ સંબંધથી, મેં ભયા તુમકા પુત્ર; પથી મેલાપ તેણું પરે, એ સંસારહ સૂત્ર.૨૫૦ એણવિધ સવિ સંસારી જીવ, ભટકે ચિહું ગતિ માંહી; કર્મ સબધે આવી મલે, પણ ન રહે થિર કયાંહી. ર૫૧ એહ સરૂપ સંસારકા, પ્રત્યક્ષ તુમ દેખાય; તેણુ કારણ મમતા તજ, ધર્મ કરે ચિત્ત લાય, રપર પુન્ય સંજોગે પામિયા, નરભવ અતિ સુખકાર; ધર્મ સામગ્રી સવિ મળી સફલ કરે અવતાર ૨૫૩ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૧) કાળ અહેડી જગતમેં, ભમ દિવસ ને રાત; તુમકું પણ પ્રહશે કદા, એ સાચો અવદાત૨૫૪ એમ જાણી સંસારકી, મમતા કીજે દૂર, સમતા ભાવ અંગીકરે, જેમ લહે સુખ ભરપૂર, ૨૫૫ ધરમ ધરમ જગ સહુ કરે, પણ તસ ન લહે મરમ; શુદ્ધ ધરમ સમજ્યા વિના, નવિ મીટે તસ ભરમ, ૨૫૬ ફટિકમણિ નિરમલ છરો, ચેતનકે જે સ્વભાવ; ધર્મ વસ્તુગત તેહ છે,અવર સેવે પરભાવ ૨૫૭ રાગ દ્વેષની પરિણતિ, વિષય કષાય સંજોગ, મલીન ભયા કરમે કરી, જનમ મરણ આભોગ, ૨૫૮ મોહ કરમકી ગેહલતા, મિથ્યાદ્રષ્ટિ અંધ; મમતા શું સાચે સદા, ન લહે નિજ ગુણ સંગ ૨૫૯ ૧ મુદ્દો, ચોકસ વાત-હકીકત. Jain Education Internationārivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (૪) તીન કારણ તુમકું કહું, સુણે એક ચિત્ત લગાય મમતા છોડે મૂલથી, જેમ તુમકું સુખ થાય. ૨૬ પરમ પંચ પરમેષ્ટિક, સમરણ અતિ સુખદાય અતિ આદરથી કીજીએ, જેહથી ભવદુ:ખ જય, ૨૬ અરિહંત સિદ્ધ પરમાતમા, શુદ્ધ સરૂપી જેહ, તેહના દયાન પ્રભાવથી, પ્રગટે નિજ ગુણ રેહ. ૨૬ શ્રી જિન ધરમ પસાયથી, હુઈ મુજ નિર્મલ બુદ્ધ, આતમ ભલી પરે ઓળખી, અબ કરૂં તેહની શુદ્ધ. ૨૬ તમે પણ એહ અંગીકર, શ્રી જિનવરો ધર્મ નિજ આતમકું ભલીપરે, જાણી લો સવિ મર્મ, રક એર સવે ભ્રમ જાળ છે, દુ:ખદાયક સવી સાજ તિનકી મમતા ત્યાગકે, અબ સાધે નિજ કાજ, ૨૬૫ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૩) ભવ ભવ મેલી મૂકીયા, ધન કહેબ સંગ; વાર અનંતા અનુભવ્યા, સવિ સંજોગ - વિજેગ, ૨૬૬ અજ્ઞાની એ આતમા, જીસસ ગતિમેં જાય; મમતાવશ ત્યાં તેહ, હુઈ રહી બહુ દુ:ખ પાય, ૨૬૭ માહાતમ એ સવી મેહકે, કિવિધ કહ્યું ન જાય; અનંતકાલ એણપરે ભમે, જન્મ મરણ દુ:ખદાય, ૨૬૮ એિમ પુદગલપરજાય જેહ, સર્વ વિનાશી જાણ; ચેતન અવિનાશી સદા, એ ના લખે અજાણ, ર૬૯ મિથ્યા મોહને વશ થઈ, જૂઠેકે ભિ સાચ; કહે તિહાં અચરજ કીશ, ભવ મંડપ કે નાચ, ર૭૦. જીનકે મોહ ગલી ગયે, ભેદજ્ઞાન લહી સાર; પુદગલકી પરિણતિ વિશે, નવિ રચે નિ રધાર૨૭૧ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૪૪ ) ભિન્ન લખે આતમ થકી, પુગલ કી પરજાય ફિમહી ચળાવ્યેા નવિ ચળે, કશીપરે' તે ન ઠગાય. ૨૭૨ લયા ચારથ જ્ઞાન જન્મ, જાણે નિજ પરભાવ, ચિરતા ભઈ નિજ રૂપમે, નવી રૂચે તસ પરભાવ. ૨૭૩ માતતાત તુમકુ' કહી, એ સમ સાચી વાત; તે ચિત્તમે. ધરા સદા, સફલ કરો અ · વઢાત. ૨૭૪ મુજક તુમ સાથે હતા, એતા દિન મધ; અમ તે સવી પૂરણ હુએ, ભાવી ભાવ વિકલ્પ કેાઈ તુમે મત કરી, ધ મેં પણ આતમ સાધના, કરૂ પ્રમન, ૨૭૫ કરો થઇ ધીર; નિજ મન કરી થીર. ૨૭૬ આતમ કારજ સાધવા, તુમકું ઉચિત હૈ સાર માહ ન કરે। કીસી કારણે, જીણથી દુ:ખ અપાર ૨૭૭ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૫) મહજ સ્વરૂપ જે આપણે, તે છે આપણું પાસ નહીં કીસીસું જાચનાં, નહીં પરકી કીસી આશ. ર૭૮ અપના ઘરમાંહી અછે, મહા અમુલ્ય નિધાન; તે સંભાળે શુભ પરે, ચિંતન કરે સુ વિધાન રહe જન્મમરણકા દુ:ખ ટળે, જબ નિરખે નિજરૂપ; અનુક્રમે અવિચળ પદ લહે, પ્રગટે સિદ્ધ સરૂપ. ૨૮૦ નિજ સરૂપ જાણ્યાવિના, જીવ ભમે સંસાર; જબ નિજ રૂપ પિછાણીએ, તબ લહે ભવ પાર. ૨૮૧ સકલ પદારથ જગતને, જાણણ દેખણ હાર; પ્રત્યક્ષ ભિન્ન શરીર શું, જ્ઞાયક ચેતન સાર, ૨૮૨ દ્રષ્ટાંત એક સુણે ઇહા, બારમા સ્વર્ગ કે દેવ; કેતુક મિશ મધ્ય લેકમેં, આવી વસિયો હૃવ. ૨૮૩ Jain Education Internationārivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૪ ) કેઈક રેક પુરૂષ તણી, શરીર પરજાયમેં સેય; પેસી ખેલ કરે કીશાતે દેખે સહુ કેય, ૨૮૪ કબહીક રનમેં જાય કે, કાષ્ટકી ભારી લેય; . નગરમેં વેચન ચાલી, મસ્તકે ધરીને તેહ. ૨૮૫ કરે મારી કઈ દિન, કબહીક માંગે ભીખ; કબહીક પર સેવાવિશે, દક્ષ થઈ ધરે શીખ ૨૮૬ કબીક નાટકી હુઈ, રીઝવે નગરકે વૃદ; કબહીક વણિક બની ઇસે, કરે વેપાર અમંદ ૨૮૭ કબહીક માલ ગુમોય કે, રૂદન કરે છે હુ તેહ કબીક નફા પાયકે, હાસ્ય વિનોદ અહ, ર૮૮ એણવિધ ખેલ કરે ઘણા, પુત્ર પુત્રી પરિવાર; સ્ત્રી આદિક સાથે રહે, નગર માંહી તેણી ને વાર. ૨૮૯ વૈરી કટક આવ્યું ઘણું, નાસણ લાગ્યા લેક; rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૪૭ ) તવ તે સુર એમ ચિ'તવે, ઈહાં હેાશે હું શાક, ૨૯૦ એમ વિચાર કરી સવે, ચાલે આધી રાત; એક પુત્રકુ કાંધ પર, બીજાકુ ગ્રહે હાથ. ૨૯૧ ઘરવાખરા પેટલે, શ્ની લહે શિર પરી તેહ; પુત્રીકુ’ આગળ કરી, એણી પેરે ચાલે તેહુ. ૨૯૨ ફાટે તૂટે ગાડાં, તીણુકી ખાંધી ગાંઠ; શીર ધરી તે આપણે, એણીીવધ તીહાંથી નાઇ. ૧૯૩ મારગ ચાલતાં તેહને, વાટ ખટાઉ મળે જે પુછે કીહાં ચાલ્યા તુમે, તવ એમ ભાંખે તેહ. ૨૪ નગર અમારૂ' ઘેરીયું, વયરી લરકર આય; તીણ કારણ અમે નાશીયા, લહા કુંટુંબ સમવાય. ૨૯૫ કાઈક ગામમે જાયકે, જીમ તીમ કરૂ' ગુજરાત; કરમ વિપાક અને ઈસા, તેણે ફરી ભયા .... હૈરાન, ૨૯૬ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪૮) એમ અનેક પ્રકારના, ખેલ કરે જગમાંહા; પણ ચિત્તમેં જાણે ઈયું, મેં સદા સુખ માંહી. ૨૯૭ મેં તે બારમા કલ્પકે, દેવ મહાદ્ધિવત અનોપમ સુખ વિલસું સદા, અદભૂત એ વિરતંત. ૨૯૮ એ ચેષ્ટા જે મેં કરી, તે સવિ કેતુક જે રંક પરજાય ધારણ કરી, તીણકે એ સવી’ સાજ. ૨૯ જેમ સુર એહ ચરિત્રને, નવી ધરે મમતા ભાવ; દીન ભાવ પણ નવી કરે, ચિંતવે નિજ ' સુરભાવ, ૩૦૦ એણવિધ પર પરજાયમેં, મેં જે ચેષ્ટા કરત પણ નિજ શુદ્ધ સરૂપકું કબહુ નહાં વિસરત. ૩૦૧ શુદ્ધ હમારે રૂ૫ હે, શેજિત સિદ્ધ સમાન; કેવલ લક્ષ્મીકે ધણી, ગુણ અનત નિધાન, ૩૦૨ ૧ વૃત્તાંત. - - - - - rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૪ ) એણીપરે એહુ સરૂપકા, અનુભવ કિધા મહુવાર, અમ કિણવિધ મુજ ભય નહી, એ જાણા નિરધાર, ૩૦૩ અમ આગે નિજ નારીકું, સમજાવે શુભ રીત; મમતા ન કરો એહુકી, ન કરો પુદ્ગલ પ્રીત. ૩૦૪ સ્થિતિ પૂર્ણ ભઇ એહકી, અમ રહેણુકા નાંહી; તે ક્યુ માહ ધરો ધણા, દુ:ખ કરણા દિલ માંહી. ૩૦૫ મેરા તેરા સબંધ જે, એતા દિનકા હેાય; વધધટ કા ન કરી શકે, એણીવિધ જાણેા સાય. ૩૦૬ એહ શરીર અસાર છે, વિસતાં નહા' વાર; સ્થિતિ અલ સવિ પૂર્ણ હુઆ, ખીણમે હાયગી છાર, ૩૦૭ તીણુ કારણ તુમકું કહું, મ ધરા ઇણકી આશ; ગરજ સરે નહીં તાહરી, ઇનકા હાચે અખ નાશ. ૩૦૮ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) એમ જાણી મમતા તજી, ધરમ કરો ધરી પ્રીત; જેમ આતમ સુખ સપજે, એ ઉત્તમકી રીત. ૩૦૯ કાળ જગતમે' સહુ શીરે, ગાફલ રહેણાં નાંહી કમહીક તુજનું પણ ગ્રહે, સંશય ઇમે નાંહા. ૩૧૦ તુ મુજ પ્યારા નારી છે, એ સવી માહ વિલાસ; ભાગ વિટમના જાણીએ, આતમ ગુણકા નાશ. ૩૧૧ શ્રી ભરથાર સ`જોગ જે, ભવ નાટક એહુ જાણ; ચેતન તુજ સુજ સારીખેા, કમ વિચિત્ર વખાણ ૩૧૨ એમ વિચાર ચિત્તમે' ધરી, મમતા મૂકે દૂર; નિજ સ્વાર્થ સાધન ભણી, ધર્મ કરા ઈ ૨. ૩૧૩ જો મુજઉપર રાગ છે, તેા કરો ધરમમે' સહાજ; ઇણે અવસર તુજ ચિત હે, એ સમે અવર ના ફાજ ૩૧૪ ધર્મ ઉપદેશ એણીપરે, તેરા હીતકે કાજ; rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૧ ) મેં કહ્યા કરૂણ લાયકે, તેણે સાધે શિવરાજ, ૩૧૫ ફોગટ ખેદ ન કીજીએ, કર્મ બંધ બહુ થાય; જાણી એમ મમતા તજ, ધર્મ કરે સુખદાય, ૩૧૬ હવે નિજ કુટુંબ ભણું કહે, હિત શિક્ષા - સુવિચાર; મમતા મોહ છોડાવવા, એણવિધ કરે 1 ઉપગાર, ૩૧૭ સુણે કુટુંબ પરિવાર સહુ કહુ તુમ હિત લાય; આઉ થિતિ પૂરણ ભઈ, એહ શરીરકી થાય. ૩૧૮ તેણે કારણ મુજ ઉપરે, રાગ ન ધરણાં કેય; રાગ કર્યો દુ:ખ ઉપજે, ગરજ ન સરણી જય, ૩૧૯ એહ સ્થિતિ સંસારકી, પંખીકા મેલાપ; ખીણ ખીણમેં ઊડી ચલે, કહા કરણ સંતાપ, ૩૨૬. rivate & Personal Use Oww.jainelibrary.org Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (પર) કેણ રહ્યા ઈહાં થીર થઈ રેહણહાર નહીં કેય; પ્રત્યક્ષ દીસે ઈણી પરે, તમે પણ જાણે સોય ૩૨૧ મેરે તુમ સહુ સાથશું, ક્ષમાભાવ છે સાર; આણંદમાં તુમ સહુ રહે, ધર્મ ઉપર ધરો પ્યાર. ૩૨૨ ભવ સાયરમાં બૂડતાં, ના કેઈ રાખણહાર, ધર્મ એક પ્રહણ સમે, કેવલી ભાખિત સાર, ૩ર૩ એ સેવો તુમ ચિત ધરી, જેમ પામે સુખ સાર; દુરગતિ સાવિ દરે ટળે, અનુક્રમે ભવ વિસ્તાર. ૩૨૪ એમ કુટુંબ પરિવાર, સમજાવી અવદાત; પછી પુત્ર લાયકે ભાંખે એણી પરે વાત૩૨૫ સુણે પુત્ર શાણુ તુમે, કેહણેકે એ સાર; મેહ ન કરે માહરે, એહ અસ્થિર સંસાર ૩૨૬ શ્રીજિનધરમ અંગીકરે સે ધરી બહુ રાગ Jain Education Internationārivate & Personal Use Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૩) તુમકું સુખદાયક ઘણે, લહેશે મહા ભાગ ૧ ૩ર૭ વ્યવહારિક સંબંધથી, આણું માને સાર; તેણે કારણ તુમને કહે, ધારે ચિત્ત મોઝાર, ૩ર૮ પ્રથમ દેવ ગુરૂ ધર્મક, કર અતિ ગાઢ પ્રતીત; મિત્રાઈ કરે સુજનકી, ધમીજું ધરે પ્રીત. ૩૨૯ દાન શિયલ તપ ભાવના, ધર્મ એ ચાર પ્રકાર; રાગ ધરે નિત્ય એહશું કરે શક્તિ અનુસાર, ૩૩૦. સજન તથા પરજન વિષે, ભેદ વિજ્ઞાન જેમ હોય; એહ ઉપાય કરે સદા, શિવ મુખ દાયક સોય, ૩૩૧ જે સંસારી પ્રાણીઆ, મગન રહે સંસાર; પ્રીત ન કીજીએ તે હકી, મમતા દૂર નીવાર. ૩૩ર ૧ સુખ સૌભાગ્ય, - - - - - - - rivate & Personal Use Omw.jainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૪ ) રાગી છવકી સંગતે, એહ સંસાર મઝાર; કાળ અનાદિ ભટકતાં, કીમહી ન લહીએ પાર. ૩૩૩ રાગ રાગ દશા વધે, તેમ વળી વિષય વિકાર મમતા મૂછ બહુ વધે, એ દુર્ગતિ દાતાર૩૩૪ તેણે સંરરી છવકી, તજી સંગત દિલધાર;. જ્ઞાનવંત પુરૂષ તણી, કરે સંગતિ સુવિચાર. ૩૩૫ ધર્માત્મા પુરૂષ તણી, સંગતે બહુ ગુણ થાય; જશ કીર્તિ વાધે ઘણું, પરિણતિ સુધરે ભાય. ૩૩૬ એમ અનેક ગુણ સંપજે, એહલેકમેં સુખકાર; વળી પરલેકમે પામીયે, સ્વર્ગાદિક સુખ સાર, ૩૩૩ વળી ઉત્તમ પુરૂષતણું, સંગતે લહીએ ધર્મ; ધરમ આરાધી અનુક્રમે, પામીએ શિવપુર સર્મ ૩૩૮ ધરમી ઉત્તમ પુરૂષક, સંગતિ સુખની ખાણ ૧ શમસુખ rivate & Personal Use only.jainelibrary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૧૫ ) દાષ સફળ ક્રૂરે ટળે, અનુક્રમે પદ્મ નિવાણ, ૩૩૯ એણીવિધ તુમકુ હિતભણી, વચન કહ્યાં સુરસાલ; જો તુમકું સચ્ચા લગ, તા કીજો ચિત્ત વિશાલ, ૩૪૦ દયા ભાવ ચિત્ત આણુકે, મે' કહ્યા ધર્મ વિચાર; જો તુમ રૂદયમાં ધારા, તે લેશે સુખ અપાર. ૩૪૧ એમ સમક઼ સમજાયકે,સસે અલગા હાય; અવસર દેખી આપણા, ચિત્તમે ચિંતે સાય. ૩૪૨ આયુ અલ્પ નિજ જાકે, સમકિત દ્રષ્ટિવત; દાનપુન્ય કરણા જીકે,નિજ હાથે કરે સંત. ૩૪૩ મહાવ્રતધારી મુનિવરા, સમ્યગ્ જ્ઞાન સયુક્ત; ધારક ઢાવિધ ધર્મના, પંચ સમિતિ ત્રણ જીસ. ૩૪૪ ખાસ અભ્યતર ઞ'થિ જે, તેહથી ન્યારા જે; ૧ ખાવ. ૨ પરિગ્રહ, rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૬ ) બહુશ્રત આગમ અર્થના, મર્મ લહે સહુ તેહ, ૩૪ એહવા ઉત્તમ ગુરૂ તણે પુન્યથી જો જો હોય અંતર ખુલી એકાંતમે, નિશલ્યભાવ હેય સોય; ૩૪૬ એહવા ઉત્તમ પુરૂષને, જેગ કદી નવી હેય; તો સમકિત દ્રષ્ટી પુરૂષ, મહાગભીર તે જેય૩૪ એહવા ઉત્તમ પુરૂષકે, આગે અપની બાત; ઉદય ખેલકે કીજીએ, મરમ સકલ અવદાત, ૩૪૮ જગજીવ ઉત્તમ છેકે, ભવલીરૂ મહાભાગ્ય; એહ જોગ ન હોય કદા, કહેશે કે નહીં લાગ. ૩૪૯ અ૫ના મનમેં ચિંતવે, દુષ્ટ કરમ વશ જેહ; પાપ કરમ જે હેઈ ગયું, બહુવિધ નિંદ - તેહ, ૩૫૦ શ્રીઅરિહંત પરમાતમાં વળી શ્રી સિદ્ધભગવત; જ્ઞાનર્વત મુનિરાજની, વલી સુર સમક્તિ વંત. ૩૫ ૧ યોગ્ય. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ', ', ' ' ૫૭ ) ઇત્યાદિક મહા પુરૂષકી, સાખ કરી સુવિશાલ; વેળી નિજ આતમ સાખશું, દુરિત સવે અશરાલ, ૩૫૨ મિથ્યા દુષ્કૃત ભલી પરે, દીજે ત્રિકરણ શુદ્ધ; એણીવિધ પવિત્ર થઈ પછે, કીજે નિર્મલ બુદ્ધ, ૩૫૩ અવશ્ય મરણ નિજ મન વિશે,ભાસન હુવે જામ; સર્વ પરિગ્રહ ત્યાગકે આહાર ચાર તજે તા.૩૫૪ જો કદિ નિર્ણય નવી હુવે, મરણ તેણે મન માંહી; તે મરજાદા કીજીએ, ઈતરકાલકી તાંહી.૩૫૫ સર્વ આરંભ પરિગ્રહ સહુ, તીનકેકીજે ત્યાગ; ચારે આહાર વલી પચખિએ, ઈસુવિધા કરી મહાભાગ, કપ૬ હવે તે સમતિ દ્રષ્ટિવંત, થિર કરી મન વચ કાય; ખાથી નીચે ઉતરી સાવધાન અતિચાય૩૫૭ ૧ અલ્પ–અમુક. Jain Education Internationārivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૮) સિંહપરે નિર્ભય થઈકરે નિજ આતમ કાજ મોક્ષ લક્ષ્મી વરવા ભણું, લેવા શિવપુર રાજ૩૫૮ જીમ મહા સુભટસંગ્રામમાંરી છતણ કાજ; પણ ભૂમિ મેં સંચરે, કરતા અતીહ દીગાજ. ૩પ૦ Vણુવિધ સમકિતવતજે, કરી શિરતા પરિણામ આકુળતા અંશે નહીં, ધીરજ તણું તે ધામ, ૩૬૦ શુદ્ધ ઉપયોગમાં વરતતો, આતમગુણ અનુરાગ; પરમાતમકે ધ્યાનમેં, લીન ઓર સબ ત્યાગ, ૩૬૧ યાતા દયેયની એકતા, ધ્યાન કરતાં હોય; આતમ હોય પરમાતમા, એમ જાણે તે સોય, ૩૬૨ સમ્યફષ્ટિ શુભ મતિ, શિવસુખ ચાહે તેહ; રાગાદિ પરીણામમેં, ખિણ નવી વરતે તેહ ૩૬૩ કિણહી પદાર્થની નહીં, વિંછા તસ ચિતમાંહ, rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૫૯) મક્ષ લક્ષ્મી વરવા ભણી, વરતે અતિ ઉછાંહ, ૩૬૪ એણીવિધ ભાવ વિચારતાં,કાળ પુરણ કરે સોય; આકુલતા કવિધ નહીં, નિરાકુલ શિર હોય, ૩૬૫ પાતમ સુખ આણંદમય, શાંત સુધારસ કુંડ; તામે તે છલી રહે, આતમ વીરજ ઉદંડ, ૩૬૬ આત્મ સુખ સ્વાધીન છે, ઓર ન એહ સમાન; એમ જાણી નિજરૂપમેં, વરતે ધરી બહુ માન, ૩૬૭ એમ આણંદમાં વરતતાં, શાંતપ્રણામ સંયુક્ત; આયુ નિજ પૂરણ કરી,મરણલહે મતિવંત૩૬૮ એહ સમાધિ પ્રભાવથી, ઇંદ્રાદિક કી રુદ્ધ ઉત્તમ પદવી તે લહે, સર્વ કારજ કે મહા વિભતી પાયકે, વિચરતા ભગવાન વળી કેવલી મુનિરાજને, વંદે સ્તવે બહુ માન. ૭૦ ૧ શાંતસુધારસ કુંડમાં. Jain Education Internationārivate & Personal Use aww.jainelibrary.org Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૬ ) સુરલાકે શાસ્વત પ્રભુ, નિત્ય ભક્તિ કરે તાસ; કલ્યાણિક જિનરાજના, ઓચ્છવ કરત ઉલાસ, ૩૭૧ નટ્ઠીસર આદે ઘણાં, તીરથ વંદે સાર; સમતિ નિલ તે કરે, સફળ કરે અવતાર. ૩૨ સુર આયુ પૂરણ કરી, તિહાંથી ચવીને તે; મનુષ્ય ગતિ ઉત્તમ ફુલે, જનમ લહે ભવી તેહ. ૩૭૩ રાજ્ય ઋદ્ધિ સુખ ભોગવી, સદ્ગુરૂ પાસે તેહુ; સજમ ધમ અગીકરી, ગુરૂ સેવે ધરી નહ. ૩૭૪ શુદ્ધ ચરણ પરિણામથી,અતી વિશુદ્ધતા થાય; ક્ષપક શ્રેણી આરહીને, ધાતી ફરમ ખપાય. ૩૫ કેવળ જ્ઞાન પ્રગટ ભયેા, કેવળ દરશન ભાસ; એક સમય ત્રણ ફાલકી, સરવ વસ્તુ પરકાસ, ૭૬ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નિરધાર; ( ૬૧ ) સાદિ અનંત સ્થિતિ કરી, અવિચળ સુખ વચન અગોચર એહ છે, કવિધ લહીએ પાર. ૩૭૭ મહિમા મરણ સમાધિને જાણે અતિ ગુણગેહ; તીણ કારણ ભવી પ્રાણીયા, ઉદ્યમ કરીએ તેહ ૩૭૮ એણુવિધ મરણ સમાધિકે સક્ષેપે સુવિચાર; દુહા ભાસ રચના કરી, નિજ પરને ઉપગાર. ૩૭૯ મરણસમાધિવિચારની, પ્રતિ મળી મુજ એક તિણમેં સમાધિ મરણકે, વર્ણવ કી અતિ છેક ૩૮૦ પણ ભાષા મરૂદશકી, તિણમેં લખી તેહ તિણ કારણ સુગમ કરી, દુહા બંધ કી એહ. ૩૮૧ અલ્પમતિ અનુસારથી, બિન ઉપગે જેહ; વિરૂદ્ધ ભાવ લખી છેકે, મિથ્યા દુષ્કૃત - તહ, ૩૮૨ rivate & Personal Use Oww.jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨ ) છે પ્રસ્તાવિક દુહા. અવસર મરણ નિકટ તણે જબ જાણે બુધ લેય; તબ વિશેષ સાધન કરે, સાવધાન અતિ હેય ૧ ધર્મ અર્થ અરૂ કામ શિવ સાધન જગમેં ચાર u વ્યવહારે વ્યવહાર લખનિચે નિજ ગુણ ધાર ૨ મૂર્ખ કૂલ આચારથી, જાણત ધર્મ સદીવ છે વસ્તુસ્વભાવે ધર્મ સુધી કહત અનુભવી જીવ ૩ ખેહ ખજાના અરથ, કહત અગ્યાની જેહ કહત દ્રવ્ય દરસાવકું, અર્થ સુગ્યાની તેહ, કે દંપતી રતિ કિડા પ્રત્યે, કહત દુરનતિ કામ " કામ ચિત્ત અભિલાષર્ક, કહત સુમતિ ગુણધામ, ૫ ઇક લેક કહત શિવ, જે આગમ દ્વગહણ છે બંધ અભાવ અચલગતિ,ભાંખતનિત્ય પ્રવીણ એમ અધ્યાતમ પદ લખી, કરત સાધના જેહ છે ચિદાનંદ જિન ધર્મન, અનુભવ પાવે તેહ હા સમય માત્ર પ્રમાદ તજ, ધર્મ સાધના માંય rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અસ્થિર રૂ૫ સંસાર લખ રે નર કહીએ કાંય. ૮ છિજત ઝિન છિન આવખે અંજલીજન્યૂમીત; કાલ ચક માથે ભમત, સેવત કહા અભીત લા તન ધન જોબન કારમા, સંઝા રાગ સમાન છે સકલ પદારથ જગતમેંસુપન રૂપ ચિત્ત જાન ૧૦ મેરા મેરા કયાકરે, તેરા હે નહિ કેઈ ચિદાનંદ પરિવારકા, મેલા હે દિન દયાલા એસા ભાવ નિહાળીનિત કીજે જ્ઞાનબિચારમિટે ન જ્ઞાન બિચારવિણ, અંતર રાગ વિકાર ૨ જ્ઞાન રવિ વૈરાગ્ય જસ, હિરદે ચંદ્ર સમાન છે તાસ નિકટ કહેકેમરહે, મિથ્યા તમદુ:ખખાણુ૧૩ આપ આપના રૂપમેં, મગન મમત માલ ખાય; નિત્ય રહે સમતારસિ, તાસ બંધ નવિ કેય. ૧૪ પર પરિણતિ પસંગશું, ઉપજતબિનસત જીવ મિથ્યામોહ પરભાવક, અચલ અભ્યાસ સદીવ ૫ જેસે કચુકી ત્યાગ, બિનસત નહિ ભુજંગ છે દેહ ત્યાગથી જીવપણ, તેસે રહત અભગ ૬ જ ઉપજે સે તું નહિ, બિનસે તે પણ નાંહિ . rivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૪). છોટા મોટા તું નહિ, સમજ દેખ દિલમાંહી વરણ ભાંત તો મેં નહા, જાત પાત કુલ રેખા રાવ રંક તું હું નહિ, નહિ બાબા નહિ ભેખ ૧ તું સેમેં સૈથી સદ', બાર અલખ સરૂપ; અકથ કથા તેરી મહા, ચિદાનંદચિત્ર રૂ. ૧૦ જન્મ મરણ જિહાં હૈ નહિ, ઈત ભીત લવ લેશ; નહિ શિરઆણું નહિંદકી, સોહો આપણા દેશ. ૨૦ બિનાશિક પુદગલ દશા, અવિનાશી તુમ આ પ; અષા આપ વિચારતાં, મિટે પુન્ય અરૂ પાપ,૨૧ બેડી લોહ કનકમચી, પાપ પુન્ય જગ જાણ; દાયથકી ત્યારે સદા, નિજ સ્વરૂપ પહિ છાણ, ૨૨ જુગલ ગતિ શુભ પુન્યથી, ઈતર પાપથી જોય; ચારે ગતિનિવારીએ, તબ પંચમી ગતિ હાય.૨૩ પંચમી ગતિ બીન જીવર્ક, સુખ તિહું લેકમેઝાર; ચિદાનંદ નહિ જાણજે, એહ માટે નિરધાર રે ઈમ વિચાર હિરદે કરત, જ્ઞાન ધ્યાન રસલીન; નિવિક૫રસ અનુભવે, વિકલ્પતા હોયછીના ૨૫ નિર્વિકલ્પ ઉપગમેં, હાત સમાધિ રૂ૫; અચલ જ્યોત ઝલકે તિહાં, પાવે દશ અનુપ.ર૬ Jain Education Internationärivate & Personal Use Owly.jainelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દેખ દર્શ અદભુત મહા, કાલ ત્રાસ મિટ જાય; જ્ઞાન જેગ ઉત્તમ દશા, સદ્ગુરૂ એહ બતાય ૨૭ જ્ઞાનાલંબન દ્રઢ રહી, નિરાલંબતા ભાવ ચિદાનંદનિત્ય કીજીએ, એહિજ મેક્ષ ઉપાય ૨૮ થડાસામું જાણજે, કારજ રૂપ વિચાર; કહત સુનત શ્રત જ્ઞાન, કબુ ન આવે પાર ૨૯ મે મેરા એ ભાવથી, વધે રાગ અરુ દોષ; રાગ દોષ જ્યાં લે હીએ ત્યાં લાં મિટે ન દોષ,૩૦ રાગ દ્વેષ જાકું નહિ, તાકે કાલ ન ખાય; કાલ છત જગમેં રહે, મહેટા બીરૂદ ધરાય.૩૧ ચિદાનંદ નિત્ય કીજીએ, સમરણ સામેસાસ; વૃથા અલખ જાતહે, ધાસખબર નંહિતાસ ૩૨ Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૬૬) અથશ્રી પુન્યપ્રકાશનું સ્તવન. દુહા. સકળ સિદ્ધિ દાયક સદા, ચોવીશે જિનરાય; સહ ગુરૂ સામિની સરસતિ, પ્રેમે પ્રણમું પાય, ત્રિભુવનપતિ ત્રિસલા તણે, નંદન ગુણ ગંભીર; શાસન નાયક જગ જ વિદ્ધમાન વડવીર. ૨ એક દિન વીર જિદને ચરણે કરી પ્રણામ; ભવિક જીવના હિત ભણું, પૂછે ગતમસ્વામ૩ મુક્તિમારગઆરાધીએ, કહે કિણપરે અરિહંત; સુધા સરસ તવ વચન રસ, ભાખે શ્રી ભગવંત ૪ અતિચાર આળેઈએ, વ્રત ધરીએ ગુરૂશાખ; જીવ ખમા સયળ જે નિ ચોરાશી લાખ ૫ વિધિશું વળી વિસરાવિએ,પા૫સ્થાનક અઢાર; ચારશરણનિત્ય અનુસરે,નિંદુરિતઆચાર૬ શુભકરણું અનુમદિએ ભાવ ભલે મન આણ; અણસણઅવસર આદરી, નવપદજપે સુજાણ,૭ શુભ ગતિ આરાધન તણા, એ છે દશ અધિકાર ચિત્ત આણિને આદરે જેમ પામો ભવપાર. ૮ rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭ ) ઢાળ ૧ લી. (કુમતિએ છિડી કહાં રાખી–-એ દેશી). જ્ઞાન દરિસણ ચારિત્ર તપ વીરજ, એ પાંચે આચાર; એહે ત ઈહ ભવ પરભવના આલોઈએ અતિચારે પ્રાણી, જ્ઞાન ભણે ગુણખાણી, વીર વદે એમ વાણીરે પ્રા૨ ૧ એ આકણી ગુરૂ ઓળવીએ નહીં ગુરૂ વિનયે, કાળે ધરી બહુ માન; સૂત્ર અરથ તદુભય કરી સુધા, ભણીએ વડી ઉપધાનશે. પ્રા શાત્ર ૨ જ્ઞાને પણ પાટી પોથી, ઠવણ નકારવાળી; તેહ ત કીધી આશાતના, જ્ઞાન ભકિત નું સંભાળી. પ્રાજ્ઞા૦ ૩, ઇત્યાદિક વિપરીત:ણાથી, જ્ઞાન વિરાવ્યું જેહ; આ ભવ પરભવ વળી રે ભવોભવ, મિચ્છામિકડ તેહરે. પ્રા૦ ૪ સમકિત યો શુદ્ધ જાણું, વીર વદ એમ વાણી, પ્રાસ૦ જિનવચને શંકા નવિ કીજે, નવિ પરમત આભલાખ; સાધુતણું. નિંદા પરિહરજે, ફળ સંદેહ મ રાખ. પ્રાઇ સ, ૫. મૂઢપણું છે? પરશસા, ગુણવંતને આદરિએ; સામીને ધરમે કરી થિરતા, ભક્તિ Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૬૮ ) વચન મન પરભાવના એિરે. પ્રા॰ સ૦ ૬, સધ ચૈત્ય પ્રાસાદ તણા જે, અવર્ણવાદ મન લેખ્યો; દ્રવ્ય દેવકે જે વિષ્ણુસાડયા, વિણસતા ઉવેખ્યારે પ્રા૦ સ૦ ૬ ઇત્યાદિક વિપરીતપણાથી, સમ કિત ખડયુ... જે: આ ભવ પરંભ વળીરે ભવાભવ, મિચ્છામિદુક્કડ' તેહરે, પ્રાણી ચારિત્ર લ્યા ચિત્ત આણી. ૮ પાંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિ વિરાધી, આઠે પ્રવચન માય; સાધુ તણે ધર્મે પરમાદે, અશુદ્ધ કાયરે, પ્રા॰ ચા૦ ૯. શ્રાવકને ધર્મ સામાચક, પાસમાં મન વાળી; જે જયણા પૂર્વક એ આઠે, પ્રવચન માય ન પાળીરે, પ્રા ચા૦ ૧૦, હત્યાદિક વિપરીતપણાથી, ચારિત્ર ડાળ્યુ જે; આ ભવ પરંભ વળીરે ભવેાભ, મિછામિદુક્કડ' તેહરે, પ્રા૦ ચા૦ ૧૧. આરે ભેદે તપ નવિ કીધા, છતે જોગે નિજ શતે; ધર્મ મન વચ કાંયા વીરજ, નવિ ફારવી' ભગતેરે પ્રા ચા૦ ૧૨. તપ વીરજ આચારે એણીપરે, વિવિધ વિરાધ્યાં જે આ ભવ પરભવ વળીરે ભવેાભવ; મિચ્છામિ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૬ ) દુહૂ તેહરે પ્રાળુ ચા૦ ૧૩, વહીય વિશેષે ચારિત્ર કેરા, અતિચાર આળાઇએ; વીજિ સર વયણ સુણીને, પાપ મેલ સવી ધોઈ એરે. પ્ર૦ થા૦ ૧૪. ઢાળ કે જી. ( પામી સુગુરૂ પસાય—એ દેશી. ) પૃથ્વિ પાણી તે, વાયુ વનસ્પતિ; એ પાંચ થાવર કહ્યાં એ ૧ કરી કરસણ આરંભ, ખેત્ર જે ખેડીયાં; કુવા તળાવ ખણાવીયાએ ૨. ઘર આર્’ભ અનેક, ટાંકા ભેાંયરાં; મેડી સાળ ચણાવીયાએ. ૩ લીંપણ ગુ પણ કાજ, એણી પરે પરપરે; પૃથ્વિકાય વિરાધીયાએ જ ધ્યેયણ નાહુણ પાણિ, ઝીલ અપકાય; છે.તિ ધાતિ કરી દહલ્યાએ ૫. ભાહીગર કુભાર, લેાહ સુવનગરા; ભાડભુજા લીહાળાગરાએ તાપણ સેકણ કાજ, વધુ નિખારણ; રગણ રાંધણ રસતિએ. ૭. એણીપરે કર્માદાન, પરે પરે કેળવી; તેઉ વાયુ વિરાધીયાએ. ૮ વાડી વન આરામ, વાવી વનસ્પતિ; પાન ફુલ ફળ ચૂંટીયાએ, ૯, પુખ પાપડી શાક, શકયાં સૂકવ્યાં; rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭ ) છેદ્યાં છુંઘાં આથીયએ. ૧૦ અળશીને એરંડ, ધાણી ઘાલીને; ઘણું શિલાદિક પીલીયાએ, ૧૨ ઘાલી કેલુ માંહે, પીલો શેલડી; કંદમૂળ ફળ વેચીયાએ. ૧ર. એમ એકેદી છવ, હણ્યા હણવીયા હતાં જે અનુમોદિયાએ. ૧૩. આ ભવ પરભવ જેહ, વછીય ભવોભવે; તે મુજ મિચ્છામિદુએ. ૧૪ કમી સરમીયા કીડા, ગાડર ગડેલાં; એળ પૂરા અલી . યાએ. ૧૫. વાળ જળ ચલે, વિચલિત રસ તણા; વળી અથાણું પ્રમુખનાંએ. ૬. એમ બઇદ્રી જીવ, જે મેં દુહવ્યા; તે મુજ મિછા. મિકાએ ૧૭ ઉધહી જુ લીખ, માંકણ મ કેડાચાંચડ કીડી કુંથુઆએ ૧૮, ગઠી ધીમેલ, કાનખજુરીઆ; ગીગડા ધનેરીયાએ, ૧૯. એમ તઇદ્રી જીવ, જે મેં દુહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિદુક્કડે એ. ૨૦ માંખી મચ્છર ડાંસ, મસા પતંગીયા કંસારી કેલિયાવડાએ. ર૧ ઢીંકણ વિછુ તીડ, ભમી ભમરીયે; કોતાં બગ ખડમાંકડીએ. રર, એમ ચરિંકી જીવ, જે મેં rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭૧ ) દુહવ્યાં; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડએ. ૨૩ જ; ળમાં નાંખી જાળ, જળચર દુહવ્યા; વનમાં મૃગ સંતાપીયાએ. ૨૪ પીઠા પંખી જીવ, પાડી પાસમાં; પોપટ ધાયા પાંજરેએ, ૫ એમ પચેંદ્રી જીવ, જે મેં દુહવ્યા; તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડએ ર૬ ઢાળ ૩ જી. ( વાણી વાણી હિતકારી છ–એ દશી, ). ધ લેભ ભય હાસ્યથીજી, બાલ્યાં વચન અસત્ય, કુડ કરી ધન પારકાંજી, લીધાં જેહ અદત્તરે; જિનજી મિચ્છાદુક્કડ આજ, તુમ સાખે માહુરાજરે, જિનછ દેઈ સારૂં કાજ રે; જિનજી મિચ્છાદુક્કડ આજ. એ આંકણી, દેવ મનુષ્ય તિર્યંચનાં, મિથુન સેવ્યાં જેહ; વિકયા રસ લંપટપણેજી, ઘણું વિડજ દેહરે જિન”૦ ૨, પરિગ્રહની મમતા કરીજી, ભવે ભવે મળી આથ; જે જહાંની તે તીહાં રહી, કઈ ન આવી સાથરે, જિનછ ૩ ૩ણી - rivate & Personal Use analy.jainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭૨ ) જન જે કજી, કીધાં ભક્ષ અભક્ષ; રસના રસની લાલચે, પાપ કર્યો પ્રત્યક્ષ જિનછ૭ ૪. વ્રત લઈ વિસારીયાં, વળી ભાંગ્યાં પચખાણ કપટ હેતુ કિરીયા કરી, કીધાં આપ વખાણ, જિનછ પ ત્રણ ઢાળ આઠે દહેજ, આળયા અતિચાર; શિવગતિ આરાધન તેણે, એ પહેલે અધિકારરે, જિન મિચ્છાદુક્કડ આજ ૬ ઢાળ ૪થી. (સાહેલડીની દેશી. ) પંચ મહાવ્રત આદરે સાહેલડીરે, અથવા લે વ્રત બાર તે યથાશક્તિ વ્રત આદરી સાહેલડીરે, પાળે નિરતિચાર તે. ૧. વ્રત લીધાં સંભારીએ સારા હૈડે ધરીય વિચાર તો; શિવગતિ આરાધન તણે સાવ એ બીજે અધિકાર તે. ૨ જીવ સેવે ખમાવીએ સારુ નિ રાશી લાખ તે; મનશુદ્ધ કરી ખા rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૯૩) મણ સાઠ કેઈશું રેષ ન રાખ તે ૩ સર્વ મિત્ર કરી ચિંતવે સાહૂ કેઈ ન જાણે શત્રુ તો રાગ દ્વેષ એમ પરિહરે સા૦ કીજે જન્મ પવિ તો, ૪ સામી સંઘ ખમાવીએ સારુ જે ઉપની અપ્રીતિ તે; સજન કુટુંબ કરે ખામણ સારુ એ જિનશાસન રીતિ તે. ૫ ખમીએ ને ખમાવીએ સા એહજ ધર્મનું સાર તે; શિવગતિ આરાધન તણે એ સારુ ત્રીજો અધિકાર તો, ૬, મૃષાવાદ હિંસા ચાર સાહ ધન મૂછા મૈથુન તે; કેધ માન માયા તે સારુ પ્રિમ ઠેષ પશુન્ય તે, ૭ નિંદા કલહ ન કીજીએ સાવ કૂડા ન દીજે આળ તે; તિ અરતિ મિથ્યા તેને સારુ માયા માસ જંજાળ તો, ૮, ત્રિવિધ ત્રિવિધ સરાવીએ સા૦ પા૫સ્થાન અઢાર તે; શિવગતિ આરાધન તણે સા. એ ચે અધિકાર તે, ૯ ઢાળ ૫ મી. ( હવે નિસુણે ઈહાં આવીયાએ-એ દેશી. ) જનમ જરા મરણે કરીએ, આ સંસાર અસા rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૪) રતે કર્યો કર્મ સહુ અનુભવે એ, કેઈન રાખણહારતો, ૧ શરણ એક અરિહંતનું એ, શરણ સિદ્ધ ભગવંતત; શરણુ ધર્મ શ્રી જૈનને એક સાધુ શરણ ગુણવંત તે૨, અવર મહાસવિ પરિહરીએ, ચાર શરણ ચિત્ત ધારે તે શિવગતિ આરાધન તણે એ, એ પાંચમે અધિકાર તે ૩ આ ભવ પરભવ જે કર્યું , પાપ કર્મ કેઈ લાખ ; આત્મ સાખે તે નિંદીએ એ, પડિકમિએ ગુરૂ સાખ તે જ મિથ્યા મતિ વર્તાવિયાએ, જે ભાખ્યાં ઉસૂત્ર તે; કુમતિ કદાગ્રહને વશે એ, જે ઉથાપ્યાં સૂત્ર તે. ૫ પડ્યાં ઘડાવ્યાં જે ઘણએ, ઘંટી હળ હથિભારતે; ભવ ભવ મેળી મૂકીયાએ, કરતાં જીવ સંહાર તે ૬ પાપ કરીને પિષીયાએ, જનમ જનમ પરિવાર ; જનમાંતર પહેાત્યા પછી એ, કેઇએ ન કીધી સાર તા. ૭ આ ભવ પરભવ જે કર્યાએ, એમ અધિકરણ અનેક તે; ત્રિવિધે ત્રિવિધે સરાવીએ એ, આણિ હદય rivate & Personal Use amly.jainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિવેક તે. ૮ દુષ્કૃત નિંદા એમ કરી એ, પાપ કરે પરિહાર તે; શિવગતિ આરાધન તણે એ, એ છઠ્ઠ અધિકાર છે. ૯ ઢાળ ૬ ઠી. (આદિ તું જોઈને આપણી–એ દેશી.) ધન ધન તે દિન માહરે, જીહાં કીધે ધર્મ; દાન શિયળ તપ ભાવના, ટાળ્યાં દુષ્કર્મ, ધન૧ શેત્રુજાદિક તીર્થની, જે કીધી જાત્ર; જુગતે જિનવર પૂછયા, વળી પડ્યાં પાત્ર ધન૦ ૨ પુસ્તક જ્ઞાન લખાવીયા, જિનધર જિન ચિત્ય, સંધ ચતુવિધ સાચવ્યા, એ સાતે ખેત્ર. ધન૦ ૩ પડિકમણાં સુપરે કર્યા, અનુકંપા દાન; સાધુ સૂરિ ઉવજ્જાયને, દીધાં બહુ માન, ધન, ૪ ધર્મ કાજ અનુમદિએ, એમ વારેવાર; શિવગતિ આરાધનતણે, એ સાતમઅધિકાર ધન ભાવ ભલે મન આણુએ, ચિત્ત આણુ ઠામસમતા ભાવે ભાવીએ, એ Jain Education Internationārivate & Personal Use avaly.jainelibrary.org Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૬ ) આતમરામ, ધન૦ ૬ સુખ દુઃખ કારણ જીવને કઈ અવર ન હોય; કર્મ આપ જે આચર્યા, ભેગવિએ સોય. ધનત ૭ સમતા વિણ જે . અનુસેરે, પ્રાણી ય કામ; છા૨ ઉપ૨ તે લીપ, ઝાંખર ચિત્રામ, ધન૦ ૮ ભાવ ભલીપરે ભાવીએ, એ ધર્મને સાર; શિવગતિ આરાધન તણે, એ આઠમે અધિકાર ધન ઢાર ૭ મી. (રેવતગિરિ ઉપરે એ દેશી ) હવે અવસર જાણી, કરીએ લેખણ સાર; અણસણ આદરિયે, પચખી ચાર આહાર; લલુતા સવિ મૂકી, છાંડી મમત અંગ; એ આતમ ખેલે, સમતા જ્ઞાન તરંગ, ૧ ગાત ચારે કીધા, આહાર અનંત નિશંક; પણ તૃપ્તિ ન પામે, જીવ લાલીએ રંક, દુલહે એ વળી વળી, અણસણને પરિણામ; એહથી પામીજે, શિવપદ સુરપદ ઠામ, ૨ ધન ધના શાલિભદ્ર, ખધે મેઘકુમાર; અણસણ આરાધી, Jain Education Internationárivate & Personal Use Julyw.jainelibrary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૩૭) પામ્યા ભવને પાર; શિવમંદિર જાશે, કરી એક અવતાર; આરાધન કેરે, એ નવમે અધિકાર, ૩ દશમે અધિકારે, મહામંત્ર નવકાર; મનથી નવિ મક, શિવમુખ ફળ સહકાર એહ જપતાં જાયે, દુર્ગતિ દોષ વિકાર; સુપેરે એ સમરે, ચેદ પુરવનું સારુ. ૪ જનમાંતર જાતાં, જે પામે નવકાર; પાતિક ગાળી, પામે સુરઅવતાર; એ નવપદ સરિખ, મંત્ર ને કઈ સાર, ઈહ ભવ ને પરભવે, સુખ સંપતિ દાતાર, ૫ જુએ ભીલ ભીલડી, રાજા રાણી થાય; નવપદ મહિમાથી, રાજસિંહ મહારાય; રાણી રત્નાવતી બેહુ પામ્યાં છે સુરભેગ; એક ભવ પછી લેશે. શિવવધુ સંગ. ૬ શ્રીમતી એ વળી, મંત્ર ફળે તત્કાળ; ફણિધર શિડીને, પ્રગટ થઈ ફુલમાળ; શિવકુમારે જેગી, સેવન પૂરા કીધા એમ એણે મળે, કાજ ઘણાના સિદ્ધ, ૭ એ દશ અધિકારે, વી૨ જિનેસર ભાગે; આરાધન કેરે, વિધિ જેણે ચિત્તમાં રાખે; તેણે પાપ પખાળી, rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૭૮ ) ભવ ભય દૂર નાંખે; જન વિનય કરતાં, સુમતિ અમૃતરસ ચાખે ૮. ઢાળ ૮ મી. (નમે ભવિ ભાવશુ એ—એ દેશી). સિદ્ધારથ રાય કુળ તિલે એ, ત્રિશલા માત મહારતો; અવનિ તળે તમે અવતર્યાએ, કરવા અમ ઉપગાર, જય જિન વીરજી એ ૧, મેં અપરાધ કર્યા ઘણું એ, કહેતાં ન લહ પાર તો; તુમ ચરણે આવ્યા ભણી એ, જે તારે તે તાર જયેર ૨આશ કરીને આવી એ, તુમ ચરણે મહારાજ તો; આવ્યાને ઉવેખશે એ, તે કેમ રહેશે લાજ જો૦ ૩, કરમ અલુજણ આકરાં એ, જન્મ મરણ જંજાળ તો, હું છું એથી ઉભાગ્યે એ, છોડવ દેવ દયાળ જ૦ ૪ આજ મને રથ મુજ ફળ્યા એ, નાઠાં દુઃખ દદળ તે; તૂઠા જિન જેવીશાએ, પ્રગટયાં પુન્ય કલેલ ૧ સમૂહ. rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - (ee) જય૦ ૫, ભવ ભવ વિનય કુમારડી એ, ભાવ ભક્તિ તુમ પાયતો; દેવ દયા કરી દીજીએ એ, બધ બીજ સુપસાય જ. ૬ કળશ. ઈયડતરણ તારણ સુગતિ કારણ, દુઃખ નિવારણ જગ જ; શ્રી વીરજિનવર ચરણ ભણતાં, અધિક મન ઉલ્લટ થયે ૧ શ્રી વિજયદેવસૂરી પટધર, તીરથ જગમ ઈણે જો; તપગચછપતિ શ્રી વિજ્યપ્રભસૂરિ, સૂરિ તેજે ઝગમગે. ૨ શ્રી હીરવિજયસૂરિ શિષ્ય વાચક, શ્રી કીર્તિવિજય સુર ગુરૂ સામે તસ શિષ્યવાચક વિનયવિજયે, શુ જિને ચેવિશ૩ સય સત્તર સંવત ઓગણત્રીશે, રહી દર ચામાસએ; જયદશમી વિજય કારણ કિ ગુણ અભ્યાસ એ ૪, નરભવ આરાધન સિદ્ધિ સાધન, સુત લીલવિલાસએ; નિર્જરા હેતે સ્તવન રચિવું, નામે પુન્યપ્રકાશ એ. ૫ ઇતિ પુન્યપ્રકાશનું સ્તવન સંપૂર્ણ rivate & Personal Use Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૦) અથ પલ્લાવતી આરાધના પ્રારંભ. હવે રાણી પદ્માવતી, જીવરાશી ખમાવે છે જાણપણું જુગતે ભલું, ઇણ વેળા આવે છે ૧ છે તે મુજ મિચ્છામિ દુક્કડ, અરિહુતની સાખ છે જે મેં જી વિરાધીયા, ચઉશશી લાખ છે તે મુજ૦ | ૨ | સાત લાખ પૃથીવી તણુ, સાતે અપકાયા સાત લાખ તેઉ કાયના, સાતે વળી વાય છે તે છે છે ૩ છે દશ પ્રત્યેક વનસ્પતિ, ચઉદ સા. ધાર છે બી ત્રિ ચઉરિંદી જીવના, બે બે લાખ વિચાર છે તે છે ૪ દેવતા તિર્યંચ નારકી, ચાર ચાર પ્રકાશી ચઉદાહ લાખ મનુષ્યના, એ લાખ ચોરાશી તે ૫ ઈણ ભવ પરભવે સેવીયા, જે પાપ અઢાર છે ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી પરિહર્સ, દુર્ગતિના દાતાર છે તે છે ૬ હિંસા કીધી જીવની, બેલ્યા મૃષાવાદ દોષ અદત્તાદાનના, મેથુન ઉન્માદ છે તે છે ૭ છે પરિગ્રહ મેળે rivate & Personal use only.jainelibrary.org Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૧ ) કારમા, કીધે દેધ વિશેષ ! માન માયા લાભ મે’ કીયાં, વળી રાગ ને દ્વેષ ! તે॰ ॥ u ૮ ! લહુ કરી છત્ર દડુબ્યા, દીધાં કુંડાં લકા નિદા કીધી પાકી, રતિ અતિ નિશ’ક ! તેવ ! હું ! ચાડી કીધી ચાતરે, કીધા થાપણ મેાસે ૫ ગુરૂ કુદેવ ધર્મને, ભલે આણ્યો ભગસેા ! તે૦ ૫ ૧૦૫ ખા ટકીને ભવે મે' કીયા, જીવ નાનાવિધ ધાત ॥ ચડીમાર ભયે ચશ્કલાં, માયા ટ્વિન રાત ॥ તે ! ૧૧ ॥ કાજી મુન્નાને ભવે, પઢી મંત્ર કાર્ । જીવ અનેક જન્મે કીયા, કીધાં પાપ અધાર ! તે॰ !! ૧૨ ૫ માછીને ભવે માછલાં, જાલ્યાં જળવાસ ૫ ધીવર ભીલ કોળી ભવે, મૃગ પાડવાં પાસ । તે૦ ૫ ૧૩૫ કોટવાળને ભવે મેં કીયા. આકર કર ક્રૂડા અઢીવાન મરાવીયા કારડા છડીદડ u તે૦૫ ૧૪૫ પરમાધામીતે ભવે, દીધાં નારકી દુ:ખ ! છેદન ભેદન વેદના, તાડન અતિ તિખ્ ॥ તે॰ ॥ ૧૫૫ કુંભારને ભવે મેં કીચાનું rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (૮૨) નીભાડ પચાવ્યા છે તેલી ભવે તિલ પીલીયા પાપે પિંડ ભરાવ્યાં છે તે છે ૧૬ જે હાલી ભવે હળ ખેડીયાં, ફાડ્યાં પૃથ્વીના પેટ છે સુડ નિદાન ઘણું કીધાં, દીધા બળદ ચપેટ છે તે છે ૧૭ એ માળીને ભવે રેપીયા, નાનાવિધ વૃક્ષ છે મૂળ પત્ર ફળ ફુલનાં, લાગ્યાં પાપ તે લક્ષ છે તે છે ૧૮ અધેવાઈઆને ભવે, ભર્યા અધિકા ભાર પિઠી પુઠે કીડા પડયા, દયા નાણું લગાર છે તે છે ૧૯ છીપાને ભવે છેતર્યા, કીધા રંગણ પાસ છે અગ્નિ આરંભ કીધા ઘણ, ધાતુર્વેદ અભ્યાસ છે તે છે ૨૦ કે શરપણે પણ સુઝતાં, માર્યો માણસ છંદ છે મદિરા માંસ માખણ ભૂખ્યાં, ખાધાં મૂળ ને કંદ છે તે છે ૨૧ છે ખાણ ખણવી ધાતુની, પાણી ઉલેચ્યાં છે આરંભ કીધા અતિ ઘણા, પિતે પાપજ સંસ્થા છે તે છે ૨૨ | કર્મ અંગાર કીયા વળી, ઘરમેં દવ દીધા સમ ખાધા વીતરામના, કુડા કેસજ કીધા છે તે છે ર૩ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૩ ) ખીલ્લા ભવે ઉંદર લીયા, ગીલી હત્યારી ॥ મુઢ ગમારતણે ભવે, મેં જી લીખ મારી | | તે૦ ૫ ૨૪ ૫ ૨૪ ૫ ભાડભુજા તણે ભવે, એકેન્દ્રિય જીવ, જ્યારી ચા ગહું રોકીયા, પાડતા રીવા તે !! ૨૫ ।। માંડણ પીસહુ ગારના, આર'ભ અનેક, રાધણ ઇંધણ અગ્નિનાં કીધાં પાપ ઉઠેક ॥ તે૦ ૫ ૨૬ ॥ વિકથા ચાર કીધી. વળી, સેવ્યા – પાંચ પ્રમા, ઇષ્ટ વિચાગ પાડચા ઘણા, કીયા રૂદન વિષવાદ ! તે૦ ૫ ૨૭ ॥ સાધુ અને શ્રાવકતણાં, વ્રત લહીને ભાંગ્યાં ! મુળ અને ઉત્તરતણાં, મુજ દુષણ લાગ્યાં ! તે૦ ૫ ૨૮ ॥ સાપ વાછી સિહુ ચીવરા, શકરા ને સમળી ! હિંસક જીવતણે ભવે, હિંસા કીધી સમળી ॥ તે૦ ૫ ૨૯ ॥ સુવાવડી દુષણ ઘણાં, વળી ગર્ભ ગળાવ્યા ૫ જીવાણી ઢોળ્યાં ઘણાં, શોળવ્રત ભજાવ્યાં ! તે ॥ ૩૦ । ભવ અનત ભમતાં થાં, કીધા દેહુ સબંધ ાત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાસિરૂં, તીશુ. પ્રતિધ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ૨૪ ) แ । તે॰ ॥ ૩૧ ૫ ભવ અનત ભમતાં થકાં, કીધા પરિગ્રહ સ’બધા ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાસિક્, તીજી' પ્રતિબંધ ॥ તે ॥૩૨॥ ભવ અનંત ભમતાં થાં, ફીત્રાં ફટુંબ સબંધ ॥ ત્રિવિધ વિવિધ કરી વાસિરૂ, તીશુ' પ્રતિમધ ! તે ૫ ૩૩ ૫ ઘણી પરે ઇહ ભવ પર ભવે, કીધાં પાપ અખત્ર ત્રિવિધ ત્રિવિધ કરી વાષિરૂ, કરૂ જન્મ પવિત્ર ! તે ॥ ૩૪ ૫ એણી વિધે એ મ રાધના, ભવિ કરશે જેહ ! સમય સુંદર કહે પાપથી વળી છુટશે તેહું ! તે॰ u ॥ ૩૫ ૫ રાગ વેરાડી જે સુણે, એહુ ત્રીજી ઢાળ ! સમય સુદર કહે પાપથી, છૂટ્ટે તતકાળ ! તે૦૫ ૩૬ ॥ rivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internationārivate & Personal Use Only.jainelibrary.org Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Internationarivate & Personal Use Only.jainelibrary.org