Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana ratnAkara [ bhAga-3] parama pujya gurudeva zrI kAnajI svAmInAM zrI samayasAra paramAgama upara aDhAramI vakhata thayelAM pravacano : prakAzaka : zrI kuMdakuMda kahAna paramAgama TrasTa muMbaI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & our Request This shastra has been kindly donated by Chandrikaben Dilip Shah, London, UK who has paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of the Gujarati Pravachan Ratnakar, Part 3 is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.Atma Dharma.com for updates Version Date Number 001.a 22 April 2002 Version History Changes Updated "Thanks & our Request" page to include link to donation page. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana ratnAkara [ bhAga-3] parama pujya gurudeva zrI kAnajI svAmInA zrI samayasAra paramAgama upara aDhAramI vakhata thayelAM pravacano S F ) : prakAzaka : zra kuMdakuMda kAna paramAgama TrasTa muMbaI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prAptisthAna : zrI digaMbara jaina savAdhyAyamaMdira TrasTa, sonagaDha-364 250 zrI digaMbara jaina mumukSu maMDaLa, 173/75 muMbAdevI roDa, muMbaI-400 002 prathama AvRtti prata : 5OOO mulya: 6-00 mudraka : praviNacaMdra huM. zAha tathA maganalAla jaina ajita mudraNAlaya sonagaDha (saurASTra) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mRta* *varamAM mUhoelo evo | amRta AnaMda svarUpa A tama. khatAta2 na ja2 57. ka2to nathI. pota ( ta2pha naja, ka2tAM sukha 25 amRtavI rna2lA pU kSe samuda tana nihALatA, jAtAM, aba lAtAM, da khata. mAnatA ane temAM ridhi. jatAM tRpta thai paramopakArI paramapujya gurudeva zrI kAnajI svAmInA hastAkSara (awaiting confirmation) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 52mopakArI paramapujya gurudeva zrI kAnajI svAmI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates prakAzakIya nivedana maMgalaM bhagavAna vIro maMgalaM gautamogaNI / maMgalaM kuMdakuMdAryo jainadharmo'stu mNglm|| prAraMbhika : 52ma devAdhideva jinezvaradeva zrI vardhamAnasvAmI, gaNadharadeva zrI gautamasvAmI tathA AcArya bhagavAna zrI kuMdakuMdadevane atyaMta bhakti sahita namaskAra. e to suvidita che ke aMtima tIrthaMkara bhagavAna zrI vardhamAnasvAmInI divyadhvanino sAra AcArya zrI kuMdakuMdadevapraNIta samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, paMcAstikAya Adi paramAgamomAM ThAMsI ThAMsIne bharelo che. bhavyajIvonA saddabhAgye Aje paNa A paramAgamo zrI amRtacaMdrAcArya Adi mahAna diggaja AcAryonI TIkA sahita upalabdha che. vaLI vizeSa mahAbhAgyanI vAta to e che ke sAMpratakALamAM A 52mAgamonAM gUDha rahasyo samajavAnI jIvonI yogyatA maMdatara thatI jAya che. tevA samayamAM jainazAsananA nabhomaMDaLamAM eka mahApratApI puruSa pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmI-jemane yugapuruSa kahI zakAya, tevA satpuruSano yoga thayo che. pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmI Aje chellAM 45 varSothI upa2okta 52mAgamomAM pratipAdita jainadharmanA mULa siddhAMtone atispaSTa, zItaLa ane parama zAMtipradAyaka pravacana-gaMgA dvArA relAvI rahyA che. A pavitra pravacanagaMgAmAM avagAhana pAmIne aneka bhavya AtmAone jainadharmanI prApti thaI che, tema ja aneka jIvo jainadharmanA gaMbhIra rahasyone samajatA thayA che ane mArgAnusArI banyA che. A rIte pUjya gurudevano jainasamAja upa2 anupama, alaukika anaMta upakAra che teozrinA upakArano ahobhAva nIcenI paMktio dvArA pratyeka mumukSuo vyakta kare che aho ! u5kA2 jinavarano kuMdano dhvani divyano, jina-kuMdadhvani ApyA aho ! te guru kahAnano. puNyaprasaMganuM saubhAgya : saMvata 2034nI dIpAvali prasaMge muMbaI mumukSu maMDaLanA sabhyo pUjya gurudevazrI pAse 90mI janmajayaMtI muMbaImAM ujavAya te mATe anumati prApta karavA vinaMtI karavA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mATe sonagaDha AvelA tyAre keTalAka sabhyone potAnA svAdhyAyanA lAbhanA hetuthI pUjya gurudevazrInA zrI samayasAra paramAgama upara aDhAramI vAra thayela sAtizaya pravacano (sane 1975, 1976, 1977 mAM) prasiddha karavAno maMgaLa vicAra Avyo. A vicAra maMDaLanA sau sabhyoe pramodathI AvakAryo ane prasiddha adhyAtmapravaktA, dharmAnurAgI murabbI zrI lAlacaMdabhAInI paNa A suMdara kArya mATe maMDaLane protsAhita karatI zubhapreraNA maLI. A rIte muMbaInA mumukSumaMDaLane pUjya gurudevazrInA aDhAramI vAranA paramAgama zrI samayasAra upara thayelA anubhavarasamaMDita, paramakalyANakArI, AtmahitasAdhaka pravacano prakAzita karavAnA A punita prasaMganuM saubhAgya prApta thayuM che te atyaMta harSa ane ullAsanuM kAraNa che. prakAzanano hetu : A pravacanonA prakAzanano mULa hetu to nijasvAdhyAyano lAbha thAya te ja che. tauparAMta sau jijJAsu bhAI-bahenone pUjya gurudevazrInAM zrI samayasAra uparanA saLaMga sarva pravacano sAkSAt sAMbhaLavAno lAbha prApta na thaI zakyo hoya te saMbhavita che. tethI A graMthamALAmAM kramazaH AdithI aMta sudhInAM pUrAM pravacanone samajavAno kAyamI ane sarvakAlika lAbha maLI rahe te hetuthI pUjya gurudevazrInI adhyAtmarasajharatI amRtamayI vANInA svAdhyAya dvArA niraMtara mumukSu jIvone AtmahitanI preraNA maLatI raheze, tevo Azaya paNa A prakAzananuM prerakabaLa che. vaLI A paMcamakALanA pravAhamAM kramazaH jIvono kSayopazama maMdatara thato jAya che tethI paramAgamamAM rahelA sUkSma ane gaMbhIra rahasyo svayaM samajavAM ghaNAM ja kaThina che. A paristhitimAM pUjya gurudevazrIe sAdI ane saraLa bhASAmAM spaSTa karelAM paMcano lekhabaddha karIne pustakArUDha karavAmAM Ave to bhAvI peDhIne paNa zrI samayasAra paramAgamanAM atigUDha rahasyo samajavAmAM saraLatApUrvaka sahAyarUpa banI raheze ane te rIta jinokta tattvajJAna ane tenI svAdhyAyaparaMparA tenA yathArtha svarUpamAM jaLavAI raheze tema ja te dvArA aneka bhavyajIvone potAnuM AtmakalyANa sAdhavAmAM mahAna preraNA prApta thaze tevA vicAranA baLe pUjya gurudevazrInA zrI samayasAra uparAMta bIjA paNa aneka paramAgamo upara thayela pravacano prakAzita karavAnI bhAvanA che ane te bhAvanAvaza A TrasTanI racanA thaI che. uparokta hetuthI A TrasTano janma thayo che ane pUjya gurudevanAM hajAro pravacano prasiddha karavAno ja mukhya uddeza A TrasTamAM rAkhavAmAM Avela che. A prasaMge sva. zrI sogAnIjInuM eka vacana sAkAra thaze tevuM bhAse che. temaNe kahyuM che ke pUjya gurudevazrIthI dharmano je A pAyo naMkhAyo che te paMcamakALanA aMta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sudhI raheze. taduparAMta pUjya bahenazrInAM vacanAmRta . 27 mAM ullekha che ke "temano (pUjya gurudevazrIno) mahimA Aje to gavAya che paraMtu hajAro varSa sudhI gavAze." kharekhara jJAnIonA nirmaLa zrutajJAnamAM bhAviprasaMgo kevaLajJAnavat pratibhAse che, kAraNa ke A TrasTanI yojanA pUjya gurudevazrInA pAMca paramAgamo upara thayelA pravacano uparAMta bIjA paNa aneka zAstro upara thayelAM pravacano kramaza: prasiddha karavAnI bhAvanA samAhita che. e rIte hajAro pravacanonuM saMkalana prathama saMskaraNamAM ja aneka graMtho rUpe pustakArUDha thaze ane tevA pratyeka pustakonuM saMskaraNa (AvRtti) hajAronI saMkhyAmAM raheze. e rIte hiMdI ane gujarAtI bhASAmAM tAtkAlika prakAzana thatAM pustakonI saMkhyA lAkhomAM thavA jAya che ane tenI paraMparA cAle to uparokta jJAnIonAM vacano siddha thavAnuM pratyakSa jaNAI Ave che. kAryavAhI : zrI samayasAra paramAgama uparanAM pUjya gurudevazrInA aDhAramI vakhatanA thayela maMgaLa pravacano te samaye TeparekorDara upara aMkita karI levAmAM AvyAM hatAM. A dhvanimudrita pravacano Tepa uparathI sAMbhaLIne kramaza: lekhabaddha karavAmAM AvyAM che. eka ja Tepane vAraMvAra sAMbhaLIne lekhana karavAmAM Avela che. tema chatAM temAM kAMI truTi rahI javA na pAme te hetuthI lakhanAra sivAya tapAsanAre pharIthI saghaLAM pravacano Tepa uparathI sAMbhaLIne tenI cakAsaNI karela che. A pramANe taiyAra thayelA pravacanonA yathAyogya susaMgata phakarA pADI tene pharIthI bhAIzrI ramaNalAla mANekalAla zAhe lipibaddha karI Apela che. tathA lipibaddha thayelAM pravacanonI paNa chelle vidvAna bhAIzrI Do. caMdubhAI dvArA pUratI cakAsaNI karavAmAM Avela che. A rIte pUjya gurudevazrInAM pravacanomAM vyakta thayela bhAvo sArI rIte yathAsthita jaLavAI rahe tenI pUrepUrI kALajI levAmAM AvI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates - anukramaNikA : pRSThaka gAthA/kaLaza kaLaza-33 gAthA-39 thI 43 gAthA-44 kaLaza-34 gAthA-45 gAthA-46 gAthA-47-48 gAthA-49 kaLaza-3pa kaLaza-36 gAthA-50 thI 15 kaLaza-37 gAthA-56 gAthA-pa7 gAthA-pa8 thI 60 gAthA-61 gAthA-62 gAthA-63-64 gAthA-65-66 kaLaza-38-39 gAthA-67 kaLaza-4) gAthA-68 kaLaza-41 thI 45 pravacana naMbara 87-88 87-88 89 thI 91 89 thI 91 92 93-94 84 94 thI 99 94 thI 99 94 thI 99 99 thI 104 99 thI 104 105 105 1/6 107 135-136 (19mI vAranAM) 137 108-109 108-1/9 13ra. 137 150 154 162 172 11) 110 173 19) 191 2OO 201 110 111 thI 115 139 thI 141 (19mI vAranAM) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates CHANGES MADE TO THIS DOCUMENT COMPARED TO THE PAPER VERSION WITH EXPLANATION # Shastra samayasAra pravacana ratnAkara Content vavahAreNa du uccadi tattheko Niggado raayaa|| 47 / / | vavahAreNa du vuccadi tatthekko Niggado raayaa|| 47 / / samayasAra tyama sarva adhyavasAna Adi anyabhAvo jIva che, -sUtre karyo vyavahAra, paNa tyAM jIva nizcaya eka che 48. | ema sarva adhyavasAna Adi anyabhAvo jIva che, -sUtre karyo vyavahAra, paNa tyAM jIva nizcaya eka che. 48. pravacana ratnAkara samayasAra pravacana ratnAkara kalayata prmaatmaatmaanmaatmnynntm|| 35 / / | kalayatu prmaatmaatmaanmaatmnynntm|| 65 / / / samayasAra ema varNa dekhI jIvamAM karmo ane nokarmano, bhAkhe jino vyavahArathI "A varNa che A jIvano'. 59. tyama varNa dekhI jIvamAM karmo ane nokarmano, bhAkhe jino vyavahArathI "A varNa che A jIvano'. 59. pravacana ratnAkara Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check htIp://www.AtmaDharma.com for updates paramAtmane nmH| zrImadabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra upa2 52ma pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmInAM pravacano zrImadamRtacandrasUrikRtA aatmkhyaatiH| jIva-ajIva adhikAra atha jIvAjIvAvekIbhUtau pravizataH / (zArdUnavidrIDita) jIvAjIvavivekapuSkaladRzA pratyAyayatpArSadAn AsaMsAranibaddhabandhanavidhidhvaMsAdvizuddhaM sphuTat / have jIvadravya ane ajIvadravya-e banne eka thaIne raMgabhUmimAM praveza kare che. tyAM zarUAtamAM maMgaLanA AzayathI (kAvya dvArA) AcArya jJAnano mahimA kare che ke sarva vastuone jANanAruM A jJAna che te jIva-ajIvanA sarva svAMgone sArI rIte pichANe che. evuM (sarva svAMgone pichANanAruM) samyajJAna pragaTa thAya che-e artharUpa kAvya kahe cheH zlokArtha:- [ jJAnaM] jJAna che te [mano dAvayat] manane AnaMdarUpa karatuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana ratnAkara bhAga-3 AtmArAmamanantadhAma mahasAdhyakSeNa nityoditaM dhIrodAttamanAkulaM vilasati jJAnaM mano haadyt|| 33 / / appANamayANaMtA mUDhA du parappavAdiNo keii| jIvaM ajjhavasANaM kammaM ca tahA pruuveNti|| 39 / / avare ajjhavasANesu tivvamaMdANubhAgagaM jiivN| maNNaMti tahA avare NokammaM cAvi jIvo tti|| 40 / / [ visati] pragaTa thAya che. kevuM che te? [pArSavAna] jIva-ajIvanA svAMgane jonArA mahApuruSone [ nIva nIva-vive-purna--dazA] jIva-ajIvano bheda dekhanArI ati ujvaLa nirdoSa daSTi vaDe [ pratyAyayata ] bhinna dravyanI pratIti upajAvI rahyuM che; [sAsaMsAra- nivarlDa-vazvana-vidhi-asA ] anAdi saMsArathI jemanuM baMdhana daDha baMdhAyuM che evAM jJAnAvaraNAdi karmonA nAzathI [ vizuddha] vizuddha thayuM che, [8] phUTa thayuM che-jema phUlanI kaLI khIle tema vikAsarUpa che. vaLI te kevuM che? [batma--mArAma] jenuM ramavAnuM krIDAvana AtmA ja che arthAt jemAM anaMta yonA AkAra AvIne jhaLake che to paNa pote potAnA svarUpamAM ja rame che; [ganantadhAma] jeno prakAza anaMta che; [adhyakSe mahA nitya] pratyakSa tejathI je nitya udayarUpa che. vaLI kevuM che? [vIrovAr] dhIra che, udAtta (ucca ) che ane tethI [banAd] anAkuLa che-sarva icchAothI rahita nirAkuLa che. (ahIM dhIra, udAtta, anAkuLa-e traNa vizeSaNo zAMtarUpa nRtyanAM AbhUSaNa jANavAM.) evuM jJAna vilAsa kare che. bhAvArtha- A jJAnano mahimA kahyo. jIva-ajIva eka thaI raMgabhUmimAM praveza kare che temane A jJAna ja bhinna jANe che. jema nRtyamAM koI svAMga Ave tene je yathArtha jANe tene svAMga karanAro namaskAra karI potAnuM rUpa jevuM hoya tevuM ja karI le che tevI rIte ahIM paNa jANavuM. AvuM jJAna samyagdaSTi puruSone hoya che; mithyAdaSTi A bheda jANatA nathI. 33. have jIva-ajIvanuM ekarUpa varNana kare che - ko mUDha, AtmataNA ajANa, parAtmavAdI jIva je, che karma, adhyavasAna te jIva' ema e nirUpaNa kare! 39. vaLI koI adhyavasAnamAM anubhAga tIkSaNa-maMda je, ene ja mAne AtamA, vaLI anya ko nokarmane! 40. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] kammassudayaM jIvaM avare kmmaannubhaagmicchNti| tivvattaNamaMdattaNaguNehiM jo so havadi jiivo|| 41 / / jIvo kammaM uhayaM doNNi vi khalu kei jiivmicchNti| avare saMjogeNa du kammANaM jiivmicchNti||42 / / evaMvihA bahuvihA paramappANaM vadaMti dummehaa| te Na paramaTThavAdI NicchayavAdIhiM nnihitttthaa|| 43 / / AtmAnamajAnanto mUDhAstu parAtmavAdinaH kecit| jIvamadhyavasAnaM karma ca tathA prruupynti|| 39 / / apare'dhyavasAneSu tIvramandAnubhAgagaM jiivm| manyante tathA'pare nokarma cApi jIva iti||40 / / karmaNa udayaM jIvamapare krmaanubhaagmicchnti| tIvratvamandatvaguNAbhyAM yaH sa bhavati jiivH|| 41 / / ko anya mAne AtamA karmotaNA vaLI udayane, ko tIvramaMda-guNosahita karmotaNA anubhAgane! 41. ko karma ne jIva ubhayamilane jIvanI AzA dhare, karmotaNA saMyogathI abhilASa ko jIvanI kare! 42. durbuddhio bahuvidha AvA, AtamA parane kahe, te sarvane paramArthavAdI kahyA na nizcayavAdIe. 43. uthArtha:- [AtmAnam ajAnantaH] mAtmAne nahi ta thA [parAtmavAdinaH] 52ne maatm| henaa| [ kecit mUDhAH tu] o bhUTa, mohI, sazAnImo to [ adhyavasAnaM] adhyavasAnane [ tathA ca] bhane o [ karma] bhane [jIvam prarUpayanti ] 75 he cha. [ apare] bI cha [adhyavasAneSu ] madhyavasAnomA [ tIvramandAnubhAgagaM] tAmaha anumAgaNatane [jIvaM manyante] 5 mAne cha [ tathA] bhane [apare] bI20 ocha [ nokarma api ca] nobhane [ jIvaH iti] 5 bhAna cha. [apare ] anya cha [karmaNa: udayaM] bhn| tyane [ jIvam ] 4. mAne the, ocha [yaH] 4 [ tIvratvamandatvaguNAbhyAM ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * T [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jIvakarmobhayaM dve api khalu kecijjiivmicchnti| apare saMyogena tu karmaNAM jiivmicchnti|| 42 / / evaMvidhA bahavidhAH paramAtmAnaM vadanti drmedhsH| te na paramArthavAdinaH nishcyvaadibhirnirdissttaaH|| 43 / / tIvramaMdapaNArUpa guNothI bhedane prApta thAya che [ :] te [nIva: mavati] jIva che" ema [ 5numAn] karmanA anubhAgane [Rtti] jIva icche che (mAne che). [vavi] koI [ nIvavamayaM] jIva ane karma [ pi 7] bane maLelAMne ja [ nIvana Rtti] jIva mAne che [ tu] ane [pare ] anya koI [rmanAM saMyogona] karmanA saMyogathI ja [ nIvam rUchatti] jIva mAne che. [vaMvidhA: ] A prakAranA tathA [ vahuvidhA: ] anya paNa ghaNA prakAranA [ sudhasa:] durbuddhio-mithyA-daSTio [5ram] parane [mAtmAnaM] AtmA [vanti] kahe che. [te] temane [ nizcayavanima:] nizcayavAdIoe (-satyArthavAdIoe) [ paramArthavAni:] paramArthavAdI (-satyArtha kahenArA ) [na nirviNA:] kahyA nathI. TIkAH- A jagatamAM AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA, tAttvika (paramArtha bhUta) AtmAne nahi jANatA evA ghaNA ajJAnI jano bahu prakAre parane paNa AtmA kahe che, bake che. koI to ema kahe che ke svAbhAvika arthAt svayameva utpanna thayelA rAgadveSa vaDe meluM je adhyavasAna (arthAt mithyA abhiprAya sahita vibhAvapariNAma) te ja jIva che kAraNa ke jema kALApaNAthI anya judo koI kolaso jovAmAM Avato nathI tema evA adhyavasAnathI judo anya koI AtmA jovAmAM Avato nathI. 1. koI kahe che ke anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa (bhramaNarUpa) kriyA te rUpe kriIDA karatuM je karma te ja jIva che kAraNa ke karmathI anya jAdo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 2. koi kahe che ke tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta (jeno aMta dUra che evA) rAgarUpa rasathI bharelAM adhyavasAnonI je saMtati (paripATI) te ja jIva che kAraNa ke tenAthI anya judo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. 3. koi kahe che ke navI ne purANI avasthA ityAdi bhAve pravartatuM je nokarma te ja jIva che kAraNa ke zarIrathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 4. koI ema kahe che ke samasta lokane puNyapAparUpe vyApato je karmano vipAka te ja jIva che kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 5. koI kahe che ke zAtA-azAtArUpe vyApta je samasta tIvramaMda-guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te ja jIva che kAraNa ke sukha-duHkhathI anya jAdo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. 6. koI kahe che ke zikhaMDanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] [ 5 jema ubhayarUpa maLelAM je AtmA ane karma, te bane maLelAM ja jIva che kAraNa ke samastapaNe ( saMpUrNapaNe ) karmathI anya jAdo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 7. koI kahe che ke arthakriyAmAM (prayojanabhUta kriyAmAM) samartha evo je karmano saMyoga te ja jIva che kAraNa ke jema ATha lAkaDAMnA saMyogathI anya judo koI khATalo jovAmAM Avato nathI tema karmanA saMyogathI anya jAdo koI jIva jovAmAM Avato nathI. (ATha lAkaDAM maLI khATalo thayo tyAre arthakriyAmAM samartha thayo; te rIte ahIM paNa jANavuM.) 8. A pramANe ATha prakAra to A kahyA ane evA evA anya paNa aneka prakAranA dubuddhio (aneka prakAre) parane AtmA kahe che; paraMtu temane paramArthanA jANanArAo satyArthavAdI kahetA nathI. bhAvArtha- jIva-ajIva bane anAdithI ekakSetrAvagAhasaMyogarUpa maLI rahyAM che ane anAdithI ja jIvanI pudgalanA saMyogathI aneka vikArasahita avasthAo thaI rahI che. paramArthadaSTie jotAM, jIva to potAnA caitanyatva Adi bhAvone choDato nathI ane pudgala potAnA mUrtika jaDatva Adine choDatuM nathI. paraMtu je paramArthane jANatA nathI teo saMyogathI thayelA bhAvone ja jIva kahe che; kAraNa ke paramArthe jIvanuM svarUpa pudgalathI bhinna sarvajJane dekhAya che tema ja sarvazanI paraMparAnA AgamathI jANI zakAya che, tethI jemanA matamAM sarvajJa nathI teo potAnI buddhithI aneka kalpanA karI kahe che. temAMthI vedAMtI, mImAMsaka, sAMkhya, yoga, bauddha, naiyAyika, vaizeSika, cArvAka Adi matonA Azaya laI ATha prakAra to pragaTa kahyA; ane anya paNa potapotAnI buddhithI aneka kalpanA karI aneka prakAre kahe che te kayAM sudhI kahevA? have jIvadravya ane ajIvadravya-e banne eka thaIne raMgabhUmimAM praveza kare che. tyAM zarUAtamAM maMgaLanA AzayathI ( kAvya dvArA) AcArya jJAnano mahimA kare che ke sarva vastuone jANanAruM A jJAna che te jIva-ajIvanA sarva svAMgone sArI rIte pichANe che. evuM ( sarva svAMgone pichANanAruM) samyajJAna pragaTa thAya che-e artharUpa kAvya kahe che - * samayasAra kaLaza 33: zlokArtha uparanuM pravacana * jJAna kevuM pragaTa thAya che? to kahe che ke "jJAna mano phrIyaMta visati' jJAna che te manane AnaMdarUpa karatuM pragaTa thAya che. ahIM jJAna ane AnaMda ema mukhya benI vAta karI che. jJAna kahetAM je jIva-zuddhajIva tenI (samyajJAnarUpa) avasthA manane eTale AtmAne AnaMdarUpa karatI pragaTa thAya che. jJAna pragaTa thatAM sAthe (atIndriya ) AnaMda hoya to tene jJAna kahIe. jJAna pragaTa thayAnI A mukhya nizAnI che. (atIndriya AnaMdano anubhava na hoya to jJAnanuM pragaTavuM paNa hotuM nathI.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 have kahe che-kevuM che te jJAna ? 'pArthavAna nIva-gaLIva-vive-puSNana-dazA pratyAyayat' jIva-ajIvanA svAMgane jonArA mahApuruSone jIva-ajIvano bheda dekhanArI ati ujjvaLa nirdoSa daSTi vaDe bhinna dravyanI pratIti upajAvI rahyuM che. bhagavAna AtmA trikALa ekarUpa akhaMDa jJAna ane AnaMdanuM nidhAna che. e caitanyasvabhAvanI je daSTi pragaTa thaI arthAt nija nidhAnane jonArI je daSTi thaI te ati ujjvaLa ane nirmaLa daSTi che. e dRSTi jIva-ajIvane bhinna bhinna karI dekhe che. AvI nirmaLa daSTi vaDe prApta thayeluM jJAna gaNadharAdi saMta-mahaMtone jIva ane ajIva bhinna dravyo che evI yathArtha pratIti upajAvI rahyuM che. acetana zarIra ane rAgAdithI caitanyadhAma prabhu AtmA bhinna che ema te jJAna suspaSTa batAvI rahyuM che. vaLI, ' AsaMsAra-nivRddha-vandhana-vidhi-dhvaMsAt vizuddha t' anAdi saMsArathI jemanuM baMdhana daDha baMdhAyuM che evAM jJAnAvaraNAdi karmonA nAzathI je vizuddha thayuM che, sphuTa thayuM che-jema phUlanI kaLI khIle tema je vikAsarUpa che. AvuM ATheya karmathI ane AThe karmanA nimittathI thatA bhAvothI rahita, bhagavAna AtmAnA zuddha caitanya-svabhAvane pragaTa karatuM, AnaMda sahita jJAna pragaTa thAya che. saMsAradazA vakhate paNa ATha karma ane temanA nimittathI thatA bhAvathI bhagavAna AtmA bhinna ja che. siddhadazA vakhate ATha karmathI rahita thAya che e to paryAya apekSAthI vAta che. paNa jIvadravyanA svabhAvamAM to ATheya ajIva karmono trikALa abhAva che. dravyakarma, bhAvakarmathI bhagavAna AtmA nizcayathI bhinna ja che. evA (bhinna) AtmAnuM bhAna karIne karmone nAza karatuM jJAna pragaTa thAya che. jyAM pote svabhAvasanmukha thAya che tyAM vikAra ane karma banne chUTA paDI jAya che. ene karmano nAza karyo ema kahevAmAM Ave che. jema phUlanI kaLI aneka pAMkhaDIthI vikasita thaI khIlI nIkaLe tema jJAna pragaTa thatAM bhagavAna AtmA anaMta guNonI pAMkhaDIthI paryAyamAM khIlI nIkaLe che. samyagdarzana thatAM paNa anaMta guNono vikAsa paryAyamAM thaI jAya che. kahyuM che ne ke-'sarvaguNAMza te samakti.' jJAna ane AnaMda Adi anaMtaguNo je zaktirUpe vidhamAna hatA te paryAyamAM pragaTa thAya che. , vaLI te jJAna kevuM che' ' jJAtma-ArAmam' jenuM ramavAnuM krIDAvana AtmA ja che arthAt jemAM anaMta jJeyonA AkAra AvIne jhaLake che topaNa pote potAnA svarUpamAM ja rame che. juo, anaMta jJeyone jANanAruM jJAna potAnA sAmarthyathI ja thAya che, zaiyothI nahi. te jJAna kAMI zeyomAM jatuM nathI. potAnA bhAvamAM ane potAnA kSetramAM ja e rame che, ArAma pAme che. anaMta zeyone jANavA chatAM pote potAnA jJAnamAM ja rame che. ahAhA ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] [ 7 jJAnasvarUpa bhagavAna parathI bhinna paDIne jyAM svasvarUpe khIlI nIkaLyo tyAM zeyone je potAnA mAnato hato te mAnyatA chUTI gaI. have joyo je che temane jANanAruM mAtra jJAna che ane te pote potAnA sAmarthyathI khIlI uThayuM che. ahIM eka eka kaLazamAM amRtacaMdrAcAryadave gajabanI vAta karI che. zuM temanA vacanamAM gaMbhIratA che! anaMta zeyone jANatuM thayuM jJAna jJAnamAM ja rame che (anyatra nahi). vaLI, kevuM che te jJAna? "manantadhAma' jeno prakAza anaMta che. anaMta, anaMta, anaMta prakAzavALuM te jJAna che. ane adhyakSe mahA nityakitama' pratyakSa tejathI te nitya udayarUpa che. bhagavAna jJAnasvarUpa jyAM pragaTa thayo te nitya pragaTarUpa ja rahe che. kevaLajJAna thayuM ke samyajJAna thayuM te pragaTa ja rahe che. vaLI kevuM che? to "vIrokAttama' dhIra che, udAtta che. te jJAna dhIra che, eTale ke caMcaLa nathI paNa nizcala che, acaMcaLa che tathA pratyeka samaye navI navI paryAye pragaTe che evuM udAtta che. vaLI 'manAma' anAkuLa che. icchAothI rahita nirAkuLa atIndriya sukhapaNe che. dhIra, udAtta ane anAkuLa e traNa vizeSaNo AtmAnA pariNamananI traNa zobhA jANavI. Avo bhagavAna AtmA je jJAnanA vilAsanI ramatamAM rame che ane AtmA kahIe. * kaLaza 33 : bhAvArtha uparanuM pravacana * A jJAnano mahimA kahyo. vartamAna pragaTa jJAnano A mahimA batAvyo che. jIva ajIva eka thaI raMgabhUmimAM praveza kare che, temane A jJAna ja bhinna jANe che. jema nRtyamAM koI svAMga Ave tene je yathArtha jANe tene svAMga karanAro namaskAra karI potAnuM rUpa jevuM hoya tevuM karI le che. tevI rIte ahIM paNa A jJAna rAgane rAgarUpe ane jJAnane jJAnarUpe yathArtha jANI le che. tyAre je je svarUpa jenuM che te te svarUpe te bhinna paDIne rahe che. jJAna jJAnarUpe rahe che ane rAga rAgarUpe rahe che. potapotAnA svarUpamAM banne bhinnapaNe rahe che. AvuM jJAna samyagdaSTi puruSone hoya che. jevI vastu pUrNa satya che tevI daSTi tenuM nAma sandaSTi eTale samyagdaSTi che. bhagavAna AtmA pUrNa prabhu saccidAnaMdasvarUpa che. sat eTale zAzvata jJAna ane AnaMdasvarUpa paripUrNa vastu. AvA sanI jene daSTi thaI te samyagdaSTi jIva che. samyagdaSTine ja AvuM (rAga ane jJAnanA bhinnapaNAnuM) yathArtha jJAna hoya che. mithyAdRSTi A bhedane jANatA nathI. dayA, dAna, vrata Adi je rAga Ave tene ajJAnI potAno mAne che ane teno kna thaIne kare che. mithyASTi jIva sAdhu paNa anaMtavAra thayo ane anaMtavAra paMca mahAvrata pALyAM. paNa e to badhA vikalpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 8 ] pravacana ratnAkara bhAga-3 che. e vikalpone ajJAnI kna thaIne kare che kemake rAga ane jJAnanA bhedane te jANato nathI. rAga ane svabhAvane ajJAnI to ekapaNe mAne che. samyagdaSTine ja rAga ane svabhAvanI bhinnatAnuM yathArtha jJAna ane zraddhA hoya che. have jIva-ajIvanuM ekarUpa varNana kare che : * samayasAra gAthA 39 thI 43: TIkA uparanuM pravacana * A jagatamAM AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA, tAttvika (paramArthabhUta) AtmAne nahi jANatA evA ghaNA ajJAnI jano bahu prakAre parane paNa AtmA kahe che, bake che. jJAna AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa che. jJAna dvArA ja e jaNAya evo che. jJAna dvArA ja AtmAnI anubhUti ane prApti (upalabdhi) thaI zake che. jJAna eTale svasaMvedanazAna, samyajJAna. e samyajJAna vaDe AtmalAbha thaI zake che. paraMtu bhagavAna AtmA jJAnasvabhAvI che ema nahi jANavAne lIdhe ajJAnIo napuMsakapaNe vimUDha thayA che. dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti ityAdi zubharAga je puNyabhAva che enAthI dharma thAya, enAthI AtmalAbha thAya ema mAnanArAone ahIM napuMsaka kahyA che. jema napuMsakane prajA na hoya tema zubhabhAvathI dharma mAnanArane dharmanI (ratnatrayarUpa dharmanI) prajA na hoya. zubhabhAvathI dharma thavAnuM mAnanArane, bhagavAna AtmA enAthI bhinna che evuM bhAna nathI. tethI te zubhabhAvamAMthI khasIne zuddhamAM Avato nathI. A kAraNe te nAmarda. napuMsaka, puruSArthahIna jIve che. zubhAzubha bhAvothI bhinna paDI potAnA jJAnasvabhAvathI je potAne jANe, anubhave ene marda ane puruSa kahyo che, pachI bhale e strIno AtmA hoya. strI to dehu che, AtmA kayAM strI che? (AtmA to zubhAzubhabhAvono ucchedaka anaMtavIryano svAmI che). e zubhabhAva cAhe to bhagavAnanI bhaktino hoya ke bAra vrata ane paMcamahAvratanA pAlanano hoya, e rAga vaDe AtmA kadIya jaNAya ema nathI. bhAI! rAga to AtmAnA caitanyasvabhAvane ghAyala kare che. je ghAyala kare enAthI AtmAne lAbha kema thAya? zrI samayasArajI gAthA 154mAM kahyuM che ke mokSanA kAraNabhUta sAmAyikanI pratijJA laIne je atyaMta sthULa saMkalezapariNAmone to (azubhane to) choDa che, paNa atyaMta sthaLa vizuddha pariNAmomAM (zubhabhAvamAM) saMtuSTa cittavALA thaI te vizuddha pariNAmone choDatA nathI te samyagdaSTi nathI. tethI temane sAmAyika hotuM nathI. rAganI maMdatA hoya to te puNya jarUra che, paNa e puNya pavitratAne rokanAruM che, AtmAnI pavitratAne ghAyala karanAruM che. bhale ne bahArathI muni thayo hoya, nagna thaIne paMcamahAvrata dhAraNa karyA hoya, bALabrahmacArI paNa hoya, paraMtu paMcamahAvratanA maMda rAgamAM rokAIne jo ema mAne ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] [ 9 A dharma che vA dharmanuM sAdhana che to te jIva napuMsaka che, kemake te zuddhabhAvamAM AvI zakto nathI. AvI dharmanI vAta koI alaukika ane sUkSma che, bhAI! dharmanI prajA (paryAya) je che e to zuddha che, kemake bhagavAna AtmA pote parama pavitra zuddha svarUpa che. e pavitranA Azraye pavitratA ja pragaTe che. ane pavitratA pragaTe e ja dharma che. zrI samayasArajI pariziSTamAM 47 zaktionuM varNana kareluM che. tyAM ema lIdhuM che ke AtmAmAM eka vIrya nAmanI zakti che. te svarUpanI racanAnA sAmarthyarUpa che. potAnA svarUpanI racanA kare te vIryazaktinuM kArya che. paraMtu svarUpanI racanA karavAnA badale je dayA, dAna, vrata, karuNA ityAdi zubhabhAvane-rAgane race ene ahIM napuMsaka kahyo che. je rAgabhAvane race e AtmAnuM baLa nahi, e AtmAnuM vIrya nahi. bhagavAna AtmA anaMtabaLasvarUpa vastu che. eno baLaguNa pariNamIne nirmaLatA pragaTAve, samyagdarzanAdi nirmaLa nizcayaratnatraya pragaTAve evuM enuM svarUpa che. paraMtu koI ema kahe ke bhagavAnanI stuti, vaMdanA, sevA-pUjA karo, vratAdi pALo; tethI Atma-lAbha thaze. to ema kahenArA ane mAnanArA badhA vIryaguNane jANatA nathI ane tethI AtmAne paNa jANatA nathI. bhAI! jJAna ane zuddhatA jeno svabhAva che evA nirmaLAnaMda prabhu AtmAnA lakSe, je nirvikAra svasaMvedanarUpa nirmaLa zuddha jJAnanA pariNAma thAya te vaDe jaNAya evI AtmA vastu che. paraMtu anya koI sAdhana-vrata, tapa, pUjA, bhakti ke vyavahAraratnatrayanA sAdhana vaDe AtmA jaNAya evI e cIja nathI. nizcayaratnatraya je pragaTa thAya che te svabhAvanA baLanA puruSArthe pragaTa thAya che, vyavahA22tnatraya che mATe pragaTa thAya che ema nathI. prazna:- paramAtmaprakAza dravyasaMgraha, ityAdi zAstromAM Ave che ne ke vyavahAra sAdhana che? samAdhAnaH- bhAI! e to nizcaya pragaTa thAya tyAre bAhya nimitta zuM hoya che enuM tyAM jJAna karAvyuM che. karaNa (sAdhana) nAmano AtmAmAM eka guNa che. A guNa vaDe AtmA pote ja potAnA nirmaLa bhAvanuM sAdhakatama sAdhana che. tethI aMtarmukha thaI nija svabhAvane sAdhanapaNe grahaNa karI pariNamatAM je nirmaLa (nizcayaratnatrayanI ) paryAya pragaTa thAya e sAdhana guNanuM kArya che. (vyavahA22tnatrayanuM kArya nathI, vyavahAratnatraya to upacArathI sAdhana kahevAmAtra che). puNyabhAvathI ( dharmano ) lAbha che, e AtmAnuM ktavya che ema mAnanArA atyaMta vimUDha che. 'atyaMta vimUDha' evA kaDaka zabdo AcAryadeve vAparyA che. paNa emAM AcArya devanI bhArobhAra karuNA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 paramArtharUpa bhagavAna AtmA to zubhAzubhabhAvathI pAra zuddha, zuddha, zuddha evI eka zuddhatAno-pavitratAno piMDa che. Avo je paramAtmA zuddha che tene evo zuddha nahi jANatAM ghaNA ajJAnIjano, zrAvaka ane sAdhu nAma dharAvIne paNa, para evA rAgane, adhyavasAnane, vibhAvane AtmA kahe che. e badhA napuMsakapaNe vartatA atyaMta vimUDha che. te ajJAnIo ema kahe che ke zubhabhAva zuddhamAM javAnI nisaraNI che. pahelAM azubhathI chUTI zubhamAM Ave, pachI te vaDe zuddhamAM javAya-ema teo kahe che. paNa bhAI, e paramArthe nisaraNI nathI. zuM rAgathI kadI vItarAgapaNAmAM javAya? rAga dazAnI dizA para tarapha che, ane vItarAgadazAnI dizA sva tarapha che. bannenI dizA paraspara viruddha che. jenI dizA viruddha che ene zuddhabhAvanI nisaraNI kema kahevAya? para tarapha Daga mAMDatAM mAMDatAM svamAM kema javAya? zAstromAM je vyavahArane nizcayanuM sAdhana kahyuM che e to nizcaya sAthe je vyavahAra nimittarUpa hoya che tenuM jJAna karAvavA upacArathI rahyuM che. zubhabhAvathI dharma manAve e zAstra yathArtha nathI. kuMdakuMdAcAryadave bahu moTethI pokArIne kahyuM che ke muni to nagna digaMbara ja hoya. vastrasahita hoya te muni na hoya. tema chatAM je vastrasahita muni manAve, strIno mokSa thavo manAve, paMcamahAvratanA pariNAmathI nirjarA thavI manAve, evI aneka anyathA viparIta vAto kahe te zAstra jainazAstra nathI, te vItarAga zAsana nathI. (AvA mithyA abhiprAyo saghaLA mithyAdarzana che).. vaLI, koI to ema kahe che ke svAbhAvika arthAt svayameva utpanna thayelA rAgadveSa vaDe meluM je adhyavasAna te ja jIva che, kAraNa ke jema kALApaNAthI anya judo koI kolaso jovAmAM Avato nathI tema evA adhyavasAnathI judo anya koI AtmA jovAmAM Avato nathI. rAgathI lAbha thAya evo mithyA abhiprAya te adhyavasAna che. te adhyavasAnathI judo koI AtmA nathI ema koI kahe che. A ajIva adhikAra che. rAgAdi vibhAga pariNAma e ajIva che. jIva to nitya saccidAnaMdasvarUpa che. e kAMI vibhAvamAM Avato nathI. vaLI, koI kahe che ke anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa kriyA te-rUpe kriIDA karatuM je karma te ja jIva che, kAraNa ke karmathI anya jAdo koI jIva jovAmAM Avato nathI. (athavA bIjI rIte laIe to, vaLI koI kahe che ke anAdi anaMta jeno paripATIrUpa rAgadveSarUpa kriyAno vyApAra che. te avayavane dhAraNa karanAra avayavI AtmA rAgadveSamaya ja dekhAya che. ane cAlyA AvatA dravyakarmano pravAhu tathA temAM joDANarUpa rAgAdi bhAvakarma te anAdi saMtAnarUpa jenuM svarUpa che, te AtmA che, tenAthI juduM svarUpa amane bhAsatuM nathI. jaDa karmano udaya ane tenA saMge rAgarUpa kriyA e ja jenuM anAdi anaMta karma che, te ja AtmA che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] [ 11 tenAthI koI judo AtmA amane jaNAto nathI. dravya karmanAM udayane ane bhAvakarmane ekameka mAnanArAono Avo abhiprAya che.) AtmA trikALa zuddha citUpa vastu che. tene nahIM jANavAthI svarUpathI khasIne rAgAdi karmarUpI je kriyA temAM je rahyo hato, che ane raheze te AtmA che ema koI mAne che. saMsaraNakriyArUpe krIDA karatuM je karma che te ja AtmA che. arthAt karmane laIne jIva rakhaDe che ane karmanI kriyA AtmAnI kriyA che ema jeo mAne che temane ahIM mUDha, napuMsaka kahyA che. vaLI, koI kahe che ke tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta rAgarUpa rasathI bharelAM adhyavasAnonI je saMtati te ja jIva che, kAraNa ke tenAthI anya judo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. eTale keTalAka ajJAnIo ema kahe che ke-bahu to rAga tIvramAMthI maMda thAya ane maMdamAMthI tIvra thAya, paNa rAgano abhAva thAya evuM svarUpa che nahi. AtmA rAgathI rahita thaI zake evuM enuM svarUpa nathI. rAga duraMta che eTale ke teno aMta AvI zake nahi. rAganI saMtati je anAdi che e ja AtmA che. rAganI saMtatithI rahita AtmAnuM koI svarUpa nathI. ghaNA ema kahe che ke jIvano mokSa thAya pachI paNa te pAcho bhava (janma) dhAraNa kare. are bhAI, e vAta taddana khoTI che. zuM caNo zekAI gayA pachI te pharIne ugato haze? jene aMdara daSTimAM zubhabhAvano niSedha thayo te pharIne kadI zubhabhAvane karato nathI (teno kta thato nathI) to pachI mukta thaI gayA pachI rAga kare ane saMsAramAM Ave e to ajJAnIonI mithyA kalpanA che. ajJAnIe rAganA rasa vinAno AtmA anAdikALamAM (bhUtakALamAM) joyo nathI ane bhaviSyamAM paNa anaMtakALa evo ja (rAgarasa yukta ja) raheze ema te mAne che; te rAganI saMtatine ja AtmA kahe che. vaLI, koI kahe che ke navI ane purANI avasthA ityAdi bhAve pravartatuM je nokarma-zarIra te ja jIva che kAraNa ke zarIrathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. AtmA dekhavAmAM Avato nathI ema teo kahe che; paNa bhAI! dekhavAmAM Avato nathI evo nirNaya konI bhUmikAmAM thAya che? je bhUmikAmAM evo nirNaya thAya che e ja AtmA che. eTale e rIte emAM AtmAnuM astitva ja siddha thaI jAya che. vaLI ajJAnIo AtmAnA bhinna astitvane svIkAratA nathI. bhagavAna AtmA to zuddha jJAyakasvabhAvI vastu che. paraMtu jJAyaka taraphanuM jemane lakSa nathI evA ajJAnIo paryAyabuddhi vaDe je zarIra dekhAya che tene ja jIva mAne che. teo kahe che ke zarIranI utpattie ( jIvanI) utpatti ane zarIranA nANe nAza. zarIrano sabhAva jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jIva che, zarIra chUTatAM jIva raheto nathI-Avo temane bhrama che. vaLI potAnI Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 icchAnusAra zarIramAM kriyA thAya cheNa. mATe zarIra e ja AtmA che Avo te ajJAnIono mata che. A cArvAka mata che. cAra bola purA thayA. have pAMcamo bola kahe che. koI ema kahe che ke samasta lokane puNyapAparUpe vyApato je karmano vipAka te ja jIva che kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. ajJAnIne AkhA lokamAM puNya-pApanuM karavuM-eTaluM ja mAtra dekhAya che. paraMtu zubha ane azubha bhAvo enAthI bhinna AtmA ene jaNAto nathI. paNa e bhinna jaNAto nathI evo nirNaya to zAne karyo ne? paraMtu e jJAna upara ajJAnInI daSTi jatI nathI. ahIM puNya-pApanA ktanI vAta lIdhI che. zubhAzubha bhAvanA hna thaIne pariNamavuM-enAthI bhinna AtmA ajJAnIne dekhAto nathI. have chaThTho bola bhoktAno kahe che. koI kahe che ke zAtA-azAtArUpe vyAsa je samasta tIvra-maMda-guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te ja jIva che. kAraNa ke sukha-du:khathI anya judo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. bhagavAna AtmA anaMta anaMta sukhanuM dhAma che. paraMtu ajJAnIne enI tarapha najara nathI. e to zAtAmAM maMda ane azAtAmAM tIvra evo je bhedarUpa karmano anubhava tene ja jANe che ane tethI e ja jIva che ema mAne che. zAtAnA anubhavamAM sukhanuM (alpa duHkhanuM) vedanA ane azAtAnA anubhavamAM (tIvra) duHkhanuM vedana dekhAya che. tethI te ajJAnavaza je sukha-duHkhano anubhava thAya che tene ja jIva mAne che. ajJAnInI daSTi niraMtara paryAya upara ja rahetI hoya che. vastutattva je caitanyamUrti trikALI zuddha AtmA tenI ene dRSTi ja nathI. tethI zAtA-azAtAnA udayamAM je moha-janita sukha-duHkhanuM vadana tenAthI bhinna zuddha Atmajanita vedana hoI zake che evuM ene bhAsatuM ja nathI. Ama paryAyabuddhi jIvo, anaMtazaktimaMDita je trikALI zuddha Atmadravya tenI daSTino abhAva hovAthI, sukha-duHkhanI kalpanA svarUpa je zAtA-azAtAnuM vadana hoya che tene ja bhramavaza AtmA mAne che. have sAtamo bolaH-koI kahe che ke zikhaMDanI jema ubhayarUpa maLelAM je AtmA ane karma, te bane maLelAM ja jIva che kAraNa ke samastapaNe karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. ajJAnI kahe che ke karmarahita AtmA thAya evuM to kAMI jaNAtuM nathI. ahAhA....! nizcayathI vastu to trikALa karmarahita ja che. paraMtu e vastunA svabhAva upara dRSTi kare to ne? e to avasthAmAM AtmA ane karma ubhayarUpa maLelAM jue che ane tethI tene ja AtmA mAne che. kharekhara to karmathI bhinna jIva nathI, nathI-evuM je enuM jJAna te ja jIvanuM bhinna astitva siddha kare che. (jIva nathI evuM jANanAra pote ja jIva che). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] [ 13 eka samayanI paryAya che te vyakta che, pragaTa che ane vastu (AtmA) che te avyakta che. avyakta eTale ke paryAya je pragaTa-vyakta che temAM vastu AvatI nathI mATe te avyakta che. vastu che te paryAyamAM AvatI nathI, paNa enuM jJAna paryAyamAM Ave che. kharekhara to jJAnanI paryAya che emAM jJAyaka caitanya ja jaNAI rahyo che. jJAnano nizcayathI svaprakAzaka svabhAva hovAthI, jJAyaka emAM jaNAI ja rahyo che. paraMtu ajJAnInI daSTi jJAyaka upara nathI. paryAyabuddhi vaDe puNya-pApanuM karavuM ane zAtA-azAtApaNe sukha-duHkhanuM bhogavavuM e ja jIva che ema ajJAnI mAne che. je zuddhabhAvano rjA ane atIndriya AnaMdano bhoktA che te jIva che e vAta ajJAnIne besatI nathI. eno nirNaya karavAno paNa ene kayAM samaya che? paraMtu bhAI ! AtmA nathI, nathI evo nirNaya tuM jJAnamAM kare che ke puNya-pApanA bhAvamAM ke sukha-duHkhanI kalpanAmAM? sukha-duHkhanI kalpanA to acetana che. tathA zubha-azubha bhAva paNa acetana jaDa che. acetana evAM teo caitanyasvarUpa jIva nathI evo nirNaya kema kare? jo e nirNaya cetana kare che ema kaho to enAthI (karmathI) judo jIva che ema sAbita thaI jAya che. paraMtu paryAya jenuM sarvasva che evA ajJAnI jIvane karma judAM paDe ane AtmA ekalo rahe evuM kAMI dekhAtuM nathI. tethI AtmA ane karma bau bhegA thaIne jIva che ema te mAne che. Ama to navamI raiveyaka gayo tyAre zAstramAMthI dhAraNArUpe A vAta to jANI hatI ke zubhAzubha bhAva ane sukha-duHkhanI kalpanAthI AtmA judo che. paNa e vAta dhAraNArUpe hatI, vastutatvanI daSTi karI nahotI. agiyAra aMga bhaNyo emAM A vAta to AvI hatI. tyAre e upadeza paNa ema ja Apato hato ke zubhAzubha bhAvathI bhinna akhaMDa eka Atmavastu che. paNa are ! eNe zubhAzubha bhAvathI bhinna paDI AtmA anubhavyo nahi. bhagavAna AtmA AnaMdasvarUpa che emAM enI daSTi gaI nahi. ahIM (A gAthAmAM) to sthULapaNe je ema mAne che ke karmathI judo jIva jovAmAM Avato nathI enI vAta lIdhI che. paNa kharekhara agiyAra aMganA pAThI ajJAnInI paNa aMdara to A ja mAnyatA che. zubhAzubha bhAvanuM karavApaNuM vastumAM nathI, vastu to jJAyaka che ema teNe dhAraNa to karI hatI. paraMtu paryAyabuddhi TaLI nahotI. karma ane AtmA judA che ema navatattvane to e jANato hato. paNa judA che ene judA karI zakayo nahoto. A jJAnadarzanarUpa caitanyazakti evuM je svatattva, te puNya-pApa ane sukha-du:khanA vedanathI bhinna che ema eNe dhAryuM to hatuM; paNa bhedajJAna pragaTa karI bhinnatA karI nahi, dizAne pheravI nahi. para ane paryAya upara je lakSa hatuM e tyAM ja akabaMdha rahyuM. svadravyanI sanmukhatA karyA vinA vimukhapaNe mAtra bahArathI dhAraNA karI. paNa tethI zuM? AtmA kAMI paralakSI zAstrajJAnathI jaNAya evI cIja nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 zubhabhAvathI rahita AtmA caitanyasvarUpa che ema vyavahArazraddhAmAM eNe mAnyuM hatuM, vyavahArazraddhAmAM eTale acetana zraddhAmAM (rAgamAM) mAnyuM hatuM. paNa vastu je trikALa AnaMdano nAtha prabhu ekalo jJAyakasattvapaNe birAjamAna che tenuM aMtaramAM mAhAmya karyuM nahi. mAhAbhya ene puNya ane pApamAM rahI gayuM. eNe ema to sAMbhaLyuM hatuM ke zuddha AtmAnuM vedana kare te AtmA che, paNa e puNya-pApa sahitanA vedananI dhAraNA hatI. je jJAyaka akhaMDa caitanyazakti nityAnaMdarUpa dhruva dhruva-dhruva ekAkAra e ja kharekhara AtmA che. paryAyamAM eno svIkAra karIne A caitanyatattva e ja huM chuM ema vedana karyA vinA A huM chuM ema vikalpamAM dhAraNA karI hatI. paraMtu pratyakSa vedana karIne emAM ahaMpaNuM eNe na karyuM. svabhAvanI aMtaramAM jaIne "A huM chuM" evI pratIti karI nahi. aMtaramAM jaIne eTale kAMI vartamAna paryAya dhruvamAM eka thaIne evo teno artha nathI. aMtaramAM jaIne eTale svasammukha thaIne. paryAya jyAre dhruvanI sanmukha thAya che. tyAre paripUrNa tattvano pratibhAsa thAya che. 144 mI gAthAnI TIkAmAM e vAta lIdhI che ke-"zrutajJAnatattvane paNa Atmasanmukha karato, atyaMta vikalparahita thaIne, tatkALa nijarasathI ja pragaTa thatA, Adi-madhya-aMta rahita, anAkuLa kevaLa eka AkhA vizvanI upara jANe tarato hoya tema, akhaMDa pratibhAsamaya....' eTale paryAyamAM akhaMDano pratibhAsa thAya che. akhaMDa vastu che te paryAyamAM AvatI nathI paNa akhaMDa pratibhAsamaya ja AtmA tenuM jJAna paryAyamAM Ave che. paryAyamAM paramAtmasvarUpanuM jJAna thaI jAya che ane evuM jaNAya tyAre paryAyamAM paramAtmapaNuM kAryapaNe pariName che. paryAya che te khaMDa che, aMza che. te jyAre vastu tarapha DhaLe che tyAre temAM akhaMDa pratibhAsamaya vastu AkhI jaNAya che. kharekhara to dravya, guNa. paryAyamAM (traNemAM) prameyatvaguNa vyApelo che. tethI paryAyamAM (jJAnamAM ) dravya, guNa, paryAya jaNAya che. paraMtu ajJAnIne, trikALI potAnAmAM jaNAya che evuM lakSa nathI kemake enI dRSTi aMtarmukha nathI. aMtarmukha jJAnanI vAta eNe paryAyamAM dhArI hatI, paraMtu jJAnanI vartamAna pragaTa avasthAne svajJayamAM DhALI na hatI. tethI dhAraNAmAM AvyuM chatAM rahI gayo ajJAnI. jJAnanI paryAya je pragaTa che e, trikALI vastu ane potAne (paryAyane) paNa jANe che evuM eNe dhAraNAmAM lIdhuM hatuM, paNa vastuno je svabhAva che tene e aDayo nahoto. jJAna, jJAnane jANe to che, paNa huM jJAnane jANuM chuM evI ene khabara nathI. jJAna jJAnane jANe che ema nakkI thAya to AkhuM jheya emAM jaNAya che e paNa nakkI thaI jAya. zrI niyamasAranI 38 mI gAthAmAM ema Ave che ke paryAya che e to vyavahAra AtmA che. mokSamArganI paryAya e paNa vyavahAra che. nizcaya AtmA to trikALI zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 39 thI 43 ] [ 15 dhruva-dhruva dhruva, paryAyanI sakriyatArahita niSkriya vastu che. zrI samayasAranI 320 gAthAnI zrI jayasenAcAryanI TIkAmAM paNa kahyuM che ke AtmA niSkriya che. paraMtu e niSkriya ( AtmA ) jaNAya che sakriyamAM (paryAyamAM). sarvajJano Avo adbhuta mArga che. jenA paMthamAM sarvajJa nathI enA paMthamAM satya vAta hotI ja nathI. pahelAM darzanaupayoga ane pachI jJAnaupayoga evo krama je kevaLIne mAne che tathA kevaLIne sudhAnI pIDA ane AhAra mAne che tene sarvajJanA sAcA svarUpanI khabara nathI. pUrNajJAnanI dazA eTale zuM e, te jANato nathI. AtmA aMdara sarvajJazaktithI paripUrNa bharelo che. enI sanmukha thaI emAM pUrNa ekAgra thatAM sarvajJapaNuM paryAyamAM pragaTe che. sarvajJapaNuM pragaTa thatAM atIndriya AnaMdanI pUrNa bharatI Ave che evA svarUpanI ajJAnIne khabara nathI. bhagavAna kevaLI sarvadarzI ane sarvajJa ekI sAthe che. ahIM A gAthAmAM ajJAnI kahe che ke karma ane AtmA banne eka che. kAraNa ke karmanI kriyAno je anubhava enAthI AtmA judo che evuM kAMI amane dekhAtuM nathI. paNa kayAMthI dekhAya, prabhu? jyAM prabhu paDayo che tyAM tuM joto nathI. bhAI! karma ane AtmA banne thaIne jIva che, judo jIva nathI evI tArI mAnyatA pUrNa zuddha AnaMdaghana prabhu AtmAnI hiMsA karanArI che. e mAnyatA vaDe tuM potAnI hiMsA kare che. jIvatuM jIvana (trikALI jIvadravya ) teno tuM nakAra kare che e ja hiMsA che. bhAI ! vItarAgano ahiMsAno mArga Avo sukSma ane jhINo che. loko bicArA vrata karo, posA karo ityAdi zubhabhAvarUpa kriyAkAMDamAM gUMcavAI gayA che. paNa nizcayathI zubhabhAva ane azubhabhAva banne eka jAta che. (bannemAM caitanyasvarUpanI nAsti che ). AThamo bola : koI kahe che ke arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga te ja jIva che. kAraNa ke jema ATha lAkaDAnA saMyogathI anya judo koI khATalo jovAmAM Avato nathI tema karmanA saMyogathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. ahIM khATalAnuM dRSTAMta ApyuM che. khATalo hoya che ne? te ATha lAkaDAnA saMyogathI banelo che. cAra pAyA, be Isa ane be upaDAM-ema ATha lAkaDAno banelo che. e rIte ajJAnI ema mAne che ke ATha karmano saMyoga e ja jIva che. ATha karmanA saMyogarahita jIva hoI ja na zake ema te mAne che. AtmA trikALa saMyogathI rahita asaMyogI zuddha vastu che. ajJAnInI tyAM daSTi nathI. tethI tene ATha karma bhegA thAya e ja jIva che ema viparIta bhAse che. Ama mithyA mAnyatAnA keTalAka prakAra ahIM ApyA che, bAkI asaMkhya prakAranI mithyA mAnyatA hoya che. durbuddhio aneka prakAre parane AtmA kahe che. paraMtu paramArthanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jANanArAo temane satyArthavAdI kahetA nathI. vastunA svarUpane yathArtha jANanArA gaNadharAdi mahaMto temane sAcA kahetA nathI. * gAthA 39 thI 43: bhAvArtha uparanuM pravacana * jIva-ajIva bane anAdithI ekatrAvagAhasaMyogarUpa maLI rahyAM che. banne AkAzanA eka kSetre rahelAM che. anAdithI ja jIvanI pudgalanA saMyogathI aneka vikAra-sahita avasthA thaI rahI che. paramArthadaSTie jotAM jIva to potAnA caitanyatve Adi bhAvone choDato nathI ane pudgala potAnA mUrtika, jaDatva Adine choDatuM nathI. AtmA potAnA jJAna-darzanasvarUpa, AnaMdasvarUpa, zAtasvarUpa, svacchatAsvarUpa ityAdi nija svabhAvane kadIya choDato nathI. paryAyamAM aneka prakAranA vikArI bhAva thavA chatAM, vastu potAnI anaMta zaktithI bharelo je eka caitanyasvabhAva che tene kema cho? jIva maTIne ajIva kema thAya ? (kadIya na thAya ). tevI ja rIte pudgala paNa potAnuM jaDatva choDI jIvarUpa kema thAya ? (na ja thAya). jIva-ajIva sarva dravyo potapotAnA svabhAvamAM ja sthita rahe evI vastunA svarUpanI maryAdA che. paraMtu jeo paramArthane jANatA nathI teo saMyogathI thayelA bhAvone ja jIva kahe che. paramArthe jIvanuM svarUpa, pudgalathI bhinna sarvajJane dekhAya che tema ja sarvajJanI paraMparAnAM AgamathI jANI zakAya che. tethI jemanA matamAM sarvajJa nathI teo potAnI buddhithI aneka kalpanA karI kahe che. vedAMtI, mImAMsaka, sAMkhya yoga, bauddha, naiyAyika, vaizeSika, cArvAka Adi matonA Azaya laI ATha prakAra to pragaTa kahyA; ane anya paNa potapotAnI buddhithI aneka kalpanA karI aneka prakAre kahe che te kyAM sudhI kahevA? evuM kahenArA satyArthavAdI kema nathI te have AgaLanI gAthAmAM kahe che: [ pravacana naM. 87, 88 * dinAMka 6-6-76 thI 7-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check htIp://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-44 vhata: ede savve bhAvA poggaladavvapariNAmaNippaNNA / kevalijiNehiM bhaNiyA kaha te jIvo tti vRccaMti / / 44 / / ete sarve bhAvAH pudgldrvyprinnaamnisspnnaaH| kevalijinairbhaNitAH kathaM te jIva ityucyante // 44 / evuM kahenArA satyArthavAdI kema nathI te kahe che: pudgala taNA pariNAmathI nIpajela sarve bhAva A sahu kevaLIjina bhAkhiyA, te jIva kema kaho bhalA ? 44. gAthArtha:- [te] A pUrve kahelAM adhyavasAna Adi [ sarve bhAva: ] bhAvo che te badhAya [puH tadravyapariNAmaniSpannA: ] puddagaladravyanA pariNAmathI nIpajyA che ema [ Ovanibinai: ] kevaLI sarvajJa jinadevoe [maLitA: ] kahyuM che [te] temane [ nIva: ti] jIva ema [thaM ravyante] kema kahI zakAya ? TIkA:- A adhyavasAnAdi bhAvo che te badhAya, vizvane (samasta padArthone ) sAkSAt dekhanArA bhagavAna (vItarAga sarvajJa ) advaitadevo vaDe, puddagaladravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI, teo caitanyasvabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI ke je jIvadravya caitanyabhAvathI zUnya evA puddagaladravyathI atirikta (bhinna ) kahevAmAM AvyuM che; mATe jeo A adhyavasAnAdikane jIva kahe che teo kharekhara 52mArthavAdI nathI kema ke Agama, yukti ane svAnubhavathI temano pakSa bAdhita che. temAM, 'teo jIva nathI ' evuM A sarvajJanuM vacana che te to Agama che ane A (nIce pramANe) svAnubhavagarbhita yukti cheH-svayameva utpanna thayelA evA rAga-dveSa vaDe malina adhyavasAna che te jIva nathI kAraNa ke, kAlimA (kALapa) thI judA suvarNanI jema, evA adhyavasAnathI judo anya cittvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pratyakSa caitanyabhAvane jIdo anubhave che. 1. anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa kriyA te-rUpe krIDA karatuM karma che te paNa jIva nathI kAraNa ke karmathI jIdo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 2. tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 iha khalu pudgalabhinnAtmopalabdhiM prati vipratipannaH saamnaivaivmnushaasyH| (matinI) virama kimapareNAkAryakolAhalena svayamapi nibhRtaH san pazya ssnnmaasmekm| rAgarasathI bharelAM adhyavasAnonI saMtati paNa jIva nathI kAraNa ke te saMtatithI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 3. navI purANI avasthAdikanA bhedathI pravartatuM je nokarma te paNa jIva nathI kAraNa ke zarIrathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 4. samasta jagatane puNapAparUpe vyApato karmano vipAka che te paNa jIva nathI kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 5. zAtA-azAtArUpe vyApta je samasta tIvramadapaNArUpa guNo te vaDa bhedarUpa thato je karmano anubhava te paNa jIva nathI kAraNa ke sukha-du:khathI jAdo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 6. zikhaMDanI jema ubhayAtmakapaNe maLelAM je AtmA ane karma te banne maLelAM paNa jIva nathI kAraNa ke samastapaNe (saMpUrNapaNe) karmathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 7. arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga te paNa jIva nathI kAraNa ke, ATha kASTanA saMyogathI (-khATalAthI) judo je khATalAmAM sUnAro puruSa tenI jema, karmasaMyogathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svaye upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 8. (A ja rIte anya koI bIjA prakAre kahe tyAM paNa A ja yukti jANavI.) [ bhAvArtha- caitanyasvabhAvarUpa jIva, sarva parabhAvothI judo, bhedajJAnIone anubhavagocara che; tethI jema ajJAnI mAne che tema nathI.] ahIM pudgalathI bhinna AtmAnI upalabdhi pratye virodha karanAra (-pudgalane ja AtmA jANanAra) puruSane (tenA hitarUpa AtmaprAptinI vAta kahI) mIThAzathI (ane samabhAvathI ) ja A pramANe upadeza karavo ema kAvyamAM kahe che: zlokArtha:- he bhavya ! tane [kapureLa] bIjo [ kAryavonIdattena ] nakAmo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 19 hRdayasarasi puMsaH pudgalAdbhinnadhAmno nanu kimanupalabdhirbhAti kiNcoplbdhiH|| 34 / / kolAhala karavAthI [] zo lAbha che? [virama] e kolAhalathI tuM virakta thA ane [ +] eka caitanyamAtra vastune [svayam ui] pote [ nimRta: sana] nizcaLa lIna thaI [ pazya mAsa ] dekha; evo cha mahinA abhyAsa kare ane jo (-tapAsa) ke ema karavAthI [hRdaya-sarasi] potAnA hRdayasarovaramAM [punAt minadhAna:] jenuM teja-pratApa-prakAza pudgalathI bhinna che evA [ pusa:] AtmAnI [nanu vim anupadhdhi: mAti] prApti nathI thatI [ vi va 35dhdhi : ] ke thAya che. bhAvArtha- jo potAnA svarUpano abhyAsa kare to tenI prApti avazya thAya; jo paravatu hoya to tenI to prApti na thAya. potAnuM svarUpa to mojUda che, paNa bhUlI rahyo che, jo cetIne dekhe to pAse ja che. ahIM cha mahinAno abhyAsa kahyo tethI ema na samajavuM ke eTalo ja vakhata lAge. tenuM thavuM to aMtarmuhUrtamAtramAM ja che, paraMtu ziSyane bahu kaThina lAgatuM hoya to teno niSedha karyo che. jo samajavAmAM bahu kALa lAge to cha mahinAthI adhika nahi lAge; tethI anya niprayojana kolAhala choDI AmAM lAgavAthI jaladI svarUpanI prApti thaze evo upadeza che. 34. AgaLanI gAthAmAM aneka prakAranI mithyA mAnyatA batAvI. teno have uttara Ape che: * samayasAra gAthA 44: TIkA uparanuM pravacana * A adhyavasAna Adi bhAvonI hayAtI kahetAM astitva to che. azuddhatA che ja nahi ema koI kahe to te vAta khoTI che. jo azaddhatA hoya ja nahi to pachI du:khathI mukta thavAno upadeza paNa kema hoya? duHkha na hoya to duHkhathI mukta thavAnI vAta rahetI nathI. paraMtu duHkhathI AtyaMtika mukta thavAno je jinopadeza che eno artha ja e thayo ke eka (zuddha) AtmA sivAya (saMsArIne) paryAyamAM duHkha paNa che. vaLI koI jo ema kahe ke AtmAmAM guNa nathI to e vAta paNa khoTI che. hA, prakRtinA je rajoguNa, tamoguNa ityAdi che te AtmAmAM nathI e barAbara che. paraMtu vastunA guNo eTale zaktio to vastumAM che ja. to zrI pravacanasAramAM aliMgagrahaNanA 18mAM bolamAM ema Ave che ne ke-"AtmA guNavizeSathI nahi AliMgita evuM zuddha dravya che? bhAI ! tyAM bIjuM kahevuM che. tyAM ema kahevuM che ke sAmAnya je vastu dhruva-dhruva Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 20 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 dhruva akhaMDa ekAkAra che te guNavizeSarUpe thatI nathI. sAmAnya cittUpa cIja je dhruva che temAM guNo che to kharA, paNa guNa ane guNIno bheda jyAM lakSamAM levA jAya tyAM vikalpa-rAga UThe che. tethI sAmAnya je che te guNavizeSane nahi AliMgana karatuM zuddha dravya che ema tyAM kahyuM che. sUkSma vAta che, bhAI ! samyagdarzanano viSaya abheda ekAkAra che, guNa-guNIbheda e samyaktvano viSaya nathI. bhedanA lakSe nahi, paNa pUrNa sat vastu je abheda ekarUpa sAmAnya caitanyasvarUpa che tenA lakSa samyagdarzana thAya che. A samajavuM paDaze, hoM. jema vaMToLiyAnuM taraNuM kayAM jaIne paDe eno koI meLa nathI tema AnI samajaNa vinA mithyA bhramamAM paDelo jIva corAzInA avatAramAM kayAM jaIne paDe eno kAMI meLa nathI. vastu je trikALa abheda che temAM bhedanI najarathI jotAM bheda che topaNa vastu kadIya bhedapaNe thatI nathI. vastunuM svarUpa ja sahaja AvuM che. A adhyavasAnAdi bhAvo che te badhAya, vizvane sAkSAt dekhanArA bhagavAna advaitadevo vaDe, puddagaladravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA che. juo, zrI arihaMtadeva vizvane eTale ke samasta padArthone sAkSAt jANe dekhe che. bhagavAnane kevaLajJAna-kevaLadarzanamAM svapa2prakAzakapaNAnuM saMpUrNa sAmarthya pragaTayuM che. tethI teo AkhA vizvane dekhe che, jANe che. kharekhara to sarvajJapaNuM e AtmajJapaNuM che. kevaLajJAnanI paryAyano svabhAva ja eTalo ane evaDo che ke te sva ane 52ne saMpUrNa prakAze. lokAloka che to paryAyamAM tenuM jJAna thAya che ema nathI. paryAyano e sahaja ja svabhAva che ke e samasta vizvane jANe. svaparaprakAzakapaNAnuM sAmarthya potAthI ja pragaTayuM che. arihaMtadeva vizvane sAkSAt dekhe che eTale ke potAnI paryAyamAM pUrNatAne dekhe che. jema rAtrinA samaye koI sarovaranA pANImAM tArA, caMdra vagere dekhAya che te kharekhara to pANInI ja avasthA dekhAya che tema jJAna kharekhara to jJAnane ja saMpUrNa jANI rahyuM che. zrI arihaMtadevane kevaLajJAnanI dazA evI svaccha ane nirmaLa pragaTa thaI che ke ene dekhatAM AkhuM lokAloka jaNAI jAya che. ahIM siddha bhagavaMtonI vAta lIdhI nathI kemake siddhone arihaMtanI jema vANI (divyadhvani) hotI nathI. evA vItarAga, sarvajJa arihaMtadevo vaDe A dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA, zIla, saMyama Adi je vikalpo-zubhabhAvo che te puddagaladravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA che. ahAhA! je bhAve tIrthaMkara-nAmakarma baMdhAya te bhAvane puddagaladravyanA pariNAmamaya kahyA che. praznaH- zubhabhAvone acetana evA puddagaladravyanA pariNAmamaya kema kahyA ? samAdhAnaH- vastu AtmA che e to caitanyaghanasvarUpa che. ane A zubhabhAvo che te caitanyanA svabhAvamaya nathI. zrI samayasAra gAthA 68 nI TIkAmAM lIdhuM che ke- kAraNanA Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 21 jevAM ja kAryo hoya che,' 'javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che.' jema javamAMthI java thAya tema caitanyamAMthI caitanya pariNAma ja thAya che. AtmA jJAnAnaMdasvabhAvI che. temAMthI jJAna ane AnaMdanI ja dazA thAya. temAMthI A jaDa, acetana zubhAzubhabhAvo kema thAya? tethI pAMca mahAvrata ane bAra aNuvratanA je zubha vikalpo che te puddagaladravyanA pariNAmamaya che, caitanyanA pariNAmamaya nathI. azudghanizcayanayathI temane jIvanA kahevAya che. paraMtu azuddhanizcayanaya eTale ja vyavahAra. kharekhara to teo 52nA Azraye (karmodaya nimitte) thatA hovAthI e bhAvo 52nA ja che. ahIM temane puddagaladravyanA pariNAma ema na kahetAM abhedapaNe puddagaladravyanA pariNAmamaya eTale ke puddagaladravyanA pariNAmothI ekameka kahyA che. bhAI, bhagavAna jinezvarano mArga koI alaukika ane addabhuta che. maMda kaSAyano game te bhAva hoya, bhagavAna kevaLIe ene pudgaladravyanA pariNAmamaya kahyo che kemake temAM caitanyanA nUrano aMza nathI. koI ene mokSano mArga kahe to e mahA viparItatA che. bhale e rAganA pariNAmamAM sparza, rasa, gaMdha ane varNa nathI paNa e pariNAmamAM caitanyapaNAno abhAva che ane tethI e puddagalanA pariNAmamaya che. AgaLa gAthA 68 nI TIkAmAM ati spaSTapaNe kahyuM che ke-A mithyAdaSTi Adi guNasthAno paudgalika mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, puddagala ja che-jIva nathI, kemake kAraNanA jevAM ja kAryo hoya che. have kahe che ke-teo (te adhyavasAno ) caitanyasvabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI ke je jIvadravya, caitanyabhAvathI zUnya evA puddagaladravyathI atirikta kahevAmAM AvyuM che. juo, svarUpathI jIvadravya kevuM che te ahIM kahyuM che. svarUpathI jIvadravya zuddha caitanya-svabhAvamaya che. bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvamaya eka zAyakamAtra che. ahAhA! e trikALI satanuM sattva, bhAvavAnano bhAva abhinna eka caitanyamAtra che ane caitanyabhAvathI zUnya evA puddagaladravyathI, bhinna kahevAmAM Avela che. tathA je A rAgAdi pariNAma, dayA, dAna, vrata, bhakti Adi zubhabhAvanA pariNAma che temane advaitadevoe puddagaladravyanA pariNAmamaya kahyA che tethI teo caitanyasvabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI. ahA! gajabanI vAta karI che. saghaLAya puNyabhAvo-cAhe to bhagavAnanI stuti ho, vaMdanA ho, bhakti ho, ke vrata-tapanA vikalpa ho ke chakAyanA jIvonI rakSAnA pariNAma ho-e badhA jIvadravya thavA samartha nathI kemake te pudgalapariNAmamaya che, adharmanA pariNAma che. zrI samayasAra-kalazaTIkAnA 108mA kaLazamAM kahyuM che ke- ahIM koI jANaze ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 zubha-azubhakriyArUpa je AcaraNarUpa cAritra che te karavA yogya nathI tema varjavAyogya paNa nathI.' samAdhAnaH- "uttara Ama che ke-varjavAyogya che, kAraNa ke vyavahAracAritra hotuM thayuM duSTa che, aniSTa che, ghAtaka che; tethI viSaya-kaSAyanI mAphaka kriyArUpa cAritra niSiddha che." AvA zubhabhAvonI pratijJA laIne koI ema mAne ke badhuM thaI gayuM (dharma thaI gayo che to te ajJAna poSe che. zubhabhAva paNa viSaya-kapAyanI jema ja aniSTa ane AtmaghAtaka che. tethI jema viSaya-kaSAyano niSedha che tema puNyapariNAmarUpa bAhya cAritrano paNa niSedha che. AvuM lokone kaThaNa paDe paNa zuM thAya? vyavahAra cAritranA pariNAma caitanyabhAvathI zUnya che tethI te jIvadravya thavA samartha nathI. tathA jeo jIva thavA samartha nathI tevA e acetana bhAvo jIvano mokSamArga kema thAya? je baMdhabhAva che temAMthI mokSano bhAva kema thAya? A paMcama ArAnA sAdhu-parameSThI-bhagavAna kuMdakuMdAcArya ane amRtacandrAcArya bhagavAnanI divyadhvanino saMdeza pahoMcADe che ke-jJAyakasvabhAvamaya, caitanyasvabhAvamaya evuM je jIvadravya, caitanyabhAvathI zUnya evuM je pudgaladravya tenAthI bhinna che. mATe jeo adhyavasAnAdikane jIva kahe che teo kharekhara paramArthavAdI nathI. teo sAcuM mAnanArA ane sAcuM kahenArA nathI. vyavahArathI nizcaya thAya ema kahenArA paramArthavAdI nathI. zubha-bhAvarUpa je vyavahAra e to ajIva che. e ajIva mokSamArganuM sAdhana kevI rIte thAya ? je baMdhasvarUpa che te mokSanuM sAdhana kema thAya? prazna:- zrImade kahyuM che ne ke "loe savyavahArane sAdhanarahita thAya.' uttara- zrImada to tyAM je nizcayAbhAsI che tenI vAta karI che. je koI jIva nizcayanayanA abhiprAyane yathArtha jANato nathI ane vyavahAra kahetAM AtmavyavahArane lope che arthAt nizcayaratnatraya pragaTa karato nathI te sAdhanarahita thayo thako nizcayabhAsI mithyAdaSTi che. zrImade kahelI pUrI paMktio A pramANe che:-(AtmasiddhimAM ) athavA nizcayanaya grahe, mAtra zabdanI mAMya; loe savyavahArane, sAdhana rahita thAya.' sAdhanarahita thAya' ema kahyuM tyAM kayuM sAdhana? A zubhabhAva je ajIva bhAva che e sAdhana? e to sAdhana che ja nahi. aMtaraMga sAdhana nija zuddhAtmA che ane tenA lakSe pragaTa thatAM je nizcayaratnatraya te bAhya sAdhana che. A sivAya anya koI sAdhana nathI. zrI pravacanasAramAM Ave che ke mokSamArgano bhAva e jIvano vyavahArabhAva che, AtmavyavahAra che. nizcaya samakita, nizcayajJAna ane nizcayacAritra evI je nizcayaratnatraya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 23 rUpa nirvikalpa vItarAga pariNati te AtmAno savyavahAra che. je vikalpa che e to asaddabhUta che. e AtmAno vyavahAra kayAM che? rAgAdi vikalpa to manuSyano, cAragatimAM rakhaDavAno, vyavahAra che. AtmA paripUrNa AnaMdasvarUpa caitanyaghanasvabhAvI bhagavAna che. tenA Azraye je nirmaLa samyakadarzana-jJAna-cAritranI vItarAgI paryAya pragaTe te AtmAno vyavahAra che. Avo mArga jene aMtaramAM bese tenI dazA koI alaukika hoya che. ahIM kahe che ke zubhabhAvathI AtmAne lAbha thAya, dharma thAya ema zubhabhAvane jIva kahenArA paramArthavAdI nathI, kAraNa ke Agama, yukti ane svAnubhavathI temano pakSa bAdhita che. temAM "teo jIva nathI" evuM A sarvajJanuM vacana che te to Agama che. je AgamamAM paranI dayAthI dharma manAve ane paranI dayAne siddhAMtano sAra kahe e jaina Agama ja nathI. ahIM to pUjA, bhakti, vrata, tapa, dAna dayAnA je vikalpa te jIva nathI evuM je aha-pravacana che-te Agama che ema kahyuM che. para jIvanI dayA huM pALI zakuM evI mAnyatA che te mithyAdarzana che. ane paranI huM rakSA karuM evo je vikalpa che te zubhabhAva che, rAga che. e mithyA mAnyatA ane rAga che te jIva nathI evuM je sarvajJanuM vacana che te Agama che. koI ema mAne ke bIjA jIvanI rakSA karavA mATe ke bIjA jIvane na haNavA mATe bhagavAnanI divyadhvani chuTI che to te barAbara nathI. bhagavAne to AtmAnI pUrNa AnaMdanI ane vItarAgI zAntinI dazA pragaTa karavA mATe vANImAM kahyuM che. bhagavAnanI divyadhvanimAM to ema AvyuM che ke para jIvane tuM haNI zakto ja nathI ke para jIvanI tuM rakSA paNa karI zakto ja nathI. tathA para jIvanI rakSA karavAnA je bhAva thAya che e rAga che. ane rAga che te kharekhara to potAnA AtmAnI hiMsA karanAra pariNAma che. para jIvanI dayA pALavAno bhAva rAga che, tethI te svarUpanI hiMsA karanAro che. puruSArtha siddhayupAyamAM amRtacaMdrAcArya rAgAdinA prAdurbhAvane hiMsA kahI che, ane rAgAdinA aprAdurbhAvane ahiMsA kahI che. Avo dhodhamArga che ane e dhodhamArgane kahenAruM vItarAga sarvajJadevanuM vacana che te Agama che. te AgamamAM rAgane jaDasvabhAva ajIva kahyo che, te jIvane lAbha kema kare ? jIvane jIvano svabhAva lAbha kare, paNa rAgAdi kadIya lAbha na kare. have A nIce pramANe svAnubhavagarbhita yukti che: svayameva utpanna thayelA evA rAgadveSa vaDe malina adhyavasAna che te jIva nathI, kAraNa ke, kAlimA (kALa5)thI judA suvarNanI jema, evA adhyavasAnathI judo anya cisvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pratyakSa caitanyabhAvane judo anubhave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ajJAnI ema kahe che ke kALapathI judo koI kolaso nathI tema adhyavasAnathI judo AtmA nathI. tene yuktithI uttara Ape che ke kALapathI bhinna jema suvarNa che tema adhyavasAnathI bhinna anya cisvabhAvamaya AtmA che. sonAmAM je kALapa dekhAya che enAthI sonuM bhinna che. je kALapa che te sonuM nathI paNa mela che. tema paryAyamAM je puNya-pApanA bhAva che te AtmA nathI. e to mela che. A pramANe kALapathI bhinna suvarNanI jema adhyavasAnathI bhinna cisvabhAvamaya jIva che ema yukti kahI. have anubhavanI vAta kahe che ke-bhedajJAna karanArAone rAgathI-adhyavasAnathI judo jIva svayaM upalabhyamAna che. ahAhA! akhaMDa eka jJAnAnaMdasvabhAvI AtmAne bhedajJAnIo adhyavasAnathI bhinna pratyakSa judo anubhave che. adhyavasAnathI judo eTale enA Azraya ane avalaMbana vinA pote potAthI ja prApta thAya che, anubhavamAM Ave che. aho ! zuM adbhuta TIkA che! Ane siddhAMta ane Agama kahevAya. ekaluM nyAyathI bhareluM che! kahe che ke rAganuM lakSa choDIne svabhAva prati daSTi karatAM bhedajJAnI samakitIone rAgathI bhinna cisvabhAvamaya jIva anubhavamAM Ave che. juo ahIM Agama, yukti ane anubhavathI ema siddha karyuM ke A adhyavasAnAdi bhAvo jIva nathI paraMtu emanAthI bhinna zuddha caitanyamaya vastu jIva che. AvI vAta bIje kaya ya che nahi. vastune siddha karavA keTakeTalo nyAya Apyo che! indriyo ane rAganA Azraya vinA bhedajJAnIone svayaM zuddha jIvavastu anubhavamAM Ave che. pote potAthI ja anubhavamAM Ave che. vyavahAra sAdhana ane nizcaya sAdhya ema jyAM kaheluM che tyAM e nimitta batAvavA vyavahAranayathI kathana kareluM che. bhAI ! vastu to rAgAdithI bhinna trikALa zuddha caitanyasvabhAvamaya che ane te tenI sanmukha thatAM anubhavamAM Ave che. svasammukhatAno abhyAsa na hovAthI A vAta kaThaNa lAge che. anAdithI para tarapha valaNa jaI rahyuM che ane aMtarmukha vALavuM e ja puruSArtha che. je paryAya rAgAdi upara DhaLelI che ene to kAMI aMdara vALI zakAya nahi. paNa jyAM dRSTi dravya upara jAya che tyAM te ja kSaNe paryAya svayaM aMtaramAM DhaLelI hoya che. tyAre tene aMtaramAM vALI ema kahevAya che. ahIM TIkAmAM "svayameva utpanna thayelA evA rAgadveSa ema kahyuM che tyAM ema abhiprAya che ke teo (rAgadveSa) AtmAthI utpanna thayA nathI. tathA "bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna" che ema kahIne ema batAvavuM che ke AtmAno anubhava karavAmAM anya ( rAga, indriyo Adi) koInI apekSA nathI. AtmA pote potAthI ja anubhavamAM Ave che. bhAI ! AvA yathArtha svarUpano prathama nirNaya to kara. ahAhA ! vastu AvI sahaja zuddha cisvabhAvamaya che evo vikalpa sahitanA jJAnamAM nirNaya to kara. zrI samayasAra Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 25 gAthA 144mAM A nirNayanI vAta lIdhI che. bhagavAne kahelA AgamathI prathama nirNaya kare ke AtmA jJAnasvarUpa ja che. tyAra pachI matijJAna ane zrutajJAnane maryAdAmAM lAvI Atmasanmukha kare che. jJAna je para tarapha DhaLeluM che tene sva tarapha vALe che. tyAre zuM thAya che? atyaMta vikalparahita thaIne tatkALa nijarasathI ja pragaTa thatA, Adi-madhya-aMta rahita, anAkuLa, kevaLa eka, AkhAya vizvanA upara jANe ke tarato hoya tema akhaMDa pratibhAsamaya, anaMta vijJAnaghana, paramAtmArUpa samayasArane AtmA anubhave che. rAgathI bhinna AtmAne anubhave nahi ane rAga vaDe lAbha (dharma) mAne te bahArathI kaMcana-kAminIno tyAgI nirvastra digaMbara avasthAdhArI hoya to paNa tene sAdhu kema kahIe? rAgathI lAbha mAnavo e to mithyAdarzana che. A koI vyakti-vizeSanA anAdaranI vAta nathI paNa vastunI sthitinI vAta che. amane ghaNAM zAstrono abhyAsa che, ame ghaNI zAstrasabhAo saMbodhI che tethI amane AtmajJAna che ema koI kahe to te yathArtha nathI. e to badhI rAganIvikalpanI vAto che. vastu AtmA to zAstrajJAnanA vikalpathI pAra nirvikalpa che. AvA nirvikalpa zuddha caitanyamaya AtmAnI daSTi karI teno anubhava karavo te Atmadarzana ane AtmajJAna che. A pramANe adhyavasAnane eTale rAgAdi vibhAgane jIva mAnanArane Agama, yukti ane anubhavathI jo TharAvyo. A eka bola thayo. have bIjo bola kahe che: anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa kriyA te-rUpe kriIDA karatuM je karma che te paNa jIva nathI kAraNa ke karmathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svaye upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. kevaLI bhagavAne karmane jIva kahyo nathI e Agama thayuM. tathA kALapathI-melapathI jema sonuM juduM che tema karmathI AtmA judo che e yukti thaI. ane bhedajJAnIo karmathI judo je caitanyasvabhAvI jIva che tene pratyakSa anubhave che e anubhava thayo. TIkAmAM ema lIdhuM che kesaMsaraNarUpa kriyA eTale rAganI kriyAmAM karma krIDA kare che, rAgamAM AtmA krIDA karato nathI. pratyakSa caitanyabhAvane judo anubhave tene samyagdarzanAdi dharma kahIe. e samyagdarzana vinA bahArathI vratAdi dhAraNa karI ema mAnavA lAge ke ame saMyamI chIe ene potAnI khoTI mAnyatAnuM bhAre nukazAna thAya che. enI (nukazAnanI) ene khabara na hoya e tenuM ajJAna che. paNa e ajJAna kAMI bacAvanuM sAdhana hoI na zake. jema jheranA pIvAthI marI javAya tema zubhakarmanA sevanathI paNa AtmAno vAta ja thAya. enI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 khabara na hoya tethI kAMI te AtmaghAtanA nukazAnathI bacI na jAya. ene enuM nukazAna bhogavavuM ja paDe. juo, dareka ThekANe ema lakhyuM che ke jIva to caitanyasvabhAvI ja che. AhAhA! caitanyasvabhAvabhAva, akhaMDa, ekarUpa dhruvasvabhAva, evo ne evo rahenAro je trikALI jJAyakabhAva che te jIva che. evo jIva je rAgathI-karmathI bhinna che tene samyakradRSTio pratyakSa anubhave che. Avo anubhava jJAna ane AnaMdanA vedana sahita hoya che. pratyakSa anubhave che ema kahyuM che ne? eTale rAga ane mananA saMbaMdhathI jANe ane anubhave che ema nathI. pratyakSa anubhavamAM parano Azraya che ja nahi. paranA Azraya rahita evA matizrutajJAnathI AtmA pratyakSa anubhavamAM-vedanamAM Ave che. A bIjo bola thayo. trIjo bola-tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta rAgarasathI bharelAM adhyavasAnonI saMtati paNa jIva nathI kAraNa ke te saMtatithI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svaye upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. juo, bhagavAne Ama kahyuM che, yuktithI paNa ema ja siddha che ane tIvra-maMda rAganI paraMparA-saMtatithI judo anya caitanyasvabhAvamaya jIva bhedajJAnIo pratyakSa anubhave che. ajJAnIne anAdithI tIvra-maMda rAganI saMtatino ja anubhava che. temAM je maMda rAga che. tethI potAne kaMIka lAbha che ema te mAne che. paNa bhAI ! enAthI jarAya lAbha nathI. maMda rAga to abhavIne paNa thAya che. mithyAtvanI maMdatA ane anaMtAnubaMdhI kaSAyanI maMdatA to abhavI jIvane paNa hoya che. paNa maMda rAga e kAMI vastu (AtmA) nathI. rAga maMda ho ke tIvra, jAta to kaSAyanI ja che. e jIva nathI. jIva to tIvra-maMda rAganI saMtatithI bhinna nitya ekarUpa caitanyasvabhAvamaya che. ane bhedajJAnIo eTale rAga ane AtmAnI bhinnatAne yathArthapaNe jANanArA dharmAtmA jIvo AtmAne evo ja anubhave che. A trIjo bola thayo. AThamAMthI traNa bola cAlyA che. have cotho bolaH-navI-purANI avasthAdikanA bhedathI pravartatuM je nokarma te paNa jIva nathI kAraNa ke zarIrathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svaye upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. navI-purANI avasthA, roga-nIroganI avasthA, bALa-yuvAna-vRddhanI avasthA, puSTajIrNarUpa avasthA ityAdi avasthAnA bhedathI nokarma eTale zarIra pravarte che. ahA ! bhASA to juo! bALa-yuvAna-vRddhapaNe ke pura-jIrNapaNe ke roga-ArogapaNe A zarIra je pudagalono skaMdha-piMDa che te pariName che, jIva nahi. zarIranI avasthAno svataMtra janmakSaNa che, je-te avasthArUpe zarIra svayaM pariName che. A aneka avasthAnA bhedathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 27 pravartatuM je zarIra jIva nathI. kAraNa ke zarIrathI anya judo cidAnaMdasvabhAvI jIva bhedajJAnIo vaDe pratyakSa anubhavAya che. zarIrane pravartAvavuM e jIvano svabhAva nathI. prazna:- IryA samitimAM joIne cAlavuM ema kahyuM che ne ? uttara:- IryA samitimAM jIva za2I2ne cAlavArUpa pravartAve che ema nathI. paNa e to je-te bhUmikAmAM za2I2 jema cAle che tenuM kathana karyuM che. aho! zarIrathI jemane bhedaSTi thaI che evA samakitI jIvo zarIrathI bhinna evA caitanyasvabhAvamaya zuddha AtmAne pratyakSa anubhave che. bhAI ! nivRtti laIne Ano abhyAsa karavo joIe. zrImade kahyuM che ke dehanI ciMtA karatAM anaMtagaNI ciMtA AtmAnI rAkhaje kemake A eka bhavamAM ja anaMta bhava TALavA che. A bhava anaMta bhavane TALavA mATe che. anaMta bhavane eka bhavamAM TALavA e koI alaukika asAdhAraNa kAma che, prabhu! jo e kAma na karyuM to mAthe anaMta bhavo paDayA che. vaMToLiyAnuM taNakhaluM kayAM jaIne paDe eno kAMI meLa nathI. tema mithyAdaSTi jIva deha choDIne kayAM jaze eno kAMI meLa nathI. are! kayAMya naka, nigoda, tiryaMcamAM cAlyo jaze! tathA jenI trasanI sthiti pUrI thavA AvI hoya eNe jo A kArya (samyagdarzanAdi) na karyuM to te paNa nigodamAM cAlyo jaze. trasa avasthAnI utkRSTa sthiti be hajAra sAgarathI kAMIka adhika che. zuM kahyuM? A iyaLa, kIDI, bhamaro, Dhora, nArakI, manuSya, deva vageremAM rahevAnI utkRSTa sthiti be hajAra sAgara jeTalI che. e sthiti pUrI thaye niyamathI mithyAdaSTi jIva nigodamAM-ekendriyamAM jAya che. kadAcit paMcendriyamAM rahe to eka hajAra sAgara rahe ane samagrapaNe trasamAM rahevAno vadhumAM vadhu be hajAra sAgara jeTalo kALa che. A kALamAM jo samyagdarzanAdi pragaTa kare to anaMta sukhamaya siddhapada pAme ane jo na kare to mahAdu:khamaya nigoda avasthAne prApta thAya. tyAM anaMtakALa du:kha bhogave. bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu eka cinmAtrasvabhAvamaya che. te bhedajJAnIo vaDe dehathI bhinnapaNe svayaM upalabhyamAna che. 'svayaM upalabhyamAna che.' eno zuM artha che? ke samakitIone potAnI jJAnanI dazAthI AtmA pratyakSa anubhavamAM Ave che evo teno artha che, mati-zrutajJAnathI AtmA pratyakSa anubhavamAM Ave che. tethI deha te jIva nathI, dehathI bhinna AtmA caitanyasvabhAvamaya judI vastu che. aneka avasthAonA bhedarUpa pravartatuM je zarIra emAM AtmAno adhikAra che ema nathI. (zarIra ane AtmA banne bhinnabhinna che). zrI samayasAra gAthA 96 nI TIkAmAM Ave che ke A zarIra che te mRtaka kalevara eTale maDaduM che. temAM amRtano sAgara evo bhagavAna AtmA mUrchAI gayo che. zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 28 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 caitanyasvabhAvamaya amRtano sAgara huM chuM ema anubhavavAne badale A mRtaka zarI2 huM chuM, A zarIra mAruM ema tuM kayAM mUrchAI gayo, prabhu ! are ! amRtano sAgara mRtaka zarIramAM mUrchAyo e moTuM kalaMka che. puddagala, dharma, adharma, AkAza, kALa ane anya jIva ema cha dravyo che te manano viSaya che. traNalokanA nAtha sarvajJa 5ramAtmA paNa manano viSaya che. tethI bIjI rIte kahIe to sarvajJa paramAtmA paNa indriya che. aMdara khaMDakhaMDa jJAna je thaI rahyuM che te paNa bhAvendriya che. bhAvendriya khaMDakhaMDa jJAnane jaNAve che, jyAre AtmA caitanyasvarUpa akhaMDa che. tethI khaMDakhaMDa jJAnane jaNAvatI bhAvendriya akhaMDa AtmAthI bhinna 52 vastu che, zaiya che. eka rIte to te bhAvendriyane puddagalanA pariNAma kahyA che kemake kSayopazamabhAva e AtmAno svabhAva nathI. zrI samayasAra gAthA 49 nI TIkAmAM kahyuM che ke kSayopazamabhAva e jIvano svabhAva nathI. svabhAvaSTithI jotAM kSayopazamabhAvano temAM abhAva che. aho! vastunuM svarUpa ati sUkSma ane gaMbhIra che. lokone bahAranI (kriyAkAMDanI) pravRtti ADe aMtara (aMda2mAM ) vastu zuM che te zodhavAnI darakAra nathI. zrI samayasAra gAthA 50 thI 55 mAM Avaze ke zabdo, vANI, za2I2, indriya, mana e badhAM je nokarma che enAthI anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA bhinna che. za2I2thI judo chuM ema dhAraNAmAM lIdhuM hoya, paNa evo bhinna caitanyasvabhAvamaya AtmAno pratyakSa anubhava karavo joIe. bhedajJAnIo dehathI bhinna zuddha cidAnaMdamaya AtmAne pratyakSa anubhave che. pAMcamo bola : samasta jagatane puNya-pAparUpe vyApato karmano vipAka che te paNa jIva nathI kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. jagatanA saghaLA saMsArIone puNya-pAparUpe karmano vipAka vyApelo che. teo puNyapApane jIva kahe che. ahIM kahe che ke puNya-pApa che e karmano vipAka che, e AtmA nathI. zrI samayasAra kaLazaTIkA kaLaza 189 mAM lIdhuM che ke paThana-pAThana, sAMbhaLavuM, cintana karavuM, stuti, vaMdanA e saghaLo je kriyA-kalApa che te vikalpa che, rAga che. haju jene paThana-pAThananI navarAza nathI enI to vAta ja zuM karavI? ene to AtmA zubhAzubha bhAvathI rahita zuddha caitanyadhAtu che e besI zaktuM ja nathI. bhAI! hiMsA, jUTha, corI, kuzIla Adi pApanA bhAva to jhera che ja, paNa A paThana-pAThana, zravaNa, ciMtavana, stuti, vaMdanA Adi zubhabhAva che te paNa jherano ghaDo che. te kAMI amRtasvarUpa AtmA nathI. jene AtmAnA AnaMdano anubhava hoya tenA zubhabhAvane AropathI amRta kahevAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 29 nizcayadharma pragaTayo che te ja kharekhara che. trikALa dhruva akhaMDa eka caitanyasvarUpanA avalaMbane amRta che. paNa te dharmano zubhabhAva 52 Aropa karIne zubhabhAvane paNa amRta kahyo che; che to kharekhara e jhera. are! jagatane satya sAMbhaLavA maLe nahi e bicArA kayAM jaze? lAkho rUpiyAnAM dAna Ape tyAM dAna devAno je bhAva che te puNya che. enAthI kAMI janma-maraNa na maTe. ane ene dharma mAne to mithyAdarzana che. paisA to ajIva che. jIva kAMi e ajIvano svAmI nathI. paisA mArA che ema mAnanAre potAne ajIva mAnyo che. bhAI! paisA pedA karavA, ene sAcavavA ane vA52vA e kAMI AtmAnI kriyA nathI. tathA dAna ApavAno je zubhabhAva che te rAga che, saMsAra che. zubhabhAva ke je saMsAramAM praveza karAve tene bhalo kema kahIe? puNya-pApanA bhAva e to karmano vipAka che, e kAMI bhagavAna AtmAno vipAka nathI. puNya-pApano je rkA thAya e jIva nahi. jIva to nirmaLa jJAnAnaMdasvarUpa che. e jJAnano rDA thAya. jIva vikArano rtA thAya ema mAnanAre potAne Akhoya vikArI mAnyo che. paNa bhAI! vastu AtmA to vikArathI rahita cinmAtra che. vastutattva bahu sUkSma che. bApu! janma-maraNanA duHkhothI mukta thavAno upAya ati Akaro ane jhINo che. A lasaNa ane DuMgaLImAM je nigodanA jIvo che emane paNa zubhAzubhabhAvo to hoya che. kSaNamAM zubha ane kSaNamAM azubha bhAva Ave che. emane paNa zubhAzubha karmadhArA niraMtara cAlyA kare che. bhAI! e to badho karmano vipAka che. e jaDanuM phaLa che, e kAMI caitanyanuM phaLa nathI. caitanyasvarUpa AtmA to puNya-pAparUpa karmanA vipAkathI bhinna che ema sarvajJadeve kahyuM che. yuktithI paNa ema ja siddha thAya che ane bhedajJAnIo vaDe paNa zubhAzubha bhAvothI bhinna judo caitanyasvabhAvamaya AtmA pratyakSa anubhavAya che. chaThTho bola : zAtA-azAtArUpe vyAsa je samasta tIvramaMdapaNArUpa guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te paNa jIva nathI. zAtAnuM vedana eTale kalpanAmAM je anukULapaNe sukharUpa lAge ane azAtAnuM vedana eTale kalpanAmAM je pratikULapaNe du:kharUpa lAge evA bhedarUpa je karmano anubhava te jIva nathI. zarIra to roganI mUrti che. eka tasumAM (tasu jeTalA zarIranA bhAgamAM ) 96 roga zarIramAM che. evA AkhAya zarIramAM roga bharelA che. e roga jyAre pragaTa thAya tyAre je azAtAnuM vedana thAya e puddagalanuM phaLa che. tathA zarIra nirogI rahe ane bahAra sAmagrI-dhana, saMpatti, kuMTuMba-parivAra Adi ThIka anukULa hoya tyAre je zAtAnuMsukhanI kalpanAnuM vedana thAya e paNa puddagalanuM phaLa che. e kalpanAmaya sukha-du:khanA vedanamAM karmano anubhava che, AtmAno nahi. zarIra hRSTa-puSTa nirogI hoya ane karoDonI sAhyabI hoya tyAre je sukhano anubhava thAya te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 30 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 karmano anubhava che, AtmAno nahi. e sukha-du:khamAM caitanyasvarUpa AtmA nathI. e zAtAazAtAno anubhava e AtmA nathI. AtmA to sukha-duHkhathI bhinna caitanyasvabhAvamaya vastu eka dharmI sivAya, AkhuM jagata pAgala che, gheluM che-kAraNa ke te duHkhane sukha mAne che, je sukha nathI tene sukha mAne che. raMkathI mAMDIne moTo rAjA ane ekendriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInA sau jIvo sukhadu:khanI kalpanAmAM rAcI rahyA che. e saghaLI pAgalonI nAta che. paraMtu sukha-du:khanI kalpanAthI bhinna paDI anaMta sukhanuM dhAma je zuddha caitanyasvabhAvamaya vastu che emAM daSTi kare to svayaM arthAt pratyakSa AnaMdano anubhava thAya che. ahAhA ! sukha-duHkhathI jAdo anya caitanyasvarUpa jIva che ema pratyakSa anubhavamAM Ave che. kevaLIne ja pratyakSa thAya ema nahi. cothA guNasthAne paNa svasaMvedanathI AtmA pratyakSa anubhavAya che. samyagdarzana thatAM bhedajJAnIone mati-zrutajJAnathI AtmA pratyakSa vedanamAM Ave che. prathama samyagdarzana ane samyajJAna hovA joIe. AtmA vastu svasaMvedanapratyakSa thaI na hoya ane vrata, niyama ane saMyamamAM lAgI jAya to e saghaLI kriyA ekaDA vinAnAM mIMDAM jevI che. evA jIvo kriyAnA abhimAnamAM caDhI jAya che. vaLI kahe ke-azubha karatAM to zubha sAruM che. paNa bhAI ! e to vyavahArathI ema kahevAya, nizcayathI to zubhabhAva paNa jhera che. je saMsAramAM dAkhala kare tene sAro kema kahevAya ? - have sAtamo bola kahe che:-zIkhaMDanI jema ubhayAtmakapaNe maLelAM je AtmA ane karma te banne maLelAM paNa jIva nathI. jema dahIM ane sAkara be maLIne zIkhaMDa che tema AtmA ane karma e be thaIne jIva che ema nathI. bhagavAna AtmA to caitanyasvarUpa prabhu che ane rAga ane karma vagere to jaDa acetanasvarUpa che. tethI jIva ane karma banne bhinnabhinna che. paraMtu jema hAthI cUramu ane ghAsa bannene bhegA karIne khAya che tema ajJAnI karma ane AtmAne eka karIne anubhave che. koI puruSa strI sAthe viSaya bhoga kare che tyAM kharekhara e strInA zarIrane bhogavatoanubhavato nathI. zarIra to jaDa, ajIva che; mAMsa, hADa ane cAmaDAMnI thelI che. jyAre bhagavAna AtmA to aMdara spardhAdi rahita zuddha citUpa vastu che. bhogakALe ene A ThIka che evo je rAga thAya te rAgane e anubhave che. tyAM AtmA ane rAga bhegA che ema nathI. paNa ajJAnavaza ema mAne che ke Ane (rAgane) huM bhogavuM chuM. jema kUtaruM hADakuM cAve tyAre hADakAnI kaNI dADhamAM vAge tyAre tyAMthI lohI nIkaLe che. e lohIno svAda AvatAM te hADakAno svAda Ave che tema te mAne che. tema zarIra to hADa, mAMsa, cAmaDuM ane viSTAthI bhareluM che. eno sparza thatAM e ThIka che evo ene rAga thAya che. e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 31 rAgane te anubhave che paNa zarIrane huM bhogavuM chuM ema mithyA mAne che. tevI ja rIte sarpadaMza thayo hoya to te daMzane bhogave che ema nathI, paNa te vakhate tenA lakSe je aNagamAno dveSabhAva thAya che te dveSane anubhave che. ahIM to ema kahe che ke e rAgadveSarUpa vikArIbhAva ane AtmA e be maLIne jIva che ema nathI. be bhogave ema nahi. AtmA vikArathI judo che e anubhavasiddha che kemake samastapaNe karmathI judo anya caitanyasvarUpa AtmA bhedajJAnIo vaDa pratyakSa anubhavamAM Ave che. bhedajJAnIone AnaMdanA vedanavALo AtmA pratyakSa che. AThamo bolaH-arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga te paNa jIva nathI. ATha karma bhegAM thaIne AtmA thayo ema nathI. jema khATalAthI khATalAmAM sUnAro judo che tema ATha karmarUpI khATalAthI bhagavAna AtmA judo che. koI divasa vicAra kare nahi, manana kare nahi tene A vAta kema bese? kaLazaTIkAmAM kaLaza 111mAM svacchaMdI nizcayAbhAsInuM kathana karatAM kahyuM che ke-te jIvo zuddha caitanyano vicAra mAtra paNa karatA nathI. ATha karmano pAka che enAthI bhagavAna AtmA judo che. bhagavAna AtmA to jJAnAnaMdasvarUpa, caitanyasvarUpa che. ATha karmathI AtmA banyo che e moTI bhramaNA che, kemake ATha karmanA saMyogathI judo anya caitanyasvabhAvamaya jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che. arthAt bhedajJAnIo zuddha caitanya vastuno pratyakSapaNe AsvAda kare che. A pramANe anya koI bIjA prakAre kahe tyAM paNa A ja yukti jANavI. * gAthA 44: bhAvArtha uparanuM pravacana * jIva caitanyasvabhAvamaya che. jANavuM-dekhavuM e teno svabhAva che. svabhAvavAna pote AtmA ane caitanya potAno svabhAva che. jeTalA adhyavasAnAdi bhAvo che tenAthI jIva judo che. rAgathI AtmAne bhinna pADanAra dharmAtmAne evo jIva anubhavagamya che. bhedajJAnI samakitI jIva zuddha caitanyasvabhAvI Atmavastune pratyakSapaNe svasaMvedana vaDe AsvAde che. tethI jema ajJAnI mAne che tema nathI. karma, rAga, zubhAzubha bhAva, puNya-pApanA bhAva ke sukha-duHkhanI kalpanA ityAdi AtmA nathI. ahIM pudgalathI bhinna AtmAnI upalabdhi pratye virodha karanArA puruSane mIThAzathI ane samabhAvathI ja A pramANe upadeza karavo ema have kAvyamAM kahe che * kaLaza 34: zlokArtha uparanuM pravacana * he bhavya! "parejI vArtha-vonAdana jhima' tane bIjo nakAmo kolAhala karavAthI zo lAbha che? "huM bhavya!' eTale ke huM dharma pAmavAne lAyaka jIva! tane vastunA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 32 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 svabhAvathI viruddha kolAhala karavAthI zuM lAbha che? vastuno je caitanyasvabhAva tenAthI viruddha je puNya-pApanA acetana bhAva tenAthI tane zuM lAbha che? vyavahAra sAdhana ane nizcaya sAdhya evo kolAhala nakAmo che. e to nimittanuM jJAna karAvavA ema kahyuM che. (kharekhara vyavahA2 nizcayanuM sAdhana nathI ). 'virama' e kolAhalathI tuM virakta thA. A adhyavasAna Adi bhAvo jIva che evA mithyA vikalponA kolAhalathI virakta thAya. vyavahArathI nizcaya thAya, rAgathI vItarAgatA thAya evA vastusvarUpathI viparIta kolAhalathI virAma pAma. rAgathI dharma thaze ema mAnanAre rAgane potAno svabhAva mAnyo che. eNe rAgane ja AtmA mAnyo che. prazna:- nirvikalpa anubhava thavA pahelAM chelle zubharAga to hoya che ne ? uttara:- bhAI! e zubharAgane choDIne nirvikalpa thayo che. kAMi zubharAgathI nirvikalpa thayo nathI. zubhabhAva che e to vibhAvasvabhAva jaDasvabhAva che, e kAMI caitanyasvabhAva nathI. AtmA ekarUpa caitanyaghanasvabhAva, dhruvasvabhAva, sAmAnyasvabhAva, abhedasvabhAva akhaMDa caitanyamAtra vastu che. have kahe che-'nivRtta: sad svayam api pus SaghnAsam pazya' pote nizcaLa lIna thaIne pratyakSa karIne eka caitanyamAtra vastune dekha; evo cha mahinA abhyAsa kara. caitanyavastumAM prameyatva nAmano guNa che, tethI tane e jJAnamAM pratyakSa anubhavamAM Avaze. tethI tuM svarUpamAM ekAgra thaIne svasaMvedana vaDe zuddha cittUpamAtra vastuno anubhava kara. juo, ahIM amuka kriyAo kare to AtmA dekhAya ema nathI kahyuM. zrImadda rAjacandra paNa kahyuM che keH 'sarva jIva che siddhasama, je samaje te thAya.' bhagavAna AtmA zuddha caitanyasAmAnyasvarUpa che. tene anubhava. 'svayaM' zabda che ne? eTale ke tenA anubhavamAM paranI koI apekSA nathI. bhagavAna AtmA sIdho svasaMvedanamAM pratyakSa jaNAya che. vikalpono kolAhala anubhavamAM madadagAra nathI paNa aTakAvanAra che, vighnakArI che. niyamasAramAM ( gAthA 2 nI TIkAmAM ) samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa zudgharatnatrayAtmaka mArga parama nirapekSa kahyo che. vastuno je svabhAva che tene vaLI pa2nI apekSA kevI ? ahIM kahe che-' jakhmAsan' cha mahinA caitanyanA anubhavano abhyAsa kara. bhAI, tuM vepAra-dhaMdhAmAM varSonA varSo kADhe che. 2LavA-kamAvAmAM ane bAyaDI-chokarAMnI saMbhALa rAkhavAmAM rAta-divasa covIse ya klAka tuM pApanI majUrImAM kADhe che. paNa enuM phaLa to manuSyabhava hArIne DhoranI gati prApta thavAnuM che. mATe he bhAI ! tuM sarva saMsAranA Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 33 vikalpono tyAga karI eka cha mahinA zuddhAtmAnA anubhavano abhyAsa kara. Ama to aMtarmuhUrtamAM caitanyanI prApti thaI zake che. paNa tane jo bahu AkaruM lAgatuM hoya to cha mahinA teno abhyAsa kara. Ama cha mahinA abhyAsa karavAnI vAta karI che. cidAnaMda prabhu caitanyasvabhAvI jJAyakasvabhAvI dhruva ekarUpa AtmA che tenI laganI lagADa, ekamAtra emAM ja dhUna lagADa. tane te prApta thaze ja. zrImad rAjacaMdra kahyuM che ke - "jo iccho paramArtha to karo satya pukSArtha, bhavasthiti Adi nAma laI, chedo nahIM AtmArtha." paramAnaMdano nAtha parama padArtha bhagavAna AtmAnI upalabdhinI bhAvanA hoya to satya puruSArtha eTale svabhAvasammukhatAno puruSArtha kara. bhavasthiti haze tema thaze (kALalabdhi haze tema thaze) evI mithyA aTaka (pakkaDa) choDI de. kALalabdhi haze tyAre thaze evo durAgraha AtmAnA hitane chedanAro che. mATe bhavasthiti AdinA bahAnA choDIne tuM puruSArtha kara. bhAI ! tAre "kALalabdhi haze tyAre thaze" e vAtanI dhAraNA-pakaDa karavI che ke tenuM jJAna karavuM che? tenuM yathArtha jJAna karavuM hoya to tuM jJAyakanI sanmukha thaI puruSArtha kara. jJAyaka jJAnamAM AvatAM tane pAMca samavAyanuM vAstavika jJAna thaze. svabhAva taraphano puruSArtha karatAM samyakatva thayuM tyAre khyAla Avyo ke kALalabdhi pAkI gaI. dravyasaMgrahamAM (gAthA 21 nI TIkAmAM) Ave che ke kALalabdhi heya che. kALa astipaNe che, nimitta che paNa te heya che. (kemake kALanI-nimittanI sanmukha dRSTi karatAM samyakatvAdi thatAM nathI) kALa nimitta che te che, ane potAnI paryAyano je svakALa che te paNa che; paNa te svakALanuM jJAna kone thAya? potAnA svabhAvanI sanmukha jyAM puruSArtha karyo tyAre kALa pAyo ema svakALanuM-kALalabdhinuM jJAna thayuM, bhavitavyatAnuM paNa jJAna thayuM, tathA svabhAvasanmukha puruSArtha karyo te svabhAvanuM jJAna thayuM ane nimittano eTalo abhAva che ema jJAna thayuM. Ama pAMceya samavAya kAraNo ekasAthe che ema yathArtha jJAna thayuM. tethI ahIM kahyuM che ke cha mahinA caitanyasvarUpa nija zuddha AtmadravyanA anubhavano abhyAsa kara, enI ja aMtaramAM laganI lagADa. ane joke ema karavAthI 'hRdaya-sarasa punAt fmannadhAna: puMsa: navu jiM anupasthi: mAti viruM 3panadhya:' potAnA hRdayasarovaramAM jenuM teja-pratApa-prakAza pudgalathI bhinna che evA AtmAnI prApti nathI thatI ke thAya che. samayasAra nATakamAM lIdhuM che ke jJAnarUpI sarovaramAM tuM ja pote caitanyakamaLa che. svabhAvasammukha paryAyano puruSArtha te bhramara che. te tuM ja che. tuM ja te caitanyakamaLamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bhramara thaI ekatva pAma, caitanyanA AnaMdarasano bhoktA thA. A caitanyakamaLa jJAnAnaMdanA rasathI atyaMta bhareluM che. temAM tuM nimagna thaI ekalA jJAnAnaMdarasane pI. ahAhA ! tuM nirmaLaparyAyarUpa bhramara thaIne trikALI ekarUpa caitanyarasamAM nimagna thA. tethI tane AnaMdano abhuta anirvacanIya AsvAda prApta thaze. zuddha AtmAnI prApti thaze. tu Ano abhyAsa kare ane prApti na thAya ema kadI bane ja nahi. bhagavAna AtmA pudgalathI bhinna arthAt rAgAdi vikalpathI bhinna caitanyanA tejathI bharelo, caitanyanA nUranuM pUra che. tenI sanmukha thaI aMtarnimagna thatAM avazya Atmopalabdhi thAya che. puruSArtha kare ane prApti na thAya e kema bane? (prApti thAya ja che. je koI vyavahAranA vikalpo che tenAthI bhagavAna AtmAnuM caitanya-teja bhinna che. te caitanya-tejanA anubhava mATe vikalpano koI sahAro nathI. tethI kALalabdhi pAke tyAre prApti thaze. bhagavAne dIThuM haze tyAre prApta thaze-ityAdi aneka prakAranA vikalponI nabaLI vAto rahevA de. evI nabaLI vAtothI AtmAnA puruSArthane cheda mA, tArA prayojanane cheda mA. svabhAvasammukhatAnA puruSArtha vaDe jenuM prayojana che te svAsmopalabdhi siddha kara. vaLI koI samayasAramAM udadhRta "naDu nakhamayaM pavaME....' chaMdano AdhAra ApIne kahe che ke-jo jinamArgane pravartAvavA icchatA ho to nizcaya ane vyavahAra ema banne nayone na choDo. paraMtu bhAI, eno artha zuM? eno artha to ema che ke-vyavahAra che kharo, paNa vyavahAra Azraya karavA yogya nathI. sAdhakapaNAno bhAva, 14 guNasthAna Adi saghaLo vyavahAra che kharo, paraMtu te Azraya karavA lAyaka nathI. zrI samayasAra gAthA 11mAM kahyuM che ke bhUtArthano arthAt eka nizcayano Azraya karo. kemake trikALI bhagavAna je chato vidhamAna padArtha astirUpa mahAprabhu che enA Azraye ja samyagdarzana prApta thAya che. samyagdarzana thayA pachI, bAkI rahelI azuddhatA ane paryAyanI apUrNatA te te kALe jANelI prayojanavAna che ema gAthA 1ramAM lIdhuM che. vyavahAra jANelo prayojanavAna che, Adarelo prayojanavAna nathI. 'vyavahAranayo.....parijJAya-mAnastakAtve prayoganavAna' eTale ke vyavahAranaya te kALe jANelo prayojanavAna che. te te kALe je prakAranI azuddhatA che ane zuddhatAno je aMza vadhyo che te saghaLo vyavahAra jANelo prayojanavAna che evo artha zrI amRtacandrAcAryadave 1ramI gAthAnI TIkAmAM karyo che. siddha, sAdhaka ane saMsAra e badhuM vyavahAra che. trikALI dhruva te nizcaya ane paryAya te vyavahAra che. vyavahAra che kharo, paNa jANelo prayojanavAna che; nizcaya che te Adarelo prayojanavAna che. bApu! vastunuM svarUpa ja AvuM che. bhagavAne ema ja kahyuM che, zAstramAM ema ja che ane vastunI sthiti paNa ema ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 35 amRtacaMdrAcAryadeva kahe che ke A zAstranI TIkA karavAno je vikalpa che te amAro (svarUpabhUta) nathI, ame to tenA mAtra jANanAra chIe, svarUpagupta chIe. TIkA to zabdo vaDe (pudgalothI) racAI che. e zabdo ane vikalpathI bhinna AtmAmAM ame to gusa chIezabdo ane vikalpamAM amAro nivAsa nathI. juo, A satyano DhaMDhero pITayo che! thoDAmAM ghaNuM kahyuM ahIM kahe che ke vastusvabhAva je pUrNa che tenI sanmukhatA karI temAM DhaLatAM, ekAgra thatAM tenI prApti na thAya ema kema bane? (svabhAva sanmukhatAnA abhyAsa vaDe svAsmopalabdhi avazya thAya ja.) * kaLaza 34: bhAvArtha uparanuM pravacana * caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAno abhyAsa kare to tenI prApti avazya thAya. aMtarmukha vaLavAno puruSArtha kare ane prApti na thAya ema traNa kALamAM bane nahi. ahIM abhyAsano artha mAtra vAMcavuM ane sAMbhaLavuM ema nathI, paNa abhyAsa eTale nija zuddha caitanyamAM ekAgratA karavAnA puruSArthanI vAta che. bhAI, tArI zraddhAmAM to le ke vastu AvI ja che. zraddhAmAM bIjAM laIza to AtmA hAtha nahi Ave, puruSArtha aMtaramAM nahi vaLe. aho! gajabano kaLaza mUkayo tIrNa karavata ke chINI paDe ane be kaTakA na thAya ema bane ja nahi. tema jeNe rAganI ruci choDI ane svabhAvanI ruci karI tene svabhAva prApta na thAya ema bane ja nahi. jo prApti na thAya to eno artha eTalo ja che ke svabhAva taraphanA puruSArthanI khAmI che. huM, para vastu hoya tenI prApti na thAya. arthAt je svarUpamAM nathI tenI kemeya karIne prApti na thAya. game teTalo puruSArtha kare topaNa rAga potAno na thaI jAya. paraMtu je svasvarUpa che tenuM valaNa karI tenA anubhavano abhyAsa kare to tenI prApti jarUra thAya. AtmAmAM vIrya nAmano guNa che. tenuM kArya svarUpanI racanA karavAnuM che. tethI aMtarmukha thaI AtmAmAM puruSArtha karatAM svarUpanI racanA nirmaLa thAya, thAya ane thAya ja. Avo upadeza kaThaNa paDe eTale loko zubha karatAM karatAM zuddha thaze ema khoTA pATe caDhI jAya che. zubhane choDIne aMdara (vastunA taLamAM) javuM e dharma prApta karavAnI nisaraNI che. pravacanasAramAM kahyuM che ke-moTe avAje ame kahIe chIe ke svarUpa potAthI ja prApta thAya. (rAgathI prApta na thAya, jJAnathI ja thAya.) bhagavAna! tuM che ke nahi? (che). to che enI prApti na thAya ema kema bane? paNa bhAI, 'huM " ema anaMtakALamAM te kabUlyuM nathI. eka samayanI paryAya ane Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 rAganI svIkRtimAM anaMtakALa gayo, paNa aMdara vastu caitanyaghana mahAprabhu je eka samayanI paryAyamAM Avato nathI ane je paryAyamAM jaNAyA vinA raheto nathI e zuddhAtmAnI pUrve te kadIya kabUlAta karI nathI. zrI samayasAra gAthA 17-18mAM Ave che ke-AbALa-gopALa saune sadA anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA jaNAI rahyo che. ahAhA ! enI jJAnanI paryAyamAM sadA trikALI vastu jaNAya che, kemake jJAnanI paryAyano svaparaprakAzakasvabhAva che. sva evuM je dravya te ja tenA jJAnamAM Ave che. paraMtu ajJAnInuM valaNa svadravya upara nathI tethI jJAnanI paryAyamAMpragaTa avasthAmAM jANanAro pote jaNAya che evuM tene bhAna thatuM nathI, evI tene pratIti upajatI nathI. bhagavAna! tAruM je pUrNa astitva che te eka samayanI paryAyamAM sadAya jaNAya che. bhAI ! A to sarvajJanI vANI che, A to paramAgama che. AvI vANI bIje kyAMya che ja nahi. jeno eka eka nyAya aMdara soMsaravo utarI jAya evI A vANI che. paryAyabuddhimAM, rAgabuddhimAM ajJAnI aTakayo che. tyAM aTakyo che tethI jANanAro pote trikALI AtmA ene jaNAya che ema khyAlamAM AvatuM nathI. are! AvA tattvano nirNaya karavAno lokone samaya ja kyAM che? eka divasamAM trevIsa kalAka to basa raLavuM, kamAvuM ane bAyaDI-chokarAM sAcavavAM, rAjI rAkhavA ane uMghavuM-ema jAya. kadAca ekAda kalAka maLe to kuguru vaDe te luMTAI jAya che. ahA ! e vezadhArIo te bicArAne mithyA zAstro dvArA yuktiprayukti batAvI lUMTI le che. zrI mokSamArga prakAzakamAM 15mAM pAnA upara lakhyuM che ke je zAstromAM vItarAgabhAvanuM prayojana pragaTa karyuM hoya te ja zAstro vAMcavA-sAMbhaLavA yogya che. rAganI maMdatAthI saMsAra ghaTe ema jemAM kahyuM hoya te zAstra nathI, kemake eNe to atattvazraddhAna poSI mohabhAvane pragaTa karyo che. AvuM zAstra te zAstra nathI paNa zastra che, kAraNa ke rAga-dveSa-moha vaDe jIva anAdithI duHkhI thaI rahyo che. zubharAganI vAsanA to tene vagara zikhavADe paNa hatI ane A zAstra vaDe tenuM ja poSaNa karyuM tyAM bhalu thavAnI zuM zikSA ApI? AvI vAta karI lAge paNa zuM thAya? potAnA vADAno Agraha hoya tethI duHkha thAya paNa tethI zuM? (jeNe hita karavuM hoya teNe madhyastha thaI vicAravuM joIe). zrI paMcAstikAya gAthA 17ramAM paNa kahyuM che ke sarva zAstronuM tAtparya vItarAgatA che. juo, digaMbaronA badhAMya zAstronI vAta meLa khAtI ane aviruddha che. sarva zAstromAM vItarAgatAnuM ja poSaNa karyuM che. savAramAM AvyuM hatuM ne ke arihaMtoe mokSa ane mokSamArganI prarUpaNA karI che. evA arihaMtone emanI sarvajJatA ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-44 ] [ 37 vItarAgatAne oLakhIne namaskAra karuM chuM. juo, A nigraMtha saMtonI amRta vANI ! AnuM nAma paramAgama ane zAstra che. ahIM kahe che ke potAnA svarUpano abhyAsa kare to tenI prApti jarUra thAya. ahIM rAgano abhyAsa karavAnuM nathI kahyuM. rAgAdi para vastu game te puruSArthathI paNa prApta na thAya. para vastu che ne? potAnuM svarUpa to mojUda che. ahAhA! vijJAnaghana-svabhAvapaNe asti dharAvatI potAnI cIja pratyakSa mojUda che. paNa tene pote bhUlI gayo che. cetIne eTale jANIne jo dekhe to pAse ja che, kemake te pote ja che. juo to kharA, zrI jayacaMda paMDite kevo sarasa bhAvArtha bharyo che! kahe che ke aMtaramAM jAgrata thaIne jue to te pote ja che. teno abhyAsa karatAM te prApta thAya ja. ahIM cha mahinAno abhyAsa kahyo tethI ema na samajavuM ke eTalo ja vakhata lAge. svarUpanI prApti to aMtarmuhUrtamAtramAM thAya che. paraMtu ziSyane bahu kaThaNa lAgatuM hoya to teno niSedha karyo che. samajavAmAM cha mahinAthI adhika samaya nahi lAge. tethI anya niprayojana kolAhala choDI jJAnAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAmAM lAgavAthI jaladI svarUpanI prApti thaze evo upadeza che. [ pravacana naM. 89 thI 91 * dinAMka 8-6-76 thI 10-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-45 kathaM cidanvayapratibhAse'pyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvA iti cet avihaM piya kammaM savvaM poggalamayaM jiNA beMti / jassa phalaM taM vuccadi dukkhaM ti vipaccamANassa / / 45 / / aSTavidhamapi ca karma sarvaM pudgalamayaM jinA buvanti / yasya phalaM taducyate duHkhamiti vipacyamAnasya / / 45 / / have ziSya pUche che ke A adhyavasAnAdi bhAvo jIva na kahyA, anya caitanyasvabhAva jIva kahyo; to A bhAvo paNa caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che, (caitanya sivAya jaDane to dekhAtA nathI, ) chatAM temane puddagalanA svabhAva kema kahyA ? tenA uttaranuM gAthAsUtra kahe che: re ! karma aSTa prakAranuM jina sarva pudgalamaya kahe, paripAka samaye jehanuM phaLa duHkha nAma prasiddha che. 45. gAthArtha:- [ avidham api =] AThe prakAranuM [rma] karma che te [ sarva] sarva [ punnattamacaM] puddagalamaya che ema [khitta: ] jinabhagavAna sarvadevo [ dhruvanti] kahe che- [ yasya vipavyamAnasya] je pakava thaI udayamAM AvatA karmanuM [i] phaLa [tat] prasiddha [6:vas] duHkha che [rUti ughyate] ema kahyuM che. TIkA:- adhyavasAna Adi samasta bhAvone utpanna karanAruM je AThe prakAranuM jJAnAvaraNa Adi karma che te badhuMya puddagalamaya che evuM sarvajJanuM vacana che. vipAkanI hade pahoMcelA te karmanA phaLapaNe je kahevAmAM Ave che te (eTale ke karmaphaLa ), anAkuLatAlakSaNa je sukha nAmano AtmasvabhAva tenAthI vilakSaNa hovAthI, duHkha che. te du:khamAM ja AkuLatAlakSaNa adhyavasAna Adi bhAvo samAveza pAme che; tethI, joke teo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che topaNa, teo AtmAnA svabhAvo nathI paNa puddagalasvabhAvo che. bhAvArtha:- karmano udaya Ave tyAre A AtmA duHkharUpa pariName che ane duHkharUpa bhAva che te adhyavasAna che tethI duHkharUpa bhAvamAM (-adhyavasAnamAM) cetanatAno bhrama Upaje che. 5ramArthe du:kharUpa bhAva cetana nathI, karmajanya che tethI jaDa ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-45 ] [ 39 * zrI samayasAra gAthA 45 : mathALuM * have ziSya pUche che ke A adhyavasAnAdi bhAvo jIva na kahyA, anya caitanyasvarUpa jIva kahyo; to A bhAvo paNa caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che. rAga-dveSa Adi bhAvo jaDa sAthe saMbaMdha rAkhatA nathI, AtmA sAthe saMbaMdha rAkhe che. caitanya sivAya jaDamAM, zarIrAdimAM to rAga dekhAto nathI. chatAM temane puddagalanA svabhAva kema kahyA ? praznanuM rUpa samajAyuM? kahe che ke-A rAga-dveSa, puNya-pApanA bhAva ane sukha-duHkhanuM bhogavavuM e to caitanyanI paryAyamAM thAya che, kAMI zarIrAdi jaDamAM thatA nathI. e caitanyanI UMdhAIthI thAya che. tethI te caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che. chatAM temane pudgalanA svabhAva kema kahyA ? AvI jene aMtarathI samajavAnI jijJAsA che ane prazna pUche che tene uttararUpe gAthA sUtra kahe cheH * zrI samayasAra gAthA 45 : TIkA u52nuM pravacana * adhyavasAna Adi samasta bhAvone utpanna karanAruM je AThe prakAranuM jJAnAvaraNAdi karma che te badhuMya puddagalamaya che evuM sarvajJanuM vacana che. zuM kahyuM? A adhyavasAnAdi bhAvo eTale puNya-pApanA bhAvo, dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti Adi zubhabhAvo ane kAma, krodhAdi azubhabhAvone utpanna karanAruM karma che. vyavahAra ratnatrayano je bhAva che te zubharAga che. e zubharAga potAno mAne te jIva mithyAdaSTi che. to e zubharAgathI lAbha (dharma) thAya e vAta ja kayAM rahI? ahIM kahe che ke zubhabhAva che te nimittarUpa karmanA lakSe thAya che ane e karma puddagalamaya che ema sarvajJanuM vacana che. gAthAmAM pATha che ne ke 'biLA laiMti' bhagavAna sarvajJadevanuM A vacana che ke vrata-avratanA zubhAzubha bhAvo, harakha-zokanA bhAvo vagere saghaLA bhAvone utpanna karanAruM karma che ane te karma puddagalamaya jaDa che. te bhAvone utpanna kare evo jIvano dravyasvabhAva nathI. jIo, kevI sarasa vAta lIdhI che! bhAI! paranI dayA to tuM pALI zakto nathI, paNa pa2nI dayA pALavAnI (cha kAyanA jIvonI rakSA karavAnI) je vRtti UThe ene utpanna karanAruM karma che ane te puddagalamaya che; te AtmasvabhAvamaya nathI, caitanyasvabhAvamaya nathI. ahAhA! bahu sUkSma vAta. vItarAga jainadarzana bahu sUkSma che. lokone samajamAM na Ave tethI virodha kare, paNa zuM thAya? have kahe che ke vipAkanI hade pahoMcelA te karmanA phaLapaNe je kahevAmAM Ave che te duHkha che. karmano vipAka thatAM, je puNyapApanA bhAvo thAya che te karmanA phaLapaNe anubhavAya che ane te du:kha che. are! lokone nizcayamArga (satyamArga) che te besato nathI ane vyavahAra paraMparA kAraNa che ema haTha pakaDIne besI gayA che. paNa bhAI, vyavahArano je zubharAga che tene utpanna karanAra to karma-puddagala che evuM sarvajJanuM vacana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 ] - pravacana ratnAkara bhAga-3 che. ene paraMparA kAraNa zI rIte kahIe? vipAkane prApta karmanA phaLapaNe kahevAmAM AvelA te adhyavasAnAdi bhAvo duHkharUpa che. te paraMparA mokSanuM (sukhanuM) kAraNa kema hoya? bhagavAna AtmA trikALa anAkuLa AnaMdasvabhAvathI vastu che. anAkuLa sukha AtmAno svabhAva che. evo je sukha nAmano atIndriya anAkuLa AtmasvabhAva che tenAthI puNya-pApanA bhAva vilakSaNa che, viruddha lakSaNavALA che. savAre kahyuM hatuM ne ke sakkarakaMda jema sAkaranI mIThAzano piMDa che tema bhagavAna AtmA jJAnathI joIe to jJAnamaya che ane sukhathI joIe to sukhamaya che. AtmA zuddha caitanyamAtra vastu che. temAM anAkuLa atIndriya AnaMda vaselo che. temAM kAMI puNya-pApanA vikalpa vaselA nathI. e puNya-pApanA vikalpa, cAhe vyavahAra ratnatrayanA vikalpa ho, caitanyathI vilakSaNa eTale viruddha lakSaNavALA, AkuLatA-lakSaNavALA che. have kahe che ke e AkuLatAlakSaNa adhyavasAna Adi bhAvo, puNya-pApanA bhAvo duHkhamAM ja samAveza pAme che. AtmA to jJAnamaya, zraddhAmaya, zAntimaya, vItarAgatAmaya, atIndriya AnaMdamaya che. AtmAno je anAkuLa AnaMdamaya svabhAva che tenAthI vilakSaNa puNya-pApa du:kharUpa che. je bhAva duHkharUpa che te sukhanuM sAdhana kema thAya? te sAdhana nathI paNa (bAdhaka hovA chatAM) sAdhana kahevAmAM Ave che. jema mokSamArga be prakAre nathI, mokSamArganuM nirUpaNa be prakAre che tema sAdhana be prakAre nathI paNa enuM nirUpaNa be prakAre che. nizcaya samakti thAya tyAre sAthe je deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga hoya tene vyavahAra samakti kahe che. kharekhara rAga che te to cAritrano doSa che. deva-guru-zAstranI, cha dravyanI ke navatatvanI je zraddhA che e to vikalpa che, rAga che. paraMtu nizcaya samyagdarzanano sahacara dekhIne tene samaktino Aropa Apyo che. zubhabhAva nizcayathI to jhera che, paNa nizcaya samaktino sahacara jANI tene amRtano Aropa Apyo che. ahIM kahe che ke rAgAdi bhAvo sadhaLA AkuLatAlakSaNa duHkhamAM ja samAveza pAme che. tethI kharekhara te ajIva che. jIva vastu to jJAnAnaMdasvabhAvI che ane A puNya-pApa Adi bhAvo enAthI vilakSaNa eTale viparIta svabhAvavALA da:khasvarUpa che. jherarUpa che jatAM tene viSakuMbha kahyo che. prazna- zrImamAM Ave che ne ke nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavAM soya.' uttaraH- sAdhana eTale? A rAganI maMdatA e sAdhana? rAganI maMdatA sAdhana che ja nahi. e rAgAdinAM sAdhana to AkuLatAlakSaNa duHkhamAM samAveza pAme che ema ahIM kahyuM che. zrImade to nizcayanA lakSe sAdhananI vAta kahI che. nizcaya sAdhana karavAnI vAta kahI che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-45 ] [ 41 bhAI ! bhagavAna trilokanAtha tIrthaMkaradeva ema kahe che ke mArI sAme jotAM tane rAga thaze. e rAga che te duHkhamAM samAveza pAme che. bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu anAkuLa AnaMdasvarUpa che. tenI apekSAe strI Adi viSaya tarapha lakSa jAya, ke bhagavAnanI vANI upara lakSa jAya, e banne sarakhAM che. zrI AdinA lakSe azubha bhAva thAya ane bhagavAnanI vANInA lakSe zubhabhAva thAya. e banneneya (samayasAra gAthA 31mAM) indriya kahyA che. ane indriyone jItavAnuM kahyuM che. arthAt emAMthI khasI javAnuM kahyuM che. eTale bhagavAnanA Azraye rahevuM ema kahyuM nathI. bhagavAnanA Azraye to zubharAga thaze ane te zubharAga duHkharUpa ja che. aho ! AvI hitanI vAta digaMbara jainadarzana sivAya anyatra kyAMya nathI. bhagavAna! tAro svabhAva to anAkuLa AnaMda che ne! te choDIne tane je rAgano vikalpa UThe, deva-guru-zAstranI zraddhAno je vikalpa UThe te AkuLatAlakSaNa duHkharUpa che. padmanaMdI svAmIe padmanaMdI paMcaviMzatimAM cidAnaMda caitanyasvarUpamAMthI bahAra nIkaLI je buddhi zAstra bhaNavAmAM aTakI che tene vyabhicAriNI buddhi kahI che. ahA ! gajaba vAta che! bhAI ! vastunuM svarUpa jema che tema samajavuM paDaze. zrI kuMdakuMdAcAryadeva bhagavAna pAse ATha divasa rahyA hatA. bharatakSetramAMthI jyAM sImaMdhara paramAtmA birAje che tyAM videhakSetramAM gayA hatA. te bhagavAnanI A vANI che. A gAthAmAM te pote kahe che ke A sarvajJanuM vacana che ke zubhabhAvo pudgalathI utpanna thayelA bhAvo che, jIvadravyathI utpanna thayelA nathI. pudagalanA nimitte utpanna thayelA che mATe te pudagalamaya ja che. bhagavAna AtmA anAkuLa AnaMdasvarUpa che ane puNya che e tenAthI viparIta lakSaNavALo bhAva duHkharUpa che; anAkuLa AnaMdasvabhAvI AtmAmAM eno samAveza thato nathI. paryAyamAM je zubharAga che, puNyabhAva che te duHkha che, tethI nizcayanayathI tene AtmasvabhAva sAthe saMbaMdha nathI. tathA svabhAvano je paryAyamAM anubhava thAya te nirmaLa nirvikArI paryAya sAthe paNa te zubharAgano saMbaMdha nathI. cinmAtra vastuno je anAkuLa AnaMda svabhAva te jeNe sAdhyo che tathA temAM ja daSTi, jJAna ane ramaNatA thatAM jene nirAkuLa AnaMdano pragaTa svAda Avyo che tevA dharmI jIvanA maMdarAganA bhAvane (sahucara dekhI) paraMparA kAraNa kahyuM che. teNe svabhAva taraphanuM jora karIne zubhanA kALe azubhabhAva TALyo che. kharekhara to svabhAvanA joranA kAraNe azubha TaLyo che, paNa tene badale zubhabhAvathI azubha TaLyo ema Aropa karIne kahyuM che. mithyASTine svabhAva taraphanuM jora ja nathI. tethI tene azubha TaLyo ja nathI. tethI tene zubhabhAva je thAya che te zubhabhAva upara paraMparA kAraNano Aropa ApI zakAto nathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 42 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 sauthI moTuM mithyAtvanuM pApa che. teno teNe nAza karyo nathI. tethI mithyAdaSTinA badhAMya bhAvone azubha kahyA che. have kahe che e rAgAdi bhAvo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che topaNa, teo AtmAnA svabhAvo nathI paNa pugalasvabhAvo che. juo, ekakora rAma ane ekakora gAma. "nijapada rame so rAma". cidAnaMda bhagavAna nijapada che. temAM ramatAM ramatAM je AnaMda Avyo teno rAga sAthe saMbaMdha che ja nahi. ( rAma ane rAga bhinna che). ajJAnIne anAkuLa AnaMdamUrti AtmA ane rAga ekameka che evo bhrama upaje che, paNa rAgAdi bhAvo caitanyanA svabhAvamAM che ja nahi. sAdhakane jJAnadhArA ane rAgadhArA banne sAthe varte che. paraMtu je rAgadhArA che te pugalanA saMbaMdhe utpanna thayelI che, svabhAvanA saMbaMdhe utpanna thayelI nathI. ahIM ema kahevuM che ke sAdhakane vyavahAraratnatrayano je vikalpa che te duHkhamAM samAveza pAme che ane tethI te AtmAno svabhAva nathI. bhAI, anaMta mahimAvaMta tArI cIja che tenI tane moTapa kema AvatI nathI? rAgathI lAbha thAya ema rAganI moTapa Ave che paNa e to bhrama che, mithyAtva che. caitanya cidAnaMda prabhu tAro nAtha che. nAtha eTale zuM? nAtha eTale nija caitanyasvabhAvano Azraya karatAM je zAnti ane AnaMdanI nirmaLa dazA pragaTI tenI rakSA karanAro che, tathA vartamAnamAM paripUrNa zAnti ane paripUrNa AnaMdanI dazA je nathI pragaTI tene meLavI ApanAro che. tethI AtmAne nAtha kahIe chIe. maLelAnI rakSA kare ane nahi maLelAne meLavI Ape tene nAtha kahevAya che. pragaTa zAMti ane vItarAgatAnI rakSA karatAM karatAM kramazaH pUrNa vItarAgatA ane kevaLajJAna meLavI Ape evo bhagavAna AtmA nAtha che. paraMtu rAgane rAkhe ane rAgane meLavI Ape evuM AtmAnuM svarUpa nathI. satyane satyarUpe rAkhaje, bhAI. zrImade kahyuM che ke vastune vastu tarIke rAkhaje, pheraphAra karIza nahi. bhagavAna AtmA jJAnAnaMdasvabhAvI nirAkuLa sukhasvarUpa che. tene temAM rAkhaje. rAgamAM AtmA AvI gayo ema na mAnIza. sadguru kahai sahajakA dhaMdhA, vAdavivAda kare se aMdhA." zrI banArasIdAsajIe A pada samayasAra nATakamAM lakhyuM che. zuddha AnaMdaghana prabhu caitanyasvarUpa AtmA aMdara birAje che. teno Azraya karatAM samyagdarzana thAya evo sahaja svabhAva che. paraMtu paranA Azraye trikALamAM (traNa kALamAM) samyagdarzana na thAya. samayasAra, baMdha adhikAramAM Ave che ke-parane jIvADuM, mAruM, sukhI-duHkhI karuM, paranA prANonI rakSA karuM, temane haNuM, parane sukhanAM sAdhana ApuM, duHkhanAM sAdhana ApuM ityAdi je adhyavasAya che te ajJAna che, mithyAtva che. evI mAnyatAno bhagavAne niSedha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-45 ] | [ 43 karyo che. tethI ame ema jANIe chIe ke teno niSedha karIne bhagavAne saghaLAya parAzrita bhAvono niSedha karyo che. A pramANe zrI amRtacaMdrAcArye kahyuM che. AvI vAta kAne paDI na hoya tethI keTalAka loko kahe che ke-tame kAMI (vrata, tapa, Adi) karavAnuM to kahetA nathI ? paNa bhAI. nija zaddhAtmAnuM jJAna karavuM. tenuM zraddhAna karavuM. ane temAM ramaNatA karavI e zuM karavAnuM nathI? jyAM jevaDI cIja paDI che tenuM jJAna karavuM, jyAM jevaDI cIja che tenI pratIti karavI ane jyAM cIja che temAM ja ramavuM e ja karavAnuM che. A sivAya vrata, tapa, Adi vyavahAranA vikalpa to jagatane mArI nAkhyuM che. prazna:- zubhabhAva e prazasta vikalpa che ne? uttara:- bhAI, e prazasta vikalpa paNa nukazAna karanAro bhAva che, AtmAne ghAyala karanAro bhAva che ema puNya-pApa adhikAramAM kahyuM che. zrI samayasAra kaLazaTIkA kaLaza 108mAM kahyuM che ke ahIM koI jANaze ke zubha-azubha kriyArUpa je AcaraNarUpa cAritra che te karavAyogya nathI tema varjavAyogya paNa nathI. uttara Ama che ke-varjavAyogya che, kAraNa ke vyavahAracAritra hotuM thayuM duSTa che, aniSTa che, ghAtaka che; tethI viSaya-kaSAyanI mAphaka kriyArUpa cAritra niSiddha che." rucimAM lokone AtmA besato nathI paNa rAga bese che. paraMtu bhAI, e rAganA pariNAma to duHkhamAM samAveza pAme che. e rAgAdi bhAvo AtmAnA caitanyasvabhAvamAM pratiSThA pAmatA nathI tethI te pugalasvabhAvo ja che. * gAthA 45 : bhAvArtha uparanuM pravacana * karmano udaya Ave tyAre A AtmA duHkharUpa pariName che ane duHkharUpa bhAva che te adhyavasAna che. jao, karmanA udayanA nimitte pariName tyAre AtmA rAgarUpe. paNa bhAvarUpe pariName che. e zubhAzubha rAganA pariNAma che te duHkharUpa che. duHkharUpa bhAva che te adhyavasAna che ane te duHkharUpa bhAvamAM ajJAnIne cetanAno bhrama upaje che; kharekhara cetanAnA pariNAma che nahi. bhagavAna AtmA to jJAnAnaMdasvarUpa che. duHkharUpa bhAvamAM AtmA che e to bhrama che, paramArthe duHkharUpa bhAva cetana nathI. paramArtha eTale? parA kahetAM utkRSTa, mA eTale lakSmI. utkRSTa lakSmI eTale atIndriya AnaMda ane jJAnanI dazA je pragaTe te paramArtha che. loko, parano kAMI upakAra kare tene paramArtha kahe che paNa e paramArtha nathI. parano upakAra karavAno je zubhabhAva che e to duHkharUpa bhAva che. e bhAvamAM to caitanya che ja nahi. 'matamatamatinanai..' eka kaLaza 244mAM Ave che ke A paramArthane ekane ja niraMtara anubhavo eTale utkRSTa jJAna ane AnaMdasvarUpa vastu je AtmA che te ekane Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ja niraMtara anubhavo ema kahyuM che. zubharAgano je anubhava che te duHkharUpa che, te paramArtha nathI. vyavahAra Ave kharo, paNa te paramArtha nathI. bhagavAna AtmAne anubhavavo te paramArtha che. samyagdarzana-jJAna-cAritrathI zuddhAtmAne sevavo ane utkRSTa lakSmI-jJAna ane AnaMda pragaTa karavAM te paramArtha che. jhINI vAta che, paNa sAdI bhASAmAM kahevAya che. kalakattethI amuka yuvAna chokarA AvyA hatA. paNa are! AtmA jyAM bALaka, vRddha ke yuvAna che? bhagavAna AtmAno anubhava kare te kharekhara yuvAna che. AtmAno anubhava na kare ane rAgane potAno mAne te ajJAnI vRddha hoya, 31 sAgaranI AyuSyanI sthitivALo deva hoya topaNa te bALaka che. rAgathI bhinna paDIne bhagavAna AtmAno anubhava kare tyAM AtmA puSTa thAya che mATe te yuvAna che. bALakapaNAmAM AtmAnuM zoSaNa (hInatA) thatuM hatuM tethI tene bALaka kahyo. ane pUrNa kevaLajJAna pragaTAve te kharekhara vRddha che. rAgAdi bhAvomAM cetanapaNAno bhrama upaje che, paNa te paramArthe cetana nathI. svabhAvanI daSTie dayA, dAna, vrata, bhakti Adino rAga karma janya che. jaDa karmano saMbaMdha AtmAne asaddabhUta vyavahAranayathI che, rAgano saMbaMdha azuddha nizcayanayathI che ane matijJAna Adino paNa trikALI AtmA sAthe azuddha nizcayanayathI saMbaMdha che. cAra gatinI yogyatA je che tene paNa azuddha-nizcayanayathI AtmA sAthe saMbaMdha che, kemake te AtmAnI paryAyamAM che. azuddhanizcaya kaho ke vyavahAra kaho, banne eka ja vAta che. paryAya te vyavahAra ane dravya te nizcaya che. [ pravacana naM. 92 dinAMka 11-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-46 yadyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvAstadA kathaM jIvatvena sUcitA iti cet vavahArassa darIsaNamuvaeso vaNNido jinnvrehiN| jIvA ede savve ajjhavasANAdao bhaavaa||46 / / vyavahArasya darzanamupadezo varNito jinvraiH| jIvA ete sarve'dhyavasAnAdayo bhaavaaH|| 46 / / have pUche che ke jo adhyavasAnAdi bhAvo che te pugalasvabhAvo che to sarvajJanA AgamamAM temane jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA che ? tenA uttaranuM gAthAsUtra kahe che: vyavahAra e darzAviyo jinavara taNA upadezamAM, A sarva adhyavasAna Adi bhAva jyAM jIva varNavyA. 46. gAthArthaH- [tte sarve ] A sarva [ adhyavasAya: bhAva:] adhyavasAnAdi bhAvo che te [ nIvaDa] jIva che evo [nivare.] jinavaroe [ 3paveza: varNita:] je upadeza varNavyo che te [ vyavaIRca Tarzanam] vyavahAranaya darzAvyo che. TIkAH- A badhAya adhyavasAnAdi bhAvo jIva che evuM je bhagavAna sarvajJadevoe kahyuM che te, joke vyavahAranaya abhUtArtha che topaNa, vyavahAranayane paNa darzAvyo che; kAraNa ke jema plecchabhASA mlecchone vastusvarUpa jaNAve che tema vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che. tethI, aparamArthabhUta hovA chatAM paNa, dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe (vyavahAranaya) darzAvavo nyAyasaMgata ja che. paraMtu jo vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to, paramArthe (-paramArthanaye) zarIrathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che tema, trasasthAvara jIvonuM niHzaMkapaNe mardana (vAta) karavAmAM paNa hiMsAno abhAva Tharaze ane tethI baMdhano ja abhAva Tharaze; vaLI paramArtha dvArA rAga-dveSa-mohathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, "rAgI, dveSI, mohI jIva karmathI baMdhAya che tene choDAvavo"--ema mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze ane tethI mokSano ja abhAva thaze. (Ama jo vyavahAranaya na darzAvavAmAM Ave to baMdha-mokSano abhAva Thare che.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 bhAvArtha - paramArthanaya to jIvane zarIra tathA rAgadveSamohathI bhinna kahe che. jo teno ekAMta karavAmAM Ave to zarIra tathA rAgadveSamoha pudgalamaya Thare ane to pachI pudgalane ghAtavAthI hiMsA thatI nathI ane rAgadveSamohathI baMdha thato nathI. Ama, paramArthathI je saMsAramokSa banneno abhAva kahyo che te ja ekAMte Tharaze. paraMtu AvuM ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI; avastunuM zraddhAna, jJAna, AcaraNa avasturUpa ja che. mATe vyavahAranayano upadeza nyAyaprApta che. A rIte syAdvAdathI banne nayono virodha maTADI zraddhAna karavuM te samyakatva che. * samayasAra gAthA 46 : mathALuM * have pUche che ke jo adhyavasAna Adi bhAvo che te pudgalasvabhAvo che to sarvAnA AgamamAM temane jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA che? A zubhAzubha bhAvo, puNya-pApanA bhAvo, sukha-duHkhanA vedananI kalpanA ityAdi bhAvone ahIM pudgalasvabhAvo kahyA. paraMtu sarvajJanA AgamamAM temane jIvapaNe kahyA che, jemake kaSAya AtmA, yoga AtmA, ityAdi. to e kevI rIte che? bane vAta sarvajJanA AgamanI che to e kevI rIte che? enA uttararUpe gAthAsUtra kahe che: * samayasAra gAthA 46 : TIkA uparanuM pravacana * A badhAya adhyavasAnAdi bhAvo jIva che evuM je bhagavAna sarvajJadevoe kahyuM che ke, joke vyavahAranaya abhUtArtha che topaNa, vyavahAranayane paNa darzAvyo che, kAraNa ke jema plecchabhASA mlecchone vastusvarUpa jaNAve che tema vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che. tethI, aparamArthabhUta hovA chatAM paNa, dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe (vyavahAranaya) darzAvavo nyAyasaMgata ja che. zuM kahe che? pahelAM je ATha bolathI kahyA hatA ne?--e badhA adhyavasAnAdi bhAvo jIva che ema sarvajJadevoe vyavahAranaya kahyo che. (vyavahAranayathI kahyuM che). joke vyavahAranaya abhUtArtha che, trikALI svabhAvanI apekSAe paryAyabhAvo abhUtArtha che topaNa vyavahAranayane paNa darzAvyo che kemake vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che. vyavahAranaya pote paramArthabhUta nathI, paNa paramArthano kahenAra che. jarA aTapaTI vAta che. paryAyamAM je rAgadveSa che, puNya-pApanA bhAvo che te svabhAvanI dRSTimAM aparamArthabhUta hovA chatAM paryAyamAM dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe paryAyane darzAvavI, vyavahAranayane darzAvavo nyAyasaMgata ja che. paryAya paNa (astipaNe) che, cauda guNasthAno che. jo guNasthAno nathI ema koI kahe to vyavahArano niSedha thaI jAya. ane cothuM, pAMcamuM, chaThuM ityAdi je guNasthAno che teno niSedha thaI jatAM dharmatIrthano (mokSamArgano) ja niSedha thaI jAya. dharmatIrthanI Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-46 ] [ 47 pravRtti karavA mATe vyavahAranaya darzAvavo nyAya saMgata ja che. eTale ema na samajavuM ke vyavahArathI dharmatIrthanI pravRtti thAya che. vyavahArathI mokSamArga pragaTe che ema kahevAno ahIM Azaya nathI. mokSamArga je che e to svadravyanA Azraye ja pragaTa thAya che. paraMtu paryAyamAM guNasthAna Adi je bheda che te na mAne to tIrthano nAza thaI jAya, tIrthanI vyavasthA ja banI zake nahi ema ahIM kahevuM che. vyavahAra che kharo; vyavahAra na hoya to cauda guNasthAna siddha nahi thAya, saMsAra ane siddhanI paryAya evA je bheda che te siddha nahi thAya. vyavahAranaya aparamArthabhUta che. eTale cauda guNasthAno vAstavikapaNe to aparamArtha che, jIvanuM mULa svarUpa nathI; paNa tIrthanI pravRtti mATe arthAt cothuM, pAMcamuM, chaThTha, ityAdi guNasthAnanI dazA jaNAvavA mATe vyavahAra darzAvyo che. nizcayathI paryAya dravyamAM nathI paNa paryAya paryAyarUpe che eTalo vyavahAra ahIM siddha karavo che. paryAyanA Azraye dharma thAya che, vyavahAranA Azraye tIrtha pragaTa thAya che e vAta nathI. lokone AmAM moTo goTo che ke vyavahArathI dharmatIrthanI pravRtti thAya che. paNa bhAI, ema nathI. dharma-tIrthanI pravRtti to zuddha nizcaya caitanyamAtra dravyanA Azraye ja thAya che. ahIM to samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa paryAya, 14 guNasthAna Adi bhAvo paryAyapaNe che ema paryAyarUpa vyavahAranI siddhi karI che. zrI samayasAranI 1ramI gAthAnI TIkAmAM (naDu nikhamAM pavana...) gAthA udadhuta karelI che emAM Ave che ke jo tame jinamatane pravartAvavA cAhatA ho to vyavahAra ane nizcaya-e baMne nayone na choDo. teno artha zuM? ke nizcayane na mAno to tattvano nAza thaze ane vyavahArane nahi mAno to paryAya, jIvanA tra-sthAvarAdi bhedo, saMsArI ane siddhanA bhedo ane guNasthAnAdi bhedo ityAdi kAMI siddha nahi thAya. nizcayathI jIva abheda ekarUpa trikALa che. emAM paryAyanA bheda karavA e vyavahAra che. nizcayadaSTimAM vyavahAra abhUtArtha hovA chatAM Avo bhedarUpa vyavahAra che kharo, paraMtu te Azraya karavA lAyaka nathI. vyavahAranuM astitva che, basa eTaluM ja. - rAgane mokSamArga kahevAno vyavahAra che kharo, paNa tethI rAga kharekhara mokSamArga che ema nathI. paryAyanA bhedo, guNasthAna Adi bhedo che kharA paNa te zuddha jIvadravyamAM nathI, trikALI dravyamAM nathI. mATe trikALI zuddha dravyano Azraya kare che tyAM paryAyano Azraya raheto nathI. chatAM paryAya che kharI. have kahe che-paraMtu jo vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to, paramArtha zarIrathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 48 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 tema. tra-sthAvara jIvonuM niHzaMkapaNe mardana (vAta) karavAmAM paNa hiMsAno abhAva Tharaze ane tethI baMdhano ja abhAva Tharaze. juo, paramArthe to jIva zarIrathI bhinna ja che. paraMtu vyavahArathI jIva ane zarIrane nimitta-naimittika saMbaMdha che. nizcayathI to jIva jJAnamAtra vastu che. ekendriya, beIndriya, Adi je chakAya che te paramArthe jIva nathI. paraMtu ekendriya, beindriya Adi je chakAyanI paryAya che te vyavahArathI jIva che ke nahi? te vyavahArathI jIva che ema ahIM siddha kare che. che heya paNa heya paNa che to kharo ne? je "che' te heya hoya ke je "nathI" te heya hoya? ekendriya Adi paryAya vyavahArathI jIva che ema na mAnavAmAM Ave to, (evo vyavahAra na mAnavAmAM Ave to) jema bhasma eTale rAkhane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno-pApano abhAva che tema tra-sthAvara jIvono, te vyavahArathI jIva che ema nahi mAnavAthI, ghAta karavAnA bhAvamAM paNa hiMsAno bhAva siddha nahi thAya; emAM hiMsAno abhAva Tharaze ane tethI baMdhano ja abhAva Tharaze. ahIM traNa-sthAvara jIvono ghAta AtmA karI zake che e prazna nathI. paraMtu jo ekendriyAdi paryAyane jIva na mAnavAmAM Ave to temano ghAta karuM evo je bhAva thAya te bhAvamAM hiMsAno bhAva siddha nahi thAya, hiMsAno abhAva Tharaze ema vAta che. tathA zarIra ane jIva taddana eka ja che ema ahIM mAnavuM nathI, paNa zarIra ane jIvane (saMzleSa saMbaMdha che) nimitta-naimittika saMbaMdha che e vyavahAra ahIM batAvavo che. dravya pote nizcaya che ane je nizcaya mokSamArganI paryAya che e vyavahAra che. jo paryAya ja nathI ema kaho to nizcaya mokSamArga ja siddha nahi thAya. zrI paramArtha vacanikAmAM Ave che ke zuddha dravya akriyarUpa te nizcaya che ane sAco mokSamArga sAdhavo te vyavahAra che. mokSamArga paNa paryAya che ne? tethI te vyavahAra che. e pramANe nizcaya-vyavahAranuM svarUpa samyagdaSTi jANe che paNa mUDha jIva jANe nahi ane mAne paNa nahi. jo vyavahAra na hoya to paryAya che, rAga che, ekendriyAdi jIva che, jIvane zarIra sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha che ityAdi kazuMya siddha nahi thAya. AgaLa (gAthA 47 mAM) samajAvavA mATe udAharaNa ApyuM che ke eka yojanamAM rAjA jaI rahyo che. tyAM rAjA kAMI eka yojanamAM vyApelo nathI, paNa tenI senA eka yojanamAM phelAyelI che. tyAM senAne rAjA sAthe saMbaMdha che. tethI rAjA eka yojanamAM jaI rahyo che ema kahevAmAM Ave che. tema bhagavAna AtmA to nizcayathI ekarUpa che, paNa rAgAdi tenI paryAyamAM vyApe che. tethI AtmAne rAgAdi thAya che ema kahevAmAM Ave che-e vyavahAra che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-46 ] [ 49 samyagdarzana-jJAna-cAritra, guNasthAnanA bhedo e badhuM vyavahAra che. nizcayathI to AtmA guNasthAna Adi rahita che. nizcayanayathI rAga AtmAno nathI evuM sarvajJanuM vacana che. tathA vyavahArathI rAga AtmAno che e paNa sarvajJanuM vacana che. tyAM paryAyamAM je rAga che, AtravabaMdha che tenuM jJAna karAvyuM che. tathA nija caitanyasvabhAvI zuddha dravyanA Azraye te AstravabaMdhano nAza thaI je saMvara. nirjarA Adi paryAyo pragaTa thAya che enuM jJAna karAvyuM che. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa je nizcaya mokSamArga che te sadbhUta-vyavahAra che tathA rAgAdi che e asaddabhUta vyavahAra che. paNa bane che to kharA ne? bhAI ! saMsAra, mokSamArga ane mokSa e badhuMya paryAya che. dharmatIrthanI pravRtti paNa paryAyarUpa che. paryAya che mATe vyavahAra che. vyavahAra aparamArthabhUta kahyo che kemake tenA Azraye nirmaLatA pragaTatI nathI. chatAM te darzAvavo nyAyasaMgata ja che kemake te astipaNe to che ja. trikALI zuddha tattva che te bhUtArtha che, satyArtha che ane paryAya che te abhUtArtha che, asatyArtha che. paNa kaI apekSAe? paryAya Azraya karavA yogya nathI mATe tene asatyArtha che. paNa kaI apekSAe? paryAya Azraya karavA yogya nathI mATe tene asatyArtha kahI che. paryAya che ja nahi ema nathI. bAramI gAthAmAM ema lIdhuM che ke zuddhatAno aMza, azuddhatAno aMza tathA zuddhatAazuddhatAnA vadhatA-ghaTatA aMzo e saghaLo vyavahAra je che te jANelo prayojanavAna che. jANelo prayojanavAna kahyo temAM te che ema siddha thaI jAya che. jo vyavahAra hoya ja nahi to tene jANavAnuM kyAM rahyuM? bhAI, vastu jema che tema samajavI paDaze. enA vinA bhavano aMta nahi Ave. je karavAthI bhavano abhAva na thAya e zuM kAmanuM? bhavano abhAva to eka dravyanA (zuddha dravyanA) Azraye thAya che. tathA e bhavano abhAva thavo mokSa thavo ke mokSamArga pragaTavo e badho vyavahAra che. 11mI gAthAmAM kahyuM ne ke-"vyavahArogamUlyo ' vyavahAra badhoya abhUtArtha che paryAyamAtra abhUtArtha che. temAM ema lIdhuM che ke vyavahAranaya badhoya abhUtArtha hovAthI abhUta arthane pragaTa kare che. e vyavahAranA cAra prakAra che: (1) anupacarita saddabhUtavyavahAra, (2) upacarita saddabhUtavyavahAra, (3) anupacarita asabhUtavyavahAra, (4) upacarita asaddabhUtavyavahAra. e badho vyavahAra che kharo, paNa te jANelo prayojanavAna che, Adarelo prayojanavAna nathI. e cAra vyavahAranayanI vyAkhyA A pramANe che : Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 50 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jJAna te AtmA ema kahevuM te anupacarita saddabhUta vyavahAra che. "jJAna te AtmA" ema kahetAM trikALI jJAyakamAM bheda paDayo tethI vyavahAra, jJAna AtmAnuM che ane te AtmAne jaNAve che mATe anupacarita sabhUtavyavahAra che. jJAna rAgane jANe che ema kahevuM te upacarita sadabhUta vyavahAra che. "jJAna rAgane jANe che" emAM jANanAruM jJAna potAnI paryAya che mATe saddabhUta, trikALImAM bheda pADyo mATe vyavahAra ane rAga je para che, potAnA svarUpamAM nathI tene jANe che te upacAra che. A pramANe jJAna rAgane jANe che ema kahevuM upacarita sadabhUta vyavahAra che. AtmAnI paryAyamAM je rAga che te zuddha satarUpa AtmavastumAM nathI tethI asabhUta che. bheda pADyo te vyavahAra che ane jJAnamAM sthULapaNe jaNAya che tethI upacarita che. A rIte sthULa rAgane AtmAno kahevo te upacarita asaddabhUta vyavahAra che. tathA je sUkSma abuddhipUrvakano rAgAMza je vartamAna jJAnamAM jaNAto nathI, khyAlamAM Avato nathI te anupacarita asabhUtavyavahAra che. te (vyavahAra) badhoya abhUtArtha hovAthI abhUta arthane pragaTa kare che. zuddhanaya bhUtArtha hovAthI bhUta arthane eTale chatA trikALI padArthane pragaTa kare che. vyavahAra abhUtArtha che tethI vyavahAra che ja nahi ema nahi, paNa vyavahAra Azraya karavA yogya nathI tethI ya che. eka samayanI paryAya che te vyavahAra che. paMcAdhyAyImAM dravyane nizcaya ane paryAyane vyavahAra kahyAM che. kevaLajJAnanI paryAya e paNa saddabhUta vyavahAra che. paramAtmaprakAzamAM Ave che ke mati, zruta, avadhi ane mana:paryayajJAna paNa vibhAvaguNa che. zrI niyamasAramAM paNa kahyuM che ke je cAra jJAna che te vibhAvasvabhAva che ane kevaLajJAna zuddhasvabhAvabhAva che. kevaLajJAna pragaTe che te kAyama rahe che mATe tene svabhAvabhAva kahyo ane cAra jJAna kAyama rahetAM nathI mATe temane vibhAvaguNa kahyA. paraMtu te kevaLajJAna paNa bhedarUpa (aMzarUpa) hovAthI tene ahIM vyavahAra kahyo che. samayasAranI zailI evI che ke te paramArthane jaNAve che ane aparamArthanuM paNa sAthe jJAna karAve che. zrI samayasAranI 14mI gAthAnA bhAvArthamAM kahyuM che ke mukhya-gauNa kathana sAMbhaLI sarvathA ekAMta-pakSa na karavo. sarva nayonA kathaMcit rIte satyArthapaNAnuM zraddhAna karavAthI ja samyagdaSTi thaI zakAya che. arthAt vyavahAranayanuM paNa yathArtha jJAna karavuM joIe. paryAya che ja nahi ema koI kahuM to enuM jJAna khoTuM che. paryAya che ema jJAna rAkhIne dravyano Azraya kare e ja yathArtha che. paryAya che, paryAyamAM rAga che ane jANe nahi, mAne nahi to ekAMtapakSa thaI jaze. ekalo nizcaya lezo to kAma nahi cAle. nizcayane vyavahAranI apekSA che. phUlacaMdajI siddhAMtazAstrIe kahyuM che ne ke vyavahAranI upekSA karavI e ja enI apekSA che. paryAyamAM je rAga che tenI upekSA karIne dravyanI apekSA karavI. vyavahAranI upekSA karI tyAM ja Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-46 ] [ pa1 enI ati siddha thaI gaI, arthAt enI eTalI apekSA AvI gaI. bhAI, A tattva samajavA mATe madhyastha thavuM joIe. madhyastha thAya ene samajAya evuM che. nizcaya je zuddha dravyavastu teno nirNaya karanAra koNa che? teno nirNaya karanArI paryAya vyavahAra che. nityano nirNaya karanAra paNa anitya paryAya ja che. bhAI, badhuM syAdvAdanI apekSAthI ja samajAya ema che, ekAMtathI kAMI pakaDAya nahi. paraMtu syAdvAdano artha ema nathI ke nizcayathI paNa mokSamArga thAya ane vyavahArathI paNa mokSamArga thAya. vyavahAra che, basa eTaluM ahIM kahevuM che. A zAstranI AThamI gAthAmAM Ave che ke blecchone "svasti" eTale tAruM "avinAzI kalyANa thAo' evo artha plecchabhASA dvArA ja samajAvI zakAya che. tevI rIte vyavahArIone vastusvarUpa vyavahAranaya dvArA samajAvavAmAM Ave che. paraMtu jema brAhmaNe mleccha thavuM yogya nathI tema samajanAra ke samajAvanAre vyavahArane anusaravo yogya nathI. tyAM ema kahyuM che ke vyavahAranaya mlecchabhASAnA sthAne hovAnA lIdhe paramArthano pratipAdaka hovAthI sthApana karavA yogya che paNa tethI te anusaravA yogya nathI. A to parama satyanI siddhi thAya che, bhAI ! zrI puruSArtha siddhayapAyamAM Ave che ke jyAre eka nayanI vivekSA hoya tyAre bIjA nayane DhIlo karavo. gauNa karavoH valoNAmAM ravaI kheMcanAra govAlaNanI jema-jema netara cheDo kheMcavAmAM Ave tyAre bIjo cheDo DhIlo mUkavAmAM Ave che tema. paNa e to banne nayonA viSayonuM jJAna karavuM hoya enI vAta che. vyavahAranuM jJAna karavuM hoya tyAre nizcayane gauNa kare ane nizcayanuM jJAna karavuM hoya tyAre vyavahArane gauNa rAkhe. paraMtu Azraya karavA ane zraddhA karavA mATe to eka ja-eka nizcaya ja mukhya che. eka trikALa bhUtArthanA Azraye ja samyagdarzana thAya. tyAM to eka nizcayanA joramAM (AzrayamAM ) vyavahArane DhIlo karIne ( enuM lakSa choDI daIne) paryAyane nizcayamAM joDI devAnI che. (sahaja joDAya jAya che.) eka bhUtArthanA Azraye ja samyagdarzana thAya e eka ja siddhAMta che; vyavahAranA Azraye paNa samakti thAya ema syAdvAda nathI. zraddhAna karavAmAM ke Azraya karavAmAM vyavahArane tANavo (mukhya karavo) ane nizcayane DhIlo (gauNa) karavo e vAta che ja nahi. evo syAdvAda che ja nahi. syAdvAdano artha evo nathI ke nizcayathI paNa dharma thAya ane vyavahArathI paNa dharma thAya. jema plecchabhASA mlecchone vastusvarUpa jaNAve che tema vyavahAranaya vyavahArIone paramArthano kahenAra che. paraMtu vyavahAranaya paramArthano pragaTa karanAra che ema nathI. bheda che te abhedane batAve che paNa abhedano anubhava karAvato nathI. mATe bheda AdaraNIya nathI. vyavahAra AdaraNIya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para ] pravacana ratnAkara bhAga-3 kahyuM che ne ke vyavahAranaya darzAvavo nyAyasaMgata ja che, kemake te vikArI-avikArI paryAyonA bhedane batAve che. paNa tethI vyavahAranaya Adaravo nyAyasaMgata che ema nathI. bhAI, A to digaMbara saMtonI vANI che. AvI vANI bIje kayAMya che ja nahi. digaMbara e koI pakSa ke vADo nathI. vastunuM jevuM svarUpa che evuM yathArtha svarUpa digaMbara saMtoe prasiddha karyuM che. rAganA vastra vinAnI je cIja ( jJAyakamAtra vastu) te digaMbara AtmA che. ane vastra vinAnI zarIranI dazA e bAhya digaMbarapaNuM che. aho ! digaMbaratva koI addabhuta alaukika cIja che. pakSa baMdhAI gayo tethI AkaruM lAge paNa zuM thAya? vastusthiti ja AvI che. have AgaLa kahe che-vaLI paramArtha dvArA rAga-dveSa-mothI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI (vyavahAranaya na darzAvavAmAM Ave to) "rAgI, pI, mohI jIva karmathI baMdhAya che tene choDAvavo'-ema mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze ane tethI mokSano ja abhAva thaze. mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga e pAMca baMdhanAM kAraNa che. baMdhanAM kAraNa vastunA svabhAvamAM nathI. paNa e baMdhanAM kAraNa paryAyamAM to che ja. jo vyavahAranaya na darzAvavAmAM Ave to baMdhanAM kAraNo siddha thaze nahi ane tethI rAgI, dveSI, mohI jIva karmathI baMdhAya che ema paNa kahI nahi zakAya. ane ema thatAM mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze. ane tethI mokSano paNa abhAva thaze. samayasAra gAthA 34mAM to tyAM sudhI Ave che ke vikAranA tyAganuM rtApaNuM AtmAne nAmamAtra che. paraMtu paryAyamAM vikAra che ane teno nAza thAya che evo vyavahAra che to kharo ne? paramArthe vikAsanA nAzanuM rtApaNuM AtmAne nathI. eTale trikALI jJAyakasvabhAvano jyAM Azraya karyo ke vikAra chUTI jAya che. arthAt tyAre vikAra utpanna thato nathI tethI pUrva paryAyanI apekSAe vikArano nAza karyo ema kahevAmAM Ave che. eTale paryAyamAM vikAra che ane teno nAza thAya che evo vyavahAra che. zrI paramAtmaprakAzamAM (gAthA 88mAM) Ave che ke bhAvaliMga je zuddhAtmasvarUpano sAdhaka nirvikalpa mokSamArga che te paNa jIvanuM svarUpa nathI. bhAvaliMga paryAya che ne? tethI kahyuM che ke upacAranathI jIvanuM svarUpa kahevA chatAM parama sUkSma zuddhanizcayanayathI bhAvaliMga paNa jIvane nathI. nizcayathI to baMdha ane mokSanI paryAya AtmAmAM che ja nahi. vastu to trikALa ekarUpa muktasvarUpa ja che. mokSanI utpatti ane saMsArano nAza e banne paryAyamAM che ane tethI vyavahAra che. jo vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to baMdha-mokSano ja abhAva Thare. navI (mokSanI) paryAya pragaTa karavI ane baMdhano nAza karavo e badhuM paryAyamAM che. mATe vyavahAra Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-46 ] [ pa3 darzAvavo nyAyasaMgata che. paNa eno artha ema nathI ke maMdarAgarUpa vyavahAra te mokSanuM ke mokSamArganuM kAraNa che. * gAthA 46 : bhAvArtha uparanuM pravacana * paramArthanaya to jIvane zarIra tathA rAga-dveSa-mohathI bhinna kahe che. jo teno ekAMta karavAmAM Ave to zarIra tathA rAga-dveSa-moha pudgalamaya Thare ane to pachI pugalane ghAtavAthI hiMsA thatI nathI ane rAga-dveSa-mohathI baMdha thato nathI ema Tharaze. Ama paramArthe je saMsAramokSa banneno abhAva kahyo che te ja ekAMte Tharaze. paNa AvuM ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI. paramArthathI je saMsAra-mokSano abhAva kahyo te ekAMte nathI. baMdha-mokSa paryAyamAM to che ja. baMdha, mokSa ane mokSano upAya e badhI paryAyono vyavahAra avazya che. ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI. avastunuM zraddhAna, jJAna, AcaraNa avasturUpa ja che. mATe vyavahAranayano upadeza nyAyaprAya che. arthAt vyavahAranayano viSaya paNa che. A rIte syAdvAdathI bane nayono virodha maTADI zraddhAna karavuM te samyakatva che. e nayono virodha kevI rIte maTADavo? syAdvAdathI. paryAyathI juo to rAga-dveSa-moTu Adi sAthe saMbaMdha che. vastunA svabhAvanI dRSTithI juo to saMbaMdha nathI. paryAya che, paryAyamAM rAga-dveSa che enuM jJAna karavuM paNa jinavacanamAM je ekane ja upAdeya kahyo che e zuddha trikALI AnaMdano nAtha bhagavAna AtmAno Azraya karavo. ema banne nayono virodha maTADI zraddhAna karatAM samyakatva thAya che. jinavacanamAM trikALI zuddha caitanyaghanasvarUpa jIvavastu upAdeya kahI che. chatAM paryAya, rAga-dveSa, baMdha-mokSa ityAdi badho paryAyanayano, vyavahAranayano viSaya che kharo, paNa te Azraya karavA lAyaka nathI. tathApi "e nathI" ema paNa samajavA lAyaka nathI. [ pravacana . 93-94 * dinAMka 12-6-76 thI 16-676 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 47-48 atha kena dRSTAntena pravRtto vyavahAra iti cet rAyA hu Niggado tti ya eso balasamudayassa Adeso / vavahAreNa du uccadi tatthekko Niggado rAyA / / 47 / / emeva ya vavahAro ajjhavasANAdiaNNabhAvANaM / vo takado sutte tatthekko Nicchido jIvo / / 48 / / rAjA khalu nirgata ityeSa blsmudysyaadeshH| vyavahAreNa tUcyate tatraiko nirgato rAjA / / 47 / / evameva ca vyavahAro'dhyavasAnAdyanyabhAvAnAm / jIva iti kRtaH sUtre tatraiko nizcito jIvaH / / 48 / / have ziSya pUche che ke A vyavahAranaya kayAM dRSTAMtathI pravarto che? teno uttara kahe cheH 'nirgamana A nRpanuM thayuM " nirdeza sainyasamUhane, vyavahArathI hevAya se, pA lUpa semAM kheDa che; 47. tyama sarva adhyavasAna Adi anyabhAvo jIva che, -sUtre 'ryo vyavahAra, pe| tyAM va nizcaya kheDa che. 48. gAthArtha:- 4bha zredha rAma senA sahita nITuNyo tyAM [ rAjA khalu nirgataH ] 'A rAma nITuNyo ' [ iti eSaH ] ma kha 4 [ balasamudayasya ] senAnA samudAyane [ Adeza: ] duhevAmAM Ave che te [ vyavahAreNa tu ucyate ] vyavahArathI hevAmAM Ave che, [ tatra ] te senAmAM ( vAstavi'paye ) [ ekaH nirgataH rAjA ] 2zubha to kheDa 4 nITuNyo che; [ evam eva ca ] tevI 4 rIte [ adhyavasAnAdyanyabhAvAnAm ] adhyavasAna Adi anyabhAvone [ jIvaH iti ] '(A) pa che' khema [ sUtre ] paramAgamamAM 'dhuM che te [ vyavahAraH kRtaH ] vyavahAra ryo che, [ tatra nizcitaH ] nizcayathI viyAravAmAM Ave to temanAmAM [ jIvaH ekaH ] va to kheDa 4 che. TIkAH- jema A rAjA pAMca yojananA phelAvathI nIkaLI rahyo che ema kahevuM te, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 47-48 ] [ 55 eka rAjAnuM pAMca yojanamAM phelAvuM azakya hovAthI, vyavahArI lokono senA samudAyamAM rAjA kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to rAjA eka ja che, (senA rAjA nathI); tevI rIte A jIva samagra rAgagrAmamAM (rAganAM sthAnomAM) vyApIne pravartI rahyo che ema kahevuM te, eka jIvanuM samagra rAgagrAmamAM vyApavuM azakaya hovAthI, vyavahArI lokono adhyavasAnAdika anyabhAvomAM jIva kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to jIva eka ja che, (adhyavasAnAdika bhAvo jIva nathI ). * zrI samayasAra gAthA 47-48: mathALuM * have ziSya pUche che ke A vyavahAranaya kayA daSTAMtathI pravaryo che? teno uttara kahe che. * gAthA 47-48: TIkA uparanuM pravacana * pAMca yojananA phelAvathI lazkara nIkaLI rahyuM hoya tyAM rAjA pAMca yojananA phelAvathI nIkaLI rahyo che ema vyavahArathI, upacArathI kahevAya che. kharekhara rAjAnuM pAMca yojanamAM phelAvuM azakya che. chatAM vyavahArI lokono senA samudAyamAM rAjA kahevArUpa vyavahAra che. paramArthathI to rAjA eka ja che, tenA rAjA nathI. chatAM senAne rAjA kahevAno lokavyavahAra che. tevI rIte A jIva samagra rAgagrAmamAM vyApIne pravartI rahyo che ema kahevuM te eka jIvanuM samagra rAgagrAmamAM vyApavuM azakaya hovAthI, vyavahArI lokono adhyavasAnAdika anyabhAvomAM jIva kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to jIva eka ja che. kharekhara senAmAM rAjA vyApyo nathI; paNa senAmAM rAjA nimitta che. tethI rAjA pAMca yojanamAM vyApIne rahyo che ema kahevAmAM Ave che. tevI rIte zuddha Atmavastu che te vikAranA aneka prakAramAM kAMI vyApI nathI; paNa vikAranA aneka prakAra je azuddha upAdAnabhUta che temAM AtmA nimitta che. azuddha upAdAna paryAyanuM potAnuM svataMtra che, paNa dravyane temAM nimitta kahevAmAM Ave che. zrI yogasAramAM A vAta lIdhI che. vikAranuM mULa upAdAna AtmA nathI. azuddha upAdAna, vyavahAra svataMtra che. Atmavastu che te vikAramAM upAdAna nathI, nimitta che. tethI vyavahArathI AtmA rAgamAM vyApyo che ema kahevAmAM Ave che. bhAI. AvuM vItarAganuM tattva samajavuM jhINuM che. paramArthathI to rAjA eka ja che, senA rAjA nathI kemake senAmAM rAjAnuM vyApavuM azakya che. tema nizcayathI AtmA atIndriya jJAna ane AnaMdano piMDa prabhu zuddha caitanyanavastu eka ja che. A mithyAtvanA asaMkhya prakAra, zubhabhAvanA asaMkhya prakAra tathA azabhabhAvanA asaMkhya prakAra-ema je samagra rAgagrAma che te AtmA nathI kemake te Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pa6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 rAgagrAmamAM AtmAnuM vyApavuM azakaya che. AnaMdano nAtha trikALI zuddha bhagavAna nitya dhruva prabhu asaMkhya prakAranI azuddhatAmAM, vikAramAM kema Ave? azuddhatAne kare, vikArane kare evo koI AtmAmAM guNa, svabhAva ke zakti nathI. paryAyamAM je azuddhatA thAya che te svataMtra azuddha upAdAnathI thAya che. azuddha upAdAna kaho ke vyavahAra kaho. zuddha upAdAnabhUta vastu kAMI azuddha upAdAnanuM kAraNa nathI. paNa nimitta che. tethI jema senAmAM rAjA rahyo che ema kahevAno vyavahArI lokono vyavahAra che tema vikAramAM jIva rahyo che ema kahevAno vyavahArIjanano vyavahAra che. vastu kharekhara rAgamAM AvI ja nathI. ajJAnIone samajAvavA vyavahArathI upadeza karavAmAM Ave che. paNa vyavahArane ja coMTI paDe, vaLagI paDe e upadezane pAtra nathI. are bhAI ! AtmA koI alaukika vastu che!! e to bhagavasvarUpa paramAtmArUpa samayasAra che. trikALa dhruva paramAnaMdasvarUpa cidaghana vastu che te bhUtArtha che, satya che. ane te ja AtmA ane samayasAra che. zrI samayasAra gAthA 11mAM Ave che ke trikALI zuddha vastu che te bhUtArtha che ane asaMkhya prakAranA vikAro, paryAyabhedo che te trikALInI apekSAe asatyArtha che. paryAyanI apekSAe paryAya che, paNa dravyanI apekSAe te asatyArtha che. rAgAdinA asaMkhya prakAramAM AtmA upAdAnabhUta nathI, nimitta tarIke che. nitya ekarUpa satyArtha prabhu AtmA cinmAtramUrti pavitratAno piMDa che. tene asaMkhya prakAranA rAgamAM vyApelo kahevo te vyavahAranaya che. vastu to zuddha upAdAnasvarUpa che. temAM azuddhatAnI gaMdha nathI. mATe azuddhatAnI dazAmAM phelAIne rahe te azakaya che. chatAM paryAyamAM je rAgAdi asaMkhya prakAre azuddhatA che temAM azuddha upAdAna kAraNa che. te svataMtra che. dravyanuM to mAtra temAM nimittapaNuM che eTale mAtra hAjarI, upasthiti che. tethI vyavahArathI eTale abhUtArthanayathI ema kahevAmAM Ave che ke rAgAdinA asaMkhya prakAromAM AtmA vyApyo che. bhAI ! A vAta jhINI che. paNa prayatna kare to samajAya tevI che. traNalokanA nAtha sarvajJa paramezvaranAM A vacano che te saMtoe prasiddha karyA che. tenuM vAcya bahu UMDuM ane rahasyamaya che. gaMbhIra kathana che ! zuM kahe che? ke pUrNAnaMdano nAtha nityAnaMda dhruva prabhu vikAranA, rAganA vistAramAM vyApe te azakya che. A dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ityAdi zubhabhAvo, hiMsA, jUTha, corI, kuzIla, parigraha, kAma, krodhAdi azubhabhAvo tathA asaMkhyAta mithyAtvanA bhAvo-ema asaMkhya prakAranA je vikArI bhAvo temAM satyArtha zuddha jIvavastu vyApatI nathI kemake te anAdi anaMta dhruva ekasvarUpa che. sarvajJa sivAya A vAta bIja kayAMya maLe ema nathI. aho ! dravyasvabhAva zuM adbhuta paralaukika cIja che !! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 47-48 ] [ 57 5ramArthe jIva eka ja che. adhyavasAnAdi bhAvo jIva nathI. azuddhatAne kare evI jIvamAM koI zakti ke guNa nathI. paryAyamAM je azuddhatAnA vikArI bhAvo thAya che te jIvamAM che ema vyavahArathI kahevAya che, kharekhara e mULa vastumAM nathI. vyavahA2 ratnatrayano rAga, deva-guruzAstranI mAnyatAno vikalpa, navatattvanA bhedarUpa zraddhAnano rAga, zAstra bhaNavAnI rucino vikalpa, pAMca mahAvrata pALavAno vikalpa, cha kAyanA jIvonI rakSAno vikalpa-e badhAmAM AtmA vyApato nathI chatAM e badhAmAM AtmA che ema kahevuM e vyavahAranaya che. AtmA to tene kahIe je eka zuddha cihnana che. jema rAjA eka che tema AtmA eka ja che. pAMca yojanamAM phelAelo rAjA che ema kahevuM e to senAmAM rAjA kahevAno vyavahA2 che. tema rAgagrAmamAM AtmA vyApyo che ema kahevuM e to paryAyamAM AtmA kahevAno vyavahAra che. kharekhara paryAyamAM AtmA vyApato nathI. Ama kahI zuM kahevA mAge che? ke anAdinI je paryAya prapaMca upara dRSTi che, azuddha upAdAnanI daSTi che tenuM lakSa choDI bhagavAna AtmA je ekarUpa che tenA upara dRSTi kara. tethI paryAyamAM nirmaLatA thaze. ahAhA ? zuM digaMbara saMtonI vANI ! je puNya-pAparUpa vikAra che te bhUtAvaLa che. bhagavAna AtmA bhUtArtha che. bhUtAvaLamAM bhagavAna caitanyamUrti Ave ema kadIya banatuM nathI. chatAM e puNya-pApanA bhAvonI bhUtAvaLamAM AtmA che ema kahevuM e vyavahAranaya che. [pravacana naM. 94 * dinAMka 13-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check htIp://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-49 yadyevaM tarhi kiMlakSaNo'sAvekaSTaGkotkIrNaH paramArthajIva iti pRSTaH prAha arasamarUvamagaMdhaM avvattaM cednnaagunnmsddN| jANa aliMgaggahaNaM jIvamaNiddidvasaMThANaM / / 49 / / arasamarUpamagandhamavyaktaM cetnaagunnmshbdm| jAnIhi aliGgagrahaNaM jIvamanirdiSTasaMsthAnam / / 49 / / have ziSya pUche che ke e adhyavasAnAdi bhAvo che te jIva nathI to te eka, TaMkotkIrNa, 52mArthasvarUpa jIva kevo che? tenuM lakSaNa zuM che? e praznano uttara kahe cheH jIva cetanAguNa, zabda-2sa-rUpa-gaMdha-vyaktivihIna che, nirdiSTa nahi saMsthAna jIvanuM, grahaNa liMga thakI nahIM. 49. gAthArtha:- he bhavya ! tuM [ nIvar] jIvane [arasam] 2sarahita, [ apak] rUparahita, [andham ] gaMdharahita, [avya N] avyakta arthAt iMdriyone gocara nathI evo, [ cetanAnuLam ] cetanA jeno guNa che evo, [azak] zabdarahita, [ abhigrahaLa] koI cihnathI jenuM grahaNa nathI evo ane [ anirviSTasaMsthAnam ] jeno koI AkAra kahevAto nathI evo [AnIrdi ] jANa. TIkAH- je jIva che te kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM 2saguNa vidhamAna nathI mATe arasa che. 1. puddagaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rasaguNa nathI mATe arasa che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to kSAyopamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rasavedanApariNAmane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe a2sa che. 5. (tene samasta jJeyonuM jJAna thAya che paraMtu ) sakala zaiyajJAyakanA tAdAtmyano ( -ekarUpa thavAno) niSedha hovAthI rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rasarUpe pariNamato nathI mATe arasa che. 6. Ama cha prakAre rasanA niSedhathI te a2sa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 59 e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM rUpaguNa vidyamAna nathI mATe arUpa che. 1. pudgala dravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rUpaguNa nathI mATe arUpa che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDa paNa rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rUpavedanA pariNAmane pAmIne rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 5. (tene samasta jJayonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala yajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI rUpanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rUparUpe pariNamato nathI mATe arUpa che. 6. Ama che prakAre rUpanA niSedhathI te arUpa che. e rIte, jIva kharekhara pudagaladravyathI anya hovAthI temAM gaMdhaguNa vidyamAna nathI mATe agaMdha che. 1. pudgaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa gaMdhaguNa nathI mATe agaMdha che. 2. paramArthe pudgala dravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 3. potAnA svabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to kSAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka gaMdha-vedanA pariNAmane pAmIne gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 5. (tene samasta jJayonuM jJAna thAya che. paraMtu) sakala jJayajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI gaMdhanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote gaMdharUpe pariNamato nathI mATe agaMdha che. 6. Ama cha prakAre gaMdhanA niSedhathI te agaMdha che. e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM sparzaguNa vidyamAna nathI mATe asparza che. 1. pudgaladravyanAM guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa sparzaguNa nathI mATe asparza che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDa paNa sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka sparzavedanA pariNAmane pAmIne sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 5. (tene samasta jJayonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala zeyajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 60 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 sparzanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote sparzarUpe pariNamato nathI mATe asparza che. 6. Ama cha prakAre sparzanA niSedhathI te asparza che. e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM zabdaparyAya vidyamAna nathI mATe azabda che. 1. pudgaladravyanA paryAyothI paNa bhinna hovAthI pote paNa zabdaparyAya nathI mATe azabda che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 3. potAnA svabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to kSAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka zabdavedanA pariNAmane pAmIne zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 5. (tene samasta jJayonuM jJAna thAya che paraMtu ) sakala yajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI zabdanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote zabdarUpe pariNamato nathI mATe azabda che. 6. Ama cha prakAre zabdanA niSedhathI te azabda che. (have "anirdiSTasaMsthAna' vizeSaNa samajAve che:-) pudgaladravya vaDe racAyeluM je zarIra tenA saMsthAna (AkAra )thI jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe jIva anirdiSTasaMsthAna che. 1. potAnA niyata svabhAvathI aniyata saMsthAnavALA anaMta zarIromAM rahe che mATe anirdiSTasaMsthAna che. 2. saMsthAna nAmakarmano vipAka (phaLa) padagalomAM ja kahevAmAM (tethI tenA nimittathI paNa AkAra nathI) mATe anirdiSTasaMsthAna che. 3. jAdAM jAdAM saMsthAnarUpe pariNamelI samasta vastuonAM svarUpa sAthe jenI svAbhAvika saMvedanazakti saMbaMdhita ( arthAt tadAkAra) che evo hovA chatAM paNa jene samasta lokanA milApathI (-saMbaMdhathI) rahita nirmaLa (jJAnamAtra) anubhUti thaI rahI che evo hovAthI pote atyaMtapaNe saMsthAna vinAno che mATe anirdiSTasaMsthAna che. 4. Ama cAra hetuthI saMsthAnano niSedha kahyo. (have "avyakta' vizeSaNane siddha kare che:-) cha dravyasvarUpa loka je zeya che ane vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. 1. kaSAyono samUha je bhAvakabhAva vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. 2. citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyaktio nimagra (aMtarbhata) che mATe avyakta che. 3. kSaNika vyaktimAtra nathI mATe avyakta che. 4. vyaktapaNuM tathA avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM paNa te vyaktapaNAne sparzato nathI mATe avyakta che. 5. pote potAthI ja bAhya-abhyatara spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM paNa vyaktapaNA prati udAsInapaNe protamAna (prakAzamAna) che mATe avyakta che. 6. Ama cha hetuthI avyaktapaNe siddha karyuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] | [ 61 (mAlinI) sakalamapi vihAyAhAya cicchaktiriktaM sphuTataramavagAhya svaM ca cicchktimaatrm| imamupari carantaM cAru vizvasya sAkSAt kalayatu prmaatmaatmaanmaatmnynntm||35 / / A pramANe rasa, rUpa, gaMdha, sparza, zabda, saMsthAna ane vyaktapaNAno abhAva hovA chatAM paNa svasaMvedananA baLathI pote sadA pratyakSa hovAthI anumAnagocaramAtrapaNAnA abhAvane lIdhe (jIvana) aliMgagrahaNa kahevAmAM Ave che. potAnA anubhavamAM AvatA cetanAguNa vaDe sadAya aMtaraMgamAM prakAzamAna che tethI (jIva) cetanAguNavALo che. kevo che cetanAguNa? je samasta vipratipattiono (jIvane anya prakAre mAnavArUpa jhaghaDAono) nAza karanAra che, jeNe potAnuM sarvasva bhedajJAnI jIvone soMpI dIdhuM che. je samasta lokAlokane grAmIbhUta karI jANe ke atyaMta tRti vaDe TharI gayo hoya tema ( arthAt atyata svarUpa-saukhya vaDe tRsa tRpta hovAne lIdhe svarUpamAMthI bahAra nIkaLavAno anuvamI hoya tema) sarva kALe kiMcitmAtra paNa calAyamAna thato nathI ane e rIte sadAya jarA paNa nahi caLatuM anyadravyathI asAdhAraNapaNuM hovAthI je (asAdhAraNa ) svabhAvabhUta che. -Avo caitanyarUpa paramArthasvarUpa jIva che. jeno prakAza nirmaLa che evo A bhagavAna A lokamAM eka, TaMkotkIrNa, bhinna jyotirUpa virAjamAna che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahI evA AtmAnA anubhavanI preraNA kare che - zlokArtha- [ vi-za9i-ri$] cinzaktithI rahita [ sanam pi] anya sakaLa bhAvone [ sahAya ] mULathI [vidIya] choDIne [2] ane [ctaram] pragaTapaNe [a vi- mitrama] potAnA ciktimAtra bhAvanuM [ avahyi] avagAhana karIne, [ mAtmA] bhavya AtmA [ vizvasya pari] samasta padArtha samUharUpa lokanA upara [vo varanta] suMdara rIte pravartatA evA [mam] A [5ram] eka kevaLa [ sanan] avinAzI [mAtmAnan] AtmAno [ kAtmani] AtmAmAM ja [sAkSAt trayag] abhyAsa karo, sAkSAt anubhava karo. bhAvArtha:- A AtmA paramArthe samasta anyabhAvothI rahita caitanyazaktimAtra che; tenA anubhavano abhyAsa karo ema upadeza che. 35. have ci7ktithI anya je bhAvo che te badhA pudgaladravyasaMbaMdhI che evI AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpe zloka kahe che - Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 ] Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ( anuTum ) cicchaktivyAptasarvasvasAro jIva iyAnayam / ato'tiriktAH sarve'pi bhAvA: paudgalikA amI / / 36 / / vyAsa jeno zlokArtha:- [ vit--zatti-vyApta-sarvasva-sAra: ] caitanyazaktithI sarvasva-sAra che evo [trayam nIva: ] A jIva [phayAn] eTalo ja mAtra che; [ ata: atirioA: ] A cizaktithI zUnya [samI mAvAH] je A bhAvo che [ sarve api] te badhAya [ paunnattiA: ] puddagalajanya che-puddagalanA ja che. 36. * samayasAra gAthA 49 : mathALuM * prabhu! Apa jyAre ema kaho cho ke puNya-pApanA bhAva e AtmA nathI to AtmA che kevo ? pAchalI gAthAmAM ema kahyuM ke aneka prakAranA rAgamAM jIva vyApato nathI, jIva to ekasvarUpa ja che. to te jIvanuM svarUpa zuM che? puNya-pApanA bhAva, sukha-duHkhanI kalpanAnA bhAva, karma ne AtmA banne eka hovAno bhAva ityAdi adhyavasAnAdi bhAvo jIva nathI. to eka, TaMkotkIrNa, 52mArthasvarUpa jIva kevo che? Avo ziSyano prazna che tenA uttararUpe gAthA kahe che. A gAthA zrI samayasAra, zrI pravacanasAra, zrI niyamasAra, zrI paMcAstikAya, zrI aSTapAhuDa tathA zrI dhavala ema aneka zAstromAM che. gAthAmAM 'nALa' zabda paDayo che. e zabda dvArA zrI kuMdakuMdAcAryadeva ziSyane ema kahe che ke he bhAI ! tuM AtmAne Avo jANa. * gAthA 49 TIkA u52nuM pravacana * je jIva che te kharekhara puddagaladravyathI anya hovAthI temAM 2saguNa vidhamAna nathI mATe arasa che. kharekhara arthAt yathArthapaNe AtmA puddagaladravyathI anya eTale judo che. 52mArthe AtmAne puddagala dravya sAthe kAMI saMbaMdha nathI. zarI2 ane karma sAthe AtmAne je nimittanaimittika saMbaMdha che te vyavahAra che. te jJAna karavA mATe che paNa Azraya karavA mATe nathI. Azraya karavA mATe to eka trikALI (dhruva) AtmA ja che. ahIM kahe che ke jIvadravya puddagaladravyathI anya hovAthI temAM rasaguNa vidyamAna nathI. anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmAmAM atIndriya ( AnaMdano, caitanyano) rasa che paNa puddagalano jaDa rasa AtmAmAM nathI mATe AtmA arasa che. vizvamAM cha dravyo che. temAM jIvadravya pAMca dravyothI bhinna che. paNa ahIM jIvadravya puddagalathI bhinna batAvavuM che kemake mukhyapaNe jIva puddagalamAM ja ekatva karIne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 63 (UMdho) paDayo che. zarIra, vANI, mana, indriyo ityAdi huM chuM ema viparIta mAnI beTho che. tene AtmA je trikALa cidAnaMdarasamaya vastu che temAM pudgalano rasaguNa vidyamAna nathI tethI te arasa che ema kahI zarIrAdithI bhedajJAna karAvyuM che. have bIjA bolamAM kahe che ke pudgaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rasaguNa nathI mATe arasa che. pahelA bolamAM pudgaladravyathI bhinnapaNAnI vAta lIdhI hatI. A bolamAM pudgaladravyanA guNothI bhinnapaNAnI vAta lIdhI che. AtmA caitanya-rasasvarUpa vastu che. te pudgaladravyanA guNothI bhinna che. tethI pote rasaguNa nathI mATe arasa che. trIjo bolaH- paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. vastupaNe jIvane pudgala dravyanuM svAmIpaNuM nathI. A jaDa indriyono svAmI AtmA nathI. tethI dravya indriyonA AlaMbana vaDe te rasa cAkhato nathI. A jIbha che teno svAmI AtmA nathI. (e to paulika che). tethI AtmA jIbhane halAve ane te vaDa rasane cAkhe e vAta vAstavika nathI. Ama dravya indriyonA AlaMbana vaDe AtmA rasa cAkhato nathI mATe te arasa che. cotho bolaH- potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDa paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. potAnA svabhAvanI dRSTithI eTale trikALI zuddha jJAyakabhAvanI dRSTithI joIe to kSayopazamabhAvano paNa jIvane abhAva che. mati, zruta, avadhi ane mana:paryayajJAna e cArane zAstramAM vibhAvaguNa kahyA che. e cAreya samyajJAna che hoM. azuddhanizcayanayathI e cArano jIvane saMbaMdha che to paNa zuddhanizcayanayathI kAMI saMbaMdha nathI. ahIM kahe che ke je bhAvendriya dvArA jaNAya che, te bhAvendriyano ja paramArthe AtmAmAM abhAva che. zrI samayasAra gAthA 31mAM Ave che ke bhAvendriya che te potAnA viSayone khaMDakhaMDa jANe che arthAt te jJAnane khaMDakhaMDarUpa jaNAve che. jyAre AtmA eka akhaMDa jJAyaka-bhAvarUpa che, mATe bhAvendriya nizcayathI AtmAnuM svarUpa nathI. (khaMDavastu akhaMDasvarUpa kema hoya ?) . tyAM gAthA 31mAM kahyuM che ke dravyandriya, bhAvendriya, ane temanA viSayone je jIte te jitendriya che. tene jItavuM eTale ke te sarva potAthI bhinna che arthAt te parazaya che ema jANavuM. zeya-jJAyakanI ektA te saMkaradoSa che. bhAvendriya, teno viSaya deva-guru-zAstra Adi tathA dravyandriya e sarva parazeya che. AvA parajJayanuM yathArtha jJAna potAthI thAya che; paNa kone ? jJAyakanuM svarUpagrAhI jJAna thAya tene. ahIM kahe che ke bhAvendriya paraya hovAthI AtmAnA svabhAvabhUta nathI ane tethI AtmA bhAvendriyanA AlaMbanathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. kevI adbhuta bhedajJAnanI vAta! AvI vAtane abhyAsa karIne samaje nahi ane aneka prakAranA kriyAkAMDa kare paNa tethI zuM? pAMcamo bolaH- sakaLa viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedana-pariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rasavedanA pariNAmane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe arasa che. AtmA akhaMDa jJAyakabhAvarUpa vastu che. te pAMceya indriyonA viSayane akhaMDapaNe jANanAro che. eka ja indriyaviSayanuM vedana arthAt jANavuM evo AtmAno svabhAva nathI. pAMceya indriyanA jJAnanuM saMvedana ekasAthe thAya evo AtmAno svabhAva che. tethI te kevaLa eka rasavedanA pariNAmane pAmIne arthAt eka rasanA ja jJAnane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe arasa che. pAMca bola cAlI gayA. have chaThTho bolaH- sakaLa zeya-jJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rasarUpe pariNamato nathI mATe arasa che. juo vizva AkhuM jJaya che ane bhagavAna AtmA jJAyaka che. sarva zeyone jANavAnuM jJAyaka AtmAnuM potAnuM sAmarthya che tethI jJaya-jJAyaka saMbaMdhano vyavahAra hovA chatAM zeya-jJAyakanA tAdAbhyano eTale ekarUpapaNAno niSedha che. eTale jJayane jANavA chatAM jJAyaka jJayarUpe thato nathI. A je rasa che te jJaya che ane AtmA tene jANanAro jJAyaka che. rasarUpa jJayane jANavA chatAM AtmAnuM jJAna zeyapaNe eTale rasarUpe thatuM nathI. [tema ja rasane jANatAM jJAna rasajJAnarUpa (rasanA jJAnarUpa) thaI jatuM nathI.] tema ja rasa (jJaya) jJAnamAM jaNAtAM rasa (jJaya) jJAnarUpa thatuM nathI, jJAna jJAnarUpe ja rahe che, rasa rasarUpe ja rahe che. ( jJAna jJAnarUpa ja rahe che.) rasanuM je jJAna thAya che te jJAnanuM pariNamana che ane te rasane laIne nathI. tathA rasa je zeya che te jJAnanI paryAyamAM Avato nathI. Ama rasanA jJAnarUpe pote pariNamatAM chatAM pote rasarUpe pariNamato nathI mATe arasa che. Ama cha prakAre rasanA niSedhathI AtmA arasa che. ema tuM jANe ema ziSyane pratibodha karyo che. A ja pramANe AtmA arUpa, agaMdha, asparza che ema cha bolathI samajI levuM. rasa, rUpa, gaMdha ane sparza e cAreya pudgalanA guNo che ane te sarvathI bhinna jJAyaka-vastu AtmA che. mATe AtmA arasa, arUpa, agaMdha, asparza che ema nizcayathI jANavuM. have zabdanI vAta kare che. jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM zabdaparyAya vidhamAna nathI mATe azabda che. juo, pahelAM je rasa, rUpa, gaMdha ane sparza kahyA e to pudagalanA guNo che. paNa A zabda che e guNa nathI paNa pugalanA skaMdhanI paryAya che. kharekhara pudagaladravyathI anya eTale bhinna che. tethI zabdaparyAya jIvamAM vidyamAna nathI. A zabda je bolAya che te AtmAmAM nathI. AtmAthI nathI. huM ! to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 65 bole che koNa? bhAI ! bole e bIjo, bole e AtmA nahi. AtmA bolavAno bhAva-rAga kare e bIjI vAta che, paNa AtmA bole nahi. zabda che e to bhASAvargaNAnuM paryAyarUpa pariNamana che. emAM jIva nimitta che. A dhvani je UThe che e to jaDanI (paulika) paryAya che. AtmAthI te dhvani UThatI nathI. "bhagavAnanI divyadhvani' ema vyavahArathI kahevAya che. kharekhara bhagavAnano AtmA divyadhvanino karanAro (kta) nathI. divyadhvani che te tenA kAraNe bhASAvargaNAmAM bhASArUpa (zabdarUpa) paryAya thavAnI janmakSaNa che tene laIne thAya che. A AtmAne dharma kema thAya enI vAta cAle che hoM. zabda mArAthI (jIvathI) thAya ema mAnavuM e mithyAtva che adharma che. zabda je thAya tene svanA jJAnapUrvaka huM jANuM evI yathArtha mAnyatA (nirvikalpa pratIti) enuM nAma dharma che. prazna- jJAna che te zabdano i che ema dhavalamAM Ave che ne? uttara- hA, Avo prazna "khAniyA carcA mAM paNa Avyo che. bhAI ! e to tyAM nimittapaNuM batAvyuM che. jJAna kAMI zabdanI paryAyano rtA nathI. zabdanI paryAyakALa jJAna temAM nimitta che tethI upacArathI jJAna zabdano i che ema kahyuM che, kharekhara i che nahi. lokAloka che te kevaLajJAnamAM nimitta che (lokAlokamAM zabdo paNa AvI gayA), eno artha zuM? ke lokAloka lokAlokathI che ane kevaLajJAna kevaLajJAnathI che. lokAlokane kAraNe kevaLajJAnanI paryAya thAya che ema nathI. kevaLajJAnanI paryAya pote potAthI thAya che. lokAloka che mATe kevaLajJAnanI paryAya thAya che ema che ja nahi. kevaLajJAnanI paryAyanuM pariNamana (lokAlokathI nirapekSa ) svayaM svataMtra che ane lokAlokanI hayAtI (kevaLajJAnathI nirapekSa) svayaM svataMtra che. kevaLajJAna lokAlokane jANe che ema kahevuM e to asaddabhUta-vyavahAranayano viSaya che. kharekhara to potAnI paryAyane ja jANe che. zrI samayasAra kaLazaTIkAmAM kaLaza 271mAM Ave che ke-"huM jJAyaka ane samasta cha dravyo mArA zaya-ema to nathI. to kema che?' ke jJAtA pote, jJAna pote ane zeya pote ja che. ahIM kahe che ke zabdanuM jJAna zabdane laIne thatuM nathI. zabdanI paryAyanuM jJAna AtmAmAM potAne kAraNe thAya che. vaLI je zabdaparyAya che te AtmAthI thAya che ema nathI kemake AtmA pudgala dravyathI bhinna che. Ama zabdaparyAya che te jJAyakasvabhAvI AtmAmAM vidyamAna nathI mATe AtmA azabda che. aho ! zuM gajaba bhedajJAnanI vAta che !! bIjo bola- pudgaladravyanA paryAyothI paNa bhinna hovAthI pote paNa zabdaparyAya nathI mATe azabda che. pahelA bolamAM jIva pudgala dravyathI bhinna kahyo hato ane A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 66 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bolamAM jIvane puddagaladravyanI zabda avasthAthI bhinna kahyo che. e rIte jIva pote zabdaparyAya nathI mATe azabda che. trIjo bola:- 52mArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. zuM kahe che? A je kAna che ne teno svAmI bhagavAna AtmA nathI. kAna to jaDa 52mANumaya che. teno svAmI AtmA kema hoya ? ane te jaDanA avalaMbane AtmA zabdane kema sAMbhaLe? kAnanA AlaMbanathI AtmA zabdane jANe che ema che ja nahi. A bhagavAnanI vANI che ne divyadhvani ? are! vANI to jaDa che. bhagavAnane vaLI vANI kevI ? 'bhagavAnanI vANI ' e to nimittathI kahevAya che. e bhagavAnanI vANIne jIva kAnanA AlaMbana dvArA jANe che ema che nahi, kAraNa ke kAna to puddagalanI paryAya che ane jJAnasvarUpI prabhu pote, tenAthI taddana bhinna che. jo kAnanA AlaMbanathI te sAMbhaLe to te jaDano svAmI Thare, paNa jaDano svAmI to AtmA che ja nahi, tethI pote dravyendriyanA AlaMbana vaDe sAMbhaLato nathI mATe azabda che. cotho bola:- potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to kSAyopamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. zuddha jJAyakamAtravastunI dRSTithI joIe to kSAyopamikabhAva akhaMDa AtmasvarUpamAM nathI. svabhAvanI dRSTithI jotAM AtmAne bhAvendriya che ja nahi. zuddha AtmavastumAM bhAvendriyano abhAva che tethI bhAvendriyanA AlaMbana vaDe AtmA sAMbhaLato nathI mATe te azabda che. AvuM svarUpa che tene e rIte yathArtha nakkI karIne jANavuM joIe. 'nALa' zabdathI AtmAne Avo jANa ema AcAryadeve kahyuM che. pAMcamo bolaH- sakaLa viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedana-pariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka zabdavedanApariNAmane pAmIne zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. juo, jJAna ekalA zabdane ja jANe evuM tenuM svarUpa nathI. paraMtu badhA ja viSayone akhaMDapaNe grahaNa kare evuM tenuM svarUpa che. mATe kevaLa zabdavedanA pariNAmane pAmIne eTale kevaLa zabdanuM ja jJAna pAmIne AtmA zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. chaThTho bola:- sakaLa zeyajJAyakanA tAdAtmyano niSedha hovAthI zabdanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote zabdarUpe pariNamato nathI mATe azabda che. 'zabdanuM jJAna' e to nimittathI kahyuM che. kharekhara to e jJAnanuM jJAna che; paNa e jJAna zabda saMbaMdhInuM che eTaluM batAvavA 'zabdanuM jJAna ' ema kahyuM che. zabda che te jJeya che ane zuddha AtmA jJAyaka che. zeya-jJAyakanA ekarUpapaNAno niSedha che tethI zabdane jANavA chatAM jANanAro pote Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 67 zabdarUpe thato nathI. mATe AtmA azabda che. Ama cha prakAre zabdanA niSedhathI AtmA azabda che ema jANavuM. have 'anirdiSTasaMsthAna 'nA cAra bola kahe cheH pahelo bolaH- puddagaladravya vaDe racAyeluM je zarIra tenA AkArathI jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe jIva anirdiSTasaMsthAna che. A zarIrano je AkAra che e to jaDano AkAra che, e AtmAno AkAra nathI. AtmAmAM puddagalathI racAyelA jaDa dehanA AkArano abhAva che. AtmA jaDanA AkAravALo nahi hovAthI jIva pote anirdiSTasaMsthAna che. bIjo bolaH- potAnA niyata svabhAvathI aniyata saMsthAnavALA anaMta zIromAM rahe che mATe anirdiSTasaMsthAna che. bhagavAna AtmA je asaMkhyAtapradezI che e teno niyata svabhAva che. A bhinna bhinna zarIranA AkAro-ekendriya, beindriya, traNaindriya, cAraindriya ane paMcendriyanA zarIranA je AkAro che te aniyata che. AvA aniyata AkArovALA anaMta zarIromAM te rahe che tethI te niyata saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe te anirdiSTasaMsthAna che. trIjo bola:- saMsthAna nAmakarmano vipAka puddagalomAM ja kahevAmAM Ave che (tethI tenA nimittathI paNa AkAra nathI) mATe anirdiSTasaMsthAna che. saMsthAna nAmakarmanuM phaLa puddagalazarIramAM Ave che, AtmAmAM nahi. tethI tenA nimitte thato AkAra AtmAne nathI. AtmAne potAno asaMkhyAtapradezasvarUpa AkAra to che paNa jaDano AkAra AtmAne nathI. pradezatvaguNanA kA2Ne AtmAne potAno AkAra che. AkAzadravyamAM paNa pradezatvaguNa che. pradezatvaguNanA kAraNe AkAzane, kSetrathI amaryAdita hovA chatAM, potAno AkAra che. Ama AtmAne potAno AkAra hovA chatAM saMsthAna nAmakarmanA nimitte racAto je jaDa dehano AkAra te tene nathI mATe te anirdiSTasaMsthAna che. cotho bola:- judAM judAM saMsthAnarUpe pariNamelI samasta vastuonAM svarUpa sAthe jenI svAbhAvika saMvedanazakti saMbaMdhita che evo hovA chatAM paNa jene samasta lokanA milApathI rahita nirmaLa anubhUti thaI rahI che evo hovAthI pote atyaMtapaNe saMsthAna vinAno che mATe anirdiSTasaMsthAna che. juo, bhAI, AtmAmAM tyAga-upAdAnazUnyatva nAmanI eka zakti che. e zaktinA kAraNe 52ne grahaNa karavuM 52no tyAga karavo-enAthI AtmA zUnya che. paradravyanA grahaNatyAgathI to AtmA traNe kALa zUnya che e vAta to che paNa ahIM kahe che ke jagatanI cIjozarIra, makAna, baMgalA, dALa, bhAta, roTalA ityAdi-je aneka AkAre rahelI che tenuM jJAna AtmAmAM thavA chatAM e aneka AkA25Ne jJAna thatuM nathI. aho ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 68 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 svanuM jJAna ane aneka AkArarUpe pariNamelI aneka cIjonuM jJAna-enI nirmaLa anubhUti AtmAmAM thaI rahI che. bhAI ! A to sarvajJa paramezvaranI divyadhvanimAM je vAta AvI te digaMbara saMtoe kahI che. AvI vAta bIje kayAMya che nahi. ahIM kahe che ke AtmA paranA AkArapaNe nahi thato hovAthI atyaMtapaNe saMsthAna vinAno che, mATe te anirdiSTasaMsthAna che. Ama cAra hetuthI saMsthAnano niSedha kahyo. have "avyakta "nA cha bola kahe che: cha dravyasvarUpa loka je zeya che ane vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. jagatamAM cha dravya che te jJaya che. anaMta AtmAo, anaMtAnaMta paramANuo, asaMkhya kAlANuo, eka dharmAstikAya, eka adharmAstikAya ane eka AkAza-ema cha dravyo anAdianaMta bhagavAne joyAM che. A cha dravyomAM deva-guru-zAstra, zetrujya, sammadazikhara ityAdi sarva AvI gayuM. A cha dravyothI to AtmA anya eTale bhinna che ja, paNa e cha dravyone jANanArI eka samayanI paryAyathI paNa trikALI AtmA bhinna che. ahAhA ! cha dravyone jANanArI paryAya ema jANe che ke cha dravyathI mArI cIja bhinna che. cha dravyo vyakta ane jJaya che. tenAthI bhinna bhagavAna AtmA jJAyaka ane avyakta che. bhAI ! paMcendriya saMjJIpaNuM maLavuM ane temAM paNa AryakuLa maLavuM e ati durlabha che. tyAM paNa sadaguruno yoga thavo, satyanuM zravaNa maLavuM tathA tenAM grahaNa ane dhAraNA thavAM e ethIya vizeSa durlabha che. topaNa ahIM sudhI jIva anaMtavAra Avyo che. paraMtu teNe samyaka zraddhAna anaMtakALamAM eka samaya paNa karyuM nathI. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmA cha dravyono jANanAra hovA chatAM enAthI te atyaMta bhinna che. bhagavAna zrI kuMdakuMdAcAryadave gAthAmAM je avyakta" zabda kahyo teno bhAva zrI amRtacaMdrAcAryadave bhagavatI TIkAmAM A pramANe spaSTa karyo che. bhAI ! AtmAnuM hovApaNuM cha dravyane laIne nathI. jJAnanI paryAyamAM cha dravyanuM jJAna thayuM te potAthI thayuM che, cha dravyane laIne thayuM nathI. tathA cha dravyanuM jJAna che mATe cha dravyanuM hovApaNuM che ema paNa nathI. cha dravya je jJaya ane bAhya che te vyakta che. tene jANanArI paryAya paNa vyakta che. e vyakta paryAyamAM enAthI bhinna AtmA avyakta che tene tuM jANe ema kahe che. zrI dharmadAsa kSullake svAtmAnubhava mananamAM AtmAne, cha dravyathI ane ene jANanArI paryAyathI bhinna hovAthI saham dravya kahyuM che. AtmA che to cha dravyanI aMdara, paNa daSTinA viSayabhUta trikALI avyakta dravyane ekakora "rAma" kahIne enAthI je koI bhinna che ene ekakora "gAma" ema kahyuM che. ekakora cha dravya ane tene jANanArI jJAnanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 69 paryAya e badhuM vyakta che, to bIjI kora avyakta bhagavAna trikALI dhruva jJAyakamUrti enAthI bhinna che-ema tuM jANa. daSTino viSaya trikALI zuddha AtmA dravya tarIke to pragaTa che. paNa paryAya je vyaktapragaTa che te paryAyamAM dravya AvatuM nathI te apekSAe tene ahIM avyakta kahyuM che. anaMta anaMta guNano piMDa saccidAnaMda prabhu astipaNe mojuda che, pragaTa che, vyakti che. paNa pragaTa paryAyanI apekSAe tene avyakta kahyo che. bhAI ! AvA AtmAne jANe nahi, arthAt AtmA pote koNa che, kayAM che, kevaDo che e jANe nahi ane dharma thaI jAya? dhULamAMya na thAya. (eTale ke AvA AtmAne jANyA vinA kadI dharma na thAya.) bhale ne sAmAyika, posA, paDikamaNa, vrata, upavAsa ityAdi kriyAkAMDa kare. emAM dharma kayAM che ? e to rAga che. tethI puNya thAya ane emAM dharma mAne to mithyAtva thAya. bhagavAna! tuM akhaMDa eka zuddha caitanyamUrti prabhu cho ne! cha dravyamAM to tuM nathI paNa cha dravyanuM jJAna karanArI eka samayanI vyakta paryAya jeTalo paNa tuM nathI. eka samayanI paryAya jeTalo AtmAne mAnanAra mUDha mithyAdaSTi che. zrI samayasAranA pariziSTamAM nitya-anitya, eka-aneka, ityAdi cauda kaLazo Ave che emAM A vAta lIdhI che. vaLI eka samayanI paryAyane je mAnatA nathI te paNa cha dravyane ja nahi mAnanArA mithyASTi che, kemake cha dravyanuM jJAna paryAyamAM thAya che. tethI paryAyane nahi mAnanArA cha dravyane mAnatA nathI ane tethI teo mithyASTi ja che. ahIM kahe che ke A cha dravyasvarUpa je loka che te jJaya che ane vyakti che ane tethI bhinna bhagavAna AtmA jJAyaka avyakta che. pAThamAM jIva zabda che. paNa jIva kaho ke AtmA, banne eka ja vAta che. vedAMtavALA jIva ane AtmA judA che ema kahe che; paNa e barAbara nathI. eka samayanI jJAnaparyAyanuM astitva mAne tyAre cha dravyanuM astitva mAnyuM kahevAya. ane cha dravyanuM jJAna je vyakta paryAyamAM thAya che enI daSTi choDI trikALI avyaktanI daSTi kare tyAre eNe svadravyane mAnyuM kahevAya. dharma kema thAya enI A vAta che. bhAI ! tArI paryAyamAM cha dravya jaNAya chatAM cha dravyane laIne e paryAya che ema nathI. AvI eka samayanI je jJAnanI paryAya, jemAM trikALI AtmA vyApato nathI e paryAyamAM te cha dravya rahita zuddha avyakta AtmAne jANa. ene jANatAM tane samyagdarzana-jJAna ane dharma thaze. AvI vAta sAMbhaLavAnI paNa jene phurasada maLe nahi te samaje kayAre ane teno prayoga kare kayAre ? zrI niyamasAra zAstramAM nirmaLa paryAyane paNa paradravya kahI che. svavastu akhaMDa, abheda, eka che. tenuM jJAna jene thAya tene sAcuM jJAna thAya che. e samyajJAna thAya paryAyamAM paNa e jJAnanuM ya trikALI zuddha jJAyaka bhagavAna che, paryAya nahi. paryAyane lakSa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 70 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 karI thatuM jJAna yathArtha jJAna nathI. AvI zuddha tattvanI vAta samaje nahi ane aneka prakAranA kriyAkAMDa kare paNa e to badhuM raNamAM poka mUkavA jevuM che. raNamAM poka mUkavI eTale? eTale ema ke raNamAM enI poka koI sAMbhaLe nahi ane enI poka kadI baMdha thAya nahi. bhAI ! mAtra kriyAkAMDathI bhavanAM duHkha na maTe. cha dravyasvarUpa je loka che te bAhya che, vyakta che, ane bhagavAna AtmA atyaMtara, avyakta che. tethI zuddha jJAyakavastu cha dravyasvarUpa lokathI bhinna che. A anaMtA siddho, vIsa vidyamAna tIrthakaro, lAkho kevaLIo, parameSThI bhagavaMto ane divyadhvani ityAdi sarvathI (AkhA lokathI) trikALI zuddha jJAyakavastu bhinna che. avyakta evo AtmA cha dravyathI to bhinna che ja, paNa te saMbaMdhIno bhedajJAnanA vicArano je sUkSma vikalpa te paNa cha dravyamAM AvI jAya che tethI enAthI paNa jJAyaka bhinna che. pUrNAnaMdano nAtha AtmA saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna che. tene avyakta vizeSaNathI ahIM samajAvyo che. samyajJAnanI paryAya ema jANe che ke cha dravyanA svarUpathI mAruM svarUpa bhinna che. ekakora bhagavAna AtmA jJAnagoLo ane ekakora AkhuM lokAloka-bane bhinna bhinna. A lokAlokane eka samayanI paryAya jANe te paryAyanuM potAnuM sAmarthya che. te paryAya ema vicAre che ke huM jJAyaka cha dravyathI bhinna chuM. jANe sAtamuM dravya ! kSullaka dharmadAsajIe zuddha dravyavastune saptam dravya kahyuM che. cha dravyathI huM bhinna chuM ema vicAranArI paryAya svadravya tarapha DhaLe che. vikalpamAM ema vicAre che tyAMsudhI sUkSma bhedano aMza che paNa jyAM paryAya rUdravyamAM DhaLe che eTale e bheda paNa chUTI jAya che. bhAI ! A to gUDha bhAvo sAdI bhASAmAM kahevAya che. bhagavAna jJAyakasvarUpa AtmAmAM DhaLIne je paryAya pragaTa thaI te nizcaya mokSamArga che. e nizcaya mokSamArganI paryAyathI paNa trikALI vastu bhinna che. jJAnanI paryAyamAM cha dravyane jANavAnI tAkAta che tethI e tene jANe, paNa e paryAya ema jANe che ke e cha dravyothI bhinna 'A' huM chuM. 'A' huM eTale je dravya trikALI te huM chuM. paryAya ema jANe che ke huM eka, akhaMDa, dhruva caitanyasvabhAvI avyakta cIja chuM. A vyakta paryAya avyaktane Avo jANe che. avyakta, avyaktane kema jANe? bApu! jainadarzana to vizvadarzana che. vizvadarzana eTale? eTale ja dravyasvarUpa je vizva che tene yathArtha jaNAvanAruM ane te jaNAvIne parathI jIvanI bhinnatA dekhADanAruM e sAcuM darzana che. zAstronuM je jJAna che te paNa cha dravyomAM samAya che, kemake te jJAnanA lakSe svadravyanuM lakSa thatuM nathI. tenuM lakSa choDIne daSTino viSaya je trikALI zuddha dravya tenuM lakSa kare tyAre jJAna samyaka thAya che. bhAI ! dharma karavo che paNa dharma kema thAya tenI khabara vinA tuM dharma kevI rIte karIza? zAstrane jANe, tenI vyavahAra zraddhA kare paNa zuddha jJAyakasvabhAvI bhagavAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 71 AtmAnA Azraye pragaTa thatA vItarAgI AnaMdAmRtano svAda na le to AtmajJAna kema thAya? vastu ekalI atIndriya AnaMdamaya che. e AnaMdano namUno paryAyamAM na Ave tyAM sudhI AkhI cIja AvI che evI pratIti kema thAya ? paramAtmaprakAzamAM Ave che ke ziSya prabhAkara bhaTTa AcArya zrI yogIndradeva prati bahu bhaktithI vinamra thaI pUche che ke-he svAmI! evo zuddhAtmA koNa che je jANavo joIe ane jene jANyA vinA anaMtakALamAM A AtmAne vItarAgI sukhAmRtano svAda na Avyo, kevaLa duHkha ja thayuM? bhAI ! nija zuddhAtmAne svasaMvedanapratyakSa karyA vinA mAtra zAstrajJAna dharma karavAmAM kAMI kAryakArI nathI. ane A vyavahAravALA to bicArA kyAMya (dUra) paDyA che. vrata, tapa, Adino rAga je vyavahAra che e paNa cha dravyamAM AvI jAya che. enAthI to bhinna paDavAnuM che. jenAthI bhinna paDavuM che e madada kema kare? "huM Avo chuM' ema je vyavahArano vikalpa UThe te vikalpano paNa viSaya AtmA nathI. zrI jayasena AcAryadeve A bolanI TIkAmAM ema lIdhuM che ke vikalpanA viSayarahita vastu sUkSma avyakta che. jJAyaka AtmA e to nirvikalpa dhyAnano viSaya che. nirvikalpatA e dhyAna che teno viSaya akhaMDa Atmavastu che. dhyAnanuM dhyeya dhyAna nathI paNa dhyAnanuM dhyeya akhaMDa zuddha Atmavastu che. eka akhaMDa zuddha citmAtra sivAya badhuMya paramA-cha dravyamAM samAI jAya che. AvI vAta che. bIjo bola- kaSAyono samUha je bhAvakabhAva vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. bhAvakabhAva eTale zuM? karma je vikAra thavAmAM nimitta che tene bhAvaka kahe che ane vikArane bhAvakano bhAva kahe che. vikAra e bhagavAna AtmAno bhAva nathI. ajJAnadaSTimAM jIvA bhAvaka ane vikAra eno bhAva bane che ane svabhAvadaSTi thatAM karma je nimitta te bhAvaka che ane vikAra e teno bhAva che. Avo bhAvakabhAva te vyakta che, bAhya che, zeya che ane tenAthI bhagavAna AtmA anya che mATe avyakta che. kaSAyono samUha lIdho che ne? eTale vikalpo zubha ho ke azubha, e sarva vikalpono samUha je bhAvakabhAva te vyakta che ane tenAthI bhinna bhagavAna AtmA avyakta che. kna-karma adhikAramAM lIdhuM che ne ke-huM abaddha chuM, zuddha chuM, nirmaLa chuM, eka chuM, nitya chuM, ityAdi badhA vikalpo che. ahIM kahe che AvA vikalpo ke bIjA koI vikalpo e sarva vikalpothI bhagavAna AtmA bhinna che, anya che. kapAyabhAvo je vyakta che tenAthI jJAyakavastu anya che e apekSAe tene avyakta kahe che. vastudaSTithI to dhruva jJAyakavastu sadA pragaTa ja che. je vyavahAranA vikalpo che tenAthI bhagavAna AtmA bhinna che. je bhinna che evA vikalpothI e kema prApta thAya? jo vikalpothI prApta thAya to AtmA vikalpathI abhinna Thare, ane te vikalpo jIvano svabhAva thaI jAya. paraMtu bhagavAna AtmA to potAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 72 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 svabhAvapariNatithI ja prApta thAya tevo che, rAga pariNatithI nahi. rAga to paradravyanI pariNati che. te dravyAMtara che ema A zAstranA puNya-pApa adhikAramAM kahyuM che. rAga e anerA dravyano bhAva che, svadravyano bhAva nathI. huM zuddha chuM, eka chuM, akhaMDa chuM, abheda chuM evA je vikalpo che te kaSAyamAM samAya che, AkuLatAmAM eno samAveza thAya che. e AkuLatAmaya bhAvakabhAva bAhya che, vyakta che, paraoNya che ane akhaMDa zuddha jIvavastu aMtaraMga, avyakta, jJAyakapaNe che tenAthI bhinna che. bhAI! AtmAnuM jeNe hita karavuM che tene vastunuM prayojanabhUta jJAna to hovuM joIe; vyAkaraNa AdinuM jJAna bhale na hoya. zrI mokSamArga prakAzakamAM sAtamA adhikAramAM zrI ToDaramalajI sAhebe lIdhuM che ke potAnI buddhi ghaNI hoya to teno (vyAkaraNAdino) thoDoghaNo abhyAsa karI pachI AtmahitasAdhaka zAstrono abhyAsa karavo ane jo thoDI buddhi hoya to AtmahitasAdhaka sugama zAstrono ja abhyAsa karavo ? mULamAM Atmavastu zuM che tene yathArtha samajI tenA tarapha DhaLavuM, vaLavuM e mukhya prayojana che. AvI adhyAtmanI vAta mULa dravyAnuyogamAM che te barAbara jANavI joIe. bhAI ! A to samyagdarzanano viSaya zuM che ane te kema prApta thAya enI vAta cAle che. vyakta evA kaSAyonA samUhathI je anya che evo avyakta jJAyakamUrti bhagavAna samyagdarzanano viSaya che. zrI samayasAra gAthA 142 mAM lIdhuM che ke-vyavahAranA vikalpono to ame prathamathI ja niSedha karatA AvyA chIe paNa have "huM zuddha chuM, jJAyaka chuM,' ityAdi je nizcayano vikalpa che teno paNa niSedha karavAmAM Ave che. e vikalpane paNa jyAM sudhI atikramato nathI tyAM sudhI ajJAnarUpa -karmapaNuM TaLatuM nathI. huM ane vikalpa mAruM kArya-ema mAne che tyAM sudhI ajJAnadazA che. kharekhara to rAga pote ja rtA ane rAga pote ja karma che; AtmA teno rjA nathI. paNa potAnuM AvuM zuddha svarUpa jIve kadI sAMbhaLyuM nathI. je loko vyavahArathI paraMparAe nizcaya prApta thAya arthAt vyavahAra karatAM karatAM nizcaya prApta thAya ema mAne che teno ahIM niSedha kare che. puNya-pApa adhikAranI chellI gAthAnI zrI jayasena AcAryadevanI TIkAmAM eka prazna mUkayo che. ziSya pUche che ke prabhu! A pApano adhikAra cAle che. temAM Apa vyavahAra ratnatrayanI vAta kema karo cho? vyavahAraratnatraya to puNya che. teno uttara Apyo che ke-eka to vyavahAraratnatrayamAM AvatAM jIva parAdhIna thAya che ane bIjuM svarUpamAMthI patita thAya tyAre ja vyavahAraratnatrayamAM Ave che. tethI nizcayanayanI apekSAe te pApa ja che. ahIM ema kahe che ke kaSAyano nAnAmAM nAno kaNa paNa huM AtmA chuM arthAt huM chA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 73 dravyothI bhinna zuddha chuM evo sUkSma vikalpa te bhAvakabhAva che, vyakta che ane tenAthI jIva anya che, avyakta che. be bola thayA. trIjo bola:- citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyaktio nimagna che mATe AtmA avyakta che. je paryAya bhaviSya vyakta thavAnI che ane je vyakta thaI gaI te badhI paryAyo caitanyasAmAnyamAM aMtarlIna che. vartamAna paryAya caitanyamAM nimagna nathI. jo vartamAna paryAya paNa temAM nimagna hoya to jANavAnuM kArya koNa kare ? vartamAna paryAya sivAyanI bhUtabhaviSyanI saghaLI paryAyo caitanyamAM aMtarlIna che. mATe tuM AtmAne avyakta jANa. gAthAmAM jANa ' ema kIdhuM che ne? eTale jANanArI vartamAna paryAya to citsAmAnyanI bahAra rahI. e vyakta paryAyamAM A jJAyakavastu je avyakta che ene jANa-ema ahIM kahevuM che. . pANInuM taraMga jema pANImAM samAI jAya che tema vyaya thayelI paryAya dravyarUpa thaI jAya che. nirmaLa paryAya pragaTa hoya tyAre te kSayopazama, kSAyika ke upazamabhAvarUpa hoya che paNa aMdara dravyamAM samAI jAya tyAre pAriNAmikabhAvarUpa thaI jAya che. (udaya, upazama, kSayopazama ke kSAyikarUpa rahetI nathI. ) bhUtakALanI ane bhaviSyakALanI badhI paryAyo dravyasAmAnyamAM pAriNAmikabhAve che. vyakta jJAnanI paryAyamAM je avyakta sAmAnyanuM jJAna thayuM te nizcayanuM jJAna che. nizcayanA jJAna sAthe vartamAna paryAyanuM jJAna karavuM te pramANajJAna che. (nizcayanA jJAnapUrvaka) paryAya pote ekaluM paryAyanuM jJAna kare te vyavahAranuM jJAna che. pramANajJAna ane nayajJAna banne paryAya che. are! jagatanA jIvone pote marIne kayAM jaze enI paDI nathI. paNa bhAI, AtmA to avinAzI tattva che. e kayAMka to raheze ja. cAra gati ane corAsInA cakkaramAM AtmAne koI zaraNa nathI, bhAI. pote marIne kayAM jaze evI jene saMsAranI bhIti lAgI che te bhavya jIva AtmAnuM ja, -zuddha caitanyanuM ja zaraNa zodhe che. nizcayanayano viSayabhUta je dhruva eka akhaMDa caitanyasAmAnyavastu che te eka ja jIvane zaraNarUpa che. paryAyane eka dravya ja za2NabhUta che. tethI kahe che ke vyakta paryAyamAM tuM eka zuddha avyaktane jANa. dravyane prasiddha karanArI pragaTa paryAya te dravyamAM ghUsI jatI nathI. jo dravyamAM ghUsI jAya to A dravya che ema koNa jANe ? avyaktane jANanAra paryAya to avyaktathI bhinna rahIne tene jANe che. dravyanI pratIti karanArI paryAya dravyamAM ghUsI jAya to pratIti karanAra koI rahetuM nathI. tethI pragaTa vartamAna paryAya dravyathI bhinna rahIne pratIti kare che. AvI vAta che. bhAI ! A to bhagavAnanA darabAranI (samosaraNamAM sAMbhaLelI ) vAto che. trilokInAtha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 74 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 sarvajJa paramezvaranI divyadhvanimAM je AvyuM te anusAra A zAstro racAyAM che, te zAstromAMnuM A samayasAra" eka zAstra che. AcAryadave bhavyajIvone A samayasAra" rUpa bhaTaNuM ApyuM che. bhagavAnane bheTavuM hoya to A "samayasAra'ne samaja. aho! digaMbara saMtoe to jagatane hatheLImAM AtmA batAvyo che. jenI yogyatA haze te prApta karaze. cotho bola- kSaNika vyaktimAtra nathI mATe avyakta che. eka samayanI paryAya je vyakta pragaTa che te kSaNika che; jyAre AtmA zuddha caitanyasAmAnya trikALa che. tethI kSaNika vyaktimAtra eTale pragaTa paryAya jeTalo AtmA nathI mATe avyakta che. AtmA enAthI anya avyakta che. tAtparya ema che ke paryAya eka samayamAtra sat hovAthI te dRSTi karavA yogya ane Azraya karavA yogya nathI. mATe anaMtakALamAM jenuM lakSa karyuM nathI evA eka zuddha trikALI avyakta AtmasvabhAvanuM lakSa kara. (anAdinA ) alakSyane lakSamAM le. bhAI ! indriyo moLI na paDe ane roga ghero na ghAle te pahelAM cinmAtra zuddha AtmAnI dRSTi karI levA jevI che. A to jeno puruSArtha nabaLo che tene AvI zikhAmaNa ApI che. anyathA sAtamA narakanI asahya pIDA bhogavato nArakI paNa ugra puruSArtha karIne AtmajJAna prApta karI zake che. vRddhAvasthA Adi game tevA prasaMgamAM paNa AtmA potAno puruSArtha upADI zake che, kAraNa ke paradravya ane paradravyanI paryAyane bhagavAna AtmA aDato paNa nathI. zarIranI game tevI vedanA hoya te vedanAne AtmA sparzato nathI. tethI to kahe che ke kSaNika vyaktine (paryAyane) tuM avyakta (AtmA) tarapha laI jA; tane AtmA maLaze, AtmAno bheTo thaze ane AnaMda Avaze, sukha thaze. pAMcamo bolaH- vyaktapaNuM tathA avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM paNa te vyaktapaNAne sparzato nathI mATe avyakta che. eka samayanI paryAyamAM paryAya ane dravya banne sAthe pratibhAse che chatAM bhagavAna dravyasvabhAva paryAyane aDato, sparzato nathI. zrI pravacanasAra gAthA 17ranA aliMgagrahaNanA 20mAM bolamAM ema lIdhuM che ke paryAya dravyane sparzatI nathI. (tyAM vivakSA judI che). e vAta ahIM nathI batAvavI. ahIM to dravya paryAyane sparzatuM nathI ema batAvavuM che. vyakta eTale pragaTa jJAnanI paryAya ane avyakta eTale trikALI dhruva jJAyaka e bannenuM bheguM mizrapaNe ekasAthe paryAyamAM jJAna thAya che paNa jJAyaka dravya jJAnanI paryAyane sparzatuM nathI eTale dravya paryAyamAM vyApatuM nathI ema kahe che. ahAhA ! A vyakti paryAyamAM avyaktanAM jJAna-zraddhAna AvyAM chatAM te avyakta, avyaktanAM jemAM jJAna-zraddhAna AvyAM te paryAyane sparzato nathI. avyakta vyaktamAM Avato nathI, vyApato nathI. eTale ke paryAya paryAyarUpe rahe che ane dravya dravyarUpe rahe che, Avo jhINo mArga! (upayogane sUkSma karIne samajavo joIe). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 75 A dravya che, A jJAnaguNa che ane A jANanArI paryAya che-ema dravya, guNa, paryAya traNenuM paryAyamAM jJAna thAya che. Ama dravya-paryAyanuM mizritapaNe jJAna hovA chatAM avyakta evo bhagavAna AtmA sva-paraprakAzaka evI jJAnanI vyakta paryAyane sparzato nathI; arthAt te paryAya dravyamAM AvatI nathI. ahA ! potA sahita cha dravyanuM eka samayanI paryAyamAM jJAna thAya chatAM te jJAna karanArI paryAyamAM jJAyaka bhagavAna vyApato nathI, bhinna ja rahe che. ahAhA ! anaMta kevaLajJAnanI paryAyo eka jJAnaguNamAM (zaktirUpe) paDI che, zraddhAnI anaMta paryAyo eka zraddhA guNamAM paDI che, nirmaLa cAritranI anaMta paryAyo eka cAritraguNamAM paDI che, tathA atIndriya AnaMdanI anaMta paryAyo eka AnaMdaguNamAM paDI che. Ama pratyeka guNanI anaMta paryAyo te te guNamAM zaktirUpe paDI che. evA je guNa ane guNone dharanAra trikALI dravya tene ahI avyakta kahyuM che. ane e dravyane jANanArI je vartamAna pragaTa paryAya tene vyakta kahI che. vastu dhruva dravya pote potAthI vyakta pragaTa ja che paNa ahIM paryAya je vyakta che tenAthI te anya che e apekSAe tene avyakta kahyuM che. evA avyakta trikALI dravyanuM ane vyakta paryAyanuM ekasAthe jJAna je paryAyamAM thAya te paryAyane dravya sparzatuM nathI. avyakta vyaktane sparzato nathI. ahA ! vastu sUkSma ane gaMbhIra che. ahIM dravya ane paryAyane judA siddha kare che. jJAyaka evo AtmA para dravyathI to bhinna che ja, paraMtu potAne jANanArI-dekhanArI paryAyathI paNa bhinna che ema siddha kare che. aho ! samyagdarzanano viSaya koI addabhuta aciMtya che. bhAI ! agiyAra aMganAM jANapaNAM anaMtavAra karyA. eka AcArAMganA aDhAra hajAra pada . eka eka padamAM 51 karoDa jhAjherA zloka che. ema AcArAMga karatAM sUyaDAMgamAM bamaNA. ema uttarottara dareka aMgamAM bamaNA che. AvA agiyAra aMganuM jJAna teNe kaMThastha karyuM tathA nava pUrvanI labdhi paNa anaMtavAra pragaTI. paNa arere ! zuddhAtmAnI daSTinA thaI ane tethI mithyAtva nA TaLyuM. bhAI ! trilokanAtha sarvajJa paramAtmAnI divyadhvanimAM je AvyuM te anusAra kuMdakuMdAdi AcArya bhagavaMtoe A zAstra ane Agama racyAM che. zrI banArasIdAse kahyuM che ne ke 3kAra dhvani suni, artha gaNadhara vicAra, racI Agama upadeza, bhavika jIva saMzaya nivAre." ahAhA ! te vANI kevI che? niyamasAra gAthA 108 mAM divyadhvaninA svarUpanuM kathana karatAM kahyuM che ke bhagavAna ahaMtanA mukhAraviMdathI nIkaLelo, sakaLa janatAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 76 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ' zravaNanuM saubhAgya maLe evo, suMdara-AnaMdaNaMdI ' bhagavAnano upadeza hoya che; te anakSarAtmaka hoya che ane bhavya jIvone amRta jevo lAge che. zrImada rAjacaMdre paNa kahyuM cheH 'vacanAmRta vItarAganAM, parama zAMtarasamULa; auSadha je bhavaroganAM, kAyarane pratikULa. ' A divyadhvani anusAra bhagavAna kuMdakuMdAcArya ahIM ema kahe che ke-eka samayanI paryAyamAM cha dravyanuM jJAna thAya che. e cha dravyamAM anaMta siddho paNa AvI gayA. te eka eka siddhane kevaLajJAna varte che. evA anaMta siddho ane svadravya paryAyamAM jaNAya che. eTale ke paryAyamAM paryAyano pratibhAsa thAya che ane paryAyamAM dravyano pratibhAsa thAya che. jema darpaNamAM biMbanuM pratibiMba dekhAya che tema eka samayanI paryAyamAM AkhA dravyano pratibhAsa thAya che. evuM dravya-paryAyanuM ekasAthe mizrapaNe eka samayamAM jJAna hovA chatAM paryAyane dravya sparzatuM nathI. gajaba vAta che! jene aMta2mAM bese tenuM bhava-bhramaNa maTayA vagara rahe nahi evI vAta che. chaThTho bolaH- pote potAthI ja bAhya-atyaMtara spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM paNa vyaktapaNA prati udAsInapaNe protamAna che mATe avyakta che. zuM kahe che? pote potAthI ja bAhya eTale paryAya ane atyaMtara eTale dravya-ema dravya ane paryAya bannene pratyakSapaNe anubhave che. (vedananI apekSAe pratyakSa kahyuM che.) ahIM anubhave che eno artha jANe che athavA jANavApaNe anubhave che ema thAya che. Ama dravya-paryAyapaNe pote potAthI ja pratyakSa jaNAI rahyo hovA chatAM vyaktapaNA prati udAsInapaNe praghotamAna che. arthAt paryAyanA vedana pratye udAsIna che. tyAM paryAyanA vedanamAM na aTaktAM jyAM dhruva vastu che tyAM gulAMTa khAI jAya che. e vedananI paryAya dravya bhaNI najara kare che, dravya tarapha ja vaLe che paNa paryAyamAM aTaktI nathI. bahu sUkSma bola che! pote potAthI ja spaSTa anubhavAI rahyo che. eTale ke rAga ke nimittane laIne anubhavAto nathI. vaLI spaSTa anubhavAI rahyo che eTale ke jJAnamAM pratyakSa anubhavAI rahyo che. jJAnanI paryAyamAM jJAnanuM ane dravyanuM pratyakSapaNuM che; banne ekasAthe jaNAI rahyA che. are! lokone AvuM AkaruM lAge eTale kahe ke ekalI nizcayanI vAta kare che ane vyavahArano lopa kare che. paNa bhAI! vyavahAra che e jANavA mATe che, AdaravA mATe nathI. tathA vyavahArathI nizcaya pragaTe evuM paNa vyavahAranuM svarUpa nathI. pote potAthI ja pratyakSa anubhavAI rahyo che chatAM vyakta paryAya pratye udAsInapaNe praghotamAna che. arthAt bhakta paryAyamAM Takto nathI. AnaMdanuM vedana paryAyamAM che paNa te paryAyamAM aTakto nathI. basa, udAsa, udAsa, udAsa. paryAyathI lakSa choDIne dravya bhaNI lakSa kare che, dravyamAM ja DhaLe che. dravya bhaNI lakSa karanAra paryAya pragaTa AnaMdanA vaidanamAM paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 77 lakSa karatI nathI. bIjI rIte kahIe to eka samayanuM je AnaMdanuM vadana temAM pote Ubho raheto nathI. have upasaMhAra karatAM kahe che ke A pramANe bhagavAna AtmAmAM rasa, gaMdha, rUpa, sparza, zabda, saMsthAna ane vyaktapaNAno abhAva hovA chatAM paNa svasaMvedananA baLathI pote sadA pratyakSa hovAthI anumAnagocaramAtrapaNAnA abhAvane lIdhe jIvane aliMgagrahaNa kahevAmAM Ave ahAhA ! zuM kahe che? bhagavAna AtmAmAM jema rasa, rUpa, gaMdha, sparza, zabda ane saMsthAnano abhAva che tema vyakta paryAyano paNa abhAva che. Avo hovA chatAM vartamAna paryAyamAM sva nAma potAnA pratyakSa vedananA baLathI-svasaMvedananA baLathI AtmA sadA pratyakSa che. pote to sadA pragaTa ane pratyakSa ja che. pravacanasAra gAthA 17ramAM aliMga-grahaNanA chaThThA bolamAM lIdhuM che ke bhagavAna AtmA svabhAvathI jaNAya evo pratyakSa jJAtA che. AtmAno svabhAva ja pratyakSa thavAno che. parokSa rahevAno eno svabhAva ja nathI. indriya, mana ke anumAnajJAnathI jaNAya evo AtmAno svabhAva ja nathI. (A vAta aliMgagrahaNanA pahelA pAMca bolamAM lIdhI che). jyAM jyAM jJAna tyAM tyAM AtmA, jyAM jyAM jJAna nahIM tyAM tyAM AtmA nahi-evuM je anumAnajJAna che e bhedarUpa che ane bhedarUpa che mATe vyavahAra che. rAga ke vyavahArajJAnanI jemAM apekSA nathI evA svasaMvedananA baLathI bhagavAna AtmA sadA pratyakSa thato hovAthI anumAnagocaramAtrapaNAno AtmAmAM abhAva che. tethI anumAnajJAnarUpa vyavahArano paNa AtmAmAM abhAva che. pratyakSapUrvakanuM anumAna hoya to te paNa vyavahAra che. evA anumAnathI paNa AtmA jaNAto nathI ema kahe che. samayasAra kaLazaTIkAnA kaLaza 8mAM "phanIyamInama' eTale ke cetanAlakSaNathI lakSita thAya che eTale ke anumAnagocara paNa che ema lIdhuM che. paNa ahIM to eTalo vikalpa (bheda) paNa kADhI nAkhyo che. (anubhava pUrve evo koI bheda hoya te judI vAta che). sIdho svasaMvedananA baLathI pratyakSa thAya che evo ja AtmAno svabhAva che. ahIM pratyakSa jJAna levuM che. e ja kaLaza AThamAM bIjo pakSa rajA karatAM kahyuM che ke-'udyota-mAnama'-pratyakSa jJAnagocara che. A vAta ahIM levI che. vastu vicAratAM "A jJAna te AtmA" evo anumAnano vikalpa UThe te paNa jUTho che. zuddha vastumAtra che, Avo anubhava samyakatva che. samayasAramAM chelle pariziSTamAM 47 zaktionuM varNana che. tyAM AtmAmAM eka "prakAza' nAmanI zakti kahI che. A zaktinA kAraNe pote (AtmA) potAthI sIdho Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 78 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jaNAya evo ja eno svabhAva che. "svayaM prakAzamAna vizada (spa) evA savedanamayI ( svAnubhavamayI) prakAza zakti." ahIM je svasaMvedanapratyakSa lIdhuM che e prakAzazaktinI apekSAe lIdhuM che. AtmAne jANavAmAM rAga ke nimittanI apekSA to nathI paNa anumAnajJAnanI paNa apekSA nathI. AtmA sIdho paryAyamAM svasaMvedananA baLathI pratyakSa thavAnA ja svabhAvavALo che. AnaMdanA vedananI apekSAe ahIM pratyakSa kahyo che. atIndriya AnaMdane AtmA sIdho vede che. AnaMdanuM vedana pratyakSa che enuM jora ApIne pratyakSa kahyuM che. AtmAnA AnaMdanA svAdamAM zrutajJAnIne ane kevaLajJAnIne koI phera nathI; AtmAnA guNo ane AkAra jovAmAM kevaLIne jema pratyakSa jaNAya tema zrutajJAnIne na jaNAya paNa svAnubhUtimAM AnaMdanuM vadana to zrutajJAnIne paNa pratyakSa ja che. zrutajJAnIne je AnaMdanuM vedana che te pratyakSa che. e koI bIjo thoDo veda che? tethI zrutajJAnanI apekSAe AtmA parokSa bhale hoya, paNa vedananI apekSAe pratyakSa ja che. svasaMvedananA baLathI pote sadA pratyakSa che. AMdhaLo sAkara khAya ane dekhato manuSya khAya. tyAM bannene mIThAzanA vedanamAM kAMI pharaka nathI. AMdhaLo sAkarane pratyakSa dekhato nathI, paNa sAkaranI mIThAzanA svAdamAM kAMI phera nathI. tema AtmAnA AnaMdanA svAdamAM zrutajJAnI ane kevaLajJAnIne kAMI pharaka nathI. kevaLajJAnIne asaMkhyAtapradezI anaMtagaNano piMDa AtmA ane tenA AkArAdi sAkSAta dekhAya che tema zrutajJAnIne pratyakSa jaNAtuM nathI paNa vedananI apekSAe ahIM pratyakSanuM jora ApyuM che. vaLI temAM pratyakSa thavAno prakAza nAmano guNa che. pote potAthI sIdho jaNAya evo AtmAmAM prakAza nAmano guNa che. pote sIdho AnaMdane vede che. tethI vedananI apekSAe pratyakSa ja che ema kahyuM che. samayasAra kaLazaTIkA, kaLaza 19mAM Ave che ke-"zrutajJAnathI AtmasvarUpa vicAratAM ghaNA vikalpo Upaje che; eka pakSathI vicAratAM AtmA anekarUpa che, bIjA pakSathI vicAratAM AtmA abhedarUpa che-Ama vicAratAM thakAM to anubhava nathI, to anubhava kyAM che? uttara Ama che ke pratyakSapaNe vastune AsvAdatAM thakAM anubhava che." kaLaza 93mAM paNa lIdhuM che ke "jeTalA naya che teTalA zrutajJAnarUpa che; zrutajJAna parokSa che, kemake savikalpa che, anubhava pratyakSa che; kemake nirvikalpa che tethI (savikalpa) zrutajJAna vinA je nirvikalpa jJAna che te pratyakSa anubhave che. tethI pratyakSapaNe anubhavAto thako je koI zaddhasvarUpa AtmA te ja jJAnakuMja vastu che ema kahevAya che." Ama bhagavAna AtmA jJAnanI paryAyamAM sIdho pratyakSa jaNAya che. emAM rAga ke nimittanI to apekSA nathI paNa anumAnajJAnathI paNa te jaNAya nahi evo te svAnubhava pratyakSa che. AvA arthamAM ahIM pratyakSa kahyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 79 AmAM (kaLaza 93mAM ) zrutajJAna parokSa kIdhuM. kharekhara to zrutajJAnano anubhava pratyakSa che. gAthA 144 nI TIkAmAM lIdhuM che ke indriyo ane manadvArA pravartatI buddhione maryAdAmAM lAvIne matijJAnatattvane Atmasanmukha karIne, tathA aneka vikalpo maTADIne zrutajJAnatattvane paNa Atmasanmukha karIne, atyaMta vikalparahita thaIne nija paramAtmasvarUpa samayasArane anubhave che te vakhate ja AtmA samyakapaNe dekhAya che. AmAM zrutajJAna vaDe anubhava thavo kahyo che. jyAM je apekSA hoya te yathArtha samajavI joIe. zrutajJAnanA vikalpomAM AtmA parokSa che paNa anubhavamAM, vedanamAM pratyakSa che. kevaLajJAna apekSA cAreya jJAnane parokSa paNa kahyAM che. vaLI rahasyapUrNa ciThThImAM "Agama-anumAnAdika parokSajJAna vaDe AtmAno anubhava hoya che' ema lIdhuM che. tyAM nirvikalpa anubhava pUrve jainAgamamAM jevuM AtmAnuM svarUpa kahyuM che tevuM jANI anumAna vaDe vastuno nizcaya kare che arthAt evo nirNaya hoya che ema batAvavuM che; paraMtu tenAthI anubhava thAya che ema kahevuM nathI. bhAI AtmAnuM svarUpa ati sUkSma che. jyAM je vivekSA hoya te barAbara jANavI joIe. ahIM to ema kahe che ke vastu to svasaMvedananA baLathI sadA pratyakSa che ane emAM anumAnagocara-mAtrapaNAno abhAva hovAthI jIvane aliMgagrahaNa kahevAmAM Ave che. have AgaLa kahe che ke potAnA anubhavamAM AvatA cetanAguNa vaDa sadAya aMtaraMgamAM che tethI jIva cetanAguNavALo che. atyAra sudhI AtmAmAM A nathI, A nathI ema kahyuM hatuM. paNa have temAM "che" enI vAta kare che. ekaluM dekhavuM-jANavuM jeno svabhAva che evA cetanAguNavALo bhagavAna AtmA che. AtmA cetanA vaDe anubhavAya che eTale rAga vaDe anubhavAto nathI e vAta che, paraMtu evA bheda vaDa anubhavAya che ema kahevuM nathI. aMtarmukha thayelI paryAya ema jANe che ke A caitanyamaya bhagavAna AtmA huM, basa. bhagavAna AtmA sparza, rasa, gaMdha, varNa, vyaktapaNuM AdirUpa nathI paNa caitanyamaya, cetanAguNavALo che. - have kahe che-kevo che cetanAguNa? je samasta vipratiprattiono (jIvane anya prakAre mAnavArUpa jhaghaDAono) nAza karanAra che. jIva rAgavALo che, puSyavALo che, vyavahAravALo che, karmavALo che, zarIravALo che ityAdi aneka prakAre anya mAnavArUpa jhaghaDAono nAza karanAra che. kaSAyanI maMdatA hoya to jaNAya, chello zubhabhAva to hoya che ne? pahelAM vikalpa to Ave ne? ityAdi aneka prakAranI viparIta mAnyatAono niSedha karanAra che. vaLI jeNe potAnuM sarvasva bhedajJAnI jIvone soMpI dIdhuM che evo che. eTale ke parathI bhinna pachI svano anubhava jeNe karyo tene pUrepUro khyAla AvI gayo che ke mAro AtmA sIdho mArA jJAnathI jaNAya evo che, paNa deva-guru-zAstrathI ke divyadhvanithI jaNAya ema nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 80 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 samyaktvIne ja e khabara che ke potAnI rAgarahita vastu potAnA jJAnabhAvathI jaNAya che, rAgathI nahi. AtmA jJAna' lakSaNa dvArA jaNAya che. jJAna lakSaNa kaho ke upayoga kaho, te dvArA AtmA jaNAya che. upayoganA be prakAra che. (1) upayoga eTale jANavuM-dekhavuM evo trikALI guNa ane (2) upayoga eTale A jANavuM-dekhavuM trikALa che ema nirNaya karanArI paryAya. jANanAra paryAya vyakta che ane prasiddha che. jANavuM, jANavuM, jANavuM e lakSaNa prasiddha che. tenAthI prasAdhyamAna AtmAne sAdhI zakAya che, jANI zakAya che. vartamAna jJAnanI dazAne aMtaramAM vALatAM AtmA jaNAya e TUMkI ane Taca vAta che. 'parathI khasa, svamAM vasa, TUMkuM Taca, eTaluM basa.' ene vistArathI samajAve che ke 52thI khasavuM eTale zuM? svamAM vasavuM eTale zuM? ane svavastu zuM? jJAnasvabhAvI vastu AtmAnuM jJAna ane anubhava kema thAya e mAtra bhedajJAnIo ja yathArtha jANe che. bhAI! paribhramaNa karIne 84 lAkha yonimAM anaMtavAra avatAra karyA. ahIM koI Akaro roga zarIramAM Ave ane thoDo kALa emAM jAya to rADa nAkhe che. e roganI pIDA, narakanI pratikULatAthI to anaMtamAM bhAge che. 52mAdhAmI (eka jAtanA devo) narakamAM zarIranA jhINA jhINA kaTakA karI nAkhe che ane jema vikharAyelo pAro bhego thaI jAya tema te kaTakA pAchA bhegA thaI jAya che. AvI narakanI pIDAmAM tuM anaMtavA2 gayo che, bhAI! tArI svavastunA bhAna vinA arthAt samyagdarzana vinA AvAM anaMta duHkho teM bhogavyAM che. mATe have to jevI vastunI sthiti che tevo ekavAra anubhava kara. ahA! janma-maraNanA duHkhano aMta lAvavAno eka A ja upAya che. vastunuM svarUpa jevuM che tevuM saMto jAhera kare che. koIne game ke na game tenI sAthe zuM saMbaMdha ? koI nizcayAbhAsI kahe ke ekAntI kahe. A to vastunA gharanI, nija gha2nI vAta che. niyamasAramAM Ave che ke koI AvA suMdara mArganI niMdA kare tethI huM bhAI! tuM AvA uttama lokottara mArga pratye abhakti na karIza, bhakti ja karaje. vaLI, kevo che cetanAguNa ? je samasta lokAlokane grAsIbhUta karI le che. ahA ! kevaLajJAnanI paryAyanuM eTaluM sAmarthya che ke te lokAlokanI paryAyane koLiyo karI jAya che. are! ethI anaMtagaNuM hoya topaNa jANe evuM enuM aciMtya sAmarthya che. zrutajJAnanI paryAyamAM paNa ATalI tAkAta che; phakta pratyakSa, parokSano bheda che. eka samayanI vyakta paryAyamAM paryAyanuM ane dravyanuM bannenuM jJAna thAya che. eka samayanI paryAyanA jJAnamAM cha dravyanuM jJAna AvI jAya che. A vAta chelle 14 kaLazo lIdhA che temAM Ave che. evA lokAlokane grAsIbhUta karIne atyaMta tRpti vaDe TharI gayo che. ahAhA! anaMta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 81 AnaMdano nAtha aMdarathI jAgyo te AnaMdano anubhava kare che. jemAM pratisamaya AnaMda pragaTe che te AnaMdano bhogavanAra AtmA atyaMta tRpta thaI gayo che. daSTimAM svabhAvanI apekSAe rAgano bhogavanAra jJAnI nathI. paraMtu jJAnanI apekSAe juo to dharmI sAdhaka AnaMdano bhoktA che ane rAgano paNa bhoktA che. rAga bhogavavA yogya che ema ene buddhi nathI, paNa vedanamAM che e apekSAe bhoktA kahyo che. bhAI ! A avasaramAM paNa tuM A tattvane nahi samaje to kyAre samajIza? jema brAhmaNa lacapaca lADu khAIne (tRpta thayo hoya tema) malapato cAle tema dharmI AnaMdamAM malapato cAle che. dharma atyaMta svarUpasaukhya vaDe tRta tRta hovAne lIdhe evo TharI gayo che ke svarUpamAMthI bahAra nIkaLavAno anuvamI hoya tema sarvakALe kiMcitmAtra paNa calAyamAna thato nathI. pUrNa dazA thavAthI sarvakALe kiMcitmAtra paNa calita thato nathI. AvI dazAne pUrNa dazA arthAta anubhavanuM phaLa kahe che. e rIte sadAya jarApaNa nahi caLatuM anyadravyathI asAdhAraNapaNuM hovAthI cetanAguNa svabhAvabhUta che. dharmI jIva aMdaramAM evo tRpta-tRta TharI gayo che ke have pachIno kALa Atma-tattvanA AnaMdanA bhogavaTAmAM ja raheze. aho ! samayasAramAM to cauda brahmAMDanA bhAvo bharyA che. evA kALe ane evI zailIe e lakhAI gayuM che ke emAM kAMI adhUrAza rahI nathI. -Avo caitanyarUpa paramArthasvarUpa jIva che. paramArtha eTale parA kahetAM uttama ane mA eTale lakSmI artha eTale padArtha-uttama lakSmIvALo padArtha. caitanyanI uttama lakSmIvALo jIva padArtha che-e paramArtha che. jeno prakAza nirmaLa che evo A bhagavAna A lokamAM eka TaMkotkIrNa bhinna jyotirUpa birAjamAna che. jANe ghaDatara karIne aMdarathI kADhayuM hoya evo ekarUpa zAzvata tathA bhinna caitanyajyotirUpa bhagavAna birAjamAna che tene AtmA kahevAmAM Ave che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahI evA AtmAnA anubhavanI preraNA kare che - * kaLaza 35 : zlokArtha uparanuM pravacana * "vi7rivartama sarvottama upa sahAya vidAya'-kahe che? cinzaktithI rahita anya sakaLa bhAvone mULathI choDIne -juo, AtmA jJAnasAmarthyarUpa che. ane A zubhAzubha bhAvo ci7ktithI rikta kahetAM khAlI che, bhinna che. cAhe to tIrthaMkara nAmakarma bAMdhanAro bhAva ho. paMcamahAvratano vikalpa ho ke guNaguNInA bhedano vikalpa ho-e badhA caitanyazaktithI khAlI anerA bhAvo che. e sarva bhAvone mULamAMthI tuM choDa ema kahe che. Tatarama vaM rijIimAtrama avadhi' ane pragaTapaNe potAnA cinzaktimAtra bhAvanuM avagAhana karIne pote pragaTa jJAnasvabhAvamAtra vastu che. emAM DUbakI mAra, Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 82 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 emAM praveza kara, avagAhana kara. jema samudramAM avagAhana kare che ema A caitanyamAtra samudramAM avagAhana kara. vartamAna paryAya dvArA trikALI jJAnasvabhAvI zuddha caitanyasiMdhumAM praveza kara. puNya-pApanA bhAvanuM avagAhana to anAdinuM che, paNa e to mithyAbhAva che, caitanyathI khAlI che. ahA ! kevI TUMkI ane sArabhUta vAta! je bhAvathI baMdhana thAya te sarva vikalpo acetana che. tethI caitanyazaktino jemAM abhAva che evA aneka prakAranA acetana zubhAzubha bhAvonuM lakSa choDI de ane sadA ekarUpa zuddha cilzaktimAtra bhAvane grahaNa kara. kevA che AtmA? "vizvasya upara vAha varattama rUnama parama mAtmAnama'-samasta padArthasamUharUpa lokanA upara suMdara rIte pravartato evo A eka, kevaLa, avinAzI AtmA che tene AtmA lokanA upara suMdara rIte pravartato padArtha che. vikalpathI mAMDIne AkhA jagatathI e judo sarvotkRSTa padArtha che. suMdara rIte pravartato eTale ke atIndriya AnaMdasvarUpe pravartato padArtha che. puNya-pApamAM pravartana e to duHkharUpa pravartana che. AtmA to atIndriya AnaMdasvarUpe pravartato sarvotkRSTa padArtha che. bhagavAna AtmA cAritranI apekSAe vItarAgasvabhAvI che, jJAnanI apekSAe jJAnasvabhAvI che ane AnaMdanI apekSAe AnaMdasvarUpa che. evA jJAna, AnaMda ane vIta ityAdi aneka guNa-svabhAvothI bharelo akhaMDa ekarUpa caitanya bhagavAna che. ahIM kahe che ke puNya-pApa Adi saghaLA acetana bhAvonuM lakSa choDI pragaTa cinmAtra eka AtmAmAM avagAhana kara. anubhava thavAnI A ja paddhati ane rIta che. AkarI lAge ke na lAge, mArga to A che, bhAI ! bIjo koI mArga nathI. mAtmA (mAtmAnama) zAtmani sAkSAta naryA' bhavyAtmA evA eka kevaLa avinAzI AtmAno AtmAmAM ja abhyAsa karo, sAkSAt anubhava karo. ahAhA ! ekaluM mAkhaNa che. anAdithI A caitanyaprakAzano puMja zAzvatasvarUpa bhagavAna AtmA puNya-pApanA vyavahAra bhAvomAM muMjhAI gayo che, jhakaDAI gayo che. tene ahIM kahe che ke e sarva vyavahAra bhAvonuM lakSa choDI ciktisvarUpa bhagavAna AtmAno AtmAmAM ja sAkSAt anubhava kara. ahIM cilzaktisvarUpa AtmA ema bhedathI kathana karyuM tyAM vastumAM koI bheda na samajavo. paNa zuM thAya? bIjA to koI upAya nathI. bahu buddhivALo hoya topaNa samajAvavAnA kALe bheda pADIne ja samajAvavuM paDe. 'darzana-jJAna-cAritrane prApta hoya te AtmA', athavA bahu TUMkuM kahe to "jJAna te AtmA"--ema bheda pADIne ja kathana kare. bheda pADayA vinA samajAve zI rIte? zrI samayasAra kaLazaTIkA, kaLaza pamAM A vAta lIdhI che, "jIvavastu nirvikalpa che. te to jJAnagocara che. te ja jIvavastune kahevA mAge Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 83 tyAre ema ja kahevAmAM Ave che ke jenA guNa darzana-jJAna-cAritra te jIva. jo koI bahu sAdhika hoya (buddhivALo hoya) topaNa Ama ja kahevuM paDe. ATaluM kahevAnuM nAma vyavahAra che." paNa e vyavahArathI jaNAvyuM che. kahenAre ke sAMbhaLanAre vyavahAra anusaravA lAyaka nathI. bheda pADIne samajAvavAno vyavahAra che, paNa te vyavahAranuM anusaraNa na karavuM, vastu trikALa che enuM anusaraNa karavuM. samayasAra gAthA 8nI TIkAmAM AnI spaSTatA karelI che. jemAM bhava ane bhavanA bhAvano abhAva che evo bhagavAna AtmA zuddha cetanAsiMdhu che. banArasIdAse kahyuM che ne ke "kahai vicapzana puruSa sadA meM eka hoM, apane rasa soM bharyo ApanI Teka hoM, mohakarma mama nAMhi nahi bhramakUpa hai. zuddha cetanAsiMdhu hamArI rUpa hai." A rAgAdi bhAva cAhe zubharAga hoya topaNa te bhramano kUvo che, bhavano kUvo che. jeno behada aparimita jJAnasvabhAva che evo bhagavAna AtmA zuddha caitanyano dariyo che. evA caitanyasamudramAM avagAhana kara, enI sanmukha thaI emAM magna thaI jA. tethI AkhA vizvanA bhAvothI bhinna evA AnaMdamAM tAruM pravartana thaze. AnuM nAma dharma che. koI ema kahe ke AnuM kAMI sAdhana kharuM ke nahi? zrI paMcAstikAyamAM vyavahAra nizcayanuM sAdhana che ema Ave che ne? bhAI ! e to nimitta kevuM hoya che tenI vAta karI che. e vyavahAra kAMI sAdhana nathI, nizcaya ja sAdhana che. yathArtha sAdhana to eka ja che; paNa sAthe rAga kevI jAtano hoya che te dekhADavA vyavahAra upara sAdhanano upacArathI Aropa karyo che. ahIM kahyuM che ne ke AtmA AtmAno AtmAmAM ja abhyAsa karo. tArA nirmaLa pariNamanamAM eka AtmAno sAkSAt anubhava karo. A anubhava e ratnatrayarUpa dharma che, mokSamArga che. AmAM vyavahArano niSedha AvI gayo. kahyuM ne ke je vyavahArano rAga che te cinzaktithI rikta eTale khAlI che tethI tene choDa, ane caitanyasvabhAvanA sAmarthyano dariyo bhagavAna AtmA che emAM praveza kara, paryAyane eka zuddha caitanyasiMdhumAM nimagna kara. mArga to A eka ja che. ' eka hoya traNa kALamAM paramArano patha. A samyaka ekAnta che. nizcayathI paNa thAya ane vyavahArathI paNa thAya ema mAnavuM e to mithyA anekAnta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 ] - pravacana ratnAkara bhAga-3 * kaLaza 35 : bhAvArtha uparanuM pravacana * A AtmA paramArtha samasta anyabhAvothI rahita caitanyazaktimAtra che. 148 karmanI prakRti je bhAvothI baMdhAya te badhA bhAvo acetana che. cetananA bhAvathI, caitanyanA nirmaLa pariNamanathI baMdhana na paDe. baMdhana to caitanyathI khAlI acetanabhAvathI paDe. acetana-bhAvathI acetana prakRtinuM baMdhana thAya. vaLI koI ema kahe che ke je bhAvathI puNya baMdhAya te puNyabhAvane tame adharma na kaho? are bhAI! puNyabhAva AtmAnA AnaMdanA pravartanathI viruddha bhAva che. AtmAnA AnaMdanuM pravartana dharma che to puNyabhAva adharma che ema saheje temAM AvI jAya che. vastu nitya, dhruva, AnaMdano nAtha bhagavAna AtmA cinmAtra che. tenA anubhavano abhyAsa karo ema upadeza che. abudha jIvane samajAvavA mATe vyavahAra dvArA samajAvyuM che. paNa e vyavahArane ja je pakaDI rAkhe e upadeza sAMbhaLavAne lAyaka nathI. evo jIva bhagavAnanI dezanAne lAyaka nathI ema zrI puruSArthasiddhayupAyamAM kahyuM che. have cinzaktithI anya je bhAvo che te badhA pudgaladravyasaMbaMdhI che evI AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpe zloka kahe che - * kaLaza 36 : zlokArdha uparanuM pravacana * jilla-ivyANa-sarvasva-sara: mayama nIva: yAna' cinzaktithI vyAsa jeno sarvasvasAra che evo A jIva eTalo ja mAtra che. zuM kahe che? A jJAnanuM daLa, AnaMdanuM daLa, zAntinuM daLa ema anaMta guNanA daLathI maMDita cinzakti ja jenuM sarvasva che te jIva che. eTalo ja mAtra AtmA che. A caitanyazaktithI prasaravApaNuM jenuM sarvasva che eTalo ja AtmA che. ata: tiriy1: manI bhAva: sarve mafpa pautti :' A ciktithI zUnya je A bhAvo che te badhAya pudgalajanya che, pudgalanA ja che. dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA ityAdi vikalpa pudgalanA ja che. cAhe vyavahAratnatrayanA bhAva ho ke tIrthakara nAmakarma je vaDe baMdhAya e bhAva ho e badhA bhAva ci7ktithI khAlI che tethI pudgalanA ja che, pudgala saMbaMdhI che. prazna- rAgAdi bhAvone pudgala kema kahyA ? uttara- AtmAnI caitanyajAtinA e pariNAma nathI. rAgAdine utpanna kare evo AtmAmAM koI guNa-svabhAva nathI. tethI e bhAvo AtmAnA nathI. vaLI paryAyamAM utpanna thatA e bhAvo pudgalanA Azraye utpanna thAya che. tethI e badhA pudgalanA ja che ema kahyuM che. jo AtmAnA hoya to te AtmAthI bhinna paDe nahIM. Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-49 ] [ 85 cinzaktithI zUnya A badhA bhAvo pudgalanA ja che. paryAya AtmA tarapha DhaLavAne badale pudgala tarapha DhaLI tethI utpanna thayelA e bhAvo pudgalasaMbaMdhI che. kyAMka ema Ave ke rAgAdi potAnA azuddha upAdAnathI thAya che, parane laIne thatA nathI; tethI paryAyamAM utpanna thavAnI te kSaNa che tethI e utpanna thayA che. tyAM azuddha upAdAnanI svataMtratA batAvavAno hetu che. jyAre ahIM ene pudgalajanya kahyA che temAM zuddha upAdAnamAM e nathI tathA zuddha upAdAnanA kAryabhUta e nathI ema batAvavAno hetu che. bhAI ! A tArA parama hitanI vAta che. tyAre emAMthI koI ema pUche ke-upadezamAtrathI lAbha na thAya ema Apa kaho cho ane hitano upadeza to Apa Apo cho? samAdhAna - bhAI, vANInA kALe vANI nIkaLe che ane sAMbhaLanArane paNa tenI yogyatAnA kALe evuM nimitta hoya che. paNa sAMbhaLe che tethI tathA saMbhaLAvanAra nimitta che tethI jJAna thAya che ema nathI. tyAM to jJAnanI paryAya utpanna thavAnI e janmakSaNa ja che. zrI pravacanasAranI 102 mI gAthAmAM janmakSaNanI vAta Ave che. svasammukha thaIne nirmaLa paryAya thAya te kALe tevI nirmaLatA thavAno akALa ja che, ane nimittAdi paNa ema ja che. chatAM rAga ke nimitta che mATe nirmaLatA thAya che ema nathI. nirmaLa paryAya thavAnI yogyatAnA kALe yathArtha upadezanuM nimitta hoya ane upadeza sAMbhaLavAno vikalpa paNa hoya paNa tethI e nimitta ke vikalpa jJAna karI de che ema nathI. nimittAdi, vastunI janmakSaNa nIpajAvanAra nathI. juo, vastunI je janmakSaNa che te janmathI vyApta che, utpAda utpAdathI vyApta che, vyaya vyayathI vyApta che ane dhruva dhruvathI vyApta che. pravacanasAramAM A vAta lIdhI che. A pravacanasAra to divyadhvanino sAra che. bhagavAna ema kahe che ke-tuM amArI divyadhvani sAMbhaLe che ethI tane jJAnanI paryAya utpanna thAya che ema nathI, paraMtu jJAnanI paryAyano janmakSaNa che tethI utpanna thAya che. - zrI amRtacaMdrAcAryadave paNa chelle kahyuM che ke-he jIvo! huM samajAvanAra chuM ane tame samajanAra cho evA mohathI na nAco. vANI ame karI che ema na mAno. ame to jJAnamAM chIe; to vANIne amo kema karIe? jJAnamAM ja huM chuM, vANImAM huM Avyo ja nathI tethI huM samajAvanAra chuM ema che nahi. ane vANIthI tane samajAyuM ema paNa nathI. A to duniyAthI taddana judI vAta che, bhAI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * 94- 4 adhidhAra * gAthA 50-55 jIvassa patthi vaNNo Na vi gaMdho Na vi raso Na vi ya phaaso| Na vi rUvaM Na sarIraM Na vi saMThANaM Na sNhnnnnN|| 50 / / jIvassa Natthi rAgo Na vi doso Neva vijjade moho| No paccayA Na kammaM NokammaM cAvi se nntthi|| 51 / / jIvassa Natthi vaggo Na vaggaNA Neva phaDDayA keii| No ajjhappaTThANA va ya annubhaagtthaannaanni|| 52 / / jIvassa Natthi keI joyaTThANA Na baMdhaThANA vaa| Neva ya udayaTThANA Na maggaNaTThANayA keii|| 53 / / No ThidibaMdhaTThANA jIvassa Na saMkilesaThANA vaa| Neva visohiTThANA No saMjamaladdhiThANA vaa||54 / / evA e bhAvonuM vyAkhyAna cha gAthAomAM kare cheH nathI [pane, nahi, nahi sparza, 2. sapane nahI, nahi rUpa ke na zarIra, nahi saMsthAna, saMhanane nahi; 50. nathI rAga jIvane, dveSa nahi, vaLI moTu jIvane che nahIM, nahi pratyayo, nahi karma ke nokarma paNa jIvane nahIM; 51. nathI varga jIvane, vargaNA nahi, spardhako kaMI che nahIM, adhyAtmasthAna na jIvane, anubhAvasthAno paNa nahIM; pa2. jIvane nathI kaMI yogasthAno, baMdhasthAno che nahIM, nahi udayasthAno jIvane, ko mArgaNAsthAno nahIM; pa3. sthitibaMdhasthAna na jIvane, saMkalezasthAno paNa nahIM, sthAno vizuddhi taNAM na, saMyamalabdhinAM sthAno nahIM; 54. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates smys||2. thA-50-55 ] [ 87 Neva ya jIvaTThANA Na guNaTThANA ya asthi jiivss| jeNa du ede savve poggaladavvassa prinnaamaa|| 55 / / jIvasya nAsti varNo nApi gandho nApi raso nApi ca sprshH| nApi rUpaM na zarIraM nApi saMsthAnaM na sNhnnm|| 50 / / jIvasya nAsti rAgo nApi dveSo naiva vidyate mohH| no pratyayA na karma nokarma cApi tasya naasti|| 51 / / jIvasya nAsti vargo na vargaNA naiva spardhakAni kaanicit| no adhyAtmasthAnAni naiva caanubhaagsthaanaani|| 52 / / jIvasya na santi kAnicidyogasthAnAni na bandhasthAnAni vaa| naiva codayasthAnAni na mArgaNAsthAnAni kaanicit|| 53 / / no sthitibandhasthAnAni jIvasya na saMklezasthAnAni vaa| naiva vizuddhisthAnAni no saMyamalabdhisthAnAni vaa||54 / / nathI jIvasthAno jIvane, guNasthAna paNa jIvane nahIM, pariNAma pudagaladravyanA A sarva hovAthI nakkI. 55. uthArtha:- [ jIvasya ] (r)pane [ varNa:] [ [ nAsti ] nathI, [ na api gandhaH ] gaMdha 59 nathI, [ rasaH api na] 2sa. 59 nathI [ca] bhane [ sparzaH api na] sparza 59 nathI, [ rUpaM api na] 35 59 // nathI, [na zarIraM] zarI2. 59nathI, [saMsthAnaM api na] saMsthAna 59 nathI, [ saMhananam na] saMhanana 59 // nathI; [jIvasya] (r)pane [ rAgaH nAsti ] 2 // 59 // nathI, [ dveSa: api na] dva5 59 nathI, [ mohaH ] bho 59 [ na eva vidyate] vidyamAna nathI, [pratyayAH no] pratyayo (mAnavo) 59 // nathI, [karma na] dharbha 59 // nathI [ca] bhane [ nokarma api] nobha 59 [ tasya nAsti] tene nathI; [jIvasya] apane [varga: nAsti] varga nathI, [ vargaNA na ] qu nathI, [kAnicit spardhakAni na eva] ocha spardho 59 nathI, [ adhyAtmasthAnAni no] adhyAtmasthAno 59 nathI [ca] bhane [anubhAgasthAnAni ] anumAsthAno 59 [na eva] nathI; [ jIvasya] apane [kAnicit yogasthAnAni] ocha yogasthAno 59 [na santi ] nathI [ vA] athavA [bandhasthAnAni na] baMdhasthAno 59 // nathI, [ca] 4jI [ udayasthAnAni] dhyasthAno 59[na eva] nathI, [kAnicit mArgaNAsthAnAni na] o mArga sthAno 59 nathI; [jIvasya] apane [sthitibandhasthAnAni no] sthitibaMdhasthAno 59 // nathI [vA] athavA [ saMklezasthAnAni na] saM'sazasthAnI 59 // nathI, [vizuddhisthAnAni] vizuddhisthAno 59 / [na eva] nathI [ vA] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 naiva ca jIvasthAnAni na guNasthAnAni vA santi jiivsy| yena tvete sarve pudgaladravyasya pariNAmAH / / 55 / / athavA [ saMyamanavyithAnAni] saMyamalabdhisthAno paNa [ no] nathI; [2] vaLI [ nIvaca] jIvane [nIvasthAnAna] jIvasthAno paNa [na va] nathI [vA ] athavA [ guNasthAnAna] guNasthAno paNa [ satti] nathI; [ yena tu] kAraNa ke [te sarve] A badhA [ putadravyaraca] pudgaladravyanA [ pariNAma:] pariNAma che. TIkA:- je kALo, lIlo, pILo, rAto athavA dhoLo varNa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 1. je surabhi athavA durabhi gaMdha che te badhIye jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 2. je kaDavo, kaSAyalo, tIkho khATo athavA mITho rasa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 3. je cIkaNo, lUkho, zIta, uSNa, bhAre, halako, komaLa athavA kaThora sparza che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 4. je sparzAdisAmAnya pariNAmamAtra rUpa che te jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 5. je audArika, vaikriyika, AhAraka, taijasa athavA kArmaNa zarIra che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 6. je samacaturastra, nyagrodhaparimaMDaLa, svAtika, kunjaka, vAmana athavA huDaka saMsthAna che te baMdhuya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 7. je varSabhanArAca, vajanArA, nArA, ardhanArAca, kAlikA athavA asaMprAsAsRpATikA sahunana che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 8. je prItirUpa rAga che te badhoya jIvane nathI kAraNa te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 9. je aprItirUpa dveSa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 10. je yathArtha tattvanI apratipattirUpa (aprAsirUpa) moha che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 11. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga jemanAM lakSaNa che evA je pratyayo te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 12. je jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyarUpa karma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 13. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50-55 ] [ 89 je cha paryAsiyogya ane traNa zarIrayogya vastuLa -pudgalaskaMdha )rUpa nokarma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 14 je karmanA rasanI zaktionA (arthAt avibhAga paricchedonA) samUhurUpa varga che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 15. je vargonA samaharUpa vargaNA che te badhIye jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 16, je maMdatIvra rasavALAM karmadaLonA viziSTa nyAsa(-jamAva) rUpa (arthAt vargaNAonA samUhurUpa) spardhako che te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 17. svaparanA ekapaNAno adhyAsa hoya tyAre (vartatA), vizuddha caitanyapariNAmathI judApaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je adhyAtmasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 18. judI judI prakRtionA rasanA pariNAma jemanuM lakSaNa che evAM je anubhAgasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 19. kAyavargaNA, vacanavargaNA ane manovargaNAnuM kaMpana jemanuM lakSaNa che evAM je yogasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 20. judI judI prakRtionA pariNAma jemanuM lakSaNa che evAM je baMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 21. potAnuM phaLa utpanna karavAmAM samartha karma avasthA jemanuM lakSaNa che evAM je udayasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. ra2. gati, iMdriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, vezyA, bhavya, samyakatva, saMjJA ane AhAra jemanAM lakSaNa che evAM je mArgaNAsthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 23. judI judI prakRtionuM amuka mudata sudhI sAthe rahevuM te jemanuM lakSaNa che evAM je sthitibaMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 24. kaSAyanA vipAkanuM atizayapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je saMkalezasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 25. kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je vizuddhisthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. ra6. cAritramohanA vipAkanI kramazaH nivRtti jemanuM lakSaNa che evAM je saMyamalabdhisthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 (zAMtinI) varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvAH sarva evAsya puMsaH tenaivAntastattvataH pazyato'mI no dRSTAH syuddeSTamekaM paraM syaat||37 / / hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 27. paryApta tema ja aparyAya evAM bAdara ne sUkSma ekaMdriya, hadriya, trIdriya, caturiMdriya ane saMjJI tathA asaMjJI paMcaMdriya jemanAM lakSaNa che evAM je jIvasthAno te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 28. mithyASTi, sAsAdana samyagdaSTi, samya mithyAdaSTi, asaMtasamyagdaSTi, saMyatAsaMyata, pramattasaMyata, apramattasaMyata, apUrvakaraNa-upazamaka tathA kSapaka, anivRttibAdarasAMparAya-upazamaka tathA kSapaka, sUkSmasAparAya-upazamaka tathA kSapaka upazAMtakaSAya, kSINakaSAya, sayogakevaLI ane ayogakevaLI jemanA lakSaNa che evAM je guNasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 29. ( A pramANe A badhAya pudgaladravyanA pariNAmamaya bhAvo che; te badhA, jIvanA nathI. jIva to paramArthe caitanyazaktimAtra che. ) have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ va-AdyA:] je varNAdika [ vA] athavA [ moda-gAya: vA] rAgamohAdika [bhAva:] bhAvo kahyA [sarve 3] te badhAya [sarca pusa:] A puruSathI (AtmAthI) [ minnA:] bhinna che [tena va] tethI [ santa:tattvata: pazyata:] aMtardaSTi vaDe jonArane [nI no daET: J:] e badhA dekhAtA nathI, [v$ para daI cAta] mAtra eka sarvoparI tattva ja dekhAya che-kevaLa eka caitanyabhAvasvarUpa abhedarUpa AtmA ja dekhAya che. bhAvArtha- paramArthanaya abheda ja che tethI te dRSTithI jotAM bheda nathI dekhAto; te nayanI dRSTimAM puruSa caitanyamAtra ja dekhAya che. mATe te badhAya varNAdika tathA rAgAdika bhAvo puruSathI bhinna ja che. A varNathI mAMDIne guNasthAna paryata je bhAvo che temanuM svarUpa vizeSatAthI jANavuM hoya to gommasAra Adi graMthomAMthI jANI levuM. 37. * zrI samayasAra gAthA 50 thI pa5 : mathALuM * bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha nityAnaMda prabhu dhruva che. tene A badhA bhAvo je caitanyazaktithI zUnya che te nathI. te badhAya bhAvo pudgalanA pariNAma che tema cha gAthAomAM kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50-55 ] * gAthA 50 thI pa5 : TIkA uparanuM pravacana * je kALo, lIlo, pILo, rAto athavA dhoLo varNa che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. kALo, lIlo, pILo, ityAdi varNa che te raMga guNanI paryAyo che ane tethI te pudgaladravyanA pariNAmamaya che. bhASA juo. pudgalanA pariNAma" ema na kahetAM "pudgala dravyanA pariNAmamaya' ema kahyuM che. raMgaguNanI e saghaLI paryAyo pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. ahIM jIvadravyathI bhinna na kahetAM, anubhUti ke je paryAya che tenAthI bhinna kahyuM che. Azaya ema che ke caitanyasvabhAvI nija AtmAno anubhava thatAM, anubhUtimAM A raMganI pAMceya paryAyothI huM chuM evuM jJAna thAya che. paryAya rUdravya tarapha vaLatAM je anubhUti thAya te anubhUtithI A raMganI pAMce paryAyo bhinna rahI jAya che. 73mI gAthAmAM "sarva kArakonA samUhanI prakriyAthI pAra UtarelI je nirmaLa anubhUti -ema anubhUtinuM vyAkhyAna che te trikALI zuddha anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA saMbaMdhI che. te bIjI vAta che. ahIM to ema levuM che ke parathI khasIne svadravyamAM DhaLatAM je svAnubhUti thAya che te svAnubhUtithI raMganI pAMceya paryAyo bhinna 2. je surabhi athavA durabhi gaMdha che te badhIya jIvane nathI. "samayasAra nATaka'mAM Ave che ke munino zvAsa sugaMdhamaya hoya che. jemane ghaNI nirmaLatA pragaTI che ane jeo atIndriya AnaMdanI mojamAM paDyA che teo kogaLA na kare topaNa dAMta pILA thatA nathI. nirmaLatAnI dazAmAM munine zvAsamAM paNa sugaMdha Ave che. ahAhA! bhagavAna nirmaLAnaMda prabhu jyAM jAgIne aMtarano paTAro (nidhi) khole che ane aMdara jue che tyAM paryAyamAM atIndriya AnaMda Ave che ane zvAsamAM sugaMdha Ave che. chatAM te sugaMdhathI AtmA (muni ) bhinna che. kAraNa ke padagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI surabhi athavA darabhi je gaMdhanI paryAya che te anubhUtithI bhinna che. eTale ke jyAre svarUpano anubhava thAya che tyAre te gaMdhathI bhinna paDe che. bhinna che ema kayAre kahevAya? ke jyAre gaMdhathI khasIne AtmAnI anubhUtimAM Ave tyAre bhinna che ema yathArthapaNe kahevAya. 3. je kaDavo, kapAyalo, tIkho, khATo athavA mITho rasa che te badhIya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che AtmAnI anubhUtithI pAMceya rasa-paryAya bhinna che. 4. tevI rIte je cIkaNo, lUkho, zIta, uSNa, bhAre, halako, komaLa athavA kaThora sparza che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna 5. have pAMcamA bolamAM uparanA cAreya bolane bhegA karIne kahe che ke je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 92 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 spardhAdi sAmAnya pariNAmamAtra rUpa che te jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamAM hovAthI anubhUtithI bhinna che. 6. je audArika, vaikriyaka, AhAraka, taijasa athavA kArmaNa zarIra che te badhuMya jIvane nathI. juo, kArmaNa zarIra paNa jIvane nathI, jIvamAM nathI kAraNa ke te jaDanA pariNAma hovAthI bhinna svataMtra che. AtmAne ane tene nimitta-naimittika saMbaMdha paNa ahIM kahevAmAM Avyo nathI. ahIM evI zailI lIdhI che ke pudagalanA pariNAmane AtmadravyathI bhinna na kahetAM anubhUtithI bhinna kahyA che. jeNe parathI bhinna paDIne anubhUti vaDe AtmAne jANyo che tene te sarva para che. saMskRta TIkAmAM "potAnI anubhUti" tevo pATha nathI. paNa paMDita zrI jayacaMdajIe "potAnI anubhUti" ema lIdhela che tethI ahIM "potAnI" zabda kasamAM lakhela che. ahA ! AtmA akhaMDa nirmaLAnaMdasvarUpa vastu che ane tenI nirmaLa dazA te anubhUti che. parathI bhinna paDIne Atmasanmukha thaI AtmAne jANatAM anubhUtinI nirmaLa dazA pragaTa thAya che. te anubhUtithI kAzmaNazarIra Adi bhinna che ema ahIM kahe che. paMcAdhyAyImAM (nayAbhAsanA prakaraNamAM) evo prazna uThAvyo che ke zarIra ane AtmAne knakarma saMbaMdha to nathI, paraMtu nimita-naimittika saMbaMdha to che ne? enA uttararUpe tyAM (padya pa71mAM) kahyuM che ke dravya svayaM svataH pariNamanazIla che to nimittapaNAnuM zuM kAma che? juo bhAI. zarIra potAnA kAraNe pariName che ane AtmA paNa potAnA kAraNe pariName che. potAnI meLe pariNamavAno te darekano svabhAva che. dravya svataH pariNamanazIla che ema tyAM lIdhuM che. tyAre koI kahe ke prazna:- koI vakhate upAdAnathI thAya ane koI vakhate nimittathI thAya ema syAdvAda karo ne ? uttara- bhAI, kArya haMmezA nija upAdAnathI ja thAya ane kadIya nimittathI na thAya e syAdvAda che. nimitta to para vastu che. tenuM pariNamana tene laIne ane svanuM pariNamana ane laIne che. temAM nimittanuM zuM kAma che? tyAre te kahe che ke zarIra cAle che temAM AtmAnuM nimitta to che ne? bhAI, nimitta to che, paNa nimitta che eno artha zuM? zuM nimitta che mATe zarIra cAle che, pariName che? tathA AtmAnI anubhUtinuM pariNamana, zuM zarIra che tethI thAya che? A je AtmAnubhUti thaI che te zuM kArmaNazarIranA udayanA abhAvane kAraNe thaI che-ema che? nA, ema che ja nahi. (darekanuM pariNamana svataMtra che) banArasIdAse paNa kahyuM cheH upAdAna bala jahA~ tahIM, nahi nimittakI dAva." jyAM potAnuM baLa upAdAna zakti) che tyAM nimitta zuM kare? sva ane paranuM Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50-55 ] [ 93 ekapaNuM traNakALamAM thatuM nathI. mATe nimitta che tethI potAnAmAM pariNamana thAya che ema che ja nahi. zarIranuM pariNamana, jIvanuM nimitta che tethI thayuM che ke jIvanI anubhUtinuM pariNamana, nimitta che mATe thayuM che ema nathI. zarIranI pariNati zarIramAM ane AtmAnI pariNati AtmAmAM che. AtmAnA nimitte zarIramAM pariNati thaI che ema nathI. tathA karmanA udayano abhAva che mATe anubhUtinuM pariNamana thayuM che ema paNa nathI. vastunuM svarUpa ja AvuM che. koI vakhate nimittathI ane koI vakhate upAdAnathI kArya thAya e syAdvAda nathI paNa phudaDIvAda che, mithyAvAda che. traNe kALa ane traNe lokamAM caitanyanI ke jaDanI kamabaddha pariNati potapotAnA upAdAnathI thAya che. emAM paranI paMcamAtra apekSA nathI. upAdAnanuM pariNamana nimittathI haMmezAM nirapekSa ja thAya che. ahIM to vizeSa kArpaNa zarIranI vAta levI che. kArpaNa zarIra nimitta che mATe jIvamAM (rAgAdi) pariNamana thAya che ke jIvamAM svAnubhUti pragaTa thaI mATe kArmaNa zarIra akarma avasthA rUpa thAya che ema nathI. evo e be vacce koI saMbaMdha nathI. ahIM kahe che ke kArpaNa zarIra Adi jIvane nathI kAraNa ke te pudgalanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. kahevuM che to AtmAthI bhinna paNa ahIM anubhUtithI bhinna kahyuM kemake e sarva zarIrathI bhinna paDI nija caitanyasvabhAvI AtmAnuM lakSa karatAM je svAnubhUti pragaTa thaI te svAnubhUtimAM huM dethI bhinna che evo nija caitanyasvarUpa vastano anubhava thAya che. bahu jhINI vAta juo, paramANu ane AtmAno svataMtra nibaMdha pariNamanasvabhAva hovAthI teo kramapravAharUpe niraMtara pariNamyA kare che. temAM bIjo hoya to pariName ema che ja nahi. kALadravya na hoya to pariNamana na thAya ema jyAM kahyuM che tyAM to (yathArtha nimittanuM jJAna karAvI) kALadravyane siddha karavAnuM prayojana che. kharekhara to sarva dravyono svataMtra pariNamanasvabhAva che. tyAM koI kahe ke kALadravya pariNamanamAM nimitta to che ne? (nimitta che enI koNa nA pADe che?) paNa tethI sarva dravyomAM thatuM pariNamana zuM kALadravyane lIdhe che? (nA, ema nathI). dareka padArthanuM pariNamana potAnA kAraNe ja che. dareka padArtha te te samaye kramasara-kramabaddha pravAharUpe pariName che. pravacanasAra gAthA 93mAM dravya saMbaMdhI vistArasamudAya ane AyatasamudAyanI vAta Ave che. dravyamAM je anaMtaguNo eka sAthe che te vistArasamudAya che ane kramapravAharUpe doDatI je paryAyo che te AyatasamudAya che. tyAM paryAyo je che te dhArAvAhI doDatA kramabaddha-pravAharUpe che. vaLI emAM ja (pravacanasAramAM) gAthA 10ramAM dareka padArthanI janmakSaNanI vAta che. eTale ke padArthamAM je te paryAyano janma-utpatti thavAno potAno kALa che tethI te thAya che. nimitta che mATe te paryAya utpanna thAya che ema nathI. nimitta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 94 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 nimittamAM che ane upAdAna (vastu) upAdAnamAM che. koIpaNa samaye jo nimittane laIne upAdAnamAM pariNamana thAya to kramapravAharUpe upAdAna-vastu pariName che e kayAM rahyuM? pratyeka vastumAM paryAyano kramabaddha pravAha thAya che ane te doDato thAya che. eTale vacce eka samayano paNa AMtaro paDato nathI. te paryAyonA pravAhamAM vastumAM svakALe je paryAya utpanna thAya tyAre nimitta ho bhale, paNa temAM nimitta zuM (kAryo kare? nimitta to nimittanA svakALamAM che; basa, eTaluM ja. dareka dravyanI kALalabdhi hoya che. chaye dravya kALalabdhi sahita che. eTale ke dravyanI je samaye je paryAya thAya che te tenI kALalabdhi che. te samaye nimitta ho bhale, paNa nimittanA kAraNe paryAya thaI che ema nathI. paryAya svakALe potAthI ja thAya che, nimittathI nahi-ema kahevuM te anekAnta che, syAdvAda che. e kAraNathI kArya thAya che ema kahyuM hoya tyAM to nimittanuM jJAna karAvavAnuM prayojana che. nizcayathI to te te samayanuM kArya potAthI ja thayuM che. A nizcaya rAkhIne nimittanuM jJAna karAvavA vyavahArathI kahevAya che ke be kAraNathI kArya thayuM che, ane tyAre pramANazAna thAya che. pramANajJAnamAM, kArya potAthI ja thAya che e nizcayanI vAta rAkhIne, nimittanuM jJAna karAvavA nimittathI thAya che ema kahyuM che. pramANajJAnamAM, nizcayano niSedha karIne nimittathI kArya thAya che ema kahyuM nathI. pramANajJAnamAM, je pariNamana thAya che te nizcayathI sva-Azraye potAthI ja thAya che e vAta rAkhIne pramANanuM jJAna karAvavA nimittane bheLavyuM che. je nizcayane choDI de to pramANajJAna ja sAcuM na thAya. nizcayanI vAtane jema che tema (yathArtha) rAkhIne pramANajJAna karAvyuM che. upAdAnanuM yathArtha jJAna karAvIne nimittanuM jJAna karAvyuM che. nayacakramAM Ave che ke-pramANa pujya nathI paNa nizcayanaya pUjya che. prazna- pramANa kema pUjya nathI? uttara- kAraNa ke emAM paryAyano vyavahArano) niSedha thato nathI. jyAre nizcayanayamAM paryAyano niSedha thAya che. prazna- nizcayanayamAM to eka dravya ja mAtra che, jyAre pramANajJAnamAM to dravya-paryAya banneya Ave che. mATe te pramANajJAna pUjya kema nahi? uttara- kAraNa ke nizcayanayamAM paryAyano niSedha che ane svano Azraya che. paryAyanA niSedhaparvaka svano Azraya kare che tethI nizcayanaya pujya che. AvI khullI cokhkhI vAta che. koI bIjA prakAre mAne to mAno, paNa tethI vastusvarUpa kAMI badalAI jatuM nathI. prazna- jo upAdAnathI ja (kArya) thatuM hoya to Ape bolavAnI ( pravacana karavAnI) kAMI jarUra nathI. paNa Apa bolo to cho? Apa nimittano Azraya jyAre lo cho tyAre to bIjAne samajAvI zako cho. mATe nimitta siddha thaI gayuM. Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50-55 ] [ 95 uttara- bhagavAna ! nimitta to che. (che eno koNa niSedha kare?). paNa nimitta kare zuM? bhAI ! zarIranA ekeeka rajakaNano te te kALe pariNamavAno svabhAva che tethI te potAnA kAraNe svakALe pariName che. temAM nimittano dAva ja kayAM che? ramatamAM dAva Ave tyAre pAsA nAkhe che. paNa ahIM to nimittano dAva ja Avato nathI. kahyuM che ne ke eka cakrasau ratha cale ravikI yahai svabhAva.' jema sUryano ratha eka paiDAthI cAle che tema dareka padArtha ekalA potAnA pariNamanasvabhAvathI ja pariName che, temAM bIjAnI apekSA nathI. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa zuddharatnatrayanA pariNamanamAM paNa paranI apekSA nathI. zrI niyamasAranI bIjI gAthAnI TIkAmAM Ave che ke "nija paramAtmatattvanAM samyaka-zraddhAna-jJAna-anuSThAnarUpa zuddharatnatrayAtmaka mArga parama nirapekSa hovAthI mokSano upAya che.' Ama nizcaya mokSamArgane vyavahAranI ke nimittanI apekSA che ja nahi. A parama vItarAganA zAstranuM kathana che. prazna- to vyavahAranaya zI rIte prayojanavAna che? uttara- tene jANavo te prayojanavAna che. bAramI gAthAnI TIkAmAM Ave che ke vyavahAra jANelo prayojanavAna che. te kaI rIte? ke nizcayasvabhAvano Azraya thatAM svAnubhUti pragaTa thAya che, samyagdarzana thAya che chatAM paryAyamAM apUrNatA tathA rAgano azuddhatAno bhAga che te kALa hoya che. tene te te kALe jANavo-"tavAtve prayoganavAna' prayojavAna che. jyAM sudhI pUrNa zuddhatA thAya nahIM tyAM sudhI paryAyamAM je azuddhatAno bhAga che tene te samaye jANavo-ema vyavahAranaya jANelo prayojanavAna che. vyavahAranaya che, vyavahAranayano viSaya paNa che; paraMtu vyavahAranaya jANelo prayojanavAna che, Adarelo nahi. trikALI zuddha dravya che te nizcayanayano viSaya che. jyAre paryAyamAM je sAdhakapaNuM che, apUrNatA che arthAt zuddhatA tema ja azuddhatAnA aMzo che e badho vyavahAranayano viSaya che. tene te kALe jANelo prayojanavAna che. vyavahAranaya Azraya karavA lAyaka nathI mATe vyavahAranaya che ja nahi ema nathI. jo vyavahAranaya hoya ja nahi to cothuM, pAMcamuM, chaThTha, Adi guNasthAno banaze ja nahi. ane to pachI tIrthano ja nAza thaze, arthAt paryAyanA je bheda che te raheze ja nahi. mATe jema nizcayanayano viSaya che, tema vyavahAranayano paNa viSaya to che paNa te Azraya karavA lAyaka nathI ema yathArtha samajavuM. ahIM kAzmaNa zarIranI vAta cAle che. je karmano udaya che te jaDanI paryAya che, pudgalanA pariNAmamaya che. mATe te bhagavAna AtmAthI bhinna che ema kahe che. pAThamAM to zarIrane AtmAthI bhinna na kahetAM anubhUtithI bhinna kahyuM che, kemake rAga, karma ane zarIranI pariNatithI lakSa choDIne jeNe eka caitanyasvabhAvI AtmAnA lakSa anubhUti pragaTa karI che tene teo bhinna che ema jaNAya che. zarIrAdine kahevA che to AtmAthI bhinna, paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 96 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 jyAre zarIrAdithI bhinna pariNati kare tyAre bhinna che ema khyAla Ave ne? tethI te zarIrAdi anubhUtithI bhinna che ema ahIM kahyuM che. audArika zarIra pudagalamaya pariNAma che. tenuM kSaNe kSaNe je pariNamana thAya che te jaDa pudgalamaya che. te jIvamaya nathI ke jIvanA pariNAmamaya nathI. aMdara AtmA che mATe te cAle che, pariName che ema nathI. tevI rIte rAganuM nimitta che mATe kArmaNa zarIranuM pariNamana thAya che ema nathI. rAga che mATe te vakhate karmane cAritramohapaNe pariNamavuM paDe che ema nathI. te vakhate paramANumAM te rIte pariNamavAno svakALa che tethI te rIte te pariName che. emAM rAganI kAMI apekSA nathI. tema AhAraka RddhidhArI munine prazna pUchavAno vikalpa Avyo mATe AhAraka zarIra banyuM ema nathI. te samaye AhAraka zarIrano pariNamavAno kALa hato mATe te AhAraka zarIra banyuM che. jIve tene banAvyuM ema kahevuM e badhI (vyavahAranI) vAto che. vaikriyaka zarIra aneka rUpa dhAraNa kare che. te vaikriyaka zarIranA paramANuonI paryAya pudagalamaya che. jIvanI icchA che mATe te aneka rUpa dhAraNa kare che ema nathI. je te kSaNe je rUpe pariNamavAno teno svakALa che te rUpe te svayaM pariName che. A pramANe audArika, vaikriyaka, AhAraka, taijasa ane kArmaNa zarIra-badhAya jIvane nathI, kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. nija zabda paramAtmAnI anabhatimAM teo bhinna bhAse che tethI te jIvane nathI. parathI bhinna paDIne jyAre AtmAnubhUti kare che tyAre te anubhUtithI zarIranA pariNAma taddana bhinna rahI jAya che. juo, audArika, vaikriyaka, Adi zarIra (zarIrapaNe) che kharAM, paNa te badhAMya jIvane nathI. jIva to zarIra vinAno caitanyarUpe trikALa che. vizvamAM vastuo anaMta che. je anaMta che te anaMtapaNe kayAre rahe? ke jyAre ekabIjAnA kAryane kare nahi tyAre. ekabIjAmAM bhaLe nahi to anaMta anaMtapaNe rahe. jo ekathI bIjAnuM kArya thAya to pRthakapaNe anaMta vastu rahe nahIM. jo dareka vastunI pariNati potAthI thAya ane bIjAthI na thAya ema rahe to ja anaMta vastuonI anaMtapaNe hayAtI siddha thAya. tethI jIva ane audArika Adi zarIra jema che tema pRthaka pRthaka samajavAM joIe. 7. samacaturastrasaMsthAna je zarIrano AkAra che te paNa pudgalamaya pariNAma che. te tenA potAnA kAraNe thAya che. nAmakarmano udaya nimitta che mATe thAya che ema nathI. ahA ! gajaba vAta che! aMdara puNyano udaya che mATe paisA Ave che ema nathI, kAraNa ke udayanA pariNAma bhinna che ane je paisA Ave che enI pariNati bhinna che. mATe karmane laIne paisA Ave che e vAta yathArtha nathI. sAtAnA udayane laIne anukULa saMjogo maLe che ema kahevuM e paNa kathanamAtra che, vastasvarUpa ema nathI. tevI rIte asAtAnA udayane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50-55 ] [ 97 laIne zarIramAM roga thAya che te paNa nimittanuM kathana che. bAkI to zarIranA paramANuone rogarUpe pariNamavAno kALa hovAthI rogarUpe pariName che. samacaturastra saMsthAnanI jema nyagrodha parimaMDaLa, svAti, kundhaka, vAmana athavA huDaka saMsthAna-te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. A zarIrano je AkAra che te badho jaDano AkAra che. pudagalanA pariNAmamaya che. AtmAne laIne temAM kAMI thAya che ema to nathI, paNa pUrve je zubhAzubhabhAva karelA tyAre je karma baMdhAyAM hatAM te karmane laIne emAM kAMI thAya che ema paNa nathI. 8. have saMhanAnI-hADakAnI majabUtAInI vAta kare che. vajarSabhanArA saMhanana vinA kevaLajJAna na thAya ema Ave che ne? bhAI, nizcayathI to kevaLajJAnanI paryAya potAnA kAraNe thAya che, dravyanA tathA guNanA kAraNe thAya che ema paNa nathI. te paryAyanuM pariNamana, potAnA pakkarakathI te rUpe pariNamavAno kALa che tethI thAya che, vajarSabhanArA saMhanana nimitta che mATe kevaLajJAna thAya che ema nathI. strIne traNa saMhano hoya che, ane tethI tene kevaLajJAna thAya nahIM ema zAstramAM Ave che. e to strI paryAyamAM kevaLajJAna thavAnI yogyatA nathI tethI thatuM nathI tyAre nimitta kevuM hoya che tenuM tyAM jJAna karAvyuM che. strInuM zarIra che mATe sAdhupaNuM AvatuM nathI ema nathI. paraMtu strIno dehu hoya tene AtmAnI pariNatinuM chaThTha guNasthAna Ave evI yogyatA ja hotI nathI ema nimittanuM tyAM yathArtha jJAna karAvyuM che. jene pUrNajJAna thavAnuM che tenA zarIranI dazA nagna ja hoya che. vastra hoya ane munipaNuM Ave tathA vastra sahitane kevaLajJAna thAya e vastunuM svarUpa ja nathI. chatAM pAradravya che mATe kevaLajJAna nathI ema nathI. bhAre vicitra! eka bAju ema kahe ke vastra sahitane munipaNuM Ave nahIM ane vaLI pAchuM ema kahe ke paradravya nukazAna kare nahi! bhAI, munipaNAnI dazA che te saMvara-nirjarAnI dazA che. have je saMvara-nirjarAnI dazA che te kALamAM vikalpanI eTalI ja maryAdA che ke temAM vastrAdigrahaNano (hIna) vikalpa hoI zake nahIM. tethI jene vastra-grahaNano vikalpa che tene te bhUmikAmAM munipaNuM saMbhavita nathI. tethI je koI vastra sahita munipaNuM mAne che tene Agnavasahita sAteya tattvanI bhUla che. tethI to zrI kuMdakuMdAcAryadeve kahyuM che ke vastrano dhAgo paNa rAkhIne jo koI munipaNuM mAne ke manAve to te nigodamAM jAya che. (aSTapAhuDa) ahIM kahe che ke sahunanamAtra jIvana nathI. je varSabhanArAca, vajanArAca, nArAca, ardhanArAca, kIlikA, athavA asaMprAsAsRpATikA saMhanana che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 98 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 9. have rAganI vAta kare che. je prItirUpa rAga che te badhoya jIvane nathI. A dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti ityAdi zubharAga che te badhoya jIvane nathI, kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya che ane tethI anubhUtithI bhinna che. AkarI vAta, bhAI! ahIM kahe che ke je mahAvratanA pariNAma che te pudgalanA pariNAma che. svabhAvamAM to evo koI guNa nathI je rAgarUpe pariName. chatAM paryAyamAM je rAga thAya che te nimittane AdhIna thatAM thAya che. mATe je rAga thAya che tene pudgalanA pariNAmamaya kahyo che. juo, vyavahAraratnatrayanA bhAvane paNa pudgalanA pariNAma kahyA che. mATe je vyavahAraratnatrayathI nirjarA thavI mAne che te acetanA pudgalathI caitanyabhAva thavo mAne che. paNa e bhUla che. bhagavAna AtmA caitanyasvarUpa jJAnakuMja prabhu AnaMdano kaMda che prItirUpa rAga saghaLoya tene nathI kema ke te pudgalanA pariNAmamaya che. trikALI zuddha caitanyanA aMtaramAM DhaLelI paryAya je anubhUti te anubhUtithI rAga bhinna rahI jAya che. ahAhA...! trikALI zuddha upAdAnamAM nimagna thayelI anubhUtithI rAga saghaLoya bhinna rahI jAya che. bhAI ! jene prItirUpa rAgano prema che, maMda rAgano prema che tene kharekhara pudgalano prema che, tene AnaMdano nAtha bhagavAna AtmAno prema nathI. jene zubharAgano prema che te AtmAnA paDakhe caDayo ja nathI. tene AtmA pratye anAdara che. ahIM kahe che ke svadravyanA Azraye je nirmaLa anubhUti pragaTa thAya che te anubhUtithI zubhAzubha saghaLoya rAga para tarIke bhinna rahI jAya che tethI rAga badhoya jIvane nathI. prazna:- rAgane pudgala pariNAmamaya kema kahyo? zAstramAM to ema Ave che ke jIvane dasamAM guNasthAna sudhI rAga hoya che ? uttara- bhAI ! rAga che te vastudaSTithI jotAM svabhAvabhUta nathI. rAgamAM caitanyanA nUrano aMza nathI. AtmA cinmAtrasvarUpa bhagavAna anaMtazaktithI maMDita mahimAvaMta padArtha che, paNa temAM ekeya zakti evI nathI je rAga utpanna kare, vikArarUpe pariName. chatAM paryAyamAM je rAga thAya che te paryAyano dharma che. nimittane AdhIna thaI pariNamatAM paryAyamAM rAga thAya che. (svabhAvane AdhIna thatAM rAga thato nathI). tathA te svAnubhUtithI bhinna paDI jAya che. mATe asaMkhyAta prakAre thato saghaLoya zubhAzubha rAga, jIvabhAvarUpa nahi hovAthI tathA anubhUtithI bhinna paDI jato hovAthI nizcayathI pudgala pariNAmamaya kahyo che. joke azuddha nizcayathI rAgane jIvanI paryAya kahI che, paraMtu azuddha nizcaya che e ja vyavahAranaya che. paryAyanuM yathArtha jJAna karAvavA siddhAMtamAM azuddhanizcayanayathI eTale ke asaddabhUta vyavahAranayathI dasamAM guNasthAna sudhI jIvane rAga hoya che ema kahyuM che. vAstavamAM rAga pararUpa acetana jaDa pudgalapariNAmamaya che. rAga jo jIvano hoya to kadIya jIvathI bhinna paDe nahi tathA jIvanI je (rAga rahita) nirmaLa anubhUti Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50-55 ] [ 99 thAya che te thAya ja nahi. bhAI ! A to vItarAga sarvajJano mArga koI alaukika che! (tene khUba rucithI samajavo joIe). 10. je aprItirUpa vaiSa che te badhoya jIvane nathI. asaMkhya prakAranA je aNagamArUpa draSanA bhAva che te badhAya jIvane nathI kAraNa ke jyAre anubhUti thAya che tyAre te dveSabhAva bhinna rahI jAya che. vaiSabhAvamAM caitanyanA jJAnano aMza nathI. tethI te jIvathI anya ajIva pudgala-pariNAmamaya che. A ajIva adhikAra cAle che ne? jIva to caitanyamaya cisvarUpa che. tenI caitanyazaktino aMza dvaSamAM nathI. mATe dveSa saghaLoya acetana ajIva che kemake anubhUtithI te bhinna che. 11. je yathArtha tattvanI apratipattirUpa moha che te badhoya jIvane nathI. vAstavika cidhanasvarUpa cidAnaMdamaya AtmAnI viparIta mAnyatArUpa moha che. evo mohabhAva badhoyA AtmAne nathI kAraNa ke te pudgalapariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. ahAhA ! jeNe nija caitanyamaya svadravyano Azraya lIdho che te mithyAtvanA pariNAmathI bhinna paDI jAya che. tenAmAM mithyAtvanA pariNAma rahetA nathI ema ahIM kahe che. caitanyanA satvarUpa je AtmA che tenAthI aneka viparIta mAnyatArUpa moha che. e saghaLoya moha jIvane nathI kemake caitanyanA sattvamAM teno praveza nathI ane zuddha caitanyano ekano anubhava karatAM e badhIya dhyA mAnyatApa mithyAtvano nAza thai jAya che. jagatamAM tattvanA svarUpathI viparIta aneka mithyA mAnyatAo hoya che. te badhIya jaDa pudagalanA pariNAmamaya hovAthI svAnubhUtithI bhinna che. eTale ke svAnubhUti thatA e badhIya mithyA mAnyatAono abhAva thaI jAya che mATe te jIvane nathI. 12. have AstravanI vAta kare che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga jemanAM lakSaNa che evA je pratyayo eTale ke Agnavo-te badhAya jIvane nathI. ahIM kaSAyamAM pramAda garbhita thaI jAya che. ahIM malina paryAyane-bhAvAnsavane pudgalanA pariNAmamaya kahyA che, kAraNa ke pote jyAM caitanyamUrti bhagavAna AtmAno Azraya kare che tyAM AsravanA pariNAma anubhUtithI bhinna rahI jAya che. mithyAtva to tyAre na ja hoya paNa anya Asravo paNa bhinna rahI jAya che. A jaDa mithyAtvAdinI vAta nathI. A to je malina pariNAmarUpa Asravo-mithyAtvabhAva, aviratibhAva, chaThThA guNasthAnano pramAda kaSAyabhAva, ane yoga che te jIvanA pariNAma nathI kemake te anubhUtithI bhinna che. jo te caitanyasvarUpa jIvanA pariNAma hoya to sadAya caitanyanI sAthe rahe. paNa ema nathI kemake caitanyanA anubhavathI teo bhinna rahI jAya che. AtmA zuddha caitanyamUrti bhagavAna che. tenA pariNAma, jJAna ane AnaMdamaya ja hoya che. ci7kti jenuM sarvasva che evI caitanyamaya vastunA pariNAma caitanyanI jAtanA ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 100 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 hoya. zuddha caitanyasvabhAvanA Azraye utpanna thayela pariNAma zuddha caitanyamaya ja hoya. paraMtu A Asavo badhAya puddagala pariNAmamaya hovAthI svAnubhUtithI bhinna che. tethI te jIvane nathI. aho ! AcAryadeve svabhAvanI dRSTi karI svAnubhUtinI nirmaLa pariNati pragaTa karavAnI zuM preraNA karI che! to mokSamArgaprakAzakamAM sAtamA adhikAramAM zrImAna paMDitaprava2 ToDaramalajIe ema kahyuM che ke'bhAvakarma e AtmAno bhAva che ane te nizcayathI AtmAno ja che, paraMtu karmanA nimittathI thAya che tethI vyavahArathI tene karmano kahIe chIe' vaLI paMcAstikAyamAM paNa bhAvakarma AtmAno bhAva che ema kahyuM che. te bhAvakarma thAya che te potAno che ane potAthI thAya che ema temAM kahyuM che. karmano kahevo e to nimittathI-vyavahArathI kahevAya che. nizcayathI to vikAranA pariNAma jIvamAM thAya che ane tene jIva kare che. upa2 kahyuM te banne zAstromAM zailI judI che. emAM rAga potAnI paryAyamAM thAya che te tema jJAna karAvavAnuM prayojana che. (svabhAvane oLakhe nahi ane) koI ema mAnI le ke AsravanA pariNAma jaDathI che ane jaDanA che tene paryAyanuM yathArtha jJAna karAvavA ema kahyuM ke bhAvakarma jIvanA pariNAma che. (anyathA te AsravothI nivRtta thavA zA mATe upAya kare?) ahIM A gAthAmAM apekSA judI che. bhAvakarma prathama AtmAnA (avasthAmAM ) siddha karI pachI te jIvane nathI ema kahyuM che. ahAhA! AtmA caitanyasvarUpa jJAyakasvabhAvI AkhuM abheda caitanyadaLa che. eno anubhava karatAM Asravo anubhavamAM (jJAnamAM) svapaNe AvatA nathI, judA ja rahI jAya che. mATe teo nizcaye jIvanA nathI. ahIM daSTi apekSAe kathana karyuM che. bhAI! vItarAga paramezvarano mArga sUkSma che. (jyAM je zailI hoya te yathArtha samajavI joIe ) eka bIju ema kahe ke mithyAtvanA be prakAra che, eka jIva mithyAtva ane bIju ajIva mithyAtva. (samayasAra gAthA 164/65) bhAI! e kaI apekSAe kahyuM che? e to jIvanA pariNAma jIvamAM ane jaDanA pariNAma jaDamAM eTaluM batAvavA kahyuM che. jyAre ahIM to kahe che ke caitanyasvarUpa je trikALI zuddha AtmA che tenA te Asrava pariNAma nathI, kAraNa ke anubhUtinI paryAya nija caitanyasvabhAvamAM DhaLatAM te Asravo anubhUtithI bhinna rahI jAya che, anubhavamAM AvatA nathI. bhAI, A to aMtaranA anubhavanI vAta che. te kAMI korI paMDitAIthI pAra paDe ema nathI. ahAhA....! caitanyasvarUpI je jIvavastu che tene mithyAtvAdi Asavo nathI. kema tene nathI ? kemake caitanyasvarUpa bhagavAnanI anubhUti karatAM te Asravo judA rahI jAya che. tenuM ( AsravanuM ) astitva bhale ho, paraMtu te astitva 52 ajIva tarIke rahI jAya che. Asavo jIvane nathI tethI teo paryAyamAM taddana utpanna ja thatA nathI ema nathI. e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 101 to AgaLanA guNasthAne jAya tyAre (kramazaH) utpanna na thAya. paraMtu nIcenA guNasthAne (yathAsaMbhava) utpanna to thAya che, paraMtu anubhUtimAM AvatA nathI. AtmAnubhava thatAM mithyAtvanA pariNAma to utpanna ja thatA nathI. paraMtu bIjA AjhUvo to che. paraMtu svarUpamAM DhaLelI je anubhUti te anubhUtithI teo bhinna rahI jAya che mATe te jIvanA nathI, pudgalanA pariNAma che. aho vastunuM svarUpa ! aho samayasAra! emAM keTakeTaluM bharyuM che, huM! tyAre koI vaLI ema kahe che ke (sonagaDhamAM) ekaluM samayasAra zAstra ja vAMce che. bhAI ! emAM doSa zuM che? samayasAra nATakamAM zrI banArasIdAsajIe zuM kIdhuM che? tyAM kahyuM che pAMDe rAjamalla jinadharmI, samayasAra nATakake mamI; tina giraMthakI TIkA kInI, bAlabodha sugama kara dInI. Ihi vidhi bodha-vacanikA phelI, sarma pAya adhyAtama zailI; pragaTI jagamAMhi jinavANI, ghara ghara nATaka kathA bakhAnI.' jagatamAM jinavANIno pracAra thayo ane ghera ghera samayasAra nATakanI carcA thavA lAgI. have enI carcA phelAI eTale zuM anya zAstro khoTA che ema artha che? anya zAstrono pracAra ocho che eTale e khoTAM che ema TharAvAya ? bApu! ema artha na thAya. vaLI tyAM ja AgaLa ema lakhyuM che ke rUpacaMda Adi vivekI paMDito pAMceya eka sthAnamAM besIne paramArthanI ja carcA karatA hatA, bIjI kAMI nahi "paramAratha carcA kare, inake kathA na aura." ethI zuM e ekAnta thaI gayuM? paNa jenI buddhi malina che te ene samajI zake nahi to zuM thAya? bhAI ! samayasAra e to divyadhvanino sAra che. 13. je jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyarUpa karma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. zuM kahyuM? ke jIvane ATha karma nathI kAraNa ke te paradravya che. te paradravya kema che? kAraNa ke karmanA saMge tenA taraphanA valaNano je bhAva huto te svadravyanI anubhUtithI bhinna paDI jAya che mATe. prazna- karma to AtmAne roke che ema Ave che ne? uttara- AtmAne koNa roke ? pote (vikAramAM) rokAya che tyAre "karma roke che" Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 102 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ema kahevAmAM Ave che. karma to jaDa che. zuM jaDa AtmAne rokI zake che? "karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI." bhUla mArI potAnI ja che. "adhikAI ' eTale adhika ema nahIM, paNa potAnI bhUlane kAraNe vikAra thAya che. ahIM gAthAmAM kahe che ke aMdara anubhUti thatAM e vikAranA pariNAma bhinna rahI jAya che, anubhavamAM AvatA nathI. Avo jaina paramezvarano mArga lokoe laukika jevo karI nAkhyo che. prazna:- jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thAya to jJAna ughaDe ne? uttara- (nA). potAnI yogyatAthI jJAna ughaDe che tevI rIte potAnI yogyatAthI AtmAmAM (paryAyamAM) vikAra thAya che. prazna- jIvano svabhAva to kevaLajJAna che. chatAM vartamAnamAM je saMsAra avasthA che tathA jJAnamAM ochapa che te karmanA udayane kAraNe che ke karmanA udaya vinA che? uttara- vartamAna saMsAra avasthAmAM jJAnanI je ochapa che te potAnA kAraNe che. karmanA udayane kAraNe thaI che ema nathI. enuM upAdAnakAraNa pote AtmA che. potAnI yogyatAthI ja jJAnamAM ochapa thaI che, karmanA kAraNe nahi. karma to jaDa paravastu che. tethI jJAnAvaraNAdi karmo kharekhara kAMI karatAM nathI. potAnuM azuddha upAdAna che tethI jJAnamAM ochapa thaI che. karma to tyAM nimitta mAtra che. karma mArga Ape to kSayopazama thAya ema nathI. potAnI yogya ane karmanA kAraNe karmamAM kSayopazama thAya che. karmanA udayane kAraNe jJAna hINuM che ema nathI. paNa pote jyAre jJAnanI hINI dazArUpe pariName tyAre jJAnAvaraNIya karma nimitta mAtra che. paraMtu ahIM bIjI vAta che. ahIM to ema kahe che ke, vastu je zuddha caitanya-svabhAvI AtmA che emAM DhaLatAM te karmanA pariNAma anubhavamAM AvatA nathI, anubhUtithI bhinna parapaNe rahI jAya che. karmanA je pariNAma che te jaDa pudgalathI nIpajelA che. tethI zuddha caitanyasvabhAvI AtmAthI teo bhinna che e vAta to che ja paraMtu ahIM to ema kahe che ke zuddha caitanyavastuno anubhava karatA, te karmo taraphanA valaNavALI je vikArI dazA te anubhUtithI bhinna rahI jAya che. mATe te ATheya karma jIvane nathI. Ayu, vedanIya Adi karma jIvane nathI. AgaLa 68mI gAthAmAM Ave che ke javapUrvaka je java thAya che te java che. tema pudgalathI pudgala thAya. tyAM apekSA ema che ke jIvanA svabhAvamAM vikAra nathI tathA vikAra utpay evI jIvanI koI zakti ke svabhAva nathI. chatAM paryAyamAM vikAra che to eno koNa che to kahe che ke pudgala tyAM paryAyabuddhi choDAvavA ema kahyuM ke caudeya guNasthAna jIvane nathI. tyAre mokSamArga prakAzakamAM ema Ave che ke "tattvanirNaya karavAmAM kAMI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 103 karmano to doSa che nahi paNa tAro ja doSa che. te pote to mahaMta rahevA icche che ane potAno doSa karmAdikamAM lagAve che? paNa jinaAjJA mAne to AvI anIti saMbhave nahi." juo vikAra karmathI thAya che ema mAnanArA anIti kare che. e anIti jainadarzanamAM saMbhavita nathI. tyAM mokSamArga prakAzakamAM ema kahevuM che ke vikAra thAya che te potAnA aparAdhathI ja thAya che, karmathI ke nimittathI nahi. jyAre A gAthAmAM ahIM ema kahe che ke jIvane vikAra nathI kemake svAnubhUti karatAM vikAranA pariNAma ane tenuM nimitta je karma te bhinna rahI jAya che. tethI ATheya karma jIvane nathI. ahIM svabhAvanI dRSTi karAvavAnuM prayojana che. 14. je cha paryAbhiyogya ane traNa zarIrayogya pulaskaMdharUpa nokarma che te badhuMya jIvane nathI. AhAra, zarIra, indriya, bhASA, mana ane zvAsocchavAsa-ema cha paryAyiyogya je pudgalaskaMdho che tathA traNa zarIrayogya je pudgalaskaMdho che te nokarma che. te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. cauda bola thayA. 15. je karmanA rasanI zaktionA-avibhAga paricchedonA samUhurUpa varga che te badhoya jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. 16. je vargonA samUhurUpa vargaNA che te badhIya jIvane nathI kAraNa ke te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. 17. je maMdatIvra rasavALAM karmadaLonA viziSTa vAsarUpa-vargaNAonA samUhurUpa-spardhako che te badhAya jIvane nathI. jIvanuM svarUpa to saccidAnaMdazaktimaya che. nijasvarUpamAM jhukAva karatAM pariNAmamAM AnaMdano anubhava Ave che. paraMtu temAM karmanA vargo ke vargaNAnA samUhano anubhava Avato nathI. jaDa to jIvathI bhinna ja che. A karmanA varga ane vargaNAo je che te pudgala che. tethI teo zuddha caitanyathI bhinna ja che. paraMtu te taraphanA valaNano je bhAva che te paNa svAnubhUtithI bhinna che. e jaDa taraphanA valaNavALI dazA svadravyanA valaNavALA bhAvathI judI paDI jAya che mATe varga, vargaNA ane spardhako badhAya jIvane nathI. 18. svaparanA ekapaNAno adhyAsa evA je pariNAma te adhyAtmasthAno arthAt adhyavasAya che. vizuddha caitanya-pariNAmathI judApaNuM jemanuM lakSaNa che evAM e adhyAtma-sthAno jIvane nathI. adhyAtmasthAna eTale AtmAnAM sthAna nahIM. paranI ektAbuddhinA adhyavasAyane adhyAtmasthAna kahyAM che. te adhyAtmasthAno badhAMya jIvane nathI. "badhAMya" ema kahyuM che ne? eTale svaparanI ektAbuddhinA jeTalA bhAva che te badhAMya jIvane nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 104 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 'vizuddha caitanyapariNAmathI ' eTale ke svanI ektAnA pariNAmathI. A paryAyanI vAta che. svanI ektAnA pariNAmathI svaparanI ektAnA pariNAma bhinna che. baMdha adhikA2nA 173mA kaLazamAM Ave che ke-huM 52 jIvanI rakSA karuM, tenA prANano nAza karuM, tene sukha-du:kha ApuM evo je adhyavasAya-svaparanI ektAbuddhi-che te mithyAtva che. teno bhagavAne niSedha karAvyo che. tethI huM-amRtacaMdrAcArya ema samaju chuM ke 52 jeno Azraya che evo saghaLoya vyavahA2 choDAvyo che. AcAryadeva kahe che ke sarva vastuomAM je adhyavasAna thAya che te badhAMya jina bhagavaMtoe pUrvokta rIte tyAgavA yogya kahyAM che tethI ame ema samajIe chIe ke pa2nA Azraye jeTalo koI vyavahAra thAya che te saghaLoya bhagavAne choDAvyo che. A mahAvrata, samiti, gupti AdinA je vikalpa che te vyavahAra che ane te paranA Azraya sahita che. tethI te vyavahAra saghaLoya choDAvyo che. 'to pachI A satpuruSo eka samyak nizcayane ja nipapaNe aMgIkAra karIne zuddhajJAnaghanasvarUpa nija mahimAmAM sthiratA kema dharatA nathI ? AcArya kahe che ke -A pramANe deva-guru-zAstranI zraddhAno bhAva, paMcamahAvratano bhAva ke vyavahA2 ratnatrayano bhAva e saghaLoya tyAjya che to pachI saMto eka nija zuddha caitanyamAM ja lIna kema rahetA nathI ? (nija caitanyamAM ja lIna rahevuM joIe ). huM 52ne jIvADI zakuM, tenA prANanI rakSA karI zakuM, paranA prANa harI zakuM, anukULatApratikULatA ApI zakuM, bhUkhyAne anAja ane tarasyAne pANI pahoMcADI dauM tathA garIbone paheravA kapaDAM ane rahevA makAna daI dauM evI je buddhi che te badhIya ekatvabuddhirUpa adhyavasAya che, mithyAtva che. bApu! huM parane kAMI ApI zakuM chuM e vAta ja jUThI che. koI paranuM kAMI karI zakto ja nathI. A pramANe 52 sAthe ekatAbuddhinA bhAva-adhyavasAya te badhAya nija caitanyadravyamAM DhaLelA vizuddha caitanya-pariNAmathI bhinna che kAraNa ke teo puddagala dravyanA pariNAmamaya che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyasvabhAvI vastu che. te ekano Azraya laIne svAzraye je pariNAma thAya che te vizuddha caitanya-pariNAma che. te caitanyapariNAmathI A mithyA adhyavasAya saghaLAya bhinna che, judA che. caitanyanA vizuddha pariNAma thAya tyAM A svaparanI ektAbuddhinA adhyavasAya bhAva rahetA nathI ema ahIM kahevuM che. tethI adhyAtmasthAno saghaLAya jIvane nathI kemake teo puddagala pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. svAnubhUti thatAM svaparanI ektAbuddhinA saghaLA pariNAma bhinna paDI jAya che, eTale abhAvarUpa thaI jAya che. AvI vAta che. prazna:- tame to (svarUpane) samajavuM, samajavuM, samajavuM, basa eTaluM ja kahyA karo cho? (bIjuM kAMI karavAnuM to kahetA nathI.) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] | [ 105 uttaraH- bhAI ! svarUpanI samajaNa vinA ja anaMtakALathI jIva saMsAramAM paribhramaNa kare che. zrImade paNa e ja kahyuM che ne ke: sarva jIva che siddhasama, je samaje te thAya, saddaguru AjJA jinadazA, nimitta kAraNa mAMya.' ahIM A bolamAM eka vizeSatA che. bIjA badhA bolamAM samuccaya lIdhuM che. jemake prItirUpa rAga che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che.' A bolamAM je svaparanI ektAbuddhinA bhAva-adhyavasAya kahyA te vizuddha caitanyapariNAmathI judA lakSaNavALA kahyA che. ahIM ema kahevuM che ke nija svarUpanA Azraye je vizuddha caitanyapariNAma thAya temAM A mithyA adhyavasAya AvatA nathI, upajatA nathI, abhAvarUpa rahe che. tathA adhyavasAyamAM-svaparanI ektA-buddhinA bhAvamAM vizuddha caitanyapariNAma rahetA nathI, upajatA nathI. bIjA bola karatAM AmAM A vizeSatA lIdhI che ke svaparanI ektAbuddhimAM caitanyanA vizuddha pariNAma nathI ane caitanyanA vizuddha pariNAma thatAM svaparanI ektAbuddhi rahetI nathI. prazna- amAre vepAra-dhaMdho karavo, kuTuMbAdinuM bharaNa-poSaNa karavuM, Ijjata-AbarU sAcavavI ke pachI basa A ja samajavuM ? uttara- bhAI ! hita karavuM hoya to mArga to A ja che, bApu! svaparanA ekatvapariNamanamAM tArI caDatI degaDI uDI jAya che e to jo huM paranuM karI zakuM, vepAra karI zakuM, paisA kamAI zakuM, paisA rAkhI zakuM, bIjAne ApI zakuM, vAparI zakuM, kuTuMbanuM poSaNa karI zakuM, paranI dayA pALI zakuM tathA AbarU sAcavI zakuM, -ityAdi je svaparanI ektAbuddhinA adhyavasAya che te vizuddha caitanyanA pariNAmathI vilakSaNa che, judA che. e mithyA adhyavasAyanI hayAtImAM zuddha caitanyapariNAma utpanna thatA nathI e to jo. ahIM TIkAmAM kahyuM che ne kesvaparanA ekapaNAno adhyAsa hoya tyAre, vizuddha caitanyapariNAmathI judApaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je adhyAtmasthAno te jIvane nathI kemake te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che." adhyAtmasthAno eTale AtmAnI nirmaLatAnAM sthAno ema artha nathI. adhyAtmasthAnono artha svaparanI ekatvabuddhino adhyavasAya che, e adhyavasAya vizuddha caitanyapariNAmathI judo che. are, judApaNuM ja tenuM lakSaNa che. bahu sUkSma vAta! aho! AvI vAta digaMbaronA zAstro sivAya bIje kayAMya nathI. adhyAtmasthAno saghaLAya jIvane nathI. kema nathI? to kahe che ke teo vizuddha caitanyapariNAmathI judA lakSaNavALA che. cidAnaMdaghana bhagavAna AtmAnA Azraye je svarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 106 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ekatvanA vizuddha caitanyapariNAma thAya te, caitanyapariNAmathI judApaNuM jenuM lakSaNa che evA svaparanI ekatvabuddhinA adhyavasAyothI bhinna che. jIo, vizuddha caitanyanA pariNamanathI adhyAtmasthAnonuM juduM lakSaNa che ema kahIne pachI te ekatvabuddhinA pariNAma anubhUtithI bhinna che ema kahyuM che. (Azaya ema che ke svapara ekatvabuddhi banI rahe tyAMsudhI zuddha caitanyanA pariNAma upaje nahi ane nija zuddhAtmAnA Azraye svAnubhUti pragaTa thatAM ekatvabuddhinA pariNAma upajatA nathI.) 19. judI judI prakRtionA rasanA pariNAma jemanuM lakSaNa evAM je anubhAgasthAno te badhAMya jIvane nathI. anubhAgasthAno to jaDarUpa che, paNa AtmAmAM tenA nimitte je bhAva thAya che te paNa kharekhara jIvane nathI. karmanA anubhAganA nimitte AtmAmAM je pariNAma thAya che te anubhAgasthAno che, ane te jIvane nathI. ekalA jaDanA anubhAga-sthAnonI A vAta nathI. paryAyamAM karmanA 2sanA nimitte je bhAvo thAya te anubhAgasthAno che. te bhAva che to potAnI paryAyamAM paNa tene ahIM puddagaladravyanA pariNAmamaya gaNyA che. svabhAvanI dRSTithI jotAM svabhAva, vikAranA anubhAgapaNe pariName evo nathI. AtmadravyamAM koI guNa ke zakti evAM nathI je vikArarUpe pariName. tathA nija Atmadravyano anubhava karatAM te (anubhAgasthAno ) anubhUtithI bhinna rahI jAya che. tethI anubhAgasthAno badhAMya jIvane nathI. 20. kAyavargaNA, vacanavargaNA ane manovargaNAnuM kaMpana jemanuM lakSaNa che evAM je yogasthAno te badhAMya jIvane nathI. A vAtane ApaNe traNa prakAre vicArIe. prathama vAtaH- AtmAmAM je yoganuM kaMpana che tene jIvanA svabhAvanI apekSAe puddagalanA pariNAma kahyA che. kaMpana che to jIvanI paryAyamAM; chatAM jIvanA trikALI svabhAvanI dRSTie tene pudgalanA pariNAmamAM gaNyA che. bIjI vAtaH- samayasAra sarvavizuddha adhikAranI 372 mI gAthAmAM Ave che ke dareka dravyanA pariNAma potAthI thAya che. jema ghaDo mATIthI thAya che, kuMbhArathI eTale nimittathI nahi; tema jIvadravyanI kaMpana ke rAganI paryAya je te samaye svataMtra potAnA kAraNa thAya che, nimittanA kAraNe nahi. tyAM azuddha upAdAnathI utpanna thayelI dazA potAnI che ema siddha karyuM che. tyAre ahIM zuddha upAdAnanI daSTie te kaMpananA pariNAma puddagalanA che ema kahyuM che. have trIjI vAtaH- svayaMbhUstotramAM bAhya ane atyaMtara ema be kAraNathI kArya thAya che ema Ave che. have kArya to atyaMtara kAraNathI ja thAya che. paraMtu kAryakALe joDe nimitta koNa che enuM tyAM jJAna karAvavAnuM prayojana che tethI bIjuM bAhya kAraNa paNa kahyuM che. jema nizcaya svabhAvanuM bhAna thatAM bhRtArthanA Azraye samyagdarzana thAya e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 107 nizcaya kahyo; tathA paryAyamAM je azuddhatA-apUrNatA che tene jANavI te vyavahAranaya kahyo. tema jIva dravyamAM kaMpana ke rAganI utpatti svataH (potAthI ) thAya che, 52thI nahi; ane te pariNAma potAnA ja che. chatAM bAhya kAraNathI thAya che ema kahevuM e nimittanuM jJAna karAvanAruM vyavahAranuM kathana che. emAM nizcayathI paryAya potAthI thAya che ema jaNAvIne nimittanuM paNa sAthe jJAna karAvyuM che, kemake nimitta jANeluM prayojanavAna che. vyavahAra jANelo prayojanavAna che ema bAramI gAthAmAM kahyuM che ne? jJAnano svaparaprakAzaka svabhAva che. te svane jANe ane 52 je nimitta hoya tene paNa jANe nimittathI kArya thAya che ema nahi paNa kAryakALe nimittanI upasthiti che. tethI nimitta jANeluM prayojanavAna che, AdareluM nahi. bAhya nimittathI rAga utpanna thAya che ke vyavahA22tnatrayathI nizcayaratnatraya utpanna thAya che ema kahevuM e vyavahAranayanuM kathana che. nizcayathI to nizcaya ratnatraya nija svadravyanA Azraye ja thAya che. AvI vAta che, bhAI ! ahIM to ekalI svabhAvaSTinI apekSAthI vAta che. tethI te rAganA, kaMpananA pariNAmane puddagalanA kahyA che kAraNa ke je vibhAva che te nIkaLI jAya che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyasvabhAvI jJAnAnaMdasvarUpa vastu che. to tenuM pariNamana azuddha kema hoya ? zuddha caitanyamaya vastunuM pariNamana to zuddha caitanyamaya hoya, azuddha na hoya. tethI ahIM azuddha pariNamanane pudgalanA pariNAmamaya kahyuM che. ahIM trikALI jJAyaka-svabhAvanI-zuddha upAdAnanI daSTi karAvavAnuM prayojana che. jyAre gAthA 372mAM je vikArI azuddha pariNAma thAya che te jIvanA jIvamAM thAya che ema kahyuM che te, te te samayanI paryAyanI janmakSaNa siddha karI che. rAgAdi vikAra nimittathI nIpaje che ema nathI paNa potAthI potAmAM svataMtrapaNe thAya che. ema tyAM siddha karyuM che. tathA svayaMbhUstotramAM bhaktino adhikA2 hovAthI zrI samaMtabhadrasvAmIe nimittanI hayAtI (barhivyAti ) siddha karavA ema kahyuM ke atyaMtara ane bAhya kAraNanI samagratA e kArya utpattinuM kAraNa che. jo ke kAryanI utpattinuM vAstavika kAraNa to sva (atyaMtara kAraNa ) ja che. chatAM joDe je nimitta tenuM jJAna karAvavA tene sahucara dekhI upacArathI Aropa karIne, nimittathI kArya thayuM che ema vyavahAranayathI kahevAmAM AvyuM che. tethI ema na samajavuM ke nimitta AvyuM mATe kArya thayuM ke nimitta vaDe kArya thayuM che. paryAyamAM je vikAra thAya che te zuM cIja che? te che to potAno (jIvano ) ja aparAdha. te koI nimittano-karmano karAvyo thayo che ema nathI. tathA nimitta che mATe thayo che ema paNa nathI. vikArI ke nirvikArI paryAya, thavA kALe potAnI svataMtratAthI thAya che. te vakhate nimitta tarIke bIjI cIja hayAta che, basa eTaluM ja. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jIva pote ( azuddha upAdAna ) vikAranuM kAraNa che e ja nizcaya kAraNa che. paraMtu ahIM to zuddha jIva vikAranuM kAraNa che ja nahi ema siddha karavuM che. ahIM to zuddha caitanyanI dRSTi karAvavI che ne? ahAhA? zuddha, buddha, caitanyavana, nirmaLAnaMda prabhu evA bhagavAna AtmAmAM puNya-pApane utpanna kare evuM che ja zuM? tethI dravyasvabhAvanI dRSTinI apekSAe vikAranA pariNAmane pudgalanA kahIne jIvamAMthI kADhI nAkhyA che. paraMtu koI ema ja pakaDIne besI jAya ke vikArI paryAya karmanI che, ane karmane laIne che to tene ema kahyuM ke vikAra jIvamAM, jIvathI jIvane laIne thAya che bhAI ! jo tuM paryAya che ene mAnato nathI to tuM mUDha che. tathA tuM paryAyamAM ja mAtra lIna che ane svabhAva-daSTi karato nathI topaNa tuM mUDha che, mUrkha che. tethI prathama paryAyanI svataMtratAno nirNaya karAvIne pachI, trikALa svabhAvanI daSTi-zraddhAna karAvavA vikAranA pariNAma pudgalanA che ema ahIM kahyuM che. prazna- eka kAryamAM be kAraNa hoya che ne? samAdhAna - be kAraNa hoya che te barAbara che. te paikI eka yathArtha vAstavika kAraNa che ane bIjuM upacAra Aropita che. vAstavika kAraNa to eka ja che. nizcayathI svazaktirUpa nija upAdAnathI kArya thAya che. te vAtane lakSamAM rAkhIne, nimittane kAraNano Aropa karIne, be kAraNathI kArya thAya che ema pramANajJAna darzAvyuM che. nizcaya kAraNanI vAta rAkhIne pramANajJAna bIjA nimitta kAraNane bheLave che, nizcaya kAraNane uDADIne nahi. jo nizcaya kAraNano lopa kare to pramANa jJAna ja na thAya, be kAraNa ja siddha na thAya. ahIM A gAthAmAM jIvasvabhAvanuM varNana cAle che. AtmAnA svabhAvamAM yoganuM kaMpana thavAno koI guNa nathI. tethI yoganA kaMpanane pudgalanA pariNAmamaya kahyuM che. tyAM gAthA 37ramAM kahyuM che te anusAra kaMpananA je pariNAma che te svadravyanI jIvanI potAnI paryAya che ane te potAthI thAya che. para nimittathI ke vargaNAthI te utpanna thAya che ema nathI. jyAM paryAya kramabaddha svataMtrapaNe pariName tyAM para zuM kare? potAnA pariNAmano utpAdaka para che ja nahi. sarvavizuddhajJAna adhikAramAM tyAM pariNAmanI-paryAyanI svataMtratA siddha karI che. tyAre ahIM A gAthAomAM trikALI svabhAvanuM pariNamana vikArI hoI zake nahi tethI yoganA kaMpananI paryAyane pudgalapariNAmamaya darzAvIne svabhAvanI daSTi karAvI che. tathA jyAM be kAraNa kahyAM che tyAM je nizcaya upAdAnakAraNa che tene rAkhIne vyavahAra kAraNa bheLavyuM che; nizcaya kAraNane khoTuM pADIne vyavahAra kAraNa bheLavyuM nathI. nizcayathI yoga-kaMpana jIvanuM ja che ane jIvathI ja thAya che e vAta rAkhIne nimittane bheLavyuM che. nizcayane uDADIne jo nimittane bheLave to be kAraNanuM yathArtha jJAna-pramANa-jJAna thAya ja nahi, bhAI ! jema vyavahAra jANelo prayojanavAna che tema A nimitta paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] | [ 109 che ema jANeluM prayojanavAna che. nimittathI kArya thAya che ema nathI, paNa kAryamAM anya padArtha nimitta che ema jANeluM prayojanavAna che. jyAM be kAraNa kahyAM che tyAM kharuM kAraNa to upAdAna eka ja che. jemake je nizcayamokSamArga che e ja mokSanuM kAraNa che. mArga to eka ja che. paraMtu sAthe deva-guru-zAstra AdinA rAgane sahucara dekhI, mokSamArganuM nimitta jANI, ene vyavahAra mokSamArga kahyo che. nimitta che kharuM, paNa te upAdAnamAM kAMI paNa kare che ema nathI. aho ! vastunuM satya svarUpa AvuM ja che. nizcayathI dareka dravyanI paryAya, teno "janmakSaNa'--je utpattino kALa che. te ja kALe thAya che e nizcaya che, yathArtha che. have A nizcayane yathArthapaNe rAkhIne bIjI cIjanuM-nimittanuM jJAna karAvavA be kAraNa upacArathI kahyAM che. bIjI rIte kahIe to pramANa che te pote vyavahArano viSaya che kAraNa ke be bhegAM thayAM ne? kAryanuM nizcaya kAraNa sva ane tenuM nimitta para ema pramANamAM be bhegAM thayAM mATe te vyavahArano viSaya thaI gayo. eka cIjanA jJAnamAM, bIjI cIjanuM sAthe jJAna karyuM eTale ke bannene sAthe jJAna karyuM te pramANajJAna thayuM mATe pramANajJAna saddabhUtavyavahArano viSaya thayo. A pramANe paMcAdhyAyImAM paNa kahyuM che. AtmA rAgane jANe che ema kahevuM te sadabhUta vyavahAra-upacAra che. jANavuM potAnAmAM che mATe sadabhUta ane kharekhara to potAne jANe che chatAM rAgane jANe che ema kahevuM te upacAra che. "jJAna te AtmA' ema bheda pADavo te saddabhUta vyavahAra anupacAra che. ahA ! juo AcAryoe kevI spaSTatA karI che! pramANajJAna svadravya ane rAgane eTale parane ema bannene ekIsAthe jANe che. jJAna parane jANe e sadabhUta vyavahAra-upacAra che. mATe pramANajJAna pote ja saddabhUta vyavahAranayano viSaya thaI gayo. vastusthiti ja AvI che, bApu. A kAMI gharanI vAta nathI paNa vastunA gharanI vAta che. ahIM kahe che ke kAyavargaNA, vacanavargaNA ane manovargaNAnA kaMpananA nimittathI AtmAmAM je kaMpana thAya che te pudgalanA pariNAma che. A je kaMpananI vAta che te jaDa vargaNAnA kaMpananI vAta nathI. mana-vacana-kAyanA paramANuo to jaDa che ja. paraMtu ahIM to temanA nimitte AtmAmAM thatA kaMpananA pariNAmane jaDa kahyA che. yoganuM je kaMpana che te jIvanI paryAya che ane te potAthI te kALe thayelI svayaMnI ja janmakSaNa che. te jaDa vargaNAthI thaI che ema nathI. paraMtu jIvanA svabhAvamAM kaMpana thAya evo svabhAva nathI. tethI svabhAvanI apekSAe nimitta hotAM jIvamAM thatA kaMpanane pudgalanA pariNAma kahyA che. A rIte traNa prakAre kathana karyuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 110 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 1. vikArI bhAva je jIvamAM thAya che te nizcayathI jIvanI potAnI paryAya che. 2. vikArI bhAvamAM karma nimitta che evuM (upAdAna-nimittanuM sAthe) jJAna karavuM te pramANajJAna che. vikArI bhAva nizcayathI jIvanI paryAya che ema nizcaya rAkhIne sAthe nimittanuM SjJAna karavuM te pramANa jJAna che. te saMdabhUta upacAra-vyavahAra che. 3. have bhagavAna AtmA je anaMta-anaMta guNanuM paripUrNa zuddha caitanyadaLa, caitanyarasanuM AkhuM trikALI sattva che te kadIya vikArapaNe pariName nahi. mATe nimittathI thayelA vikArane nimittamAM nAkhIne pudgalanA pariNAma kahyA che. bhAI ! A kAMI khAlI paMDitAIno viSaya nathI. bhagavAna vItarAgadevano mArga jevo che tevo aMdara aMtaramAM besavo joIe. zrI vAsupUjya bhagavAnanI stuti karatAM svayaMbhUstotra mAM zrI samatabhadrasvAmIe kahyuM che ke-kAryomAM bAhya ane atyaMtara, nimitta ane upAdAna ema banne kAraNonI samagratA hovI te ApanA matamAM dravyagata svabhAva che. zrI akalaMkadeve paNa kahyuM che ke be kAraNathI kArya thAya che. e to be (upAdAna-nimitta) siddha karavA che, ane pramANajJAna karAvavuM che tethI ema kahyuM che. kharekhara to kArya thAya che potAthI potAnA kAraNe, ane tyAre nimitta hoya che. paraMtu nimittanI apekSA che ema nathI. zrI paMcAstikAyanI 62 mI gAthAmAM Ave che ke 5 vikAra thAya che te potAnA phaTakArakathI thAya che. dravya-guNathI to nahi paNa parakArakathInimittathI paNa vikAra utpanna thato nathI. ahIM astikAya siddha karavuM che. dravya-guNa-paryAyanuM astitva che ema siddha karavuM che. tethI vikAra che te paryAyanA pakArakanuM pariNamana che ema kahyuM che. ahAhA! vikAranAM kna, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNa svayaM vikAra che. eka samayanI paryAyamAM pakArakanuM pariNamana dravya-guNanI ke para nimittanI apekSA vinA ja thAya che. A pramANe tyAM nizcayathI vikAranA pariNAmamAM para kArakanI apekSA nathI ema kahyuM che. jyAre ahIM svabhAvanI daSTi karAvavI che tethI ema kahyuM ke vikAranA pariNAma pugalanA che. tathA jyAM be kAraNa kahyAM tyAM nizcayathI to paryAya potAthI ja potAnA pakArakathI ja thAya che paraMtu sAthe nimitta che tene bheLavIne pramANajJAna karAvyuM che. bhAI ! kharekhara to kAraNa jemake-mokSamArga eka ja che. mArga kaho ke kAraNa kaho te eka ja artha che. mokSanuM kAraNa jema eka ja che tema paryAyanuM kAraNa nizcayathI eka ja che. prabhu! satya to AvuM che, hoM. jo kAMI ADuM-avaLuM karavA jaIza to sat sat nahi rahe. vastuno bhAva ja yathArtha Ama che ane ema ja besavo joIe. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 111 yogasthAna eTale kaMpana. jIvano je ayogaguNa che tenI te vikArI paryAya che. te karmagrahaNamAM nimitta che. karma paramANunuM AvavuM to tenA potAnA upAdAnanA kAraNe che. paramANuno te kALe te rIte pariNamavAno kALa che tethI te rIte karmarUpe pariName che. temAM yoganuM nimitta kahevuM te vyavahAra che. ahIM yoganA pariNAma AtmAnA nathI paNa pudgalanA che e te svabhAvanI daSTi karAvavA kahyuM che. yoganA-kaMpananA vikArI pariNAma svabhAvathI utpanna thatA nathI. tethI svabhAvanI daSTi karAvavA paryAyamAM je paralakSI vikAra thAya che tene paramAM nAkhI daI te pudgalanA pariNAmamaya che ema kahyuM che. bhAI ! vastunuM svarUpa ja AvuM che tyAM bIjuM zuM thAya ? prazna- kArya to be kAraNathI thAya che ane tame eka kAraNathI mAno cho. mATe te ekAMta thaI jAya che. uttara- bhAI, samayasAranI gAthA 37ramAM Ave che ke-mATI kuMbhabhAve upajatI thakI zuM kuMbhAranA svabhAvathI upaje che ke mATInA svabhAvathI upaje che? jo kuMbhAranA svabhAvathI upajatI hoya to, jemAM ghaDo karavAnA ahaMkArathI bharelo puruSa rahelo che ane jeno hAtha vyApAra kare che evuM je puruSanuM zarIra tenA AkAre ghaDo thavo joIe. paraMtu ema to thatuM nathI, kAraNa ke anyadravyanA svabhAve koI dravyanA pariNAmano utpAda jovAmAM Avato nathI. jo Ama che to pachI mATI kuMbhAranA svabhAvathI upajatI nathI, paraMtu mATInA svabhAvathI ja upaje che. kAraNa ke potAnA svabhAve dravyanA pariNAmano utpAda jovAmAM Ave che.' tethI ghaDo mATIthI thayo che; kuMbhArathI thayo che ema ame jotA nathI. nimittathI kArya thayuM che ema ame jotAM nathI. kuMbhAra, "ghaDo karuM chuM" ema ahaMkArathI bharelo hoya to paNa teno svabhAva kAMI ghaDAmAM jato-Avato (prasarato) nathI; anyathA kuMbhAranA svabhAve ghaDo thavo joIe. paraMtu ghaDo to mATInA svabhAve ja thAya che, kuMbhAranA svabhAve thato nathI. mATe ghaDAno i mATI ja che, kuMbhAra nahi. paraMtu jyAM be kAraNa kahyAM che tyAM, je vAstavika kAraNa nathI paNa upacAramAtra kAraNa che tene sahakArI dekhIne, te kALe te hoya che ema jANIne, bIjuM kAraNa che ema kahyuM che. A pramANe be kAraNathI kArya thAya che ema vyavahAra karyo che. AvI vastusthiti che. vItarAgano mArga bahu sUkSma ane gahana che, bhAI. ahIM vIsa bola pUrA thayA. 21. judI judI prakRtionA pariNAma jemanuM lakSaNa che evAM je baMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI. jeTalA prakAranA baMdhanA pariNAma utpanna thAya che te badhAya pudgala-dravyanA pariNAmamaya che. mATe te anubhUtithI bhinna che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 112 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 22. potAnuM phaLa utpanna karavAmAM samartha karma-avasthA jemanuM lakSaNa che evA je udayasthAno te badhAMya jIvane nathI. A paryAyamAM thatA vikArI bhAvanI vAta che, karmanI nahi. jene jIva arthAt dravyasvabhAva kahIe tene A udayasthAno nathI. jIvanI paryAyamAM udayanA je asaMkhya prakAro bane che te saghaLAya jIvane nathI. cAra gati, krodha, mAna, mAyA, lobha Adi udayanA prakAro che te badhAya paramasvabhAvabhAvarUpa bhagavAna AtmAne nathI. mATe te sarvane pudgalanA pariNAmamaya kahyA che. ema to udayanA sthAnono bhAva jIvanI potAnI paryAya che ane te karmanA nimittanI apekSA vinA potAnAmAM thayA che. paraMtu bhagavAna paramasvabhAvabhAvanI dRSTi jene thaI che evA dharmI jIvane, paryAyanI apekSAe udayanAM sthAno paryAyamAM hovA chatAM, dravyabuddhie teo (potAmAM) nathI; ane te udayasthAno nIkaLI jAya che mATe teone pudgaladravyanA pariNAmamaya kahyA che. udayanA-vikAranA jeTalA prakAra che te badhAya nizcayathI to jIvathI thayA che, karmathI nahi; kAraNa ke karma to paradravya che, te jIvane aDatuMya nathI to pachI tenAthI udayabhAva-vikAra kema thAya? na ja thAya). tattvArthasUtramAM paNa udayabhAvo jIvanA sattvarUpa kahyA che kemake te jIvanI paryAyamAM te kALe potAthI utpanna thAya che. paraMtu ahIM temane pudgalanA pariNAmamaya kahyA che kemake trikALI svabhAvamAM vikAra thavAno koI guNa nathI. tethI trikALI svabhAvanI daSTimAM, nimittane AdhIna thayelA bhAva nimittanA che ema kahyuM che. tethI karIne nimittathI udayabhAva thAya che ema na samajavuM. nimitta to upacAramAtra kAraNa che, yathArtha kAraNa to potAnuM che. are! atyAre bhagavAnanA viraha paDayA! kevaLajJAna rahyuM nahi! tema ja koI camatkArika jJAna paNa rahyuM nahi! (kheda che ke badhA vAdavivAdamAM aTavAI gayA che ). - udayanAM sthAno jIvanA pariNAma che, paraMtu A gAthAmAM teo zuddha jIvane nathI ema kahyuM che te svabhAvanI apekSAe kahyuM che. AtmA trikALI zuddha caitanyasvabhAvamaya che. te svabhAvanI dRSTi thatAM vikAranA pariNAma thatA nathI. tethI vikAranA pariNAmane pudgalanA pariNAma kahyA che. Ama vastunuM svarUpa jema che tema yathArtha samajavuM joIe. 23. have mArgaNAsthAnonI vAta che. temAM prathama gatinI vAta che. gatinA pariNAma to jIvanA che. A zarIra che te gati nathI. aMdara gatino je vizeSabhAva-udayabhAva che te gati che. manuSya, deva, tiryaMca ane narakagatinA pariNAma jIvanA che. paraMtu te vikArI pariNAma hovAthI, trikALa svabhAvanI daSTi thatAM chUTI jAya che. mATe te pariNAma pudgalanA che ema kahyuM che. ahIM badhAya-cauda mArgaNAsthAnone pugalanA pariNAma kahyA che. bhAI ! vastu je AtmA che e to zuddha paramAtmasvarUpa cighana che. anAdi-anaMta che, eka samayamAM paripUrNasvarUpa prabhu che, (vastu to) vartamAnamAM pUrNa AkhI che, ahAhA...! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 113 ekalo svabhAvano piMDa che. AvA svabhAvanI dRSTimAM gatinA vikArI pariNAma pudagalanA che kAraNa ke te pariNAma nIkaLI jAya che ane te paryAyamAM je utpanna thAya che te dravyaguNathI utpanna thatA nathI. aho ! vItarAgadevano mArga addabhuta ane alaukika che. sarvajJa bhagavAna videhakSetramAM hAla birAjamAna che. ane cAra jJAnanA dhaNI, bAra aMganI racanA karanAra gaNadharadevo paNa temanI sabhAmAM hAjarAhajura che. temano A mArga che. bApu ! A kAMI AlIduvAlIe kaheluM nathI. have indriya-bhAvendriya ane dravyandriya-te badhIya pudgalanA pariNAma che ema kahe che. bhagavAna AtmA atIndriya mahAprabhu che. tenI apekSAe bhAvendriyane paNa pudagalanA pariNAma kahyA che. A dravyandriya che e to jaDa pudgalarUpa ja che. paNa je bhAvendriya che te paryAya apekSAe jIvanA ja pariNAma che. paraMtu dravyadRSTithI jotAM bhAvendriyanuM svarUpa trikALI atIndriyasvabhAvamAM nathI ane te nIkaLI jAya che. mATe bhAvendriya pudgalanA pariNAma che. bIjI rIte kahIe to bhAvendriyanA pariNAma potAthI ja che jemAM karmanA kSayopazamanuM nimittapaNuM che. Ama bhAvendriyanA pariNAma e kAraNathI thayA che ema kahyuM tyAM pramANajJAnano viSaya batAvavA kahyuM che, nimittanuM jJAna karAvavA ema kahyuM che. gajaba vAta che! zAstranI zailI koI evI che ke cAre bAjuthI meLa khAya che. aho ! addabhuta dhArA vahu che! bAramI gAthAmAM "vyavahAra jANelo prayojanavAna che" ema je kahyuM che temAM nimittanI (para padArthanI) vAta nathI. temAM to bhedavALI paryAyanI vAta che. zuddhatA ane azuddhatAnA aMzo je paryAyamAM che tene jANavA te vyavahAranaya che. trikALI zuddha dravya te nizcaya ane paryAyanuM jJAna karavuM te vyavahAranaya. dravya ane paryAya bannenuM jJAna thaIne tyAM pramANajJAna thAya che. para nimittanI tyAM vAta nathI. paNa jyAre sva ane para ema bannenI bhegI vAta karavI hoya tyAre parane nimitta kahevAmAM Ave che ane te vyavahAra che. gAthA 11 ane 12mAM aMdaranA vyavahAranI-nimittanI vAta che. (A zAstranI) 31mI gAthAmAM AvyuM hatuM ke bhAvendriya khaMDa-khaMDa jJAnane jaNAve che, pUrNa AtmAne nahi. tethI te parajJaya che. bhAvendriyano viSaya je khaMDa-khaMDa jJAna che te jJAyakanuM paraya che. indriyane jItavI eTale zuM? ke (1) bhAvendriya je khaMDa-khaMDa jJAna che te (2) indriyo jaDa che te (3) ane tenA viSayo je deva-guru-zAstra Adi che te-badhAya parayapadravya-indriya che. te traNeyane jItavA eTale ke tenAthI adhikabhinna eka jJAyakabhAvane jANavo te indriyonuM jItavuM che. have kAyanI vAta kare che. A bAhya zarIrane emAM na levuM. paNa aMdara yogyatA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 che te levI. A kAya che te jIvane nathI kemake te pugalanA pariNAmamaya che. have yoga eTale mana-vacana-kAyAnA nimitte je aMdara AtmAmAM yoganI kriyAkaMpanA thAya che te jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamaya che. AnI vAta pahelAM vistArathI AvI gaI che. tevI rIte puruSAdi vedanA je pariNAma che te badhAya jIvane nathI kemake te pudgalanA pariNAma che. je traNa prakAranA vedanA pariNAma thAya che te tenI janmakSaNa che tethI potAthI thAya che. tene paranI apekSA nathI, tema ja dravya-guNanI paNa apekSA nathI. dravya-guNanI apekSA tene kema hoya? kAraNa ke dravya-guNa to zuddha che. ane paranI apekSA paNa kema hoya? kAraNa ke para to bhinna che. to pachI be kAraNa kema kahyA che? e to pramANajJAna karAvavA kahyuM che. vaLI je vAsanA utpanna thAya che te che to jIvanI paryAya. paraMtu trikALI dravya-svabhAvamAM te nathI tathA svabhAvanI daSTi karatAM te pariNAma jIvamAMthI nIkaLI jAya che tethI te vAsanAnA pariNAmane ahIM pudgalanA pariNAma kahyA che. bIjI rIte kahIe to vedano bhAva je vikAranI vAsanA thAya che tenuM azuddha upAdAnakAraNa to pote ja che, tathA jaDa vedano udaya temAM nimitta che. ahIM upAdAna kAraNanI sAthe vArika kAraNa je nimitta che tene bheLavIne pramANajJAna karAvyuM che. paraMtu tethI karIne para nimittathI vikAranI vAsanA thAya che ema na samajavuM. potAnI paryAyamAM vikAra potAthI thAya che, te parakArakanI apekSA rAkhato nathI. (jAo paMcAstikAya gAthA 6ra) prazna:- jo vikAra parathI na thAya ane potAthI thAya to te svabhAva thaI jaze? uttara:- vikArapaNe thavAno paryAyano svabhAva che. svarA bhavanaM svabhAva: potAthI te paryAya thAya che mATe te svabhAva che. vikAra paNa te samayanuM sat che ke nahIM? (hA, che). to nizcayathI sane koI hetu hoI zake nahi. utpAda, vyaya, dhruva traNeya sat che. bhale utpAda ke vyaya vikArarUpa ho, paNa te sat che, ane sat ahetuka hoya che. te kALanuM te svataMtra sat che to temAM asanI (tenAthI anyanI) apekSA kema hoya? paraMtu ahiMyA to te sane trikALI sanI apekSA paNa nathI. vikArI paryAya potAnI apekSAe, vartamAna sat hovA chatAM, tene apekSAe pudgalanA pariNAma kahyA che. vikArI paryAya vartamAna sanuM sattva che te apekSAe joIe to vikArI vedanA pariNAma potAthI thAya che. te vedakarmanA udayathI AtmAmAM thayA che ema bIlakula nathI. aho ! vItarAgano paMtha parama addabhUta che! zrI banArasIdAse paNa kahyuM che ke jJAna naina kiriyA carana, doU zivamaga dhAra; upAdAna nihuce jahA~, tahAM nimita vyavahAra. 3 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 115 upAdAna nija guNa jahA~, tahAM nimitta para hoya; bhedajJAna paravAna vidhi, viralA bUjhe koya. 4 upAdAna bala jahA~ tahaoN, nahi nimittako dAva; eka cakrasau ratha calai, ravi ko yahai svabhAva. 5 have kaSAyanI vAta kare che. krodha, mAna, mAyA, lobhanA pariNAma zubha ke azubha bhAva te badhAya kaSAya che. je bhAve tIrthakaragotra baMdhAya te bhAva paNa pudgalanA pariNAma che bhagavAna AtmA to akaSAyasvarUpa vItarAgamUrti prabhu che. temAM te pariNAma-kaSAyanA pariNAma nathI. jo ke kaSAyanA pariNAma jIvanI paryAyamAM che ane te nizcayathI potAthI thayA che, parakArakathI nahi. paNa svabhAvanI daSTie jotAM, te kaSAyanA pariNAma svabhAvabhUta nathI ane paryAyamAMthI nIkaLI jAya che mATe temane pudgalanA pariNAma kahyA che. jo kaSAyanI utpatti be kAraNathI kahIe to nimitta kAraNane bheLavIne upacArathI kahI zakAya. paraMtu nimittakAraNa te kharuM kAraNa nathI. ahIM to siddhAMta zuM che te vAtano nirNaya karAve che. siddhAMta ema che ke-je dravyane je paryAya je kALe utpanna thavAnI che te dravyane te paryAya te kALe potAnA kAraNe thAya che, parathI ke nimittathI thatI nathI. AvI spaSTa vAta che. tevI rIte jJAnanA bhedo paNa AtmAmAM-trikALI zuddha eka jJAyakabhAvamAM nathI. A mati, zrata, Adi jJAnanA bhedo te jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamaya che. ahAhA...! gajaba vAta che! caitanyasvabhAvI zuddha jIvavastu trikALa ekarUpa abheda che. temAM jJAnamArgaNAno-jJAnanA bhedono abhAva che. abhedasvabhAvamAM bhedano abhAva che ema kahevuM che. zrI niyamasAranI zuddhabhAva adhikAranI 43mI gAthAmAM kahyuM che ke zuddhabhAvamAM mArgaNAsthAno nathI ane ahIM je kahyuM ke jIvane mArgaNAsthAno nathI te banne eka ja vAta che. zuddhabhAvamAM vikalpa (bhada) jenuM lakSaNa che tevAM mArgaNAsthAno nathI. zuddhabhAva eTale ke daSTino viSaya je trikALa zuddha abheda jIvavastu che temAM jJAnanA bhedo nathI. pAMca jJAna ane ajJAnanA traNa bhedo te badhAya jJAnanA bhedo abheda caitanyasvarUpamAM nathI. bheda che te kharekhara vyavahAra che ane tethI te trikALI svabhAvamAM-nizcaya svarUpamAM nathI ema ahIM kahevuM che. paryAyamAM je jJAnanA bhedo che te azuddha nizcayathI jIvanA che. paraMtu zuddha nizcayathI joIe to te jJAnanAM bhedasthAno zuddha jIvavastumAM nathI. prazna:- baMdhanuM kAraNa nimitta-rAgAdi eka hovA chatAM prakRti bhinna bhinna baMdhAya che ane tenI sthiti paNa bhinna bhinna paDe che tenuM kAraNa zuM? uttara:- potAnA upAdAnanA kAraNe ema thAya che. jemake dazamA guNasthAne je rAga che tenAthI cha karma baMdhAya che. temAMthI jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIyanI aMtaHmUhurta, vedanIya (sAtA)nI 12 mUhurta, nAma ane gotranI ATha mUhurta tathA aMtarAya karmanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 116 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 aMtamUhurta sthiti paDe che. rAga eka ja che chatAM Avo phera kema che? to kahe che ke upAdAnA svataMtra che mATe ema thAya che. nimittapaNe rAga eka ja hovA chatAM potAnI yogyatAne kAraNeprakRtivizeSanI yogyatAne kAraNe tevI paryAya thAya che. viparItabhAva eka hovA chatAM jJAnAvaraNIyanI sthiti 30 kroDAkoDI sAgara, mohanIya karmanI sthiti 70 kroDAkoDI sAgara ane nAmakarmanI sthiti 20 kroDAkoDI sAgara baMdhAya che. Avo phera kema che? to kahe che ke upAdAnanI-te samayanA paramANunA paryAyanI yogyatA ja evI che. kAMI nimitte kAraNathI Ama thatuM nathI. nimitta to badhAne eka che. chatAM prakRtionA kAryamAM je bhedo paDe che. te svataMtra potapotAnA upAdAnanA kAraNe che. paramANunI sthiti ochI-adhika thavAnI te kALe potAnI yogyatA che tethI ema thAya che. dhavalanA chaThThA bhAgamAM 164mA pAne paNa kahyuM che ke-"prakRti-vizeSa honese ina sUtrokta prakRtiyoMkA yaha sthitibaMdha hotA hai. sabhI kArya ekAMtase bAhya arthakI apekSA karake hI nahIM utpanna hote haiM. anyathA zAlivAnake bIjase joke aMkurakI bhI utpattikA prasaMga prApta hogA. kintu usa prakAraka dravya tIno hI kAlameM kisI bhI kSetrame nahIM hai jinake balase zAlidhAnya, bIjase jaike aMkurako utpanna karanekI zakti ho sake. yadi aisA hone lagegA to anavasthA-doSa prApta hogA. isaliye kahIM para bhI aMtaraMga kAraNase hI kAryakI utpatti hotI hai aisA nizcaya karanA cAhiye.' jAo, ati spaSTa kahyuM che ke badhAMya kAryo bahAranI ekAMta apekSA karIne utpanna thatAM nathI. jo kArya bAhya kAraNathI ja utpanna thAya to cokhAnA dhAnathI javanI utpatti thaze. parane laIne ja kArya thAya to jaDamAMthI cetana ane cetanamAMthI jaDa utpanna thaze. tethI kArya saMbaMdhI koI niyama nahi rahe; koI nimittano meLa nahi rahe. mATe koIpaNa kArya aMtaraMga kAraNathI ja utpanna thAya che ema nakkI karavuM. nimitta kAraNa eka hovA chatAM upAdAnanI yogyatAthI ja prakRtionI sthiti bhinna bhinna baMdhAya che. bhinna bhinna sthiti baMdhAya che te prakRtionA paramANunA upAdAnanI svataMtratA che. - svAmI samatabhadrAcArye be kAraNa siddha karavA mATe be kAraNathI kArya thAya che ema kahyuM che. "svayaMbhUstotra" to bhaktino adhikAra che ne? tethI upAdAnanA kAryakALe nimitta hoya che enI vAta karI che. bhale te nimitta ho, paraMtu upAdAnano kAryakALa na hoya ane nimittathI kArya thAya ema nathI. te te samayano upAdAnano kAryakALa che tyAre nimitta bIjI cIja hAjara hoya che. paraMtu tethI karIne nimittathI upAdAnamAM kArya thayuM che ema nathI. nimitta ane upAdAna banne sAthe ja che. to pachI nimittathI kArya thayuM e kyAM rahyuM? mATe ema nirNaya karavo ke abhyatara kAraNathI ja kAryanI utpatti thAya che. are! bhagavAna thaIne tuM zuM kare che? prabhu! tuM paramAnaMdano nAtha bhagavAna cho Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] | [ 117 ne! AtmA to sadA bhagavAnasvarUpe ja, paramAtmasvarUpe ja che. bhAI ! siddhanA svarUpamAM ane tArA svarUpamAM zuM phera che? je jinanuM svarUpa che te ja AtmAnuM svarUpa che. vartamAnamAM ja paramAtmasvabhAva tAro che. mATe temAM daSTi de to tAruM kalyANa thaze, tane AtmAnI prApti thaze. paramAtmasvabhAva upara dRSTi de to tane paramAtmAnI daSTi prApta thaze. daSTinI paryAya che to kSaNika, paraMtu te paryAyamAM trikALI bhagavAnano svIkAra thatAM paryAyamAM paramAtmA jaNAya che. 11mI gAthAmAM lIdhuM che ke bhUtArthano Azraya karatAM samakita thAya che. vastu trikALI zuddha bhagavAna che te tarapha daSTi DhaLatAM, te samyaka thAya che ane te nirmaLa zraddhA-jJAna ane zAMtinI paryAyathI AtmA prApta thAya che. nirvikAra samAdhithI AtmA prApta thAya che. paraMtu vyavahAranA vikalpathI AtmA prApta thato nathI. vyavahAra ho bhale, paNa te kAMI nizcayamAM madada kare che ema nathI. tema nimitta ho bhale, paNa te paramANu ke jIvanI te te kALe utpanna thatI paryAyane kAMI sahAya kare che ema nathI. prazna:- nimitta sahakArI che ema Ave che ne? uttara- nimitta sahakArI che eTale ke sAthe (samakALe) che eTaluM ja. te sAthe che eTale sahakArI kahyuM. kAMI sahAya-madada kare che mATe sahakArI che ema nathI. jo nimitta ! (madada) karatuM hoya to dharmAstikAya to anAdithI paDayuM che. tethI gati niraMtara thavI ja joIe. paNa ema nathI. jIva svayaM gati kare tyAre dharmAstikAya nimitta che, nahIMtara nahi. gatinA kALe jema dharmAstikAya nimitta che tema (gati pUrvaka) sthiratAnA kALe adharmAstikAya nimitta che. Ano artha zuM thayo? gati kare che tyAre paNa adharmAstikAya to mojuda che ja. to pachI te nimitta kema na thayuM? bhAI ! eno artha eTalo ja che ke pariNamanasvabhAvI jIva ane pudgalone jyAre te svayaM svataMtra gatirUpa pariNamana kare tyAre dharmAstikAya nimitta thAya che ane jyAre gati karatAM svayaM rokAI jAya che tyAre adharmAstikAya nimitta thAya che. vastunuM svarUpa AvuM che, bhAI. ahIM kahe che ke jJAnanA bheda pADavA te pudgalanA pariNAma che. bhagavAna AtmA abheda ekarUpa caitanyavastu che. temAM jJAnanA bhedonuM lakSa karatAM rAga ja utpanna thAya che ane rAga che te pugaladravyanA pariNAma che. niyamasAra zuddhabhAva adhikAramAM (gAthA 42mAM ) A jJAnanA bhedo je mArgaNAsthAno che tene 'vikalpalakSaNAni' kahyA che. bhedanuM svarUpa ja vikalpalakSaNa che. gati, Indriya, Adi bhedasvarUpa je cauda mArgaNAsthAno che te badhAMya jIvane nathI. jIva kaho ke zuddhabhAva kaho, banne eka ja che. niyamasAramAM trikALa zuddha bhAvane jIva kahyo che ane ahIM jIvane trikALa zuddhabhAva kahyo che. A mArgaNAsthAno 'vikalpalakSaNAni" eTale ke bhedasvarUpa jenuM lakSaNa che evA che. tethI te jIvanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 118 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 svarUpa nathI. rAgAdi to jIvanuM svarUpa nathI paNa bhedasvarUpa paNa nizcayathI jIva nathI. niyamasAra gAthA 50mAM Ave che ke paryAya che te paradravya che ane tethI nizcaye te jIvanuM svarUpa nathI. bhAI ! abheda daSTi thayA vinA samyagdarzana thatuM nathI. ane temAM (abhedanI daSTi thavAmAM) nimitta ke vyavahAra kAMI madadagAra nathI. ahAhA ! gajaba vAta che! jenuM lakSaNa vikalpa-bheda che evA mati. zrata. Adi jJAnanA bhedo zaddha jIvane nathI. Avo vItarAga bahu jhINo che. sAvadhAnIthI (upayogane sUkSma karIne) samajavAno prayatna karavo joIe. AtmA abheda ekarUpa trikALI dravya che. temAM bheda kevo? temAM rAga kevo? ane temAM eka samayanI paryAya kevI? gaMbhIra vAta che, bhAI ! kALa thoDo che ane karavAnuM ghaNuM che. tyAM vaLI jIvane bahArano mohu bahu che. bahArano tyAga joIne te khUba rAjI-rAjI thaI jAya che. rano tyAga AtmAmAM che kayAM? ahIM to kahe che ke jJAnanA bheda AtmAmAM nathI to e saghaLA bAhya kriyAkAMDa vastumAM kayAMthI hoya? bhAre AkarI vAta, bhAI ! prathama mithyAtvanA tyAga vinA bIjo tyAga hoI zake ja nahi. e mithyAtvanA tyAga mATe zuM choDavuM? to kahe che ke nimittane, rAgane ane bhedane daSTimAMthI choDavAM, ane abheda ekarUpa nirmaLAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnI dRSTi karavI. sarvajJa paramezvare A ja mArga kahyo che. have saMyama eTale cAritranI vAta kare che. saMyamanA paNa bhedo jIvane nathI kemake te padagala pariNAma che. AtmA zaddha jJAyakabhAva trikALa ekarUpa che. temAM saMyamanA bheda bhedanA lakSe to rAga ja thAya che. mATe abhedamAM cAritranA bhedo pADavA e pudagalanA pariNAma che. cAritra paryAya che ane cAritra trikALI guNa paNa che. e trikALI cAritra guNanA bheda paryAyamAM bhAsavA te vikalpanuM kAraNa che. tethI bhedane pudagalanA pariNAma kahyA che. saMyamasthAno 'vikalpalakSaNAni' eTale bhedasvarUpa che. mATe trikALI zuddha jIvadravyamAM A saMyamanAM bhedasthAno nathI. mArga bahu alaukika che, bhAI. paraMtu lokoe tene bahAranA mApathI kalpI lIdho che ke A tyAga karyo ane A rAga ghaTADayo. paNa dhruva caitanyavahu daSTimAM AvyA vinA rAga kema ghaTe ? ahAhA! rAgano tathA bhedano jemAM abhAva che tevA daSTinA viSayane dRSTimAM lIdhA vinA rAga ghaTe kevI rIte ( arthAt kharekhara rAga tyAMsudhI ghaTato nathI.) mokSamArga prakAzakamAM ziSya prazna karyo che ke prabhu! zubhabhAvavALAne azubha rAga to ghaTe che. mATe eTaluM cAritra to kaho? tyAM kahyuM che ke samyagdarzana jene hoya, jene abhedanI dRSTi thaI hoya tene ja zubhabhAvamAM azubha rAga ghaTe che. paNa jene vastunI daSTi thaI nathI, je caitanyanidhAna che te najaramAM AvyuM nathI, te jIvane zubhabhAva vakhate azubhabhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] | [ 119 ghaTayo ja nathI. zubhAzubhabhAvarahita zuddha caitanyavahune jANyA vinA zubhabhAva vakhate azubha ghaTe ema traNakALamAM banatuM nathI kemake tene mithyAtva to AkhuM paDayuM che. bhAI trikALI pUrNa AnaMdanA nAthane jeNe anubhavamAM lIdho che tene zubhabhAva vakhate azubha ghaTe che ane te krame krama rAga ghaTIna nAza thaI jAya che. ahIhI ! jemA rAga nathI, bhava nathI, bhavanA bhAva nathI, apUrNatA nathI evA pUrNasvabhAvamaya zuddha caitanya bhagavAnanA nidhAnane jeNe joyuM che tene zubhabhAva vakhate azubha ghaTe che ane te zuddha caitanyavahunA Azraye zubhabhAvane paNa ghaTADIne krame karI svAzrayanI pUrNatA karI mukti pAmaze. daSTimAM pUrNa zuddha paramAtmasvarUpa Ave nahi tene rAga kema ghaTe? mithyAtvanI kyAtImAM azubha kema ghaTe? bhAI ! mithyAta maMda thAya e kAMI apUrva vastu nathI. abhavIne paNa mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno rasa maMda thAya che. maMda ke tIvra e koI cIja nathI, paNa abhAva te cIja che. zrI samayasAranI TIkAmAM zrI jayasenAcArya kahyuM che ke abhavI jyAre zubhabhAva ghaNo ugra kare che tyAre tene mithyAtva tema ja anaMtAnubaMdhInA anubhAgano rasa maMda thAya che. paraMtu maMda paDe tethI zuM? abhAva thavo joIe. ahIM kahe che ke saMyamanA sthAno vikalpalakSaNAni" eTale bhedasvarUpa hovAthI bhagavAna AtmAne nathI. A ajIva tattvano adhikAra cAle che. mATe teo ajIvanA hovAthI jIvane nathI ema pratiSedhathI vAta karI che. pahelAM jIva Avo che Avo che ema astithI vAta karI hatI. have ahIM jIvamAM A nathI, A nathI ema niSedhathI vAta karI che. have cakSu, acakuM, avadhi ane kevaLadarzana evA darzananA je bhedasthAno che te vastumAMtrikALI zuddha jIvadravyamAM nathI ema kahe che. zuddha vastu to parama pavitra che. paraMtu paryAyamAM je azuddhatA thAya che te potAnA UMdhA puruSArthathI thAya che, karmane laIne nahi. pote rAgamAM rokAyo che te karmane kAraNe nahi paNa potAnI ja bhUlanA kAraNe rokAyo che. zrI paMcAstikAyamAM Ave che ke viSayanI pratibaddhatA che tethI jIva rokAyo che, karmane laIne nahIM. bhAI ! pUrNAnaMdano nAtha bhagavAna aMdara birAje che. teno Azraya lIdho nathI ane parano Azraya lIdho che te tAro potAno ja aparAdha che. zuM te aparAdha para padArthe karAvyo che ? (nA). prazna- koI kahe che ke 50% upAdAna ane paO% nimittanA rAkho ne? uttara- bhAI ! so e so TakA AtmAno aparAdha che. aMzamAtra paNa parano aparAdha nathI. AtmAnI bhUla 1OO% potAthI che ane nimittanA 1OO% nimittamAM che. are! hujI vastu satya kema che enI khabara na hoya tene dharma kayAMthI thAya? bhAI ! A saMsAramAMthI nIkaLI javA jevuM che. A saMsArano bhAva ane bhedano bhAva e zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jIvavastumAM nathI. joke e bheda che potAne kAraNe, karmane laIne nahIM. karmane laIne jJAna rokAyuM che ema nathI. jJAna pote ja UMdhI pariNatie hINapaNe pariName che ane tethI alpajJa che. temAM upAdAna to potAnuM che ane jJAnAvaraNIya karma to nimittamAtra che. kRSNa, nIla, kApota, pIta, padma ane zukala ema je vezyAnA bhedo che te vastumAM-zuddha jIvadravyamAM nathI. vaLI bhavya, abhavya evA bheda paNa jIvane nathI. bhavya-abhavyapaNuM to paryAyamAM che. caitanyasvabhAvI vastumAM bhavya-abhavyapaNAnA bheda nathI. tethI ja bhavya ho ke abhavya, vastapaNe zuddha hovAthI pratyeka jIva samAna che. have kahe che kSAyika upazama ane kSayopazama evA je samaktinA bhedo che te jIvane nathI. samyagdarzanano viSaya je akhaMDa dhruva Atmadravya che temAM samyagdarzananA bhedo nathI. bahu jhINuM, bhAI. prabhu! tane paramAtmA banAvavo che ne? tuM dravyasvabhAvathI to paramAtmA cho ja, paraMtu paryAyamAM paramAtmA banAvavo che, hoM! bhAI ! tuM evA abheda paramAtmasvarUpe jo ke temAM guNabheda ke paryAyabheda nathI ane evI abheda daSTi thatAM tuM alpakALamAM paryAyamAM paNa paramAtmapada pAmIza. ahIM bhedanuM lakSa choDAvavA upazama, kSayopazama ane kSAyika evA samaktinA bhedo paramAtmasvabhAvamAM nathI ema kahyuM che. eka samayamAM pUrNa jJAnarasakaMda zuddhacaitanyaghanavastuno caitanya-caitanya-caitanya....evo trikALI pravAhu dhruva evo ne evo che. temAM bheda kevA? mATe bhedanuM lakSa choDI de, nimittanuM lakSa choDI de ane je trikALI dhruva caitanya che tyAM daSTi de ane sthira thA. vyavahArathI dharma thAya ema mAnanArane A ekAMta jevuM lAge. ene ema thAya ke paMca mahAvrata pALe, aneka kriyAo kare, rasano tyAga kare e kAMI nahiM? hA, bhAI ! e kAMI nathI. e to saMsAra che. jIva cAhe navame raiveyaka jAya ke sAtamI narake jAya, che to audayikabhAva ja ne? vastunA svarUpamAM jyAM bheda paNa nathI to vaLI udayabhAva kayAMthI rahyo? are, kSAyikabhAvanAM sthAno paNa jIvamAM nathI. niyamasAranI 43mI gAthAmAM Ave che ke-kSAyikabhAva, udayabhAva, upazamabhAva ane kSayopazamabhAvanAM sthAno jIvamAM nathI. Avo AnaMdano nAtha prabhu pUrNa svarUpe aMdara birAjamAna che tyAM daSTi de to tane paramAtmAnA bheTA thaze. saMjJI-asaMjJIpaNuM paNa vastumAM nathI. vastu saMjJI ke asaMjJI kevI ? vastu to zuddha citUpa ekAkAra che. AhAra-anAhArapaNuM vastumAM-AtmAmAM nathI. AhAra levAno vikalpa ke anAhArIpaNAno vikalpa te banne paryAya che. e vastumAM nathI. Ama mArgaNAsthAno saghaLAMya je bhedasvarUpa che te jIvane nathI. kAraNa ke teo pudgala dravyanA pariNAmamaya che juo, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 121 bhedanA bhAvane paNa puddagalanA pariNAma kahyA che, kAraNa ke abhedasvarUpa caitanyamUrtimAM bheda kevA ? prathama ema kahyuM ke badhAMya mArgaNAsthAno jIvane nathI. kAraNa zuM? to kahe che kAraNa ke te puddagaladravyanA pariNAmamaya che ane tethI anubhUtithI bhinna che. aMtaramAM abhedanI anubhUti thatAM, anubhUtimAM te bhedo AvatA nathI, paNa bhinna rahI jAya che. AvI addabhuta vAta che! 24. judI judI prakRtionuM amuka mudata sudhI sAthe rahevuM te jemanuM lakSaNa che evAM je sthitibaMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI. jIvamAM karmanI sthitibaMdhanA prakAro to nathI paNa je (jIvanI paryAyanI ) yogyatA te paNa nathI. karmamAM je prakRti, pradeza, sthiti ane anubhAga baMdha che te tenA upAdAnamAM-jaDamAM che. paraMtu jIvanI paryAyamAM karmane anusAra je yogyatA che te jIvamAM che. emAM karma to nimittamAtra che. jyAM nimitta che tyAM upAdAnamAM paNa evI ja yogyatA hoya che. karmaprakRtithI bhinna, te prakAranuM azuddha-upAdAna jIvamAM potAnAmAM che. karmaprakRti to temAM mAtra nimitta che. karmaprakRtimAM jeTalI yogyatA che teTalI ja yogyatA upAdAna ( jIva )mAM che. jeTalo sthitibaMdha che ane jeTalo pradezabaMdha che teTalA pramANamAM upAdAnanI ( jIvanI ) paryAyamAM azuddhatAnI yogyatA che. have ahIM kahe che ke e badhAMya sthitibaMdha-sthAno jIvane nathI. vikAra eka jAtano che chatAM karmanI prakRtimAM bhinna bhinna sthiti kema paDe che? prakRti-vizeSane kAraNe ema thAya che. karmanI prakRtimAM sthiti paDe che te potAnA kAraNe che. nimittapaNe rAga to eka che, chatAM sthitimAM phera paDe che te, te kALamAM paramANunI upAdAnanI svataMtratAne laIne che. ahA ! gajaba vAta che. 25. kaSAyanA vipAkanuM atizayapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je saMkalezasthAno te badhAMya jIvane nathI. zuM kahe che? ke paryAyamAM je asaMkhya prakAranA azubha bhAva thAya che te jIvasvarUpa nathI. pahelAM prItirUpa rAga ane aprItirUpa dveSa eTaluM ja AvyuM hatuM. have kahe che ke jIvanI paryAyamAM je kaSAyanA vipAkanuM atizayapaNuM che, je saMkalezasthAno che-te badhAya jIvane nathI. ahIM jaDa vipAkanI vAta nathI paNa jIvanI paryAyamAM thatA kaSAyanA vipAkanI vAta che. je karmano vipAka che te pramANe AtmAmAM paNa kaSAyano vipAka che. e kaSAyanA saMkaleza pariNAma che te svataMtra che. karma tIvra che mATe saMklezanA pariNAma thayA che ema nathI. te samayanA saMkaleza pariNAma je kaSAyanA vipAkarUpe che te potAnI paryAya che. paraMtu te zuddha AtmavastumAM nathI. ahAhA! jene jIva kahIe, bhagavAna AtmA kahIe zuddha caitanyamAM saMkalezanAM sthAno che ja nahIM. bhAI ! vastu to trikALa zuddha ja che. azuddhatA che te paryAyamAM che ane te potAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 122 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 kAraNe che, karmanA kAraNe nahi. gomaTasAramAM Ave che ke "bhAvanaMsupa32T' nigodanA jIvane bhAvakalaMka (bhAvakarma) supracura che. tyAM dravyakarmanI pracuratA nathI lIdhI. tenA upAdAnamAM azuddhatAnI-bhAvakalaMkanI ugratA che ane te potAnA kAraNe che. have ahIM kahe che ke e saMkalezasthAnonA je asaMkhya prakAra che te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgalanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. zuddha dravyasvabhAvanA Azraye je nirmaLa anubhUti thAya che temAM A saMkalezasthAno AvatAM nathI, bhinna rahI jAya che mATe te jIvane nathI. AvI vAta che. 26. kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je vizuddhisthAno te badhAMya jIvane nathI. rAganI maMdatAnA je asaMkhya prakAra (zubhabhAva) che te jIvane nathI ema kahe che. paryAyamAM je asaMkhya prakAranA zubhabhAva thAya che te, jJAnAnaMda svarUpa che jenuM evA zuddha AtmAmAM nathI. te badhAya bhAvathI bhagavAna AtmA bhinna che. kema bhinna che? kemake zuddha AtmadravyanI anubhUtithI teo bhinna rahe che. AtmAthI bhinna che ema kahIne dravya lIdhuM ane anubhUtithI bhinna kahIne vartamAna paryAyanI vAta lIdhI. bhAI ! vItarAgano mArga bahu sUkSma che. zubhabhAva karIne paNa ajJAna vaDe anAdithI janma-maraNanA 84nA pherAmAM pharI rahyo che. ahIM kahe che ke je zukalalezyAnA zubhabhAva karIne navamI raiveyaka gayo te zubhabhAva paNa vastumAM-AtmAmAM nathI. chatAM zubhabhAvathI kalyANa thaze ema mAne che e moTuM ajJAna che. bhAI ! anya jIvonI rakSAno zubhabhAva ho ke je vaDe tIrthakaragotra baMdhAya te zubhabhAva ho-e saghaLAya zubhabhAva zuddha jIvavastumAM nathI. kema? kemake zuddha jIvavastuno anubhava thatAM, anubhUtithI te saghaLAya zubhabhAvo bhinna rahI jAya che, anubhavamAM AvatA nathI. prazna- zubhabhAva jIvane nathI to zuM jaDane che? kSAyika bhAvanA sthAno jIvane nathI to zuM jaDane che? kSAyikabhAva to siddhaneya che. sAtamI gAthAmAM kahyuM ke-jJAnIne darzana, jJAna, cAritra nathI to zuM ajJAnIne hoya che? jaDane hoya che? samAdhAna- bhagavAna! jarA dhIrajathI sAMbhaLa, bhAI. te bhedo dravyasvabhAvamAM nathI ema kahevuM che. je apekSAe vAta cAlatI hoya te apekSAe vAtane samajavI joIe. bApu! jJAnIne eTale ke jJAyakabhAvamAM A jJAna, darzana, cAritra evA bheda nathI. jJAyaka to abheda citmAtra vastu che. vaLI jJAna, darzana, Adi bhedanuM lakSa karavA jatA roga thAya che. tethI abhedanI dRSTi karAvavA bheda nathI ema kahyuM che. jJAyakanI daSTi thatAM darzana-jJAna-cAritranA bhedo jJAyakamAM bhAsatA nathI. AvI vAta abhyAsa vinA samajavI kaThaNa paDa paNa zuM thAya ? A vAtane aMtaramAM besADavA tene ugra puruSArtha karavo joIe. paryAyamAM je kAMI zubhabhAva-kaSAyanI maMdatAnAM vizuddhisthAna thAya che te badhA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 123 pugalanA pariNAma che ane tethI anubhUtithI bhinna che. AtmA akhaMDa, abheda zuddhacaitanyaghanavastu che. vartamAna paryAyane dhruva tarapha DhALatAM abheda vastu jaNAya che paNa A vizuddhisthAnanA bhedo temAM dekhAtA nathI. ahAhA! zuddha dravyane dhyeya banAvatAM je nirmaLa dhyAnanI vartamAna paryAya udita thaI emAM A vyavahAraratnatrayanA zubhabhAva dekhAtA nathI. zabhabhAva dhyAnanI anubhUtithI bhinna rahI jAya che. mATe te zubharAga jIvanA nathI. tethI te lakSa karavA yogya nathI. vartamAna avasthA aMdara dhruva, abheda caitanyasAmAnya tarapha vaLatAM, bhale te avasthAmAM "A dhruva, abheda caitanyasAmAnya che"--evo vikalpa nathI paNa evuM jJAnazraddhAnanuM nirmaLa pariNamana che ane te anubhUti che. e anubhUtimAM zubhabhAvanA bhedo AvatA nathI paNa bhinna rahI jAya che. tethI zubhabhAva jIvane nathI ema ahIM kahyuM che. 27. have je cAritranI prApti che, saMyamalabdhinAM sthAna che te badhAMya jIvane nathI ema kahe che. cAritranI-saMyamanI je nirmaLa paryAyo che te bhedarUpa che. jyAre AtmA akhaMDa abheda dravya che. tethI abheda dravyasvarUpa jIvamAM A cAritranA bhedo nathI ema kahyuM che. ahIM nimitta, rAga ane bhedanuM paNa lakSa karavA yogya nathI ema kahevuM che. aMdara pUrNa paramAtmA caitanyadeva sAkSAt svasvarUpe birAjamAna che. tenA tarapha DhaLatAM, vartamAna paryAyane temAM DhALI ekAgra karatAM je svAnubhUti pragaTa thAya che te svAnubhUtimAM saMyamanA bhedo AvatA nathI, bhinna rahI jAya che. koIne lAge ke A to ekAta che, ekaluM nizcaya-nizcaya che. paNa bApu! nizcaya eTale ja satya ane vyavahAra to upacAra che. A to samyaka ekAMta che. vItarAgadeve prarUpelo mArga Avo ja che. trikALI zuddha dravyane dhyeya banAvI pragaTa thatI dhyAnanI dazAmAM "A dhyAna ane A dhyeya' evo bheda-vikalpa paNa raheto nathI. daSTino viSaya je zuddha AtmA temAM saMyamalabdhinAM sthAno nathI tathA zuddha AtmAne viSaya karanArI dRSTi je anubhUti temAM paNa te saMyamalabdhinA bhedo jaNAtA nathI, bhinna ja rahI jAya che. bhAI ! vItarAgano mArga bahu jhINo che. temAM vAdavivAda kare kAMI pAra paDe ema nathI. bhagavAna! aMdara bhagavAnanI pAse javuM che tyAM vAdavivAda kevA ? ahIM saMyamalabdhinAM sthAnone pudagalanA pariNAma kahyA che. temAM kSayopazama cAritra paNa AvI gayuM. paryAya taraphanuM lakSa choDAvavA ane trikALI vastu che tyAM lakSa-paryAyane DhALavA ahIM saMyamalabdhinA pariNAmane pudgalanA kahyA che. athavA bIjI rIte kahIe to te saMyamanAMnirmaLa pariNAmanAM sthAno upara lakSa jatAM vikalpa thAya che. mATe tene pudgalanA pariNAma kahyA che. aMtarmukha puruSArtha vadhavAthI krame krame saMyamanI dazA vadhe che. paraMtu ahIM kahe che ke te dazA jIvane nathI. kema? kAraNa ke je anubhUtinI paryAya dravyamAM DhaLe che temAM te dazA-sthAno-bhedo rahetA nathI, eTale ke anubhavamAM AvatA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jema nimitta para cIja che, te "A jIva' nahi hovAthI ajIva che. tathA jema rAgamAM caitanyano aMza nathI tethI te ajIva che, tema A bhedane paNa ajIva kahyA che. kema ke bhedanuM lakSa karatAM rAga ja eTale ajIva ja utpanna thAya che tethI bhedane ajIva pudgalanA pariNAma kahyA che. A ajIva adhikAra che. tethI je jIva nathI, jIvamAM nathI tene pudgalanA pariNAma kahyA che. bhAI ! vAM mAre che to aMdara jA ne ! aMdara AnaMdano nAtha anAdi-anaMta. avicaLa, trikALI dhruva caitanya bhagavAna che tene jo ne! tene jotAM saMyamalabdhinA bhedo jaNAze nahi. AvI vAta che. saMyamalabdhinAM sthAno eTale ke krame krame nirmaLatAnI prAptinAM sthAno, krame krame rAganI nivRtti ane vItarAga saMyamanA pariNAmonI prAptinA je sthAno, bhedo che te badhAya jIvadravyane nathI. kema ? to kahe che ke zuddha dravya upara paryAya vALatAM anubhUtimAM te AvatA nathI. prazna:- A to Ape koI navo mArga kADhayo che? uttara- prabhu! A to anAdino mArga che. anAdino A ja mArga che; navo nathI. are ! A mArganA bhAna vinA tuM 84nA avatAra karIne marI gayo che. tene paricaya nathI tethI navo lAge che, paNa zuM thAya? bApu! nimittanI daSTithI, zubharAganI dRSTithI ane bhedanI daSTithI to vikAra ja utpanna thAya che. ane tenA phaLamAM cAra gatimAM rakhaDavAnuM-rajhaLavAnuM ja thAya che. ahIM to kahe che ke zuddha jIvadravyanA Azraye je nirmaLatAnAM pariNAmo, saMyamalabdhinAM pariNAmo utpanna thAya che te paryAyarUpe to che paNa te dravyamAM nathI. ahA! Avo mArga anAdino che. jene hita karavuM hoya tene samajavo paDaze. bheda dravyamAM nathI, paNa kone enuM sAcuM jJAna thAya? jene dravyadRSTi thAya, dravya anubhUtimAM jaNAya tene ema jaNAya ke bheda dravyamAM nathI. bhAI ! A anubhavanI cIja kAMI vAdavivAde pAra paDe ema nathI. prazna:- tattvArthasUtramAM samyagdarzana nisarga ane adhigama ema banne rItathI thAya che. chatAM Apa kaho cho ke eka (nisarga)thI ja thAya che. e kevI rIte? samAdhAna- prabhu! dhyAna daIne sAMbhaLane bhAI ! samyagdarzananI paryAya, vartamAna paryAyane aMtaramAM vALatAM pragaTa thAya che. tyAre nimitta ke rAganuM paNa lakSa rahetuM nathI. adhigamathI eTale nimitta upara lakSa rAkhIne samakti thAya che evo artha nathI. vartamAna pariNAma aMta:tattvamAM vaLe che tyAre samyagdarzananA pariNAma thAya che. ane tyAre bhedarUpa bhAva (je pariNAmamAM che, te paNa samyagdarzananA pariNAmano viSaya raheto nathI. adhigamathI samyagdarzana thAya che ema je kahyuM che te nimittanuM jJAna karAvyuM che. te adhigama Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 125 samyagdarzana paNa svabhAvanI daSTithI ja thAya che, paraMtu nimittanuM jJAna karAvavA tene adhigama samyagdarzana karyuM che. prazna:- jo nimittathI kAMI na thAya to adhigamathI samyagdarzana thAya che ema zA mATe kahyuM che? uttara- e to nimittanI upasthitimAM zravaNa karyuM hatuM ke "aho ! tuM zuddhAtmA cho " e batAvavA kahyuM che. zrI amRtacaMdrAcArye kahyuM che ke amArA gurue amane zuddhAtmAno upadeza Apyo hato. tyAM upadeza Apyo evuM pahelAM lakSa hatuM. paNa pachI te lakSa choDIne jyAre zuddhAtmAnI sanmukha thAya che tyAre anubhUti thAya che. tyAre nimittanuM lakSa rahetuM nathI. adhigamathI samyagdarzana thAya che ema je kahyuM che te nimittathI kathana karyuM che. bAkI jene samyagdarzana thAya che tene svabhAvanA Azraye ja thAya che. nimittanA Azraye nahi. 28. paryApta tema ja aparyApta evAM bAdara ne sUkSma ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya ane saMjJI tathA asaMjJI paMcendriya jemanAM lakSaNa che evAM je jIvasthAno te badhAMya jIvane nathI. gajaba vAta che! badhAMya jIvasthAno jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya che tethI anubhUtithI bhinna che. abheda zuddha vastumAM bheda nathI. kemake abhedanA dhyAnamAM te bheda aMdara AvatA nathI. zaMkA:- zAstra vAMcatAM jJAna thAya che ema nathI. eTale ke nimittathI jJAna thatuM nathI to Apa zAstra zA mATe vAMco cho? zAstra to nimitta che, paradravya che. ane A ja (samayasAra ja) kema vAMco cho ? bIjAM zAstro kema vAMcatA nathI ? mATe nimittamAM kAMIka vizeSatA to che ja. samAdhAnaH- bhagavAna! nimittathI kAMI na thAya. bhAI ! tane nimittathI thAya che ema kema sUjhe che? nimittathI lAbha thavAnuM to dUra raho, ahIM to kahe che ke jyAM sudhI nimittanuM lakSa che tyAMsudhI vikalpa che ane te vikalpa pudgalanA pariNAmamaya che, kAraNa ke aMtaramAM lakSa jAya che tyAre te vikalpanA pariNAma anubhUtimAM AvatA nathI. ahAhA! je sAMbhaLyuM che te potAnI jJAnanI paryAya che ane te paryAya potAthI (jIvathI) thaI che, nimittathI ke vANIthI thaI nathI. chatAM te paralakSI jJAnanI paryAya paNa, nirmaLa paryAyane aMtaramAM vALatAM, para tarIke rahI jAya che. bhAI ! A to jene aMtaranI vAta samajavI hoya tene mATe che. te samajavA paNa keTalo puruSArtha joIe! 29. mithyAdaSTi arthAt viparIta daSTinA pariNAma te paheluM guNasthAna, sAsAdanA samyagdaSTi te bIjuM guNasthAna, samyagamathyAdaSTi mizra te trIjuM guNasthAna, asaMyata Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 126 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 samyagdaSTi te cothuM guNasthAna che. ahA! pariNAmane dravyamAM vALatAM te asaMyata samyagdaSTinA pariNAma paNa lakSamAM rahetA nathI. avirata samyagdaSTipaNuM-samyakatva paNa paryAya che. ane paryAya upara lakSa jatAM to rAga ja thAya che. tethI ahIM kahe che ke asaMtasamyagdaSTipaNuM paNa pudgalanA pariNAma che. ahAhA ! pariNAma jyAre aMtaramAM vaLe che tyAre asaMyata samyakatvanA pariNAma paNa anubhUtimAM AvatA nathI. ekamAtra abheda vastu anubhUtimAM Ave che, jaNAya che. saMyatAsaMyata te zrAvakanuM pAMcamuM guNasthAna, pramattasaMyata te chaThuM guNasthAna, apramattasaMyata te sAtamuM guNasthAna, apUrvakaraNa te AThamuM guNasthAna che. temAM upazama ane kSapaka banneya levAM. anivRttikaraNa-upazama ane kSepaka te navamuM guNasthAna, sUkSmasAparAya-upazama ane kSapaka te dazamuM guNasthAna, upazAMtakaSAya te agiyAramuM guNasthAna, kSINakaSAya te bAramuM guNasthAna, sayoga kevaLI te teramuM ane ayoga kevaLI te caudamuM guNasthAna che. A guNasthAno che te moha ane yoganA bhedathI bane che. AvA bhedalakSaNavALA je guNasthAno che te badhAMya jIvane nathI. jIvadravyamAM bheda nathI ane dravyano anubhava karatAM temAM paNa bheda Avato nathI. mATe bheda badhoya pudgalano che. bhAI ! A to alaukika addabhuta mArga che! bApu! bhavasiMdhune taravAno A upAya che. 48nA avatAra e moTo bhavasiMdhu che. caitanyasiMdhu bhagavAna AtmAne Azraya jatAM e bhavasiMdhu tarI javAya che. paryAyanA Azraye tarAya ema nathI. varNa, gaMdha, rasa, sparza, saMsthAna Adi jaDapaNuM to jIvane nathI, paNa zubharAga paNa jIvane nathI kemake rAgamAM caitanyano abhAva che. ahIM to vizeSa kahe che ke bhedamAM paNa caitanyano abhAva hovAthI bheda paNa jIvane nathI. trikALI bhagavAna AtmAmAM te saghaLA bhedo nathI. tathA AtmAnA Azraye pragaTa thatI anubhUtimAM paNa te bhedo AvatA nathI. AvI vAta che, bhAI. eka akSara pharatAM AkhI vAta pharI jAya ema che. bApu! A to vItarAga paramezvara trilokanAthanI divyadhvani che. anubhUtinI je paryAya dravya upara DhaLI che te abheda ekarUpa AtmAne ja jue che, ene abhedamAM bheda bhAsato nathI. tethI bhedane pudgalanA pariNAma kahyA A pramANe uparokta badhAya bhAvo pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI jIvane nathI. jIva to paramAtmasvarUpa caitanyazakti-svabhAvamAtra che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: * kaLaza 37 : zlokArtha uparanuM pravacana * "varNa-bhAdya:' je raMga, gaMdha Adi bAhya padArtho vA athavA "rI-moda-Aya: vA' rAga-mohAdika atyaMtara "mAvA:" pariNAmo che te "sarve va' badhAya "sabhya puMsa:' A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 127 puruSathI-AtmAthI "fmA:" bhinna che. A badhAya bhAvo bhagavAna AtmAne nathI. "tenA va" tethI "kanta: tattvata: pazyata:" aMtardaSTi vaDe jonArane, zuddha aMta:tattvanI anubhUti karanArane zamI no daET: syu:" e badhA dekhAtA nathI. ahA ! AvuM tattva pakaDAya-samajAya nahi eTale ajJAnI bAhya vrata-tapane, kriyAkAMDane dharma mAnI le che. paraMtu bhAI ! tuM bhUlo Dayo che. je mArge javAnuM hatuM te mArge gayo nahi ane je mArgathI khasavAnuM tuM te khoTA mArge tuM caDhI gayo che. aMdara bhagavAna AnaMdano nAtha pUrNa svarUpe kyAM che tyAM javuM che, nAtha! tene prApta karavo che, prabhu! to te jyAM che tyAM jA ne! tane te avazya prApta thaze. zuM te paryAyamAM, rAgamAM, nimittamAM ke bhedamAM che ke tyAM te zodhe che? (tyAM nathI, bhAI !) jJAyakabhAvane arthAta caitanyazakti-svabhAvabhAvane aMtardaSTi vaDe jotAM te badhA bheda bhAvo dekhAtA nathI. ahAhA ! vartamAna paryAya aMtarmukha thaI cidAnaMdaghanamaya zuddha aMtaH tattvane jyAM jue che tyAM e badhA bhedo anubhUtimAM jaNAtA nathI. Avo mArga che, prabhu! prazna:- paNa tenuM (mArga prApta karavAnuM) kAMI sAdhana che ke nahIM? ke ema ne ema prApta thAya che ? uttara- sAdhana che ne. prajJAchINI vA AtmAnubhava e sAdhana che. vyavahAranA vikalpa je che e koI enuM sAdhana che ja nahi. rAgathI bhinna paDavAnuM sAdhana bahAra nathI. atadAra e sAdhana che. ahA ! sAMsArika dhaMdhAmAM keTakeTalI sAvadhAnI rAkhe? emAM keTalA ullasita pariNAma hoya che? ane ahIM jyAM bhagavAnamAM javuM che tyAM ullAsa na maLe, sAvadhAnI na maLe to mArga kema prApta thAya ? ahIM kahe che ke zuddha aMta:tattvamAM bhedo nathI. zubharAga ane nimittanI vAta to kayAMya dUra rahI gaI. e to sthULa bahirtattva che. aMta:tattva evuM je dravya arthAt caitanyasvabhAva tene jonAra-anubhavanAra paryAyane emAM bheda bhAsatA nathI, "kharuM pUruM darda cAta' mAtra eka sarvopari tattva ja dekhAya che. eTale ke kevaLa eka caitanyabhAvasvarUpa abheda AtmA ja dekhAya che. bhAI ! A to ekalA mAkhaNanI vAta che! aho ! zuM samayasAranI zailI ! zuM tenI agAdhatA! zuM tenI bhASA! koIne ema thAya ke ekalA samayasAranI ja prazaMsA kare che. bApu! ema artha na thAya, bhAI. amane te sarva bhAvaliMgI saMtonAM zAstra pUjya che. darzanAramAM digaMbara munirAja zrI devasenAcArya kahe che keprabho ! (kuMdakuMdAcAryadava ) Apa mahAvidehakSetramAM jaIne jo A vastu na lAvyA hota to ame dharma kema pAmata ? eTale zuM emanA guru pAse kAMI na hatuM ema artha thAya ? bhAI ! ema nathI. ahA! sAkSAta arihaMta paramAtmA birAje che tyAM prabhu Apa gayA ane A vAta lAvyA-ema tyAM pramoda batAvyo che. jethI karIne (A vacana vaDe) potAnA guruno Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 128 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 anAdara karyo che vA potAnA gurUnI paraMparAmAM kAMI na hatuM evo artha na thAya. zrI kuMdakuMdAcAryanI adhiktA-vizeSatA bhAsI che tethI bahumAnathI ema kahyuM che. kavi zrI vRMdAvanadAsajIe paNa kahyuM che ke-kuMdakuMdAcArya samAna thayA nathI, che nahi ane thaze nahi. "hue, na hai, na haoNhiMge muniMda kuMdakuMdase." eTale bIjA muniono emAM anAdara kare che evo artha che? je vizeSatA dvArA potAno upakAra thayo tene te varNave che. ahIM kahe che ke-daSTi aMtarmukha thatAM eka utkRSTa vastu, abheda caitanyasAmAnya ja anubhavAya che, dekhAya che, jaNAya che. alabata, te abhedane avaloke che to vartamAna paryAya, paNa te paryAya bhedane avaloktI nathI, eka abhedane ja avaloke che. * kaLaza 37 : bhAvArtha uparanuM pravacana * paramArthanaya abheda ja che. tethI te dRSTithI jotAM bheda dekhAto nathI. paramArthanayanI dRSTimAM AtmA eka caitanyamAtra ja dekhAya che. paramArthadaSTi paryAyanA bhedone svIkAratI nathI. eTale vyavahAranaya che ja nahi ema nathI. naya che te jJAna che ane je jJAna che to teno viSaya kema na hoya? mATe vyavahAranayano viSaya je bheda te che. paraMtu bhAI ! te Azraya karavA lAyaka nathI. mATe teno ahIM niSedha karyo che. A zAstranI TIkAnA cothA kaLazamAM Ave che ke nizcayanaya ane vyavahAranayane viSayanI apekSAe virodha che. tathA bhagavAne to eka zuddha trikALI jIvane ja upAdeya kahyo che. nina vasi 2matte'--eno artha kaLazaTIkAkAre Avo karyo che ke-"Asannabhavya jIvo divyadhvani dvArA kahI che upAdeyarUpa zuddha jIvavastu temAM sAvadhAnapaNe ci-zraddhA-pratIti kare che. vivaraNa-zuddha jIvavastuno pratyakSapaNe anubhava kare che tenuM nAma ruci-zraddhA-pratIti che." jinavacanamAM ramavuM ema je kahyuM che teno artha e thAya che ke jinavacanamAM je trikALI zaddha jIvavastune upAdeya kahI che temAM ramavuM; paraMtu ubhayanamAM-viruddha bane nayomAM ramavuM evo artha nathI. jinavacanamAM nizcaya ane vyavahAra banne naya kahyA che. paraMtu banne nayamAM na ramAya. kAM to ajJAnapaNe vyavahAranayanA viSayamAM ramAya athavA jJAnapaNe aMtaranA viSayamAM 2mAya. mokSamArgaprakAzakanA sAtamA adhikAramAM Ave che ke-"jinamatamAM nizcaya ane vyavahAra be naya kahyA che mATe amAre e bane nayono aMgIkAra karavo, e pramANe vicArI jema kevaLa nizcayAbhAsanA avalaMbIonuM kathana karyuM hatuM e pramANe to te nizcayano aMgIkAra kare che tathA jema kevaLa vyavahArAbhAsanA avalaMbIonuM kathana karyuM hatuM tema vyavahArano aMgIkAra kare che; joke e pramANe aMgIkAra karavAmAM bane nayomAM paraspara virodha che, topaNa kare zuM? kAraNa banne nayonuM sAcuM svarUpa tene bhAsyuM nathI ane jainamatamAM be naya kahyA che temAM koIne choDyo paNa jato nathI tethI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 50 thI 55 ] [ 129 bhramapUrvaka ane nayonuM sAdhana sAdhe che; e jIvo paNa mithyAdaSTi jANavA.' bahu sarasa khulAso ahIM kahe che ke nizcayanayanI daSTimAM caitanyamAtra ja AtmA dekhAya che. ahAhA ! aMtardaSTi karanArane parama eTale utkRSTa lakSmIvALo bhagavAna AtmA, sarvopari ekarUpa caitanyatattva ja dekhAya che. eka abhedanI daSTimAM bheda jaNAtA nathI. bhAI ! aMdara AkhuM caitanyaratna paDayuM che. teno mahimA karI tenI daSTi anaMtakALamAM karI nahi ane vyavahArano mahimA karI karIne janma-maraNanA 84nA cakkaramAM rakhaDI rahyo che. anubhavamAM AtmA abheda ja jaNAya che. mATe te varNAdi ane rAgAdi bhAvo puruSathIAtmAthI bhinna ja che. A varNathI mAMDIne guNasthAna paryaMtanA je bhAvo che temanuM svarUpa vistArathI jANavuM hoya to gommasAra Adi graMthomAMthI jANI levuM. [ pravacana naM. 99 thI 104 dinAMka 18-6-76 thI 23-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check htIp://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-paDa nanu varNAdayo yadyamI na santi jIvasya tadA tantrAntare kathaM santIti prajJApyante iti zvet vavahAreNa du ede jIvassa havaMti vaNNamAdIyA / guNaThAtA bhAvANa du keI NicchayaNayassa / / 56 / / vyavahAreNa tvete jIvasya bhavanti varNAdyAH / guNasthAnAntA bhAvA na tu kecinnizcayanayasya / / 56 / / have ziSya pUche che ke jo A varNAdika bhAvo jIvanA nathI to anya siddhAMtagraMthomAM 'te jIvanA che' ema kema kahyuM che? teno uttara gAthAmAM kahe cheH varNAdi guNasthAnAMta bhAvo jIvanA vyavahA2thI, paNa koI e bhAvo nathI AtmA taNA nizcaya thakI. 56. bhAvArtha:- [te] A [varSAghA: muLasthAnAntA: bhAva: ] varNathI mAMDIne guNasthAna paryanta bhAvo kahevAmAM AvyA te [vyavahAreLa tu] vyavahAranayathI to [ nIvaca bhavanti ] jIvanA che (mATe sUtramAM kahyA che), [tu] paraMtu [nizvayanayasya] nizcayanayanA matamAM [ ovit 7] temanAmAMnA koI paNa jIvanA nathI. TIkA:- ahIM, vyavahAranaya paryAyAzrita hovAthI, sapheda rUnuM baneluM vastra je kasuMbA vaDe raMgAyeluM che evA vastranA aupAdhika bhAva (-lAla raMga )nI jema, puddagalanA saMyogavaze anAdi kALathI jeno baMdhaparyAya prasiddha che evA jIvanA aupAdhika bhAva (varNAdika) ne avalaMbIne pravartato thako, (te vyavahAranaya) bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che; ane nizcayanaya dravyanA Azraye hovAthI, kevaLa eka jIvanA svAbhAvika bhAvane avalaMbIne pravartato thako, bIjAnA bhAvane jarA paNa bIjAno nathI kaheto, niSedha kare che. mATe varNathI mAMDIne guNasthAna paryaMta je bhAvo che te vyavahArathI jIvanA che ane nizcayathI jIvanA nathI evuM ( bhagavAnanuM syAdvAdavALuM ) kathana yogya che. * zrI samayasAra gAthA 56 : : mathALuM * have ziSya pUche che ke jo A varNAdika bhAvo jIvanA nathI to anya siddhAMtagraMthomAM 'te jIvanA che' ema kema kahyuM che? tattvArthasUtramAM to rAga-dveSa Adi udayabhAvane jIvanA kahyA che. ane Apa kaho cho ke te jIvane nathI. to e kevI rIte che? teno uttara gAthAmAM kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-pa6 ] [ 131 * gAthA pa6 : TIkA uparanuM pravacana * vyavahAranaya paryAyAzrita che. eTale ke paryAyanA Azraye vyavahAranaya hoya che. jema sapheda rUnuM baneluM vastra sapheda ja che, paraMtu kasuMbA vaDe raMgAyeluM te (lAla) raMgasahita che. (lAla) raMga che te jema vastrano aupAdhika bhAva che, tema anAdikALathI pudgalanA saMyogavaze jIvane baMdha paryAya prasiddha che, te jIvano aupAdhika bhAva che. jIva to trikALa zuddha caitanyasvabhAvI vastu che. paraMtu anAdikALathI karma pudagalanA saMyogavaze tene baMdha paryAya che, rAgAdi sahita avasthA che. e jIvano aupAdhika bhAva che. AvA aupAdhikabhAvane avalaMbIne pravartato vyavahAranaya, bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che. jemake-sapheda vastra kasuMbAnA raMge raMgAyuM hoya tyAre raMga te vastrano aupAlikabhAva che. te bhAva bIjAno (kasaMbAno) che chatAM vyavahAranaya te bhAvane bhAva che-ema kahe che. tema jIva to zuddha caitanyamAtra vastu che ane A varNAdi bhAvo che te aupAdhika bhAva che ane te bIjAnA-ajIvanA che. chatAM vyavahAranaya, te varNAdibhAvane jIvanA bhAva kahe che. A pramANe aupAdhikabhAvane avalaMbIne pravartato vyavahAranaya bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che. jyAre nizcayanaya dravyanA Azraye che. joyuM? pahelAM vyavahAranayane paryAyAzrita kahyo hato, ane have nizcayanaya dravyanA Azraya-trikALI vastunA Azraye che ema kahyuM. arthAt nizcayanaya, kevaLa eka jIvanA svAbhAvika bhAvane avalaMbIne pravarte che ema kahyuM. trikALI zAkabhAva te jIvano kevaLa eka svabhAvabhAva che. AvA jIvanA kevaLa eka svAbhAvika bhAvane avalaMbIne pravartato hovAthI nizcayanaya, bIjAnA bhAvane jarApaNa bIjAno kaheto nathI. nizcayanaya dravyanA Azraye pravartato hovAthI pAdhikabhAvano niSedha kare che. mATe varNathI mAMDIne guNasthAna sudhInA je bhAvo che te badhAya vyavahAranayathI to jIvanA che, paraMtu nizcayathI teo jIvane nathI. AvuM bhagavAnanuM je syAdvAdayukta kathana che te yogya che. prazna- be naya che to banne AdaravA joIe ne ? uttara- nA, ema nathI. vyavahAranaya jANavA lAyaka che. jyAre nizcayanaya AdaravA lAyaka che. (pahelAM 29 bola dvArA kahyA te) varNathI mAMDIne guNasthAna paryata je bhAvo che te badhAya paryAya apekSAe vyavahArathI jIvanA che. chatAM vastunA svabhAvanI dRSTithI jotAM nizcayathI te jIvamAM nathI. AnuM nAma syAdvAda che. "rUti yup1 prajJatti:' ema pAThamAM che ne? eTale ke vyavahArathI (paryAyamAM) che, paraMtu nizcayathI jIvavastumAM nathI evuM vItarAganuM (syAdvAdavALuM ) kathana che te yogya che, barAbara che, yathArtha che. [ pravacana naM. 104 (zeSa) 105 * dinAMka 23-6-76 ane 24-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-57 kuto jIvasya varNAdayo nizcayena na santIti cet edehiM ya saMbaMdho jaheva khIrodayaM munnedvyo| Na ya hoMti tassa tANi du uvaogaguNAdhigo jmhaa|| 57 / / etaizca sambandho yathaiva kSIrodakaM jnyaatvyH| na ca bhavanti tasya tAni tUpayogaguNAdhiko ysmaat|| 57 / / have vaLI pUche che ke varNAdika nizcayathI jIvanA kema nathI tenuM kAraNa kaho. te praznano uttara kahe che: A bhAva saha saMbaMdha jIvano kSIranIravat jANavo; upayogaguNathI adhika tethI jIvanA nahi bhAva ko. 57. gAthArtha- [ wtte: 2 satpantha:] A varNAdika bhAvo sAthe jIvano saMbaMdha [ kSIro yathI va] jaLane ane dUdhane ekakSetrAvagAharUpa saMyogasaMbaMdha che tevo [ jJAtavya:] jANavo [2] ane [ tAni] teo [taca tu na bhavanti ] te jIvanA nathI [varamAt] kAraNa ke jIva [ upayo| MAdhis:] temanAthI upayogaguNe adhika che (-upayogaguNa vaDe judo jaNAya che). TIkAH- jema-jaLamizrita dUdhano, jaLa sAthe paraspara avagAhasvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta je dUdhapaNuM-guNa te vaDe vyApta hovAne lIdhe dUdha jaLathI adhikapaNe pratIta thAya che; tethI, jevo agnino uSNatA sAthe tAdAbhyasvarUpa saMbaMdha che tevo jaLa sAthe dUdhano saMbaMdha nahi hovAthI, nizcayathI jaLa dUdhanuM nathI; tevI rIte-varNAdika pudgala dravyanA pariNAmo sAthe mizrita A AtmAno, pudgaladravya sAthe paraspara avagAhusvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta upayogaguNa vaDe vyApta hovAne lIdhe AtmA sarva dravyothI adhikapaNe pratIta thAya che; tethI, jevo agnino uSNatA sAthe tAdAbhyasvarUpa saMbaMdha che tevo varNAdika sAthe AtmAno saMbaMdha nahi hovAthI, nizcayathI varNAdika pudgalapariNAmo AtmAnA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-57 ] [ 133 * zrI samayasAra gAthA-57 mathALuM * have vaLI pUche che ke varNAdika nizcayathI jIvanA kema nathI? e raMga, gaMdha ane guNasthAna Adi nizcayathI kema jIvanA nathI tenuM kAraNa kaho. te praznano uttara kahe cheH * gAthA 57 : TIkA u52nuM pravacana * jema-jaLamizrita dUdhano, jaLa sAthe paraspara avagAsvarUpa saMbaMdha che. eTale ke pANImAM dUdha ane dUdhamAM pANI ema paraspara bhegA rahevAno avagAharUpa saMbaMdha che. chatAM svalakSaNabhUta je dUdhapaNuM-guNa te vaDe vyApta hovAne lIdhe dUdha, jaLathI adhikapaNe pratIta thAya che. dUdhanuM svalakSaNa dUdhapaNuM je guNa che te vaDe vyApta hovAne lIdhe dUdha, jaLathI bhinna pratItamAM Ave che ema kahe che. adhika eTale juduM, bhinna. tethI jevo agnino uSNatA sAthe tAdAtmyasvarUpa saMbaMdha che tevo jaLa sAthe dUdhano saMbaMdha nathI. jaLane tathA dUdhane paraspara avagAhasaMbaMdha che, paNa agni-uSNatAnI jema tAdAtmyasvarUpa saMbaMdha nathI. mATe nizcayathI jaLa, dUdhanuM nathI. tevI rIte-AtmA ane raMga-gaMdha Adi puddagala, rAga-dveSAdi vikAra tathA guNasthAna Adi bheda-ne paraspara ekabIjAne avagAhasvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta upayogaguNa vaDe vyAsa hovAne lIdhe AtmA sarvathI adhika eTale jIdo pratIti thAya che. bhagavAna AtmA jANana-dekhanarUpa upayogaguNa vaDe bIjAthI adhika eTale judo che. jema dUdhapaNA vaDe dUdha, jaLathI bhinna che tema upayogaguNa vaDe AtmA sarva anyabhAvothI bhinna che. jema agni ane uSNatAno tAdAtmyasvarUpa saMbaMdha che tema bhagavAna AtmAne varNathI mAMDI guNasthAnAMta bhAvo sAthe tAdAtmyasvarUpa saMbaMdha nathI. banne vacce avagAha saMbaMdha che, paNa tAdAtmya saMbaMdha nathI. mATe nizcayathI varNathI mAMDI guNasthAna paryaMtanA bhAvo, AtmAnA nathI. jANavuM, jANavuM, jANavuM evo je jIvano svabhAva che te vaDe jIva rAga, dveSa tathA guNasthAna Adi bhedanA bhAvothI bhinna che. ahAhA! upayogarUpa je trikALI svabhAva che tenuM paryAyamAM lakSa thatAM, upayoga vaDe te pa2thI judo paDe che. nizcayathI trikALa upayoga arthAt jJAnaguNa te jIvanuM svabhAvabhUta lakSaNa che. gAthA 31mAM AvI gayuM che ke-jJAnasvabhAva vaDe AtmA adhika che. paraMtu trikALa jJAnasvabhAva vaDe te parathI judo eno nirNaya koNa kare che? svabhAva tarapha DhaLelI paryAya ema nirNaya kare che ke A AtmA jJAnaguNa vaDe parathI adhika-judo che. trikALI jIvanuM lakSaNa trikALa upayoga che, paNa upayogalakSaNa jIva che ema jANe che koNa ? trikALa upayoga kAMI na jANe. (e to akriya che). paraMtu emAM DhaLelI paryAya jANe che ke upayogalakSaNa jIva che. ahAhA ! A to dravya-guNa ane paryAyanI vyAkhyA spaSTa kare che. Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 134 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 zAstramAM Ave che ke-jIvanuM upayogalakSaNa nitya che. paNa nitya upayoga-lakSaNano nirNaya karanAra paryAya che. upayoga arthAta jANavAnA svabhAva vaDe bhagavAna AtmA rAgAdi bhAvothI bhinna che, judo che. paraMtu rAgAdithI AtmAne judo karanAra guNa nathI, paNa anubhUtinI paryAya che. 49 mI gAthAmAM avyaktanA bolamAM AvyuM hatuM ke 'citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyaktio nimagna (aMtarbhata) che mATe avyakta che." bhagavAna AtmAmAM paryAyo aMtarlIna che. paraMtu paryAyo jemAM aMtarlIna che evA avyaktano nirNaya to vyakta paryAya ja kare ahIM kahe che ke dUdha ane jaLa eka jagyAe paraspara vyApIne avagAhu saMbaMdha hovA chatAM, dUdhanA guNathI-lakSaNathI joIe to jaLathI dUdha jUduM che ema jaNAya che. tema AtmA ane puNya, pApa, dayA, dAna, vrata, AdinA vikalpo avagAha saMbaMdhanI apekSAe eka jagyAe vyApelA hovA chatAM, svabhAvanI zaktithI joIe to, AtmA jJAnaguNa vaDe rAgAdithI judo che, adhika che, ema jaNAya che. rAgathI bhinna paDIne pariNati jyAre jJAyaka upara lakSa mAMDe che tyAre te uddhata (svataMtra) pariNati vaDe AtmA rAgathI bhinna kharekhara anubhavAya che. A rAgathI-parathI bhinna-adhika chuM evo anubhava guNamAM kyAM che? evo anubhava to paryAyamAM jema daSTAMtamAM "svalakSaNabhUta dUdhapaNuM-guNa" ema lIdhuM hatuM tema siddhAMtamAM "svalakSaNabhUta upayoga-guNa ema lIdhuM che. A AtmA ane puNya-pApa, guNasthAna Adi bhAvo eka avagAhanAe vyApelA hovA chatAM, svalakSaNabhUta upayoga-guNathI jotAM, arthAt pariNati aMtaramAM DhaLe che tyAre, te bhAvo jJAnathI-AtmAthI bhinna jaNAya che. tethI A sarva anya bhAvo paryAyamAM che chatAM dravyamAM nathI ema kahe che. AvI vAto che! Ama AtmA sarva dravyothI ane sarva bhAvothI adhikapaNe pratIta thAya che. jema dUdhanA mIThAza guNa vaDe, dUdha tathA jaLa eka jagyAe vyApelA hovA chatAM, dUdha jaLathI bhinna jaNAya che. tema bhagavAna AtmA jJAna-upayoga guNa vaDe, svabhAvabhAva vaDe parathI bhinna dekhAya che. paNa te jANe che to paryAya. arthAta AtmA parathI judo che evo nirNaya paryAya kare che. A jJAnaguNa vaDe bhagavAna AtmA parathI judo che evo jene anubhUtinI paryAyamAM nirNaya thayo che tene AtmA judo che ema kharekhara jANavAmAM Ave che, kAraNa ke trikALa je upayoga guNa che emAM jANavuM kayAM thAya che? dravya-guNa to dhruva, kUTastha che, akriya che. emAM koI kriyA, pariNamana, badalavuM nathI. kriyA to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-pa7 ] [ 135 pariNati-paryAyamAM che. rAganI kriyA to dravya-guNamAM nathI. paNa nirmaLatAnI kriyA paNa dravyaguNamAM nathI. kriyA paryAyamAM che, tethI je paryAya aMdara dravyasvabhAva tarapha vaLe che te paryAya ema nakkI kare che ke upayogaguNa vaDe AtmA sarva padravyothI bhinna che, adhika che. AvI mAkhaNa-mAkhaNanI vAta che. ajJAnIne to bahAranI ho-hAmAMthI dharma prApta karavo che. thoDuM dAna Ape ke ekAda maMdira banAvI bhagavAnanI pratiSThA kare eTale jANe ke dharma thaI gayo. tene ahIM kahe che ke bhAI ! bahAranuM to thavA kALe tyAM (bahAra) thAya che, enAthI tAro bhAva judo che ane vartamAnamAM tane thayelA vikalpa-rAgathI tuM bhagavAna judo cho. ahAhA ! potAnuM lakSaNa je jANaka upayoga che evA guNa vaDe AtmA vyApta hovAne lIdhe te sarvadravyothI adhikapaNe pratIta thAya che. AtmAne varNAdi sAthe avagAhu saMbaMdha che, paNa agni-uSNatAnI jema tAdAbhyama saMbaMdha nathI. ahAhA ! A je vyavahAraratnatrayano rAga che tenI sAthe AtmAne avagAhu saMbaMdha che paNa tAdAbhya saMbaMdha nathI. tethI svalakSaNabhUta jJAna-guNathI jovAmAM Ave to AtmA varNAdithI ane vyavahAraratnatrayanA rAgathI adhika eTale bhinna jaNAya che. paryAya jyAM svabhAva tarapha DhaLI tyAM svabhAvanuM, guNasthAna Adi bhedathI bhinnapaNuM bhAse che. A pramANe rAgAdi sAthe AtmAne tAdAbhyapaNuM nahi hovAthI nizcayathI rAgAdi sarva pudgalanA pariNAma che, paraMtu AtmAnA pariNAma nathI. bhAI ! A koI dhArI rAkhe enI vAta nathI, paNa anubhava kare enI vAta che. ahIM be prakAranA saMbaMdhanI vAta karI che. (1) avagAhu saMbaMdha. (2) tAdAbhya saMbaMdha. bhagavAna AtmAne rAgAdi sAthe avagAhu saMbaMdha che, paNa AtmAne jevo jJAnaguNa sAthe tAdAbhya saMbaMdha che tevo rAgAdi sAthe saMbaMdha nathI. bIjI rIte kahIe to AtmAne rAgAdi sAthe ekarUpatA nathI arthAt banne vacce sAMdha-saMdhi che. tethI jJAnanI paryAyane svabhAvamAM vALatAM bane judA paDI jAya che. A dayA, dAna, vrata, Adi je vikalpo che enI sAthe AtmAne ektA nathI, saMdhi che. mATe jJAnanI paryAya jyAM svarUpanuM lakSa karI aMdara DhaLI tyAM te vikalpo bhinna paDI jAya che. paryAyamAM Avo anubhava thavo te samyagdarzana-samyajJAna che. A pramANe varNAdithI mAMDIne guNasthAna parvatanA sarva bhAvo pudgalanA pariNAmo che paNa AtmAnA nathI. vyavahArathI paryAyanaye teo jIvanA che chatAM nizcayathI dravyanaye teo jIvanA nathI evo syAdvAda che. AnuM nAma syAdvAda che. vyavahAranaye jIvanA che ane nizcayathI paNa jIvanA che-e syAdvAda nathI. tathA vyavahAra jUTho che kAraNa ke te vastumAM nathI. kaLazaTIkAmAM aneka sthAna para vyavahArane jUTho kahyo che. satya vastu to trikALI zuddha cisvarUpa AtmA che. enI apekSAe A sarva vyavahAranA bhAvo jUThA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-3 che kemake te mULa vastubhUta nathI. vastunA aMtaramAM-svarUpamAM vikArI bhAvo che ja nahi. mATe teo jUThA che. paraMtu e bhedo vAstavikapaNe jUThA kayAre thAya ? ke jyAre jJAnanI paryAya svarUpa tarapha vaLI aMtanimagna thAya tyAre. paryAya tarIke to e bhedo che, paNa AtmAnA caitanyasvarUpamAM teo nathI. tethI varNAdi bhAvo vyavahArathI che, paNa nizcayathI AtmAnA nathI evo yathArtha syAdvAda che. te pramANe nimitta che, paNa nimittathI (upAdAnamAM) kArya thatuM nathI e syAdvAda che. banArasIdAse kahyuM che ne kenahi nimittako dAva.'-nimittano kadI dAva Avato ja nathI. kArtikeya svAmIe eka gAthAmAM kahyuM che ke pUrva-pariNAmayukta dravya te kAraNa che ane uttarapariNAmayukta dravya te kArya che to pachI nimitta (para dravya) kAraNa che e kayAM rahyuM? vyavahArathI kahevuM hoya to pUrva pariNAma kAraNa ane uttara pariNAma kArya kahevAya. tathA nizcayathI joIe to, e ja pariNAma kAraNa ane e ja pariNAma kArya che. [ pravacana - 105 (cAlu) | dinAMka 24-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * // 1 // 58 thI 50* kathaM tarhi vyavahAro'virodhaka iti cet paMthe mussaMtaM passidUNa logA bhaNaMti vvhaarii| mussadi eso paMtho Na ya paMtho mussade koii|| 58 / / taha jIve kammANaM NokammANaM ca passiduM vnnnnN| jIvassa esa vaNNo jiNehiM vavahArado utto|| 59 / / gaMdharasaphAsarUvA deho saMThANamAiyA je y| savve vavahArassa ya NicchayadaNhU vvdisNti|| 60 / / pathi muSyamANaM dRSTvA lokA bhaNanti vyvhaarinnH| muSyate eSa panthA na ca panthA muSyate kshcit|| 58 / / tathA jIve karmaNAM nokarmaNAM ca dRSTvA vrnnm| jIvasyaiSa varNo jinairvyavahArata uktH|| 59 / / gandharasasparzarUpANi dehaH saMsthAnAdayo ye c| sarve vyavahArasya ca nizcayadraSTAro vypdishnti||60 / / have vaLI pUche che ke A rIte to vyavahAranaya ane nizcayanayane virodha Ave che; avirodha kaI rIte kahevAmAM Ave che? teno uttara daSTAMta dvArA traNa gAthAomAM kahe che - hepI khUTAtuM paMthamA o, 'paMtha sA khUTAya ch'bole jano vyavahArI, paNa nahi paMtha ko lUMTAya che; 58. ema varNa dekhI jIvamAM karmo ane nokarmano, bhAkhe jino vyavahArathI "A varNa che A jIvano '. 59. oma gaMdha, 24,35, sparza ne saMsthAna, DA . nizcaya taNA draSTA badhuM vyavahArathI te varNave. 60. PuthArtha:- [ pathi muSyamANaM ] 45 bhAbhi yavanA2ne khUTato [ dRSTvA ] Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 dekhIne "[gs: pusthA] A mArga [mRdhyate] lUMTAya che' ema [vyavahArin:] vyavahArI [ noveT:] loko [bhAnti] kahe che; tyAM paramArthathI vicAravAmAM Ave to [zcita pusthA ] koI mArga to [na mukhyate] nathI lUMTAto, mArgamAM cAlanAra mANasa ja lUMTAya che; [ tathA] tevI rIte [ nIve 1 jIvamAM [ 5MaaN normana | karmono ane nokarmono [ 4 ] varNa [ dagvA] dekhIne [ nIvaca] jIvano [TS: 4:] A varNa che' ema [ nijo] jinadevoe [ vyavadarata:] vyavahArathI [ 3p:] kahyuM che. [1zvarasparzarUpALa] e pramANe gaMdha, rasa, sparza, rUpa, [ve: saMsthAnAya:] deha, saMsthAna Adi [2 va sarve] je sarva che, [vyavahAra0] te sarva vyavahArathI [ niyadrAra:] nizcayanA dekhanArA [pazitti ] kahe che. TIkAH- jema vyavahArI loko, mArge nIkaLelA koI sArthane (saMghane) lUMTAto dekhIne, sArthanI mArgamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne, "A mArga lUMTAya che" ema kahe che, topaNa nizcayathI jovAmAM Ave to, je AkAzanA amuka bhAgasvarUpa che evo mArga to koI lUMTAto nathI; tevI rIte bhagavAna ahaMtadevo, jIvamAM baMdhaparyAyathI sthiti pAmelo (rahelo) karma ane nokarmano varNa dekhIne, (karma-nokarmanA) varNanI (baMdhaparyAyathI) jIvamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne, "jIvano A varNa che" ema vyavahArathI jaNAve che, topaNa nizcayathI, sadAya jeno amUrta svabhAva che ane je upayogaguNa vaDe anyadravyothI adhika che evA jIvano koI paNa varNa nathI. e pramANe gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna, saMhanana, rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, varga, vargaNA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna, vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAna, jIvasthAna ane guNasthAna-e badhAya (bhAvo) vyavahArathI ahaMtadevo jIvanA kahe che, to paNa nizcayathI, sadAya jeno amUrta svabhAva che ane je upayogaguNavaDe anyathI adhika che evA jIvanA te sarva nathI, kAraNa ke e varNAdi bhAvone ane jIvane tAdAbhyalakSaNa saMbaMdhano abhAva che. bhAvArtha:- A varNathI mAMDIne guNasthAna paryaMta bhAvo siddhAMtamAM jIvanA kahyA che te vyavahAranayathI kahyA che; nizcayanayathI teo jIvanA nathI kAraNa ke jIva to paramArthe upayogasvarUpa che. ahIM ema jANavuM ke pahelAM vyavahAranayane asatyArtha kahyo hato tyAM ema na samajavuM ke te sarvathA asatyArtha che, kathaMcit asatyArtha jANavo; kAraNa ke jyAre eka dravyane juduM, paryAyothI abhedarUpa, tenA asAdhAraNa guNamAtrane pradhAna karIne kahevAmAM Ave tyAre paraspara dravyono nimittanaimittikabhAva tathA nimittathI thatA paryAyo-te sarva gauNa thaI jAya che, eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-58 thI [ 139 abhedadravyanI dRSTimAM teo pratibhAsatA nathI. mATe te sarva te dravyamAM nathI ema kathaMcit niSedha karavAmAM Ave che. je te bhAvone te dravyamAM kahevAmAM Ave to te vyavahAranayathI kahI zakAya che. Avo na vibhAga che. ahIM zuddhanayanI dRSTithI kathana che tethI ema siddha karyuM che ke A sarva bhAvone siddhAntamAM jIvanA kahyA che te vyavahArathI kahyA che. je nimittanaimittikabhAvanI daSTithI jovAmAM Ave to te vyavahAra kathaMcit satyArtha paNa kahI zakAya che. jo sarvathA asatyArtha ja kahevAmAM Ave to sarva vyavahArano lopa thAya ane sarva vyavahArano lopa thatAM paramArthano paNa lopa thAya. mATe jinadevano upadeza syAdvAdarUpa samaye ja samyajJAna che, sarvathA ekAMta te mithyAtva che. * zrI samayasAra gAthA 58-59-60 mathALuM * eka naya kahe che ke varNAdi bhAvo jIvanA che ane bIjo naya kahe che ke te jIvanA nathI. A rIte to vyavahAranaya ane nizcayanayane virodha Ave che; avirodha kevI rIte kahevAmAM Ave che? amAre teno nirNaya zI rIte karavo? teno uttara daSTAMta dvArA traNa gAthAomAM kahe che: * gAthA 58-59-60: TIkA uparanuM pravacana * jema-vyavahArI loko mArga nIkaLelA saMghane lUMTAto dekhIne "A mArga lUMTAya che" ema kahe che. saMghanI mArgamAM teTalI vAra upasthiti hoya che tethI teno upacAra karIne "A mArga lUMTAya che" ema laukikamAM kahe che. "saMgha lUMTAya che" ema kahevAne badale "mArga lUMTAya che" ema kema kahyuM? e to saMghanI mArgamAM thoDo kALa sthiti che te dekhIne, teno upacAra karIne "A mArga lUMTAya che" ema kahyuM che. topaNa jo nizcayathI jovAmAM Ave to, je AkAzanA amuka bhAgasvarUpa che evo mArga to koI lUMTAto nathI. mArga zuM lUMTAya? lUMTAya che to mANaso. tevI rIte bhagavAna ahaMtadevo, jIvamAM baMdhaparyAyathI sthiti pAmelA karma ane nokarmano varNa dekhIne, vyavahArathI jaNAve che ke- jIvano A varNa che." rAgano tathA karmano jIva sAthe saMbaMdha dekhI arthAt jIvamAM te prakAre sthiti hovAthI, upacAra karIne kahe che ke "jIvano A varNa che." ahA ! kevo sarasa dAkhalo Apyo che! mArga to lUMTAto nathI, paNa mArgamAM teTalo kALa rahelo saMgha lUMTAya che; ane teno upacAra karIne "mArga lUMTAya che' ema kahevAya che. tema bhagavAna AtmA to trikALI AnaMdano nAtha nityAnaMdasvarUpa caitanya prabhu dhruva che. ane te caitanya dhruva pravAha sadAkALa evo ne evo ja che. paraMtu tenI paryAyamAM, rAga ane karmano saMbaMdha che. te samaya pUrato paryAyano saMbaMdha dekhIne, teno upacAra karIne, karma ane rAga jIvanA che ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 140 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 A karma, nokarma ane rAgAdi baMdha paryAyathI jIvamAM sthiti pAmela che. eTale ke e karma ane rAgAdino saMbaMdha paryAyamAM eka samaya pUrato che. vartamAna paryAyamAM eka samaya mATe karma ane rAgano saMbaMdha che. te saMbaMdha eka sayamano ja che. bIje samaye bIjo saMbaMdha thAya che, ane trIje samaye trIja; paNa te eka samaya pUrato ja saMbaMdha thAya che. tethI ATalo saMbaMdha dekhIne, jema mArga luMTAto nathI chatAM mArga kaMTAya che ema AropathI kahevAya che tema. bhagavAna AtmAne karma ane rAgAdi nathI chatAM vyavahArathI te AtmAne che ema kahevAya che. nizcayathI to AtmA sadAya amUrtasvabhAvI ane upayogaguNa vaDa anyadravyothI adhika che, judo che. tethI amUrtasvabhAvI ane upayogaguNa vaDa anyadravyothI adhika evA jIvane koI paNa varNa Adi nathI. nizcayathI aMdara paramArtha vastune-caitanya dhruva pravAhane jotAM temAM varNa Adi kAMI nathI. mArga to mArgamAM che, AkAzamAM che. te mArga (AkAza) kAMI lUMTAya che? (nA). paNa saMgha je thoDo kALa mArgamAM Ubho che te kALe lUMTAya che tethI mArga lUMTAya che" ema AropathI kahyuM che. tevI rIte bhagavAna AtmA nityAnaMda prabhu jJAyaka dhruva evo ne evo che. eno-dhruva caitanyano pravAhu to anAdi-anaMta ema ne ema ja che. paraMtu tenI eka samayanI paryAyamAM rAga tathA karmano saMbaMdha dekhI, te rAga ane karma tenA che ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. paraMtu mULa cIjamAM-AtmAmAM teo nizcayathI nathI. AtmAne anya koI paNa vastu sAthe paryAyamAM eka samaya pUrato ja saMbaMdha che. zarIra, karma, rAga, guNasthAnanA bheda ityAdi sAthe Na eka samaya purato ja saMbaMdha che. ahA ! vastu to vastapaNe trikALa che. tenI eka samayanI paryAyamAM varNAdi sAthe eka samaya pUrato saMbaMdha dekhI te varNAdi jIvanA che ema vyavahArathI kahevAya che, chatAM paramArthe teo vastubhUta nahi hovAthI jIvanA nathI. jevI rIte jIvane varNa nathI" ema kahyuM tevI rIte gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna, sahunana, rAga, dveSa, moha, mithyAtva, pratyaya eTale Asava, karma, nokarma, varga, vargaNA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna, vizuddhisthAna ane saMyamalabdhinAM sthAna paNa jIvane nathI. tathA paryApta, aparyApta, saMjJI, asaMzI Adi je jIvasthAna che te jIvane nathI, pahelAM 29 bola dvArA je bhAvo kahyA te saghaLAya eka samaya pUratA jIvanI paryAyamAM che, paNa trikALI dhruva bhagavAna AtmAmAM teo nathI. bhagavAna AtmA to caitanyanA dhruva pravAhe dhruva dhruva dhruva ema ne ema ja anAdianaMta rahelo che. tene A badhA bhAvo sAthe paryAyamAM eka samaya pUrato ja je saMbaMdha che te dekhIne teo jIvanA che ema ahaMtadevo vyavahArathI kahe che. topaNa nizcayathI trikALI dravyasvabhAvanI apekSAe teo jIvanA che ja nahi. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-58 thI 60 ] [ 141 nizcayathI, sadAya jeno amUrtasvabhAva che ane je upayoga guNa vaDe anyathI adhika che evA AtmAne te sarva bhAvo nathI. joyuM? uparokta badhAya bhAvo mUrta kahyA ane bhagavAna AtmA arUpI-amUrta vastu che ema kahyuM. ahAhA! AtmA jANavAnA svabhAvavALuM arUpI caitanyatattva che ane te sarva bhedanI paryAyathI bhinna che ema kahe che. guNasthAna, jIvasthAna, mArgaNAsthAna AdinI, eka samayanI paryAyamAM sthiti dekhIne, teo jIvanA che ema vyavahArathI kahyuM, chatAM sadAya jeno amUrta svabhAva che evA caitanyabhagavAnamAM teo nathI. A bhAvo to pahelAM pudgalanA pariNAmamaya kahyA che. tethI teo mUrta che. ane bhagavAna AtmA arUpIamUrta che. tethI trikALa amUrtasvabhAvI AtmA te mUrtabhAvothI bhinna che, judo che. ahAhA! zuM samayasAra che! kahe che ke-bheda, nimitta, saMsAra, bhUlano saMbaMdha to eka samaya pUrato ja che. bhedamAM, bhUlamAM, saMsAramAM te eka samaya pUrato ja aTakelo che. basa, ATalo ja eka samayano saMbaMdha joIne te jIvanA che ema vyavahArathI kahela che. nizcayathI, upayogaguNa vaDe je sarva anyathI adhika che te AtmAmAM bheda Adi che ja nahi. anaMtakALathI-anAdithI AtmAnI sAthe rAga, mithyAtva che. tethI ajJAnIne ema lAge che ke saMsAra to jANe anaMtakALathI che. tene ahIM kahe che ke-bhAI ! saMsAra anAdithI che te pravAhanI apekSAe che. bAkI kharekhara to jIvane saMsAranI sAthe eka samaya pUrato ja saMbaMdha che. 84nA anaMta avatAra karyA topaNa saMbaMdha eka samayano ja che. A saMyamalabdhinA bhedarUpa bhAva paNa eka samaya pUratA ja che. teo vastumAM kayAM che? ahA ! kevI zailI lIdhI che! AtmAno sadAya amUrta svabhAva che ane te upayogaguNa vaDe anya bhAvothI bhinna che. mATe vartamAna paryAyane aMtaramAM vALatAM, upayoga guNa vaDe te judo paDI jAya che, arthAt bheda sAthe saMbaMdha raheto nathI. anaMtakALathI pravAharUpa saMsAra bhale ho, topaNa tenI sAthe jIvane anaMtakALano saMbaMdha nathI, paNa eka samayano ja saMbaMdha che. trikALI bhagavAna AnaMdano nAtha caitanya mahAprabhu che. tene game teTalo lAMbo saMsAra ho, are 70 kroDAkoDI sAgaropama karmanI sthiti ho, paNa saMbaMdhanI sthiti to eka samaya pUratI che. jJAnAvaraNIya karmanI sthiti 30 kroDAkoDI sAgaranI che ema je kahyuM che e to Akho saravALo karIne kahyuM che. bAkI saMbaMdha to eka samaya pUrato ja che. rAga ho, mithyAtva ho, guNasthAnanA bheda ho ke jIvasthAnanA bheda ho, e sarva sAthe eka samayano ja saMbaMdha che. vartamAna eka samayano saMbaMdha che tethI te apekSAe te bhedo jIvanA che ema vyavahArathI kahyuM, tathApi svabhAvanI daSTithI jotAM, te bhedo nizcayathI jIvane nathI. eka samayanI paryAyanA saMbaMdhamAM aTakelI daSTi gulAMTa khAIne, jJAnaguNe huM adhika chuM ema jyAre svabhAva para sthira thAya che tyAre, te eka samayano saMbaMdha raheto nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 142 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 AtmAno sadAya amUrtasvabhAva che ane te upayogaguNa vaDe anyathI judo che. mATe eka samayanI paryAyamAM aTakelA bhAvothI te judo che. arthAt te sarva bhAvo jIvanA nathI. ahA ! nimitte kADhI nAkhyuM, rAga kADhI nAkhyo ane bhedarUpa paryAya paNa kADhI nAkhI. (arthAt te jIvamAM nathI). nimittano saMbaMdha eka samayano, rAgano saMbaMdha eka samayano ane bhedarUpa paryAyano saMbaMdha paNa eka samayano Akho ukaraDo-A ra9 bola dvArA kahelA bhAvono Akho ukaraDo eka samayanA saMbaMdhe che. A saMbaMdha paNa paryAyadaSTithI jotAM che; paraMtu vastuSTithI jovAmAM Ave to te saMbaMdha paNa nathI kemake saMyoga saMbaMdha hovA chatAM AtmAne te sarva bhAvo sAthe tAdAbhya saMbaMdha nathI. varNAdi bhAvo ane jIvane tAdAbhya saMbaMdhano abhAva che. kALo raMga Adi nimittabhAva, vikAra Adi rAgabhAva ane labdhisthAna Adi bheda-bhAva-te sarva eka samayanA bhAvo che. temane ane AtmAne eka samayanI paryAyamAM saMbaMdha hovAthI te jIvanA che ema vyavahArathI kahyuM che to paNa te bhedo, vastudaSTithI joIe to, dravyanI sAthe ekarUpa thayA ja nathI tethI nizcayathI te jIvanA nathI. A pramANe be vAta karI che. vyavahArathI A bhAvo jIvanA kahyA che, paNa nizcayathI te jIvanA nathI. AvuM vastunuM svarUpa che te yathArtha samajavuM joIe. * gAthA 58-59-6O: bhAvArtha uparanuM pravacana * A varNathI mAMDIne guNasthAna paryata bhAvo siddhAMtamAM jIvanA kahyA che te vyavahAranayathI kahyA che. juo, bhagavAna AtmA to jJAnAnaMdasvabhAvI zuddha caitanyaghana vastu che. tenI vartamAna paryAyamAM eka samaya pUrato A varNa, rAga, guNasthAna Adi bhedano saMbaMdha che. tethI vyavahAranayathI teo jIvanA che ema kahyuM che kemake vartamAna paryAyamAM temanuM astitva che. paraMtu nizcayanayathI teo jIvanA nathI kAraNa ke jIva to paramArthe upayoga svarUpa che. ahAhA ! trikALI zuddha jJAyakasvabhAvanI dRSTithI jotAM te guNasthAna Adi bhedo sAthe jIvane tadrupapaNuM nathI, tAdAbhya nathI. tethI te sarva bhAvo vyavahArathI jIvanA kahyA che chatAM nizcayathI jIvanA nathI. AvI vAta che. ahIM ema jANavuM ke pahelAM vyavahAranayane asatyArtha kahyo hato tyAM ema na samajavuM ke sarvathA asatyArtha che. zuM kahe che? ke A rAga, karmano saMbaMdha, guNasthAna AdinA bheda je che te paryAyamAM paNa nathI ema na samajavuM. paryAyapaNe to te sarva satyArtha che. trikALI dravyanI apekSAe eka samayanI dazAne asatyArtha kahI che, paNa vartamAna paryAyanI apekSAthI to te vyavahAra satya che. mATe tene (vyavahAranayane) kathaMcita asatyArtha jANavo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-58 thI 60 ] [ 143 vastune paryAyothI bhinna abhedarUpa judI siddha karavI hoya tyAre tenA asAdhAraNa guNamAtrane mukhya karIne kahevAmAM Ave che. jIvane siddha karavo hoya tyAre teno asAdhAraNa upayogasvarUpa-jJAnasvarUpa-trikALa Takto je guNa-tene mukhya karIne kahevAmAM Ave che. ane tyAre paraspara dravyono nimitta-naimittikabhAva athavA nimittathI thatI sarva paryAyo gauNa thaI jAya che. abhAva thaI jAya che ema nahi, paNa gauNa thaI jAya che. abheda vastunI daSTimAM eka samayanI paryAya ke bheda dekhAtA nathI. pahelAM sAtamI gAthAmAM khulAso AvI gayo che ke abhedamAM bheda dekhAto nathI. tathA jo bheda dekhavA jAya to abhedanI dRSTi rahetI nathI. tethI abheda vastunI daSTie vastumAM bheda ke paryAya che ja nahi ema kahyuM che. saMsAraparyAyanI dRSTithI jotAM saMsAra che, udayabhAva che. saMsAra nathI' ema je kahyuM che e to trikALI zuddhadravyanI apekSAe kahyuM che. trikALa svabhAvane abhedadaSTithI jotAM arthAt vartamAna paryAyane abheda tarapha vALatAM, abhedamAM bheda dekhAtA nathI. tethI bhedo trikALI dravyamAMjIvamAM nathI ema kahyuM che. paraMtu paryAyamAM che tethI kathaMcit (vyavahArathI) sat che. tattvArthasUtramAM paNa udayabhAvane, jIvatattva kahyuM che. paryAyanayathI rAga-puNya Adine jIvatattva kahevAya che. paraMtu trikALI dravyanI dRSTimAM te paryAyo gauNa thaI jAya che. saMsAra bIlakula che ja nahi, paryAyamAM azuddhatA che ja nahi ema koI kahe to te bhrAnti che. vartamAnamAM azuddhatA che tene koI "mAyA" eTale "kAMI nahi" ema kahe che. tene ahIM kahe che ke trikALI zuddha dravyamAM e mAyA kAMI nathI, paNa vartamAna paryAyamAM to che. "brahma satya, jagat mithyA" ema kahe che; paNa te kaI apekSAe che? paryAyane gauNa karIne, abhedamAM daSTi karatAM te bheda abhedamAM nathI e apekSAe "brahma satya, jagat mithyA' che. jo paryAya, paryAyanI apekSAe paNa nathI to saMsAra ja nathI ane tethI saMsAranA abhAvapUrvaka mokSa paNa nathI. to koI paryAya siddha nahi thAya. paramAtmaprakAzanA 43 ane 68 mA dohAmAM Ave che ke jIvane baMdha nathI ane jIvane mokSa nathI, tathA jIvane utpAda-vyaya nathI. dohA 43 nI TIkAmAM lakhyuM che ke "yadyapi paryAyArthikanayakara utpAda-vyayakara sahita hai, to bhI dravyAyArthikanayakara utpAda-vyayarahita hai, sadA dhruva hI hai, vahI paramAtmA nirvikalpa samAdhike balase tIrthaMkaradevone dehameM bhI dekha liyA hai." juo, vyavahAranayathI jIva utpAda-vyaya sahita che. vartamAna paryAyanI daSTie joIe to utpAda-vyaya che, saMsAra che, udayabhAva che. paraMtu dravyArthikanayathI joIe to, vastumAM utpAda-vyaya nathI. trikALI dhruva dravyasvabhAvamAM utpAda-vyaya nathI. paraMtu tethI karIne vartamAna paryAyamAM paNa te nathI ema nathI. dohA 68 nI TIkAmAM lakhyuM che ke "yadhapi yahu AtmA zuddhAtmAnubhUti, abhAva hone Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 144 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 para zubha-azubha upayogoMse pariNamana karake jIvana, maraNa, zubha, azubha, karmabaMdhako karatA hai, aura zuddhAtmAnubhUtine pragaTa honepara zuddhopayogase pariNata hokara mokSako karatA hai, to bhI zuddha pAriNAmika paramabhAvagrAhaka zuddhadravyArthikana kara na baMdhakA rtA hai, aura na mokSakA rtA hai. aisA kathana sunakara ziSyane prazna kiyA ki-he prabho, zuddha dravyArthika svarUpa zuddhanizcayanayakara mokSakA bhI nahi, to aisA samajhanA cAhiye ki-zuddhanayakara mokSa hI nahIM hai jaba mokSa nahi, taba mokSake liye yatna karanA vRthA hai." AtmAmAM baMdhamokSa nathI to pachI mokSa karavAno puruSArtha vRthA che. eno uttara kahe che mokSa hai vaha baMdhapUrvaka hai, aura baMdha hai vaha zuddhanizcayanayakara hotA hI nahIM; isa kAraNa baMdhaka abhAvarUpa mokSa hai vahu bhI zuddhanizcayanayakara nahIM hai. jo zuddhanizcayanayase baMdha hotA, to hamezA baMdhA hI rahatA, kabhI baMdhanA abhAva na hotA." juo, vyavahAranayathIazuddhanayathI paryAyamAM baMdha che ane baMdhanA abhAvapUrvaka mokSano mArga tathA mokSa paNa che. paraMtu te badhuM vyavahAranayathI che. nizcayanayathI to baMdha ke mokSa nathI tathA baMdha ke mokSanA kAraNo paNa nathI. ahA! jainadarzana khUba jhINuM che. paryAyamAM baMdha che ane baMdhanA nAzano upAya paNa che. paNa te badhuM vyavahAra che. mokSamArganI paryAya paNa vyavahAra che. vyavahAraratnatrayano zubhabhAva ke jene vyavahAra mokSamArga kahevAya che enI A vAta nathI. paNa vastu je nirmaLa AnaMdasvarUpa bhagavAna che tenI pariNatimAM zuddharatnatrayarUpa mokSamArganI dazA thavI te paryAya hovAthI vyavahAra che ema vAta che. vyavahAra baMdha che ane vyavahAre mokSa tathA mokSano mArga che. A ja vAta dohA 68 nI TIkAmAM AgaLa daSTAMtathI kahI che: koI eka puruSa sAMkalase baMdha rahA hai, aura koI eka puruSa baMdharahita che; unamese jo pahale baMdhA thA, usako to "mukta" aisA kahunA ThIka mAluma paDatA hai, aura dUsarA ja baMdhA hI nahIM, usako jo Apa chUTa gaye aisA kahA jAya to vahu krodha kare-ki meM kaba baMdhA thA so yahu mujhe "chUTA' kahatA hai: baMdhA hove vahu chUTe, isaliye baMdhUko to mokSa kahunA ThIka hai, aura baMdhA hI na ho use chUTe kese karyuM sakta hai? usI prakAra yahu jIva zuddhanizcayanayakara baMdhA huA nahIM hai. isa kAraNa mukta kahunA ThIka nahi hai. baMdha bhI vyavahAranayakara aura mukti bhI vyavahAranayakara hai zuddhanizcayanayakara na baMdha hai, na mokSa hai aura azuddhayakara baMdha hai, isaliye baMdhaka nAzakA yatna bhI avazya karanA cAhiye." mATe paryAyamAM baMdha, baMdhanA nAzano upAya mokSamArga ane mokSa e saghaLuM vyavahAranayathI che paraMtu trikALI dravyasvabhAvamAM e nathI. A pramANe apekSAthI yathArtha samajavuM joIe. A kathanathI ema na samajavuM ke vyavahAra che mATe te vyavahAra, nizcayanuM kAraNa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-58 thI [ 145 arthAt baMdhamArganI paryAya mokSanA mArgane pragaTa kare che ema na mAnavuM. vyavahAra, nizcayanuM kAraNa che ema ahIM siddha nathI karavuM. ahIM to vyavahAra che eTale ke paryAya che, baMdhanI paryAya che tema ja mokSamArga ane mokSanI paryAya che ema siddha karavuM che. ahIM vyavahAra eTale rAganI nahIM paNa paryAyanI (samuccaya) vAta che. ahIM kahe che ke pahelAM je vyavahAranayane jUTho kahyo che teno artha e che ke paryAyasaMsAra ke mokSa-dravyamAM nathI. dravyanI apekSAe vyavahAranayane jUTho kahyo che. tethI karIne te sarvathA nathI ema na samajavuM. vartamAna paryAyanI apekSAe to e vyavahAranaya che. tethI e kathaMcit satyArtha che. saMsAra che, udayabhAva che, ema je bhAvo 29 bola dvArA kahyA che te saghaLAya paryAyapaNe che. eka samayanA saMbaMdhavALI paryAya astipaNe che. paraMtu AnaMdakaMda nityAnaMda prabhu dhruva je anAdi-anaMta caitanyapravAha che tenI daSTimAM te bhedo pratibhAsatA nathI tethI teo dravyamAM nathI ema kathaMcit niSedha karavAmAM Avyo che. jo te bheda-bhAvone, ke je paryAyamAM che temane, dravyanA che ema kahevuM hoya to vyavahAranayathI kahI zakAya che; nizcayathI teo dravyamAM nathI. Ama nizcaya-vyavahAra yathArtha samajavA joIe. bIjI rIte samaje to bhrama ja utpanna thAya. prazna- vyavahAra satya che ke nahIM? jo vyavahAra satya che to vyavahAra mokSamArga satya che ke nahIM ? ane tethI te nizcaya mokSamArganuM kAraNa che ke nahIM? uttara- bhAI ! ema nathI. ahIM to ema kahe che ke-paryAyamAM eka samaya pUrato baMdha vagere che te satya che. AkhI cIja prabhu dhruva caitanyanuM daLa je paramasvabhAvabhAva che tenI eka samayanI dazAmAM A badhA bhedo che mATe "che" ema kahyuM che. paraMtu e trikALI dhruvanI daSTimAM AvatA nathI tethI dravyadRSTi karAvavA "teo nathI' ema niSedha karyo che. teo trikALI satya nathI. chatAM vyavahArathI kahIe to teo satya che kemake teo vartamAna paryAyamAM asti che. bhAi! jo vyavahAranaya che to teno viSaya paNa che. tethI to kahyuM che ke vyavahArane paNa choDIza nahi. eTale ke vyavahAranaya nathI ema na mAnIza. vyavahArane ja nahi mAne to cothuM pAMcamuM Adi guNasthAno raheze nahi, tIrthabhedo ane tIrthaphaLa raheze nahi. paNa tethI karIne evo artha nathI ke vyavahArathI nizcaya pamAya che. e vyavahArane laIne (vyavahAranA Azraye ) tIrtha eTale samyagdarzana-jJAna-cAritra thAya che ema nathI. ahIM kahe che ke-A bheda-bhAvo trikALI zuddha dravyamAM nathI e nizcaya che. paraMtu teo eka samayanI paryAyamAM che tethI, dravyamAM che ema kahevAmAM Ave to, vyavahAranayathI kahI zakAya che. Avo nayavibhAga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 ] - pravacana ratnAkara bhAga-3 trikALI bhagavAna AtmA nirvikalpa samyagdarzana ane samAdhithI jaNAya evo che. sarvavizuddhajJAna adhikAramAM Ave che ke bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana che. tenuM alpa nirmaLa pariNamana te upAya che ane tenuM pUrNa nirmaLa pariNamana te upaya che, phaLa che. tyAM ema nathI kahyuM ke maMdarAgano bhAva te upAya che. tathA jyAM bIje ThekANe tene (maMdarAgane) upAya kahyo che tyAM rAga che eTalu jaNAvavA mATe kahyuM che. ahAhA ! vastu jJAnAnaMdasvabhAvI trikALI jJAyaka bhagavAna che. tenI dazAmAM dravyasvabhAvanuM apUrNa vItarAgI pariNamana te upAya che ane pUrNa vItarAgI pariNamana te upaya eTale phaLa che. svabhAva-pariNamananI ja apUrNatA ane pUrNatAmAM upAya ane upaya samAya che. rAga-vyavahAra te upAya che ema nathI. AvI vAta jhINI paDe, paNa mArga to A ja che, bApu! A zuddha cidAnaMdaghana vastu je AtmA tenuM adhUruM zuddha pariNamana te upAya-kAraNa-mArga che ane tenuM paripUrNa zuddha pariNamana te upaya-phaLa che. paraMtu vyavahAraratnatraya upAya-kAraNa che ema nathI. ahIM to vyavahAra (bheda, paryAya, Adi) che ema siddha karavuM che. paraMtu maMdarAga je vyavahArathI, vyavahAra mokSamArga kahevAya che te nizcayanuM kAraNa che ema siddha nathI karavuM. (ane ema che paNa nahi ). AtmA je trikALI bhagavAna dhruva, dhruva, dhruva evuM dhruvapada-nijapada che te anAdi anaMta zuddha jJAyakabhAvapaNe che. tene ane karmane nimitta-naimittika saMbaMdha nathI. arthAt vastu je zuddha dravya che te naimittika ane karma nimitte ema nathI. paraMtu vastunI vikArI paryAya te naimittika ane karma nimitta-evo vyavahAra saMbaMdha paryAyamAM che. ahIM zabdanayanI dRSTithI kathana A sarva bhAvone siddhAMtamAM jIvanA kahyA che te vyavahAranayathI kahyA che. te bhAvo vyavahArathI ati che ane te vyavahAranayano viSaya che. karma te nimitta ane rAgAdinuM thavuM te naimittika ema nimitta-naimittikabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to te vyavahAra kathaMcit satyArtha che ema kahI zakAya che. rAga, vikAra, azuddhatA, malinabhAva, udayabhAva Adi jIvamAM che ema vyavahArathI kahI zakAya che. paraMtu trikALI zuddha caitanyasvarUpa dravyamAM te nathI te apekSAe te jUThA-asatyArtha che. A pramANe vyavahAra kathaMcit satyArtha ane kathaMcit asatyArtha che. jo vyavahArane sarvathA asatyArtha ja kahevAmAM Ave to vyavahArano lopa thaI jAya ane tethI paramArthano paNa lopa thaI jAya. kAraNa ke paryAyamAM jo rAgAdi nathI, puNya-pApanuM baMdhana nathI to rAgano jemAM abhAva karavAno che tevo mokSamArga ane mokSa paNa nathI. ahIM to vyavahAra che eTaluM ja siddha karavuM che. paNa te vyavahAra mokSamArga che ema siddha nathI karavuM. vyavahAra mokSamArga to rAga che ane te trikALI dravyanI apekSAe to che ja nahIM. paryAyamAM rAga che eTaluM satyArtha che, paraMtu te vyavahAra che-eTalo rAga che-mATe nizcaya pamAya che ema nathI. prazna- zAstramAM Ave che ke samaktiIne duHkha che ja nahi, azuddhatA che ja nahi. to e kevI rIte che? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-58 thI 60 ] [ 147 samAdhAna:- bhAI ! samyagdarzanano viSaya trikALI zuddha dravya che. ahAhA! trikALI zuddha dravyane jeNe dRSTimAM lIdhuM che evA samyagdaSTine azuddhatA ke duHkha che ja nahi. daSTi ane dRSTinA viSayamAM azuddhatA thAya evI koI zakti ja nathI. daSTi paNa azuddha thAya ema nathI tathA teno viSaya je trikALI zuddha dravya che te paNa azuddha thAya evo tenAmAM koI guNa nathI. tethI daSTi ane daSTinA viSayanI apekSAe jJAnIne azuddhatA ane duHkha nathI. paraMtu jJAna vaDa jAe tyAre paryAyamAM jJAnIne tathA munine paNa kiMcit azuddhatA che, duHkha che. jJAnIne rAga che ane tenuM pariNamana paNa che. te pariNamananI apekSAe jJAnI teno paNa che. 47 nayomAM paNa Ave che ke-dharmI jIvane paNa rAganuM pariNamana che ane teTaluM du:kha paNa che. tathA te rAgano kta ane bhoktA paNa te jJAnI che. bhAI ! ahIM to aMze aMzane jovAno che. koI ekAMte mAnI le ke dharmane rAga-dveSa-duHkha hoya ja nahi to ema nathI. trikALI zuddha dravya ane tenI daSTinI apekSAe te vAta yathArtha che. paNa paryAyamAM? ahA ! chaThThI guNasthAne vartatA muni paNa (samayasAra kaLaza 3 mAM) ema kahe che ke amane haju kaluSitatA che. ahA ! eka bAju ema kahe ke samaktiIne azuddhatA na hoya, tenuM pariNamana azuddha na hoya ane bIjI bAju chaThThI guNasthAnavartI AcArya ema kahe ke amane haju azuddhatAnuM pariNamana che ane tethI teTaluM duHkhanuM vedana paNa che!! bhAI! samaktiIne daSTinI sAthe je jJAna thayuM che te trikALI zuddha dravyane jANe che ane vartamAna paryAyamAM rAganuM pariNamana jeTaluM che tene paNa jANe che. azuddhatAnuMrAganuM je pariNamana che teno huM i , karmane laIne te thAya che ema nathI; tathA pariNamanamAM mane bIlakula rAga ja nathI ema paNa nathI AvuM jJAnI yathArtha jANe che. ahIM kahe che ke-jo paryAyamAM rAgAdi nathI ema koI mAne to rAganA abhAva karavAnA puruSArthano paNa lopa thAya che. kAraNa ke jo paryAyamAM rAga nathI to tenA nAzano upAya paNa paryAyamAM siddha thato nathI. paMcAstikAyanI 62 mI gAthAmAM kahyuM che ke vikAranuM pariNamana jIvanA astitvamAM che ane te potAne kAraNe che. vikAranuM paTTArakarUpa pariNamana potAthI che, tene parakArakanI apekSA nathI. rAga-vikAra che te asti che ane te vikAra, vikArane kAraNe che, dravya-guNanA kAraNe nahi tema ja para nimittane kAraNa paNa nahi. e paMcAstikAya zAstra che. tethI tyAM jIvAstikAyanuMdravya-guNa-paryAyanuM svataMtra astitva siddha karyuM che. jIvanI paryAyamAM je vikAra thAya che te parathI nirapekSa svata:siddha, ahetukapaNe thAya che ane te jIvanA astitvamAM thAya che. prazna- vikAra svapara-hetuka che ema zAstromAM Ave che ne? uttara- e to ekalA svathI ja (zuddha dravyathI) vikAra thAya nahi ema batAvavA vikAranI utpattimAM upAdAna ane nimitta ema be hetu tyAM siddha karyA che. vikArane jyAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 148 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 vibhAva tarIke athavA para nimittanA Azraye thayelI dazA che ema batAvavuM hoya tyAre, upAdAna te sva ane nimitta te para-ema rUparathI utpanna thayelI che ema kahevAya che. vikAra ekalA svathI (svabhAvathI) utpanna thAya ema bane nahi. para upara lakSa jatAM paryAyamAM vikAra thAya che. mATe vikArane svaparahetuka kahyo che. jyAre ahIM ema kahyuM ke e rAgAdi badhAya karmajanya che. e to e bhAvo badhAya trikALI zuddha dravyamAM nathI ane paryAyamAMthI kADhI nAkhavA yogya che mATe dravyadRSTi karAvavA ema kahyuM che. paramAtmaprakAzamAM paNa rAga-dveSAdine karmajanya kahyA che, kAraNa ke teo zuddha AbhadravyathI nIpajatA nathI. bhAI. azaddhatA dravyamAM kayAM che ke jethI te utpanna thAya paryAyamAM je azuddhatA thaI che e to paryAyanuM lakSa para upara gayuM che tethI thaI che. tethI to tene svapara-hetuthI thayelo bhAva kahe che. bhAI ! eka samayanI paryAyamAM rAga-azuddhatA je thaI che te sat che ane tethI ahetuka che ema paMcAstikAyamAM siddha karyuM che. e rAga-azuddhatA (svabhAvanA lakSa nahi paNa) paranA lakSe thaI che ema batAvavA tene svaparahetuka kahI che. ane pachI trikALa vastumAM e rAga-azuddhatA nathI tathA paryAyamAM eka samayanA saMbaMdha che te kADhI nAkhavA jevI che te apekSAe tene karmajanya upAdhi kahI che. ahAekavAra kahe ke azuddhatA svayaM potAthI che, pachI kahe ke te sva5ra hetuthI che ane vaLI kahe ke te ekalI karmajanya che!!! bhAI, je apekSAe jayAM je kahyuM hoya te apekSAe tyAM te samajavuM joIe. zrImade paNa kahyuM che ke jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM te; tyAM tyAM te te Acare, AtmArthI jana eha. bhAI ! je apekSA hoya te apekSAthI jJAna karavAne badale bIjI apekSA khoLavA-gotavA jaIza to satya nahIM maLe. utpAdravyayauvyayu$ma sata' ema siddha karavuM hoya tyAM rAgano-mithyAtvAdino utpAda dravyanI paryAyamAM che ane te potAthI sat che ema kahe che. sat che mATe tene para kArakanI apekSA nathI. e ja vAta paMcAstikAyanI gAthA 6ramAM kahI che ke je saMsAranI paryAya che te parakArakanI apekSA vinA svataH jIvanI paryAya che. te kAMI parathI thaI che ema nathI. have te mithyAtvAdino saMsArabhAva che te vibhAva che. ane vibhAva che te svarUpanA lakSe nA thAya, parantu paranA lakSe ja thAya. tethI tene svaparahetuka kahevAmAM Ave che. tathA A gAthAmAM ane paramAtmaprakAzamAM te badhAya bhAvone pudgalanA kahyA che. kaLaza 44mAM Ave che ke A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-58 thI [ 149 anAdikALanA moTA avivekanA nATakamAM athavA nAcamAM varNAdimAna pudgala ja nAce che." jIvadravyane ekalA dhruva caitanyamAtra svabhAvathI joIe to te eka-ekaluM ja che. e jIvadravya ekaluM che te kema nAce? bhagavAna AtmAno to kAMI nAca nathI. e badhI paryAyomAM eka pugalano ja nAca che. trikALI dhruva dravyanI apekSAe e saghaLA anya bhAvomAM eka yugala ja nAce che ema kahyuM che. A pramANe Avo bhagavAna jinadevano upadeza syAdvAdarUpa che. ane te pramANe samaye ja samyajJAna che. je apekSAe rAgAdi dravyamAM nathI ane je apekSAe teo paryAyamAM che-ema je upadeza karyo che te rIte yathArtha jANavuM joIe. jinadevanA upadezamAM to apekSAthI kathana che. mATe te rIte samaje to ja samyajJAna che. vaLI kahe che ke sarvathA ekAMta te mithyAtva che. rAga ekAMte para cIja che ane AtmAmAM (paryAyamAM) nathI ema mAne to te mithyA ekAMta che. tathA rAga dravyamAM (dhruvamAM) paNa che ema mAne to te paNa mithyAtva che. prazna:- rAga jeTalo thAya che te nAza pAmIne aMdara jAya che ne? paryAyano vyaya to thAya che. to te vyaya thaIne kayAM jAya che? je aMdara jAya che, to vikAra aMdara gayo ke nahIM? uttara- bhAI, vikAra aMdara dravyasvabhAvamAM nathI. paryAyano je vyaya thayo che te pAriNAmikabhAvamAM yogyatArUpa thaI gayo che. vartamAnamAM vikAra je pragaTa che te udayabhAvArUpa che. paraMtu jyAre teno vyaya thAya che tyAre te pAriNAmikabhAve thaIne aMdara jAya che. tevI ja rIte kSayopazamabhAvanI paryAya paNa vyaya pAme che ane bIje samaye bIjI paryAya utpanna thAya che. paraMtu pahelAno bhAva vyaya pAmIne gayo kayAM? zuM te aMdaramAM kSayopazamabhAve che? nA, te pAriNAmikabhAve aMdara vastumAM che. ahIM kahe che ke sarvathA ekAMta samaje to mithyAtva che. AthI koI ema kahe ke-baMdhanA mArgathI (vyavahAraratnatrayathI) paNa mokSa thAya che ema kaho; anyathA sarvathA ekAnta thaI jaze. to e vAta yathArtha nathI. bhAI! mokSano mArga sarvathA nirmaLa pariNatithI ja thAya che ane emAM sarvathA rAganI pariNati che ja nahi evo A samyaka anekAnta che. nizcayathI je zuddharatnatrayanI nirmaLa paryAya che te ja mokSano mArga che. paraMtu sAthe rAgane nimitta-sahucara dekhIne tene vyavahArathI mokSamArga kahyo che. paraMtu tethI te rAga, je baMdhanuM kAraNa che ke, mokSanuM kAraNa thaI jAya ema nathI. A pramANe je apekSAe kathana hoya te yathArtha samajavuM joIe. [ pravacana naM. 105 (zeSa) 106 * dinAMka 24-6-76 thI 25-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * gAthA-61 * kuto jIvasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNaH sambandho nAstIti cet tattha bhave jIvANaM saMsAratthANa hoMti vnnnnaadii| saMsArapamukkANaM Natthi hu vaNNAdao keii|| 61 / / tatra bhave jIvAnAM saMsArasthAnAM bhavanti vrnnaadyH| saMsArapramuktAnAM na santi khalu varNAdayaH kecit|| 61 / / have pUche che ke varNAdika sAthe jIvano tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha kema nathI? teno uttara kahe che. saMsArI jIvane varNa Adi bhAva che saMsAramAM, saMsArathI parimuktane nahi bhAva ko varNAdinA. 61. gAthArtha- [ vartAva :] varNAdika che te [ saMsArarathAnAM ] saMsAramAM sthita [ nIvAnAM ] jIvone [ tatra mave] te saMsAramAM [ bhavanti] hoya che ane [saMsAra,munAM] saMsArathI mukta thayelA jIvone [ 7 ] nizcayathI [vavA : ]i varNAdika koI paNa (bhAvo) [ satti ] nathI; (mATe tAdAbhyasaMbaMdha nathI). TIkAH- je nizcayathI badhIye avasthAomAM ya-AtmakapaNAthI arthAt jesvarUpapaNAthI vyApta hoya ane tadda-AtmakapaNAnI arthAt te-svarUpapaNAnI vyAptithI rahita na hoya, teno temanI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha hoya che. (je vastu sarva avasthAomAM je bhAvosvarUpa hoya ane koI avasthAmAM te bhAvosvarUpapaNuM choDe nahi, te vastuno te bhAvonI sAthe tAdAbhyasaMbaMdha hoya che.) mATe badhIye avasthAomAM je varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoya che ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahita hotuM nathI evA padagalano varNAdibhAvonI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha che; ane joke saMsAra-avasthAmAM kathaMcit varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoya che ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahita hoto nathI topaNa mokSa-avasthAmAM je sarvathA varNAdisvarUpapaNAnI vyAtithI rahita hoya che ane varNAdisvarUpapaNAthI vyAsa hoto nathI evA jIvano varNAdibhAvonI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha koI paNa prakAre nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-61 ] [ 151 bhAvArtha- dravyanI sarva avasthAone viSe dravyamAM je bhAvo vyApe te bhAvo sAthe dravyano tAdAbhyasaMbaMdha kahevAya che. pudagalanI sarva avasthAone viSe pudagalamAM varNAdibhAvo vyApe che tethI varNAdibhAvo sAthe pudgalano tAdAbhyasaMbaMdha che. saMsAra-avasthAne viSe jIvamAM varNAdibhAvo koI prakAre kahI zakAya che paNa mokSa-avasthAne viSe jIvamAM varNAdibhAvo sarvathA nathI tethI varNAdibhAvo sAthe jIvano tAdAbhyasaMbaMdhI nathI e nyAya che. * zrI samayasAra gAthA-61 mathALuM * - have pUche che ke-varNAdine AtmA sAthe trikALa saMbaMdha kema nathI? Ape AtmAnI sAthe temano eka samayanI paryAya pUrato kSaNika-anitya saMbaMdha kahyo. paraMtu te raMga, rAga, guNasthAna Adi sAthe jIvane tAdAbhyasaMbaMdha kema nathI? teno uttara Ape che: * gAthA 61 : TIkA uparanuM pravacana * je nizcayathI badhIya avasthAomAM je-svarUpapaNAthI vyApta hoya ane te svarUpapaNAnI vyAptithI rahita na hoya, teno temanI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha hoya che. jemake jJAna sAthe AtmAne je saMbaMdha che te tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha che, kemake AtmAnI sarva avasthAomAM te jJAnasvarUpapaNAthI vyApta che ane jJAnasvarUpapaNAnI vyAptithI kayAreya rahita nathI. paraMtu rAga-udayabhAva sAthe AtmAne tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha nathI, kemake AtmAnI sarva avasthAomAM udayabhAva vyApta hoya ane kayAreya enI vyAptithI rahita na hoya ema banatuM nathI. saMsAra avasthAmAM rAga-udayabhAva hoya che paraMtu mokSa avasthAmAM te sarvathA nathI. kharekhara, je badhI dazAomAM je svarUpathI vyApta eTale prasarela hoya ane te svarUpathI kayAreya rahita na hoya teno, temanI sAthe tAdAbhyasaMbaMdha hoya che. arthAt je vastu sarva avasthAomAM je bhAvosvarUpa hoya ane koI avasthAmAM te bhAvosvarUpapaNuM choDe nahi te vastuno, te bhAvo sAthe tAdAbhyasaMbaMdha che. mATe jenI badhIya avasthAomAM varNAdi vyApta hoya che te pudgalanI sAthe varNAdine tAdAbhyasaMbaMdha che. kALo, rAto Adi je varNa che tenuM pudgalanI sAthe tAdAbhya che, kemake te vinA muddagalanI koI avasthA hotI nathI. tevI rIte je guNasthAna Adi bheda paDayA che tene paNa pudgalanI sAthe tAdAbhyasaMbaMdha che kemake pudgalanA nimitta vinA te bhedo hotA nathI. aho ! A samayasAra to kevuM adabhuta zAstra che! emAM AkhAya brahmAMDanA bhAvo bharyA che! pudgalanI badhIya avasthAomAM te varNAdi vyAsa hoya che ane tenI vyAtithI rahita pudgala hotuM nathI. mATe varNAdibhAvono pudgala sAthe tAdAbhyasaMbaMdha che paNa Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 AtmAnI sAthe nathI. teo saMsAra avasthAmAM kathaMcit vyAsa-prasarelA che topaNa mokSa avasthAmAM sarvathA hotA nathI. mATe teone jIvanI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha nathI. saMsAra avasthAmAM rAga-bhedathI vyAti hoya che ane tyAre varNAdirUpapaNAnI vyAtithI rahita jIva hoto nathI, topaNa mokSa avasthAmAM sarvathA vyApti hotI nathI. mATe jIvane te varNAdibhAvo sAthe tAdAbhyasaMbaMdha nathI. ahAhA ! varNAdimAM eka pudagala ja nAce che. bhagavAna AtmA tA jJAyakasvarUpe zuddha citUpa ekarUpa che. te emAM kema nAce? na ja nAce ema kahe che. joke saMsAra avasthAmAM kathaMcit varNAdinI vyApti hoya che topaNa mokSa avasthAmAM teonI vyApti hotI nathI, vyAtithI sarvathA rahita hoya che. mATe varNAdibhAvo sAthe jIvane koIpaNa prakAre tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha nathI. AtmAne jJAna, AnaMda sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha che kAraNa ke koIpaNa avasthAmAM jJAnAnaMdarUpapaNuM AtmAmAM na hoya ema banatuM nathI. paraMtu A varNAdi bhAvo saMsAra avasthAmAM kathaMcit hoya che topaNa mokSa avasthAmAM teono sarvathA abhAva che. mATe varNathI mAMDIne guNasthAna parvatanA sarva bhAvo sAthe jIvane tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha nathI. * gAthA 61 : bhAvArtha uparanuM pravacana * dravya je vastu che tenI badhI avasthAomAM je vyApe tene, te dravya sAthe ekarUpa saMbaMdha kahevAya che. tethI pudgalanI sarva avasthAomAM je varNAdibhAvo vyApe che tene, pudagalanI sAthe ekarUpatAno saMbaMdha che. guNasthAna, jIvasthAna, mArgaNAsthAna Adi bhedo pudgalanA (karmanA ) nimitte paDe che. ahAhA! AtmA vastu trikALI dhruva abheda ekarUpa caitanyamAtra che. tene kAraNe bheda kema paDe? mATe pudgalanA nimittathI je A varNathI guNasthAna paryata bheda paDa che te, AtmAnI sarva avasthAomAM vyApatA nathI paNa pudgalanI sarva avasthAomAM vyApe che. te kAraNe te badhA pudagalanI sAthe tAdAmyalakSaNa saMbaMdha rAkhe che. akhaMDa, abheda eka cinmAtrasvarUpa vastunI daSTie raMga-roga-jIvasthAna-mArgaNAsthAna Adi bhedo pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. jyAM jyAM pudgala tyAM tyAM A badhA bhAvo hoya che. mATe teone pudgalanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che. saMsAra avasthAmAM jIvamAM raMga-rAga Adi bhAvo koI apekSAe kahI zakAya che. paraMtu mokSa avasthAmAM teo jIvamAM sarvathA nathI. tethI varNAdi sAthe jIvane ekarUpatAno saMbaMdha nathI. rtA-karma adhikAramAM paNa e ja kahyuM che ke je dayA, dAna, vrata, bhakti, Adino bhAva thAya che te saMyogalakSaNa che. teo saMyogIbhAva che, svabhAvabhAva nathI. mATe e dayA, dAna, Adi bhAvo sAthe AtmAne tAdAbhyasaMbaMdha nathI. jema bIjI saMyogI cIja che tema te paNa saMyogI cIja che. mATe varNAdi bhAvo sAthe bhagavAna AtmAne ekarUpapaNAno tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha nathI e nyAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-61 ] [ 153 ahAhA! AtmA je zuddha cittUpa vastu che tenA tarapha DhaLavAnA bhAvamAM to AtmA abhedapaNe dRSTimAM levA yogya che. jyAre A badhA bheda-bhAvo, ke je puddagalanA saMbaMdhe thAya che tenI daSTi choDI devA yogya che. mATe to teo AtmAnA nathI ema kahyuM che. A varNathI zarU karIne mArgaNAsthAna-guNasthAna Adi je bhedo kahyA che te badhAya pudgalanI sAthe saMbaMdhavALA che. jyAM jyAM teo che tyAM tyAM teone pudgalanI sAthe saMbaMdha che. paraMtu jyAM jyAM bhagavAna AtmA che tyAM tyAM teonI sAthe saMbaMdha che nahIM, kAraNa ke saMsAra avasthAmAM eka samaya pUrato paryAyamAM saMbaMdha che topaNa mokSa avasthAmAM sarvathA saMbaMdha nathI. tethI dharmIe eka abhedasvabhAvanI ja dRSTi karavI ema abhiprAya che. A jIva-ajIva adhikAra che. tethI raMga, rAga, puNya, pApa, guNasthAna Adi sarva bhAvone ahIM ajIvamAM nAkhyA che. Azaya e che ke abheda eka cinmAtra akhaMDa vastuno Azraya karavo arthAt samyagdarzana ane nirvikalpa zAMtinI paryAya dvArA te ekane ja grahaNa karavo, anubhavavo. [pravacana naM. 106 (zeSa )-107 dinAMka 25-6-76 thI 26-6-76] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check htIp://www.AtmaDharma.com for updates * gAthA-62 * jIvasya varNAditAdAtmyadurabhiniveze doSazcAyam jIvo ceva hi ede savve bhAva tti maNNase jadi hi / jIvassAjIvassa ya Natthi viseso du de koI / / 62 / / jIvazcaiva hyete sarve bhAvA iti manyase yadi hi| jIvasyAjIvasya ca nAsti vizeSastu te kazcit / / 62 / / have, jIvanuM varNAdika sAthe tAdAtmya che evo mithyA abhiprAya koI kare to temAM A doSa Ave che ema gAthAmAM batAve cheH A bhAva sarve jIva che jo ema tuM mAne kadI, to jIva tema ajIvamAM kaMI bheda tuja raheto nathI ! 62. mithyA gAthArtha:- varNAdikanI sAthe jIvanuM tAdAtmya mAnanArane kahe che keH abhiprAyavALA ! [yavi hi 6] jo tuM [kRti manyase] ema mAne ke [ te sarve bhAva: ] A varNAdika sarva bhAvo [ nIva: va hi] jIva ja che, [tu] to [te] tArA matamAM [nIvasya da sakhIvasya] jIva ane ajIvano [ zcit] kAMI [ vizeSa: ] bheda [ nAsti] raheto nathI. TIkA:- jema varNAdika bhAvo, anukrame AvirbhAva (pragaTa thavuM, UpajavuM) ane tirobhAva (DhaMkAvuM, nAza thavuM) pAmatI evI te te vyaktio vaDe (arthAt paryAyo vaDe) puddagaladravyanI sAthe sAthe rahetA thakA, puddagalanuM varNAdi sAthe tAdAtmya jAhera kare che-vistAre che, tevI rIte varNAdika bhAvo, anukrame AvirbhAva ane tirobhAva pAmatI evI te te vyaktio vaDe jIvanI sAthe sAthe rahetA thakA, jIvanuM varNAdi sAthe tAdAtmya jAhera kare che, vistAre cheema jeno abhiprAya che tenA matamAM, anya bAkInAM dravyothI asAdhAraNa evuM varNAdisvarUpapaNuM-ke je puddagaladravyanuM lakSaNa che-teno jIva vaDe aMgIkAra karavAmAM Avato hovAthI, jIva-puddagalanA avizeSano prasaMga Ave che, ane ema thatAM, puddagalothI bhinna evuM koI jIvadravya nahi rahevAthI, jIvano jarUra abhAva thAya che. bhAvArtha:- jema varNAdika bhAvo puddagaladravya sAthe tAdAtmyasvarUpe che tema jIva sAthe paNa tAdAtmyasvarUpe hoya to jIva-puddagalamAM kAMI paNa bheda na rahe ane tethI jIvano ja abhAva thAya e moTo doSa Ave. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-6ra ] [ 155 * zrI samayasAra gAthA 6ra : mathALuM * have, jIvanuM varNAdi sAthe eTale raMga-rAga-guNasthAnAdi sAthe tAdAbhya-ekarUpapaNuM che evo mithyA abhiprAya koI pragaTa kare to temAM doSa Ave che ema gAthA dvArA kahe cheH * gAthA 62 : TIkA uparanuM pravacana * rAgAdi, je pudgalanA pariNAma che te, jo tuM tArA-jIvanA che ema mAnIza to jIva ane ajIvamAM kAMI bheda raheto nathI ema kahe che. A gAthA ane TIkA sUkSma che. are, AkhuMya samayasAra ja sUkSma che ane ethIya sUkSmamAM sUkSma bhagavAna AtmA che. caitanya bhagavAna anaMta guNathI tAdAbhyasvarUpa mahAprabhu che. tenA upara daSTi karavAthI dharmanI-samyagdarzananI zarUAta thAya che. ane te sivAya lAkha, kroDa ke anaMta dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA Adi kare topaNa ethI samyagdarzana thatuM nathI. kAraNa ke e to badho rAga che ane te rAgane pudgalanI sAthe tAdAbhya che. jyAM jyAM pudgala tyAM tyAM raMga-rAga-bhedAdi hoya che, paNa jyAM jyAM bhagavAna AtmA tyAM tyAM raMga-rAga-bhedAdi hotA nathI-ema ahIM kahe che. aho ! zuM alaukika vAta che ! tene dhyAna daIne zAMtithI sAMbhaLavI. guNasthAna Adi bhedo paryAyamAM utpanna thayA che te temanI utpattinI "janmakSaNa' che tethI utpanna thayA che, nimitta vaDe utpanna thayA che ema nathI. e bhedo jIvanI paryAyamAM potAthI thayA che, paraMtu AtmAmAM-trikALI zuddha dravyamAM teo lApatA nathI. e raMga, rAga, dayA, dAna, Adi bhAvone pudgalanI sAthe vyAti che. jyAM pudgala vyakta thAya che tyAM teo hoya che ane temAM vyApe che. jyAM ema kahyuM ke puNya-pApanA bhAva potAnI paryAyamAM thAya che ane eno rtA-bhoktA jIva che tyAM to enuM jJAna karAvavA jJAnapradhAna kathana karyuM che. jyAre ahIM daSTipradhAna vAta che. ahIM daSTinI pradhAnatAmAM, cAhe dayA-dAnanA bhAva ho ke paMcamahAvratanA pAlananA bhAva ho, te badhAya pudgalanI sAthe vyApe che ema kahe che. digambara saMto sivAya AvI vAta koIe kayAMya karI nathI. aho ! digambara saMto kevaLInA keDAyato che. bhagavAna kevaLIe je divyadhvanimAM kahyuM che te vAta teo jagata samakSa jAhera kare che. bhagavAna! eka vAra jarA dhIrajathI sAMbhaLa. kahe che ke je puNya-pApanA bhAvanI pragaTatA-utpAda ane nAzavyaya thAya che te baMdhuya pudgalanI sAthe vyApe che. te utpAda-vyaya tArI-jIvanI sAthe vyApatA nathI. ahA ! zuM sUkSma tattva! dayA, dAna, vrata, svAdhyAya, Adino rAga; are, A je zravaNano rAga Ave che te rAga paNa pudagalanI sAthe utpanna thAya che ane pudagalamAM vyaya pAme che. e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 156 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 utpAda-vyaya AtmAnA nathI. dravyasvabhAvanuM ahIM varNana che ne! jIvadravyamAM bheda che ja nahIM. tethI bhedane tathA rAgAdine ajIva kahyA che. deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga, navatattvanI zraddhAno rAga, zAstrajJAnano vikalpa ke cha kAyanA jIvonI rakSAno rAga e badhAya, ahIM kahe che ke puddagalanI sAthe utpanna thAya che ane pudgalamAM nAza pAme che; potAnI-jIvanI sAthe nahIM. ahAhA! keTaluM spaSTa karyuM che! AvI vAta bIje kayAM che? utpAda-vyaya, dravyasvabhAvamAMcinmAtravastumAM to che nahIM. te kAraNe A varNAdi bhAvono AvirbhAva eTale ke utpatti ane tirobhAva eTale ke nAza-vyaya je thAya che tenuM puddagalanI sAthe vyAsapaNuM che. ane tethI puddagalano varNAdikanI sAthe tAdAtmya saMbaMdha prasiddha thAya che. ahAhA! te varNAdika bhAvo puddagalano vistAra che, paNa bhagavAna cidAnaMda prabhuno-AtmAno te vistAra nathI. bhagavAna AtmA to cidAnaMdamaya akhaMDa ekarUpa jinasvarUpI paramAtmA che. A varNAdi ane rAgAdi bhAvo te eno vistAra nathI. rAgAdinI prasiddhi te bhagavAna jinasvarUpa AtmAnI prasiddhi nathI. ahAhA ! zuM saMtoe jAhera karyuM che! sarvajJadeve je kahyuM che te A paMcama ArAnA zrotAne saMto kahe che. koI ema kahe ke A vAta to cothA ArAnI che ane te cothA ArAnA jIvane samajavA mATe che. tene kahe che ke-bhAI! A to paMcama ArAnA saMto paMcama ArAnA zrotAne samajAvI rahyA che. prabhu! tuM sAMbhaLa to kharo. paMcama ArAmAM paNa tuM AtmA che ke nahi? prabhu! tuM anaMta guNothI bharelo abheda zuddha caitanyamAtra AtmA cho ne! atyAre paNa evo ja cho ne! eTale to kahe che ke jene abheda zuddha cidAnaMda bhagavAnanI daSTi karavI hoya teNe A rAgAdi bhAvone ajIvanA pariNAma mAnavA joIze. koI ema kahe che atyAre to zubhajoga ja hoya ane te zubhajoga ja dharmanuM kAraNa che. tene kahe che-are prabhu! zuM kahe che tuM? atyAre zubhajoga ja hoya eno artha e thayo ke atyAre dharma ja na hoya. bhAI ! tArI vAta barAbara nathI kemake zubhajoga to puddagalamAM vyApanArA bhAvo che. te potAnA che ane lAbhakAraka che ema mAnavuM e to mahAmithyAtva ane ajJAna che. traNalokanA nAtha bhagavAna sImaMdharadeva atyAre paramAtmapaNe mahAvidehamAM birAje che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya temanI pAse gayA hatA ane tyAM ATha divasa rahyA hatA. tyAMthI AvIne A zAstro banAvyAM che. temanA pachI eka hajAra varSe zrI amRtacaMdrAcArya thayA hatA. temaNe A TIkA banAvI che. teo ahIM kahe che ke zubhAzubha rAganAM utpatti ane vyaya pudgala sAthe saMbaMdha rAkhe che, bhagavAna AtmA sAthe nahi. jo teno saMbaMdha AtmA sAthe hoya to rAgAdinAM utpAda-vyaya traNekALa AtmAmAM thavAM joIe. paNa ema to banatuM nathI. mATe te rAgAdi AtmAnI cIja nathI. A za2I2, makAna, paisA, lakSmI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-62 ] | [ 157 Adi to kayAMya dUra rahI gayA. e to pratyakSa pudgala-paravastu che. ahIM to kahe che ke je vaDe tIrthakara gotra baMdhAya e solahakAraNa bhAvanAno bhAva paNa rAga che ane te pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che, ajIvarUpa che, ane tenA phaLamAM paNa ajIva maLe che. arere! AvuM sAMbhaLavAya maLe nahi tene enI pratIti to kayAMthI thAya? enAM to manuSyapaNAM cAlyAM jAya che. e kayAM jaze ? A saMskAra aMdara na paDayA to 84nA avatAramAM enA kayAM utArA thaze ? bhAI ! bhagavAna AtmA to anAdi-anaMta nitya rahevAno che. A rAga mAro ane rAgathI mane lAbha thaze evI mithyAzraddhAno tyAga na karyo to e kayAM jaze? kayAMka jaze to kharo ja. ane mithyAtvanuM phaLa to naraka, nigodAdi ja kaheluM che. bhAI ! Avo avasara prApta thavo mahIM kaThaNa che. ahIM kahe che ke rAga cAhe to dayA, dAna, bhaktino ho ke paMcamahAvratano ho, enuM UpajavuM ane vyaya thavuM pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. prabhu! tAruM caitanyaghara tapAsavA mATe A vAta kare che. tAruM ghara tuM jo, emAM tane rAgAdinI utpatti-vyaya nahIM jaNAya. tane tAro nAtha caitanyadeva atIndriya AnaMdanAM utpatti-vyaya sAthe jaNAze. ahA ! kuMdakuMdAcArya Adi digaMbara saMto apAra karuNA karI mArga batAve che. teo UMcathI pokArIne kahyuM che ke-prabhu! tArI prasiddhi to atIndriya jJAna ane AnaMdanI paryAyathI thAya che. tArI prasiddhi rAgathI kema hoya? kemake rAganI prasiddhi che e to padagalanI prasiddhi che. gajaba vAta ! A samayasAra e to jagatacakSu-ajoDacakSu che. ane A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che ne! abheda eka zuddha dravyasvabhAva upara daSTi karatAM je atIndriya AnaMda-zAMtinI paryAya pragaTa thAya te tArI prasiddhi eTale AtmakhyAti che. aho ! paMcama ArAnA saMtoe jagatanI darakAra choDIne, satya A ja che-ema satyanA DaMkA vagADayA che. eka kavie kahyuM che ke prabhutA prabhu ! tArI to kharI, mujaro, muja roga le harI. prabhu! tArI prabhutA to tyAre kahIe ke jyAre nirmaLa paryAyanAM utpatti-vyaya thAya. rAganI utpatti ane rAgano vyaya e tArI prabhutA nathI. rAga che e to roga che. tene harI le e tArI kharI prabhutA che. ahAhA! zubhAzubha rAga e to pudgalano vistAra che, pudgalanI prasiddhi che. emAM AtmAnI prasiddhi nathI. aho ! amRtacaMdrAcAryadave TIkAmAM ekalAM amRta reDayAM che. zuM TIkAnI gaMbhIratA ane zuM teno marma! jenI paryAyamAM anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha ane anaMtavIrya khIlI nIkaLyAM che te paramAtmA che. jema gulAba hajAra pAMkhaDIe khIlI UThe che tema A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 158 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 paramAtmA anaMta pAMkhaDIe khIlIgayA che. prabhunI prasiddhi che. bhagavAna! tArAM vakhANa kaI rIte karIe ? ahA! anaMta AnaMda-jJAna Adi anaMta guNanI nirmaLa paryAyano utpAda-vyaya thavo athavA guNanA Azraye utpAda-vyaya thavo e AtmAnI prasiddhi che. paraMtu paranA Azraye je rAgAdi thAya che te AtmAnI prasiddhi nathI. AvuM AkaruM paDe paNa zuM thAya? bhAI! mAraga to je jinezvaradeve gaNadharo ane indronI upasthitimAM sabhAmAM kahyo che te A ja che. bhagavAna sImaMdharanAtha mahAvidehakSetramAM birAje che. tyAM je vAta divyadhvanimAM AvI rahI che e ja vAta zrI kuMdakuMdAcArya ane amRtacandrAcArya ahIM kahe che. zrI kuMdakuMdAcArya to tyAM gayA hatA. paNa zrI amRtacaMdrAcArya to nahotA gayA. paraMtu aMdaranA bhagavAna pAse gayA hatA ne! tethI AtmAnI vAta prasiddha kare che. kahe che ke-huM AnaMdano nAtha anaMta anaMta jJAna, darzana, zAMti, svacchatA, prabhutA evA eka eka guNanI pUrNatA sahita anaMtaguNanI pUrNatAno piMDa prabhu AtmA chuM. tathA nirmaLa paryAyanI utpatti ane nirmaLa paryAyano vyaya thavo te AtmAnI prasiddhi che, AtmakhyAti che. prazna:- ekalo zubhabhAva jIvanI sAthe saMbaMdha rAkhe che ema kaho to ? uttara:- keTalAka vrata-tapa vaDe dharma mAne che tathA keTalAka deva-guru-zAstranI bhaktimAM dharma mAne che. zubhabhAvamAM dharma mAnanArA e badhA eka sarakhI rIte mithyAdaSTi che. pravacanasAranI gAthA 77 mAM kahyuM che ke-zubhAzubha bhAvo paikI zubhabhAva-puNyabhAva ThIka che ane azubhabhAva-pApabhAva aThIka che ema je mAne che te mithyAtvathI DhaMkAyelo ghora saMsAramAM rakhaDe che. puNya ane pApamAM taphAvata nathI ema je mAnato nathI te-'hiMDadi ghoramapAra saMsAra mohasaMchaNo '-mohAcchAdita vartato thako ghora apAra saMsAramAM 2khaDe che. bhAI! digambara mArga bahu sUkSma, bApA! saMpradAya maLI gayo mATe digambara dharma samajAI jAya ema nathI. digambara dharma e koI saMpradAya, paMtha ke pakSa nathI. e to vastunuM svarUpa che. have kahe che ke-A rAgAdi bhAvo jema pudgalanI sAthe AvirbhAva-tirobhAva pAme che arthAt utpanna-vyayarUpa thAya che tema jo teo AtmAnI sAthe utpanna-vyayarUpa thAya to je pudgalanuM svarUpa che te jIva dvArA aMgIkAra karavAmAM AvatuM hovAthI jIva ane pudgalanA ekapaNAno prasaMga Ave. ahAhA! zuM addabhuta TIkA! AvI vItarAgamArganI vAta eka kSaNa paNa samajamAM besI jAya to bhavano aMta AvI jAya evI A vAta che. zuM kahe che? ke-jema jaDakarma-puddagala sAthe rAgAdi ajIva utpanna thAya che ane vyaya pAme che mATe puddagala sAthe rAgAdine tAdAtmya saMbaMdha che tema, jo koI evo abhiprAya rAkhe ke jIvanI sAthe rAgAdi utpanna-vyayarUpa thAya che mATe jIvane rAgAdi sAthe saMbaMdha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-62 ] [ 159 che to teNe pugalane ja jIva mAnyo che. tenI mAnyatA pramANe jIvadravya bhinna rahyuM nahi paNa te pudgalarUpa thaI gayuM ema kahe che. sUkSma vAta, bhAI ! je AtmAe evo abhiprAya rAkhyo che ke mArI (AtmAnI) sAthe rAganI utpatti ane rAgano vyaya thAya che teNe pudagalane ja AtmA mAnyo che, pudgalathI bhinna potAnA caitanyasvarUpane eNe mAnyuM ja nathI. prazna:- paraMtu Avo dharma pAmavAnuM sAdhana zuM? bhakti Adi karIe te sAdhana kharuM ke nahi? uttara- are bhagavAna! deva-guru-zAstranI bhakti to rAga che. ane rAganI utpatti ane tenA vyayano saMbaMdha to nizcayathI pudgala sAthe che. tethI je bhakti AdinA rAgane ja tuM sAdhana mAnIza to pudgalane ja tuM jIva mAne che ema nizcita thatAM mithyAtva ja thaze. vyavahArathI eka samayanI paryAyamAM-saMsAra avasthAmAM te ho bhale, paNa jIvane tenI sAthe tAdAbhya saMbaMdha nathI. e ja vAta have pachInI gAthAmAM kaheze ke-bhAI ! jo tuM saMsAra avasthAmAM paNa rAgAdi mArAM che ema mAnIza to jIva pudgalasvarUpa thaI jaze ane pudgalanI ja mukti thaze. gajaba vAta che. anyamatanAM karoDo pustako vAMce topaNa A vAta nIkaLe nahIM. kayAMthI nIkaLe ? A to jeo trilokanAtha jinezvaradeva pAse gayelA ane aMtaramAM birAjamAna nija jinezvaradeva caitanya bhagavAna pAse gayelA tevA saMtonI vANI che. e saMto kahe che jyAM ame gayA hatA tyAM to rAgAdi che ja nahi ne. ahAhA! zuddha cidAnaMdamaya caitanyamUrti bhagavAna amAro jinadeva che. tyAM ame gayA hatA. tyAM rAga-dveSa-saMsAra che ja nahi. rAgAdino saMbaMdha AtmA sAthe che ja nahi. AvI saMtonI vANI sAMbhaLavA maLavI paNa durlabha che. eka bAju ema kahe ke puNya-pApa Adi bhAva jIvanI paryAyamAM thAya che ane jIva teno rtA-bhoktA che. e to paryAyanuM jJAna karAvavA jJAnanI apekSAe kathana che. jyAre ahIM daSTinI apekSAthI ema kahe che ke rAga-dveSAdinI utpatti ane vyaya pugalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. svabhAvanI dRSTie jotAM te rAga-dveSAdi paranAM che. jo te rAga-dveSAdi bhAvo jema pudgalanI sAthe utpAda-vyayapaNe vyApta thatAM dekhAya che tema AtmAnI sAthe paNa ekapaNe dekhAya to AtmA pudgalamaya thaI jAya, jIvapaNe rahe nahi, arthAt rAga vinAno akhaMDa AnaMdakaMdasvarUpa je AtmA teno nAza thaI jAya. tethI pudgalanI ja prasiddhi thAya. ahAhA! atIndriya jJAna ane AnaMdano sAgara bhagavAna AtmA aMdara zAzvata birAje che ne nAtha! tene jo tuM rAgavALo mAne to tu pudagalamaya thaI jAya, jIvapaNa na rahe. jA tu zubhabhAvanA rAgathI dhame mAne to tyAM AtmA na rahe, prabhu! ekalA pudgalanI ja prasiddhi thAya. bhAI ! A to khUba dhIraja ane nyAyathI prApta thAya evo mArga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 160 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 prazna- A paMcamakALamAM zubhabhAva ja hoya che. tethI vrata, tapa, bhakti Adi karavAM e dharma che. uttara:- bhAI ! e vrata, tapa, bhakti AdinA zubhabhAva to pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. e AtmAnI sAthe tAdAbhya saMbaMdhe vyApatA ja nathI. prazna:- A5 Ama kaho cho tethI ekalA paDI jazo. | uttara- bhagavAna! koNa ekalo ane koNa bekalo? ahIM to je satya che te kahevAya che. ahA ! zuM digaMbara saMtoe kAma karyA che ! kevaLajJAnInA viraha bhUlAvyA che ! bhAI, tuM ema mAne ke zubharAgathI dharma thAya to e to pudgalanI prasiddhi thaI, nAtha! tArI prasiddhi emAM na AvI. bhAI ! rAgano tAdAbhya saMbaMdha to pudgalanI sAthe che, kemake jyAM jyAM karma tyAM tyAM rAga che. AtmAvalokanamAM paNa e ja kahyuM che ke-jyAM sudhI nimitta-karma che tyAM sudhI rAga che; ane karma nathI to rAga nathI. rAga, pudgalanA saMbaMdhamAM utpanna thAya che mATe te AtmAnuM svarUpa nathI ema ahIM kahevuM che ahAhA! bhagavAna AtmA to anaMta anaMta jJAna, AnaMda ane zAntino bhaMDAra che. e bhaMDAramAMthI nIkaLe to zuM rAga nIkaLe? emAM rAga che kyAM ke nIkaLe? rAganI utpatti thAya evo koI guNa AtmAmAM nathI. anaMta guNaratnonA bhaMDAra bhagavAna AtmAmAM daSTi sthApatAM paryAyamAM anaMta AnaMda-zAMti AdinI paryAya pragaTa thAya che ane enA utpAda-vyayano saMbaMdha nija dravya sAthe che ane e utpAda-vyaya siddhamAM paNa anaMtakALa raheze. AvI vastusthiti che. ahIM kahe che ke-A rAgAdi bhAvo AtmAnI sAthe saMbaMdha rAkhe che ema jo koI jANemAne to AtmA pudgalamaya thaI jAya, kemake rAgAdine to pudgala-ajIvanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che. tethI pudgalathI bhinna jIva to koI rahe nahi. tethI jIvano ja avazya abhAva thaI jAya. gajaba vAta, bhAI ! jyAre trilokInAtha divyadhvani dvArA A artho pragaTa kare che tyAre e ja bhave mokSa janArA gaNadharo ane ekAvatArI indro paNa vismaya pAme che. e divyadhvaninI zI vAta! e divyadhvanino A sAra che ke jo tuM zubharAgathI dharma thavo mAne che, zubharAgane potAno mAne che to tuM pudgalane ja potAno mAne che arthAt tuM potAno ja (jIvano ja) abhAva kare che. * gAthA 6ra : bhAvArtha uparanuM pravacana * dayA, dAna, vrata, tapa, Adino vikalpa-rAga je paryAyamAM pragaTa thAya che te pudgaladravyanI sAthe tAdAbhyarUpa che, paraMtu AtmAnI sAthe tAdAbhyarUpa nathI. AkarI vAta, bhAI. jIva-ajIva adhikAra che ne! jIva to akhaMDa abheda pUrNa jJAnAnaMdasvarUpa ekarUpa che. tenI paryAyamAM A je rAga, bheda, Adi thAya che te pudagalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-6ra ] [ 161 ema kahe che. ahIM to trikALI svabhAva ane svabhAvanI daSTi batAvavI che ne? tethI kahe che ke-A rAga ane bheda AdinA bhAva jema pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che tema jIvanI sAthe paNa saMbaMdha rAkhe che ema mAno to jIva ane pugalamAM koI bheda na rahe. caitanyamaya bhagavAna AtmAnA zuddha svabhAvamAM rAgAdi che ja nahIM. tethI rAgAdino saMbaMdha pudgala sAthe gaNIne, potAno abhedasvabhAva bhinna batAvyo che. varNathI mAMDIne guNasthAna sudhInA badhAya bhAvone jema pudgalanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che tema jIvanI sAthe paNa tAdAbhyapaNuM hoya to jIva ane pudagalamAM koI bheda raheto nathI. Ama thavAthI jIvano ja abhAva thAya. caitanyaprakAzanI mUrti jhaLahaLajyoti-svarUpa bhagavAna AtmA aMdara zAzvata birAje che. te jJAyaka caitanyajyotine rAgAdi sAthe tAdAbhya hoya to AtmA acetana thaI jAya ema kahe che. jema zarIra, karma, Adi pudgala acetana che tema zubharAga paNa acetana che. vyavahAra ratnatrayano rAga paNa acetana che ane pudgalanI sAthe tAdAbhyarUpe che, kemake rAgamAM caitanyasvabhAvano abhAva che. chaThThI gAthAnI TIkAmAM paNa Ave che ke jJAyakasvabhAvI caitanyajyota kadIya zubhAzubhabhAvonA svabhAve jaDapaNe thatI nathI. gAthA 7ramAM paNa e zubhAzubhabhAvarUpa Agnavone viparIta svabhAvavALA eTale jaDa kahyA che. AvI cinmAtra vastu ekarUpa AtmA che te rAgarUpe kema thAya? rAga che to jIvanI paryAyamAM, ane te cAritraguNanI doSarUpa viparIta paryAya che, paraMtu svabhAvanI dRSTithI trikALI jhaLahaLa caitanyajyoti svarUpa bhagavAna AtmAne jotAM te bhinna acetanapaNe jaNAya che. mATe rAga jema pudagalathI tadrupa che tema jo AtmAthI tadrupa che ema mAno to AtmA acetana thaI jAya bhAI, jainadarzana bahu sUkSma che. ahAhA! caitanyaprakAzanuM pUra prabhu AtmA che. temAM vyavahAraratnatrayano rAga paNa samAto nathI, vyApato nathI, kemake rAga che te pulanI sAthe tAdAbhyapaNe che. tethI jIvane rAgathI saMbaMdha che ema jo kaho to jIva pudgalamaya thaI jAya, acetana thaI jAya. svaparaprakAzaka cetanyajyotisvarUpa AtmA rAgane prakAze che, jANe che, paNa te rAgarUpa thato nathI. bhAI ! A samajavA mATe parathI ghaNA udAsIna thavuM joIe. ahIM kahe che ke acetana rAga pudgalathI ekarUpa che mATe enAthI tuM udAsa thaI jA. prabhu! e tArI cIja nathI tethI aMtarmukha thaI tAruM Asana jJAyaka svarUpa caitanyamUrti bhagavAnamAM jamAvI de. jo tuM rAgathI tAdAbhya saMbaMdha karavA jaIza to tuM acetana thaI jaIza ane tethI tAro-jIvano ja abhAva thaI jaze evo mahAdoSa Avaze. AkarI vAta, bhagavAna! paNa vAta to A ja che. [ pravacana naM. 133-136 (cAlu 19mI vAranAM) * dinAMka 13-11-78 thI 15-11-78] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * ||thaa 53-64* saMsArAvasthAyAmeva jIvasya varNAditAdAtmyamityabhiniveze'pyayameva doSaH aha saMsAratthANaM jIvANaM tujjha hoMti vnnnnaadii| tamhA saMsAratthA jIvA ruuvittmaavnnnnaa|| 63 / / evaM poggaladavvaM jIvo tahalakkhaNeNa muuddhmdii| NivvANamavagado vi ya jIvattaM Noggalo ptto|| 64 / / atha saMsArasthAnAM jIvAnAM tava bhavanti vrnnaadyH| tasmAtsaMsArasthA jIvA ruupitvmaapnnaaH|| 63 / / evaM pudgaladravyaM jIvastathAlakSaNena muuddhmte| nirvANamupagato'pi ca jIvatvaM pudgalaH praaptH|| 64 / / have, "mAtra saMsAra-avasthAmAM ja jIvane varNAdika sAthe tAdAbhya che" evA abhiprAyamAM paNa A ja doSa Ave che ema kahe che: varNAdi che saMsArI jIvanA ema jo tuja mata bane, saMsAramAM sthita sau jIvo pAmyA tadA rUpitvane; 63. e rIta pudagala te ja jIva, he mUDhamati ! samalakSaNe, ne mokSaprApta thatAMya pugaladravya pAmyuM jIvatane! 64. uthArtha:- [atha ] atha ho [tava] tarI mata ama hoya hai [ saMsArasthAnAM jIvAnAM] sNs||2 sthita pone 04 [ varNAdayaH ] paES ( bhyas535.) [ bhavanti ] cha, [ tasmAt ] to te 127) [ saMsArasthAH jIvAH ] saMsAramA sthita po [ rUpitvam ApannAH ] 3pii59||ne pAbhyA; [ evaM] sema thatai, [ tathAlakSaNena] te sakSa to (arthAta 3pI sakSa to) 56sadravyarnu hovAthI, [ mUDhamate] he bhUDhaddhi ! [pudgaladravyaM] 56sadravya te 4 [jIvaH ] 5 yu [ca ] bhane (mAtra saMsAraavasthAmA 4 nahi 59) [ nirvANama upagataH api] nirvA pAbhye 59 // [ pudgalaH ] pusa 4 [ jIvatvaM] 159||ne [prAptaH ] pAbhyu ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 63-64 ] [ 163 TIkAH- vaLI, saMsAra-avasthAmAM jIvane varNAdibhAvo sAthe tAdAtmyasaMbaMdha che evo jeno abhiprAya che, tenA matamAM saMsAra-avasthA vakhate te jIva avazya rUpIpaNAne pAme che; ane rUpIpaNuM to koI dravyanuM, bAkInAM dravyothI asAdhAraNa evuM lakSaNa che. mATe rUpIpaNA ( lakSaNa ) thI lakSita (lakSyarUpa thatuM, oLakhAtuM) je kAMI hoya te jIva che. rUpIpaNAthI lakSita to puddagaladravya ja che. e rIte pudagaladravya ja pote jIva che, paNa te sivAya bIjo koI jIva nathI. Ama thatAM, mokSa-avasthAmAM paNa puddagaladravya ja pote jIva (Thare) che, paNa te sivAya bIjo koI jIva (Tharato ) nathI; kAraNa ke sadAya potAnA svalakSaNathI lakSita evuM dravya badhIye avasthAomAM hAni athavA ghasAro nahi pAmatuM hovAthI anAdi-anaMta hoya che. Ama thavAthI, tenA matamAM paNa ( arthAt saMsAra-avasthAmAM ja jIvanuM varNAdi sAthe tAdAtmya mAnanAranA matamAM paNa ); pudgalothI bhinna evuM koI jIvadravya nahi rahevAthI, jIvano jarUra abhAva thAya che. bhAvArtha:- jo ema mAnavAmAM Ave ke saMsAra-avasthAmAM jIvano varNAdika sAthe tAdAtmyasaMbaMgha che to jIva mUrtika thayo; ane mUrtikapaNuM to puddagaladravyanuM lakSaNa che; mATe puddagaladravya te ja jIvadravya TharyuM, te sivAya koI caitanyarUpa jIvadravya na rahyuM. vaLI mokSa thatAM paNa te pudgalono ja mokSa thayo; tethI mokSamAM paNa puddagalo ja jIva Tharyo, anya koI caitanyarUpa jIva na rahyo. A rIte saMsAra tema ja mokSamAM puddagalathI bhinna evuM koI caitanyarUpa jIvadravya nahi rahevAthI jIvano ja abhAva thayo. mATe mAtra saMsAra-avasthAmAM ja varNAdibhAvo jIvanA che ema mAnavAthI paNa jIvano abhAva ja thAya che. * zrI samayasAra gAthA 63-64 mathALuM * have, 'mAtra saMsAra-avasthAmAM ja jIvane varNAdika sAthe tAdAtmya abhiprAyamAM paNa doSa Ave che ema kahe che: * gAthA 63-64 : TIkA u52nuM pravacana * jeno abhiprAya eTale zraddhAna ema che ke-bhale mokSa avasthAmAM rAgAdino jIvanI sAthe tAdAtmya saMbaMdha nathI paNa saMsAra-avasthAmAM to jIvane rAgAdi bhAvo sAthe saMbaMdha che tene kahe che ke-bhAI ! saMsAra-avasthAmAM jo jIvane varNAdi bhAvo sAthe saMbaMdha hoya to saMsAraavasthAnA kALamAM tArA mata pramANe jIva avazya rUpIpaNAne prApta thAya. juo, ahIM rAgAdi bhAvane ajIva, acetana ane rUpI paNa kahyAche. bhagavAna caitanyasvarUpa prabhu jIva to arUpI che. ane A rAgAdi bhAvo che e to acetana rUpI che. tethI jo rAgAdi bhAvo saMsAraavasthAmAM jIva sAthe tAdAtmyapaNe hoya to jIva avazya rUpIpaNAne prApta thAya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com evA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 164 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 saMsAra dazAmAM paNa A rAgAdi bhAvo AtmAnA nathI ema ahIM kahe che. saMsAra avasthAmAM jIvane raMga-rAga ane bhedanA bhAvo sAthe tAdAmya saMbaMdha nathI. chatAM jo tAro evo abhiprAya hoya ke jJAnAnaMdasvabhAvI jIvane saMsAradazAmAM raMga-rAga ane bhedanA bhAvothI tAdAbhya che to AtmA jarUra rUpIpaNAne prApta thAya. paraMtu rUpIpaNuM-rUpItva e to jaDanuMpadagalanuM lakSaNa che. "koI dravyanuM" eTale ke pudagalanuM ane "bAkInA dravyothI asAdhAraNa eTale ke jIvAdi dravyothI bhinna. rUpIpaNuM e to jIvAdithI bhinna evA pudgalanuM lakSaNa che. mATe jIvane jo saMsAra-avasthAmAM raMga-rAga-bhedathI tAdAmya hoya to, rUpIpaNAnA lakSaNathI lakSita je kAMI che te badhuMya jIvapaNe thaI jaze. arthAta pudgala, jIvamaya thaI jaze; bhinna koI jIva raheze nahi. ahA! loko basa dayA, dAna, vrata, bhakti, Adi vyavahArakriyA karo eTale potAnuM kalyANa thaI jaze ema mAne che. paraMtu ahIM kahe che ke prabhu! A raMga, rAga ane bhedanA sarva bhAvone pudgalanI sAthe saMbaMdha che. AtmA jo raMgarUpa thaI jAya, rAgarUpa thaI jAya ke bhedarUpa thaI jAya to te rUpI thaI jAya. ahAhA! ajJAna avasthAmAM paNa raMga-rAga-bheda mArA che, ane huM teno i chuM ema je mAne che te pugalane jIvapaNe mAne che. bhAI ! vastunA svarUpanI daSTithI jotAM raMga-rAga-bheda trikALI vastumAM nathI, paryAyanI apekSAe temane jIvanA kahyA che topaNa trikALI dhruva svabhAvanI dRSTithI jotAM temane jIva sAthe tAdAbhya nathI tethI teo jIvanA nathI paNa rUpI pugalanA che. A syAdvAda che. Akaro mArga, bApu! paNa mArga A ja che, bhAI. caitanyaprakAzanuM pUra prabhu AtmA te sadAya arUpI che. ane raMga-rAga-bheda che te rUpI che. have kahe che ke rUpIpaNuM to pudgalanuM lakSaNa che. tethI saMsAra avasthAmAM paNa jo koI jIvane raMga-rAga-bheda che ema mAne to jIva rUpI-pudgala thaI jAya. tethI pudgala ja jIvapaNAne pAme, bhinna jIva rahe nahi. A tattvadaSTi che. kahe che ke prabhu! tuM zuddha jIvatattva-caitanyatattva cho. mATe raMga-rAga-bhedarUpa ajIvatattvanA saMbaMdhanI mAnyatA choDa. kAraNa ke te saMbaMdha tAro che ja nahi. have A vAta vAdavivAda kema pAra paDe ? paryAyamAM rAgAdi che mATe paryAya apekSAe te satya che. paNa caitanyasvabhAvanI daSTimAM e raMga-rAga-bheda traNeya trikALI jJAyakabhAvarUpa AtmAmAM che ja nahi. raMga-rAga-bhedanA bhAvo to rUpI pudgala sAthe saMbaMdhavALA che ane teno jo AtmA sAthe saMbaMdha thaI jAya to AtmA rUpI thaI jAya. tethI jIvano ja abhAva thaI jAya. ahIM AtmAne raMga kahetAM varNathI, rA eTale zubhAzubha bhAvothI ane bheda eTale guNasthAna. labdhisthAna Adi bhedothI jado-bhinna pADayo che. ahAhA ! raMga-rAga ane bhedathI nirALo bhagavAna caitanya mahAprabhu che. are! AvuM sAMbhaLavAya maLe nahi te enI ruci ane prayatna kayAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-63-64 ] [ 165 kare? atyAre to "jana sevA te prabhusevA," dezasevA karo tethI bhagavAna maLI jaze evI prarUpaNA cAle che. paraMtu bhAI, konA dezanI sevA karavI ? tAro deza to raMga-rAga-bhedathI bhinna che. tAro deza to asaMkhyapradezI abheda citUpamAtra svarUpa che. AvA tArA dezanI sevA-upAsanA kara to bhagavAna maLI jaze. ahAhA! raMga-rAga-bhedanA bhAvo rUpI che ema ahIM kahyuM che. raMga-gaMdha-rasa-sparza to rUpI che paNa zubhAzubhabhAvo ane jIvasthAna-guNasthAna-mArgaNAsthAna Adi bhedo paNa rUpI che ema kahyuM che. AtmA nirmaLAnaMda prabhu trikALa arUpI che tenI apekSAe A sarvabhAvo rUpI che ema kahyuM che. mAnavuM kaThaNa paDe paNa ema ja che, prabhu! karmanI nivRttithI thatAM je saMyamalabdhisthAno che te paNa rUpI che ema kahe che. jJAnamAM je kSayopazamano aMza che te svayaM nirAvaraNa che ane te zuddha che tathA e ja aMza vadhIne kevaLajJAna thaze ema je kahyuM che e to paryAyanayanI apekSAthI kahyuM che. e to kSayopazamajJAnano aMza zuddha che ema paryAyanuM jJAna karAvyuM che. jyAre ahIM to svabhAvanI daSTinI vAta che. trikALI jJAyakabhAvanA nUranA pUranA tejamAM e raMga-rAga-bheda che ja nahi tethI te rUpI che ema kahyuM che. jo e rAgAdi, dravyanAjIvanA svabhAvamAM tadrupapaNe hoya to kadI nIkaLe ja nahi. aho! vItarAgano mArga alaukika pravacanasAramAM ema Ave che ke jJAnIne-are gaNadharane paNa-rAganuM pariNamana che ane tenA i teo che. jyAre ahIM rAgane rUpI pudagalamaya kahe che! bhAI ! jJAnano svabhAva svapara-badhuMya jANavAno hovAthI, jJAnanI pradhAnatAthI tyAM (pravacanasAramAM-naya adhikAramAM) paryAyanuM jJAna karAvyuM che. paNa ahIM to jIvanA svabhAvanI vAta che. raMga-rAga ane bheda jIvanA caitanyasvabhAvathI bhinna, viparIta che. tethI teo rUpI pudagalamaya che. abhedanI dRSTimAM bheda che ja nahi. agiyAramI gAthAnA bhAvArthamAM kahyuM che ke prANIone bhedarUpa vyavahArano pakSa to anAdikALathI ja che ane teo bhedanI-vyavahAranI paraspara prarUpaNA paNa kare che. tathA bhedanuM-vyavahAranuM kathana, tene hastAvalaMba jANI, zAstromAM-jainadarzanamAM ghaNuM karyuM che. paraMtu enuM phaLa saMsAra ja che. gajaba vAta! A vAta jhIravavI mahA kaThaNa che. aMdara pUrNAnaMdano nAtha abheda ekarUpa caitanya mahAprabhu birAje che. e abheda svarUpanI daSTi thayA vinA samyagdarzana thatuM nathI. samyagdarzana, akhaMDa ekarUpa nirmaLa caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnA svIkArathI thAya che. abhedanIdaSTi bhedane rAgane ke nimittane svIkAratI nathI. kemake abheda vastamAM bhedAdi che ja nahi. mATe je abhedamAM nathI teno ni yathArtha che. tethI abhedanI dRSTimAM A raMga-rAga ane bhedanA bhAvone teo rUpI ane pudgalanA lakSaNathI lakSita che ema kahyuM che. e to zlokamAM paNa Ave che ke bhedajJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 166 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 thayA pahelAM ajJAnabhAve jIva rAgano rtA che topaNa jyAre bhedajJAna pragaTa thAya che tyAre te rAgAdi AtmAnI cIjamAM nathI. AvI vAta AkarI paDe paNa tethI te kAMI bIjI rIte palaTAvI nakhAya ? aMdara jhaLahaLajyotirUpa caitanyabhagavAna che tene jANavAno abhyAsa karavo joIe. bApu ! aMdara je A caitanyanA prakAzanA nUranuM pUra che e ja AtmA che, hoM. A jANanAra-jANanAra je jJAyakamAtra vastu che e AtmA che. bhAI! e zarIrAdivALo nathI, hoM. A zarIrida che e to dhULa-mATI-puddagala che. are, A zubhAzubha rAga ane guNasthAna Adi bheda paNa rUpI puddagalamaya che ema kahe che. ahAhA! traNalokanA nAtha sarvajJadeve kahelI A vAta ahIM saMto prasiddha kare che. kahe che ke-AtmA prasiddha kayAre thAya ? ke jyAre e rUpI, acetana evA raMga-rAga-bhedanA bhAvothI bhinna paDIne abhedanI dRSTi kare tyAre AtmA prasiddha thAya. nahIMtara to raMga-rAga-bhedanI eTale rUpI puddagalanI prasiddhi che, kemake teo rUpI che. TIkAmAM kahe che ke-rUpItvathI lakSita to pudgaladravya che mATe raMga-rAga-bhedanA bhAvo puddagaladravya ja che. prazna:- zuM A ekAMta nathI ? uttara:- hA, ekAMta che, paNa samyaka ekAMta che. AvuM samyak ekAMta hoya tyAre paryAyamAM rAga ane alpajJatA che enuM paNa yathArtha jJAna hoya che. ane enuM nAma anekAnta che. bhAI ! vItarAgano mArga jhINo lAge topaNa vastu to ema ja che. zuddha caitanyaprakAzasvarUpa vastumAM rAga ane bhedane kayAM avakAza che? rUpI varNanI to zuM vAta karavI, rAga ane bhedanA bhAvo paNa pa2mAM-puddagalamAM jAya che. A raMga-rAga-bhedanA bhAvo puddagalanA che, mArA caitanyasvabhAvamAM nathI ema jyAM nija jJAyakabhAvanI dRSTi thaI tyAM bhavano aMta AvI gayo, janma-maraNanA corAsInA pherA maTI gayA. varNAdine jyAM sudhI potAnA mAnato hato tyAM sudhI mithyAtva hatuM ane tyAM sudhI anaMta anaMta bhavamAM rakhaDavAnI enAmAM zakti hatI. paNa jyAM acetana puddagalamaya evA raMga-rAga ane bhedanA bhAvothI bhinna zuddha caitanyasvarUpa abheda eka AtmAnI daSTi thAya tyAM saMsArano abhAva thaI jAya che. AvI amUlya cIja samyagdarzana che. ahAhA! aMdara vastunA svarUpamAM raMga-rAga-bhedano tyAga ane zuddha caitanyanuM grahaNa che enI jene khabara nathI ane bahArathI tyAga karIne, kriyAkAMDa karIne koI potAne tyAgI mAne paNa e badhuM saravALe zUnya che, enI kAMI kiMmata nathI. prazna:- e puruSArtha to kare che? utta2:- bhAI, aMtara abhedasvarUpamAM rahevuM e ja puruSArtha che. abheda vastu je dRSTimAM AvI che temAM ja vizeSa lIna thavuM e cAritra che. paNa samyagdarzana ane eno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-63-64 ] [ 167 viSaya zuM che enI khabara vinA cAritra Ave kayAMthI? prabhu! aMdara jJAnaprakAzanuM pUra jhaLahaLa caitanyajyoti svarUpa dhruva abheda AtmA che tenI daSTi karavAthI raMga-rAga-bheda judA thaI jAya che, enI paryAyamAM te AvatA nathI. samyagdarzananI paryAyamAM abheda AtmA Ave che, jaNAya che. paNa raMga-rAga-bheda AvatA nathI. prabhu! A puruSArtha ane A tyAga che. bahArano tyAga-grahaNa to AtmAnA svarUpamAM che ja nahIM. tathA vikArano tyAga paNa svarUpamAM nathI, kemake svarUpamAM kayAM vikAra che? daSTi jyAM svarUpamAM sthira thAya che tyAM vikAra utpanna ja thato nathI tethI vikArano-rAgano tyAga karyo ema nAmamAtra kahevAya che. A vAta gAthA 34mAM AvI gaI che. jJAyakasvabhAvamAM vikAra che ja nahIM to vikArane tyAgavAnuM kayAM rahyuM? vartamAna paryAyamAM vikAra che. paNa jyAM jJAyakabhAva upara daSTinI sthiratA thaI tyAM nirmaLa pariNamana thayuM ane rAga utpanna ja thayo nahIM tethI rAgano tyAga karyo ema kathanamAtra kahevAmAM Ave che. aho ! samayasAranuM eka eka pada ane eka eka paMkti alaukika che!! ahIM kahe che ke-jema raMga-rAga ane bhedanA bhAvone pudagala sAthe tAdAbhya che ema jIvanI sAthe paNa tAdAmya che ema jo mAno to pudgaladravya ja jIva thaI jAya, caitanyalakSaNa jIva bhinna rahe ja nahi. bhAI ! A samayasAranAM peTa bahu UMDAM che. temAM paNa A asAdhAraNa gAthA che. bhagavAna AtmA ekalo caitanyarasano piMDa prabhu abheda ekarUpa vastu che. temAM rUpI acetana evA raMga-rAga ane bhedane tAdAbhyapaNe sthApavAmAM Ave to te rUpI pudagala ja AtmA thaI jAya ane caitanyamaya bhinna jIva rahe ja nahi. bhAI ! dhIrajathI samajavAnI vastu AtmapadArtha caitanya mahAprabhu sarvotkRSTa che. traNalokamAM sArabhUta sarvotkRSTa vastu ja tuM che. AvA AtmapadArthamAM acetana, rUpI pugalamaya evA raMga-rAga-bhedane ekatvapaNe sthApavAmAM Ave to AtmA ja rUpI acetana thaI jAya. arthAt e pudgala ja jIvapaNe sthApita thAya, ane to pachI mokSa avasthAmAM paNa jIva pudgalapaNe ja rahe. pudgalanI sAthe je abhinna che evAM raMga-rAgAdine ja jo jIva mAnavamAM Ave to mokSa thatAM paNa e pudgala ja tyAM rahe, paNa enAthI bhinna jIva koI rahe nahIM. jenAthI jenuM tAdAbhya che tenAthI te kadIya bhinna paDe nahIM. tethI saMsAra-avasthAmAM jIvane jo rAgAdi sAthe tAdAbhya koI mAne to, jema saMsAra-avasthAmAM rAgAdi sAthe tAdAbhya hovAthI jIva pudgalamaya thayo tema mokSa avasthAmAM paNa jIva pudgalamaya ja raheze. saMsAra-avasthAmAM paNa rUpItva ke je pudgalanuM lakSaNa che te jo jIvamAM tAdAbhyapaNe AvI jAya to mokSa thatAM paNa e lakSaNa rahe ja. tethI mokSamAM pudgala ja raheze paNa bhinna jIva nahIM rahe. bhAI ! raMga-rAga ane bhedathI to pudgalane ja tanmayapaNuM che. tethI jo saMsAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 168 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 avasthAmAM AtmAne enAthI tanmaya mAne to AtmA rUpI pudgala ja thaI jAya. to pachI saMsAra-avasthA palaTIne mokSa thAya tyAre kono mokSa thAya? pudagalano ja mokSa thAya, arthAt mokSamAM pudgala ja raheze, jIva nahi, eka avasthAmAM ja raMga-rAga-bheda jIvathI tanmaya hoya to bIjI avasthAmAM paNa te jIvathI tanmaya eTale ekameka ja raheze. tethI saMsAra-avasthAmAM pudgalathI tanmaya jIva, mokSa avasthAmAM paNa pugalathI ja tanmaya raheze. arthAt pudgalano ja mokSa thaze. aho! digaMbara saMtoe gajaba kAma karyA che. e kevaLInA keDAyatIoe to kevaLajJAnanA "kakkA" gheTAMvyA che. "ka" eTale kevaLajJAnI AtmA. kahe che ke A AtmA jo raMga-rAgathI abheda thaI jAya to AtmA ja raheto nathI, arthAt pudgalathI judo koI jIva ja siddha thato nathI. ahA! AvI vAta bIje kayAMya che ja nahi. sarvajJa paramAtmAe je divyadhvanimAM kahyuM hatuM te saMtoe kahyuM che. loko to basa bahArathI tyAga karo, paMcamahAvrata pALo ane bhagavAnanI bhakti Adi karo eTale dharma thaI gayo ema mAne che. teo zubhabhAva vaDe ja nirjarA thAya ema mAne che. paraMtu bhAI, zubhabhAvane to ahIM rUpI acetana pudgalanA pariNAmamaya kahyo che. to pachI enAthI nirjarA kema thAya? AcArya kahe che ke-A TIkA karavAno je zubha vikalpa Avyo che te mAro nathI, kemake te pudgalanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha rAkhe che, mArI sAthe nahi. ahAhA ! TIkAnA zabdonI je kriyA che te to mArI nathI paNa eno je vikalpa Avyo che te paNa padagalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che tethI mAro nathI ema kahe che. huM to mAtra tenAthI bhinna hIne tene jANavAvALo chuM. ahAhA! mati, zrata, avadhi, mana:paryaya Adi paryAyamAM je bheda paDe che teno huM mAtra jANavAvALo chuM. e bhedo mArI cIja nathI. nimittane, rAgane ane bhedane huM jANavAvALo chuM paNa jene huM jANuM chuM e nimittarUpa, rAgarUpa ke bhedarUpa huM nathI. aho! bhedajJAnanI zuM adabhuta alaukika kaLA AcAryoe batAvI che! e bhedavijJAnanA baLe raMgarAga-bhedathI bhinna paDIne potAnA zuddha jJAyakasvabhAvane daSTimAM laI temAM ja ekAgra thatAM saMvara-nirjarA thAya che ane e ja zuddha ratnatrayarUpa dharma che. bAkI raMga-rAga-bheda sahita AtmAnI daSTi karavI e mithyAdarzana che. ahIM kahe che ke-raMga-rAga-bhedanA bhAvo saMsAradazAmAM AtmAnA che ema jo tuM mAne to enAthI bhinna anya koI jIva raheze nahi, ane to mokSa avasthAmAM paNa pudgala dravya ja jIva Tharaze, kAraNa ke sadAya potAnA lakSaNathI lakSita evuM dravya badhIya avasthAomAM hAni athavA ghasAro nahi pAmatuM hovAthI anAdi-anaMta hoya che. bhagavAna AtmA jJAyakamAtra zuddha cetanyarasakada che. tenI sAthe raMga-rAga-bhedanA bhAvone tAdAmya che ema jA tuM mane to Atmadravya raMga-rAga-bhedanA lakSaNathI lakSita thAya. ane te lakSaNa koIpaNa vakhate hAni ke ghasAro pAme nahi. tethI karIne AtmA enAthI bhinna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-63-64 ] [ 169 kayAreya rahe nahi. eTale ke AtmA AtmApaNe rahe nahi arthAt jIvano jarUra abhAva thAya. aho ! TIkAmAM amRtacaMdrasvAmIe ekalAM amRta reDayAM che. kahe che ke raMga-rAga-bhedane jo tuM AtmAnuM lakSaNa mAne to, lakSaNa kayAreya hAni ke ghasAro nahi pAmatuM hovAthI, te (raMga-rAgabheda ) traNeya kALa AtmAmAM rahe ane to pachI AtmA AtmApaNezuddha caitanyapaNe rahe nahi, teno abhAva ja thAya. * gAthA 63-64 : bhAvArtha u52nuM pravacana * A jIva-ajIva adhikAra che. jIva kone kahevAya enI ahIM vAta che. jIva to anaMta anaMta guNano abheda zuddha caitanyamAtra piMDa che. raMga-rAga ane bhedanA saghaLAya bhAvo emAM nathI. raMgamAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, zarIra, mana, vANI, indriya, karma vagere AvI jAya. rAgamAM zubhAzubhabhAva ane adhyavasAna AvI jAya, tathA bhedamAM jIvasthAna, mArgaNAsthAna, guNasthAna, labdhisthAna ityAdi bhedo AvI jAya. have jIva ene kahIe ke je A badhAya raMga-rAga-bhedanA bhAvothI nirALo-bhinna trikALI dhruva caitanyapaNe che. tathApi jo ema mAnavAmAM Ave ke saMsAra-avasthAmAM jIvane raMga-rAga-bhedanI sAthe tAdatmya saMbaMdha che to jIva mUrtika thaI jAya kemake raMga-rAga-bhedanA bhAvo badhAya mUrtika che. tathA mUrtikapaNuM to puddagalanuM ja lakSaNa che. tethI jIva ane puddagala eka thaI jAya. bahu sUkSma vAta, bhAI! A dayA, dAna, vrata, vyavahA22tnatraya Adino rAga ane guNasthAna, mArgaNAsthAna Adi bhedo mUrtika-rUpI che. enAthI jIvajo abhinna hoya to jIva mUrtika puddagalamaya thaI jAya, bhedAdithI bhinna koI caitanyarUpa jIva rahe nahi. ane to puddagaladravya e ja jIva ema Thare. juo, A zAstrajJAna che e parazeya che, svajJeya nathI. ene ahIM mUrtika kahIne puddagalamaya kahyuM che. jyAre bhagavAna AtmA to akhaMDa, abheda, eka zuddha cittUpa vastu che. emAM guNabheda ke paryAyabheda paNa nathI to pachI raMga-rAganI to vAta ja zI karavI ? AvA zuddha cinmAtra amUrtika jIvane raMga-rAga-bhedathI abhinna mAnatAM te mUrtika puddagalamaya thaI jAya che kemake raMga-rAga-bhedanuM svarUpa mUrtapaNuM che, ane mUrtapaNuM puddagalanuM ja lakSaNa che. bhAre sUkSma vAta! eka bAju pravacanasAramAM ema kahe ke rAga-dveSa Adi je paryAya che te potAnI che, nizcayathI jIvanI che, jIvamAM che ane ahIM tene mUrtika puddagalamaya kahe! tyAM pravacanasAramAM paryAyane siddha karI che. jJeya evA AtmAnI paryAyamAM rAga-dveSAdi che ema tyAM paryAya siddha karI che. jyAre ahIM trikALI zuddha svabhAva siddha karavo che. daSTino viSaya je abheda ekarUpa caitanyamaya dravya che ene ahIM siddha karavo che. bhAI! jyAM je apekSA che te yathArtha samajavI joIe. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 170 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 mUrtikapaNuM to pudgalanuM ja lakSaNa che. mATe e lakSaNa ja jIvamAM AvI jAya to jIva caitanyamaya dravya rahe nahi, paNa mUrta pudagalamaya ja thaI jAya. ane to mokSa thatAM paNa te pudgalano ja mokSa thAya. raMga-rAga-bhedanA bhAva jo AtmAnA hoya to, teo mUrtika hovAthI, mokSamAM paNa teo raheze ane tethI enAthI bhinna anya koI caitanyamaya jIva nahi rahe. A prakAre saMsAra ane mokSamAM pudgalathI bhinna anya koI caitanyasvarUpa jIvadravya raheze nahi. arthAt tethI jIvano ja abhAva thaI jaze. ahAhA ! kevI vAta karI che! atyAre keTalAka loko ema kahe che ke vyavahAranayano viSaya je zubharAga che tenuM AcaraNa karavAthI AtmAne lAbha thAya. paraMtu bhAI, ema nathI, bahu phera che. teo kahe che kegautamasvAmIe paNa vyavahArathI kahyuM che ne ? ( arthAt bheda pADIne samajAvyuM che ne?) bhAI, e to bhedathI samajAvyuM che. tethI karIne e vyavahAranA AzrayathI lAbha thAya ane dharma thAya ema kayAM kahyuM che? vyavahArathI to mAtra samajAvyuM che. bIjI kaI rIte samajAve? kemake bheda pADIne samajAvyA vinA ziSyane samajamAM AvatuM nathI tethI bheda batAvyo che. paNa bheda trikALI AtmAnI cIja che ane teno Azraya karavA yogya che ema nathI. AtmAnA abheda svabhAvamAM bheda che ja nahi. tethI to ahIM bhedane pudgalamAM nAkhI dIdho che. A raMga-rAgabhedanA bhAvo mUrtika pudagalamaya che. gajaba vAta ! saMsAra-avasthAmAM paNa A bhadAdi bhAvo jA jIvanA mAnavAmAM Ave to saMsAra ke mokSamAM pugalathI bhine evuM koI zuddha cetanyamaya jIvadravya na rahe. ane tethI jIvano ja abhAva thAya. (zabharAganA AcaraNathI AtmAne lAbha-dharma thAya. ema jeo mAne che teo potAno-jIvano ja abhAva kare che). bhagavAna AtmA pUrNAnaMdasvarUpa trikALa mahAprabhu che. enA caitanyasvabhAvane pakaDavA jatAM upayoga bahu sUkSma thAya che. zubha upayogathI to nahi, paNa je mati-zrutajJAnano upayoga bahirmukha che, parane jANavAmAM pravarte che enAthI paNa AtmA jANavAmAM Avato nathI. ahIM to je upayoga potAne pakaDe te sUkSma che. raMga-rAga-bhedathI bhinna je potAnI zuddha caitanyamaya cIja che tene je pakaDe te sUkSma upayoga che. AvA sUkSma upayogathI jyAre te aMdaramAM jAya che tyAre tene samyagdarzana thAya che. bhAI ! samyagdarzanano viSaya trikALI ekarUpa zuddha citUpa AtmA che. upayogane emAM ja ekAgra karatAM samyagdarzana thAya che. AvI vAta che. dehanI kriyA, indriyonI kriyA ane vANInI kriyA jaDa che. e jaDa kriyA AtmA kare che ema mAnatAM AtmA jaDa thaI jAya che. vaLI A dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, ityAdino je rAga che te paNa jaDa-ajIva che, mUrta che. tethI e rAga jA AtmAno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-63-64 ] [ 171 thaI jAya to AtmA jaDa puddagala banI jAya. tevI ja rIte darzananI paryAyamAM, jJAnanI paryAyamAM ane cAritranI paryAyamAM je bheda paDe che te bheda jIvadravyanuM svarUpa nathI. jo te jIvanuM svarUpa hoya to trikALI jIvamAM te kAyama rahe. paraMtu siddhamAM e bhedo nathI. tathApi saMsAra-avasthAmAM e bhedAdi jIvanA che ema jo kaho to saMsAra-avasthAmAM jIva puddagalamaya thaI jAya, kemake bhedAdi che e to mUrtika puddagalamaya ja che. to pachI mokSa thatAM, mokSa avasthAmAM paNa pudgala ja raheze. bhASA to sAdI che, paNa eno marma ghaNo UMDo che, bhAI ! A samajavA mATe khUba dhIrA thavuM paDaze. AtmAnuM yathArtha jJAna-zraddhAna karatAM samyagdarzana thAya che. paraMtu te AtmA kevo che? to kahe che ke raMga-rAga ane bhedathI rahita je abheda zuddha caitanyatattva che te AtmA che. tathA je raMga-rAga ane bheda sahita che e to mUrtika puddagala che. A zAstranuM je jJAna che te mUrtika puddagalarUpa che. jo te svanuM jJAna hoya to sAthe atIndriya AnaMda Avavo joIe. paraMtu zAstrajJAna sAthe AnaMdano svAda to Avato nathI. mATe zAstrajJAna puddagalamaya che. tevI rIte deva-guru-zAstranI bhedarUpa zraddhA, navatattvanI bhedarUpa zraddhA ane paMcamahAvratanA pAlanano bhAva ityAdi sarva puddagalarUpa che. ane A bhAva jo AtmAnA thaI jAya AtmA jaDa-puddagalamaya thaI jAya ema kahe che. nizcayastutinuM svarUpa kahetAM 31mI gAthAmAM Ave che ke-jaDa indriyo, bhAvendriyo ane tenA viSayo-bhagavAna, bhagavAnanI vANI, ityAdi-e badhuMya indriya che. vANInA nimitte je jJAna potAnI paryAyamAM thAya te paNa indriya che. e paralakSI jJAnane ahIM puddagalamaya kahyuM che. tethI jema dayA, dAna, Adi bhAvane te jIvanA che ema mAnatAM jIvano abhAva thAya che tema A zAstranuM jJAna AtmAnuM jJAna che ema mAnavAthI paNa jIvano abhAva thAya che arthAt jIva puddagalamaya ja thaI jAya che. tevI ja rIte mArgaNAmAM paNa levuM. jJAnamArgaNA, darzanamArgaNA, saMyamamArgaNA evI mArgaNAnI paryAyane zodhavAthI paryAyamAM teo che, topaNa jIvanA caitanyasvabhAvamAM e bhedo nathI tethI te puddagalanA pariNAmamaya che. jJAnanA bhedo ane samyagdarzananA kSAyika samyagdarzana, upazama samyagdarzana Adi je bhedo che te bhedonuM lakSa karatAM to rAga ja utpanna thAya che. tathA A bhedo vastunA caitanyasvarUpamAM to che nahi. tethI temane pudgalanA pariNAmamaya ja kahyA che. tethI A raMga-rAga-bhedanA bhAvo jIvanA svarUpamaya che ema mAnatAM puddagala ja jIvasvarUpa Tharaze ane tethI, bhinna caitanyamaya jIva nahi rahevAthI, jIvano ja abhAva thaze. tethI raMga-rAgabheda Adi jIva nathI ema nakkI karavuM. sAdI bhASAmAM paNa gUDha rahasyamaya vAta saMtoe karI che te dhIrajathI samajavI joIe. [pravacana naM. 136 zeSa-137 (19mI vAranAM) * dinAMka 15-11-78 thI 16-11-78 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * ||thaa 65-66* evametat sthitaM yadvarNAdayo bhAvA na jIva iti ekkaM ca doNNi tiNNi ya cattAri ya paMca iMdiyA jiivaa| bAdarapajjattidarA payaDIo nnaamkmmss|| 65 / / edAhi ya NivvattA jIvaTThANA u krnnbhuudaahiN| payaDIhiM poggalamaihiM tAhiM kahaM bhaNNade jiivo|| 66 / / ekaM vA dve trINi ca catvAri ca paJcendriyANi jiivaaH| bAdaraparyAptetarAH prakRtayo naamkrmnnH|| 65 / / etAbhizca nirvRttAni jIvasthAnAni krnnbhuutaabhiH| prakRtibhiH pudgalamayIbhistAbhiH kathaM bhaNyate jiivH|| 66 / / A rIte e siddha thayuM ke varNAdika bhAvo jIva nathI, ema have kahe che: jIva eka-dvitri-catu-paMcendriya, bAdara, sUkSma ne paryApta Adi nAmakarma taNI prakRti che khare. 65. prakRti A pudgalamayI thakI karaNarUpa thatAM are, racanA thatI jIvasthAnanI je, jIva kema kahAya te? 66. uthArtha:- [ ekaM vA ] bhedriya, [ ve ] adriya, [trINi ca] baudriya, [catvAri ca] yatutiMdriya, [paJcendriyANi] payadriya, [bAdaraparyAptetarAH] 162, sUkSma, paryAta bhane aparyApta [ jIvAH ] po- [nAmakarmaNa: ] nAmabhanI [prakRtayaH ] pratimo cha; [ etAbhi: ca] / [prakRtibhiH ] pratimo [ pudgalamayIbhiH tAbhi:] 34mo 56samaya tarI prasiddha cha temn| 43 [ karaNabhUtAbhiH ] 329||s135 27ne [ nirvRttAni] rayAyeai [jIvasthAnAni] 4 (r)vasthAno pasamAsa) cha teso [ jIvaH] 05. [ kathaM ] ma [ bhaNyate ] ThevAya ? TIkA- nizcayanaye karma ane karaNanuM abhinnapaNuM hovAthI, je jenA vaDe karAya che (-thAya cha) te 4 cha- mema samane (nizcaya dharIne), 4bha suvAna pArnu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 | [ 173 (35nAti) nirvartyate yena yadatra kiJcit tadeva tatsyAnna kthnycnaanyt| rukmeNa nirvRttamihAsikozaM pazyanti rukmaM na kthnycnaasim|| 38 / / (35nAti) varNAdisAmagryamidaM vidantu nirmANamekasya hi pudglsy| tato'stvidaM pudgala eva nAtmA yata: sa vijJAnadhanastatonya:sA rU8 | suvarNa vaDe karAtuM (-thatuM) hovAthI suvarNa ja che, bIjuM kAMI nathI, tema jIvasthAno bAdara, sUkSma, ekaMdriya, hadriya, TIMdriya, caturiMdriya, paMcaMdriya, paryAya ane aparyApta nAmanI pudgalamayI nAmakarmanI prakRtio vaDe karAtA (-thatAM) hovAthI pudgala ja che, jIva nathI. ane nAmakarmanI prakRtionuM pudgalamayapaNuM to AgamathI prasiddha che tathA anumAnathI paNa jANI zakAya che kAraNa ke pratyakSa dekhavAmAM AvatA zarIra Adi je mUrtika bhAvo che te karmaprakRtionAM kArya hovAthI karmaprakRtio pudgalamaya che ema anumAna thaI zake che. evI rIte gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna ane saMhanana-teo paNa pudgalamaya nAmakarmanI prakRtio vaDe racAyAM (-banyAM) hovAthI pudgalathI abhinna che; tethI, mAtra jIvasthAnone pudgalamaya kahetAM, A badhAM paNa pudgalamaya kahyAM samajavAM. mATe varNAdika jIva nathI ema nizcayanayano siddhAMta che. ahIM A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ ] je vastuthI [ satra yadra vicit nirvatyaMte] je bhAva bane, [ ta] te bhAva [ta va cAta] te vastu ja che [2thana] koI rIte [anya na] anya vastu nathI; [6] jema jagatamAM [ruvameLa nivRtta... sogaMsonAthI banelA myAnane [ varSa pazyatti] loko sonuM ja dekhe che, [ 5thagnana] koI rIte [ na sima] (tene) taravAra dekhatA nathI. bhAvArtha:- varNAdika pudgalathI bane che tethI pudgala ja che, jIva nathI. 38. vaLI bIjo kaLaza kahe che - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 174 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 zlokArtha- aho jJAnI jano! [ rUdra vasiyan] A varNAdika guNasthAnaparyata bhAvo che te badhAya [ sya purtasya hi nirmANama] eka pudgalanI racanA [ vistR] jANo; [ tata:] mATe [ rUdra] A bhAvo [ pudra: va stu] pudgala ja ho, [na mAtmA ] AtmA na ho; [yata: ] kAraNa ke [sa: vijJAna :] AtmA to vijJAnaghana che, jJAnano puMja che, [ tata:] tethI [ kanya:] A varNAdika bhAvothI anya ja che. 39. * zrI samayasAra gAthA-65-66 mathALuM * A rIte e siddha thayuM ke varNAdika bhAvo jIva nathI-ema have kahe che: * gAthA 65-66 : TIkA uparanuM pravacana * jhINI vAta che, prabhu! dharma samajavo e sUkSma vAta che, bhAI ! anaMtakALamAM e (ajJAnI) anekavAra tyAgI thayo, hajAro rANIo choDI nagna digaMbara sAdhu thaIne jaMgalamAM rahyo, paraMtu caitanyasvarUpa potAno AtmA rAganI kriyAthI rahita che evuM eNe kadIya bhAna karyuM nathI. rAganI kriyA karatAM karatAM AtmA hAtha Avaze ema mAnanAre jaDanI kriyA karatAM karatAM caitanya prApta thaze ema mAnyuM che. AvuM mAnanArane ahIM kahe che ke-nizcayanaya karma ane karaNanuM abhinnapaNuM che. zuM kahyuM? ke satyArthadaSTie karma eTale kArya ane karaNa eTale enuM kAraNasAdhana e be ekameka che, abhinna che. mATe je jenA vaDe karAya che te, te ja che. karma ane karaNa be judAM (dravyo) na hoya. eTale ke sAdhana ane kArya arthAt kAraNa ane kArya be bhinna nathI, ekameka ja che. je jenA vaDe karAya che te, te ja che. have daSTAMta Ape che: suvarNanuM pAnuM suvarNa vaDe karAya che mATe te suvarNa ja che, bIjuM kAMI nathI. zuM kahe che? ke sonAthI je pAnuM thAya che te sonuM ja che. te pAnuM kAMI sonIthI thayuM che ema nathI. ahAhA! daSTAMta paNa samajavuM kaThaNa paDe ema che. sonuM vastu che. ene ghaDatAM emAMthI pAnuM thAya che. e kAryanuM karaNa-kAraNa sonuM che, sonI nahi, kAraNa ke karaNa ane kArya abhinna hoya che. karaNa eka hoya ane kArya enAthI bhinna hoya ema banI zake nahi. prazna- nimittathI kArya thAya che ne? nimitta sAdhana hoya che ne? uttara- ahIM to nimittanI vAta ja nathI lIdhI. nimittano artha to e (nimitta) che" basa eTalo ja che. bAkI e kAMI sAdhana che ema nathI. AkarI vAta, bApu! lIdhuM che ne ke bIju kAMI nathI." eno artha ja e che ke sonAnA pAnArUpe thayuM che e sonuM ja che, tene sonIe karyuM che ema che ja nahi. sonuM e karaNa che ane je pAnuM thayuM e enuM karma eTale kArya che, kAraNa ke kArya ane karaNa banne eka ja vastumAM hoya che. Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 ] [ 175 prazna- to zuM sonI pAnAne karato nathI? uttara- (nA). bhAI, jo te sonInuM kArya hoya to sonI sAthe abheda hoya. paraMtu te sonI sAthe abheda nathI. mATe pAnuM sonInuM kArya nathI. sonAthI te abhinna che, mATe pAnuM sonAnuM ja kArya che. vItarAga paramezvarano mArga bahu sUkSma che, bhAI ! atyAre to e sAMbhaLavA paNa maLato nathI. ene badale A karo ne te karo, sAmAyika karo ne pratikramaNa karo-ema karo, karo, karo evI rAga karavAnI vAta ja badhuM cAle che. ahIM to ema kahe che ke-jAtrA karavAno, pUjA karavAno, dAna karavAno, maMdira baMdhAvavAno vagere karavAno je bhAva che te badhoya rAga che ane te rAganuM karaNa pudagala che. rAga kArya che ane enuM karaNa pudgala jaDa karma che. ahA ! caitanyamaya jIva karaNa ane vikArarAga enuM kArya ema hoI zake ja nahi. bhAI ! tane khabara nathI. bicAro Akho divasa vepAradhaMdhAmAM gUMcAI rahe ane ema ne ema marI jAya. ene kahe che ke-prabhu! tane khabara nathI ke tuM koNa cho ane tAruM kArya zuM che? ahAhA! nirmaLAnaMdano nAtha abheda eka caitanyasvarUpa tuM bhagavAna AtmA cho, ane jANavA-dekhavAnA pariNAma thAya te tAruM kArya che, paNa bIjuM koI tAruM kArya nathI. jAo, A AMgaLI vaLe che te kArya-paryAya che. ane tenuM karaNa paramANu che, AtmA nahi. tevI rIte puNya-pApanA bhAva che te kArya che ane tenuM karaNa nAma sAdhana pudgala jaDa karma che. are, bhAI ! tuM duHkhI cho paNa tane enI khabara nathI. jene AtmA zuM che enuM bhAna nathI ane paramAM potApaNuM mAnIne harakhAI rahyo che te bhale karoDapati hoya ke abajopati, e bicAro bhikhArI che, duHkhI che. e duHkhanA vedanathI chUTavuM hoya to AtmAne rAgathI bhinna pADavo joIe ema ahIM kahe che. bApu! paisA kayAM tArA che? e to jaDanA-ajIvanA che. ane putra-strI Adi parivAra paNa kyAM tArAM che? eno AtmA paNa tArAthI judo che ane zarIra paNa juduM che. tAre ane ene zuM saMbaMdha che? ahIM to paramAtmA ema kahe che ke kAraNa ane kArya banne eka hoya che. karaNano artha kAraNa paNa thAya che. jemake sonuM kAraNa che ane je pAnuM thAya che e tenuM kArya che. pAnuM che te sonAnuM kArya che, sonInuM nahi. paramANumAM karaNa nAmano guNa che. e karaNa nAmanA guNane kAraNe pAnArUpa kArya thAya che, sonIthI nahi ke hathoDAthI nahi. tevI rIte jIvasthAno-ekendriyapaNuM, beindriyapaNuM, traNaIndriyapaNuM, cAraindriyapaNuM, paMcendriyapaNuM, saMjJI ke asaMjJIpaNuM, bAdara tathA sUkSma, paryApta-aparyAya-sarva pudgalamayI nAmakarmanI prakRtio vaDe karAya che. ATha karmamAM eka nAmakarma che. temAM eka prakRti che je prakRtinA kAraNe paryApta-aparyAya, sUkSma-bAdaranI dazA utpanna thAya che. A je nAmakarma Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 176 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 che enI 93 prakRti che. emAM eka evI prakRti che ke je paryAptAdine upajAve che. e jIvane upajAve che ema nathI. paMcAstikAyamAM Ave che ke che kAya te jIva nathI, paraMtu emAM je jJAnamAtra svarUpa che te jIva che. ahIM kahe che ke cha kAyanA zarIranI utpatti e kArya che ane e, karaNa evA pudgalathI thayuM che. paryAya-aparyApta Adi jIvasthAnanA bhedanI utpattirUpa kArya raNa evA pudgalathI thayuM che. besavuM bhAre kaThaNa paNa bhAI ! bhagavAna AtmA to jJAnaghana caitanyabiMba prabhu che. emAMthI A paryAya-aparyApta Adi bheda kayAMthI racAya? prazna:- A zarIra sAruM hoya to dharma thAya ne? kahyuM che ne ke "zarIramAdyama dhrmsaadhnm|' uttara:- dhULeya thatuM nathI, sAMbhaLane bhAI ! A zarIra to jaDa-mATI-dhULa ajIva che. enAthI vaLI tArAmAM zuM kAma thAya? jaDa acetanathI vaLI cetanamAM zuM kArya thAya? ahIM ema kahevuM che ke jIvanA je paryAya, aparyAya, sUkSma, bAdara, ityAdi je bheda paDe che te nAmakarmanI prakRtine laIne che ane te karmanuM kArya che, AtmAnuM nahi. bahu sUkSma vAta, bhAI. bhagavAna ! tuM koNa cho ane tArAmAM zuM kArya thAya che enI tane khabara nathI. bahAranI moTapa ADe tane bhagavAna AtmAnI moTA bhAsatI nathI. anukULa saMyogo maLatAM, bahAranI moTapanI tane adhiktA AvI gaI che. paraMtu bhAI, ethI tuM duHkhI thaIne marI rahyo che. badhAyA bhedathI ane rAgathI adhika nAma judo bhagavAna AtmA caitanyasvarUpa mahAprabhu che. tenuM mAhAbhya tane kema AvatuM nathI ? bhAI ! parano mahimA maTADIne anaMta mahimAvaMta nija svarUpano mahimA kara. dayA, dAna, vrata, tapa, ityAdi zubhabhAva kare tyAM to tane ema thaI jAya ke meM ghaNuM karyuM, mane dharma thaI gayo. paraMtu jarAya dharma thayo nathI. bApu! jarA sAMbhaLa. A paisA, makAna, Adi jaDa to kyAMya gayA, paNa e paisAne raLavAno ane rAkhavAno je pApabhAva thAya che e pApabhAva paNa tuM nathI. are, tene dAnamAM kharcavAno je zubhabhAva-rAganI maMdatAno bhAva thAya che te bhAva paNa tuM nathI. e rAga tAro nahi ane tuM e rAgano nahi. e rAga pugalanuM kArya che, ane pudgala enuM kAraNa che. ahAhA ! jaina paramezvara ema kahe che ke karaNa ane karma arthAt kAraNa ane kArya bane eka jAtanA abhinna hoya che. jema sonuM kAraNa che ane pAnuM thavuM e enuM kArya che, sonInuM e kArya nathI; tema rAga che e pudgalanuM kArya che, jIvanuM nahi. rAganuM kAraNa pudgala che, caitanyamaya jIva nahi. jagatathI taddana judI vAta che! bhagavAna! A je sonAnA akSaro che enuM kAraNa sonuM che ane je akSaro thayA che e sonAnuM kArya che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 | [ 177 sonInuM ke kArIgaranuM e kArya nathI. sarvajJa prabhuno mArga bahu jhINo che, bhAI ! ahIM to sarvajJadeva ema kahe che ke prabhu! tuM sarvajJasvabhAvI AtmA cho ne! e sarvajJasvabhAvI AtmA zuM kArya kare? mAtra jJAnanuM kArya kare. sarvajJasvabhAva kAraNa thaIne vartamAna jANavA-dekhavAnA bhAva kare e jIvanuM-caitanyanuM kArya che. dayA, dAna, bhakti, Adi rAga che e to ajIva che, emAM caitanyano aMza nathI. mATe e pudgalanuM kArya che, caitanyamaya jIvanuM nahi. paramAtmAe jIvaajIvanuM AvuM svarUpa kahyuM che. bhAI! tuM paranuM kAMI karI zakto nathI. mAtra rAga kare che ane e rAganuM kArya potAnuM-caitanyanuM che ema mAne che. paraMtu je rAganuM kArya caitanyanuM che ema mAne che te mUDha, mithyASTi che. cAra gatimAM rakhaDanAro che. prazna- koInuM kAMIka sAruM bhaluM karavuM ema to kaho? uttara:- bhAI ! sAruM bhaluM kone kahevAya? bhagavAna to, sarvajJasvabhAvI AtmAmAM nirmaLa zraddhA-jJAna-zAMti (cAritra)nA vItarAga pariNAma thAya ene sAruM kahe che. vItarAgasvarUpa, akaSAyasvarUpa jinasvarUpa bhagavAna AtmA che. tenI paryAyamAM akaSAyI pariNAma thAya e mAnuM kArya che, AtmAnuM bhaluM e kArya ane enuM kAraNa pote ja che, anya nahi. ajJAnI bhakti Adino bhAva jene ahIM jaDa pudagalamaya kahyo che tene potAnuM kArya mAne che. paraMtu e mAnyatA mithyAdarzana che ane tethI te potAnuM buruM ja kare che. AcAryadave zuM sarasa dAkhalo ApIne vAta karI che! sonuM kAraNa ane tenuM pAnuM thayuM te tenuM kArya. kAraNa ke sonuM (vastu ) svataMtra che. mATe sonuM ja palaTIne-badalIne pAnuM thayuM che. kAMI sonI badalIne pAnuM thAya? (nA). tevI ja rIte je cokhA raMdhAya che te cokhA kAraNa che ane raMdhAvuM kArya te cokhAnuM che. cokho je caDhe che te caDhavAnA kAryano i cokho ja che. te kArya pANI, strI, ke agni Adi bIjI cIjanuM nathI kemake karaNa ane kArya bane abhinna hoya che. cokhA caDhavAnuM kArya pANI ke strI kare che ema traNakALamAM nathI. bhAI ! vItarAganI vANI lokone Azcarya pamADe evI che. cha kAyanI huM dayA pALI zakuM chuM ema mAnanAra, huM rtA ane jaDanuM kArya e mAruM karma che ema mAnato hovAthI ajJAnI che. paNa te kAryanA kALe, huM bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa chuM evI jene daSTi thaI che tevA jJAnIne jANavAnI dazA thAya che. ane te jANavAnI dazA e jJAnInuM kArya (karma) che. paraMtu dayAno bhAva ke jaDanI kriyA jJAnInuM kArya nathI. bhAI ! vastunI sthiti ja AvI che. emAM kAMI paMDitAI kAma kare ema nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 178 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-3 prazna- paisAnuM dAna to ApI zakAya ne? uttara- koNa Ape ke koNa de? bhAI ! tane zuM khabara nathI ke kAraNa ane kArya judA na hoya? kAryanuM kAraNa ane kAraNanuM kArya sadAya ekameka abhinna ja hoya che. A je paisA javAnI kriyA thAya che tenuM kAraNa jaDa rajakaNo che ane je javAnI kriyA che te jaDa rajakaNonuM kArya che, e AtmAnuM kArya nathI. prazna- paraMtu emAM AtmA nimitta to che ne? uttara:- nimitta nimittamAM che. nimittathI e kArya thayuM che ema nathI. juone, zuM kahyuM che? ke nizcayanaye eTale ke satyadaSTie eTale ke satyane satya tarIke jANavuM hoya to, karma eTale kArya ane karaNa arthAt kAraNa bane eka hoya che. ahA ! nimittakAraNanI to ahIM vAta ja karI nathI. enI to ahIM upakSA ja karI che. juo, A lAkaDI che te pudagala che ane enuM UMcuM thavuM e tenuM kArya che. e pudgalanuM kArya che paraMtu AMgaLI je nimitta che enuM e kArya nathI. AMgaLI to judI-bhinna cIja che. bhAI ! gaLe utaravuM kaThaNa paDe evI vAta che kemake satya kayAreya sAMbhaLyuM nathI ne je sAMbhaLyuM che te badhoya kudharma sAMbhaLyo che ane ajJAnI emAM ja dharma mAnIne saMtoSa le che. ahIM to bhagavAna kahe che ke samosaraNamAM traNalokanA nAthanA darzana thAya evo je zubhabhAva che te mAruM rtavya che ema mAnanAra mUDha mithyASTi che. mahAvideha kSetramAM sImaMdharAdi vIsa tIrthaMkarabhagavAna birAje che. temanI pUjAno bhAva Ave te rAga che. e rAga AtmAnuM karma nathI. AvI vAta che. bhAI ! tuM kayAre samajIza ? A samajyA vinA anAdithI naraka ane nigodanA bhava karI karIne tuM rakhaDI maryo che. e nigodamAM eka zvAsamAM aDhAra bhava karyA che. bhAI ! tane na vinA AvA bhava thayA che. ahIM to kahe che ke nizcayathI bhava ane bhavanA bhAva thavA e tAruM-caitanyamaya jIvanuM kArya nathI. have pachI kalazamAM kaheze ke emAM to pudgala ja nAce che. nizcaya nAma satyadaSTie arthAt vastunuM jevuM svarUpa che evA svarUpanI dRSTie joIe to kAraNa ane kArya banne ekameka che. prazna- emAM nimittakAraNa to AvyuM nahi? uttara- bhAI ! nimittanuM kArya ane nimittanuM karaNa enAmAM (nimittamAM) che. prazna:- paNa nimitta to meLavavuM paDe ne? uttara- bApu! nimittane koNa meLave? bhAI ! tuM to caitanyasUrya cho ne! to e caitanyasUrya zuM kare? je thAya tene potAnAmAM eTale nija caitanyasvabhAvamAM rahIne jANe. AvuM je koI mAne teno saMsAra TakI zake ja nahi. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 ] prazna:- to pachI amAre dhaMdho-vepAra karavo ke nahi? [ 179 utta2:- e kare che ja kayAM? ajJAnathI ema mAne che ke huM dhaMdho-vepAra karI zakuM chuM. dhaMdho-vepAra ke te saMbaMdhI je pApabhAva thAya te tAruM-AtmAnuM kArya ja nathI. pachI karavuM ke na karavuM e savAla ja kayAM rahyo ? aho ! vItarAga paramezvarano mArga koI alaukika che ! jema suvarNanuM pAnuM suvarNa vaDe ja karAtuM hovAthI suvarNa ja che, bIjuM kAMI nahIM. bIjuM kAMI niha eTale ke te sonI vagerenuM nathI ema anekAnta che. tema A badhA jIvasthAnanA bhedo nAmakarmanI prakRti vaDe karAtA hovAthI puddagala ja che, jIva nathI. bhagavAna AtmA to jJAyakasvarUpI caitanyamUrti prabhu che. tenA pariNAma to tenA Azraye samyakdarzana-jJAna-cAritranA nirmaLa pariNAma thAya te che. ahA ! mokSano mArga te kArya ane bhagavAna AtmA kAraNa che. tema vyavahA22tnatrayano rAga kArya ane pudgala tenuM kAraNa che, paNa jIva nahIM. bApu! A to vItarAga paramezvarano mArga che. AvI vAta bIje kayAMya nathI. A paryAsa, aparyApta Adi jIvanA je bhedo paDe che te badhAyanuM kAraNa nAmakarmanI prakRti che. e bhedo nAmakarmanuM kArya che paNa bhagavAna AtmAnuM-caitanyanuM e karma nathI. jIva mAtAnA udaramAM AvyA pachI AhAra, zarIra, Adi cha paryAti bAMdhe che. ahIM kahe che ke e paryApta AdinuM kArya AtmAnuM nathI paNa e nAmakarmanI prakRtinuM kArya che. samyagdaSTi jIva mAtAnA udaramAM Ave che tyAre te ema jANe che ke A paryAsi bAMdhavAnuM kAma mAruM nathI. mAruM kArya to mAtra jANavAnuM che. ahA! huM tyAM paryAtimAM nathI ane je vikalpa thayo che emAM paNa huM nathI. e vikalpa paNa mAruM kArya nathI, paNa puddagalanuM kArya che. ane A vAta to Agamaprasiddha che ema kahe che. arthAt siddhAMtamAM vItarAgadeve Ama ja kahyuM che. trilokanAtha paramezvare divyadhvanimAM kahyuM che enA parathI Agama-paramAgamanI racanA thaI che. te sarvajJadevanA kahelA AgamamAM ema kahyuM che ke nAmakarmane kAraNe paryAptaaparyApta Adi bheda che. AtmAne laIne e bheda nathI. tathA anumAnathI paNa Ama jANI zakAya che. jaDanAM kArya jaDane kA2Ne che ema anumAnathI paNa jANI zakAya che, kAraNa ke pratyakSa dekhavAmAM AvatA zIrAdi je bhAvo che te mUrtika che ane te mUrta puddagalamaya evI karmaprakRtionuM kArya che. je mUrta che enuM kAraNa mUrta hoya ema kahe che. Avo upadeza kaThaNa paDe, paNa bhAI! A manuSyapaNuM cAlyuM jAya che, hoM! ane jo A bhedajJAnanuM kAma manuSyanA avatAramAM na karyuM to DhoranA avatAramAM ane manuSyanA avatA2mAM phera zuM rahyo? AvuM durlabha manuSyapaNuM pAmIne bhavanA abhAvanI vAta jANyA vinA bhavanA bhAvo karyA ja karIza to avatAra eLe jaze, bhAI ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 180 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ahIM AtmAnI vyAkhyA cAle che ke AtmA kone kahevo? je zuddha jJAnaghana abheda caitanyamaya vastu che te AtmA che. evA AtmA upara dRSTi ApatAM enuM vAstavika svarUpa anubhavamAM Ave che, ane janma-maraNa maTe che. ahIM kahe che ke paryApta, aparyApta, ekendriya, dvi-indriya Adi je bhedo paDe che te badhAM pudagalanAM-jaDa nAmakarmanI prakRtinAM kArya che. te kAryane je potAnuM mAne che te ajIvane jIva mAne che, e rakhaDavAnA-paribhramaNanA paMthe che. jema paryApta-aparyApta Adi cauda jIvasthAna lIdhA tema gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna ane saMhanana paNa pudgalamaya nAmakarmanI prakRtionuM kArya che. pudgalathI abhinna che tethI jema jIvasthAnone pudgalanA kahyA che tema uparanA badhA bhAvo pudgalamaya che ema samajavuM. mATe varNAdika jIva nathI evo nizcayanayano siddhAMta che. arthAt paryApta, aparyApta Adi je jIvanI vikArI azuddha dazA che te badhuM pudgalanuM kArya che paNa AtmAnuM nahi. AtmA to anAdi-anaMta akhaMDa ekarUpa zuddha caitanyamaya dhruva vastu che. temAM aMtardaSTi karI ekAgra thatAM AtmajJAna thAya che ane janma-maraNa maTe che. AtmA janma-maraNa ane janma-maraNanA bhAva rahita trikALI zuddha jJAnaghana vastu che. emAM daSTi karatAM paripUrNa AtmA jaNAya che ane tyAre dharmanI zaruAta thAya che. have, A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che * samayasAra kaLaza 38: zlokArtha uparanuM pravacana * "yena' je vastuthI "matra virita nirvaryate" je bhAva bane, "tata' te bhAva taH va cAta" te vastu ja che, "thagyana" koI rIte "anyatra' anya vastu nathI; rUda' jagatamAM jema "ruvame nivRttama sivoza' sonAthI banelA myAnane "ruvame pazyanta' loko sonuM ja dekhe che, "vathaSyana' koI rIte "na sim' taravAra dekhatA nathI. ahAhA! jema sonAthI baneluM myAna sonuM ja che paNa talavAra nathI tema pudgalathI banelA A rAga-dveSa, puNya-pApanA bhAva pudgala ja che, AtmA nathI. bolavAmAM ema Ave ke sonAnI talavAra che. paraMtu talavAra to loDhAnI che, sonAnI nathI. sonAnuM to myAna che. tema bhagavAna AtmAne zarIravALo, puNavALo, dayA-dAnavALo kahevo e sonAnI myAnamAM rahelI talavArane "sonAnI talavAra' kahevA jevuM che. jema sonAnuM to myAna che, talavAra nahi; tema puNya-pApanA bhAva to pudgalanA che, AtmAnA nahi. chatAM tene AtmAnA mAnavA te mithyAtva che, ajJAna che. ane te ja 84 lAkhanA avatAramAM bhaTakavAno rasto che. bhAI ! dayA, dAna, vrata, bhakti, Adi zubhabhAvane je potAnA mAne che te ajIvane jIva mAne che kemake e bhAva pudgalamaya che, AtmarUpa nathI. raMga-rAga tathA guNasthAnalabdhisthAna Adi bhedanA bhAvo che te pudgalanA saMge thayelA che. mATe te badhAya pudgalanA che, caitanyamaya jIvanA nathI. teo jIvanA che ema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 ] [ 181 mAnanAra bhramaNAne paMthe che ane tethI saMsAra-paribhramaNanA paMthe che. daSTino viSaya je Atmavastu che e to akhaMDa abheda ekarUpa vijJAnaghanasvarUpa dhruva caitanyamaya vastu che. tene bhejavALo ke rAgavALo ke saMyogavALo mAnavo e mithyAdarzana che. sonAthI banelA myAnane loko jema sonuM ja dekhe che tene pugalanA kAraNe banelA puNya-pApa, bheda, Adi bhAvone jJAnI jaDa padagalamaya ja dekhe che. dharmI ene kahIe je raMga-rAga ane bhedanA bhAvone potAnI cIja mAne nahi. jeNe bhedathI ane dayA, dAna Adi zubharAgathI bhinna evA nija pUrNAnaMdanA nAthane daSTimAM lIdho che teNe AtmAne samyaka prakAre jevo che tevo jAmyo che ane pratItimAM lIdho che. bhAvArtha ema che ke zarIra, mana, vANI, indriya, puSya, pApa, ityAdi sarva varNAdithI mAMDI guNasthAna parvatanA bhAvo pudgalathI banelA che mATe teo pudgala ja che, jIva nathI. vaLI bIjo kaLaza kahe che: * samayasAra kaLaza 39 : zlokArtha uparanuM pravacana * bhagavAna sarvajJadeva kahe che ke aho jJAnI jano! "rUTuM vaMvisAmayana' A varNAdika guNasthAnaparyata bhAvo che te badhAya " ca pu ca di nim' eka pudgalanI ja racanA "vastu' jANo. AkarI vAta che, bhAI ! je koI dayA, dAna, vrata, bhakti Adi zubhabhAvane potAnA kalyANanuM kAraNa mAne che te ajIvane jIvanuM kAraNa mAne che. kAraNa ke e zubhabhAva sadhaLAya pudgalamaya che. ajJAnIe ajIvane jIvanuM kArya mAnyuM che tethI teNe jIvanuM svarUpa ajIvamaya ja mAnyuM che, kemake kAraNa ane kArya abhinna hoya che. AgaLanI gAthAmAM AvI gayuM ke mArgamAM cAlato saMgha thoDIvAra mArgamAM Ubho hoya ane lUMTAya to, lUMTAya che to saMghanA yAtrIo chatAM "mArga lUMTAya che" ema kahevAya che. tevI rIte bhagavAna AtmA anAdi-anaMta dhruva caitanyamUrti ekarUpa abheda che. temAM eka samaya pUrato dayA, dAna, vratAdinA rAgano tathA guNasthAna Adi bhedano AdhAra dekhIne (eka sayamano ja AdhAra hoM) tene vyavahArathI jIvanA kahyA che. paraMtu e badhA jIvasvarUpacaitanyasvarUpa che ema mAnavuM te mithyAtva che. prazna:- rAgAdine svabhAva kahyo che ne? uttara- paryAyamAM e rAgAdi bheda che ane rAgAdi thavA e paryAyasvabhAva che mATe ene svabhAva kahyo che. paNa te trikALI dravyano svabhAva nathI. are ! e vibhAvasvabhAva paranA kAraNe UbhI thayelI dazA che. e jIvane mahA kalaMka che. ahIM to jIva kone kahIe enI vAta cAle che. ahAhA! vijJAnaghana-caitanyaghanapUrNaghana svarUpa trikALI dhruva vastu che tene ame jIva kahIe chIe. A je rAgAdinA Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 182 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bheda che e enI paryAyamAM che tathApi te AtmabhUta nathI, AtmA nathI. je bhAvo-raMga-rAga ane guNasthAna Adi bhedanA bhAvo-nIkaLI jAya che te AtmA kema hoya? pudgalanA saMge thatA e badhAya bhAvo pugalanA ja che. jhINI vAta, bhAI ! vItarAgano mArga bahu jhINo che. loko to bhagavAnanI bhakti-pUjA kare, bahArathI vratAdi pALe ane jIvonI dayA pALe ene dharmI mAne che. paNa bApu! dharma judI cIja che. dharma to vItarAgabhAva che. rAgAdi e koI vItarAgano mArga nathI. bhAI ! paranI dayA to koI pALI zakyuM ja nathI. chatAM huM paranI dayA pALuM chuM evI mAnyatA e mithyAtva che. tathA je dayAno zubhabhAva Avyo te jIvano svabhAva nathI paNa te pudgalathI racAyelo bhAva che ema ahIM kahe che. e dayAno je bhAva che te rAga che ane rAga che te nizcayathI hiMsA che. zubhabhAva e sAcI dayA nathI, bhAI ! prazna:- to sAcI dayA zuM che? uttara- bhAI ! zuddha caitanyamaya trikALI dhruvasvarUpa bhagavAna AtmAnA lakSe je zAnti ane vItarAgatAnA nirmaLa pariNAma utpanna thAya ane tyAre rAganI utpatti ja na thAya tene paramAtmA sAcI dayA ane ahiMsA kahe che. puruSArtha siddhayupAya (zloka 44)mAM AcArya amRtacaMdrasvAmIe ema kahyuM che ke-je rAga utpanna thAya che te, cAhe to deva-guru-zAstranI bhaktino ho ke vratAdinA pAlanano ho, hiMsA che. tathA ahIM tene pudgalanuM kArya kahyuM che. ahAhA ! e rAgAdi bhAvo AnaMdaghanasvarUpa caitanyanA nAtha bhagavAna AtmAnuM kArya nathI, paNa e pudgalanI ja racanA che ema huM jIvo! tame jANo. AnaMdaghanasvarUpa bhagavAna AtmA che to enuM kArya AnaMda Ave te che. vItarAgasvarUpa prabhu AtmA che to tenuM kArya vItarAgatA Ave e che. paraMtu dayA, dAna, vrata, bhaktinA vikalpa-rAga UThe e AtmAnuM kArya nathI. e to pudagalanuM kArya che. jevuM kAraNa hoya evuM ja kArya thAya ema ahIM siddha karavuM che. have pachI kna-karma adhikAra levo che tethI tenA upodghAtarUpe ahIMthI zarU kare che ke kAraNa ane kArya banne abhinna hoya che. ahAhA! zuM zailI che! pudgala karaNa che ane bheda-rAgAdi tenuM (pudgalanuM) kArya che. tevI rIte bhagavAna AtmA karaNa che ane jJAtA-darAnA pariNAma, AnaMdanA pariNAma e enuM kArya che. rAga e AtmAnuM karma nathI, e pudagalanuM karma che. ahA ! AkhI jiMdagI dharma mAnIne vratAdi pALavAmAM gALI hoya ene mATe pUrva-pazcimano phera lAge evI A AzcaryakArI vAta che. paraMtu prabhu! bhagavAna jinezvaradeve dharmasabhAmAM je kahelI vAta che te ja A vAta che. ahAhA ! jema sonAnA myAnane sonAnuM myAna kahevAya che paNa talavAra nahIM, tema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 ] [ 183 puddagalanA kAryane-puNya-pApanA bhAvone puddagala ja kahevAya che, jIva nahIM. loko to vrata pALavAM, dayA pALavI, jUThuM na bolavuM, brahmacarya pALavuM ityAdine ja potAnuM sarvasva mAnI beThA che. temane ahIM kahe che ke prabhu! sAMbhaLa. A badhI paMcamahAvratanI vRttio che te rAga che, Asrava che ane e puddagalanuM kArya che. cidAnaMdaghana che svarUpa jenuM evA AtmAnuM e kArya nathI. bhAI! tAre sukhanA paMthe-dharmanA paMthe javuM hoya to caitanyamAtra pUrNAnaMdaghanasvarUpa vastu aMdara che temAM jA, teno svIkAra karIne temAM ja ekAgra thaI jA, ane bheda, rAga ane nimittanuM lakSa choDI de. bhAI! dayA, dAna, vrata, tapa, ityAdi rAgamAM dharma mAnIne tuM saMtuSTa thayo che paNa e tAro mithyA abhiprAya che. bhagavAna! tuM bhUlamAM bharamAI gayo che. e vikalpa-rAganI vRttinuM je utthAna te caitanyanA gharanI cIja nathI. prabhu! tArA caitanyagharamAM rAganI vRtti UThe evI koI zakti nathI. AtmA anaMta zaktionuM saMgrahasthAna-godAma che. emAM evI koI zaktiguNa nathI je vikArane-rAgane utpanna kare. ahAhA! cidAnaMdaghanasvarUpa vastumAM to guNonI ekarUpa nirmaLa dhArA vahe, paNa rAganI dhArA vahe evo AtmA nathI. AvuM kadI sAMbhaLyuMya na hoya ane ema ne ema jiMdagI AMdhaLe-baherI ( bhAna vinA) cAlI jAya. bhAI ! ethI bhavabhramaNa na maTe. ahAhA! anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta AnaMda, anaMta vItarAgatA, anaMta svacchatA evI anaMta pUrNa zaktionuM AtmA saMgrahasthAna che. e rAganuM sthAna nathI. to emAMthI puNya-pApanuM utthAna kema thAya? puNya-pApa upaje evuM caitanyanuM-AtmAnuM svarUpa ja nathI ne. tathApi koI ajJAnI ema kahe ke amane to bhaktithI ja kalyANa thaze. deva ane gurunI arpaNatAthI bhakti karIe eTale teo amane tArI deze. paraMtu bhAI! koNa guru? tAro guru to tuM ja cho. tane tArI samajaNathI AtmajJAna thAya che mATe tuM pote ja tAro guru cho. ahAhA! AtmA pote ja potAno guru ane pote ja potAno deva che. te pote ja tIrtha ane pote ja tIrthadhAma che. bAkI badhI to bahAranI vyavahAranI vAto che. A bAhya deva-guru-tIrtha to mAtra puNyanAM kAraNa (nimitta) che. ahAhA! bhagavAna traNalokanA nAtha jinendradeva, iMdro ane gaNadharo tathA karoDo devo ane rAjendronI sabhAmAM je vAta karatA hatA te A vAta che. bhAI ! sAMbhaLa kharo ke A zuM cIja che! ene sAMbhaLyA vinA sAcI samajaNa kayAMthI Avaze ? tAruM lakSa tyAM kema jaze ? zrImade kahyuM che ke 'lakSa thavAne tehano, kahyAM zAstra sukhadAya. A zAstra to AtmAnuM-potAnuM lakSa karAvavA mATe hyAM che. guru ane deva paNa tenuMeka AtmAnuM ja lakSa karAve che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 184 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bhAI ! aMdara tuM anaMtaguNano bhaMDAra pUrNAnaMdano nAtha prabhu cho ne! paNa kema bese ? kAraNa ke anAdikALathI eka samayanI paryAya upara ja enI dRSTi paDI che. eka samayanI dazAne ja eNe potAnuM svarUpa mAnyuM che. paNa paryAya che e tAruM tattva nathI. paryAya AtmA nathI. bhale ene AtmA kahe, paNa nizcayathI bhagavAna pUrNa-caitanyaghana, ekalA AnaMdanuM daLa. anAkuLa zAMtino rasakaMda je trikALa dhruvapaNe che te AtmA che. anAdi-anaMta dhruva caitanyapaNe TaktA tattvane bhagavAna AtmA kahe che. enI daSTi karavI e samyagdarzana che. bhAI ! enI dRSTi karavA mATe tAre nimitta parathI, rAga uparathI ane bhedanA bhAva uparathI dRSTi uThAvI levI paDaze. aMdaramAM ekamAtra akhaMDa abheda ekarUpa caitanyamUrti cidAkAra bhagavAna che enI daSTi karavI e samyagdarzana che. dharmanI zarUAta ja ahIMthI (samyagdarzanathI) thAya che. bhAI ! cAritra to bahu dUranI vAta che. ahAhA ! daSTimAM je abheda cidAnaMdamaya cIja pratItimAM AvI emAM ja ramavuM, TharavuM, sthita thaI javuM enuM nAma cAritra che. dehanI kriyA ke vratAdinA kriyAkAMDa e kAMI cAritra nathI. e to sau pudgalanAM kArya che ane pudgala emanuM kAraNa che. ema ahIM kahe che. traNalokanA nAtha tIrthaMkaradeva paramAtmA zrI sImaMdhara bhagavAna humaNAM mahAvidehamAM birAje che. temanuM eka karoDa pUrvanuM AyuSya che ane 500 dhanuSyano deha che. lAkho jIvonI sabhAmAM teo A ja vAta pharamAve che. saMvata 49 mAM zrI kuMdakuMdAcAryadava tyAM gayA hatA ane ATha divasa rahIne divyadhvani sAMbhaLI hutI. teo to jJAnI, dharmI ane nirmaLa cAritravaMta hatA. potAnI pAtratAne laIne vizeSa nirmaLatA thaI hatI, tyAMthI bharatakSetramAM pAchA AvIne temaNe A zAstro racyAM che. bApu! mArga to A ja che, bhAI ! sanAtana vItarAgano paMtha A ja che. bAkI badhA to vADA bAMdhIne beThA che ane potapotAnI mAnyatAmAM je Avyo tene dharma mAne che. paNa e kAMI dharma nathI. AkarI vAta che, paNa zuM thAya! ahIM kahe che ke varNAdikathI mAMDIne guNasthAna sudhInA badhAya bhAvo, are cothuM, pAMcamuM ane temAM guNasthAna sudhInA badhA bhedo paNa, pudgalanA kAraNe che. ahAhA! bhagavAna AtmA anaMtaguNadhAma anAdi-anaMta svasaMvedha avicaLa prabhu che. te atIndriya AnaMda ane jJAnanA vedanathI jaNAya evI cIja che, paNa bhedanA ke rAganA Azraye jaNAya evI cIja nathI. mULa cIja je abheda caitanyamaya nityAnaMda prabhu che tenI daSTi thayA vinA koIne paNa traNakALamAM samyagdarzana thatuM nathI. tathA jyAM samyagdarzana nathI tyAM samyajJAna ane sammacAritra hotAM nathI. vinA samyagdarzana jeTalA paNa vrata, tapAdinA zubharAganA kriyAkAMDa che te badhA thothethothAM che, ekaDA vinAnAM mIMDAM jevA che, vA vara vinAnI jAna jevA che. jema vara vinAnI jAna te jAna nathI, tema trikALI saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 ] [ 185 Azraye utpanna thatA samyagdarzana vinA vrata, tapa, dAna, bhaktinA zubhabhAva e cAritra nathI. bhAI ! karoDo rUpiyA dAnamAM ApI maMdira baMdhAve, bhagavAnanI pratiSThA karAve ane bhagavAnanI pUjA-bhakti kare, paNa e badho zubhabhAva rAga che, cAritra nathI. ahIM to ene pudgalanA kAryarUpa kahyo che. bhagavAna! ekavAra sAMbhaLa. bhedamAM ane rAgamAM tAro mahimA nathI. bhagavAnanI bhakti-pUjAnA bhAvamAM tAro mahimA nathI. huM bhagavAnano moTo bhakta, pUjArI ane AratI utAranAro ema tuM tAro bahArathI mahimA kare, paNa bhAI ! aMdara tArA AnaMdanA nAthano mahimA ethI maTI jAya che e to jo. bahu jhINI vAta, bhAI ! anaMtakALamAM 84nA avatAra karatAM karatAM hajI sudhI A vAta samajyo nathI. anaMtavAra kAgaDA ane kUtarAnA bhava karyA ane manuSya thaI kadAcit bahArathI sAdhu paNa thayo, paNa aMdara rAganI kriyAthI ja dharma mAnyo tethI daSTi mithyA ja rahI ane tenA phaLamAM naraka-nigodanA ja bhava prApta thayA. bhAI! e rAga ane bhedanA bhAvothI cidAnaMda bhagavAna hAtha nahIM Ave. e raMgathI mAMDI guNasthAna parvatanA 29 bolathI kahelA sarva bhAvo "Ica di punica' eka pugalanI ja racanA che ema kahyuM che. prazna:- AmAM ekAMta nathI thatuM? paMcAstikAyanI 6ramI gAthAmAM to rAga thAya che te potAthI ja thAya che ema Ave che. tathA jayasenAcAryanI TIkAmAM to ema Ave che. azuddha upAdAna ane karma nimitta ema be kAraNothI rAga thAya che? | uttara- paMcAstikAyanI 6ramI gAthAmAM to rAganI paryAyanuM svataMtra astitva siddha karyuM che. rAga jIvanI paryAyamAM thAya che e paryAyanuM tyAM astitva jaNAvyuM che. tathA zrI jayasenAcArya upAdAna-nimitta ema je be kAraNa kahyAM te pramANajJAna karAvavA kahyAM che. jyAre ahIM to svabhAvanI daSTinI apekSAe e banne vAtane bAjue mUkIne varNAdi bhAvone pudgalanA kahyA che. dravyasvabhAva batAvavo che ne! vaLI jJAnI inayanI apekSAe ema jANe che ke je rAganuM pariNamana che te mArAmAM che, mArA kAraNe che. e to jJAna ema jANe che ke mArI paryAyanuM eTaluM astitva che. paraMtu e trikALI dravyanuM kArya che ke e dravyanuM svarUpa che ema nathI. ahA ! eka bAju AtmA rAgano arjA che ema kahe ane vaLI pAchuM rAganuM pariNamana che te potAnuM che ema jJAnI-samaktiI jANe ! kevI vAta ! vaLI ahIM kahe che ke rAganA je pariNAma che te pudagalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che tethI ekalA pudagalathI racAyA che. bhAI ! jyAM je apekSAthI kathana hoya tyAM te apekSAthI samajavuM joIe. je apekSA hoya tene na samaje ane ekAMta ja pakaDIne bese to satya hAtha nahi Ave, bhAI ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 186 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ahIM to ema siddha karyuM che ke puddagala je nimitta che tenuM A rAgAdi kArya che. A to nimittathI kArya thayuM ema AvyuM. AmAM upAdAnathI kArya thAya che e kayAM gayuM? are, bhAI! kaI apekSAe kahyuM che e to samaja. e to nimittanA Azraye rAga thAya che mATe teno che, ema kahI eka puddagalanI ja racanA jANo-ema kahyuM che. e pudgalanuM kArya che paNa caitanyasvabhAvanuM kArya nathI ema apekSA batAvavI che. AtmA vastu che e to zuddha caitanyaghana AnaMdaghana ekalI pavitratAno piMDa prabhu che. tethI emAMthI apavitra rAga kayAMthI racAya? bhAI ! A manuSyadeha cAlyo jAya che hoM! te pAcho kayAre maLaze? jo A na samajyo to rakhaDavAnA raste javuM paDaze. tyAM pachI koInI siphArasa kAma nahi lAge. ahIM kahe che ke e varNAdi sarva bhAvo eka puddagalanA ja che. 'sya hi puvAsya ' 'di' ema zabda che. eka puddagalanI ja racanA jANo ema kahe che. A kaI apekSAe kahyuM che? rAganI racanA to paryAyamAM potAnA UMdhA puruSArthathI thAya che mATe rAganuM pariNamana jIvanuM che, jIvamAM che ane temAM karma nimitta che. karma nimitta che, paNa e nimitta che mATe rAga thAya che ema nathI. A eka siddhAMta che. jyAre ahIM bIjA siddhAMtathI kahe che ke rAgano AtmA rDA nathI. AtmAmAM arkA nAmano guNa che tethI rAgane karavAno teno svabhAva nathI. mATe rAganI racanA puddagaladravyathI che paNa jIvathI nahi. pudgala karaNa che ane rAga enuM kArya che, kemake te banne abhinna che. ahIM vastunA svabhAvanI-cidAnaMda-svarUpa bhagavAnanI dRSTi karAvavI che. ane vastu che e to ekalo caitanyaghanapiMDa akaSAyasvabhAvano rasakaMda che. e kaSAyanA bhAvane kare e kema bane ? akaSAyasvarUpamAM kaSAyanA bhAvanuM karavApaNuM che ja nahi, mATe A rAgAdi che e puddagalanI racanA che mATe enI daSTi choDI de. ahAhA! kahe che ke paryAyabuddhino tyAga kara ane trikALI vastusvabhAvanI dRSTi kara. bhAI! A kAMI vAdavivAde pAra paDe ema nathI. kheMcatANa choDIne 'jyAM jyAM je je yogya che tahAM samajavuM teha' e nyAye yathArtha samaja keLavavI joIe. A jIva-ajIva adhikAra cAle che. tyAM jIva ene kahIe ke je akhaMDa abheda ekarUpa caitanyaghanasvarUpa hoya, enI daSTi karatAM samyagdarzana-dharmanuM prathama sopAna pragaTa thAya che. AvA zuddha jIvanI dRSTi karAvavA ahIM raMga-rAga ane bhedanA bhAvo eka pudgalanI ja racanA jANo ema kahyuM che. ahIM to AtmA-dravyano pUrNa svabhAva batAvavo che. paraMtu jyAre paryAyanI vAta hoya tyAre paryAyamAM jIva pote ekalo rAga kare che ane puddagala to emAM nimittamAtra che ema kahevAmAM Ave che. nimittathI rAga thAya che ema nathI. vikAranA pariNamanamAM parakArakanI apekSA nathI ema paMcAstikAyamAM paryAyanI asti siddha karI che. tathA jyAre rAga thAya che tyAre nimitta hoya che evuM pramANajJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 | [ 187 karAvavA, rAga potAthI (rAgathI) thayo che evuM nizcayanuM jJAna rAkhIne, rAga nimittathI thayo che evuM nimittanuM jJAna meLavavAmAM Ave che. nizcayane uDAvIne nimittanuM jJAna meLavyuM che ema nathI. tathA ahIM to e bannene (pramANa tathA vyavahArane) uDADayA che. bhagavAna AtmA caitanyasUrya che, e caitanyasUryano jhabakAro caitanyamaya ja hoya. emAM zuM rAgano aMdhakAra hoya? e rAgano aMdhakAra to acetana pudgalanuM ja kArya che. Avo bhagavAnano mArga che bhAI ! khuba dhIra ane zUravIranuM kAma che. kahyuM che ne ke harino mAraga che zUrAno, nahi kAyaranuM kAma jo ne." prazna- jo eka pudgalathI ja rAgAdi thAya che to nimittathI paramAM na thAya e kyAM gayuM? uttara:- bhAI ! tuM apekSA samajyo ja nathI. nimittathI paramAM na thAya e to paryAyanuM svataMtra astitva siddha karavAnI vAta che. paraMtu ahIM to AkhI paryAyadaSTi ja uThAvI levAnI vAta che. ahIM to trikALI zuddha svabhAvanI daSTi karAvavAnI vAta che. aho dharmI jIvo! varNathI mAMDI guNasthAna paryaMtanA bhedone eka pudgalanI ja racanA jANo. paNa te caitanya camatkAra bhagavAna AtmAnI racanA nathI ja nathI. AtmA 2 race ? e to nirmaLa atIndriya AnaMda ane jJAnanI racanA kare evo jJAnAnaMdasvarUpI bhagavAna che. dravyasvabhAvamAM je hoya tenI racanA kare ne? je na hoya tenI racanA kema kare? dravyasvabhAvamAM rAgAdi nathI, mATe rAgAdinI racanA AtmA na kare. tethI rAgAdi to eka pudgalanI ja racanA che ema jANo. nimittavAdIo ema kahe che ke kArya nimittathI thAya che. upAdAnavAdIo ema kahe che ke kArya upAdAnathI thAya che, nimittanuM tyAM kAMI kAma nathI. 'upAdAna bala jahA~ tahaoN, nahi nimittako dAva.' nimittano kayAreya dAva Avato nathI. paNa A kaLazamAM to nimittano dAva Avyo ne! bhAI ! kaI apekSAe kahyuM che te yathArtha samajavuM joIe. paryAyamAM to nimittano dAva Avato ja nathI. rAganI je paryAya thAya che te to pote potAthI ja thAya che. nimitta ho bhale, paNa nimittathI thAya che ema che ja nahi. paraMtu ahIM to vastunA svabhAvanI daSTi karAvavI che ne? trikALI svabhAva to vikAra ane bhedanI racanA kare evo nathI. tathA bheda ane rAganI utpatti pudagalanA saMge ( Azraye) utpanna thAya che. mATe rAga ane bhedanuM kAraNa pudgaladravya ja che ema jANo-ema kahyuM che. are! bhagavAna traNalokanA nAtha prabhu kevaLInA virahu paDyA! kevaLajJAna, mana:paryayajJAna ke avadhijJAna rahyuM nahi! ane A vAMdhA-vivAda UbhA thayA ! jema lakSmI ghaTe, pitA gujarI jAya eTale putro aMdaroaMdara takarAra kare, ema tattvanI vAtamAM takarAro paDI ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 188 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 paMcamakALa che ne! bhAI ! samaya badalatAM vastunuM svarUpa kAMI badalatuM nathI. vItarAgano paMtha to sadAya eka ja che. zrImada rAjacaMdra kahyuM che ne ke eka hoya traNakALamAM paramArathano paMtha.' rAga ane draSanA pariNAmane pugalanA kema kahyA? eka to teo nIkaLI jAya che ane bIjuM teo jIvanA svabhAvamaya nathI mATe temane pudgalanA kahyA che. paraMtu te karmanA ja che ane nimittathI ja thAya che ema ekAMte (paryAyane) siddha karavA jazo to dravya ja uDI jaze. paraMtu paryAya (svata:) siddha che. paryAyamAM je rAganI siddhi che te enuM upAdAna che ane emAM para nimitta che. parakArakanI apekSA vinAnuM enuM pariNamana anAdithI siddha che. jyAM be kAraNathI kArya thAya ema kahyuM hoya tyAM joDe nimitta che enuM jJAna karAvavA kahyuM che. kharekhara kArya to ekathI (upAdAnathI) ja thayuM che. ekathI ja kArya thayuM che e dRSTimAM rAkhIne, nimittathI thayuM che ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. jyAre ahIM to e banne vAtane uDADIne vastunA svabhAvanI daSTi karAvI che. eka samayanI paryAyamAM je rAga-bhedAdi bhAvo thAya che te pugalanuM ja nirmANa che kemake te caitanyasvarUpa vastumAM nathI. vastu to trikALI zuddha caitanyaghana saccidAnaMda-svarUpa bhagavAna che. e vikAra ane bhedanuM kAraNa kema thAya ? tethI nimittane AdhIna thayelA rAga ane bhedanA bhAvo pudgalanI ja racanA che ema jANo eTale anubhavo ema kahyuM che. AtmAmAM anaMta guNa to badhA nirmaLa-pavitra che. emAM koI guNa ke zakti evo nathI ke vikAra kare. tethI ja 47 zaktinA varNanamAM nirmaLa kramabaddhaparyAyane ja jIvanI lIdhI che. tyAM azuddhatA lIdhI ja nathI, kemake zakti zuddha che to enuM pariNamana zuddha ja hoya che. azuddhatA che enuM to basa jJAna thaI jAya eTaluM ja. Avo vItarAgano mAla che te saMto ADatiyA thaIne jAhera kare che, Ape che. traNalokanA nAtha paramAtmA jinezvaradeva, gaNadharo ane idronI sabhAmAM ema kahetA hatA ke vastumAM je rAga ane bhedanA bhAvo paryAyamAM thAya che te pudgalanuM kArya che ema jANo. e tAruM-AtmAnuM kArya nathI. ahAhA! prabhu! kAraNaparamAtmA to je nirmaLa pariNamana thAya enuM kAraNa che. 'tata:' mATe '' A bhAvo "puna: va astu' pudgala ja ho, 'na mAtmA' AtmA na ho. juo, pahelAM "di' kahyuM hatuM ane ahIM paNa "va" pada lagADayuM che. vrata, tapa, bhakti, Adi rAgathI kalyANa thaze ema mAnanArane bahu AkaruM paDe evI vAta che. paNa bhakti Adi to vikalpa che, AtmA nathI; Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-65-66 ] [ 189 yata:' kAraNa ke "sa: vijJAnadhana:' AtmA to vijJAnaghana che, jJAnano pUMja che. ahAhA ! prabhu! tuM to caitanyanA tejanA nUranuM pUra cho ne! tuM rAganuM kAraNa kema hoI zake ? aSTasahastrImAM paNa Ave che ke zubhAzubha bhAva ane bheda AtmA na ho, paNa pudgala ja ho. A anekAnta che. AtmA to vijJAnaghana prabhu jJAnano puMja che. e vijJAnaghana vastumAM rAga ane bheda kayAMthI Ave ? "tata:' tethI "manya:' A varNAdika bhAvothI anya ja che. vijJAnaghanasvarUpa bhagavAna AtmA varNAdi bhAvothI anya eTale anero-judo ja che. AvuM vastu svarUpa che. [ pravacana naM. 188-109 * dinAMka 27-6-76 ane 28-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * gAthA-97 * zeSamanyadvayavahAramAtram pajjattApajjattA je suhumA bAdarA ya je cev| dehassa jIvasaNNA sutte vavahArado uttaa|| 67 / / paryAptAparyAptA ye sUkSmA bAdarAzca ye caiv| dehasya jIvasaMjJAH sUtre vyavahArataH uktaaH|| 67 / / have, A jJAnaghana AtmA sivAya je kAMI che tene jIva kahevuM te sarva vyavahAramAtra che ema kahe che: paryAya aNaparyAya, je sUkSama ane bAdara badhI kahI jIvasaMjJA dehane te sUtramAM vyavahArathI. 67. gAthArtha:- [2] je [paryAptAparyApta:] paryAya, aparyApta [ sUkSmA: vIva2T: ] sUkSma ane bAdara Adi [ re va] jeTalI [veca] dehane [ nIvasaMjJA:] jIvasaMjJA kahI che te badhI [ sUtre ] sUtramAM [ vyavahAra:] vyavahArathI [3: ] kahI che. TIkA:- bAdara, sUkSma, ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya paryAya, aparyApta-e dehanI saMjJAone (nAmone) sUtramAM jIvasaMjJApaNe kahI che, te paranI prasiddhane lIdhe, "ghInA ghaDA nI jema vyavahAra che-ke je vyavahAra aprayojanArtha che (arthAt temAM prayojanabhUta vastu nathI). te vAtane spaSTa kahe che: jema koI puruSane janmathI mAMDIne mAtra "ghIno ghaDo" ja prasiddha (jANIto) hoya, te sivAyanA bIjA ghaDAne te jANato na hoya, tene samajAvavA " je A "ghIno ghaDo' che te mATImaya che, ghImaya nathI" ema (samajAvanAra vaDa) ghaDAmAM ghInA ghaDA" no vyavahAra karavAmAM Ave che, kAraNa ke pelA puruSane "ghIno ghaDo' ja prasiddha (jANIto) che; tevI rIte A ajJAnI lokane anAdi saMsArathI mAMDIne "azuddha jIva' ja prasiddha che, zuddha jIvane te jANato nathI, tene samajAvavA (-zuddha jIvanuM jJAna karAvavA) "je A "varNAdimAna (varNAdivALo) jIva' che te jJAnamaya che, varNAdimaya nathI" ema (sUtra viSe) jIvamAM varNAdimAnapaNAno vyavahAra karavAmAM Avyo che, kAraNa ke te ajJAnI lokane "varNAdimAna jIva" ja prasiddha che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-67 ] [ 191 (anuSTrama) ghRtakumbhAbhidhAne'pi kumbho ghRtamayo na cet| jIvo varNAdimajjIvajalpane'pi na tnmyH|| 40 / / have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArdhaH- [veta] jo [ kRtavarmAbhidhAne ma]i "ghIno ghaDo" ema kahetAM paNa [nma: vRtamaya: 1] ghaDo che te ghImaya nathI (-mATImaya ja che), [vaMrima-nIva-netvane magi] to tevI rIte varNAdivALo jIva' ema kahetAM paNa [ nIva: na tanmaya:] jIva che te varNAdimaya nathI (-jJAnaghana ja che). bhAvArtha- ghIthI bharelA ghaDAne vyavahArathI "ghIno ghaDo' kahevAmAM Ave che chatAM nizcayathI ghaDo ghI-svarUpa nathI; ghI ghI-svarUpa che, ghaDo mATI-svarUpa che; tevI rIte varNa, paryAti, indriyo ityAdi sAthe ekatrAvagAharUpa saMbaMdhavALA jIvane sUtramAM vyavahArathI paMcendriya jIva, paryApta jIva, bAdara jIva, deva jIva, manuSya jIva' ityAdi kahevAmAM Avyo che chatAM nizcayathI jIva te svarUpa nathI; varNa, paryAti, Indriyo ityAdi pudgalasvarUpa che, jIva jJAnasvarUpa che. 40. * zrI samayasAra gAthA 67 : mathALuM * AtmA to vijJAnaghana-jJAnano ghana piMDa che. e jJAnaghana sivAya bIjuM je kAMI che te varNa, gaMdha, zarIra, mana, vANI, indriya, dayA, dAna, Adi bhAvo-te badhAyane jIva kahevA e sarva vyavahAramAtra che-ema have kahe che. * gAthA 67 : TIkA uparanuM pravacana * jIvane bAdara, sUkSma, ekendriyAdi kahyo che e vyavahArathI eTale jUThI daSTie kahyo che ema ahIM kahe che, kAraNa ke bAdara, sUkSma Adi to dehanI saMjJA-dehanuM nAma che. tethI sUtramAM jyAM ekendriyAdine jIvanI saMjJApaNe kahyA che tyAM vyavahArathI-asabhUta vyavahAranayathI kahyA che. anAdithI ajJAnIne paranI prasiddhi che. puNya-rAga AtmA che evuM anAdithI ajJAnIne prasiddha che. tethI ema samajAvyuM ke rAga te AtmA. paNa kharekhara rAga te AtmA nathI. ahA ! puNyano bhAva je rAgamaya che te AtmA nathI. AtmA to jJAnamaya che. ghInA ghaDAnI jema vyavahArathI samajAvyuM che. paraMtu e vyavahAra aprayojanArtha che. vyavahAra prayojanane siddha karato nathI mATe te aprayojanArtha che. zuM kahyuM? ke "rAga te AtmA" ema kahevuM te aprayojanabhUta che kAraNa ke ethI kAMI prayojana siddha thatuM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 192 ] . [ pravacana ratnAkara bhAga-3 tevI rIte guNasthAna, jIvasthAna, mArgaNAsthAna AdimAM AtmA tanmaya nathI. tethI temane jIvanA kahevA te aprayojanArtha che, jUThuM che, kAraNa ke ethI kAMI prayojana siddha thatuM nathI. kaLazaTIkAmAM kaLaza 39mAM lIdhuM che ke-"koI AzaMkA kare che ke kahevAmAM to ema ja kahevAya che ke "ekendriya jIva, be indriya jIva' ityAdi; "deva jIva, manuSya jIva " ityAdi; "rAgI jIva, hepI jIva" ityAdi, uttara Ama che ke kahevAmAM to vyavahArathI ema ja kahevAya che. nizcayathI evuM kahevuM jUThuM che." vaLI kaLazaTIkAmAM kaLaza 40mAM paNa e ja daDha karyuM che ke "AgamamAM guNasthAnonuM svarUpa kahyuM che tyAM "deva jIva, manuSya jIva, rAgI jIva, dveSI jIva ' ityAdi ghaNA prakAre kahyuM che, paNa te saghaLuMya kahevuM vyavahAramAtrathI che; dravyasvarUpa jotAM evuM kahevuM jUThuM che." rAga-dveSAdi bhAvo che to potAmAM teo paryAyamAM asti che tethI satya che. paraMtu teo jIvadravyamAM kayAM che? teo ajIvapaNe bhale ho, paNa teo AtmA nathI. A dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti AdinA je vikalpa UThe che te AtmA che ema vyavahArathI-jUThI dRSTithI kahyuM che. enAthI bhagavAna! tuM bharamAI gayo? vyavahAra dvArA nizcaya oLakhAvyo che arthAt rAgadvArA AtmA oLakhAvyo che, tyAM tuM rAgane ja coMTI paDayo ke rAga te AtmA! bhAI ! AtmA to trikALI dhruva jJAyakamUrti bhagavAna vijJAnaghana prabhu che. e bhUtArtha eTale satyArtha che. e daSTino viSaya che ane emAM daSTi karatAM samyagdarzana thAya che. A sivAya dayA, dAna, Adi aneka vikalpavALo jIvane kahevo e vyavahAra che ane vyavahAra che e asatyArtha che kAraNa ke temAM (vikalpamAM) jIva tanmaya nathI. prazna:- pravacanasAra (gAthA 189)mAM to ema Ave che ke nizcayathI zubhAzubha bhAvono-puNya-pApanA bhAvono AtmA kta ane bhoktA che? tathA pravacanasAra gAthA 8mAM ema kahyuM che ke zubha, azubha ke zuddhapaNe pariNamato jIva emAM tanmaya che? uttara:- bhAI ! e to paryAyamAM zubhAzubha bhAvothI ekarUpa che eTaluM batAvavuM che. tethI trikALI dravya emAM tanmaya che ema nathI. tyAM to paryAya te samayamAM te-rUpe pariNamI che ema vartamAna paryAya pUratI vastunI sthiti siddha karavI che. paraMtu ahIM to ekalA trikALIne-dravyane siddha karavuM che. trikALI dravya je AtmA e to zuddha vijJAnaghana bhagavAna che. e kadIya zubhAzubhabhAvopaNe thayo ja nathI. tathApi zubhAzubhapaNe thayo che ema kahevuM e vyavahAra che, jUThI daSTi che. samayasAranI chaThThI gAthAmAM Ave che ke bhagavAna AtmA zubhAzubhabhAvanA svabhAve pariNamyo ja nathI. eTale zuM? ke jJAyakasvabhAvI AtmA jo zubhAzubhanA svabhAve pariName to jaDa acetana thaI jAya. bhAI ! A bhakti ane mahAvratAdinA je zubhabhAva che te jaDa acetana che, kemake emAM caitanyanuM kiraNa nathI. tyAM pravacanasAramAM paryAyanI apekSAe tanmaya che ema kahyuM tathA ahIM dravyanI apekSAe tanmaya nathI ema siddha karyuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-67 ] [ 193 pravacanasAranI 189mI gAthAmAM je ema kahyuM che ke nizcayathI AbhA rAgano rjA ane bhoktA che tyAM to svata: rAga kare che ane svataH bhogave che ema abhiprAya che. paranI pariNatine jIvanI kahevI te vyavahAranaya ane potAnI pariNatine potAnI-jIvanI kahevI te nizcayanaya ema tyAM artha che. prazna:- to pachI jIva rAgane kare che ane nathI karato e bannemAMthI sAcuM zuM? uttara- bhAI ! apekSAthI banne vAta sAcI che. pravacanasAranA jJaya adhikAramAM vastunI paryAya siddha karI che tyAre ahIM dravya siddha karyuM che. dravyadaSTithI jotAM vastu je jJAyakamAtra bhAva che emAM rAga che ja nahi. tethI to chaTTI gAthAmAM kahyuM ke jJAyakabhAva zubhAzubhabhAvonA svabhAve pariNamato nathI. paMDita zrI jayacaMdajIe koMsamAM 'zAkabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI" ema eno khulAso karyo che. ahAhA ! jJAyaka, jJAyakapaNe phITIne kadIya acetana thato ja nathI. bhAI ! zubhAzubhabhAva che te acetana che. jo jJAyakabhAva temanA svabhAve pariName to te acetana thaI jAya. bhAI ! Avo vItarAga sarvajJano mArga ghaNo gaMbhIra-UMDo che, ghaNo phaLadAyaka che. vyavahAranA rasiyAne to A vAta evI lAge ke jANe enA sarva vyavahArano lopa thaI gayo. bhAI ! e ja vAta ahIM kahe che ke AtmAmAM vyavahAra-rAgAdi che ja nahi. je AtmAne aMtaramAM svIkAravo che e to ekalo vijJAnaghana saccidAnaMdamaya jJAnano paMja asaMkhyapradezI prabhu che, emAM zubhAzubha bhAvo kayAM che? nathI ja). to e zubhAzubhapaNe kema thAya? ( na ja thAya ). bhAI ! ene zubhAzubhabhAvovALo kahevo e to asaddabhUta vyavahAranayanuM kathana che. 11mI gAthAmAM AvyuM che ne ke je rAga jaNAya che te asaddabhUta upacAra vyavahAranayano viSaya che ane je rAga (abuddhipUrvakano) nathI jaNAto e asaddabhUta anupacAra vyavahAranayano viSaya che. che to banne asaddabhUta vyavahAra, ane vyavahAra badhoya abhUtArtha che kemake te abhUta arthane pragaTa kare che. e ja vAtane vistArathI spaSTa kare che: jemake koI puruSane janmathI mAMDIne mAtra "ghIno ghaDo" ja prasiddha che arthAt ghIthI judo ghaDo eNe kadIya joyo nathI tethI "ghIno ghaDo" ja jene jANIto che evA puruSane samajAvavA "je A "ghIno ghaDo' che te mATImaya che, ghImaya nathI." ema kahevAmAM Ave che. ahAhA ! bhASA to juo! "A ghIno ghaDo che te mATImaya che" e to samajamAM Ave che. have e daSTAMta ahIM AtmA upara ghaTAvavuM che. zabda to ema kahyo ke "ghIno ghaDo," jyAre batAvavuM ema che ke ghaDo mATImaya che. kAraNa ke ghI vinAno khAlI ghaDo eNe joyo nathI tethI samajAvavA ema kahyuM ke "A ghIno ghaDo che te mATImaya che, ghImaya nathI." Ama ghaDAmAM ghIno ghaDo" ema vyavahAra karavAmAM Ave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 194 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 tevI rIte A ajJAnI lokane anAdi saMsArathI mAMDIne rAgavALo jIva, puNavALo jIva, bhejavALo jIva-ema "azuddha jIva" ja prasiddha che. daSTAMtamAM "ghIno ghaDo' prasiddha che ema lIdhuM hatuM ane siddhAMtamAM ajJAnIne "azuddha jIva" ja prasiddha che ema kahe che. daSTAMtamAM-puruSa ghI vinAnA khAlI ghaDAne jANato nathI ema lIdhuM tyAre siddhAMtamAM-ajJAnI zuddha jIvane jANato nathI ema kahe che. ahA! rAga vinAnA bhagavAna AtmAne ajJAnI jANato nathI. tethI have te ajJAnIne samajAvavA-zuddha jIvanuM jJAna karAvavA-" je A "varNAdimAna jIva' che te jJAnamaya che, varNAdimaya nathI" ema kahe che. je "A rAgavALo jIva che te jJAnamaya che' ema kahIne niSedha karyo ke jIva rAgamaya nathI. "A rAgAdimaya jIva che te jJAnamaya che' ema zA mATe kahyuM? kAraNa ke ajJAnIne rAga vinAno jIva prasiddha nathI. tethI tene rAgathI samajAvyuM ke "A rAgavALo jIva che te jJAnamaya che, rAgamaya nathI." ajJAnIne anAdithI rAgAdi azuddhatA ja prasiddha che. tethI jema "ghIno ghaDo mATImaya che, ghImaya nathI,' tema "A rAgAdivALo jIva che te jJAnamaya che, rAgAdimaya nathI' ema ajJAnIne samajAvyuM che. AmAM "rAgavALo" ema kahIne vyavahAra darzAvyo ane "jJAnamaya' kahIne nizcaya kahyo. eTale ke jIva nizcayathI jJAnamaya ja che. ane vyavahArathI tene rAgavALo kahevAmAM Ave che. zabda to ema che ke "rAgavALo jIva," paNa batAvavuM ema che ke jIva jJAnamaya ja che. have jyAM jIva jJAnamaya ja che tyAM rAgathI ene lAbha thAya ema kayAMthI siddha thAya ? (na ja thAya ). prazna:- zubhabhAvane nizcayano sAdhaka kahyo che ne? uttara- bhAI ! zubhabhAvane sAdhaka kahyo che e to Aropita kathana che. jo rAga nizcayathI sAdhaka hoya to A gAthAnA kathana sAthe virodha Ave. rAgavALo AtmA che ja nahi ema ahIM kahyuM che. jo rAgavALo AtmA che ja nahi to pachI rAga AtmAne svAnubhavamAM madada kare e vAta kayAMthI Ave ? prazna- paMcAstikAyamAM vyavahArano zubharAga nizcayano sAdhaka che ema kahyuM che. tame ene mAno cho ke nahi ? uttara- bhAI ! ahIM to ema kahe che ke rAga che te nizcayathI jIva che ja nahi, ane je jIva nathI te jIvane lAbha kema kare? (na ja kare). AtmA zuddha caitanyamaya cidAnaMda bhagavAna prabhu che. svabhAvanA lakSe utpanna thatI nirmaLa pariNatithI e sAdhya che. svabhAvathI prApta je nirmaLa pariNati te sAdhaka che. bhAI ! rAgane to sahakArI jANI nirmaLa pariNatinA sAdhakapaNAno emAM Aropa Apyo che. ahA ! zAstronA artha samajavA bhAre kaThaNa che! eka bAju kahe ke AtmAnI sAthe rAga tanmaya che ane vaLI ahIM kahe che ke AtmA enAthI tanmaya nathI ! A kevuM! bhAI ! paryAyanI apekSAe zubharAga sAthe AtmA Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-67 ] [ 195 tanmaya che ema pravacanasAramAM (gAthA 8mAM) kahyuM che. jyAre ahIM trikALI zuddha dravyanI apekSAe zubharAga AtmA sAthe tanmaya nathI ema kahyuM che. paMcAstikAyamAM vyavahArane sAdhaka kahyo che e Aropita kathana che. jyAre ahIM-rAga che te nizcayathI jIva nathI to te sAdhana kema thAya?-ema kahe che. ahA ! lokone AkarI lAge tevI vAta che, paNa je che te ema ja che. zaMkA- ame to gurune pakaDyA che. basa, have te amane tArI deze. amAre have kAMI karavAnuM nathI. A svamata che ke paramata che enI parIkSA paNa amAre karavI nathI. samAdhAna - bhAI ! koNa guru? prathama to pote ja potAno guru che. zuddha caitanyamaya nija AtmAne pakaDe, eno Azraya kare to tarAya ema che, bApu ! para guru tArI deze e to badhI vyavahAranI vAto che. cAritrapAhuDanI 14mI gAthAmAM Ave che ke vedAMtAdi anyamatamAM mAnanArAo prati utsAha thavo, bhAvanA thavI, emanI sevA-prazaMsA karavI ane emanAmAM zraddhA thavI e badhAM mithyAtvanAM lakSaNa che. AkarI vAta, prabhu ! paNa A to vItarAga sarvajJa paramezvara jemanA caraNone indro ane gaNadharo cUme che emano A mArga che. sAMbhaLavA maLavo paNa muzkela. paraMtu jemane AtmA jovo-anubhavavo hoya e badhAyane A mArgamAM AvavuM paDaze. AvI vAta che. ahAhA! zailI to juo! kahe che ke ajJAnIone anAdithI azuddha jIva ja prasiddha che. tethI "azuddha-rAgavALo jIva che te jJAnamaya che, rAgamaya nathI' ema tene samajAvyuM che. ahAhA ! "jJAnamaya che, rAgamaya nathI" ema kahIne azuddhatA uDAvI dIdhI che. are! hujI jene zraddhAnanAM paNa ThekANAM nathI ene vaLI AcaraNa kevo? kadAca te vyavahAra kare-pALe topaNa te sarva AcaraNa saMsAra khAte ja che, kemake rAga che te saMsAramAM ja praveza karAvanAra che. ahIM spaSTa kahe che ke vyavahAravALo-rAgavALo jIva che te nizcayamaya-jJAnamaya ja che, vyavahAramayarAgamaya nathI. ahAhA ! parama addabhuta vAta che. vastu anAdi-anaMta zuddha vijJAnaghana dhruvapravAharUpa che. jema paMtha cAlyo jAya che tema bhagavAna AtmA dhruva-dhruva dhruva ema pravAharUpe zuddha caitanyamaya che. temAM eka samaya pUrato rAgano saMbaMdha che. have A rAganA saMbaMdha vinAno jIva jeNe joyo nathI evA ajJAnI jIvane samajAvatI vakhate A vyavahAra kahyo ke "rAganA saMbaMdhavALo jIva.' paNa nizcayathI eka samayano rAga e vastunA svabhAvamAM nathI. rAgano-saMsArano saMbaMdha ja eka samaya pUrato che. tethI eTalo saMbaMdha dekhIne, jeNe saMbaMdharahita zuddha jIva joyo nathI tene batAvyuM ke-A rAganA saMbaMdhavALo jIva jJAnamaya che. rAgamaya nathI." ahA! vAtane kevI siddha karI che! A "dayAnA bhAvavALo jIva' ema vyavahArathI kahyuM; paNa jIva dayAnA bhAvamaya nathI paNa jJAnamaya ja che. ahA ! zuM zailI ! vyavahAra samajAvavA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 196 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 mATe Ave che paNa te nizcayanI apekSAe jUTho che ema kahe che. bIjo koI upAya nathI tethI vyavahArathI samajAvavAmAM Ave che. Avo upadeza che! A pramANe sUtra vize jIvamAM varNAdimAnapaNAno vyavahAra karavAmAM Avyo che, kAraNa ke ajJAnI jIvane raMga-rAga-vALo ja jIva prasiddha che. paryAyabuddhivALA jIvone rAgavALo jIva ja prasiddha che. eka samayanI paryAyanI pAchaLa aMdara AkhuM paripUrNa vastunuM caitanyadaLa paDeluM che, paraMtu paryAyanI ramatamAM jIvane rAga ja jaNAya che ane tethI te paryAyabuddhi che. tene samajAvatAM kahe che ke 'paryAyamAM 2AgavALo jIva che te jJAnamaya che, rAgamaya nathI.' paryAyanI pAchaLa to Akho caitanyaghana paDayo che ne! zakti ane svabhAvano piMDa prabhu vijJAnaghana che. emAM vartamAna paryAyano praveza nathI. are! nirmaLa paryAyanA paNa pravezano avakAza nathI evo e thana prabhu che. ahA ! nirmaLa paryAya paNa vijJAnaghana AtmAnI upara tare che. ahIM ajJAnIne ema kahe che ke prabhu! eka vAra sAMbhaLa. tane zuddha AtmA jANIto nathI, mATe jANItI cIjathI-rAgathI tane kahyuM ke 'A rAgavALo jIva.' ATaluM kahIne 'te rAgamaya ' che ema nathI kahyuM, paNa 'te jJAnamaya' che ema kahyuM che. 'A rAgavALo jIva ' ema tane je khyAlamAM che te jIva jJAnamaya che. ahAhA ! zuM upadeza che! prazna:- AmAM karavAnuM zuM AvyuM? uttara:- bhAI! satya samajaNa karI sAcuM zraddhAna karavuM. ahAhA! vastu zuddha caitanyaghanasvarUpa AtmA che te tarapha DhaLavuM, vaLavuM ane emAM ja ramavuM e karavAnuM che. AThamI gAthAmAM kahyuM che ke game tevo hoziyAra jIva hoya topaNa AtmAne samajAvavo hoya to vyavahAra dvArA samajAvAya che. tyAM 'darzana-jJAna-cAritrane je haMmezA prApta hoya te AtmA' ema vyavahAra kahyo che. jyAre ahIM 'rAgavALo jIva' ema kahIne 'te jJAnamaya che, rAgamaya nathI ' ema kahyuM che. potAnA jJAna-darzana-cAritrane arthAt nirmaLa paryAyane prApta kare te AtmA ema samajAvavA mATe vyavahAra kahyo, paraMtu e vyavahAra kahenArane (tathA sAMbhaLanArane ) anusaravA lAyaka nathI. bhAI! A to jene AtmAnubhava karavo hoya enI vAta che. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH * kaLaza 40 : zlokArtha u52nuM pravacana * ' zvet' jo ' dhRtakuMbhAmiSAne api' 'ghIno ghaDo' ema kahetAM paNa ' chuMma: dhRtamaya: na' ghaDo che te ghImaya nathI, mATImaya ja che. ghI to saMyogI cIja che. e kAMI mATInA svabhAvamaya cIja nathI. ghInI sAthe to mATIno ghaDo saMyoga saMbaMdhe che. tema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-67 ] [ 197 bhagavAna AtmA zuddha vijJAnaghanasvarUpa che ane ene paryAyamAM rAga sAthe eka samaya pUrato saMyoga saMbaMdha che. paraMtu A saMbaMdha trikALI dravyamAM nathI. 'ghIno ghaDo' kahetAM jema ghaDo ghImaya nathI, mATImaya ja che tema 'vargAvimar nIva-natvane api' 'varNAdivALo jIva-raMga-rAgavALo jIva ema kahevA chatAM paNa '- nIva: na tanmaya:' jIva che te varNAdimaya nathI-raMga-rAgamaya nathI, paNa jJAnadhana ja che. jema ghaDo ane ghI be eka nathI, taddana bhinna che, tema rAga ane bhagavAna AtmA taddana bhinna che. raMga-gaMdha Adi je 29 bola lIdhA che te badhAyamAM jIva tanmaya nathI. pravacanasAramAM kahyuM che ke zubhabhAva sAthe jIva tanmaya che ane ahIM kahe che ke 'nIva: na tanmaya:' jIva tanmaya nathI to e kevI rIte che? bhAI! e to paryAyamAM tanmaya che enI vAta pravacanasAramAM che. rAga paryAyamAM thAya che, te bIje thAya che ke advarathI che ema nathI. rAga je thAya che te paryAyamAM nathI ema nathI. tyAM to enuM pariNamana siddha karavuM che tethI ema kahyuM che ke zubhathI pariNamatAM zubha, azubhe pariNamatAM azubha ane zuddhe pariNamatAM zuddha AtmA che. tyAre ahIM kahe che ke-paryAyamAM rAga ho to ho, paraMtu dravyanA svabhAvamAM rAga tanmaya nathI. ahAhA ! jIva che te raMga-rAgamaya nathI paNa zuddhajJAnavana ja che. ghaDo jema mATImaya ja che, 'mATIvALo' ema paNa nahi. 'mATImaya ' ja che, tema bhagavAna AtmA jJAnamaya-jJAnathana ja che. AtmA jJAtAdaSTAnA svabhAvathI tanmaya che, ekameka che, paNa rAgathI tanmaya nathI. tevI rIte jIva, jIvasthAna, mArgaNAsthAna, saMyama-labdhisthAna Adi bhedothI tanmaya nathI. ahAhA ! gajaba vAta che! chelle 68mI gAthAmAM kaheze ke guNasthAnathI paNa tanmaya nathI. ahAhA! raMga-rAgathI AtmA tanmaya nathI e to ThIka, paNa saMyamalabdhinAM sthAna je vikAsarUpa nirmaLa cAritranA bhedarUpa che enAthI paNa AtmA tanmaya nathI. abheda vastumAM bhedano aMza tanmaya thato ja nathI. kaSAyanI maMdatAnAM vizuddhisthAno asaMkhya prakAranAM che. bhagavAna AtmA te prazasta zubha rAganAM sthAnothI tanmaya nathI. ajJAnIe zubha rAga vinAno AtmA kadI jANyo nathI. tene kahe che ke-'zubharAgavALo jIva che te jJAnamaya che.' ema kahIne jIvane yathArtha oLakhAvyo che. jema ghaDo mATImaya ja che tema jIva zuddhajJAnathana ja che. AvI vAta che. * kaLaza 40 : bhAvArtha u52nuM pravacana * ghIthI bharelA ghaDAne vyavahArathI 'ghIno ghaDo' kahevAmAM Ave che. chatAM nizcayathI ghaDo ghI-svarUpa nathI. vyavahArathI kahevAya che e to kathanamAtra che. vyavahArathI kahyo mATe ghaDo kAMI ghImaya thato nathI, paNa ghaDo to mATImaya ja rahe che. ahA! ghI ghI-rUpa che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 198 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ane ghaDo mATImaya ja che. tevI rIte varNa, paryApti, indriyo ityAdi sAthe ekakSetrAvagAharUpa saMbaMdhavALA jIvane sUtramAM vyavahArathI 'paMcendriya jIva, paryApta jIva, bAdara jIva, deva jIva, manuSya jIva "ityAdirUpe kahevAmAM Avyo che, chatAM nizcayathI jIva e-svarUpa nathI. devasvarUpe, manuSyasvarUpe kharekhara jIva nathI. jIvanuM e vAstavika svarUpa nathI. devagati ke je udayabhAva che te jIva che ema vyavahArathI kahyuM che kAraNa ke ajJAnIne tenI prasiddhi che. paraMtu "A deva je jIva che te jJAnamaya che, devamaya nathI' ema ahIM kahe che. A deva-manuSya Adi gatinI arthAt udayabhAvanI vAta che, zarIranI nahi. deva-manuSya AdinA zarIra sAthe to jIvane kAMI saMbaMdha nathI, e to pratyakSa jaDa che. enI vAta nathI. aMdara je gatinI yogyatA deva-manuSyAdinI che tene vyavahArathI A deva jIva, manuSya jIva, ekendriya jIva, kiMindriya jIva, paryApta jIva, aparyApta jIva ityAdi jIvapaNe kahevAmAM Ave che. chatAM nizcayathI jIva e-svarUpa nathI. are, saMyamalabdhisthAnanA bhedarUpa paNa jJAyaka nathI. jo te labdhisthAnanA bhedathI tanmaya hoya to kayAreya enAthI bhinna paDe nahi. paraMtu anubhUtimAM to e bheda AvatA nathI, bhinna rahe che. mATe jIva rAga ke bhedanA svarUpa che ja nahi, e to ekamAtra zuddha vijJAnaghana ja che. prazna:- A to bahu UMcI vAta che. uttara- bApu! tArI moTapa AgaLa A kAMI UMcI vAta nathI. bhAI ! tArI moTapanI zI vAta kahevI? sarvajJadevanI vANImAM paNa tAruM pUruM svarUpa AvI zakayuM nathI. Avo tuM bhagavAna AtmA anaMta jJAnamaya, darzanamaya, AnaMdamaya, vItarAgatAmaya, svacchatAmaya, prabhutAmaya che. ene varNAdinA bhedavALo kahevo e vyavahAra che, jUThI daSTi che. ahA! eka samaya mATe bhedAdipaNe paryAya jaNAya che topaNa trikALI zuddha dravya bhedAdipaNe thayuM ja nathI. AtmA trikALI jJAnamaya bhUtArtha vastu che. e rAgathI kadIya tanmaya thayo ja nathI, rAgathI sadA bhinna ja che, mATe "rAgavALo jIva' ema kahIne tene "jJAnamaya " jaNAvyo che. A je dayA, dAna, vrata, bhakti Adi vikalpa-rAga che emAM caitanyapaNuM nathI ane e pudgalanA saMge thayelA bhAvo che tethI ene pudgalanI jAtanA gaNIne pudgalamaya ja kahyA che. eka bAju pravacanasAranA jJaya adhikAramAM rAga nizcayathI jIvano che ema kahyuM che ane ahIM ene pudgalamaya kahyo che. to e kevI rIte che? nizcayathI rAga-mithyAtva jIvanA che, kemake paryAyamAM sva-Azrita potAnA UMdhA puruSArthathI rAga-mithyAtva thayAM che. tethI svAzrita pariNAmane nizcaya gaNIne tene jIvanA kahyA che. tyAM paryAyanI svataMtratA-svAyattatA siddha karavA ema kahyuM che. jyAre ahIM dravyasvabhAva siddha karavo che. kAraNa ke dravyanA svabhAvamAM rAgAdi che nahi tethI svabhAvanI daSTie Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-67 ] [ 199 rAgAdine pudgalanA pariNAma kahyA che. juo, "pudgalasvarUpa" che, ema spaSTa lakhyuM che. bhagavAna AtmA vijJAnaghanano piMDa prabhu che. emAM rAgAdi nathI ane rAgAdi kare evI zakti nathI. tethI e rAgAdi sarva bhAvo ajIva pudgalanA ja che ema kahyuM che. bhAI A kAMI vAdavivAde pAra paDe ema nathI. jinavANImAM to vividha apekSAthI kathana hoya che te yathArtha samajavAM joIe. ahIM to ema kahyuM che ke-pudagala jaDa karma che te karaNa-sAdhana che ane dayA, dAna, Adi puNyabhAva e enuM kArya che. tethI koI ema kahe ke juo, nimittane laIne rAgAdi thayA ke nahi? to ema nathI. bhagavAna! tuM apekSA samajyo nathI. bhAI ! rAgAdi thayA che to potAnI paryAyanA UMdhA puruSArthathI, paNa te svabhAvamAM nathI tathA nimittanA lakSe thayA che tethI temane nimittamAM nAkhyA che. nimitta eka vyavahAra che ane rAgAdi azuddhatA paNa vyavahAra che. tethI bannene eka gaNIne nimitta karaNa ane azuddhatA e enuM kArya ema kahyuM che. AvI vAta yathArtha samaje nahi to satya kema maLe? bhAI ! jIva to ene kahIe je trikALa dhruva caitanyaghanasvarUpa jJAnasvarUpa ja che. [ pravacana naM. 110 dinAMka 29-6-76] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * gAthA-68 * etadapi sthitameva yadrAgAdayo bhAvA na jIvA iti mohaNakammassudayA du vaNNiyA je ime gunntttthaannaa| te kaha havaMti jIvA je NicamacedaNA uttaa|| 68 / / mohanakarmaNa udayAttu varNitAni yAnImAni gunnsthaanaani| tAni kathaM bhavanti jIvA yAni nitymcetnaanyuktaani|| 68 / / have kahe che ke (jema varNAdi bhAvo jIva nathI e siddha thayuM tema) e paNa siddha thayuM ke rAgAdi bhAvo paNa jIva nathI: mohanakaramanA udayathI guNasthAna je A varNavyAM, te jIva kema bane, niraMtara je acetana bhAkhiyAM? 68. gAthArtha- [ yAni kumAni] je A [ guNasthAnAni] guNasthAno che te [ mohanarmaLa: 3yAt tu] mohakarmanA udayathI thAya che [vatAni] ema (sarvajJanAM AgamamAM ) varNavavAmAM AvyuM che; [tAna] teo [ nIvA:] jIva [5tha] kema [ bhavanti] hoI zake [ yAni] ke jeo [ niyaM] sadA [savetanAna] acetana [3pini] kahevAmAM AvyAM che? TIkAH- A mithyAdRSTi Adi guNasthAno paudgalika mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, kAraNanA jevAM ja kAryo hoya che ema karIne (samajIne, nizcaya karIne), javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che e nyAye, pudgala ja che-jIva nathI. ane guNasthAnonuM sadAya acetanapaNe to AgamathI siddha thAya che tema ja caitanyasvabhAvathI vyApta je AtmA tenAthI bhinnapaNe te guNasthAno bhedajJAnIo vaDe svaya upalabhyamAna hovAthI paNa temanuM sadAya acetana paNuM siddha thAya che. evI rIte rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, varga, vargaNA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna, vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAna-teo paNa pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, pudgala ja che-jIva nathI ema ApoApa AvyuM (-phalita thayuM, siddha thayuM). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] tarhi ko jIva iti cet (anunnum ) anAdyanantamacalaM svasaMvedyamidaM sphuttm| jIvaH svayaM tu caitanyamuccaizcakacakAyate / / 41 / / [ 201 mATe rAgAdi bhAvo jIva nathI ema siddha thayuM. bhAvArtha:- zuddhadravyArthika nayanI dRSTimAM caitanya abheda che ane enA pariNAma paNa svAbhAvika zuddha jJAna-darzana che. parimittathI thatA caitanyanA vikAro, joke caitanya jevA dekhAya che topaNa, caitanyanI sarva avasthAomAM vyApaka nahi hovAthI caitanyazUnya che-jaDa che. vaLI AgamamAM paNa temane acetana kahyA che. bhedajJAnIo paNa temane caitanyathI bhinnapaNe anubhave che tethI paNa teo acetana che, cenata nathI. prazna:- jo teo cetana nathI to teo koNa che? puddagala che? ke anya kAMI che? utta2:- puddagalakarmapUrvaka thatAM hovAthI teo nizcayathI puddagala ja che kema ke kA2Na jevuM ja kArya thAya che. A rIte ema siddha karyuM ke puddagalakarmanA udayanA nimittathI thatA caitanyanA vikAro paNa jIva nathI, puddagala che. have pUche che ke varNAdika ane rAgAdika jIva nathI to jIva koNa che? tenA uttararUpa zloka kahe che: zlokArtha:- [anAvi] je anAdi che arthAt koI kALe utpanna thayuM nathI, [anantam ] je anaMta che arthAt koI kALe jeno vinAza nathI, [cattataM] je acaLa che arthAt je dI caitanyapaNAthI anyarUpa-caLAcaLa-thatuM nathI, [ svasaMvedyam] je svasaMvedha che arthAt je pote potAthI ja jaNAya che [g] ane [[] je pragaTa che arthAt chUpuM nathI-evuM je [rUvaM caitanyas] A caitanya [3ghva: ] atyaMta5Ne [ vavAyate] cakacakATa prakAzI rahyuM che, [ svayaM nIva: ] te pote ja jIva che. bhAvArtha:- varNAdi ane rAgAdi bhAvo jIva nathI paNa upara kahyo tevo caitanyabhAva te ja jIva che. 41. have, cetanapaNuM ja jIvanuM yogya lakSaNa che ema kAvya dvArA samajAve cheH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 202 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-3 (zArvatravikrIDita) varNAdyaiH sahitastathA virahito dvedhAstyajIvo yato nAmUrtatvamupAsya pazyati jagajjIvasya tattvaM ttH| ityAlocya vivecakaiH samacitaM nAvyApyativyApi vA vyaktaM vyaJjitajIvatattvamacalaM caitnymaalmbytaam|| 42 / / zlokArtha:- [ yata: nIva: rista devA ] ajIva be prakAre che- [vaze: sahita:] varNAdisahita [tathA virahita] ane varNAdirahita; [tata:] mATe [kamUrtatva upAraca] amUrtapaNAno Azraya karIne paNa (arthAt amUrtapaNAne jIvanuM lakSaNa mAnIne paNa ) [ nIvarca tattva] jIvanA yathArtha svarUpane [ namatu na pazyati] jagata dekhI zakyuM nathI - [ti kIno...] Ama parIkSA karIne [vive] bhedajJAnI puruSoe [na vyApi ativyApi vA] avyAti ane ativyAti dUSaNothI rahita [caitanyam] cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che [ samucita] te yogya che. [vya$] te caitanyalakSaNa pragaTa che, [vyati-nIva-tattvam] teNe jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che ane [kavanaM] te acaLa che-caLAcaLatA rahita, sadA mojUda che. [mAnacetI] jagata tenuM ja avalaMbana karo! (tenAthI yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che.) bhAvArtha:- nizcayathI varNAdibhAvo-varNAdibhAvomAM rAgAdibhAvo AvI gayA-jIvamAM kadI vyApatA nathI tethI teo nizcayathI jIvanAM lakSaNa che ja nahi; vyavahArathI temane jIvanamAM lakSaNa mAnatAM paNa avyAti nAmano doSa Ave che kAraNa ke siddha jIvomAM te bhAvo vyavahArathI paNa vyApatA nathI. mATe varNAdibhAvono Azraya karavAthI jIvanuM yathArtha svarUpa oLakhAtuM ja nathI. amUrtapaNuM joke sarva jIvomAM vyApe che to paNa tene jIvanuM lakSaNa mAnatAM ativyApti nAmano doSa Ave che, kAraNa ke pAMca ajIva dravyomAMnA eka pudgala dravya sivAya dharma, adharma, AkAza ane kALa-e cAra dravyo amUrta hovAthI, amUrtapaNuM jIvamAM vyApe che tema ja cAra ajIva dravyomAM paNa vyApe che; e rIte ativyAti doSa Ave che. mATe amUrtapaNAno Azraya karavAthI paNa jIvanuM yathArtha svarUpa grahaNa thatuM nathI. caitanyalakSaNa sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI avyAmidoSathI rahita che, ane jIva sivAya koI dravyamAM nahi vyApatuM hovAthI ativyAptidoSathI rahita che; vaLI te pragaTe che; tethI teno ja Azraya karavAthI jIvanA yathArtha svarUpanuM grahaNa thaI zake che. 42. have, "jo AvA lakSaNa vaDe jIva pragaTa che topaNa ajJAnI lokone tenuM ajJAna kema rahe che?'--ema AcArya Azcarya tathA kheda batAve che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 | [ 203 (vasaMtatina) jIvAdajIvamiti lakSaNato vibhinna jJAnI jano'nubhavati svymullsntm| ajJAnino niravadhipravijRmbhito'yaM mohastu tatkathamaho bata naanttiiti|| 43 / / nAnaTyatAM tathApi (vasaMtatineT) asminnanAdini mahatyavivekanATye varNAdimAnnaTati pudgala eva naanyH| rAgAdipudgalavikAraviruddhazuddhacaitanyadhAtumayamUrtirayaM ca jiivH|| 44 / / zlokArdhaH- [ti nakSaNata:] Ama pUrvokta jAdAM lakSaNane lIdhe [ nIvAta nIvaryu viminaM] jIvathI ajIva bhinna che [svayam 37santar] tene (ajIvane) tenI meLe ja (svataMtrapaNe, jIvathI bhinnapaNe) vilasatuM-pariNamatuM [jJAnI nana:] jJAnI puruSa [ anumati] anubhave che, [ tata] topaNa [ ajJAnina:1 ajJAnIne [ niravadhi-vinasmita: mAM moda: tu] amaryAdapaNe phelAyelo A moha (arthAt svaparanA ekapaNAnI bhrAnti) [ 5tham nAnaTIti] kema nAce che- [ sadare vata] e amane mahA Azcarya ane kheda che! 43. vaLI pharI mohano pratiSedha kare che ane kahe che ke "jo moha nAce che to nAco ! topaNa Ama ja che': zlokArthaH- [zmina banAvini madati vive-noTa] A anAdi kALanA moTA avivekanA nATakamAM athavA nAcamAM [vavimAna puta: nati] varNAdimAna pudgala ja nAce che, [na nya:] anya koI nahi; (abheda jJAnamAM pudgala ja aneka prakAranuM dekhAya che, jIva to aneka prakArano che nahi; [2] ane [mAM nIvaDa] A jIva to [pAri-putra- vichAra-viruddha-zuddha-caitanyadhAtumaya-mUrti ] rAgAdika pudgala-vikArothI vilakSaNa, zuddha caitanyadhAtumaya mUrti che. bhAvArtha- rAgAdi civikArane (-caitanyavikArone) dekhI evo bhrama na karavo ke e paNa caitanya ja che, kAraNa ke caitanyanI sarva avasthAomAM vyApe to caitanyanA kahevAya. rAgAdi vikAro to sarva avasthAomAM vyApatA nathI-mokSa- avasthAmAM temano abhAva che. vaLI temano anubhava paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. mATe teo cetana nathI, jaDa che. caitanyano anubhava nirAkuLa che, te ja jIvano svabhAva che ema jANavuM. 44. Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 204 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 (maMchAntA) itthaM jJAnakrakacakalanApATanaM nATayitvA jIvAjIvau sphuTavighaTanaM naiva yaavtpryaatH| vizvaM vyApya prasabhavikasavyaktacinmAtrazaktyA jJAtRdravyaM svymtirsaattaavduccaishckaashe|| 45 / / have, bhedajJAnanI pravRtti dvArA A jJAtAdravya pote pragaTa thAya che ema kaLazamAM mahimA karI adhikAra pUrNa kare che: zlokArdhaH- [ rUlya] A pramANe [ jJAna- va-nanA-pATanaM] jJAnarUpI karavatano je vAraMvAra abhyAsa tene [ nAyitvA] nacAvIne [ yAvata] jyAM [ nIvAnIvo] jIva ane ajIva bane [chuTa-vidhaTana ta va yAta:] pragaTapaNe judA na thayA, [ tAvat] tyAM to [ jJAtRdravya] jJAtAdravya, [ Brasama-visa-vya$-vinmAtrIyA] atyaMta vikAsarUpa thatI potAnI pragaTa cinmAtrazakti vaDe [ vizve vyAya] vizvane vyApIne, [ svayam ] potAnI meLe ja [ tirasAt] ati vegathI [ sarve:] ugrapaNe arthAt atyaMtapaNe [ vAro] prakAzI nIkaLyuM. bhAvArtha:- A kaLazano Azaya be rIte che: upara kahelA jJAnano abhyAsa karatAM karatAM jyAM jIva ane ajIva bane spaSTa bhinna samajAyA ke turata ja AtmAno nirvikalpa anubhava thayo-samyagdarzana thayuM. (samyagdaSTi AtmA zrutajJAna vaDe vizvanA samasta bhAvone saMkSepathI athavA vistArathI jANe che ane nizcayathI vizvane pratyakSa jANavAno teno svabhAva che, mATe te vizvane jANe che ema kahyuM.) eka Azaya to e pramANe che. bIjo Azaya A pramANe che: jIva-ajIvano anAdi je saMyoga te kevaLa judo paDayA pahelAM arthAta jIvano mokSa thayA pahelAM, bhedajJAna bhAvatAM bhAvatAM amuka dazA thatAM nirvikalpa dhArA jAmI-jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo; ane te zreNi atyaMta vegathI AgaLa va vadhatAM kevaLajJAna pragaTa thayuM. pachI aghAtIkarmano nAza thatAM jIvadravya ajIvathI kevaLa bhinna thayuM. jIva-ajIvanA bhinna thavAnI A rIta che. 45. TIkAH- A pramANe jIva ane ajIva judA judA thaIne (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayA. bhAvArtha- jIva-ajIva adhikAramAM pahelAM raMgabhUmisthaLa kahIne tyAra pachI TIkAkAra AcArya ema kahyuM hatuM ke nRtyanA akhADAmAM jIva-ajIva banne eka thaIne praveza kare Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 205 che ane bannee ekapaNAno svAMga racyo che. tyAM, bhedajJAnI samyagdaSTi puruSe samyajJAna vaDe te jIva-ajIva bannenI temanA lakSaNabhedathI parIkSA karIne bannene judA jANyA tethI svAMga pUro thayo ane banne jAdA judA thaIne akhADAnI bahAra nIkaLI gayA. Ama alaMkAra karIne varNana karyuM. jIva-ajIva anAdi saMyoga mile lakhi mUDha na Atama pAvai, samyaka bhedavijJAna bhaye budha bhinna gahe nijabhAva sudAveM; zrI guruke upadeza sunai ru bhale dina pAya ajJAna gumAveM. te jagamAMhi mahaMta kahAya varse ziva jAya sukhI nita thAvai. Ama zrI samayasAranI (zrImadabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImadda amRtacaMdrAcAryadavaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM jIva-ajIvano prarUpaka pahelo aMka samApta thayo. * zrI samayasAra gAthA-68: mathALuM * have ema kahe che ke jema varNAdi bhAvo jIva nathI tema e paNa siddha thayuM ke rAgAdi bhAvo paNa jIva nathIH ahA! A cauda guNasthAno paNa ajIva che. emAM zuddha caitanyanuM rUpa kayAM che? teo AtmAnI jAta kayAM che? jo te AtmAnI jAtanAM hoya to siddhamAM paNa rahevAM joIe. ahAhA! eka cidAkAra vijJAnaghanasvarUpa AtmA che. tenI apekSAe caudeya guNasthAnone pudgalanA pariNAma kahyA che. kemake mohakarmanA udayathI je A guNasthAno kahyAM che te jIva kema bane ? teone to niraMtara acetana ja bhAkhyA che. tethI teo jIva nathI ema kahe che: * gAthA 68: TIkA uparanuM pravacana * A mithyAtvAdi guNasthAno paudgalika mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thAya che ema kahe che. juo, mohakarmano udaya Ave eTale vikAra karavo paDe ne? bhAI ! ahIM ema kahevuM nathI. ahIM to je udaya che te kAraNa che ane tenA tarapha vaLelI potAnI je vikArI dazA che te kArya che ane te banne eka che ema kahe che. prazna:- karmano udaya Ave te nimitta thaIne ja Ave che ane tethI jIvane DIgrI Tu DIgrI vikAra karavo ja paDe che ema che ke nahi? uttara:- prabhu! ema na hoya, bhAI ! je karmano udaya che e to jaDanI paryAya che ane jIvanI paryAyamAM je vikArI bhAva thAya che e to ene aDatoya nathI kAraNa ke ekabIjAmAM temane anyonya abhAva che. paraMtu ahIM to bIjI vAta e kahevI che ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 206 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 e vikArI bhAva nimittane lakSe thayelo che ane jIvadravyanA svabhAvamAM nathI tethI tene pudgalanuM kArya gaNIne jIvamAMthI kADhI nAkhavo che. - pravacanasAranI gAthA 189mAM ema Ave che ke zuddhanayathI AtmA vikArano kta svataH che. parane laIne ke karmanA udayane laIne vikAra thato nathI ema tyAM kahyuM che. paMcAstikAyanI gAthA 6ramAM paNa kahyuM che ke AtmAnI vikArI paryAyanuM pariNamana potAnA pakArakathI svata: che ane te anya kArakothI nirapekSa che. eTale ke jIvanI paryAyamAM je vikAranuM pariNamana thAya che ene karmanA udayanI apekSA nathI ema tyAM siddha karyuM che. paraMtu ahIM apekSA judI che. ahIM to kahe che ke paryAyamAM je vikAra thAya che te dravyasvabhAvamAM nathI. vikAra dravyanI cIja nathI. eTalA mATe paryAyanA vikArane ane karmane bannene eka gaNIne vikAra karmaprakRtinA udayapUrvaka thAya che ema kahyuM che. prakRti jaDa acetana che tethI vikAra paNa sadAya acetana che ema kahyuM che. karmano udaya Ave tema DIgrI Tu DIgrI vikAra karavo paDe e to be dravyonI ektAnI vAta che tethI taddana mithyA che. zrI jayasenAcAryanI pravacanasAra gAthA 45nI TIkAmAM to Ave che ke dravyamohakarmano udaya hovA chatAM, jIva jo pote zuddhapaNe pariName to, udaya kharI jAya che. karmano udaya Ave che mATe jIvane vikAra karavo paDe che ema bilakula nathI. potAnA vartamAna puruSArthanI jeTalI yogyatA hoya teTalo vikArapaNe pariName che. karmano udaya hoya chatAM udayapaNe na pariName e potAnI-jIvanI pariNatinI svataMtratA che. ahIM bIjI apekSAe vAta che. ke potAnI pariNatimAM je vikAra-azuddhatA thAya che te karmane AdhIna-vaza thaIne thAya che tethI karmane kAraNe thAya che ema kahyuM che. gAthA 65-66mAM paryApta, aparyApta, bAdara, sUkSma Adi bhedo nAmaprakRtithI thayA che ema lIdhuM hatuM. ahIM mithyAtvAdi caudeya guNasthAno mohakarmanI prakRtinA udayathI thayA che ema kahe che. jayasenAcAryanI TIkAmAM "modaLo bhava' evuM zrI gommasAranuM vacana uddhata karI darzAvyuM che ke moha ane yoganA nimittathI A badhA guNasthAnanA bheda paDa che. kahe che ke A mithyAtvAdi guNasthAno-pahelAthI mAMDIne caudamAM guNasthAna sudhInAbadhAya paudgalika mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thAya che ane tethI teo sadAya acetana che. saMskRta TIkAmAM 'vipAka' zabda lIdho che, jyAre gujarAtImAM "udaya' zabda che. je jaDa mohakarma che enA udaya nAma vipAkakALe vipAkapUrvaka A cauda guNasthAna thAya che. tevI rIte vizuddhinA sthAna-rAganI maMdatAnAM sthAna arthAt asaMkhya prakAranA prazasta zubharAganA bhAva paNa mohakarmanI prakRtinA vipAkapUrvaka thAya che ane tethI te acetana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 207 puddagala che. A je dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti Adi je zubhabhAva-vizuddhabhAva che te sarva puddagala-karmanA vipAkapUrvaka thayelA che ane tethI acetana puddagala che ema kahe che. prazna:- rAgane AtmAnI paryAya kahI che ne? rAganuM pariNamana paryAyamAM che ane temAM AtmA tanmaya che ema kahyuM che ne? uttara:- bhAI ! e to paryAya apekSAe vAta che. paryAyamAM rAga che e barAbara che, paNa ahIM to vastuno svabhAva siddha karavo che. ahIM to trikALI svabhAvanI dRSTi karAvavI che, ane vastunA svabhAvamAM to rAgAdibhAva che ja nahi. AtmA anaMta zaktino abheda piMDa che. emAM koI zakti ( guNa ) evI nathI ke vikArane kare. tethI vastunA svabhAvanI dRSTithI jotAM te badhA rAgAdi bhAvo puddagalakarmanA vipAkanuM ja kArya jaNAya che. ahAhA! A vyavahAramokSamArgano je zubharAga che te puddagalanA vipAkapUrvaka thato hovAthI puddagala che ane sadAya acetana che. have kahe che ke kAraNanAM jevAM ja kAryo hoya che. puddagala mohakarma kAraNa che to kAryaguNasthAna Adi puddagala ja hoya che. prazna:- zAstromAM to ema Ave che ne ke upAdAnasadaza (upAdAna jevAM) kArya hoya che? uttara:- e to paryAya siddha karavI hoya enI vAta che. e ahIM hamaNAM nathI levuM. ahIM to karmanA vipAkanA kA2NapUrvaka thayAM hovAthI zubhapariNAmane ane guNasthAnone puddagalanAM kahyAM che, acetana kahyAM che. have dAkhalo Ape che ke javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che. A nyAye puddagalanA pAkathI thayelA zubharAga ane guNasthAna puddagala ja che, jIva nathI. prazna:- tattvArthasUtramAM to ema Ave che ke rAga, guNasthAna Adi je udayabhAva che te jIvatattva che? uttara:- tyAM to jIvanI paryAya siddha karavI che. tethI paryAya apekSAe e barAbara che. paraMtu ahIM to svabhAva siddha karavo che ne? tathA have pachI rkA-karma adhikAra zarU karavAno che. teno A upodghAta che. che to A jIva-ajIva adhikA2, paNa A chellI gAthA pachI rtA-karma adhikAra levo che, tethI ahIMthI ja upADayuM che ke puddagala kAraNa che eTale enuM kArya puddagala ja che. ahIM caudeya guNasthAna puddagala mohakarmanA kAraNapUrvaka thatA hovAthI puddagala ja che ema kahyuM che, AgaLa 109 thI 112 gAthAmAM tera guNasthAna puddagala ema kaheze. teo rDA evA puddagalanuM kArya-karma che. navAM karma je baMdhAya che temAM tera guNasthAna jeo puddagala che te kAraNa che. tyAM ema lIdhuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 208 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 che ke jUnAM karma vyApaka thaIne te tera guNasthAnane-vyApyane kare che. jUnAM karma vyApaka che ane tera guNasthAna tenuM vyApya che. tathA tera guNasthAna vyApaka thaIne navAM karmane-vyApyane kare che. tera guNasthAna vyApaka che ane navAM karma je baMdhAya te enuM vyApya che. prazna- svadravya vyApaka ane tenI paryAya te vyApya ema vyAya-vyApakapaNe svadravyamAM ja hoya che ne ? uttara:- bhAI ! tyAM (1)9 thI 112 gAthAmAM) to rtA-karmapaNuM batAvavuM che. tethI je guNasthAna che e ja rtA che ane navA karmanuM baMdhana thayuM che enuM karma che; guNasthAna che te vyApaka che ane je karma baMdhAya che te enuM vyApya-avasthA che ema kahyuM che. tera guNasthAna pudgala che te konA i che? navAM karma baMdhAya che tenA. tera guNasthAna pudgala che te vyApaka thaIne navAM karmanI avasthA-vyApya kare che. ahAhA ! tera guNasthAnane jaDanI sAthe vyApyavyApaka saMbaMdha batAvyo che! vyApya-vyApakapaNuM to svadravyamAM ja hoya che, paranI sAthe vyAyavyApaka saMbaMdha hoya ja nahi. paNa tyAM vastunA svabhAvanI dRSTi karAvavA e pramANe kahyuM che. svabhAvanI daSTi karAvavAnA prayojanathI tyAM kahyuM ke vikArabhAva-zubhabhAva te kna-vyApaka ane je navuM karma baMdhAya te enuM karma-vyApya che. ahAhA ! AvA keTalA bhaMga paDe che! jo sAcI samajaNa na kare to UMdhuM paDe ema che. kahe che ke pudagalanA vipAkapUrvaka thAya che tethI guNasthAna Adi pudgala ja che. ane te pudgalabhAva (guNasthAna Adi) vyApaka thaIne navAM karmane bAMdhe che je enuM vyApya che. ahAhA ! svabhAva to zuddha caitanyamaya che, tethI te kta ane vikAra enuM kArya ema kema bane? (na ja bane). mATe vikArI kAryane karmanuM kArya gayuM che ane tene navAM karmanI paryAyanuM kAraNa gayuM che. zuM kahyuM? samajANuM kAMI ? jUnAM karma kAraNa-vyApaka che ane vikAra, guNasthAna Adi bheda je thAya che te tenuM kArya-vyApya che. tathA te vikAra, guNasthAna Adi bheda kAraNa che ane navA karmanI avasthA thAya che te enuM kArya-vyApya che. Ama vyApya-vyApakapaNuM guNasthAna Adi bhedo ane karma vacce sthApyuM che kAraNa ke kna-karma saMbaMdha batAvavo che. ahA ! guNasthAna pudgala ja che, bhASA to juo! pravacanasAranI 189 gAthAmAM zuddhanayathI rAga jIvano che ema kahyuM che. zuddhanayathI eTale ke svadravyanI paryAya-rAga potAthI potAnA Azraye (kAraNe) thAya che, karmathI nahi. tethI svAzrita rAganI paryAyane nizcayathI jIvanI che ema kahyuM che. AtmA vyApaka thaIne te zubhabhAvanA rAgano kta thAya che mATe zubharAga te AtmAnuM vyApya che ema tyAM (pravacanasAramAM) kahyuM che kemake tyAM paryAya svata: siddha karavI che. jyAre ahIM dravyasvabhAva siddha karavo che. tethI kahyuM ne ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 209 guNasthAnAdi karmanA vipAkapUrvaka thAya che tethI puddagala ja che, sadAya acetana che, jIva nathI. ahAhA ! guNasthAnonuM puddagala sAthe karmapaNuM traNa prakAre siddha karyuM che. 1. yukti, 2. Agama, 3. anubhavathI. (1) eka to e ke guNasthAno puddagalanA vipAkapUrvaka thAya che mATe puddagala ja che, jIva nathI. temAM yukti batAvI ke javapUrvaka je java thAya che te java ja che. tema pudgalapUrvaka thatA guNasthAno puddagala ja che. (2) have AgamathI siddha kare che ke guNasthAnonuM sadAya acetanapaNuM AgamathI siddha che. nizcayanA Agamano-paramAgamano e siddhAMta che ke guNasthAna acetana che, puddagala che, kemake te moha ane yogathI thayelAM che. prazna:- AgamamAM to guNasthAna Adi bhAvo jIvanA che ema che ne ? uttara:- bhAI! e paryAyanI siddhi karanAra Agama che. jyAre ahIM to vastunA svabhAvanI siddhi karanAra AgamanI vAta che. A vAta pahelAM AvI gaI che. adhyavasAna Adi bhAvone tame pudgalanA kaho cho paNa sarvajJanA AgamamAM to temane jIvapaNe kahyA che? teno uttara gAthA 46mAM Apyo che ke te bhAvone vyavahArathI jIvanA kahyA che paNa nizcayathI teo jIvanA nathI. A vyavahAra ane nizcaya-jema che tema yathArtha samajavA joIe. be prakAra thayA, have trIjo. (3) bhedajJAnIo vaDe caitanyasvabhAvI AtmAthI guNasthAnonuM bhinnapaNuM svayaM upalabhyamAna che. 44mI gAthAmAM paNa A vAta AvI gaI che. bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvathI vyApta cidAnaMdaghana prabhu che. eno bhedajJAnIo guNasthAna AdithI bhinnapaNe anubhava kare che. eTale ke caitanyanA anubhavamAM e guNasthAna Adi bhedo AvatA nathI, bhinna rahI jAya che. ahAhA ! caitanyasvabhAvathI vyAsa-prasarelo prabhu AtmA che. teno anubhava karanAra bhedajJAnIo vaDe guNasthAno AtmAthI bhinnapaNe svayaM upalabhyamAna che. ahAhA! jJAnanI je vartamAna paryAya aMtaramAM vaLe che te paryAya dvArA, A guNasthAno AtmAthI bhinna che ema svayaM upalabhyamAna thAya che. zuM kahyuM? jJAnIne je svAnubhUtinI pariNati thAya che enAthI guNasthAno (bhedo ) bhinna rahI jAya che, emAM guNasthAnanA bheda AvatA nathI. AvI vAta che, prabhu! A pramANe guNasthAna Adi puddagalapUrvaka thavAthI puddagala ja che, eka vAta. Agama paNa tene puddagala ja kahe che, bIjI vAta. ane caitanyasvabhAvI AtmAno anubhava karanAra bhedajJAnIone paNa te guNasthAno svayaM potAthI bhinna dekhAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 210 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 che, teo anubhavamAM AvatA nathI, e trIjI vAta. mATe teo sadAya acetana pudgala ja che ema siddha thAya che. gaMbhIra tattva che, bhAI ! dhIrethI, zAMtithI ene samajavuM joIe. ahA ! vizuddhisthAna eTale ke asaMkhya prakAranA je prazasta zubhabhAva che te pudgalanA vipAkapUrvaka thayA hovAthI, javanA kAraNathI jema java ja thAya che tema, pugala ja che. Agama paNa zubhabhAvane pudgala ja kahe che. ane caitanyasvabhAvathI vyApta bhagavAna AtmAno anubhava karanArane zubhabhAva potAthI bhinna ja bhAse che arthAt anubhUtimAM e zubhabhAva AvatA nathI, bhinna ja rahI jAya che. mATe zubhabhAva pudgala ja che ema siddha thAya che. thoDAmAM paNa ghaNuM kahyuM che. aho ! zrI kuMdakuMdAcArya ane zrI amRtacaMdrAcArya jainadharmano dhodha vahevaDAvyo che! kahe che ke zubhabhAvano rAga e kAMI jainadharma nathI, jainadharma to eka vItarAgabhAva ja che. vItarAgI pariNati e jainadharma che, paraMtu vItarAgI pariNatinI sAthe dharmIne je zubhabhAvano rAga che e pudgala che kemake e pudgalanA vipAkapUrvaka thAya che. vastu AtmA to svabhAvathI zuddha caitanyamaya che. emAM rAga nathI to enuM kArya kema hoya? (na ja hoya che. tethI te rAganuM kArya pudgalanA vipAkapUrvaka thayuM hovAthI pugalanuM ja che ema kahyuM che. prazna- rAga to AtmAnI vyApya avasthA che ne? vyApaka AtmAnI rAga vyApya avasthA che ne ? uttaraH- bhAI ! ahIM caitanyasvabhAvI AtmAnI daSTi karAvavI che, tethI pudgalakarmanA vipAkapUrvaka thato hovAthI rAgane pudgala ja kahyo che, kemake mugala kAraNa thaIne je thAya te pudgala hoya che. Agama-siddhAMta paNa ene pudgala kahe che. tathA caitanyasvabhAvI AtmAno anubhava karanAra jJAnIne rAga svayaM bhinnapaNe jaNAya che. jJAnanI paryAya aMtaramAM vaLatAM eTale ke caitanyasvabhAvI AtmAno anubhava thatAM, emAM rAgano anubhava Avato nathI paNa te bhinnapaNe svayaM upalabhyamAna che. eTale zuM kahyuM? ke anubhava thatAM, rAga ke je pudgala che te jJAnamAM svataH bhinnapaNe jaNAI jAya che. bahu sUkSma vAta, bhAI ! vastunI sthiti ja AvI sUkSma che. A rIte temanuM-guNasthAna AdinuM sadAya acetanapaNuM siddha thAya che. eTale ke caitanyasvabhAvathI vyApta bhagavAna AtmAno anubhava karatAM teo bhinna rahI jAya che, anubhUtimAM AvatA nathI mATe teo sadAya acetana ja che ema siddha thAya che. anubhava che e zuddha jJAna-darzananA pariNAma che. e anubhavamAM, A bhagavAnanI stuti, vaMdanA, bhakti ane prabhAvanAno rAga ityAdi badhI hA-ho AvatAM nathI paNa bhinna rahI jAya che tethI te pudagalanA ja pariNAma che. AvI vAta che, bhAI ! prazna- to bahAramAM dharmano pracAra karavo ke nahi? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 211 uttara- bApu! dharma kayAM bahAramAM rahyo che? dharmanI paryAya to caitanyasvabhAvathI vyAsa cidAnaMda bhagavAnanI tarapha DhaLatAM pragaTa thAya che, ane tyAre zubharAga to bhinna rahI jAya che. bhAI ! jene dharmanI paryAya-anubhUti pragaTa thAya che te dharmIne to e rAganI paryAya potAthI bhinna bhAse che. anubhavamAM rAga Avato nathI ema kahe che. ahAhA ! zubharAga hoya che kharo, paNa e to svathI bhinna che ema dharmI jIva jJAna kare che. gajaba vAta che! yukti, Agama ane anubhava ema traNa prakAre rAgAdi pudgala ja che ema siddha karyuM che. ahIM rAgane para tarIke siddha karavo che. caitanyasvabhAvamAM rAga nathI ema siddha karavuM che. AtmA vyApaka ane rAga tenuM vyApya ema je Ave che tyAM apekSA judI che. tyAM to rAganI paryAya dravyanI che, rAga dravyanI paryAyanA astitvapaNe che, parane kAraNe rAganI utpatti thaI che ema nathI-ema siddha karavuM che. jyAre ahIM caitanyasvabhAvathI vyAsa cidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnA anubhavamAM rAga bhinna rahI jAya che mATe te caitanyathI bhinna acetana che ema siddha kare che: prazna- to bannemAMthI sAcuM kayuM uttara- (apekSAthI) banne vAta sAcI che. paryAyanuM jJAna paNa lakSamAM hovuM joIe. ene paNa jJAnI yathArtha jANe che. 14 mI gAthAnA bhAvArthamAM kahyuM che ke-"sarva nayonA kathaMcita rIte satyArthapaNAnuM zraddhAna karavAthI ja samyagdaSTi thaI zakAya che. eno artha e thayo ke paryAyamAM rAga che te kharI vAta che. paryAya apekSAe vikAra kSaNika sat che. paraMtu caitanyasvabhAvathI vyAsa trikALI zuddha bhagavAna AtmAmAM eka samayano te vikAra vyApta nathI. pudgalanA saMge thayela eka samayanuM kArya, vyApaka evA caitanyasvabhAvamAM vyApyuM nathI. prazna- A bannemAMthI nakkI zuM karavuM? uttara:- bhAI ! rAga paryAyamAM che ane te potAthI che ema jANamAM laIne, dravyasvabhAvamAM-caitanyasvabhAvathI vyApta prabhu AtmAmAM rAga nathI arthAt dravyasvabhAva nirvikAra zuddha caitanyamaya che ema zraddhAna karavuM. kna-karma adhikAranI zarUAta karavI che tethI A vAta ahIM lIdhI che. pahelI gAthAmAM AvyuM ne ke-paribhASaNa zarU karIe chIe,' paribhASA sUtra eTale jyAM jyAM je je joIe te te gAthA yathAsthAne tyAM Ave. samayasAranI AvI ja zailI che. amRtacaMdrAcArya paNa je bhaviSyamAM-AgaLa AvavAnuM hoya che tenI vAta pahelAM kahe che. jemake baMdha adhikAramAM Ave che ke para jIvana jIvADuM ke mAruM-e adhyavasAna mithyAtva che, jUThuM che. bhagavAne eno tyAga karAvyo che tethI huM mAnuM chuM ke para jeno Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates 212 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 Azraya che evo vyavahA2 ja saghaLoya choDAvyo che. (kalaza 173). gAthA 272 mAM je vAta AvavAnI che te vAta AgaLanA kaLazamAM (kaLaza 173 mAM) kahI dIdhI che. AvI zailI samayasAramAM lIdhI che. ahAhA! parathI nathI thayuM te kArya 52nuM che, svanuM nathI! kevI vAta! bhAI! 'parathI nathI thayuM' e to rAganuM kArya svathI paryAyamAM thayuM che ema siddha karavA kahyuM che. e paryAya apekSAe paryAyanI vAta karI che. paNa vastunA svabhAvane jyAM joIe to 'te kArya 52nuM che' ema bhAse che. kemake trikALI zuddha caitanyamaya vastuno anubhava karatAM eTale ke nirmaLa samyakdarzana-jJAnanA pariNAmathI dravyano anubhava karatAM, e pariNAmamAM rAganuM vedana AvatuM nathI. mATe rAga che te paranuM kArya che, svanuM nathI. bhAI! A samayasAra che te ema ne ema vAMcI javAthI samajAya ema nathI. tenAM eka eka pada ane paMktimAM bhAva ghaNA gaMbhIra-UMDA che. ahA ! zuM vastusthiti batAvI che! bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvathI vyApta zuddha cidAnaMdamaya vastu che. te anaMta zakti-guNa-svabhAvathI maMDita abheda ekAkAra vastu che. zuM emAM koI zakti-guNa-svabhAva che je vikAra utpanna kare ? (nA). chatAM paryAyamAM je vikAra thAya che te vikAranuM svataH pariNamana che. ahAhA! svataH SaTkArathI vikAra pariName che. tene dravya-guNa arthAt svabhAvavAnanI apekSA nathI tathA nimittanA kArakonI paNa apekSA nathI. have kahe che ke caitanyasvabhAvathI vyApta zuddha AtmAne anubhavatAM, enI nirmaLa anubhUtimAM vikArarAga Avato nathI, bhinna rahI jAya che. jo e rAga caitanyasvarUpamaya hoya to caitanyanI anubhUtimAM Avavo joIe. paraMtu ema to banatuM nathI. mATe rAga acetana ja che. ahAla ! AtmA zuddha caitanyamaya vastu che. jyAM jJAnanA pariNAma aMdara zuddha caitanyamaya vastumAM nimagna thayA tyAM rAga svayaM svathI bhinnapaNe jaNAya che. mATe rAga e jIvanA pariNAma nathI. ahAhA! caitanyasvabhAvI vastu AtmAmAM DhaLelA je zraddhA-jJAnanA nirmaLa pariNAma che te jIvanA che. paNa e nirmaLa pariNAma sAthe rAga Avato nathI. ahAhA! jJAnanA pariNAmathI rAga bhinna ja rahe che. e rAganuM jJAna jJAnanA pariNAmamaya che, rAgamaya nathI. rAga potAthI bhinna evuM jJAna thAya che paNa te rAga abhinna evuM jJAna jJAnanA pariNAmamAM thatuM nathI. gajaba vAta ! aho! A vItarAganI vANI vahevaDAvanArA digambara saMto jANe vItarAgatAnAM putaLAM! muni eTale vItarAgatAnuM biMba ! dhanya e munidazA! AvA muninAM darzana thavA mATe paNa bhAgya joIe ! emanI vANInI zI vAta! kahe che ke bhagavAna! tuM caitanyasvabhAvathI vyApta AtmA cho ne! zuM tuM rAgathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] | [ 213 vyApta AtmA cho? (nA). bhAI ! jyAM AtmA vyApaka ane rAga enuM vyApya ema kahyuM che tyAM to AtmAne parathI bhinna siddha karavo che. kalaza-TIkAmAM paNa Ave che ke rAganuM vyApyavyApakapaNe AtmAnI sAthe che, paranI sAthe nahi. bhAI ! tyAM to parathI bhinna potAnI paryAya siddha karI che. paNa ahIM to zuddha caitanyamaya AtmAnI aMdara DhaLatAM je nirmaLa jJAna-darzananAjANavA-dekhavAnA pariNAma thAya che temAM rAga Avato nathI paNa potAthI bhinnapaNe jaNAya che ema kahe che. mATe rAga acetana pudgalano che ema kahe che. AvI vAta lakhI lAge eTale ajJAnI bhagavAnanI stuti, bhakti, sevA karavAmAM ane dAna karavAmAM saMtoSa mAnI le che. are prabhu! ethI tane zuM lAbha thayo? vyavahArathI nizcaya thAya ke vyavahAra sAdhaka che ane nizcaya sAdhya-ema je kharekhara mAne che tenuM to hajI zAstrajJAna paNa sAcuM nathI. AgamanI vAstavika zailI zuM che enI paNa ene khabara nathI. vyavahArane sAdhaka kahyo che e to Aropita kathana che. sAdhakanuM kathana be prakAre che, sAdhaka be prakAre nathI. jema mokSamArganuM kathana be prakAre che, kAMI mokSamArga be prakAre nathI. jo mokSamArga be prakAre hoya to vyavahAra mokSamArgathI vyavahAra mokSa ane nizcaya mokSamArgathI nizcaya mokSa thAya-zuM ema che? (nA). bhAI, vyavahAra mokSamArga to baMdhanuM kAraNa che. paNa tene AropathI mokSamArga kahyo che. AmAM to ghaNuM badhuM bharyuM che. have kahe che ke jema guNasthAna mATe kahyuM tema rAga, dveSa, Adi bIjA badhA bola mATe paNa levuM. jemake rAga-rAga che te pugalanA vipAkapUrvaka thavAthI pudgala che, kemake kAraNanA jevuM kArya hoya che. Agama paNa rAgane pudgala ja kahe che ane bheda jJAnIo vaDe rAga potAthI bhinnapaNe upalabhyamAna che. mATe rAga pudagala ja che ema siddha thayuM. A pramANe dareka bolamAM utAravuM. draSa-dveSanA pariNAma pulanA vipAkathI thayelA hovAthI pudagala che. Agama paNa tene pudgala kahe che ane bhedajJAnIo vaDe anubhavamAM paNa te bhinnapaNe upalabhyamAna che. mATe dveSa pudgala ja che. ahIM Agama eTale nizcayanuM-adhyAtmanuM Agama levuM. Ano khulAso agAu gAthA 46 nA saMdarbhathI AvI gayo che. adhyavasAna Adi bhAvone vyavahArathI jIvanA kahyA che, paNa paramArthanI daSTimAM teo jIvanA che ja nahi. bhAI ! "jyAM jyAM je je yogya che tahAM samajavuM te." potAnI dRSTine siddhAMta kahe che tema vALavI joIe paNa daSTi pramANe siddhAMtane vALavo joIe nahi. tevI rIte moha ane pratyaya-pratyaya eTale Asrava. temAM mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga-e pAMceya levA. e pAMceya Asrava pudgalapUrvaka thayA hovAthI pudgala che. Agama paNa ene pudgala ja kahe che. tathA AtmAnA anubhavamAM Asrava Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 214 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 svathI bhinnapaNe ja jaNAya che. arthAt zuddha caitanyasvabhAvI AtmAno anubhava karatAM anubhavamAM Asravo AvatA nathI, paNa bhinna ja rahe che. mATe teo pudgala ja che. tevI rIte karma je jaDa (dravyakarma) che te, nokarma-zarIra, mana, vANI, Adi, varga, vargaNA ane spardhaka-A badhA to sIdhA jaDa pudgala ja che. have kahe che ke adhyavasAnasthAna pudgalapUrvaka thayA hovAthI pudgala che. Agama paNa ene pudgala kahe che. ane te adhyavasAnasthAna caitanyasvabhAvathI vyApta bhagavAna AtmAno anubhava karatAM bhinna rahI jAya che, anubhavamAM AvatA nathI. mATe teo pudgala ja che. tevI rIte anubhAgasthAna-paryAyamAM jeTalA anubhAgarasanA bhAva Ave te, yogasthAna eTale kaMpananAM sthAna, baMdhasthAna-vikArI paryAyanA baMdhanA prakAra, udayasthAna tathA mArgaNAsthAna-cauda mArgaNAnA bheda-sarva pudgalapUrvaka hovAthI pudgala che. Agama teone pudgala kahe che ane caitanyasvabhAvathI vyApta AtmAno anubhava karatAM teo bhinna rahI jAya che, mATe teo pudgala ja che. tevI rIte sthitibaMdhasthAna-karmanI sthitinA je prakAra che teTalI jIvamAM je yogyatA che te pudagala che. tathA saMkalezasthAna eTale azubhabhAvanA prakAra-hiMsA, jaTha. corI, kuzIla, parigra, krodha, mAna, mAyA, lobha Adi-je azubhabhAva che te pudgalapUrvaka hovAthI pudgala che, Agama paNa teone pudgala kahe che ane caitanyamUrti bhagavAna AtmAno anubhava karatAM te azubhabhAvo anubhUtithI bhinna rahI jAya che. mATe teo pudgala ja che. vizuddhisthAna-je asaMkhyAta prakAre prazasta zubhabhAva che te pudgalapUrvaka hovAthI pudgala che, Agama paNa teone pudgala kahe che ane zuddha AtmAnA anubhavamAM paNa teo AvatA nathI, bhinna rahI jAya che, mATe teo pudgala ja che. lokone A bhAre kaThaNa paDa che. paNa bhAI ! game te zubhabhAva ho, cAhe to tIrthakara gotra baMdhAya evo solahakAraNa bhAvanAno zubhabhAva ho, paraMtu sarva zubhabhAva pudgalanI karmaprakRtinA vipAka-pUrvaka ja hovAthI pudgala che. teo kAMI caitanyanA vipAka-bhAva nathI. bhagavAna caitanyadevanuM kArya to AnaMda ane vItarAgI zAntinA aMkura phUTe evuM caitanyamaya ja hoya. emAM vizuddhisthAna AvatAM nathI. mATe teo pudgala ja che. have saMyamalabdhisthAna-abheda caitanyana-vijJAnaghanasvabhAvI AtmAmAM nirmaLa cAritranA je bheda paDe che te saMyamalabdhisthAna che. teo paNa pudgalakarmapUrvaka thatA hoIne sadAya acetana pudgala che. Agama paNa teone pudgala kahe che ane AtmAnubhUtimAM paNa e bhedo samAtA nathI, tethI teo pudgala ja che, jIva nathI-ema ApoApa siddha thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 215 ahIM mULa to trikALI zuddha caitanyasvabhAvathI vyAsa dhruva bhagavAna AtmA siddha karavo che. zuM kIdhuM? ke je caitanyasvabhAvathI vyAsa che te jIva che. tethI caitanyathI bhinna evA rAga ane bheda Adi sarva bhAvo caitanyamaya nathI mATe acetana che ema kahyuM che. tathA A sarva bhAvo puddagalanA vipAkapUrvaka thatA hovAthI puddagala ja che, jIva nathI ema siddha karyuM che. jema pahelAM guNasthAna jIva nathI ema siddha karyuM hatuM tema A rAgAdi badhAya bhAvo paNa jIva nathI ema ApoApa siddha thaI gayuM. * gAthA 68 : bhAvArtha u52nuM pravacana * zuddhadravyArthikanayanI daSTimAM eTale ke jemAM zuddha trikALI dravyanuM prayojana che evA nayanI dRSTimAM caitanya abheda che. zuddhadravyArthikanaya eTale zuddha + dravya + Arthika + naya. ahAhA ! AtmA trikALa dhruva dravya che. evA trikALI zuddha bhagavAna AtmAnuM ja jemAM prayojana che e nayathI jotAM caitanya abheda che, emAM dayA, dAna Adi rAga ke saMyamalabdhisthAna AdinA bheda nathI. bhAI! paramAtmA trilokInAtha jinezvaradeve kahelo mArga saMto jagatane jAhera kare che. kahe che ke-prabhu! tuM zuddha dravyanI dRSTithI abheda cho; ane tyAM ja daSTi devA lAyaka che, mATe tyAM dRSTi de. ahAhA ! zuddhadravyArthikanayathI caitanya abheda che ane enA pariNAma paNa svAbhAvika zuddha jJAna-darzana che. juo, vastu abheda che ane tenA pariNAma nirmaLa jJAna-darzana che. ahAhA! jJAtA-daSTAnA AnaMdanA je pariNAma thAya te zuddha caitanyanA pariNAma che. paraMtu dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti AdinA je pariNAma thAya te jIvanA pariNAma nathI; ahA ! caitanyasvabhAvanuM e pariNamana nathI. AvI vAta lokone sAMbhaLavA navarAza maLe nahi ane Akho divasa 2LavA-kamAvavAnA dhaMdhAmAM ane bAyaDI-chokarAM sAcavavAmAM-ekalA pApanA kAmamAM gALe ! kadAcit sAMbhaLavA jAya to bhakti karo, upavAsa karo Adi karo-ema sAMbhaLavA maLe. paNa bhAI! e to badho rAga che, ane rAgane to ahIM puddagalanA pariNAma kahyA che. are, te pudgala ja che. arere! loko to emAM ja dharma mAne che! bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvI jAgRtajyotasvarUpa abheda ekarUpa zuddha vastu che. tenA pariNAma hoya to te jANavA-dekhavAnA ane atIndriya AnaMdanA nirmaLa pariNAma che, saMyamalabdhisthAna Adi to bhedarUpa che, ane AtmA abheda che. e abhedanA Azraye je nirmaLa jJAna-darzananA pariNAma thAya te jIvanA pariNAma che. AtmAnI paryAyamAM je dayA, dAna ane kAma-krodha Adi rAga-dveSanA vikalpo thAya che te caitanyanA vikAro che, caitanyanA svabhAvabhAva nathI. ahAhA! vikAranA pariNAma caitanyanA svarUpamaya nathI ema kahe che. vikAra utpanna kare evI caitanyamAM koI zakti-guNa nathI. vikRta paryAya AtmAmAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 216 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 thAya che te para nimittathI thAya che. nimittathI thAya che eTale ke thAya che to potAthI potAmAM, paNa nimittanA lakSe thAya che ema artha che. zuM kahyuM? zubhAzubhabhAva-dayA, dAna, vrata, bhakti vagerenA zubhabhAva ane hiMsA, jUTha, corI, viSayavAsanA Adi azubhabhAva-te sarva paryAyamAM thatA caitanyanA svabhAva pariNAma nathI. teo karmanA nimittathI utpanna thayelA che ane caitanya jevA dekhAya che. caitanyamaya to nathI, paNa jANe caitanya kema na hoya evA dekhAya che. topaNa te ciddhikAro caitanyanI sarva avasthAomAM vyApaka nahi hovAthI caitanyazUnya che, jaDa che. zuM kahyuM? bhagavAna AtmA anAdi-anaMta trikALa che, tenI anAdi-anaMta sarva avasthAomAM e vikAro rahetA nathI. anAdi-anaMta je svabhAva che enI paryAyamAM anAdi-anaMta vikAra raheto nathI. A puNya-pApa, zubhAzubhabhAva ane guNasthAna Adi bhedanA bhAva caitanyanI pratyeka avasthAmAM vyApaka nathI, mATe e vikAro caitanyathI zUnya che eTale ke jaDa che. tethI teo karmapUrvaka thatA hovAthI teone pudgalamAM nAkhyA che. bhAI ! sau prathama samyagdarzana ane teno viSaya zuM che te samajavAnI jarUra che, bAkI badhuM to thothethothAM che. samyagdarzana e dharmanuM prathama sopAna che. ane eno viSaya trikALI zuddha abheda caitanyasvabhAvI vastu che. zuddhadravyArthikanayano viSaya kaho ke samyagdarzanano, banneno viSaya trikALI zaddha caitanyamaya bhagavAna AtmA che. ane samyagdarzana-jJAna Adi pariNAma hovAthI jIva che. jyAre rAgAdi ane guNasthAna Adi bhedanA bhAvo svabhAvapUrvaka nahi hovAthI tathA nimitta pudgalakarmanA vipAkapUrvaka hovAthI sadAya acetanapaNe pudgala ja che. AvI vAta che. je koI dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAvathI dharma thavo mAne che te mUDha mithyASTi chetene jainadharmanI khabara nathI. tene khabara nathI eTale kAMI baMdhabhAvathI abaMdha thaI jAya ? asatya, satya thaI jAya? na thAya, bhAI ! e saMsAramAM rakhaDavAnI mAnyatA che. jAone! paMDita jayacaMdajIe kevo khulAso karyo che! bhAI ! jaDa pudgalamaya bhAvothI jIvanecaitanyane kema lAbha thAya? (kadIya na thAya.) dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAva puNyabhAva che, ane vepAra-dhaMdhAnA, strI-putraparivAra sAcavavAnA tathA hiMsAdinA bhAva che te ekalA pApabhAva che. A puNya-pApanA bhAva che to jIvanI avasthAmAM thayelA vikArI pariNAma, paNa teo caitanyasvabhAvathI zUnya che mATe jaDa-acetana che ane pudgalakarmapUrvaka thatA hovAthI pudgala ja che ema kahyuM che. A yukti thaI. have kahe che AgamamAM paNa temane acetana kahyA che. zuddha dravyArthikanayanI dRSTithI AgamamAM paNa temane acetana kahyA che. tema ja bhedajJAnIo paNa temane caitanyathI bhinnapaNe anubhave che. Ama traNa vAta thaI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 217 pahelAM nyAyathI siddha karyuM ke-bhagavAna AtmA to zuddha caitanyasvabhAvI nirmaLAnaMda prabhu che. te abheda che. tenI paryAyamAM je vikAra thAya che te caitanyasvabhAvapUrvaka nathI kAraNa ke caitanyamAM kayAM vikAra che ke te-pUrvaka vikAra thAya? paraMtu puNya-pApa Adi bhAvonA vikAra puddagalakarmapUrvaka ja thAya che. mATe teo caitanyathI rahita jaDa puddagala ja che. A yukti kahI. bhagavAnanA AgamamAM paNa temane nizcayathI puddagala ja kahyA che. tathA zuddha abheda caitanyamaya AtmAno anubhava karanAra bhedajJAnIone paNa teo anubhUtithI bhinna jaNAya che. Ama yukti, Agama ane anubhava ema traNa prakAre teo puddagala ja che ema siddha thAya che. lokone ekAMta, lAge, paNa bhAI! A to nyAyathI, bhagavAnanA AgamathI ane bhedajJAnIonA anubhavathI siddha thayelI vAta che. bhAI! rAgathI ane bhedathI bhinna bhagavAna abhedano anubhava karatAM, emAM rAga ke bheda AvatA nathI. tethI teo acetana-puddagala che, jIva nathI. loko to 52 jIvanI dayA pALavI-temane na mAravA tene ahiMsA kahe che ane te parama dharma che, sarva siddhAMtano sAra che ema mAne che. tene kahe che ke bhAI! tane vastunI khabara nathI. teM sat sAMbhaLyuM ja nathI, bhagavAna! ekavAra sAMbhaLa to kharo prabhu! ke tAro svabhAva zuM che? tuM to caitanyasvabhAvI dhruva abheda vastu cho ne, nAtha ! emAM vikAra kayAM che te thAya? tuM paranI dayA to pALI zakyo nathI, paraMtu dayAno je zubhAga tane thAya che te caitanyamaya nathI paNa puddagalakarmapUrvaka thato hovAthI puddagala ja che ema ahIM kahe che. ahAhA! zuM nyAya che! nyAyathI to samajavuM paDaze ne? bhAI! A jiMdagI cAlI jAya che, hoM. Avo manuSyabhava maLyo emAM devAdhideva jinezvaradeva AtmA kone kahe che e samajaNamAM na AvyuM to manuSyabhava niSphaLa jaze. pazune manuSyapaNuM maLyuM nathI ane A jIvane manuSyapaNuM maLyuM che. paNa jo AtmAnI samajaNa na karI to manuSyapaNuM niSphaLa jaze. ahAhA! jJAnAnaMdano dariyo bhagavAna AtmA dhruva caitanyamaya vastu che. te abheda ekarUpa nirmaLa che. emAM vikAra kayAM che te vikAra thAya? emAM to jJAna, AnaMdanA nirmaLa pariNAma thAya. e caitanyanA pariNAma che. prazna:- paryAyamAM vikAra thAya che ne? e zuM che? uttara:- bhAI! paryAyamAM vikAra thAya che e caitanyanA pariNAma nathI kemake te caitanyamaya nathI, svabhAvapUrvaka nathI. e vikAra puddagalakarmapUrvaka thatA hovAthI acetana-pudgala che. jo te jIvanA bhAva hoya to te nIkaLe nahi ane sadAya caitanyanI sarva avasthAomAM rahe, paNa teo to nIkaLI jAya che. siddhamAM teo sarvathA nathI. vaLI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 218 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bhedajJAnIonI nirmaLa anubhUtimAM paNa teo AvatA nathI, bhinna rahI jAya che. jo rAga ane bheda jIvanA hoya to sva-anubhavamAM teo AvavA joIe. paNa ema paNa banatuM nathI. tethI teo acetana ja che. paramAgama paNa ema ja kahe che. tethI rAgAdi bhAvo jIvanA nathI, pudgalanA ja che ema siddha thAya ahA! ajJAnIne ema lAge che ke A zuM kahevAya? A te vaLI kevo dharma! A badhuMvrata karavAM, tapa karavAM, upavAsa karavA, bhagavAnanI bhakti-stuti-sevA-pUjA karavI, jAtrA karavI, maMdira bAMdhavA, rathayAtrAo kADhavI, vagere kayAM gayuM? zuM e badhuM dharma nathI? dhIrajathI sAMbhaLa, bhAI ! jene tuM dharma mAne che e badhI kriyA che ane tuM to caitanyasvarUpa cho, bhagavAna! rAga che e to acetana che ane pudgalakarmanA vipAkapUrvaka thAya che mATe ene to bhagavAna nizcayathI pudgalanuM kArya karyuM che. gajaba vAta che! vikAra ane bhedathI rahita abheda ekarUpa caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA che. rAganI ADamAM jo enI daSTi na karI to kayAM jaIza prabhu? bhava badalIne kayAMka jaIza to kharo ja ne? svarUpanI samajaNa vinA rakhaDI marIza, naraka-nigodanA cakrAvAmAM rakhaDI marIza, bhAI ! bApu! ahIM vicAravAnI ane samajavAnI taka che. gAthA 49 nI TIkAmAM AvyuM che ke "jeNe potAnuM sarvasva bhedajJAnI jIvone soMpI dIdhuM che"--eno artha zuM che? ke jJAnAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAno jeo anubhava kare che te bhedazAnI jIvone anubhavamAM atIndriya jJAna, AnaMda ane zAMtino svAda Ave che paNa rAga ane bheda anubhavamAM AvatA nathI. matalaba ke caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAthI rAga ane bheda bhinna che. rAga ane bhedanA bhAvo caitanyamaya nathI ane tethI acetana ja che. lokone AkaruM paDe paNa e ema ja che. prazna:- jo teo cetana nathI to teo koNa che? uttara- jIvanI paryAyamAM teo che tethI vyavahArathI teo jIvanA che ema kahevAmAM Ave che; paraMtu nizcayathI teo jIvanA nathI. teo pudgalakarmapUrvaka thAya che tethI nizcayathI teo pudgala ja che. dravya-guNamAM to vikAra che ja nahi, paryAyamAM je vikAra che te anAdi-anaMta paryAyamAM kAyama raheto nathI. tethI vikAra jIvano nathI, pudgala ja che, kemake kAraNa jevuM kArya hoya che. pudgalakarma kAraNa che ane rAgAdi tenuM kArya che. tethI rAgAdi pudgala ja che. paraMtu A uparathI koI ema mAnI le ke-juo, karmane laIne rAga thAya che ne? to ema nathI. tuM yathArtha vAta samajyo nathI, bhAI ! karmane laIne vikAra thAya che ema nathI, karma che mATe rAga thAya che ema che ja nahi. jIvadravyanI paryAyamAM vikAra-aparAdha je thAya che te potAthI ja thAya che. te aparAdha potAno ja che paraMtu te svabhAvanuM kArya Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 219 nathI ema ahIM kahe che. bhagavAna AtmA to trikALa niraparAdhasvarUpa nirAkuLa AnaMdamaya nirmaLAnaMda prabhu caitanyasvabhAvI vastu che. enuM kArya aparAdha-vikAra kema hoya? niraparAdha svabhAvamAMthI aparAdha-vikAra kema janma? to vikAra thAya to che? paryAyamAM e vikAra thAya che to potAthI, potAnI janmakSaNa che tethI thAya che, paraMtu pudgalakarmanA-nimittanA lakSe thAya che mATe teo pudgalanA che ema kahyuM che. vItarAgano mArga bahu jhINo, bhAI ! tene dhIrajathI, nyAyathI samajavo joIe. daSTino viSaya trikALa abheda AtmA che. abhedanI dRSTimAM abheda caitanyasvabhAva ja jaNAya che. paryAyamAM rAgAdi je che te abhedanI dRSTimAM AvatA nathI mATe teo acetana ja che. tathA te rAgAdi pudgalakarmapUrvaka ja thAya che mATe teo pudgala ja che, jIva nathI. javamAMthI java ja thAya, paNa zuM bAjaro thAya ? java kAraNa ane bAjaro kArya ema zuM bane? javane kAraNe zuM bAjaro uge ? (na ja uge). jema ja kAraNa che to tenuM kArya paNa java ja che, tema pugalakarmapUrvaka thayeluM vikAranuM kArya paNa pudgala ja che. mATe rAgAdi pudgala ja che, jIva nathI ema siddha thayuM-A pramANe svabhAvathI vibhAvanuM bhedajJAna karAvyuM. aMta:tattva caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA paramAtmasvarUpa che. atyAre ja paramAtmasvarUpe birAjamAna che, hoM. e paramAtmasvarUpanuM kArya zuM rAga (zubhabhAva) hoya? nA. rAga che to jIvanI paryAyamAM ane te potAno ja aparAdha che, paNa te kAMI caitanyasvabhAvathI nIpajeluM kArya che? nA. te kAraNe, dravya-guNanA Azraya vinA paryAyamAM svayaM addharathI utpanna thayelA rAgane pudgalanuM kArya kahyuM che. pudgalakarma rAga karAve che mATe pudgalanuM kArya kahyuM che ema nathI, paNa karma-nimittanA lakSe rAga thAya che mATe pudagalanuM kArya kahyuM che. e rAgAdi bhAva svabhAvanI upara-upara ja rahe che ane pulakarmanA nimittanA saMbaMdhe utpanna thAya che mATe teo nizcayathI pudgalanA ja che ema nizcita thAya che. arere ! AvI vAta sAMbhaLavAya phurasada le nahi to anubhava to kayAre kare ? A prakAre ema siddha karyuM ke pudgalakarmanA udayanA nimittathI thatA caitanyanA vikAro paNa jIva nathI, pudgala che. juo, vikAra nimittathI thAya che ema lakhyuM che ke nahi? bhAI ! tuM apekSA samajyo nathI. nimitta je pudgalakarma che tenA lakSa-Azraye vikAra thAya che ema kahyuM che. vikAra thAya che to potAnI paryAyamAM potAne kAraNe, paraMtu svabhAvanuM e kArya nathI ane nimittanA Azraye te thAya che mATe nimittanuM kArya che ema kahyuM che. bhAI ! karma, zarIra, mana, vANI ityAdi jaDa padArtho to jaDa che ja. ahIM to vikArabhAva je che te svabhAvanA Azraye to thato nathI tethI e svabhAvanuM kArya nathI; paraMtu e vikArabhAva pudgalakarmanA Azraye-lakSe ja thAya che, mATe e vikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 220 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jaDa-pudgalanuM ja kArya che ema apekSAthI kahyuM che. A pramANe pudgalanA nimittathI thato vikAra paNa jaDa-pudgala ja che, jIva nathI ema nakkI thAya che. bhAI ! zAstra je kahe che te pramANe potAnI daSTi karavI joIe, paNa potAnI daSTithI zAstrano vicAra karavo joIe nahi; anyathA satya hAtha nahIM Ave. para kArakothI nirapekSa vikAra potAnI paryAyamAM potAnA pakArakothI utpanna thAya che. juo, paMcAstikAyanI 6ramI gAthA. AtmAnA dravya-guNamAM to vikAra nathI, chatAM paryAyamAM je vikAra thAya che potAnA pakArakathI utpanna thAya che. dravya-guNa vikAranuM kAraNa nathI kemake dravya-guNamAM vikAra nathI. para nimitta paNa vikAranuM kAraNa nathI kemake parane e vikAranI paryAya aDatIya nathI, arthAt vikAranI paryAyano paramAM abhAva che, ane para nimittano vikAramAM abhAva che. ahA ! e paMcAstikAyamAM jIvAstikAya siddha karavo che. tethI jIvanI paryAyamAM vikAra potAthI che ema kahyuM che. paNa ahIM e vikAra caitanyasvabhAvanuM kArya nathI tathA pudgala-karmanA nimittanA saMbaMdhe jema jyAM je apekSA che te yathArtha samajavI joIe. zubha AcaraNathI jIvane dharma thAya e vAta ajJAnIne evI atizayapaNe daDha thaI che ke tyAMthI khasavuM ene kaThaNa paDe che. ene mana prazna thAya che ke zubhabhAvane tame dharma nathI kahetA to zuM khAvuM-pIvuM ane moja-majhA karavI e dharma che? are, prabhu! tuM zuM kahe che? e ahIM kayAM che? khAvA-pIvAmAM je zarIrAdinI kriyA che e to jaDanI che. ene to tuM karI zakto nathI, tathA khAvA-pIvAno je rAga che e to azubha ja che. enAthI to dharma kema hoya? paraMtu je vrata-tapa-upavAsAdino bhAva che te paNa zubharAga ja che. e zubhAzubha banne prakAranA rAga svayaM thayelA caitanyanA vikAra che, caitanyasvarUpa nathI. svabhAvanI dRSTithI jotAM teo caitanyathI bhinna jaNAya che. ahAhA! trikALI dhruva bhagavAna jJAyakasvarUpa AtmAmAM daSTi detAM e banne zubhAzubha rAga anubhUtithI bhinna rahI jAya che. mATe teo acetana che. tathA e zubhAzubha rAga, caiitanyapUrvaka nahi paNa karmanA udayapUrvaka thAya che tethI te nizcayathI karma-pudgalanA ja che ema siddha thAya che, kAraNake kAraNa jevuM kArya hoya che. bhAI ! svabhAva-vibhAvanuM A pramANe bhedajJAna karI trikALI svabhAvanI daSTi karI vibhAvane kADhI nAkhavAnI A ja rIta che; ane A pramANe anusaraNa karatAM dharma thAya che. AvI vAta che. have pUche che ke-varNAdika ane rAgAdika jIva nathI to jIva koNa che? raMga, gaMdha, sparza, rasa, zarIra. saMsthAna, sahunana, varga, vargaNA ane karma-badhA raMgamAM jAya che, adhyavasAna, rAga, vaiSa, saMkaleza-vizuddhinAM sthAno e badhAM rAgamAM jAya che ane saMyamalabdhisthAna, mArgaNAsthAna, jIvasthAna, guNasthAna-e badhAM bhedamAM jAya che. raMga-rAga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 221 ane bhedamAM e badhAM 29 bola samAI jAya che. have pUche che ke A raMga-rAga ane bhedanA bhAvo jIva nathI to jIva koNa che? raMga-rAga ane bhedanA bhAva jIva nathI ema jene lakSamAM AvyuM che te pUche che ke-to jIva koNa che? tenA uttararUpa zloka-kaLaza kahe che: * kaLaza 41 : zlokArdha uparanuM pravacana * A bhagavAna AtmA koNa che? raMga-rAga ane bhedanA bhAvo to ajIva-pudgala che. to A jIva kevo che? to kahe che ke e caitanyasvabhAvI vastu "anAdri' anAdi che, arthAt koI kALe utpanna thaI nathI; tathA te "nattama' anaMta che, arthAt eno koI kALe vinAza nathI; tema ja te "sanama' acaLa che arthAta te kadIya caitanyapaNAthI anyarUpa-caLAcaLa thato nathI. zuM kahyuM? ke A caitanyasvabhAvI jIvane Adi nathI, aMta nathI ane te acaLa eTale caLAcaLatA vinAno kaMpa rahita dhruvapaNe paDayo che. ahAhA! caitanyasvabhAvI bhagavAna AtmA acaLa kahetAM caitanyapaNAthI chUTI kadIya anyarUpa thato nathI. bhagavAna AtmAno caitanyasvabhAva kadIya rAgarUpa thato nathI. ahAhA ! e caitanyasvarUpa raMgarUpa to na thAya, rAgarUpe to na thAya ane bhedarUpe paNa kadIya na thAya evI vastu che. AvI vAta che, bhAI ! vaLI te 'vasaMvedama' svasaMvedha che. eTale ke te pote potAthI ja jaNAya evo che. eTale zuM? ke raMga-rAga-bhedathI te jaNAya nahi, paNa caitanyasvabhAvanI nirmaLa pariNatithI ja jaNAya che. ahAhA ! caitanyaprakAzanI mUrti bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvathI ja paryAyamAM jaNAya evo che. eTale ke trikALI caitanyasvabhAvI AtmA vartamAna caitanyapariNatithI ja jaNAya che. caitanyasvabhAvI bhagavAna AtmA anAdi che, anaMtakALa raheze ane kadIya anyapaNe na thAya evo caLAcaLatA rahita acaLa che. paNa te jaNAya zI rIte ? to kahe che ke huM che. eTale ke e jJAna ane AnaMdanI nirmaLa paryAya dvArA ja jANI zakAya che. jo koI ema kahe ke e vyavahAraratnatrayathI jaNAya che to te barAbara nathI. vyavahAraratnatraya to rAga che, ane rAga che e to pula ja che. pudgala evA vyavahAraratnatrayathI caitanyamaya jIva kema jaNAya ? e to caitanyanAM nirmaLa pratIti-jJAna-ramaNatA vaDa ja jaNAya ema che. A sivAya bIjA lAkha-kroDa kriyAkAMDa kare to enAthI e jaNAya ema nathI ema kahe che. vyavahAraratnatrayano rAga, deva-zAstra-gurunI zraddhAno rAga ane paMcamahAvratanA pariNAma ityAdi badhuMya to rAgamAM-pudgalamAM jAya che. "meM jJAnAnaMda svabhAvI hUM'--Ave che ne hukamacaMdajInuM? emAM raMga-rAga ane bhedathI bhinna-ema traNa bola lIdhA che. eTale ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates rarara ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bhagavAna AtmA raMga, rAga ane bhedathI bhinna jJAnAnaMdasvabhAvI caitanyathI svayaM paripUrNa vastu che. e raMga, rAga ane bhedanA bhAvothI kema jaNAya? na jaNAya. prazna- dIpacaMdajIe AtmAvalokanamAM zubhabhAva paraMparA sAdhaka che ema kahyuM che ne? uttara:- bhAI ! zuddha caitanya jaNAya che to potAnI nirmaLa pariNatithI ja kemake e svasaMvedya che, paraMtu je zubhabhAvane TALIne nirmaLa pariNati thAya che e zubhabhAvane AropathI paraMparA sAdhaka kahyo che. ahAhA ! eka zlokamAM keTaluM bharyuM che! kahe che ke caitanyasvabhAvamaya AtmA anAdino che, anaMtakALa rahenAro che, caLAcaLa vinAno akaMpa dhruva bhagavAna che. te vartamAnamAM jaNAya kevI rIte ? to pote potAthI ja jaNAya che ema kahe che. nirmaLa samyagdarzana-jJAna-cAritranI pariNatithI ja jaNAya che. jANavAmAM traNeya sAthe ja hoya che. kalazaTIkAmAM prazna uThAvyo che ketame jyAre ema kaho cho ke AtmA to darzana-zAnathI jaNAya che, tathA mokSamArga to darzanajJAna-cAritramaya che, to tyAM mokSamArga kevI rIte bane che? mithyAtva jatAM samyagdarzana-jJAna thayuM che, cAritra to thayuM nathI, to tene mokSamArga kevI rIte kahevAya? teno khulAso karyo che kebhAI ! darzana-jJAna thatAM emAM cAritra AvI jAya che. caitanyasvabhAvI AtmAnuM zraddhAna-jJAna thatAM enA sanmukhanI pratIti, enA sanmukhanuM jJAna ane enA sanmukhamAM sthiratA e traNeya bhegAM che. ahAhA ! bhagavAna AtmA svasaMvedha che emAM e traNeya bhegAM che. eTale ke nirvikalpa samyapha pratItithI, rAga vinAnA jJAnathI ane asthiratArahita sthiratAnA aMzathI-ema eka sAthe traNeyathI bhagavAna AtmA jaNAya che. AvI vAta che. have kahe che ke te 'purama' pragaTa che arthAt chUpo nathI. gAthA 49mAM tene avyakta kahyo che. jyAre ahIM skuTa pragaTa eTale vyakta kahyo che. caitanyajyota cakacakATa mAratI pragaTa che ema ahIM kahe che. paryAyanI apekSAe te gusa-avyakta che, paNa svabhAvanI apekSAe to e vyakta-pragaTa ja che. paryAyane jyAre vyakta kahevAya che tyAre vastu-dravyane avyakta kahevAya che, kemake paryAyamAM trikALI dravya AvatuM nathI. paNa jyAre dravyane ja kahevuM hoya tyAre caitanyasvabhAvamaya vastu-dravya cakacakATamaya vartamAnamAM potAnI sattAthI mojAda pragaTa ja che ema Avaze. paNa te kone pragaTa che? ahAhA! bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvasvarUpa zAzvata jAjvalyamAna jyot pragaTa che, paNa kone? ke jeNe ene jANo-anubhavyo che ene. bhAI! A to traNalokanA nAtha vItarAga paramezvaranI vANI che! saMto ene jagata sAme jAhera kare che. kahe che ke AtmA to vastu tarIke pragaTa, prasiddha, mojuda che, paraMtu paryAyabuddhimAM te aprasiddha, DhaMkAyelo che. ane tethI ajJAnIne te che ja nahi. vartamAna aMza ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 223 rAganA premamAM ajJAnIe caitanyasvabhAvI AtmAne maraNatulya karI nAkhyo che. paraMtu potAnI nirmaLa pariNati dvArA jyAre te jANavAmAM Ave tyAre te jIvatI jyota pragaTa ja che ema kahe che, AvI vAta che jainadarzananI ! aho ! jainadarzana alaukika che! jainadharma eTale zuM? jainadharma anubhUtisvarUpa eTale ke vItarAgatAsvarUpa che. ahAhA ! jaina ene kahevAya ke jeNe rAgane jItyo che ane paryAyamAM vItarAgatA pragaTa karI che. Avo jainadharma! paNa Avyo vANiyAne hAtha, vANiyA vepAramAM kuzaLa eTale basa dhaMdhAmAM ja garI gayA. bicArAone samajavAnI phurasada nahi, eTale A karyuM ane te karyuM ema bahAranI kriyAo karI; paNa bhAI ! e badhI ajJAnanI hoLI che. raMga-rAga ane bhedanA bhAvo to pudgala che. to e sarvathI bhinna bhagavAna AtmA kevo che? to kahe che "rUTuM vaitanyama' A eTale A pragaTa caitanyasvabhAvamaya ja AtmA che. ahAhA! bhagavAna AtmA ekalA caitanyasvabhAvathI bharelo che. arthAt caitanyasvabhAva e ja AtmA che. A (68 mI) gAthAnI TIkAmAM Ave che ke caitanyasvabhAvathI vyApta AtmA che. AtmAmAM caitanyasvabhAva vyApta che ema na kahetAM caitanyasvabhAvathI vyApta AtmA che ema kahI zuM siddha karavuM che? e ke caitanyasvabhAva trikALa kAyama rahelo che ane e vyApaka che ane AtmA enuM vyApya che. mokSa adhikAranI gAthA 298-299 nI TIkAmAM paNa Ave che ke cetanAthI vyApta AtmA che, arthAt cetanA vyApaka ane cetana AtmA enuM vyApya che, AthI caitanyasvabhAva kAyamI che ema siddha karyuM che. AtmA raMga-rAga-bhedathI vyApta nathI, bhinna che, to te zuM che? to kahe che ke caitanyasvabhAvathI vyApta AtmA che. Avo caitanyasvabhAva sadAya pragaTa che, phuTa che, pratyakSa che. ahAhA! zuddha caitanyanI pariNatithI jaNAya evo te vartamAnamAM pratyakSa che. mati-zrutajJAnanI paryAyamAM e jaNAya evo vartamAnamAM pratyakSa, pragaTapaNe birAjamAna che. rAganI apekSAe te caitanyasvarUpa AtmA gupta che, DhaMkAyelo che, kemake rAgamAM te Avato nathI, jaNAto nathI. paraMtu nirmaLa pariNati dvArA te skuTa-pragaTa ja che, chUpAyelo nathI. zuM kahyuM? ke dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti ityAdinA vikalpakALe vastu prasiddha nathI, gupta che kemake e vikalpomAM vastu AvatI nathI. vastu to nirvikalpa caitanyamaya zuddha che, ane te zuddha pariNatinI apekSAe pragaTa-pratyakSa ja che. caitanyatattva nirmaLa pariNatithI prasiddha-pragaTa ja che. ahA ! zailI to juo ! kevI spaSTa vAta che! juo, A AtmA caitanyanI nirmaLa pariNati dvArA jaNAya che ane te jaNAya che tyAre te pratyakSa che, pragaTa che ema jaNAya che. te parokSa che, apragaTa che-e to je rAganI ramatamAM (premamAM) beTho che ene mATe che. je vyavahAraratnatrayanI ramatamAM (premamAM) paDyo che tene to bhagavAna AtmA apratyakSa-gupta che, kemake tene e jaNAto ja nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 224 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 chatAM Atmavastu te kALe rAgarUpa thaI jatI nathI. rAganA kALe Atmavastu gupta che, paNa rAgarUpa thaI jatI nathI. tathA jyAre svasaMvedanajJAnanI nirmaLa pariNati dvArA te jaNAya che tyAre te pratyakSa ja che ema jaNAya che. AvuM svarUpa che, bhAI ! to Avo AtmA zuM jinadevano 6ii ! bhAI, jinadevano eTale jinasvarUpI evA A bhaga AtmA nizcaye AvA che. samayasAra nATakamAM aMtima prazastimAM 31mA chaMdamAM banArasIdAse kahyuM "ghaTa ghaTa aMtara jina barsa, ghaTa ghaTa aMtara jaina, mata-madirAke pAnasauM, matavAlA samuOM na." caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnuM AvuM svarUpa che ke je pragaTa che, DhaMkAyeluM nathI. ajJAnadazAmAM te gupta hatuM paNa have te jJAnadazAmAM pragaTa thaI gayuM che ema kahe che. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA rAganI pariNatimAM to te caitanyavahu gupta hatI, paNa have svapariNatinA vedanathI te pratyakSa-pragaTa thaI che. bahu TUMkA zabdomAM AtmAne prasiddha karyo che. TIkAnuM nAma paNa AtmakhyAti che ne! bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvamaya vastu che. te svasaMvedha che. kajAta evA rAgAdi vaDa te jaNAya ema nathI, kemake rAgAdi bhAva caitanyanAAtmAnA nathI, paNa pudgalanA che. deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga ho to paNa temAM caitanyano aMza nathI tethI kajAta che. pudagalamaya che. tethI rAgAdi vaDe AtmA jaNAya evo nathI. chatAM caitanyasvabhAva to trikALa jevo che tevo ja che. rAgakALe paNa tevo ja che. paraMtu tene jANavAnA kALa-svasaMvedananA kALe te jevo che tevo pratyakSa ane pragaTa thAya che ema kahe che. ahAhA ! A to kaLaza caDhAvyo che kaLaza ! jema maMdira banAvIne enA upara kATa vinAno sonAno kaLaza caDhAve che, tema rAga vinAno caitanya-camatkArasvarUpa bhagavAna AtmA nirmaLa pariNati dvArA zuddha ratnatraya dvArA jaNAya che tyAre te pratyakSa-pragaTa che ema jaNAya cheAma TIkA upara kaLaza caDhAvyo che. are, bhAI ! jarA puruSArtha karIne mati-zrutajJAnanA upayogane sUkSma kara to caitanyatattva maLe evuM che. jJAnano upayoga nija caitanyamAM joDavo te sUkSma upayoga che. e sUkSma upayoga vaDe vastu pragaTa che ema bhAna thAya che. sthULa rAganA upayogathI caitanyavahu nahi maLe, bhAI ! kemake e sthULa upayoganI paryAya pudgalanI che. ahA ! AvI vAta lokone ekAMta lAge, paNa bhAI ! mArga A ja che, bApu ! A samyaka ekAMta ja che. zrImad rAjacaMdra paNa kahyuM che ke-"anekAnta paNa samyaka ekAnta evA nijapadanI prApti sivAya anya hetue upakArI nathI.' samyaka ekAntanuM (zuddha caitanyamaya AtmAnuM) bhAna jyAre thAya che tyAre paryAya ane rAganuM jJAna thAya che-hoya che, ane tene anekAntanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 225 sAcuM jJAna kahe che. samyaka ekAnta tarapha jyAre DhaLe che tyAre tene je jJAna thAya che te svanuM che, ane te ja kALe je rAga bAkI che te paryAyanuM paNa jJAna thAya che ane te sAcuM anekAnta che. samyapha ekAnta (zuddha caitanyamaya vastu nuM jJAna rAkhIne paryAyanuM jJAna thAya te anekAnta che. pramANajJAnamAM paNa, trikALI zuddha dravyanuM-ekAnta nizcayanuM jJAna thAya tyAre paryAya ane rAgane paNa jANavA e pramANajJAna che. te pramANajJAna paNa kharekhara to sadabhUta vyavahAranayano viSaya che, kAraNa ke emAM be (dravya ane paryAya) AvyAM ne? ane te kAraNe pramANa pUjya nathI. jemAM paryAyano niSedha Avato nathI evuM pramANajJAna pUjya nathI, jyAre nizcayanayamAM paryAyano niSedha Ave che mATe te pUjya che ema kahyuM che. pramANajJAnamAM, nizcayathI dravya abheda che evuM jJAna rAkhIne emAM rAganuM, paryAyanuM jJAna meLavyuM che. nizcayanA jJAnane uDADIne rAganuM, paryAyanuM jJAna meLavyuM che ema nathI. jo nizcayanuM jJAna uDADe to te pramANajJAna ja nathI, trikALI dravya zuddha che evuM jJAna rAkhIne, te uparAMta paryAyanuM jJAna karyuM tyAre jJAna pramANajJAna-samyajJAna thayuM che. "dravya zuddha che" evuM nizcayanuM jJAna te samyaka ekAnta che. A nizcayanA jJAnane uDADIne, jo rAganuM jJAna thAya to te pramANajJAna ja nathI. Avo jhINo mArga che, paNa A ja mArga che. sUkSma kaho ke jhINo kaho; vastu A ja che. ahAhA ! 'rUma caitanyama'-rUma eTale A. A eTale A anAdi, anaMta, caLAcaLatA rahita, svasaMvedya pragaTa vastu che te caitanyasvabhAvamaya che. AtmA vItarAga sarvajJasvarUpa caitanyasvabhAvamaya che ane te caitanyanI nirmaLa pariNati dvArA jaNAya evo pratyakSa che. vItarAga sarvajJa paramAtmA traNalokanA nAtha sabhAmAM indrone ema kahetA hatA ke prabhu! jema ame vItarAga sarvajJa chIe ema tuM paNa vItarAga sarvajJasvarUpa che. ame vItarAgasvabhAvamAMthI ja vItarAga thayA chIe. mATe kahIe chIe ke vItarAga caitanyasvarUpa AtmA vItarAga pariNati dvArA jaNAya evo pratyakSa che. ahAhA ! vItarAgadeve vastu vItarAga jJa-svarUpa kahI che ane ene jANanArI pariNati paNa vItarAgatAmaya ja kahI che. prabhu! jo tuM jinasvarUpa na hoya to jinapaNuM paryAyamAM kyAMthI pragaTa thaze? ahA ! tuM caitanyasvabhAvI AtmA jinasvarUpa ja cho ane tene jANanArI paryAya vItarAga-pariNati ja che. A vItarAga pariNati dharma che. lokone A samajavAnI navarAza na maLe eTale sAmAyika, pohA ane pratikramaNa ityAdi kriyAkAMDa kare ane mAne ke dharma thaI gayo. paNa bApu! e to badhA rAganA prakAra che ane enAthI caitanyasvarUpa AtmA jaNAto nathI. have AgaLa kahe che ke A caitanya kevuM che? ke ": vAyate' atyaMtapaNe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 226 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-3 cakacakATa prakAzI rahyuM che. jema sUrya jAjvalyamAna prakAze che tema A bhagavAna AtmA caitanyanA prakAza vaDe atizayapaNe cakacakATa prakAzI rahyo che. prazna- to e dekhAto to nathI? uttara:- bhAI ! rAganA aMdhArAmAM e tane dekhAto nathI. rAganAM aMdhArAM to acetana che. dayA, dAna, vrata, bhakti-ityAdi je rAga che e to aMdhArI che. e aMdhArAmAM caitanya kema dekhAya? acetanamAM caitanya tema jaNAya ? e to cakacakATa jJAnasvabhAvanI vItarAgI pariNati dvArA jaNAya che. ane tyAre vyavahAra-rAganuM paNa jJAna thAya che. Avo vItarAgano mArga yathArtha samajyA vinA loko bicArA kaMIkane kaMIka mAnIne, kaMIkane kaMIka karIne jIvana aphaLa karIne saMsAramAM-anaMtakALanI rakhaDapaTTImAM cAlyA jAya che ! cakacakATa prakAzI rahyuM che e caitanya "svayaM nIva:' svayaM jIva che. jema raMga-rAga ane bhedane pula siddha karyA tema atizaya cakacakATa prakAzI raheluM A caitanya che te svayaM jIva che ema siddha kare che. ekalo caitanyasvabhAva ahIM siddha nathI karavo, jIva siddha karavo che. eTale kahe che ke anAdi, anaMta, caLAcaLatArahita, svasaMvedha, pragaTa ane bahu UMcethI atyaMtapaNe cakacakATa prakAzI rahelI A caitanyasvabhAvamaya vastu che te svayaM jIva che. loko to cAle te trasajIva ane sthira rahe te sthAvara jIva ema mAne che. are bhagavAna! jIvanI e vyAkhyA ja khoTI che. prabhu! tuM traseya nathI ane sthAvareya nathI. tuM rAgIya nathI ane dveSIya nathI. tuM puNyavALo ke pApavALo, karmavALo ke zarIravALo e kAMI tuM nathI. to tuM cho koNa? prabhu! ke huM to caitanyasvabhAvI jIva chuM Ama jyAre aMdara pratItimAM Ave ane jJAnamAM jaNAya tyAre jIvane yathArtha mAnyo ane jANo kahevAya. navatattvamAM bhinnapaNe rahelA AtmAne tyAre jANyo kahevAya. navatattvamAM ajIva tattva to bhinna che. puNya, pApa, Asrava ane baMdha tattva paNa bhinna che. jyAre jIva bIjA tattvothI bhinna che to te kevo che? ke e to caitanyasvabhAvamaya svayaM jIva che. A (zuddha jIva ) samyagdarzanano viSaya che. Avo caitanyasvabhAvI jIva jyAre svasaMvedana jJAnamAM jaNAya tyAre rAgAdi bhAvo vyavahAre jANelA prayojanavAna che-je vAta bAramI gAthAmAM lIdhelI che. A atizayapaNe cakacakATa prakAzamAna vastu svayaM jIva che, jANe jagatano surya. svayaM prakAze ane bIjI cIjane paNa "che' ema prakAze che. dharmAsti, adharmAsti ItyAdi "che',rAgAdi che"--ema sarvane chepaNe A bhagavAna caitanyasvabhAva jANe che. bhagavAna AtmA jene jaNAyo che te jANe che ke A bIjI cIja che. paraMtu te anya sarvane paraya tarIke jANe che. rAgAdine paNa parazeya tarIke jANe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] | [ rara7 A zAstrajJAna che ne e paraya che. je zAstrajJAnamAM ja nimagna che te paraNeya-nimagra che ane parazaya-nimagna che te svayano (caitanyasvabhAvamaya zuddha AtmAno) anAdara kare che. gajaba vAta ! ene to ema thAya ke huM Avo paMDita, ATalAM to huM zAstra jANuM ane e kAMI nahi! hA bhAI, sAMbhaLa. zAstrajJAnane to baMdha adhikAramAM zabdajJAna kahyuM che. zabdajJAna e kAMI AtmajJAna che? zabdajJAna kaho ke paraya kaho-eka ja cIja che. jJAnI zAstrajJAnane paNa parayapaNe jANe che. Ama varNAdi ane rAgAdi bhAvo jIva nathI. paraMtu upara kahyo che tevo caitanyabhAva ja jIva che. jJAnanI paryAyamAM ene jJaya banAvatAM jIva Avo caitanyasvabhAvamaya pratyakSa-pragaTa che ema jaNAya che e saMkSepamAM eno bhAvArtha che. have, cetanapaNe ja jIvanuM yogya lakSaNa che ema kaLazarUpa kAvya dvArA samajAve che: * kaLaza 42 : zlokArtha uparanuM pravacana * kahe che ke "yata: nIva: masta ledha' ajIva be prakAre che-"vaM: sahita:' vaNAdisahita tathA vidita:' ane varNAdirahita. varNa, rasa, gaMdha, sparza, rAgAdi varNAdisahita che ane bIjAM amUrta dravyo varNAdirahita che. "tata:' mATe "amUrtatvama upAsya' amUrtipaNAno Azraya karIne paNa arthAta amUrtapaNAne jIvanuM lakSaNa mAnIne paNa 'nIca tatva' jIvanA yathArtha svarUpane 'nAta na puNyati' jagata dekhI zakyuM nathI. ahA! A caitanyasvabhAvamaya jIva to jJAnalakSaNathI lakSita che. arthAt jJAna vaDe jaNAya evI e cIja che. te rAgathI ke amUrtapaNAthI jaNAya evo nathI. kAraNa ke amUrta to anya dravyo paNa che tethI amUrtapaNAnaDe paNa AtmA jaNAto nathI. e to jJAnanA pariNamanA vaDa ja jaNAya evo che. je jJAna vaDe nija AtmAne jANe che tene dharma thAya che. hiMsA, jUTha Adi azubha bhAvathI to AtmA jaNAya nahi, paNa dayA, dAna, vrata, bhakti Adi vikalponA zubhabhAvathI paNa AtmA jaNAto nathI. zubhAzubhabhAva to caitanyanA vikAro che. teo acetana che kemake zuddha caitanyamAM teo vyApatA nathI. tethI acetana evA te vikAro vaDe caitanyavahu AtmA kema jaNAya? rAgAdi bhAva e kAMI caitanyanA lakSaNarUpa nathI ke te vaDe AtmA jaNAya, tathA amUrtapaNe bIjA dravyomAM paNa che. tethI amUrtapaNA vaDe paNa jIvane anya dravyothI bhinna jANI zakAto nathI, AtmAne anya dravyathI bhinna jANavo hoya to eka caitanyalakSaNa vaDe ja jANI zakAya che. paradravyathI bhinna nijasvarUpano anubhava caitanyalakSaNathI ja thAya che. jagatanA jIvo rAgAdithI AtmAne jANI zaktA nathI, tema ja amUrtapaNAthI paNa AtmAne judo pADI zaktA nathI-oLakhI zaktA nathI. 'ti mAnogya' Ama parIkSA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 228 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 karIne "viveva:' bhedajJAnI puruSoe "ra vyApi tivyApi vA' avyAti ane ativyApti dUSaNothI rahita "caitanyama' cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che. bhedajJAnIoe eTale dharmI jIvoe anubhava karIne rAga ane amUrtapaNAthI bhinna evA cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che. rAgAdi bhAvo jIvanI sarva avasthAomAM vyApatA nathI. mATe rAgAdine jIvanuM lakSaNa mAnatA avyAtino doSa Ave che. jyAre amUrtapaNe anya dravyomAM paNa che, tethI tene jIvanuM lakSaNa kahetAM emAM ativyAtino doSa Ave che. AvuM samajavA maLe nahi eTale loko to dayA pALo, vrata karo ane upavAsa karo-ema kriyAo karavAthI AtmalAbha thaze ema mAne che. paNa bhAI ! e to badhI rAganI kriyAo che. e kriyAo to acetana jaDa che, e kriyAo vaDe caitanyano-AtmAno lAbha kema thAya? vaLI amUrtapaNA vaDe paNa AtmA jANI zakAto nathI kemake amUrtapaNe to dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza ane kALa ema anya dravyomAM paNa che. tethI Ama jANIne dharmI jIvoe caitanyapaNAne jIvanuM nirdoSa lakSaNa kahyuM che. jANavuM, jANavuM, jANavuM-e jANaka evA caitanyatattvanuM lakSaNa che. arthAta jJAnalakSaNa vaDe AtmAne lakSa karIne teno anubhava thaI zake che, samyagdarzana pAmI zakAya che. ahAhA! jJAnalakSaNa vaDe lakSya evA AtmAne pakaDatAM teno anubhava thAya che ane te dharma che. paraMtu dayA, dAna, vrata ke bhaktithI AtmA pakaDAya ema nathI kemake te koI AtmAnuM lakSaNa to sarva rAga che ane rAganI AtmAmAM avyApti che. AtmAnI sarva avasthAomAM e rAga vyApIne rahetA nathI, kadAcit saMsAra avasthAmAM te ho, paNa mokSa avasthAmAM te sarvathA nathI. mATe rAga AtmAnuM lakSaNa nathI. tethI game tevo maMda rAga hoya topaNa te vaDe bhagavAna AtmA jaNAto nathI. tevI rIte amUrtapaNA vaDe paNa bhagavAna AtmA jANI zakAto nathI, kemake amUrtapaNA vaDe AtmAne jANatAM ativyAptino doSa Ave che. Ama vicArIne bhedajJAnI jIvoe caitanyapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che. ahAhA! jJAnanA pariNamananI je dazA che te lakSaNa che ane te dvArA AtmA jANI zakAya che. trikALI caitanyatattvane lakSa karI jJAnanuM je pariNamana thAya che te pariNamananI dazAmAM bhagavAna AtmA jaNAya che ane e jJAnanA pariNamananI kriyA te dharma che. have kahe che ke "samucitam' te yogya che. zuM? ke caitanyapaNAne jIvanuM lakSaNa kahevuM te samucita eTale yogya che, barAbara che. kema? kemake te avyApti ane ativyApti doSathI rahita che. ahIM ! nyAyathI-yuktithI vAta kare che. karyuM che ke AtmA jJAna dvArA jaNAya ema che kemake bhagavAna AtmA trikALa jJAnasvarUpa che. rAga e tAruM lakSaNa nahi, kemake te sarva avasthAomAM vyApato nathI tethI tenI AtmAmAM avyApti che. paraMtu jJAna e tAruM-AtmAnuM lakSaNa che kemake AtmA trikALa jJAnasvarUpa che. jIvanI sarva avasthAomAM jJAna prasare che, tethI jJAnalakSaNa avyApti-doSarahita che. vaLI AtmAne Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 | | [ 229 choDIne jJAna koI anya dravyamAM che nahi. tethI AtmAnuM jJAnalakSaNa ativyApti doSathI rahita che. A pramANe caitanyapaNAne jIvanuM lakSaNa kahevuM barAbara che, vyAjabI che. ahAhA! bhagavAna AtmA aMdara caitanyanuM biMba prabhu jJAnano gAMThaDo che. emAMthI anaMta anaMta kevaLajJAnAdi pragaTe topaNa kAMI khaTe nahi evo e jJAnano rasakaMda che. e e to jJAnanuM mULa che jemAMthI jJAna akhUTapaNe nIkaLyA ja kare. Avo AtmA vartamAna jJAnanI paryAya vaDe jaNAya che. eTale ke vartamAna jJAnanI paryAya jJAyakasvabhAvI AtmAnuM lakSa kare tyAM "A jJAyakabiMba che' ema AtmA jaNAya che. AnuM nAma samyajJAna che. A jJAnanI kriyA e dharmanI kriyA che. A pramANe jJAnalakSaNa e AtmAnuM samucita eTale yogya lakSaNa che. AgaLa kahe che ke-"vyama' te caitanyalakSaNa pragaTa che. caitanyane jANanArI paryAya pragaTa che mATe caitanyalakSaNa pragaTa che ema kahe che. e pragaTa caitanyalakSaNa dvArA "AtmA jJAnasvarUpa trikALa" che ema jANI zakAya che. gajaba vAta! ahA ! AtmA to "ajAyabaghara" che. te anaMtaguNorUpa ajAyabIothI bharapura che. vartamAna jJAnaparyAya tene jANe, paNa tyAM je jaNAya che te jJAna (AtmA) to ahAhA ! anaMta ane amApa che. AmAM "moM-mAthe hAtha Ave nahi" (samajaNa paDe nahi ) eTale loko bicArA zuM kare? vrata, tapa, ityAdimAM joDAI jAya. Ama ne Ama tuM anaMtakALathI karato Avyo che, paNa bhAI ! vrata, tapanA vikalpa e AtmAnuM (ene jANavAnuM) lakSaNa nathI. kahe che ke indriyone baMdha karI, indriyonA je viSaya thAya che tenuM lakSa choDI daIne tathA mananA lakSa upajatA vikalponuM paNa lakSa choDI daIne aMdara caitanyasvabhAvI bhagavAna AtmAne caitanyalakSaNa vaDe anubhavavo te samyagdarzana pAmavAnI rIta che. AtmA caitanyabiMba che. caitanyanI je pragaTa jJAnadazA te enuM lakSaNa che. mATe prabhu! e lakSaNa dvArA aMdara jA ane jo to teno anubhava thaze. ahAhA! jJAnanI paryAya aMtarmukha thaI ane jANe che tyAre aMdara to addabhuta anaMtaguNano caitanyagoLo jaNAya che. tathA je anaMtaguNo bharyA che ene paNa jJAna dekhI le che. bApu! vItarAga sarvajJa paramezvare Ama ja kahyuM che ane saMto paNa ema ja kahe che. bhAI ! tuM tane potAne pakaDIne kyAre anubhavI zake ? ke jJAnanI paryAyane-lakSaNane pakaDIne svamAM jAya tyAre. A sivAya game tevA maMdarAgathI-dAnAdi kriyAthI AtmA jaNAya ema nathI. prazna- to amAre dAna karavuM ke nahi? uttara:- bhAI ! e dAna karavAno-rAganI maMdatAno bhAvo Ave e judI vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 230 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 paNa tethI kAMI AtmA na jaNAya, samyagdarzana na thAya. AtmA to caitanyalakSaNa je pragaTa jJAnanI paryAya che tene aMdara vALatAM jaNAya. have kahe che ke caitanyalakSaNa vyakta-pragaTa che ane vyakjhita-LIva-tattvama' teNe jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che, eTale ke jANavAnI je dazA che-je lakSaNa che -te pragaTa che ane teNe AkhA caitanyatattvane pragaTa karyuM che, ahAhA ! jJAnanI paryAyane jJAyakabhAva tarapha vALatAMDhALatAM, teNe jJAyakane pragaTa karyo che ema kahe che. vartamAna jJAnanI paryAyane aMtaramAM vALatAM zuddha caitanyasvabhAvamaya jIvano anubhava thAya che ane tethI teNe jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che ema kahe che. bhagavAna AtmA jJAnAnaMdano kaMda prabhu che, te anAdino evo ne evo che. tene vartamAna jJAnalakSaNa-jJAnanI paryAya "A cIja AvI che" ema pragaTa kare che. prazna:- paNa Avo AtmA dekhAto nathI ne? uttara- bhAI ! ene tuM aMdara dekhavA jAya che ja kyAM? dekhavA jAya to dekhAya ne? jJAnanetra ughADIne aMdara jAe to dekhAya ne? bhAI ! "AtmA nathI dekhAto, "mane huM nathI dekhAto" evo nirNaya karyo koNe ? evo nirNaya karyo zAmAM? evo nirNaya pote jJAnanI paryAyamAM karyo che, ane e ja jJAna AtmA che. e jJAnanI paryAyane pakaDIne aMdara jA to AnaMdano nAtha bhagavAna jarUra dekhAze. bApu! A to janma-maraNanA cakrAvAno aMta lAvavAnI apUrva vAta che. bAkI bIjuM badhuM (vrata, tapa Adi ) to ghaNuM karyuM che. ahIM to kahe che ke bhagavAna AtmA trikALa jJAnasvarUpa che, ane tenI vartamAna paryAyamAM paNa jJAnaaMza pragaTa che. have je jJAnaaMza pragaTa che te jJAnalakSaNa vaDe trikALI jJAyakasvabhAvane pakaDa ane teno anubhava kara. e jJAnalakSaNathI anubhava thaI zakaze kAraNa ke te jJAyakanuM vAstavika lakSaNa che. zuM kahe che? jANavAnI paryAya vartamAnamAM pragaTa che ke nahi? na hoya to "A zarIra che, rAga che" ema jANe koNa? mATe jJAnaparyAya pragaTa che. paraMtu e jJAnaparyAya parane jANe che. chatAM te enuM-paranuM lakSaNa nathI. jJAnaparyAya to svadravyanuM lakSaNa che. ene aMtaramAM vALIne jo to tane AtmA dekhAze, samyagdarzana thaze. Avo mArga kadI sAMbhaLyo hoya nahi eTale "ahiMsA paramo dharmaH" -koI jIvane na mAravo e dharma che ane e badhA siddhAMtano sAra che-ema prarUpaNA kare che. A maLyuM ja nathI eTale bicArA zuM kare ? prazna:- to amAre para jIvonI dayA pALavI ke nahi? uttaraH- bhAI ! para jIvanI dayA AtmA kayAM pALI zake che? para jIvanI dayA huM pALI zakuM chuM e bhAva to mithyAtva che. tathA para jIvanI dayA pALavAno je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 231 zubhabhAva che te baMdhanuM kAraNa che. para jIvanI dayAnA bhAvathI kAMI AtmA jaNAto nathI ema ahIM kahe che. para jIvanI dayA pALavAno bhAva to rAga che. ane rAga che e to AkuLatAmaya du:kharUpa dazA che. jyAre bhagavAna AtmA to trikALa nirAkuLa AnaMdasvarUpa che, to AkuLatAnA bhAvathI nirAkuLa tattva kema prApta thAya? (na thAya). paraMtu e rAganA kALe, rAgathI bhinna je jJAnanI paryAya che enAthI AtmA jaNAya evo che. ahAhA ! jJAnanI paryAya rAgane paNa jANe che chatAM jJAna e rAganuM lakSaNa nathI. jJAnanuM, rAga lakSaNa nathI ane rAganuM, jJAna lakSaNa nathI. jJAna to bhagavAna caitanyasvabhAvamaya AtmAnuM lakSaNa che ane teNe (jJAna paryAye) jIva tattvane pragaTa karyuM che. ahAhA ! kevI ajaba vAta ! prazna- to "jJAnaziyAkhyAna mokSa:' ema kahyuM che ne? uttara- paNa bhAI ! jJAnakriyAbhyAm eTale zuM? AtmA je trikALa jJAnasvarUpa che enuM jJAna karavuM ane te jJAnamAM TharavuM enuM nAma "jJAnakriyAbhyAm mokSaH" che. ahIM to saMto ema jAhera kare che ke prabho! tuM pote potAne jJAnanI paryAyathI jaNAya evuM tAruM svarUpa che. lAkha vAtanI vAta ke koi vAtanI vAta A ja che. je jJAnanI paryAya parane jANavAnuM kAma kare che te kAMI paranuM lakSaNa nathI. mATe jANanArI vartamAna paryAyane, te jenuM lakSaNa che evA jJAyakasvabhAvamAM vALa. tethI tane jJAyakanuM svarUpa vyaMjita eTale pragaTa thaze-jaNAze. AvI vAta ahIM be vAta karI che. jIvatattvane caitanyalakSaNe karIne jANavuM kemake caitanyapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che ane te yogya che-eka vAta; tathA te lakSaNa pragaTa che-bIjI vAta. zuM kahyuM? ke jANavAnI je paryAya pragaTa che te jANavAnA pariNAmathI AtmA jaNAya che ane enAthI je jaNAya che te AtmA paNa pragaTa che. vartamAna jJAnanI paryAya je pragaTa che te dvArA jANatAM jJAyaka je zaktirUpe che te "A pragaTa che" ema pragaTa jaNAya che. ahAhA ! keTaluM samAvyuM che! thoDA zabdomAM "gAgaramAM sAgara" bharI dIdho che. digaMbara saMtoe-kevaLInA keDAyatIoe zuM gajaba kAma karyA che! teo jinezvarapada alpabhavamAM ja pAmavAnA che. ahIM kahe che ke prabhu! tuM tane rAgathI nahIM jANI zake kAraNake rAga tAruM svarUpa nathI. tema ja tuM amUrta che topaNa, anya dharmAstikAya Adi dravyo amUrta che tethI amUrtapaNA vaDe AtmAne jANavA jatAM anya dravyo paNa AtmAnI sAthe eka thaI jaze. te kAraNe amUrtapaNAthI paNa AtmAne parathI bhinna jANI zakAze nahi. mAtra eka caitanyalakSaNa vaDe AtmAne bhinna pADI zakAya che ane e caitanyalakSaNa tane pragaTa che. te pragaTa lakSaNa jIvanA svarUpane pragaTa kare che. mATe e caitanyalakSaNa je paryAyamAM pragaTa che te vaDe AtmAne jANa to dravya tane vyaMjita eTale pragaTa thaze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 ] Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-3 prazna:- paraMtu hamaNAM te kema jaNAto nathI ? utta2:- tene jANavA mATe jeTalI garaja joIe teTalI garaja kayAM che? je upayogathI te pakaDAya te upayoga kayAM pragaTa kare che? sthULa upayogathI AtmA pakaDAto nathI paNa sUkSma upayogathI te pakaDAya che. ajJAnI upayogane sUkSma karato nathI tene AtmA jaNAto nathI. nyAyathI vAta che ne! jJAyaka tarapha DhaLelI mati-zrutajJAnanI paryAya te sUkSmaupayoga che. e sUkSma-upayoga vaDe ja jJAyaka AtmA pakaDAya che. are! keTalAka to vrata-tapa karavAmAM aTakayA che, to vaLI keTalAka deva-guru-zAstranI bhaktimAM kalyANa che ema mAnI aTakayA che. banneya eka jAtanA mithyAtvamAM aTakelA che. tene kahe che ke bhAI ! vartamAna jJAnaparyAya, tene jJAyaka bhaNI vALI de to tane AtmA avazya jaNAze. lakSaNa che ahAhA ! trilokInAtha tIrthaMkaradevano A hukama che ke tAruM caitanyalakSaNa to tane pragaTa che. prabhu! jo bilakula lakSaNa pragaTa ja na hoya to lakSyane pakaDavuM muzkela paDe. paraMtu ema to nathI. caitanyalakSaNa to vartamAna pragaTa ja che. mATe pragaTa jJAnalakSaNa vaDe lakSya evA zAyakane pakaDa. tethI jJAyakavastu je gupta te pragaTa thaze eTale jaNAze. ahAhA! zuM zloka che! AvI vAta bIje kayAMya nathI. ahIM lakSaNa je jJAnanI paryAya te dvArA lakSya-trikALI jJAyakavastune pakaDatAM zAyavastu pragaTa thAya che eTale jJAnanI paryAyamAM jJAyaka Akho AvI jAya che ema artha nathI; paraMtu jJAnanI paryAyamAM jJAyakavastunuM sAmarthya keTaluM che te bhAse che. jJAyakadravya jo paryAyamAM AvI jAya to paryAyanA nAze dravyano paNa nAza thAya, paraMtu dravya to dhruva che, ane paryAya to aMza che. tethI paryAyamAM AkhuM dravya kema Ave ? jJAyakasvabhAva tarapha DhaLelI jJAnanI paryAyamAM jJAyakanuM sAmarthya bhAse-jaNAya tene jJAyaka pragaTa thAya che ema kahe che. jJAyakavastu to trikALa jevI che tevI ja che. paNa enI ddaSTi karatAM jJAnaparyAyamAM ema bhAse che ke vastu mahAprabhu AnaMdanuM daLa jJAyabhAvapaNe AvI che. pragaTa paryAya jyAM jJAyaka tarapha vaLI tyAM te pragaTa dekhAya che. AvI vAta che. ahA ! kuMdakuMdAcArya digaMbara saMta hatA. saMvata 49 mAM thayA hatA. ane teo trilokanAtha paramAtmA bhagavAna sImaMdhara prabhu jyAM mahAvidehamAM birAje che tyAM gayA hatA. tyAM ATha divasa rahIne samavasaraNamAM sAkSAt bhagavAnanI vANI sAMbhaLI hatI tema ja zrutakevaLI sAthe carcA karI hatI. pachI tyAMthI AvIne A zAstro banAvyAM che. tyAMthI teo zuM lAvyA? A lAvyA ke caitanyalakSaNe jaNAya evo AtmA che. A deha, vANInI je kriyA che e to jaDa che. mATe enAthI jIva jaNAya nahi. puNya-pApanA bhAva paNa jaDa viparItasvabhAvavALA aMdhakAramaya che, mATe enAthI paNa jIva jaNAya ema nathI, to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 233 jIva kema karIne jaNAya? to kahe che ke jIva caitanyalakSaNe karIne jaNAya che ane te caitanyalakSaNa pragaTa che. have kahe che ke te "avana' acaLa che. te caitanyalakSaNa caLAcaLatArahita che ane sadA mojUda che. ahAhA ! te caitanyalakSaNa svamAMthI khasIne jaDamAM ke rAgamAM jAya evuM nathI, ane te sadA hayAtI dharAve che, trikALI jJAnalakSaNa to dhruva che. tene vartamAna jJAnalakSaNathIjJAnaparyAyathI jANatA jaNAya evo che, mATe kahe che. ke-he jagatanA jIvo! "mAnasthatAna' tenuM ja avalaMbana karo. lakSaNanI paryAyane AlaMbana dravyanuM Apo. jenuM te lakSaNa che evA jJAyaka dravyanuM ene AlaMbana Apo. jagatanA jIvo jJAnalakSaNanuM ja AlaMbana karo, kemake te vaDe ja yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che. he jagatanA jIvo, trikALI zuddha caitanya bhagavAnanuM AlaMbana lo ane rAga ane nimittanuM AlaMbana choDo, kemake rAga ane paranA AlaMbanathI kalyANa thatuM nathI. jJAnanI paryAya dvArA aMdara jatAM yathArtha jIvanuM jJAyakatattvanuM grahaNa thAya che mATe enuM AlaMbana lo. * kaLaza 42 : bhAvArtha uparanuM pravacana * kahe che ke-varNAdi bhAvo jIvamAM kadI lApatA nathI. varNa kahetAM raMga ane Adi eTale rAgAdi bhAvo. teo jIvamAM nizcayathI kadI vyApatA nathI, tethI teo nizcayathI jIvanAM lakSaNa che ja nahi. teo eka samayanI paryAyamAM che, paraMtu aMdara dravyamAM kayAM vyApe che? bhagavAna jJAnasvarUpI AtmAmAM raMga ane rAgAdi kayAM che? mATe teo nizcayathI jIvanAM lakSaNa che ja nahi. A dayA, dAna, vratAdinA bhAva che e to rAga che, ane rAga jIvanuM lakSaNa nathI, tethI e vaDe jIva jaNAto nathI. arthAt enAthI samyagdarzana thatuM nathI. varNAdi bhAva nizcayathI jIvamAM vyApatA nathI. jo teo vyavahArathI vyApe che ema mAnavAmAM Ave topaNa doSa Ave che. siddhomAM to te bhAvo vyavahArathI paNa nathI mATe avyAmi doSa Ave che. jo varNAdi bhAvo jIvanA hoya to sadAya jIvamAM rahevA joIe, paraMtu teo siddha avasthAmAM vyavahAra paNa hotA nathI. mATe teo sadAya jIvamAM vyApatA nathI, mATe varNAdi bhAvono Azraya karavAthI jIvanuM yathArtha svarUpa oLakhAtuM nathI. arthAt raMga, rAga Adi bhAvono Azraya karavAthI jIvasvarUpanuM sabhyajJAna thatuM nathI. have kahe che ke amUrtapaNuM sarva jIvomAM vyApe che. tethI "AtmA amUrta che" ema laIe to? topaNa doSa Ave che, kAraNa ke dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 234 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ane kALa e cAra dravyo paNa amUrta che. bhagavAne cha dravya joyAM che. temAM AtmA uparAMta dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza ane kALa e cAra dravyo paNa arUpI-amUrta joyAM che. eTale amUrtapaNuM lakSaNa tarIke levAmAM Ave to, amUrtapaNuM potAmAM ane anya dravyomAM paNa che te kAraNe, enA vaDe AtmA jaNAya evo nathI. amUrtapaNuM jema jIvamAM vyApe che tema anya cAra dravyomAM paNa vyApe che. tethI amUrtapaNuM jIvanuM lakSaNa mAnatAM ativyAmi nAmano doSa Ave che. mATe amUrtapaNAno Azraya karavAthI paNa jIvanuM yathArtha svarUpa grahaNa thatuM nathI. have kahe che ke caitanyalakSaNa sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI, eTale ke jANavuM, jANavuM, jANavuM-evuM je lakSaNa che te sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI avyAti doSathI rahita che. koI vakhate te lakSaNa hoya ane koI vakhate te na hoya ema nathI. e sarva jIvamAM sadA vyApe che. tathA caitanyalakSaNa jIva sivAya anya koI dravyamAM vyApatuM nathI, mATe ativyApti doSathI paNa te rahita che. temaja te caitanyalakSaNa pragaTa che. mATe eno ja Azraya karavo. varNAdibhAvono Azraya karavAthI yathArtha svarUpa oLakhAtuM nathI ema nakAra karyo hato. have astithI lIdhuM ke caitanyalakSaNano ja Azraya karavo kemake te vaDe jIvanA yathArtha svarUpanuM grahaNa thaI zake che. ahAhA ! AtmA trikALa jJAyakasvabhAvI prabhu che. te jJAnalakSaNa vaDe eTale vartamAna jJAnanI paryAya dvArA jaNAya che. jJAnanI paryAya zAyaka tarapha DhaLatAM emAM jJAyakanA svarUpanuM yathArtha grahaNa thAya che. ahAhA ! kevI vAta karI che! bahAranAM vrata pALavAthI, bhakti karavAthI ke tapa karavAthI AtmA na jaNAya. bhAI, e to badho rAga che, e kAMI jIvanuM lakSaNa nathI ke enAthI jIva jaNAya. zaMkA- vyavahArathI paNa thAya ane nizcayathI paNa thAya; nahIMtara ekAMta thaI jaze. samAdhAna - bhAI ! ema nathI. pUrNa vItarAga na hoya tyAM sudhI vyavahAra hoya che, paNa e vyavahArathI nizcaya pamAya che ema nathI. samyajJAna ane cAritramAM alpatA che. tethI sAdhakane rAga-vyavahAra hoya che. paNa te rAga sAdhana che ane tethI AtmAne lAbha thAya che ema nathI. maMdarAga paNa rAga ja che. maMdarAgathI zuM lAbha thAya ? puNya baMdhAya paNa tethI abaMdha svabhAva hAtha Ave nahi. jJAyakavastu to jJAnanI nirmaLa pariNati vaDe ja jaNAya che ane rAgathI nahi. AvuM ja svarUpa che. bhAI ! A to jIvana cAlyuM jAya che. ghaNA jIvo to marIne tiryaMca thatA hoya che. kAraNa ke Arya manuSyane mAMsa-dArU ityAdi to hotAM nathI tethI narakamAM to na jAya. vaLI dharma to che nahi ane jethI puNya baMdhAya evAM sata zAstronAM paThana-pAThana, zravaNa-ciMtavana-manana ityAdinI paNa phurasada maLe nahi, Akho divasa saMsAramAM pApanI pravRttio Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ ra3pa kare ane ema ne ema deha chUTI jAya. tethI bhagavAna to ema kahe che ke ghaNA jIvo ahIMthI marIne pazumAM-DhoramAM avatare che. tiryaMcanI saMkhyA paNa moTI che. bhAI ! AvAM TANAM maLyAM che topaNa jo A na samajyo ane bahAramAM rokAyo to avasara cAlyo jaze. arere! dharmanA nAme paNa lokone kudharma maLyo che! prazna:- paNa amAre dezanuM bhaluM to karavuM ne? uttara:- bhAI ! koNa dezanuM bhaluM karI zake che? "huM dezanuM bhaluM karI zakuM chuM ' e mAnyatA ja mithyA che. kono deza? A deza kyAM tAro che? e to parakSetra che. tAro deza to asaMkhyAtapradezI caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA che. tyAre te kahe che-vyavahArathI to che? bhAI ! vyavahAra to kahevAmAtra che. eno artha ja e ke e tAro nathI. loko mAtra "A mAruM gAma che' ema nathI kahetA? (hA, kahe che). to zuM te gAma emanuM che? jarAya nahi. gAma to gAmanuM che. tema bhAI ! konA deza ane konA pAdara? prabhu ! jyAM (bhaluM karavAno) rAga tAro nathI tyAM deza tAro kayAMthI Avyo? rAga che e to upAdhi-saMyogIbhAva che, te kAMI svabhAvabhAva nathI, svabhAvabhAva to caitanyalakSaNa che. ahIM AnaMdane jIvanuM lakSaNa kahyuM nathI kemake te pragaTa nathI. jyAre caitanyanI paryAya to pragaTa che tethI caitanyane jIvanuM lakSaNa kahyuM che. Ama to paMcAstikAyamAM "utpAda-vyaya-dhrauvya lakSaNa kahyuM che. e to vastune siddha karavA kahyuM che. tyAM rAga-dveSa, puNya-pApane jIvanuM lakSaNa kahyuM che kemake te jIvanI paryAyamAM thAya che ema tyAM siddha karavuM che. jyAre ahIM to vAstavika dharma jenAthI thAya e lakSaNa che ema levuM che. utpAda-vyaya-dhrauvyayuktama sata" ema kahyuM che tyAM vikArI utpAdane jIvanuM lakSaNa kahyuM che. paraMtu e judI cIja che. e lakSaNa dvArA to vastunI sthiti-mojUdagI siddha karavI che. paraMtu ahIM to trikALI caitanyasvabhAva jJAnanI paryAyathI ja jaNAya evo che, rAgathI nahi, mATe jJAnane ja enuM lakSaNa kahyuM che. have AtmAno jANaka..jANaka..jANakasvabhAva jJAnalakSaNa vaDe pragaTa che, arthAt jJAnalakSaNathI jIva jaNAya evo che, chatAM loko ajJAnamAM A lakSaNane kema jANatA nathI? - Ama AcArya Azcarya ane kheda pragaTa kare che. hajI vikalpa che ne? tethI AcArya Azcarya ane kheda batAve che: * kaLaza 43: zlokArdha uparanuM pravacana * 'ti nakSaNata:' Ama pUrvokta judAM lakSaNane lIdhe "nIvAta zanIvamU vinima' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 236 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 jIvathI ajIva bhinna che eTale ke rAga je ajIva che tethI jIva-bhagavAna AtmA bhinna che. tathA "svayaM urjAsattama' tene (ajIvane) potAnI meLe svataMtrapaNe jIvathI bhinna vilasatuMpariNamatuM 'jJAnInana:' jJAnI puruSa 'anumati' anubhave che. kahyuM? ke jJAnI rAgane AtmAnA caitanyasvabhAvathI bhinna anubhave che. arthAt dharmI jIva jJAnasvabhAvI AtmAne anubhave che tyAre, anubhavamAM rAga Avato nathI paNa te bhinna rahI jAya che, te bhinna che ema jaNAya che. mATe te rAga jIva nathI, ajIva che. rAga eTale deva-guru-zAstranI bhedarUpa zraddhA, zAstranA bhaNatarano vikalpa, ane paMcamahAvratano bhAva ityAdi. kahe che ke dharmAtmAne jJAnalakSaNe lakSita AtmAno anubhava thatAM, te rAgane jJAnanA anubhavathI bhinna jANe che. dharmIpuruSa ajIvane potAnI meLe svataMtrapaNe jIvathI bhinnapaNe pariNamatuM jANe che. anubhava vinA rAga judo che-judo che ema koI kahe e vAta nahi. A to svAnubhavanI jJAnapariNatimAM te rAga-ajIva Avato nathI mATe ene jJAnI judo jANe che ema kahe che. dayA, dAna, vrata, AdinA vikalpa ajIva kema che? kemake caitanyalakSaNe AtmAne anubhavatAM, jJAnanA vedanamAM AnaMdanuM vedana jotAM, rAganuM vedana AvatuM nathI paNa te bhinna rahI jAya che. mATe te dayA, dAna AdinA vikalpa ajIva che, jIvathI bhinna che. have kahe che ke AvuM svarUpa che 'tata' topaNa 'majJAnina:' ajJAnIne "niravadhi-vikRmita: maye moda: tu' amaryAdapaNe phelAyelo A moha "tham nA nadIti' kema nAce che? jJAna ane rAga e benA ekapaNAnI bhrAMti kema nAce che? tuM to jJAyakasvabhAvI bhagavAna cho ne! ane A rAga to acetana che. prabhu! tane e benA ekapaNAno bhramarUpa moha kema nAce che? tane A zuM thayuM che? ema kahe che. ahA ! AtmA zuddha jJAnAnaMdasvabhAvI vastu che. jJAnalakSaNe tene anubhavatAM anubhavathI rAga bhinna rahI jAya che. tethI rAga che e to maDaduM-lAza che, emAM caitanya nathI. Ama che topaNa ajJAnIne AvuM maDaduM kema nAcI rahyuM che? A caitanyanI sAthe maDadAne kema ekameka karyuM che? are bhAI! jIvatI jyot prabhu caitanyamaya AtmAne bhUlIne A rAga sAthe tane ektAbuddhi kema thaI che? "sado vata' Ama AcAryazrI amRtacaMdrAcAryane karuNAnA bhAvapUrvaka prazasta kheda ane Azcarya thAya che. kuMdakuMdAcArya mahArAja-digaMbara saMta 2OO0 varSa pahelAM thaI gayA. ane temanA pachI temanI paraMparAmAM amRtacaMdrAcArya 1000 varSe thayA. teo kheda darzAvatAM A kaLazamAM kahe che ke-jemAM caitanyapaNuM nathI evA rAgAdi bhAvothI ajJAnIne ektAno mohabhrAnti kema thaI rahyAM che? bhAI ! zuM zAstra vAMcavAthI jJAna thAya che? nA, vAMcavAthI jJAna thatuM nathI. je jJAnanI paryAya thAya che e to eno janmakALa che tethI thAya che, zabdothI thatI nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 237 tathA e paralakSI jJAna kAMI samyajJAna nathI. samyajJAna to jJAnalakSaNe karIne jJAyakane anubhavatAM je jJAna thAya che te che. jenuM svarUpa jJAnanuM che teno namUno pragaTe te samyajJAna che. ahA! AtmA to vijJAnaghana che. emAM koIno praveza nathI. A loDhAnuM TAMkaNuM che ne, enI idara paNa avakAza che. loDhuM che chatAM emAM thoDo avakAza-AkAzanA pradezo che. taddana loDhuM ghana-ekameka nathI. jyAre A bhagavAna AtmA to jJAna ane AnaMdathI saMpUrNa ekameka che. temAM jarAya avakAza nathI. hIrA, mANekamAM paNa aMdara avakAza-AkAzanA pradezo hoya che, paNa A jJAnAnaMdaghana prabhu AtmAmAM jarAya avakAza nathI. Avo hovA chatAM AcArya kahe che ke tene rAga sahita mAnavArUpa niravadhi phelAyelo mo-svaparanI bhrAnti kema nAce che? AcArya pote dharmAtmA saMta che ane alpakALamAM mokSa javAnA che. paNa hujI vikalpa che ne! tethI A Azcarya sAthe kheda darzAve che ke-A caitanyaghanasvarUpa AtmAmAM rAgano praveza nathI chatAM rAga sAthe ekapaNuM mAnIne tane A zuM thayuM che? Azcarya-marda Azcarya che ke zuddha caitanyanuM biMba prabhu AtmA trikALa dhruva aMdara astipaNe birAjamAna che ane te jJAnalakSaNe karIne jaNAya evo che chatAM ene nahi jANatAM, arere ! ajJAnI rAga sAthe ekapaNuM karIne mohathI nAce che ! vaLI, pharI mohano pratiSedha kare che ane kahe che ke ajJAnInI mAnyatAmAM sva-paranI ektAbuddhithI jo moha nAce che to nAco, topaNa bhagavAna jJAyaka to jJAyakasvarUpa ja che. vastu to vastupaNe Ama ja che - * kaLaza 44: zlokArdha uparanuM pravacana * smina banAiina madati vivevA-nAda' A anAdikALanA moTA avivekanA nATakamAM "vavimAna puna: iva nacta' varNAdimAna pudgala ja nAce che. zuM kahe che? ke rAga ane AtmA eka che evI je mAnyatA che te avivekanuM moTuM nATaka che. avivekanuM nATaka eTale svaparanI ektAnuM nATaka. caitanyabrahma prabhu AtmA AnaMdano nAtha che. AvA nAtha sAthe rAganA ekapaNAno bhAva te avivekanuM nATaka che ane emAM pudgala ja nAce che. vastu to trikALa jJAyakasvabhAvI ja che. paraMtu A raMga-rAgAdi bhAvo, nigodathI mAMDIne paMcendriya sudhInA bhAvo je che te badhAyamAM pudgala ja nAce che. bhagavAna AtmA to eka jJAyakapaNe ja rahe che. raMga-rAgAdi bhAvomAM e kayAM prasare che? caitanyadeva to sadAya caitanyapaNe ja rahyo che. A rAgAdi bhAvo che e to pudgalano ja nAca che. teo pudgalapUrvaka ja thayA che ane tethI temAM pudgala ja nAce che ema kahe che. ahAhA ! anaMtakALamAM je zubhabhAva thayo e pudgalanuM pariNamana che. azubhabhAva thayo te pudgalanuM pariNamana che; tathA zubhabhAvanuM phaLa je svarga AvyuM e paNa pudgalamaya che ane azubha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 238 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 bhAvanuM phaLa je naraka-tiryaMca AvyuM e paNa pudgalamaya che. Ama rAgAdi bhAvomAM sarvatra pudgala ja nAcI rahyuM che. AtmA to jevo che tevo sadAya jJAyakapaNe che. pravacanasAranI gAthA 200nI TIkAmAM paNa che ke anAdino jIva jJAyaka ja rahyo che. A rAgAdi bhAvomAM e jJAyaka nAcato nathI paNa pudagala ja nAce che. A puNya-pApanA bhAva ane enAM cAragatirUpa phaLa tathA zarIra, mana, vANI, indriya ityAdino saMyoga-e badhAmAM 'puna: vanati' pudgala ja nAce che. prazna- rAganI pariNati to jIvanI che ne? uttara:- rAganI pariNati jIvanI eka samayanI paryAyamAM che tethI tene vyavahArathI jIvanI kahI che, to paNa nizcayathI te caitanyasvabhAvamaya nathI. rAgAdimAM caitanya prasaratuM nathI mATe te acetana pudgalamaya che. bhAI ! je bhAvathI tIrthakaragotra baMdhAya te bhAva paNa acetanapudgala che kemake te caitanyanI jAtino nathI. juone, AmAM zuM lakhyuM che? ke anAdikALanA moTA avivekanA nATakamAM varNAdimAna pudgala ja nAce che. jema nATakamAM paDadA paDe tema puNya-pApanA phaLarUpe svargamAMthI pazumAM javuM ane pazumAMthI narakamAM javuM-ema cAragatimAM paribhramaNa karavuM e badhA anekarUpa paDadAmAM pugalanA ja ThATha che, emAM zuddhacaitanyamaya jIva che ja nahi. e to zuddha caitanyapaNe trikALa jJAyakapaNe ja rahe che, kadIya zubhAzubhabhAvapaNe thato ja nathI. chaThThI gAthAnI TIkAmAM paNa Ave che ke bhagavAna AtmA zubhAzubhabhAvanA svabhAve kadIya thayo nathI. jo te rUpe thAya to jaDa thaI jAya kemake zubhAzubhabhAva to jaDasvabhAvI che. tethI kahe che ke puNya-pApanA bhAvapaNe ane tenA phaLapaNe pudgala ja nAcI rahyuM che. gajaba vAta che! have AgaLa kahe che "na kanya:' anya koI nahi. abhedajJAnamAM pudgala ja aneka prakAranuM dekhAya che, jIva to aneka prakArano che nahi. bhagavAna AtmA to zuddha buddha ekasvabhAvI abhedasvabhAvI caitanyamaya che. ahAhA ! sadAya pavitra caitanyasvabhAvamaya ekarUpa vastumAM anekapaNuM nathI. eTale ke zubhAzubhabhAva ane tenA phaLarUpa saMyoganuM anekapaNuM AtmAmAM nathI. kahe che ke rAjA thAya, raMka thAya, nArakI thAya, deva thAya, tiryaMca thAya, kIDI, kabutara ke kAgaDo thAya-e anekANAmAM pudgalano nAca che. emAM sadAya ekarUpa caitanya kayAM prasayo che ? satya samajavuM hoya ane A vAta karyuM che. emAM vAdavivAdathI kAI pAra paDe ema nathI. prazna- ahIM puNya-pApa Adi bhAvo pudgalathI thayA che ema kahyuM che; topaNa nimittathI thayA nathI ema Apa kema kaho cho? Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 239 uttara- bhAI ! jyAM je apekSA hoya te barAbara samajavI joIe. rAga pudagalano Azraya karIne thayo che tethI te pudgalanI jAtano che ema kahyuM che. rAga che to jIvanI paryAya paNa te nimittane vaza-vaza thavAthI thayelI che, ane nimitta to pudgala che. mATe pudgalanA vize thayelA bhAvane pudgalamAM nAkhyo che, kema ke te caitanyasvabhAvamaya nathI. ahIM prayojana trikALI svabhAvano Azraya karAvavAnuM che. tethI vikAra thAo to thAo. e to pudagalamaya che-ema svacchaMdapaNe na pravartavuM. rAga potAnI paryAyamAM thAya che te azuddha upAdAna che. e azuddha upAdAnane vyavahAra gaNIne tathA nimitta je karma che tene paNa vyavahAra gaNIne-bannene eka gaNIne, jIvamAMthI kADhI nAkhyA che. ahAhA ! A TIkA je thaI che e TIkAnA zabdo ane teno vikalpa-e badhuM pudgala che ema kahe che. e vikalpamAM sadAya ekarUpa jJAyakasvabhAvI bhagavAna kyAM Avyo che? TIkA lakhavAno vikalpa ane TIkAnA zabdo bannene eka gaNIne pudgala nAce che ema kahyuM che. AtmA jJAtAdaSTAsvabhAvI-jJAtAdaSTAnA bhAvathI paripUrNa bhAvavALI ekasvabhAvI vastu che. e sivAya je aneka prakAre thatA puNya-pApanA vikArI bhAva ane enAM phaLa-e badhAmAM pugala nAce che. jo emAM zuddha caitanya hoya to, arthAt jo te caitanyanI jAtinA hoya to kadIya nIkaLe nahi. paNa teo to nIkaLI jAya che. tethI temane ajIva gaNIne pugalanA kahyA che, kema ke teo pudgalanA vipAkapUrvaka thAya che. paNa tethI karIne ema na samajavuM ke pugalakarmano udaya Avyo mATe vikAra thayo che. karma-nimittane vaza thavAnA viparIta puruSArthathI vikAra to thayo che, paraMtu te viparIta puruSArthanI dazA svabhAvamAM nathI mATe tene pudagala kahyo have kahe che ke "yaM nava:' A jIva te "rAdri- putra-virAra-viruddha-zuddha caitanya-dhAtumaya-mRrti:' rAgAdika pudgala-vikArothI vilakSaNa, zuddha caitanyadhAtumaya mUrti che. ahAhA! bhagavAna jJAyakasvarUpa to ekaluM caitanyanuM daLa che. emAM vikalpano praveza thAya evuM polANa nathI. dayA, dAna, vrata, Adi pudgala-vikAro pAme nahi evI zuddha caitanyaghanasvarUpa mUrti che. jJAyaka sadA jJAyaka ja che. * kaLaza 44: bhAvArtha uparanuM pravacana * AtmAmAM ciddhikAranecaitanyanA vikArone dekhIne evo bhrama na karavo ke e paNa caitanya ja che. jIvanI paryAyamAM dayA, dAna, vrata, bhakti, AdinA je pariNAma thAya che te caitanyanA vikAra che. te caitanyamaya AtmAnA che ema bhrama na karavo. eno artha e thayo ke je vyavahAra-rAgane sAdhana kahyuM che te kharekhara sAdhana che evo bhrama na karavo. vyavahAra-rAga sAdhana che ja nahi. vyavahAra kone kahevAya? ajJAnIe to rAgane potAno Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 240 ] | pravacana ratnAkara bhAga-3 mAnyo che, ane rAga to baMdhanuM ja kAraNa che; tethI tene e sAdhana kayAMthI thAya? aMtarasvarUpanuM jene bhAna thayuM che tene vyavahAre vyavahAra che. (ajJAnIne to vyavahAra paNa vyavahAra sAdhana nathI). bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha jJa-svabhAvI-sarvajJasvabhAvI prabhu che. tenA viruddhano vikAra dekhIne te caitanyano che ema bhrama na karavo. tathA te caitanyasvabhAvanuM sAdhana che ema bhrama na karavo. caitanyasvabhAvanuM sAdhana to teno nirAkuLa anubhava karavo te che. ahAhA ! svAnubhavanuM kArya e caitanya paramAtmAnuM sAdhana che. prazna:- vyavahAra sAdhana kahyuM che ne? uttara- bhAI ! enI spaSTatA to paMDitapravara zrI ToDaramalajIe mokSamArgaprakAzakanA sAtamA adhikAramAM karI che ke-"have mokSamArga to be nathI paNa mokSamArganuM nirUpaNa be prakArathI che. jyAM sAcA mokSamArgane mokSamArga nirUpaNa karyo che te nizcayamokSamArga che tathA jyAM je mokSamArga to nathI paraMtu mokSamArganuM nimitta che vA sahacArI che tene upacArathI mokSamArga kahIe te vyavahAra mokSamArga che, kAraNa ke nizcaya-vyavahAranuM sarvatra evuM ja lakSaNa juo, je vyavahAra-mokSamArga kahyo che te che to baMdhamArga, paNa jyAM AtmAnA Azraye nirAkuLa AnaMdanA anubhavarUpa nizcaya-mokSamArga-sAco mokSamArga pragaTayo che tyAM, tene nimitta dekhIne upacArathI mokSamArga kahyo che. ATalI to spaSTa vAta karI che! vyavahArathI-upacArathI je kahyuM che te nimitta AdinI apekSAe kahyuM che ema jANavuM. nizcaya-vyavahAranuM sarvatra AvuM ja lakSaNa che. vyavahArane je sAdhana kahyuM che e to dharmI-jJAnI nijasvarUpano jyAre ugra Azraya le che tyAre je rAga che te TaLI jAya che te apekSAe vyavahArathI Aropa karIne vyavahArane paraMparA sAdhana kahyuM che. ahIM to e siddha karavuM che ke e rAga AtmAno svabhAva ja nathI. juo, lakhyuM che ne ke-"rAgAdi ciddhikArane dekhI evo bhrama na karavo ke e paNa caitanya ja che.' rAgAdi caitanya ja che ema na mAnavuM, kAraNa ke caitanyanI badhI avasthAomAM vyAperahe tene caitanyanA kahevAya che. jJAnadazA caitanyanI pratyeka avasthAmAM vyApe che, mATe jJAnane caitanyanuM svarUpa ane lakSaNa kahevAya che. paraMtu rAga sarva avasthAomAM vyApato nathI, mATe rAga caitanyanuM lakSaNa nathI. are ! ajJAnIne samakti nathI ane tethI te vrata, tapa, A kriyAkAMDamAM sAdhana mAne che. paraMtu bhAI ! vItarAga-mArgamAM e (anIti) na cAle. vItarAgamArgamAM to vItarAgI pariNatithI ja dharma thAya che, rAgathI nahIM. ahIM kahe che ke rAgAdi vikAro jIvanI sarva avasthAomAM vyApatA nathI kAraNa ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 241 mokSa-avasthAmAM temano abhAva che. have kahe che-vaLI temane anubhava paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. juo, caitanyamAM rAga nathI ema siddha karavA A nyAya Apyo che. cAhe to dayA, dAna, vrata, bhakti, tapano vikalpa ho to paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. AvI vAta kaThaNa paDe paNa A ja siddhAMta che. rAgano anubhava-je vaDe tIrthaMkara-gotra baMdhAya evA zubharAgano anubhava paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. jene tIrthaMkara gotra baMdhAyuM che tenI dazA ja evI hoya che ke te AgaLa vadhIne kevaLajJAna pAme che. tIrthaMkaranA jIvanuM samakti apratihata ja hoya che. bhale te kadAca kSayopazama bhAve hoya, to paNa te samakti apratita ja hoya che. zreNIka rAjAne kSAyika samakti che, paraMtu jo koI trIjA narakamAMthI Ave to tene kSayopazama samakti hoya che ane chatAM te paDatuM nathI. hA, trIjA narake jAya che tyAre eka kSaNa te paDI jAya che e judI vAta che. to paNa e kSayopazama samakita kSAyikapaNAne ja prApta kare che. AvI ja sthiti tIrthaMkaronI hoya che. potAnA svabhAvano ugra Azraya laIne teo kSAyika samyaktvane pAme che. tIrthaMkarane kSAyika samakita thavAmAM zrutakevaLI ke anya tIrthaMkaranuM nimitta hotuM nathI. jyAre anya jIvone kSAyika samakita thAya tyAre zrutakevaLI ke tIrthaMkaranI hAjarI hoya che. topaNa tIrthaMkara ke zrutakevaLInI hAjarI che mATe kSAyika samakita thAya che ema nathI, kAraNa ke jo nimittathI kSAyika samakita thatuM hoya to kSayopazama-samakitI to ghaNA beThA hoya che, paNa te sarvane kSAyika samita thatuM nathI. je jIvanI AtmAnA ugra-Azraya sahita taiyArI hoya tene kSAyika samakita thAya che. tethI nimitta ho bhale paNa nimittathI samakita pAme che ema nathI. nimitta-upAdAnanA dohAmAM paNa A vAta lIdhI che. ahIM ema kahe che ke rAgano anubhava duHkharUpa che. je vyavahAraratnatrayano anubhava che duHkharUpa che. je duHkharUpa che te mokSanuM kAraNa kema thAya ? na thAya. mokSa to paramAnaMdamaya pUrNa dazA che. mATe tenuM kAraNa paNa anAkuLa AnaMdamaya anubhavanI dazA che. rAgAdino anubhava duHkharUpa che, mATe teo cetana nathI. to caitanya koNa che? je samyagdarzananuM pariNamana nirAkuLa AnaMdamaya che te caitanya che. juone! keTalI spaSTatA karI che! AmAM potAno Agraha cAle nahi. sarvajJa 5ramAtmAnA mArgamAM tenI je rIta hoya ema ja jANavuM joIe. are! potAnA svArtha mATe pote jema mAnyuM hoya tema artha khoTA karavA e cAle nahi. ahAhA! 5ramAtmA mahAvidehamAM birAje che. temanI vANI kuMdakuMdAcArya lAvyA che. temAMthI A zAstro banyA che tathA tenA A artho che. ahIM bahu sarasa vAta lIdhI che. kahe che ke-rAgano anubhava to AkuLatAmaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 242 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 du:kharUpa che mATe te caitanya ja nathI. paMcamahAvratanA pariNAma, dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma rAga che ane te duHkhanA anubhavanI dazA che. mATe te cetana nathI paNa jaDa che. duHkhano anubhava che te jaDa che. ahAhA! kevo nyAya mUkayo che! deva-guru-zAstranI bhedarUpa zraddhAno ke navatattvanI bhedarUpa zraddhAno rAga che te duHkharUpa che. mATe te acetana che kemake te caitanyanI jAtimAMthI Avato nathI. vyavahAraratnatrayanA bhAvane pUNya-pApa-adhikAramAM pApabhAva kemake anAkuLa zAMtino sAgara je AnaMdano nAtha bhagavAna AtmA che emAMthI te Avato nathI. anAkuLa AnaMdano je anubhava thAya te mokSamArga che ane te pUrNa na thAya tyAM sudhI vacce vyavahAraratnatrayano rAga Ave che, paNa te duHkharUpa che tethI jaDa che. kevI spaSTatA che! prazna- paraMtu samyagdaSTine duHkhanuM vadana hoya ja nahi ema Ave che ne? uttara- are, vedana kema na hoya? jJAnIne duHkha ja nathI ema mAnavuM e to ekAMta che. hA, samyagdarzana ane svabhAvanI vAta cAle tyAre (svabhAvanI dRSTimAM) ema kahevAya jJAnIne duHkhanuM vedana nathI; paNa tyAre sAthe je jJAna che te jANe che ke duHkhanuM vedana che. cheke guNasthAne gaNadhara hoya te paNa jeTalo rAga che te duHkha che ema jANe che. bhAI ! zubharAga paNa duHkharUpa che, hoM. viSayanI vAsanA, raLavA-kamAvAnA bhAva, ke anukULa cIjamAM khuzIpaNuM ane pratikULatAmAM nAkhuzInA bhAva-e badhA je pApabhAva che e to tIvra duHkha ja che. paraMtu ahIM to kahe che ke rAganI je maMdatAno bhAva-deva guru-zAstra pratyeno prazasta maMda rAga ke guNaguNInA bhedano vikalpa-sarva du:kharUpa che ane emAM AkuLatAno ja anubhava che. bhAI ! mArga to Avo che. tene jevo che tevo mAna. ahA! sane satnI rIte ja; nahIMtara ajJAnamAM rakhaDapaTTI ja raheze. caitanyano anubhava nirAkuLa che. kahe che ke paramAnaMdasvarUpa jJa-svabhAvI-sarvajJasvabhAvI bhagavAna AtmAno Azraya letAM je jJAna-darzana-cAritranI paryAya pragaTa thAya che te anAkuLa dazA che, zAMtarasanA anubhavanI dazA che, ane te dharma che. tathA te ja jIvano svabhAva che. A svabhAvaparyAyanI vAta che. bhagavAna AtmA anAkuLa AnaMdanI mUrti che. tenI sanmukha thaIne temAM ekAgra thatAM je nirAkuLa AnaMdanI dazA-upazamarasanI dazA pragaTa thAya che e svabhAvanI dazA che ane e dharma che. bhAI ! vastune vastu tarIke rAkha. tene pheravavA jaIza to satya hAtha nahi Ave. jema sakkarakaMdamAM tenA uparanI lAla chAla sivAyano Akho sAkarano kaMda che te mIThAzano piMDa che ane tenI mIThAzano svAda Ave te sakarakaMda che. tema A AtmA puNyapApanA vikalpanI chAla sivAyano Akho anAkuLa AnaMdano kaMda che. tenA atIndriya AnaMdano anubhava Ave te AtmA che. puNya-pApanA vikalpa to chAla jevA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 243 duHkharUpa che, te kAMI nirAkuLa caitanya nathI. A zarIranAM cAmaDAM judAM che, jaDa karma judAM che ane puNya-pApanI chAla paNa judI che. ethI bhinna bhagavAna AtmA saccidAnaMda svarUpa-sata kahetAM zAzvata, cit eTale jJAna ane AnaMdasvarUpa che. teno pratyakSa svAda-anubhava te mokSano mArga che. ahA! ahIM to "eka ghA ne be kaTakA' jevI vAta che. kahe che ke vyavahAraratnatrayano je bhAva che te AkuLatAmaya hovAthI caitanya nathI, paNa jaDa acetana che. tenuM vartamAna phaLa duHkha che ane bhaviSyamAM paNa te duHkhanuM ja kAraNa che. 74 mI gAthAmAM paNa Ave che ke zubhabhAva vartamAnamAM duHkharUpa che ane tethI je puNya baMdhAze tenA kAraNe pachI saMyogo maLaze ane te saMyogo upara lakSa jaze to rAga-duHkha ja thaze. ahAhA ! vItarAganI vAta gajaba che! vItarAga kahe che ke mArI sAmuM jotAM ke mArI vANI sAMbhaLatAM, bhale tane puNyane laIne Avo yoga maLyo che topaNa, tane rAga ja thaze, du:kha ja thaze. mATe tArAmAM tuM ja, kema ke caitanyano anubhava nirAkuLa che. svAzraya choDIne jeTalo parAzrayano bhAva che te rAga che. ane te rAga du:kharUpa che. jyAre caitanyano anubhava nirAkuLa che. samyagdarzana-jJAna-cAritranA pariNAma nirAkuLa AnaMdamaya che. prazna- paraMtu cAritra "mINanA dAMte loDhAnA caNA cAvavA" jevuM kaThaNa che ne? uttara- are prabhu! tuM ema na kahe. cAritranI AvI vyAkhyA na kara. bhAI ! cAritra to AnaMdadAtA che. ahA! svarUpanuM zraddhAna, enuM jJAna ane emAM zAMtirUpa sthiratA-e to atIndriya AnaMdanAM denAra che. ahA ! zuddha ratnatrayano anubhava to atIndriya AnaMdano anubhava che. vyavahAramAtra duHkharUpa che, jyAre bhagavAna AtmAno anubhava AnaMdarUpa che. bhAI ! A thoDuM lakhyuM emAM ghaNuM jANaje. bAra aMgamAM paNa A ja kahyuM che. AnaMdano sAgara prabhu AtmA jyAre rAgathI khasIne svabhAvamAM Ave che tyAre tene AnaMda ja thAya che. AvI cAritranI dazA AnaMdamaya che to paNa tene je kaSTadAyaka mAne che tene dharmanI zraddhA ja nathI. chahuDhAlAmAM paNa Ave che ke "Atamahita hetu virAga jJAna, te lagai Apako kaSTadAna." ajJAnI tyAga-vairAgyane duHkharUpa jANe che, sukhanAM kAraNane kaSTadAyaka jANe che. ahIM to ema kahe che ke caitanyano anubhava nirAkuLa che ane te ja jIvano svabhAva che ema jANavuM. have, bhedajJAnanI pravRtti dvArA A jJAtAdravya pote pragaTa thAya che ema kaLazamAM mahimA karI adhikAra pUrNa kare che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 ] Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-3 * kaLaza 45 : zlokArtha u52nuM pravacana * 'sthaM' A pramANe 'jJAna-tta-nA-pAdanaM' jJAnarUpI karavatano je vAraMvAra abhyAsa tene 'nAyitvA' nacAvIne, -eTale zuM ? ke jJAnanI ekAgratAno-anubhavano vAraMvAra abhyAsa karatAM arthAt jJAnasvarUpa prabhu AtmAnI ekAgratAno abhyAsa vAraMvAra karatAM rAga judo paDI jAya che. abhyAsa kaho ke anubhava kaho, banne eka ja cIja che. AnaMdano nAtha zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA che. enI dRSTi karI emAM aMta2-ekAgra thatAM rAga bhinna paDI jAya che, du:khanI dazA bhinna paDI jAya che ane AnaMdanI dazA pragaTa thAya che. jJAna te AtmA che evo eno abhyAsa-aMtaraanubhava karavo te jJAnarUpI karavata che. jema karavata be phADa pADe che tema aMtarano anubhava jJAna ane rAganI be phADa karI nAkhe che. ahA! ATha-ATha varSanA bALako kevaLajJAna letA haze te kevuM haze ? bhale ATha varSano rAjakumAra hoya paNa aMtaramAM ekAgratA-anubhava dvArA AtmAnA AnaMdano svAda Avyo che ne? e svAdano vAraMvAra te abhyAsa kare che ane ekAgra-sthita thaI aMtarmuhUrtamAM 5ramAtmA thAya che. AtmA jJAna ane AnaMdanI utkRSTa lakSmInuM nidhAna trikALa paramAtmasvarUpa padArtha che. evA AtmAne rAgathI bhinna pADIne svarUpamAM ekAgra thavAno vAraMvAra abhyAsa karavo--ema ahIM kahe che. rAgane ane AtmAne pUrA judA pADavA che ne? eTale kahe che ke jJAnarUpI karavatano vAraMvAra abhyAsa nacAvavo. vAraMvAra aMtara-anubhava vaDe AnaMdanA pariNamanamAM sthita thavuM. kayAM sudhI? ke 'yAvat' jyAM sudhI 'nIvAnIvau' jIva ane ajIva banne 'da-vighaTana na puvaeN prayAta: ' pragaTapaNe judA na thAya. Ano bhAvArthamAM be rIte artha karaze. jema gulAbanI kaLI saMkocarUpa hoya ane pachI vikAsarUpa thAya ema bhagavAna AtmA je jJAna-darzana-AnaMdanI zaktirUpe che te aMdaramAM khIle-vikase che. mArga to Avo che, bhAI ! koI kathA-vArtA sAMbhaLIne rAjI thAya che paNa e kAMI dharma nathI. prabhu! tane tArI moTapanI khabara nathI. ahAhA! tuM atIndriya AnaMdano nAtha saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna che. emAM aMtarmukha thavAno abhyAsa kara. puNya-pApa mArAM che evo abhyAsa to teM anAdithI karyo che. paNa e to duHkhano abhyAsa che. have A AnaMdanA nAthano abhyAsa kara. kahe che ke-aMdara cinmAtrazaktirUpe bhagavAna AtmA che teno anubhava jyAM karyo 'tAvat' tyAM 'jJAtRdravya' jJAtAdravya 'prasama-visar-vya-vinmAtrazayA' atyaMta vikAsa pAmatI potAnI pragaTa cinmAtra-zakti vaDe 'vizva vyApya' vizvane vyApIne, 'svayam' potAnI meLe ja 'atisAr sattva: pAze' ativegathI ugrapaNe cakAzI nIkaLyuM. zuM kahyuM? jJAnAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA anaMta zaktiothI paripUrNa prabhu che. . Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 245 teno pUrNa anubhava karatAM kevaLajJAna thAya che ane te AkhAya lokAlokane eka samayamAM pratyakSa jANe che. ahIM kahe che ke AvA bhagavAna AtmAno jyAM anubhava thayo tyAM paryAyamAM cilzaktinI pragaTatA thAya che. tathA pragaTa thayela e jJAnanI paryAya AkhA lokAlokane jANI zake che. zrutajJAnanI paryAyanI paNa vizvane-lokAlokane jANavAnI tAkAta che. bhale te pratya jANe paNa te paryAyanuM sAmarthya parokSapaNe lokAlokane jANe evuM vizvavyApI che. ahAhA ! svAnubhava thatAM pragaTa thatI jJAnanI paryAya lokAlokane vyApIne eTale ke lokAlokane jANatI potAnI meLe ja ati vegathI pragaTa thAya che. samudramAM jema bharatI Ave che tema svAnubhava karatAM aMtara cilzaktimAMthI paryAyamAM moTI bharatI Ave che. Avo mArga che. koIne ema thAya ke Avo dharma! prazna- A kaI jAtano dharma che? sonagaDhathI navo dharma kADhayo che? uttara:- bhAI ! A navo dharma nathI. bApu! A to anAdino dharma che. te sAMbhaLyo na hoya eTale tane navo lAge che. anAdithI tIrthakaro, kevaLIo ane digaMbara saMto pokArIne A ja kahe che. prazna:- A dharma zuM videhakSetramAMthI Avyo che? uttara- nA, A to AtmAmAMthI Avyo che. ahIM kahe che ke citnatino anubhava karatAM te svayaM potAnI meLe ja ati vegathI pragaTa thAya che ane te jagatane jorathI ugrapaNe atyaMta prakAze che. arthAt samyagdarzanamAM prakAze che ane kevaLajJAna thatAM paNa te prakAze che-ema be artha che. * kaLaza 45 : bhAvArtha uparanuM pravacana * prajJA-brahmasvarUpa prabhu AtmA che. prajJA kahetAM jJAna ane brahma eTale AnaMda, AtmA jJAnAnaMdasvarUpa pote ja che. tene ajJAnI bahAra gote che. paraMtu AvA jJAnasvarUpa caitanyabrahma-AtmAno vAraMvAra abhyAsa karatAM caitanyasvarUpa che te jIva che ane rAgAdi ajIva cheema jIva ane ajIva banneno bheda jaNAya che. ane te kALe tarata ja AtmAno nirvikalpa anubhava thAya che. A samakti che. zuM kahyuM? jJAnasvabhAvI AnaMdaghana prabhu AtmAno abhyAsa karatAM samyagdarzananI prApti thAya che, eTale ke koI bAhya nimittathI ke vikalpathI sammadarzananI prApti thAya che ema nathI. bhAre vAta, bhAI ! A vAtano abhyAsa na maLe ane A vAta atyAre cAlatI nathI eTale lokone te navI lAge che. are! loko to vrata pALo, upavAsa karo, bhakti karo, dAna karo, maMdira banAvo, rathayAtrA kADho, gajaratha calAvo-ityAdimAM ja dharma mAne che. paNa bApu ! e kAMI dharma nathI. bhAI ! sAco gajaratha to aMdara AnaMdanA nAthanuM cakra (pariNati) pherave emAM che. A jJAna ane AnaMdathI bharelA bhagavAnamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 246 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 ekAgra thatAM jIva ane ajIva judA paDI jAya che ane tyAre samyagdarzana thAya che. koI vyavahAra karatAM karatAM samyagdarzana thAya che ema nathI. kahe che ke samakitInI paryAyamAM vizvane jANavAnI tAkAta che. cAhe tiryaMca ho ke zarIrathI ATha varSanI bAlikA ho, paraMtu jene zuddha caitanyasvarUpa AtmAnA abhyAsathI nirmaLa samakita thayuM che tenI zrutajJAnanI paryAyamAM vizvane jANavAnI tAkAta che. ahA ! eka samayanI paryAya AkhAya lokAlokanA samasta bhAvone saMkSepathI athavA vistArathI jANe che. jeno svabhAva ja jANavAno che te zuM na jANe? nizcayathI vizvane pratyakSa jANavAno jIvano svabhAva che. mATe jJAnI vizvane jANe che ema kahyuM che. zrutajJAnanI paryAyano paNa, bhale parokSa jANe topaNa, lokAlokane jANavAno svabhAva che. are ! ajJAnIne aMdara AtmA kevaDo moTo che enI khabara nathI. ane tethI te potAne eka samayanI paryAya jevaDo rAgAdivALo pAmara mAne che. Ama mAnIne teNe pUrNAnaMdanA svabhAvano anAdara karyo che. arthAt pUrNAnaMdanA svabhAvanI je hayAtI che eno teNe nakAra karyo che ane rAga ane puNyanI hayAtIno svIkAra karyo che. ahIM kahe che ke jJAnasvarUpa bhagavAna AtmAnuM aMtaramAM valaNa karI teno abhyAsa karatAM rAgathI jJAna bhinna paDe che ane tyAre samyagdarzana thAya che. tenI sAthe thatuM jJAna vizvanA nAthane (AtmAne) jANe che. tathA jeNe vizvanA nAthane jANo che tene-te paryAyane lokAlokane jANavAmAM zuM muzkelI paDe? je jJAnanI paryAyamAM "vizvanAtha"--AtmA jaNAyo te paryAya vizvane jANe ja emAM prazna zuM? (emAM navAI zI?) ema ahIM kahe che bhAI ! jinavANI amUlyavANI che ane teno rasa mITho che. paNa e to jene vANInuM bhAna thAya ene mATe che.-Ama eka Azaya che. bIjo Azaya A pramANe che: jIva-ajIvano anAdithI je saMyoga che te kevaLa judA paDayA pahelAM arthAt jIva ane ajIva taddana judA thAya te pahelAM-mokSa thayA pahelAM bhedajJAna bhAvatAM vItarAgatA rahita je dazA hatI te have vItarAgatA sahita dazA thaI. eTale ke aMtaramAM svabhAvanI ekAgratA thatAM nirvikalpa dvArA jAmI-vItarAgatAnI dhArA aMdara pariNamI ke jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahe che. ane te aMtara-ekAgratAnI dhArA vegathI AgaLa vadhatAM vadhatAM kevaLajJAna pragaTa thAya che. pachI aghAtI karmono nAza thatAM jIvadravya ajIvathI taddana bhinna paDI jAya che. pahelA AzayamAM samyagdarzana sudhInI vAta karI hatI, ahIM bIjA AzayamAM samyagdarzana pachI dhArA vegathI AgaLa vadhatAM paripUrNa AnaMda ane jJAna thAya che ane tyAre jIva ane ajIva taddana judA paDI jAya che enI vAta che. jIva ane ajIvane bhinna karavAnI A rIta-paddhati che. nirmaLa zuddha caitanyasvabhAvamAM ekAgratAno abhyAsa karavo te ajIvathI jAdA paDavAnI rIta ane mArga che. rAgane sAthe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 247 laIne ke rAganI madadathI jIva-ajIva judA na thAya. bhAI ! jene judo pADavo hoya tenI madada judA pADavAmAM kema hoya ? rAga to ajIva che ane tene to caitanyathI judo pADavo che. to rAganI sahAyathI rAga judo kema paDe ? na paDe. bahu jhINI vAta ! -A pramANe jIva-ajIva judA judA thaIne raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA. arthAt jIva jIvarUpe thaI gayo ane ajIva ajIvarUpe thaI gayuM. jIva ane rAgAdika je ajIva che te bannenI ahIM vAta che. jema nATakamAM naTa svAMga laIne Ave che tema jJAyakasvabhAvI caitanyasvarUpa jIva ane ajIva rAganuM rUpa dhAraNa karIne akhADAmAM praveza kare che. e bannee ekapaNAno svAMga racyo che. AtmAe rAgano svAMga racyo che ane rAga jANe ke AtmA hoya evo svAMga racyo che, paraMtu bhedajJAnI samyagdaSTi puruSa bhedajJAna-samyajJAna vaDe te jIva ane ajIvane, temanA lakSaNabhedathI parIkSA karIne, bannene judA jANe che. AtmAnuM lakSaNa caitanya che, jyAre rAga-vyavahAraratnatrayano rAga paNa acetana che. Ama bannenA bhinna lakSaNo vaDe temane bhinna vastuo tarIke dharmI jANe che. dharmIjIva bannenI lakSaNabhedathI parIkSA kare che ke-A jANanAra te huM AtmA ane A anubhavathI bhinna raheto acetana rAga te huM nahi. Ama bannene jyAM judA jANI lIdhA tyAM svAMga pUro thAya che, ane banne judA judA thaIne raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI jAya che. eTale ka AtmA AtmAmAM AnaMdarUpe rahyuM che ane rAga, rAgarUpe rahI nIkaLI jAya che. A pramANe alaMkAra karIne varNana karyuM che. have TUMkamAM kahe che ke-A jIva ane ajIvano anAdithI saMyoga che. paraMtu jenI dRSTi saMyogI che te ajJAnI, saMyogIbhAva potAnA che ema mAnIne bhinna AtmAnA caitanyasvarUpane pAmato nathI. paNa jyAre bhedajJAna-samyajJAna thAya che tyAre jJAnI, jJAna potAnuM lakSaNa che ema jANI rAgane judo pADe che. nija svabhAva to jJAnAnaMdasvarUpa che ane te huM chuM, A rAgAdibhAva te huM nahi-ema jJAnalakSaNathI jJAyakane pakaDatAM rAga bhinna paDI jAya che ane AtmAnA AnaMdano anubhava thAya che. ahAhA! sadgano upadeza sAMbhaLI sAro divasa pAmatAM (kALalabdhi pAktAM) ajJAna dUra thAya che ane tyAre jagatamAM mahaMta-mahAtmA kahevAya che ane mokSa prApta karIne sadAya nija AnaMdarUpe rahe che. ahIM saddaguruno upadeza sAMbhaLatAM ajJAna dUra thAya che ema kahyuM emAM nimittanuM jJAna karAvyuM che ema samajavuM. paNa nimitta-upadezathI jJAna thayuM che ema na jANavuM. koI dravyanI paryAya koI anyadravya vaDa nIpaje che ema traNakALamAM nathI. gAthA 3O8 thI 311 nI TIkAmAM Ave che ke "sarva dravyone anya dravya sAthe utpAdha-utpAdakabhAvano abhAva che." vaLI gAthA 37ranI TIkAmAM lIdhuM che ke-"vaLI jIvane paradravya rAgAdika upajAve che ema zaMkA na karavI; kAraNa ke anyadravya vaDe anyadravyanA guNano (paryAyano) Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 248 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 utpAda karavAnI ayogyatA che." tathA tyAM to chelle ema lIdhuM che ke- kuMbhAra ghaDAno utpAdaka che ja nahi. prazna- paraMtu kAryamAM be kAraNa hoya che ne? uttara- bhAI ! A gAthAmAM kayAM be kAraNa lIdhAM che? bIjuM kAraNa (nimitta kAraNa) to upacAra-Aropa karIne enuM jJAna karAvavA kahyuM che. kharekhara to nizcaya ane vyavahAra-mokSamArga paNa dhyAnamAM pragaTa thAya che. mATe vyavahArathI nizcayamokSamArga thAya che e vAta ja rahetI nathI. dravyasaMgrahanI gAthA 47mAM kahyuM che ke "tuvidaMpi movaradehe sAthe pari muLa Liyana' (dhyAna karavAthI muni niyamathI nizcaya ane vyavahArarUpa mokSamArga pAme che.) be prakAranuM mokSanuM kAraNa (mokSamArga) dhyAnamAM pragaTa thAya che. eTale ke nija caitanyano Azraya karatAM je nizcaya mokSamArga pragaTe che te ja kALe je rAga bAkI che tene AropathI vyavahAramokSamArga kahevAya che. tethI vyavahAramokSamArgathI nizcayamokSamArga pragaTe che ema ja nahi; kema ke banne eka sAthe pragaTa thAya che. AnaMdano nAtha bhagavAna AtmA che. tene dhyeya banAvI svAzraye dhyAna karatAM nizcaya-mokSamArga pragaTe che. te ja kALe je rAga bAkI rahyuM che tene vyavahAra kahevAmAM Ave che. tethI vyavahAra ane nizcaya AgaLa-pAchaLa che ema nathI. mATe vyavahArathI nizcaya thAya che ema mAnavuM yathArtha nathI. prazna- paraMtu ahIM to dezanAlabdhi maLatAM ajJAna dUra thAya che ema lakhyuM che ne? uttara:- bhAI ! e to nimittanuM jJAna karAvavAnI vAta che. e to tyAM ema samajAvyuM che ke samyagdarzana thavA pahelAM dezanAlabdhi hoya che, basa eTaluM; paraMtu tethI karIne enAthI (dezanAlabdhithI) samyagdarzana thAya che ema nathI. tathA jyAre paranuM lakSa choDIne svamAM jAya che tyAre gurunA upadezane nimitta kahevAmAM Ave che. kahyuM ne ke-sarvadravyone anya dravya sAthe utpAdya-utpAdakabhAvano abhAva che. eTale bIjI cIja jIvanI paryAyane kare ke paranI paryAya utpanna karavAne jIva lAyaka thAya-evA bhAvano abhAva che. nahIMtara to be dravyo vacce kAraNa-kAryabhAva siddha thaI jAya. paNa tenI to ahIM nA pADe che. ane tethI jIva ane ajIvanuM (paraspara) knakarmapaNuM siddha thatuM nathI. eTale ke jIvanuM kArya rAga che ane rAgathI jIvanuM kArya thAya che ema siddha thatuM nathI. jIva potAnAM pariNAmane anyanirapekSapaNe pote kna thaIne kare che. jIva ajIvanuM kArya kare ane ajIva jIvanuM kArya kare e vAta traNakALamAM che ja nahi. gAthA 37ramAM kahyuM che ne ke "sarvadravyone nimittabhUta anyadravyo potAnA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 249 ( arthAt sarvadravyonA) pariNAmanA utpAdaka che ja nahi.' ahAhA! nimitta je paradravya che te svadravyanA pariNAmano utpAdaka che ja nahi-A nirNaya rAkhIne nimittanuM jJAna karAvyuM che. Avo nirNaya je kALe thAya che te kALe bAkI rahelA rAgane vyavahAra kahe che. have AmAM vyavahArathI nizcaya thAya e kayAM rahyuM? bApu! nizcayamokSamArga ane vyavahAramokSamArga eka ja kALe sAthe hoya che tyAM te vyavahAra zuM kare? ane e ja rIte nimittathI upAdAnamAM kArya thAya che e vAta paNa traNakALamAM satya nathI. prazna:- paraMtu nimitta madadarUpa-sahAyarUpa to thAya ne? uttaraH- bhAI ! madadarUpa thAya eno artha zuM? Teko Ape. Teko eTale zuM? AtmA jyAre gatirUpa pariName che tyAre dharmAstikAya nimitta che. dharmAstikAya to ema ne ema ja che, to teNe zuM karyuM? paraMtu nimittathI ema kahevAya che ke tene lIdhe gati thaI. paraMtu tethI zuM dharmAstikAya che mATe jIva gatirUpe pariName che ema che? jo ema hoya to dharmAstikAya to sadAya che, tethI jIvamAM sadAya gati thavI joIe. paraMtu ema to banatuM nathI. jIva jyAre gati karavAnA pariNAmane pote utpanna kare tyAre dharmAstikAyane nimittano Aropa ApavAmAM Ave che. arthAt koInI paryAya koI anya dravyathI thatI nathI. kALalabdhi eTale zuM? dareka dravyanI samaye samaye je paryAya thAya che te svakALe thAya che ane te enI kALalabdhi che. tyAre nimitta ho bhale, paraMtu nimitte paryAya utpanna karI che ema nathI. tevI rIte vyavahArathI nizcaya utpanna thAya che ema paNa nathI. vyavahAra to nimitta che, ane nimitta jema paramAM kAMI utpanna karatuM nathI tema vyavahAra nizcayane utpanna karato nathI satya to A ja che. tene macaDatAM ke kacaDatAM satya hAtha nahi Ave, bhAI ! ahA ! ahIM to kahe che ke kuMbhAra ghaDAno utpAdaka che ja nahi. tevI ja rIte cokhA je pAke che tene pANI pakAve che ema traNakALamAM nathI. je dravyanI je paryAya je kALe thAya che te paryAyano i te dravya che. dravya pote kna thaIne paryAyanA kAryane kare che, temAM bIjAno jarAya adhikAra nathI. bIjAM zAstromAM jyAM be kAraNathI kArya thAya che ema kahyuM che e to nimittanuM jJAna karAvavA kahyuM che. nizcayathI kArya to upAdAnathI ja thAya che. A nizcayane rAkhIne pramANajJAna karAvyuM che ke be kAraNathI kArya thAya che. upAdAnathI kArya thAya che-e nizcayane rAkhIne je bIjI cIja-nimitta che tenuM jJAna karAvyuM che. vyavahArathI-nimittathI kArya thAya che ema kahyuM hoya eno artha ja e che ke tenAthI kAMI thatuM nathI. nizcaya mokSamArga thAya tyAre vyavahAra sAthe hoya che. nizcayanI sAthe je kaSAyanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 250 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 maMdatA, deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga che tene vyavahAra samakita kahevAmAM Ave che. paraMtu vyavahArathI nizcaya thAya che ema traNakALamAM nathI. tevI rIte nimittathI upAdAnamAM kArya thAya ema paNa traNakALamAM banatuM nathI. nizcaya (upAdAna ) hoya tyAre vyavahAra (nimitta ) hoya bhale. paraMtu nimittathI kArya nIpajatuM nathI. gAthA 372mAM Ave che ke "sarva dravyo ja nimittabhUta anyadravyonA svabhAvane nahi sparzatAM thakAM...." zuM kahe che? koI paNa dravya nimittabhUta anyadravyonA svabhAvane aDatAM nathI. eTale mATImAMthI ghaDo thAya che paNa te mATI kuMbhArane aDatI nathI. ahAhA ! jyAre cokhA pAke che tyAre tene agni aDatI ja nathI. pANIne agni aDatI nathI ane pANI garama thAya che. gajaba vAta che! prazna:- paraMtu samyagdarzana nisargaja ane adhigamaja ema be prakAre kahyuM che ne? uttara- bhAI ! adhigamaja samyagdarzana paNa thayuM che to potAthI ja, paraMtu nimittanI tyAre upasthiti hoya che tethI enAthI samyagdarzana thayuM che ema kahevAya che. nimittathI samyagdarzananI utpatti thAya che ema traNakALamAM nathI. nimitta kAryane utpanna kare ke nimittamAM kArya utpanna karAvavAnI tAkAta che ke utpanna thanArI paryAya nimittanI apekSA rAkhIne utpanna thAya che ema che ja nahi. gAthA 308 thI 311 ane gAthA 37ra mAM A ja vAta karelI che. zrIgusake upadeza sunai bhale dina pAya ajJAna gamAve' ema je kahyuM che e to nimittathI kathana karyuM che, bAkI ajJAna to pote svanA Azraye ja gamArva-nAza kare che. mATe vyavahArathI nizcaya na thAya ane nimittathI paramAM utpAda na thAya ema yathArtha nakkI karavuM. kharekhara to dravya paryAyane kare che e paNa paryAyArthika nayathI kathana che ema jANavuM. mATIthI ghaDo thayo che ema kahevAmAM e parathI thayo nathI ema batAvavuM che. bAkI dhruva mATI ghaDAnI paryAyane kare nahIM. ahAhA! bhagavAna dhruva AtmA (nizcayathI) paryAyane aDato nathI, ane paryAyane karato paNa nathI. loTamAMthI roTalI thAya che tyAre velaNathI goraNuM lAMbu thAya che ema traNakALamAM nathI, kAraNa ke valaNane loTa aDato ja nathI ane velaNa goraNAne aDatuM ja nathI. tevI rIte jyAre nizcaya ane vyavahAra eka sAthe pragaTe che tyAre vyavahArane nizcaya aDayo ja nathI. ahAhA ! nirmaLa paryAya rAgane aDatI ja nathI. bhAI ! bhagavAna sarvajJadeve kaheluM satya to AvuM che. tene te rIte samajavuM joIe. vyavahAra Ave che, hoya che. tenI AvavAnI yogyatA hoya tyAre te Ave che, paraMtu enAthI nizcaya pragaTe che ema nathI. prazna- sAMbhaLavAthI to jJAna thAya ne? uttara:- bhAI ! bhASA to jaDa che, enAthI jJAna kema thAya? sAMbhaLavAthI kAMI Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001,a: remember to check h++p://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-68 ] [ 251 jJAna thatuM nathI. vANInI paryAya utpAdaka ane jJAna utpAdya ema che ja nahi. e to potapotAnA kALe ane potapotAnA kAraNe jJAnanI tathA vANInI paryAya thaI che, ekabIjAnA kAraNe thaI che ema nathI. bhAI ! vItarAga sarvajJano mArga bahu jhINo ane hitakArI che. zrImadda rAjacandra paNa kahyuM che ke sarvajJano dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI, anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA kAMI na bAhya Aze. ' bhAI ! vItarAganI vANI ema pokAre che ke-ame saMbhaLAvIe chIe mATe tane jJAna thAya che ema nathI, kAraNa ke bIjA dravyanI paryAyathI bIjA dravyanI paryAyano utpAda thAya ema che ja nahi. be dravyo vacce utpAdya-upAdaka saMbaMdha che ja nahi. vastu svataMtra che, tethI je samaye teno je paryAya thAya che te teno janmakSaNa-nijakSaNa che. te samaye paryAyanI utpattino kALa che tethI te potAthI ja thAya che, nimittathI nahi. AvI vAta che. ajJAnI sAthe to vAte vAte phera che. paNa bhAI! mArga to A ja che. niyamasAramAM Ave che ke-AvA suMdara mArganI jo koI ajJAnI niMdA kare to tethI tuM mArganI abhakti na karIza. ajJAnIo niMdA kare ethI tAre zuM ? tuM svarUpanI bhakti choDIne abhakti na karIza. caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA potAnA Azraye aMdaramAM jyAre samyagdarzana-jJAnanI paryAya utpanna kare che tyAre te dharmanI utpatti thavAnI prathama kSaNa che. have te vakhate rAgavyavahAra to mATe dharmanI utpatti thaI che ema nathI. vyavahAra-rAganI upasthiti bhale hoya, paNa enAthI dharmanI pariNita thaI nathI. be mokSamArga dhyAnamAM pragaTa thAya che eno artha zuM? ke AnaMdanA nAtha bhagavAna caitanyadevane jeNe aMdaramAM pakaDayo che-anubhavyo che te nirmaLa pariNati nizcaya mokSamArga che ane te vakhate je rAga bAkI che teno Aropa ApIne vyavahAra mokSamArga kahyo che. kharekhara to je rAga che te baMdhanuM kAraNa che, paNa svAzraye pragaTelI nizcaya zraddhA-jJAna-cAritranI nirmaLa pariNati sAthe je rAganI maMdatAnI hAjarI che tene upacArathI mokSamArga kahelo che. vyavahAra samakti e kAMI samakti nathI, kAraNa te zraddhA-samyaktva guNanI paryAya nathI. e to rAganI paryAya che ane nizcaya sAthe dekhIne temAM (vyavahA2 ) samaktino upacAra karyo che. prabhu! tArI moTapa pAra vinAnI apAra che. tArI moTapa pragaTa karavA mATe rAganI hINI dazAnA AlaMbananI tane jarUra nathI. e (dharmanI ) paryAya to nimittanI apekSA rAkhyA vinA pragaTa thAya che. (juo, gAthA 308 thI 311). ahAhA! vyavahAranI apekSA rAkhyA vinA ja potAnA svabhAvanI utpatti potAne laIne svakALe svAzrita puruSArtha dvArA thAya che. bhAI ! A vAtane barAbara rAkhIne pachI joDe je nimitta-rAga che tene Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra5ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-3 vyavahAra kahevAya che. rAgane vyavahArasamakita kahyuM che to te zuM sAcuM samakita che? nA. tema nimittane vyavahArakAraNa kahyuM che paNa te sAcuM kAraNa nathI. AvI vAta bhAI ! duniyA sAthe meLavavI kaThaNa che kAraNa ke ajJAnI ghaNA bhinna matavALA-abhiprAyavALA che. paraMtu teno abhiprAya judo paDe tethI karIne kAMI satya pharI jAya? jene satya meLavavuM haze teNe potAno abhiprAya pheravavo paDaze. [ pravacana naM. 110 (zeSa) 111 thI 115 ane 19 mI vAranAM 139 thI 141 dinAMka 29-676 thI 4-7-76 tathA 18-11-78 thI 20-11-78] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com