Veer Shiromani Vastupal Part 01

Page 59

દંપતી-જીવન. ના અધિકારી બનવાને ઉપદેશ કરે છે? વસ્તુપાળે જરા ભાર દઈને સ્વાલ કર્યો. સૌખેલતા વયમાં નાની હતી, પણ તે વસ્તુપાળના પ્રશ્નથી ગભરાય તેવી નહોતી. તે કેળવાયેલી, સંસ્કારી અને ચતુરા હતી અને તેથી તેણે તુરતજ ઉત્તર આપે. “આપનું કથન કેટલેક અંશે સત્ય છે; કારણકે ઘણીવાર રાજ્યને અધિકારી અધિકારના મદમાં અંધ બનીને સત્કાર્યને બદલે અકાર્ય કરવા પ્રેરાય છે; પરંતુ અધિકારના મદને જે પુરૂષવર છતવા સમર્થ છે. તેણે એવા ભયને મનમાં સ્થાન આપવાની અગત્ય નથી અને તેથી મારી મતિ તે રાજ્યના અધિકારી બનવા તરફ વિશેષ દરાય છે અને તેનું સબળ કારણ પણ મારી પાસે છે. સ્વામીનાથ ! હું જે વાત કરી રહી છું, તે હાલના સમયનો વિચાર કરીને જ કરતી હોવાથી રાજ્યના અધિકારી બનવાનું હું શામાટે પસંદ કરું છું, તે આપને સમજાવવાની અગત્ય નથી; કારણકે હાલની સ્થિતિથી આપ કાંઈ અજ્ઞાત નથી. હાલમાં દેશ, સમાજ અને ધર્મની જે પડતી દશા અનુભવાય છે, તે માત્ર રાજકીય પડતીને જ આભારી હોવાથી હું આપને રાજ્યના અધિકારી બનવાનું સૂચન કરૂં છું; કારણકે રાજકીય ચડતી કરવાને વર્તમાનમાં રાજ્યના અધિકારી બનવાની જ અગત્ય છે. ભવિષ્યમાં જ્યારે રાજકીય ચડતી થઈ ગઈ હોય, ત્યારે ભલે આપ આપની ઇચ્છા મુજબ વર્તે છે પરંતુ હાલ મારી માન્યતા છે એવી છે કે દેશની જેવી રાજકીય ચડતી થઈ, તેવીજ સામાજીક અને ધાર્મિક ચડતી સ્વયં થઈ જવાનીજ અને તેથી રાજકીય વિષયમાં ભાગ લેવાને રાજ્યના અધિકારી બનવાની હાલના સમયમાં કેટલી અગત્ય છે, તે આપને સ્પષ્ટ સમજાશે.” સૌખ્યકતાનું ઉપર્યુક્ત કથન સાંભળીને વસ્તુપાળ આનંદિત થઈ ગયે. તેણે પ્રેમ વેશથી તેના ગુલાબી ગાલ ઉપર મધુરૂં ચુંબન ભર્યું અને તે પછી સહાસ્ય મુખે કહ્યું. “પ્રિયા ! તારી બુદ્ધિને ધન્ય છે ! માતાપિતાનાં કેય નિમિત્તે સત્કાર્યમાં જોડાવાના માર્ગનું તેં મને જે સૂચન કર્યું છે, તે તારી બુદ્ધિની અલૌકિકતાને જ સૂચવે છે. જો કે લલિતાનું કચન પણ કેટલેક અંશે સત્ય અને આદરણીય છે; તોપણ હાલના સમયને અને પાટણની રાજકીય, સામાજીક અને ધાર્મિક સ્થિતિને વિચાર કરતાં કર્તવ્યનાં તે સૂચવેલા માર્ગદર્શન પ્રમાણે વર્તવું, એ વિશેષ સત્ય અને વધારે આદરણીય છે અને તેથી હું આજથી અને અત્યારથી તારી સલાહ પ્રમાણે વર્તવાને મારાં મનથી દઢ નિશ્ચય કરું છું. વહાલી