________________ 126 વિરશિરામણુ વસ્તુપાલતે પછી રાજા વિરધવલે તથા સેનાનાયક મંત્રી તેજપાલે રણભૂ-- મિમાં શોધ કરાવી અને સંભાળ કરવા લાયક બધા સુભટોની સાર સંભાળ કરવાનો, જલપાન અને ભોજનનો તથા નાના પ્રકારનો ઉપચારનો બંદેબસ્ત કરાવ્યું તેમજ જેમના સ્વામી યુદ્ધમાં મૃત્યુવશ થયા હતા, તેવી સ્ત્રીએને આજીવિકા પણ કરી આપી. દયાળુ માણસ ગમે તેવા સંગમાં પણ પિતાની યાને ત્યાગ કરતા નથી. તે આ પ્રમાણે સુભટ માટે વ્યવસ્થા કરીને રાજા વિરધવલે તેજપાલ તથા મુખ્ય સામત સહિત વામનસ્થલીમાં પ્રવેશ કર્યો અને રાજભૂવનમાં દ્રવ્ય, મણિ, માણિક્ય, દિવ્ય વસ્ત્રો, અસ્ત્રો, મુક્તાફળ, અશ્વો, હસ્તીઓ વગેરે સારી સારી વસ્તુઓને ગૃહ કરીને પિતાની છાવણીમાં મોકલાવી આપી. ત્યારબાદ તેણે રાજકુટુંબ તથા નગરજનોને દિલાસો આપવાને માટે નગરમાં શાંતિની ઉદ્દઘોષણા કરાવી અને વામનસ્થલીને પોતાના સ્વાધિનમાં નહિ લેતાં અતિ ઉદારતાથી સાંગણના પુત્રને તેની રાજયગાદી અર્પણ કરી. મંત્રી તેજપાલેવામનસ્થલીમાં પરમાત્મા મહાવીરનું ચૈત્ય કરાવવાની ગોઠવણ કરી અને આ ઉદાર રાજા અને દક્ષ મંત્રી કેટલાક સમય વામનથસ્લી રહી સૈન્ય સહિત ગીરનાર અને પ્રભાસ પાટણની યાત્રા માટે રવાના થયા. પ્રકરણ 18 મું. પંચગ્રામનું યુદ્ધ - મંત્રીશ્વર ! વિરધવલે કહ્યું. “રાજ્યમાં બુદ્ધિશાળી અને વીર પુરૂષોને વધારે પ્રમાણમાં રાખવાની અગત્ય છે, એ તમારું કથન સત્ય છે. હું પોતે પણ તેવાજ મતને છું; પરંતુ એવા પુરૂષોને રાખવા માટે રાજ્યને હદબારનું ખર્ચ કરવું પડે, એ વ્યાજબી નથી. આપણે ગુજરાતની અવ્યવસ્થા અને પાટણની પડતીને દૂર કરવાનું જે મહાન કાર્ય માથે લીધું છે, તે માટે જેમ બુદ્ધિશાલી અને બળવાન પુરૂષની અગત્ય છે, તેમ ધનની પણ તેટલી જ કિવા તેથી વધારે અગત્ય છે. જે રાજાના રાજકેષમાં ધનને વિપુલ સંગૃહ હોય છે તેજ રાજા વિજયને વરી શકે છે; માટે સેવકની ખાતર એટલાં બધાં દ્રવ્યનો વ્યય
