________________ નરશિરોમણી વસ્તુપાલ. અત્યારની બધી ઘટના મારે રાજા વીરધવલને જણાવવી પડે અને તેમ કરવાથી રાજાના મિત્ર અને પરમ સ્નેહી નાગડ મહતાની આબરૂને કલંક બાગે. આ કારણથી જ હું તમને અત્યારે જવા દઉં છું, પરંતુ એટલું યાદ રાખજો કે જે તમે આ નગરમાં આવવાનું અને મંત્રીઓને ઉપદેશ આપવાનું પુનઃ સાહસ કરશે, તે કાંતો તમારે તમારા જીવનને ગુમાવવું પડશે અને કાંતિ તમારે જીવન પર્યત કારાગૃહમાં રહેવું પડશે.” ત્યંતસિંહ દૂર પડેલી પિતાની તલવારને લઈ ત્વરાથી ચાલ્યા ગયે, તે પછી મહામંત્રીએ નાગડ તથા ચાચિંગની સામે જોયું. તેઓ કેવળ મૌન અને અવનત વદને ઉભેલા હતા. તેમને ઉદ્દેશીને મહામંત્રીએ કહ્યું. “ચાલે આપણે હવે નગરમાં જઇએ. મોડી રાતે નિશાચરની પેઠે બહાર ફરવાથી કે છુપી મુલાકાતે કરવાથી કાંઈ પાટણની ચડતી થવાની નથી. પાટણની ચડતી કે પડતી કરવાનું આપણા હાથમાં નથી; કારણકે એ વાત દૈવાધિન છે.” તેના ઉત્તરમાં નાગડ અને ચાચિંગ કાંઈ બોલ્યા નહિ. તેઓનામાં બોલવાની હિંમત પણ નહતી. તેમને મૌન રહેલા જોઈને મહામંત્રીએ કહ્યું. “ચાલે ત્યારે, પ્રાતઃકાળ થવાને હવે બહુવાર નથી અને તેથી તે પહેલાં આપણે નગરમાં પહોંચવું જોઈએ.” તેઓ ત્રણે સાથે જ ચાલ્યા. નગરમાં દરવાજામાં પેસતાં મહામંત્રીએ નાગડને ઉદ્દેશીને પૂછ્યું. “નાગડ મહેતા ! હવે તમને તમારા આવાસે જવાની છુટ છે; પરંતુ જતાં પહેલાં એક પ્રશ્નનો ઉત્તર તમારે આપ પડશે. અને તે એ કે શું તમે આ રીતે પાટણની ચડતી કરવા માગે છો ? તમારા આવા વર્તનથી પાટણની ચડતી થશે કે પડતી ?" નાગડ કાંઈ પણ ઉત્તર આપ્યા સિવાય ત્વરાથી ચાલ્યા ગયે અને મહામંત્રી વસ્તુપાલ, યાચિંગ મહેતાને પોતાની સાથે લઈને રાજગઢમાં ગયે. તેઓ રાજગઢમાં પહોંચ્યા, ત્યારે ઉપડકાળ થઈ ગયો હતો અને પ્રભાત સમયની નોબત ઉત્તેજક અને કર્ણપ્રિય સ્વરથી નિદ્રાધિન લેને જગાડવાનું કાર્ય કરી રહી હતી. ਮੁਲ છે. પ્રથમ ભાગ સમાપ્ત છે
