________________ ૧૫ર વીરશિરોમણી વસ્તુપાલ. આપી લલચાવે છે, પણ સતી સ્ત્રી પોતાને પતિ ગમે તેવો નિર્બળ, દુઃખી, નિર્ધન, કુરૂપ અને પાપી હોય, તે પણ તેને જ પરમેશ્વર તુલ્ય ગણીને તેની સેવા-ભક્તિ કરે છે અને પર પુરૂષ ગમે તેવે સબળ, સુખી, ધનિક, સુરૂપ અને સદગુણી હેય, તે પણ તેના સામે આંખથી આંખ મેળવી જોતી પણ નથી. તે કદિ પણ બીજાના સુખ અને સંપત્તિ જોઈને લેભાતી નથી; કારણ કે તે હમેશાં આત્મસંતોષીજ હોય છે. આથી હું તમને વિનંતિ કરીને કહું છું કે તમે મને લાલચમાં નાંખવાનું રહેવા દે અને મને ઈચ્છિત સ્થળે જવા દે; કારણ કે તમારી ઈચ્છાને આધિન થનારી અને ક્ષણિક સુખભોગની લાલચે અમૂલ્ય સતીત્વને વેચનારી હું નથી.” | “સુંદરી !" તરૂણી બેલતી બંધ થઈ એટલે ઘુઘુલે કહેવા માંડયું. “જેવું તારું નામ ચતુરા છે, તેવી જ તું બોલવામાં પણ ચતુરા છે; પરંતુ પ્રેમરસમાં તું ચતુરા જણાતી નથી. ઇશ્વરે તને રૂપ આપ્યું છે, યૌવન આપ્યું છે, મીઠી વાણી આપી છે અને લાવણ્ય આપ્યું છે, ટુંકમાં કહું તે બધું આપ્યું છે; પરંતુ એક વસ્તુ આપી નથી અને તે પ્રેમભીનું હૃદય. ખરેખર તારૂં કઠિન પાષાણુવત્ હદય એ ગુલાબમાં કંટક સમાન છે.” એટલું કહીને વિકારથી અંધ બનેલ ઘુઘુલ સારાસારને ( વિચાર કર્યા વિના તે તરૂણી કે જેનું નામ ચતુરા હતું, તેની પાસે ‘ગયો અને તેને પોતાની બાથમાં લેવાને તેણે પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ ચાલાક ચતુરા ત્વરાથી દૂર ખસી ગઈ અને ઘુઘુલની બાથમાં કાંઇ નહિ આવવાથી જંખવાણો પડીને ઉભે રહ્યો. - ચતુરાએ ગંભીરતાથી કહ્યું. “રાજા! તમારી હઠને છેડી રે અને મને અહીંથી જવા દે; નહિ તો પરિણામ બહુજ ખરાબ આવશે. પતિવ્રતા સ્ત્રીને સંતાપવામાં સાર નથી, એટલામાં સમજી લેજે.” ચતુરાનાં ગંભીર વચનથી અને તેને પિતાની બાથમાં લેવાના પ્રયાસમાં નિષ્ફળ થવાથી ઘુઘુલ ક્રોધાયમાન થયું. તેણે જાણ્યું કે આ હકીલી સ્ત્રી મીઠાં વચનોથી તાબે થવાની નથી અને તેથી તેણે તેને પિતાની સત્તાથી વશ કરવાનો વિચાર કર્યો. તેણે જુસ્સાથી કહ્યું. “દુરાગ્રહી સ્ત્રી! તું તારા દુરાગ્રહને છોડી દે અને ત્વરાથી મારી ઈચ્છાને આધિન થા. જે તું એ પ્રમાણે નહિ કરે, તે હું ગમે તે ઉપાયે અને છેવટે બળાત્કારથી પણ તને
