________________ વિરશિરોમ વસ્તુપાલ. કહ્યું. “તારા રાજાને હરાવવા જેટલી અમારામાં શક્તિ છે કે નહિ, એ તારે જોવાનું નથી. તું તારે જે કામે આવ્યો છું તે પૂર્ણ થયું હોય, તે વિશેષ કાંઈ નહિ બેલતાં ચૂપચાપ ચાલ્યો જા, તને જવાની રજ છે.” બહુ સારુ.” એટલું બોલીને તથા વિરધવલને નમીને શુરદેવ ચાલતો થયો. આ પણ વસ્તુપાલે તેને જતા અટકાવીને કહ્યું. “અને ગુરદેવ ! તારા રાજાના આચાર-વિચાર વિષે ટીકા કરવાનું કોઈ કારણ નથી અને તેનાં વર્તનની સાથે અમને કર સંબંધ નથી, એ તારું કથન કેવળ અયોગ્ય છે. તારો રાજા પાટણની રાજસત્તાને એટલે કે અમારો માંડલીક રાજા છે અને તેથી તેનાં આચાર-વિચારને માટે ટીકા કરવાને અને તેને તેનાં અયોગ્ય વર્તનને માટે શિક્ષા કરવાને અમને સત્તા છે. તારો રાજા ધવલક્કપુરની રાજસત્તાને સ્વીકાર કરતા નથી અને અમારી સીમામાં આવતાં મુસાફરોને હેરાન કરે છે. પણ તેનું સારું પરિણામ આવવાનું નથી. તું તેને ઉદ્ધતાઈને ત્યાગ કરી અમારી સત્તાને સ્વીકાર કરવાની સાથે પાટણના મંડલમાં સામેલ રહેવાની તથા કરમચંદ નામના વણીકની પુત્રવધૂ ચતુરાને કોઈપણ પ્રકારની હરકત કર્યા વિના સુખરૂપ અહીં પહોંચાડી દેવાની સલાહ આપજે અને વિશેષમાં એમ પણ કહેજે કે જે અમારાં કહેણ પ્રમાણે વર્તવામાં નહિ આવે, તે ભયંકર યુદ્ધ થશે અને બીજા ઉદ્ધત રાજાઓના જે હાલહવાલ થયા છે, તે તેન થશે.” - " અને વણિક પ્રધાનો માટે તારો રાજા જે તિરસ્કાર ધરાવે છે તથા ભેટ તરીકે તેણે જે વસ્તુઓ મોકલી છે, તેનું ફળ એટલું તો ભયંકર આવશે કે તારા રાજાથી સહન થઈ શકશે નહિ. શુરદેવ ! તારા રાજાએ ગર્વોન્મત્ત બનીને અમને જે કાજળ, જે કાંચળી અને જે શાટિકા બેટ મોકલ્યાં છે, તેજ કાજળથી તેની આંખ આંજવાની, તેજ કાંચળી તેને પહેરાવવાની અને તેજ શાટિકા તેને અંગે ઓઢાડવાની હું અત્યારે પ્રતિજ્ઞા કરું છું. તું હવે જા અને તારા મદાંધ રાજાને મારી આ પ્રતિજ્ઞાથી જાણતો કરજે અને તેને બની શકે તેટલી સાવચેતી રાખવાની સૂચના આપજે.” તેજપાલે પિતાને કોધ ખાલી કર્યો. શુરદેવ ત્વરાથી ચાલ્યો ગયો અને તે પછી તેજપાલે રાજાને ઉદ્દે શાને કહ્યું. “મહારાજ ! ગાધાના રાજાએ ભેટમાં કાજળ, કાંચળી અને શાટિકા મોકલીને આપણું જે ભયંકર અપમાન કર્યું છે, તેને બદલે લેવાની તક મને આપશે, એવા મારે આગ્રહ છે. હું આપને ખાતરી આપું છું કે હું ગમે તે ભેગે મેં જાહેર કરેલી પ્રતિજ્ઞાને પૂર્ણ કરીશ
