________________ પાટણની ચડતી કે પડતી ? 177 " અમે તે માટે તેમના આભારી છીએ. " નાગડે પાટણના સામત અને સરદારને ઉપકાર માન્યો. એ તે ઠીક, પણ તમે વસ્તુપાલ તથા તેજપાલને શી રીતે મહાત કરવા માગે છે ? તેમ કરવામાં તમે ક્યો ઉપાય અજમાવવા ધારો છો ? " જયંતસિંહે નાગડનાં હૃદયમાં પ્રવેશ કરવાના હેતુથી પ્રશ્ન કર્યો. “તમને મહામંત્રી અને સેનાનાયકનાં પદથી દૂર કરવા, એજ તેમને મહાત કરવાનો ઉપાય છે અને અમે એજ ઉપાય અજમાવવા ધારીએ છીએ. " નાગડે ખુલ્લા દિલથી જવાબ આપ્યો. - " પણ તમે એ પ્રમાણે શી રીતે કરી શકશે ?" યંતસિંહે પુનઃ પ્રશ્ન કર્યો. મુશ્કેલીજ ત્યાં છે.” નાગડે જવાબ આપ્યો. “અને વિશેષમાં રાજ્યગુરૂ સોમેશ્વર દેવ પણ તેમના પક્ષમાં છે એટલે કાર્ય આપણે ધારીએ છીએ, તેવું સરલ નથી.” * શું સેમેશ્વર દેવ તેમના પક્ષમાં છે ? " જયંતસિંહે આશ્ચર્યતાથી પૂછ્યું. હા અને તેથીજ અમે બહુ ફાવી શક્તા નથી.”નાગડે જવાબ આપે. . " ત્યારે મારે તેમને મળવું પડશે.” જયંતસિંહે એ પ્રમાણે કહીને આગળ ચલાવ્યું. “મંત્રીશ્વર અને સરદાર સિંહ ! વસ્તુપાલ અને તેજપાલ એ ઉભય બંધુઓને મહાત કરી રાજ્યસત્તા તમારા હાથમાં લેવાની જે સલાહ હું તમને આપી રહ્યો છું, તેનું કારણ તે તમે સમજતા હશો એમ ધારીને હું તત્સંબંધમાં વિશેષ વિવેચન કરતું નથી. ગુજરાતના રાજા તરીકે વીરધવલ રહે કે ત્રિભુવનપાલ રહે, એ આપણે જોવાનું નથી. આપણે તે રાજસત્તા આપણા હાથમાં રહેવી જોઈએ, એ ધ્યાનમાં રાખવાનું છે; કારણ કે રાજ્યસત્તા તમારા હાથમાં હોય, તેજ ગુજરાતની, પાટણની, આપણું સમાજની અને ધર્મની ચડતી કરવાનું સુકાર્ય તમે કરી શકશે, અન્યથા નહિ. રાજ્યની અને દેશની ઉન્નતિને કદાચ બાજુ ઉપર રાખીએ; તો પણ સમાજની અને ધર્મની ઉન્નતિ તે તમે રાજ્યસત્તાને હાથમાં રાખવાથી અવશ્ય કરી શકશે, એ નિર્વિવાદ છે અને તે કારણથી જ હું તમને કેટલાએ વખતથી સલાહ આપી રહ્યો છું કે તમે રાજ્યતંત્રને તમારા હાથ લે