________________ અત્યાચાર, પ્રકરણ 21 મું. અત્યાચાર, “રેવંત! બેલ, તું શા કારણથી અત્રે આવ્યો છું ? ધવલપુ- ' રના રાણા વીરધવલે શું સંદેશે કહાવ્યો છે?” મહીકાંઠામાં આવેલાં ગધ્રા નગરને માંડલિક રાજા યુપુલ રાજસભામાં સિંહાસન ઉપર બેઠે હતો અને તેની સામે સભાની મધ્યમ ધવલપુરથી આવેલો રેવંત ભટ્ટ ઉો હતો. ઉપર્યુક્ત પ્રમ તેને ઉદ્દેશીને જ ઘુઘુલે પૂ . રેવંતે જવાબ આપતાં કહ્યું. “રાજન ! આપ જાણતા હશો કે ગુજરાતના મહારાજા ભીમદેવની ઇચ્છથી યુવરાજ વિરધવલે ધવલ પુરમાં નવું રાજ્યતંત્ર સ્થાપન કર્યું છે અને તેને ગુજરાતનું કેન્દ્ર બનાવીને પાટણના સર્વ માંડલિક રાજાઓને પિતાની સત્તાને આધિન બનાવી દીધા છે. આપ પણ પાટણના માંડલિક રાજા છે અને તેથી આપે શ્રીમાન રાજાધિરાજ વિરધવલની સત્તાને સ્વીકાર કરવું જોઈએ; પરંતુ અમારા રાજાધિરાજના જાણવામાં આવ્યું છે કે આપ ધવલકપુર રની રાજ્યસત્તાને માન્ય રાખતા નથી એટલું જ નહિ, પણ તેને તિરસ્કાર કરે છે અને ગૂર્જર દેશમાં જે યાત્રાળુઓ તથા વણઝારા યાત્રા અને વ્યાપાર માટે આવે છે, તેમને લૂંટી લે છે તથા તેમની સ્ત્રીઓને બળાત્કારે પકડી જાઓ છે. રાજ કે જેને લોકોનાં જાન-માલનું રક્ષણ કરવાનું છે, યાત્રાળુઓ અને વણઝારાને સગવડતા કરી આપવાની છે, સ્ત્રીઓને સન્માન આપવાનું છે અને પ્રજાનું જે પ્રકારે હિત થાય તે પ્રમાણે વર્તવાનું છે, તેના બદલે તે લોકોનાં જાન-માલનું ભક્ષણ કરે, યાત્રાળુઓ અને વણઝારાને લૂંટી લે, સ્ત્રીઓનું હરણ કરે અને પ્રજાને પીડે, તે તેવા અન્યાયી, દુરાચારી અને અભિમાની રાજાને ન્યાયી, સદાચારી અને ધર્માભિમાની રાજાએ અવશ્ય શિક્ષા કરવી જોઈએ, એ રાજ્યનીતિનું સૂત્ર છે. આપ જે પ્રકારે રાજ્યશાસન ચલાવે છે, તે પ્રકારે ચલાવવાનું આપને રાજા તરીકે અને તેમાંએ ગુજરાતના ન્યાયી, સદાચારી અને ઉદાર રાજાધિરાજના માંડલિક રાજા તરીકે જરા પણ શેભાસ્પદ નથી. આ કારણથી આપનાં હિતને માટે રાજાધિરાજ વિરધવ
