________________ 118 વિરશિરામણી વસ્તુપાલ. પ્રકરણ ૧૭મું. - સૌરાષ્ટ્ર ઉપર સ્વારી. સૌરાષ્ટ્રના રાજાઓને તથા આસપાસનાં ગામોના મમ્મત ઠાકરેને શામ, દામ, દંડ અને ભેદથી તાબે કરવાને વિરધવલે વસ્તુપાલની સલાહથી જે નિશ્ચય કર્યો હતો, તે નિશ્ચયને તેણે તરતજ અમલમાં પણ મૂક્યો હતે.પ્રકરણ 15 માં આપણે વાંચી ગયા, તે પ્રમાણે વિરધવલપિત મંત્રી તેજપાલ અને સામંત જેહુલની સાથે ગુજરાતી સૈન્યને લઈ પ્રયાણ કરી ચૂક્યો હતો. પ્રથમ પશ્ચિમ દિશા તરફ ચાલતા સૌરાષ્ટ્રના વર્ધમાનપુરનો માની રાજાને તેણે તાબે કર્યો અને ત્યાંથી આગળ જતા ગેહીલવાડના રાજાઓ અને ઠાકરેને કાઈને સજાવીને, તે કોઈની સાથે યુદ્ધ કરીને–પિતાના ખંડીયા રાજા બનાવી દીધા તથા દરેકની પાસેથી ખંડણી અને દંડ તરીકે ઘણું ધન પડાવી લીધું. આ પ્રમાણે વિજયને વરતો અને સર્વત્ર પાટણની પ્રભુતાને સ્વીકાર કરાવતે વીરધવલ સેરઠમાં આવી પહોંચે. સેરઠમાં આવવાને તે તે ખાસ આતુરજ હતા કારણ કે વામનસ્થલીના રાજા અને તેના સાળા સાંગણ અને ચામુંડને મહાત કરવાની અગત્ય હતી અને તેથી જ તે સૈન્ય સહિત અનેક અગવડોને સહન કરતે સેરઠમાં આવી પહોંચ્યો હતે. વાચક મહાશયે જાણે છે કે વીરધવલને તેના શાળાની સાથે વેર હતું. સારંગ છૂપા વેશે પાટણમાં આવીને રહેતા હતા. અને ત્રિભુવનપાલ સોલંકીના પક્ષમાં રહીને મહારાજ ભીમદેવ તથા વિરધવલની વિરૂદ્ધમાં કાવત્રાં કરતા હતા. એક પ્રસંગે વિરધવલ સાંગણ ચામુંડની બહેન જયલતાની છૂપી મુલાકાત લઈને પાછો ફરતો હતો, તે વખતે તેને સાંગણને ભેટ થઈ ગયા હતા અને તેને મની વચ્ચે તલવારને ખણખણાટ થયો હતો. આ પ્રસંગ પછી વીરધવલ જલતાને મળી શકશે નહોત; કારણકે જયલતા વીરધવલને ચાહે છે અને વીરધવલ જયલતાને ચાહે છે તથા તેઓ વારંવાર પી રીતે મળે છે, એમ સાંગણને ખબર પડતા તેણે જયલાને સખ્ત ઠપકે આપ્યો હતો અને નીરધવલની સાથે સંબંધ નહિ રાખવાની તાકીદ આપી હતી. આ કારણથી તેઓ એક બીજાને મળી શકતાં નહોતાં; પરંતુ તેમનો પ્રેમ એટલે બધે દઢ હતો કે જયલતાની ઈચ્છા તથા સલાહથી વામનસ્થલી જતી વારે વીરધવલે તેનું હરણ કર્યું અને તેઓનું
