________________ 122 વીરાશિમણ વસ્તુપાલ. પિતાના પ્રિયતમનાં આશ્વાસનનાં વચન સાંભળીને જલતાને ક્રોધ શાંત થઈ ગયું. તેણે સ્મિતપૂર્વક પિતાના પતિની તરફ જોયું. વીરધવલે પણ તેની તરફ સ્મિતપૂર્વકજ જોયું અને કહ્યું. “હું હવે સેનાપતિ તથા સામે તેની સાથે યુદ્ધની ચર્ચા કરવાને બહારના ભાગમાં જઉં છું. રણુજીની આજ્ઞા છે ને?” - વિરધવલનાં છેવટનાં વચનો સાંભળીને યેલતાએ તેની સામે જોયું અને તેને વેલીની જેમ વળગી પડીને કૃત્રિમ ક્રોધથી કાંઈ બલવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પરંતુ વિરધવલ તેના બાહુપાશને બળપૂર્વક છોડાવીને હસતો હસતો ચાલ્યો ગયો. યુદ્ધ માટે તૈયારીની આજ્ઞા મળી ગયેલી હોવાથી પ્રાતઃકાળ થતાં પૂર્વેજ ગુજરાતી સૈનિકે સર્વ પ્રકારની તૈયારી કરવાના કાર્યોમાં ગુંથાઈ ગયા હતા. કઈ સૈનિકે વિનની શાંતિને માટે યાચકોને દાન કરતા હતા તો કોઈ મનમાં ને મનમાં પિતાના ઈષ્ટ દેવનું ધ્યાન ધરતા હતા. કેટલાક દેવને નમસ્કાર, વંદન અને પૂજન પણ કરતા હતા. પિતાનાં બાહુબળનું અભિમાન રાખનારા સુભટે કાંઈ પણ નહિ કરતાં માત્ર યુદ્ધની જ રાહ જોતા હતા. અશ્વારોહીઓ પિતાના અંધોને શણગારવામાં મશગુલ બની ગયા હતા. કેટલાક વિરે યુદ્ધમાં વિજય મળે, એ આશયથી આયુધોનું પૂજન કરતા હતા અને કઈ કઈ સૈનિકે બખ્તરોને બરાબર રીતે ધારણ કરતા હતા. આ રીતે ગુજરાતી સુભટો યુદ્ધની તૈયારી કરવામાં ગુંથાઈ ગયા હતા. તેમને ઉત્તેજીત તથા ઉત્સાહિત કરવાને માટે ત્રિવિધ વાજિ વાગી રહ્યાં હતાં અને ભાટ-ચારણે વીરરસનાં કાવ્યો મોટેથી સંભળાવી રહ્યા હતા. પ્રભાતકાળ થતાં જ ગુજરાતી સૈનિકે સુસજજ બનીને સેનાપતિની આજ્ઞાની રાહ જોતાં ક્રમાનુસાર ઉભા રહ્યા. તેજપાલે તેમને યોગ્ય વ્યુહમાં ગોઠવી દીધા અને ત્યારપછી તેમને વામનસ્થલી તરફ પ્રયાણ કરવાની સૂચના આપી દીધી. સામંત જેહુલ પિતાના સુભટોની સાથે સર્વની મોખરે હતો અને બીજા સામે તો તેની પાછળ હતા. તેજપાળ તથા વીરધવલપિતાના ઘોડેસ્વારોની સાથે ડાબી તથા જમણી બાજુએ રહ્યા હતા. આ પ્રમાણે વ્યુહમાં ગાવાચલું ગુજરાતી સૈન્ય ડીજવારમાં વામનસ્થલીની લગભગ નજીકમાં આવી પહોંચ્યું અને તેજપાલની આજ્ઞાથી ત્યાં જ અટકી ગયું; કારણકે સામેથી સેરડી સૈન્ય જોશભેર ચાલ્યું આવતું હતું અને તેથી ગુજરાતી સૈન્યને ત્યાંજ અટકવાની ફરજ પડી. થોડા સમયમાં બને સૈન્યોને ભેટો થયે અને સેનાપતિ
