Book Title: Khartar Gacchha Bruhad Gurvavali
Author(s): Jinpal Upadhyaya, Jinvijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai
View full book text
________________
खरतरगच्छालंकार
" सो म ध्वजः " । स जटाधरस्तुष्टः । भक्तिर्बह्वी कृता । ततस्तेनैव संघातेन चलिताः क्रमेणा ने हि लपत ने प्राप्ताः । उत्तरिता मण्डपिकायाम् । तस्मिन् प्रस्तावे तत्र प्राकारो नास्ति, सुसाधुभक्तः श्रावकोऽपि नास्ति यः स्थानादि याच्यते । तत्रोपविष्टानां घर्मो निकटीभूतः । ततः पैंण्डितजिनेश्वरेणोक्तम्- 'भगवन्नुपविष्टानां किमपि कार्य न भविष्यति' । 'तर्हि सुशिष्य, किं क्रियते ?' । 'यदि यूयं वदथ तदोच्चैर्गृहं दृश्यते तत्र व्रजामि' । व्रज । ततो वन्दिखा सुगुरुपादपद्मा गतस्तत्र । तच्च गृहं श्रीदुर्लभराज्ञैः पुरोहितस्य । तस्मिन् प्रस्तावे स उपरोहितः शरीराभ्यङ्गं कारयस्तिga, dears स्थित्वा
श्रिये कृतनतानन्दा विशेषवृषसङ्गताः । भवन्तु तव विप्रेन्द्र ! ब्रह्म - श्रीधर - शङ्कराः ॥
[२] इत्याशिर्वादं पठितवान् । ततस्तेन तुष्टो वक्तिं । विचक्षणो व्रती कश्चित् । तस्यैव गृहमध्यप्रदेशे छात्रान् वेदपा - उपरिचिन्तनं कुर्वतः श्रुखा 'इत्थं मा भणत वेदपाठान्' । 'किं तर्हि ?" ' इत्थम्' । ततः पुरोहितेनोक्तम्- 'अहो ! शूद्राणां वेदेऽधिकारो नास्ति' । ततः पण्डितेनोक्तम्- 'वयं चतुर्वेदिनो ब्राह्मणाः, सूत्रतोऽर्थतश्च' । ततस्तुष्टः 'पुरोहितः । 'कस्माद्देशादागताः ?' 'ढिल्ली देशा त्' । 'कुत्र स्थिताः स्थ ?' शुङ्कशालायाम् । अन्यत्र स्थानं न लभ्यते, विरोधिरुद्धत्वात् । मदीया गुरवः सन्ति सर्वे ] अष्टादश यतिन:' । 'चतुःशालमगृहे परिच्छदां बद्धा, एकस्मिन् द्वारे प्रविश्यैकस्यां शालायां तिष्ठतः (थ) सर्वे सुखेन । भिक्षावेलायां मदीये मानुषेऽग्रे कृते ब्राह्मणगृहेषु सुखेन भिक्षा भविष्यति' । ततः प त्त ने लोके उच्छलिता वार्ता ' वसतिपाला यतयः समायाताः । ततो देवगृहनिवासिवतिभिः श्रुतम् । नैर्विदितं नैषामागमनं श्रेयस्करम् । कोमलो व्याधियदि च्छिद्यते तदा कुशलम् । ते चाधिकारिपुत्रान् पाठयन्ति । तैश्च वर्षोपलादिदानेन ते चट्टाः सुखिनः कृत्वा भणिताः - 'युष्माभिर्लोकमध्ये भणनीयम् - " एते केचन परदे - शान्मुनिरूपेण श्रीदुर्लभराजराज्यहेरिका आगताः सन्ति" । सा च वार्ता सर्वजने प्रवृत्ता । सा च प्रसरन्ती राजसभायामपि 'प्रवृत्ता । राज्ञाऽभाणि - ' यद्यत्रैवंविधाः क्षुद्रा आयाताः, तर्हि तेषामाश्रयः केन दत्तः १' केनाऽप्युक्तम्- 'देव ! वैव गुरुणा स्वगृहे धारिताः । ततो राज्ञोक्तमाकारय तम् । आकारित उपरोहितः, भणितश्च - ' यद्येवंविधा एते किमिति स्थानं दत्तम् ?' । तेन भणितम्- 'केनेदं दूषणमुद्भावितम् १, यद्येषां दूषणमस्ति तदा लक्षपारुस्थैः कर्पटिकाः प्रक्षिप्ताः । यद्येषां मध्ये दूषणमस्ति तदा छुपन्तु तां भणितारः' । परं न सन्ति केचन । ततो भणितं राज्ञः पुर उपरोहितेन - 'देव ! सन्ति ते दृष्टा मूर्तिमन्त एव धर्मपुञ्जा लक्ष्यन्ते न तेषां दूषणमस्ति' । तत इमां वार्तामाकर्ण्य सर्वैरपि सूरा - चार्यप्रभृतिभिः परिभावितम् -' वादे निर्जित्य निस्सारयिष्यामः परदेशागतान् मुनीन्" । ततस्तरुपरोहित उक्तः - 'खगृहधृतयतिभिः सह विचारं कर्तुकामा आस्महे । तेषां पुरस्तेनोक्तम्- 'तान् पृष्ट्वा यत्स्वरूपं तद्भणिष्यामि । तेनापि खसदने गत्वा भणितास्ते- 'भगवन्तो ! विपक्षाः श्रीपूज्यैः सह विचारं कर्तुं समीहन्ते' । तैरुक्तम्- 'युक्तमेव परं त्वया न भेतव्यम्' । इदं भणितव्यास्ते - 'यदि यूयं तैः सह विवदितुकामास्तदा ते श्रीदुर्लभराजप्रत्यक्षं यत्र भणिष्यथ तत्र विचारं करिष्यन्ति' । तैश्चिन्तितं सर्वेऽधिकारिणोऽस्माकं वशंगता न तेभ्यो भयम् भवतु राजसमक्षं विचारः । ततोऽस्मिन् दिने पञ्चाशय बृहद्देवगृहे विचारो भविष्यतीति निवेदितं सर्वेषां पुरः । उपरोहितेनाप्येकान्ते नृपो भणितः - 'देव !
1
२
१' अनघिल' इति आदर्शे । २ श्राद्धोऽपि । ३ 'पण्डित' शब्दो नास्ति प्र० । ४ नास्ति पदमेतत् प्र० । ५ प्र० राजपुरोहितस्य । ६ मूलादर्शे 'उपरोहित' इति सर्वत्र । ७वो भवन्तु च । ८ तुष्टश्चित्ते । ९° पादपरावर्तनं । १० पदान् । ११ किं नहीत्थम् । १२ पदमिदं नास्ति प्र० । १३ प्र० 'स तुष्टः' इत्येव पदम् । कोष्ठकान्तर्गता पतिः पतिता मूलादर्शे, प्रत्यन्तरादत्रानुसन्धिता । १४ ' पत्तने' नास्ति प्र० । १५ सुखकरम् । १६ मूलादर्शे 'वर्षोलकादि' । १७ 'राजकुले प्रसृता' इत्येव प्र० । १८ तत उक्त राज्ञोऽग्रे । १९ 'मुनीन्' नास्ति प्र० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148