Khartar Gacchha Bruhad Gurvavali

Author(s): Jinpal Upadhyaya, Jinvijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 60

युगप्रधानाचार्यगुर्वावली ।
पृथ्वीराय ! पृथुप्रतापतपन प्रत्यर्थिपृथ्वीभुजां,
का स्पर्धा भवताऽपरार्थ ( ) महसा सार्धं प्रजारञ्जने । येनाssaौ हरिणेव खड्गलतिकासंपृक्तिमत्पाणिना,
दुर्वाराsपि विदारिता करिघटा भादानकोर्वीपतेः ॥
इत्येतच्छत्रबन्धवृत्तं वाचित पण्डित चोभयथाऽपि व्याख्यातम् । तथा तस्मिन्नेव पटे चित्रकरलिखितराजहंसिकायुगलोपरिस्थितम्
कयमलिणपत्तसंगहमसुद्धवयणं मलीमसकमं व । माणसहियं पिअवरं परिहरियं रायहंसकुलं ॥ परिसुद्धोभयपक्खं रत्तपयं रायहंसमणुसरह । तं हविरागरणसरसि जयसिरी रायहंसि व्व ॥
३३
[४१]
[४२]
इति गाथाद्वयं वाचित स्वयं पूज्यैर्महाविस्तरेण व्याख्यातं श्रुत्वा चाऽतिप्रमोदात् 'कमेकमस्याचार्यस्याभीष्टं करो'चिन्तयित्वा राज्ञेोक्तम्- 'आचार्य ! ममाथवा निजगुरोः शपथोऽस्ति ते, यदि त्वमात्मनोऽभीष्टमसम्पद्यमानं ममाग्रे न कथयसि; यस्मिन् कस्मिन् वा देशे यस्मिन् कस्मिन् वा नगरे तावकं मनो रमते तदुपरि गृहाण पत्तलामिति' । श्रीपूज्यैरुक्तम्- 'महाराज ! शृणुत, निजभुजोपार्जित लक्षसंख्याद्रव्यः सा० माणदेवनामा श्रावकः श्रीविक्रमपुरे वसन्नस्ति । स च मम गृहस्थसम्बन्धेन पितृव्यो भवति । तेन च मम व्रतग्रहणसमयेऽत्यादरेण भणितम् - " वत्स ! कथमहमात्मीयान् जातकाननेकधा विलासान् कुर्वतो द्रक्ष्यामीत्यभिप्रायेणानेकानि कष्टानि विषय मयैतावानर्थ उपा जिंतः । अतो वत्स ! किमेवं त्वयाऽऽत्ममनसि विकल्पितं यच्चं गृहस्थवासादुद्विन इव लक्ष्यसे ? । कथय किं द्रम्मान सहस्राणि दश विंशतिं दत्वा देशान्तरे कस्मिंश्चित् प्रेषयाम्यत्रैव वा हट्टं मण्डयामि कन्यकां वा कामपि परिणाययामि, अन्यो वा यः कश्चित्तव चेतसि मनोरथो वर्तते तं कथय यथा पूरयामीत्यादि" - मया तु तत्सर्वमवगणय्य स्वगुरूपदेशश्रवणोच्छलितपरमसंवेगात् सर्वसङ्गपरित्यागः कृतः । सोऽहं कथमद्य युष्माकं देशाय वा नगराय वा स्पृहयामीति' । राज्ञो - क्तम्- 'तर्ह्यन्यतरं किञ्चित्कार्यं भण, यथाऽहमात्मोत्पन्नं हर्षं सन्मानयामि' । उत्सुकीभूय श्रे० रामदेवेनोक्तम्- 'देव ! जयपत्रार्पणविषये प्रसादः क्रियताम्' । राज्ञोक्तम्- 'श्रे० रामदेव ! अद्य खरमुत्सरं बभूव, दिनद्वयमध्ये निजकार्येणाजयमेरावागमिष्यामि । तत्रागतः सन्निश्चयेन जयपत्रमर्पयिष्यामि' । श्रेष्ठिनोक्तम्- 'देव निरोपः प्रमाणम्, परमितः स्थानाद्यथाऽस्मद्गुरूणां महाविस्तरेणाजयमेरौ प्रवेशो भवति तथाऽऽदिशत ' । राज्ञोक्तम्- 'मण्डलेश्वर ! त्वया तथा कर्तव्यं यथा श्रे० रामदेवगुरवो महत्यां शोभायां भवन्त्यामजयमेरौ निजोपाश्रये प्रभूता भवन्ती' त्यादिशिक्षा कइमासस्य दत्ता ।
[४०]
५२. तदनन्तरं ततः स्थानादुत्थाय सहस्रसंख्यतुरङ्गमाधिरूढराजपुत्रानुगम्यमानमण्डलेश्वरकइमास प्रमुखराजप्रधानैः सह प्रीतिवार्तां कुर्वन्तः, स्वकर्णाभ्यामात्मीयकीर्त्तिं शृण्वन्तः प्रभूतलोकदीयमानाशिषो गृह्णन्तः, श्री पृथ्वीराजसत्के मेघाडम्बरनाम्नि छत्रे प्रभावनायै मस्तकोपरि ध्रियमाणे, पुरमध्ये स्थाने स्थाने रङ्गभरेण प्रेक्षणीयके निष्पद्यमाने, दाने च व्याप्रियमाणे, चच्चर्यां दीयमानायां, धवलेषु गीयमानेषु श्रीगौतमस्वामिगणधरप्रमुख पूर्वज सत्कगुणगणप्रशंसनपूर्वकं बिरुदावलीर्ददत्सु भट्टलोकेषु, श्रीपृथ्वीराजसभायां श्रीजिनपतिसूरिभिर्जितः पण्डितपद्मप्रभ इत्याद्यर्थप्रतिवद्धासु तत्काल निष्पन्नासु चतुष्पदीषु पठ्यमानासु निःस्त्रानैः सह पञ्चशब्देषु वाद्यमानेषु राजादेशान्नगरशोभया शोभिते श्रीअजयमेरौ चैत्य परिपाटिपूर्वकं पौषधशालायां समागताः श्रीपूज्याः ।
५३. दिनद्वयानन्तरं प्रतिज्ञातार्थनिर्वाहकः सबलवाहनो महाराजाधिराज - श्री पृथ्वीराजः श्रीअजयमेरौ निजधवल