Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
આંખ, બે નાક, જીભ, ત્વચા અને મન એ નવ અંગે જે સુપ્તાવસ્થામાં હતાં તે યૌવનને કારણે જાગૃત થતાં પરિપકવવિજ્ઞાનવાળાં થયેલ જોઈને માતા-પિતાએ અધ્યાના રાજા સમરવીરની પુત્રી અને ધારિણી દેવીની અંગજાત યશોદા નામની શ્રેષ્ઠ રાજકન્યાની સાથે તેમને વિવાહ કર્યો. વિવાહ પછી કાળક્રમે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને યશદાની કૂખે “પ્રિયદના” નામની કન્યા થઈ પ્રિયદર્શના ધીરે ધીરે યૌવનાવસ્થાએ પહોંચી ત્યારે ભગવાને પોતાના ભાણેજ જમાલિ સાથે તેને વિવાહ કર્યો પ્રિયદર્શનાને પણ શેષવતી નામે પુત્રી થઈ.
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરનાં પિતા કાશ્યપગેત્રમાં જન્મ્યાં હતાં. તેમનાં ત્રણ નામ હતાં-સિદ્ધાર્થ, શ્રેયાંસ અને યશસ્વી.
વાશિષ્ઠગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ તેમનાં માતાનાં પણ ત્રણું નામ હતા-ત્રિશલા, વિદેહદત્તા અને પ્રિયકારિણી,
ભગવાનના કાકા “સુપાર્થ” કાશ્યપગેત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ હતા. મેટા ભાઈ કાશ્યપગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ નન્દિવર્ધન હતા. કાશ્યપગેત્રીયા સુદર્શન તેમની મોટી બેન હતાં. પત્નીનું નામ યશોદા હતું, તે કૌડિન્યત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ હતી. તેમની કાશ્યપગોત્રીયા કન્યાનાં બે નામ હતાં-પ્રિયદર્શન અને અનવદ્યા. કૌશિકગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ નાતિન (દીકરીની દીકરી) નાં બે નામ હતાં–શેષવતી, યશસ્વતી.
ભગવાનના માતા-પિતા ભગવાન પાર્શ્વનાથની શિષ્ય પરંપરા સાથે સંબંધ રાખનાર શ્રાવક હતાં. તેઓ ઘણાં વર્ષો સુધી શ્રમણોપાસકપર્યાય પાળીને, છેવટે મરણુસમયે થનારી સંલેખના-જેષણથી શારીરને જોષિત કરીને (સમાધિમરણનું સેવન કરીને) કાળમાસમાં કાળ કરીને અશ્રુત-નામના બારમા ક૯૫માં દેવરૂપે ઉત્પન્ન થયાં. ત્યાંથી અવીને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ઉત્પન્ન થશે અને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરશે. (સૂ૭૩)
ભગવાન કે માતાપિતા વિગેરણકા વર્ણન
મૂળને અર્થ—“તે ”િ ઇત્યાદિ. તે કાળે તે સમયે, ત્રણ જ્ઞાનયુક્ત શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના માતાપિતા દેવલોકમાં પધારવાના કારણે તેમની પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ થઈ ગઈ. અઠ્ઠાવીસ વર્ષ ગૃહવાસ (સંસાર)માં રહ્યા પછી તેમણે દીક્ષા અંગીકાર કરવા નિશ્ચય કર્યો.
દીક્ષિત હોનેકે લિયે ભગવાન કા નન્દિવર્ધન કે સાથકા સંવાદ કા વર્ણન
પ્રભુને આ નિર્ણય જાણી ભગવાનના મોટાભાઈ નંદિવર્ધન રાજાએ ભગવાનને કહ્યું કે “હે ભાઈ ! માતાપિતાના વિયોગનું દુઃખ હજી હું વીસરી શકયો નથી. આપણા સ્વજન-પરિજને પણ શોકથી હજી મુક્ત થયાં નથી. એવા સંજોગોમાં તમે દીક્ષા ગ્રહણ કરવાની વાત ન કરે, મારા હૈયામાં પડેલા ઘા હજી રૂઝાયા નથી ત્યાં મીઠું ભભરાવવાનું સાહસ ન ખેડે. તમે મારા પ્રાણથી પણ અધિક વહાલો છે. તમારો વિયોગ મારાથી સહન થશે નહિ.
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
૩૩
