Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ટીકાના અ—‘વ્રુત્ત નૅ' ઇત્યાદી. દીક્ષા લીધા પછી શ્રમણ ભગવાન મહાવીર આગળ બતાવ્યા પ્રમાણેના અભિગ્રહને અંગીકાર કરીને શરીરની સુશ્રુષાને ત્યાગી શરીર ઉપરને મેહ છોડયા. જ્યારે એ ઘડી દિવસ બાકી રહ્યો ત્યારે કુર્માર” ગામની તરફ વિહાર કર્યો.
જ્યાં સુધી નજર પહોંચતી રહી-જયાં સુધી શ્રી વહેંમાન સ્વામી દષ્ટિગોચર રહ્યા ત્યાં સુધી નદિવ ન વગેરે જને ભગવાન શ્રી વમાન પ્રભુને જોવાને માટે તેમની તરફ મુખ ઊંચું કરીને નેત્ર-પુટાથી મીટ માંડી તેમના દન રૂપી અમૃતનું પાન કરતા રહ્યા અને પ્રસન્ન થતાં રહ્યાં, પણ જેમ જેમ શ્રી વર્ધમાન સ્વામી ષ્ટિપથથી દૂર દૂર થતાં ગયાં તેમ તેમ દીન માણસાની જેમ ત્યાં એકઠા થએલા બધા લેાકાના તે ઉત્કૃષ્ટ આનંદ વિલાન થવા લાગ્યા. જેમ ગ્રીષ્મ ઋતુમાં સૉાવરાનુ પાણી સૂકાવા લાગે છે તેમ તેમનેા હર્ષોલ્લાસ સૂકાવા લાગ્યા. જેમ જાના અભાવે વિકસિત કમળાના સમૂહ ચીમળાઈ જાય છે, એજ પ્રમાણે ત્યાં ઉપસ્થિત થએલા માણસાનાં હૃદય અસહ્ય પ્રભુવિરહથી-શ્રી વધુ માનસ્વામીના વિયેગથી ઝુરવા લાગ્યાં. સર્વાંનાં હૃદયને પ્રફુલ્લિત કરી રહેલેા સુંદર, શીતળ, મદ અને સુગ ંધિત પવન પણ સાપના ઝેરી શ્વાસની માફક સ ંતાપી રહ્યો હતા. ભગવાન વધમાન સ્વામીના દીક્ષાગ્રહણ નિમિત્તે પ્રકટેલા ઉત્સવ રૂપી નદનવનમાં શ્રી વર્ધમાનસ્વામીનાં દર્શન રૂપી કલ્પવૃક્ષના મૂળમાં ઈષ્ટ સિદ્ધિથી આનંદની જે લહેરો ઉત્પન્ન થઇ હતી તે બધી પ્રભુના વિરહ રૂપી દાવાનળમાં ભસ્મ થઇ ગઈ. જેમ ચન્દ્રમાના વિચાગ ચકાર પક્ષીને સ`તાપે છે એજ પ્રમાણે ભગવાનના વિચેંગ લેાકેાના હૈયામાં અપાર વ્યથાં કરવા લાગ્યે અથવા જેમ કોમળ હૈયામાં ખુંચી ગએલા ખાણની અણી મહાવ્યથા કરે છે એજ પ્રમાણે તે વિયેાગ સૌને સતાપવા લાગ્યા. પ્રભુવિરહના ગાઢ અંધકાર ચાતરફ ફેલાવાને કારણે મેાટી અને સ્વચ્છ આંખેાવાળા હોવા છતાં પણ દીક્ષાસ્થાન પર ઉપસ્થિત લેાકેા જાણે નેત્રહીન થઈ ગયાં. ભગવાનની હાજરીને કારણે ત્યાંની શાલામાં જે નવીનતા અને રમણીયતા આવી હતી તે જાણે કે દીપક બુઝાઈ જતાં ભવનની શાભા જેમ નાશ પામે તેમ નાશ પામી. જેમ પાણીનું વહેણ બંધ થતાં નદીના તટની શેભા મલીન થઈ જાય છે, અથવા રસ સૂકાઈ જતાં જેમ પાંદડાં સુકાં અને નિસ્તેજ થઈ જાય છે એજ પ્રમાણે લેાકેાનાં હૈયાં ઉત્સાહ વિનાનાં નિરસ થઈ ગયાં, જેમ વર્ષાઋતુમાં વરસાદની ધારા પડે છે તેમ લેાકેાની આંખેામાંથી શ્રાવણ ભાદરવા વરસવા માંડયા.
જેમ ખરતાં પુષ્પવાળુ' વૃક્ષ કપાઇને ધરણી પર તૂટી પડે છે તેમ જેનાં આભૂષણા નીચે પડી રહ્યાં છે એવા ભગવાનના જ્યેષ્ઠ ભાઈ અને શત્રુઓના વિજેતા રાજા નદિનીવર્ધન વિરહવેદનાથી શરીર ઉપરના કાણુ ગુમાવતાં ઘડીમ કરતાક ધરણી પર ઢળી પડયાં, અને ખેહેશ થઇ ગયા. આજુબાજુ એકઠા થએલા પ્રજાજનાએ તેમની મૂર્છા ટાળવા શીતળ ઉપચાર કરીને તેમ જ પુ'ખા વડે પવન વગેરે નાખતાં રાજા નદિવન ભાનમાં આવ્યાં. ભાનમાં આવતાં તે અત્યંત દુઃખી જણાતા હતા. આંખામાંથી ચોધાર આંસુ વહી રહ્યાં હતાં. આંખા લુછવા છતાં પુરની માફ્ક આંસુ ઉભરાતાં હતાં, દુઃખની કાઇ સીમા ન હતી. દુઃખ માટે તેએ પાતાના આત્માને ધિક્કારવા લાગ્યા. “ધિક્કાર હો અમારાં પાપનાં પરિણામને. આ કયા ભવનાં પાપ ઉદય આવ્યાં હશે કે મારી આંખા સામે મારા
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
૪૪
