Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ભગવાને આજ સુધી પ્રતિકૂલ સંયોગોનો સામનો કરી કર્મ ક્ષય કર્યો હતે. હવે કુદરતે તેમને સાનુક્લ (મનોજ્ઞ. જીવ લપસી પડે-જીવને ગમે તેવા) સંયોગો આપ્યા. આ સંયોગમાં રહી તેમને કર્મક્ષય કરવાનું હતું. કેવી અટપટી કરામત !
આવા મનોજ્ઞ પદાર્થોમાં તે સહેજે લપસી જવાય ! અનુકૂલ સંયોગોમાં જીવને બમણું ત્રણગણું, વીર્ય ફેળવવું પડે ! પ્રતિકૂલ સંયોગોમાં એક જ પ્રકારનું અને એક ધારું વીર્ય દાખવવાનું હોય છે. ત્યારે અનુકલતામાં બે જાતના અને તે પણ ઉલટી દિશાનાં વીર્યો (શક્તિ) ખૂબખૂબ પ્રમાણમાં દાખવવાં પડે છે. એકબાજુ એક શક્તિદ્વારા પોતાના આત્માને સ્થિર રાખીને, અંતર પરિણામી કરવાનું હોય છે, ત્યારે બીજી બાજુ ઉભા થયેલાં નિમિત્તો સામે ટક્કર જીલવાની હોય છે. પ્રતિકૂળતામાં, આત્મવીય અંદર ગોપવી, પડયા રહેવાનું હોય છે, ત્યારે અનુકૂળતામાં આત્મવીર્ય વારંવાર બહાર જતું રહે છે તેને વારંવાર સમજાવી, રિથર કરી, અંતઃગતિ કરવાનું હોય છે. આ છે એક સર્વ કઠિન યોગ સાધના !
ભગવાન્ કી આચારવિધિ કા વર્ણન
આવા અનુકુળ સંગે એક બાજુ હતા. બીજી બાજુ ભગવાન અચેલ અવસ્થામાં વિચરતા હતા તે વખતે ભગવાને કેટલો સંયમનો ભાર વહ્યો હશે અને આંતર ઇદ્રિ પર મૂકી દીધો હશે ? તે કલ્પનામાં પણ આવતુ નથી, અર્થાત આ અનાય ભૂમિની સ્ત્રીઓ જગતના સવ દેશમાં સર્વશ્રેષ્ઠ રમણી તરીકે પંકાતી. તેમની વચ્ચે આ મેરૂ પર્વતની માફક, અડાલ અને નિષ્કપ ઉભા રહ્યા કેવુ મહાન આશ્ચર્ય ! આ યોગ સાધનાને જનશાસ્ત્રોમાં પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિમાં ગણી લેવામાં આવી છે. આ પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ યુક્ત સાધુ “ગી” ગણાય છે. યેગના સર્વ સાધને આ આઠ પ્રવચનમાતામાં સમાઈ જાય છે. આ માતાનો આધાર લઈ ભગવાને અનાય ભૂમિની સ્ત્રીઓની ભેગપ્રાર્થનાઓ ઉપર વિજય મેળવ્યો અને તેમની વિજયપતાકા ગરદમ ફરકવા લાગી લેકે પણ આ સાંભળી દિગમૂઢ થઈ ગયા અને છેવટે આવા પ્રકારનું માનસ બતાવવાનું તેઓએ છોડી દીધું. અનુકૂળ પરિષહે ઉપરાંત, માર–તાડન-તર્જન-છેદન-ભેદન કુતરાં કરડાવવા લાકડીના પ્રહારો -મુષ્ટિ,-લાતે, પગથી છૂંદવા ખૂદી નાખવા વિગેરેના દુઃખો તો હમેશના થઈ પડયાં હતાં. એટલે બધા દુઃખને સમભાવથી સહન કરતા હતા. ભગવાન આ અનાર્ય પ્રદેશમાં નિરતિચાર પણે રહી વંદન નમસ્કાર-માન-અપમાન-પુજા-શ્રદ્ધા-નિંદા પ્રસન્નતા -અપ્રસન્નતા વિગેરેમાં સમ પરિણામે રહી વિચરતા હતા મૌનપણ એ તેમને મુખ્ય વેગ હતો. આ ઉપરાંત, રાગ-દ્વેષના ભાવોથી વિરક્ત રહી છએ કાયના જીવોની રક્ષા કરતા.
જીવ ચતુગતિમાં જે ભ્રમણ કરી રહ્યો છે, જન્મ; જરા; મરણના દુઃખ અનુભવિ રહ્યો છે તે સર્વનું મૂળ
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
