Book Title: Kalpasutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
રહ્યા હતા આ દેશમાં, પ્રભુને અણચિંતવ્યા દુઃખે ઉત્પન્ન થયા. અહિ આહાર લુખે-સુક્કો અંત પ્રાંત મળતે. અહીંના લેકે મારપીટ ઘણી કરતા. જંગલી ડાધીયા કુતરાઓને ભગવાન ઉપર છેડી મૂકતા. આ કુતરાઓ, તેમને કરડી નીચે પટકી દેતા. કેઈ વિરલા પુરુષે જ કુતરાઓને હાંકી કાઢતા. બાકી તો કુતરાઓને સીસકારી, ભગવાનની પછવાડે દેડાવતા અને છૂટાં મૂકતાં. ધણ અનાર્યો તે એમ પણ કહેતા કે, આ નવતર માણસ કયાંથી આવ્યો છે? માટે તેને અહિંથી કાઢ-રવાના કરો. આ વજીભૂમિમાં લેકે કરડી ભાષા બેલતા હતા તેમજ વાત વાતમાં ક્રોધે ભરાઈ ઠંડા ઉડાડવાવાળા હતા. અહિં જંગલી કુતરાઓ તેમજ પાળેલા કુતરાઓ, વિપુલ પ્રમાણમાં દૃષ્ટિગોચર થતાં હતાં. તેથી શ્રમણો અહિં ઠંડા-લાકડી સાથે વિહાર કરતા હતા. તે પણ કુતરાએ તેમને કરડી પગમાંથી માંસના લેચા કાઢી નાખતા. આ કારણે લોકોમાં એવી વાત પ્રચલિત થઈ હતી કે, લાટ દેશમાં વિચરવું ઘણું કઠણ છે.
ભગવાન અહીં આવા વિકરાળ પ્રદેશમાં આવ્યા છતાં લાકડી-ડંડા વિગેરે કાંઈ પણ રાખતાં નહિ. તેઓનું મંતવ્ય એવું હતું કે “સાધુઓને લાકડી-ડંડ કાંઈ પણ રાખવું ક૯૫તું નથી. ઉંડે આદિ રાખ્યા વગર આ વિહારભૂમિમાં ભગવાન વિચરતા હતા, કારણ કે તેમણે દેહની મમતાને ત્યાગ કર્યો હતો. આથી તેઓ દુજને અને શ્વાનના કષ્ટ સહન કરવા તત્પર થયા હતા. જેમ સંગ્રામમાં હાથી મોખરે હોય છે તેમ ભગવાન ઉપસર્ગો રૂપી સંગ્રામમાં આગળ રહી સર્વકષ્ટોમાં પારગામી બની ગયા હતા.
કેઈ એક સમયે ભગવાન કઈ એક ગામની નજીક પહોંચ્યા. ગામમાં તે પૂરેપૂરા પહોંચ્યા પણ ન હતા ત્યાં તો અનાર્ય લેક સપાટાબંધ બહાર નીકળી “ચાલ જા–ચાલો જા’ વિગેરેના પોકારો પાડવા લાગ્યા. બૂમબરાડાની સાથે લાકડીઓના માર પણ મારવા લાગ્યા, જ્યાં જ્યાં તેમને પ્રહારો થયા હતા ત્યાં ત્યાં ફરીથી તેઓએ વિહાર કરવો શરૂ કર્યો. આવી કઠોર ભૂમિમાં ભગવાનને ડાંગ, મઠી, ભાલા, ફળ, ઢેફાં, ઠીકરા વિગેરેથી મારી-કૂટી તેમનો “રી” બોલાવતા. કેઈ કોઈ વખત તો તેમની વધેલી મૂછને પકડી આખા શરીરને નીચે વાળી મૂકતાં. કયારેક કયારેક તેમની ઉપર ખૂબ ધૂળ ઉડાડી તેમને ધૂળથી નવરાવી મૂકતા. ઘણી વખત હાથથી તેમને આખા ને આખા ઉપાડી નીચે પટકતા. તેમને ટાંગાટોળી કરી દૂર ફેંકતા અને બેસવાની જગ્યાએ પણ બેસવા દેતા નહિ. આ બધું હોવા છતાં ભગવાન નિર્જરા પરિણામી રહી તમામ સહન કર્યું જતા હતા. તેઓએ તે સમૂળગે મમતાને ત્યાગ કર્યો હતે. આવી રીતે સંગ્રામભૂમિમાં મોખરે રહી કમેની સાથે લડાઈ કરતાં, પિતાની વૃત્તિઓ જરા પણ ઉછળવા દેતા નહિ. મુનિજનોનો આ ધર્મ છે ને આ પ્રકારે તિતિક્ષા થશે તે દેહ ભાન ભૂલી જઈ આત્મભાન પ્રગટ થશે એમ સમજી ભગવાને આ આદર્શ પૂરો પાડયો. (સૂ૦૯૨)
ટીકાનો અર્થ-અનાય દેશમાં જાતજાતના ઉપસર્ગો સહન કર્યા પછી ભગવાને ફરીથી ચિંતન કર્યું કે મારે હજી ઘણાં કર્મોને ક્ષય કરવાનું બાકી છે, તેથી મારે તે લાટ દેશમાં ફરીથી વિહાર કરે જોઈએ, જ્યાં અનાર્ય લેકે વધારે પ્રમાણમાં છે. લાટ દેશમાં અનાદર તિરસ્કાર થવાથી અને ગાળો ખાવાથી તથા એ પ્રકારને બીજે અનિચ્છનીય વ્યવહાર થવાથી મારા ઘણુ કર્મોનો ક્ષય થઈ જશે” એવું વિચારીને તેમણે લાટ દેશ તરફ વિહાર કર્યો. લાટ દેશમાં જે પ્રવેશ કર્યો કે તરત જ માર્ગમાં ચાર લોકો મળ્યા. ચારેએ ભગવાનને જોઈને એમ માન્યું આ માથે મુંડાવાળે સામે મળવાથી આપણને અપશુકન થયા. આ અપશુકન માટે આ મુંડીયે એનું મત જ માગે
શ્રી કલ્પ સૂત્રઃ ૦૨
૭૫
